Масъуд дар Лоҳур, дар хонаводаи дафтардори дарбори Маҷдуд ибни Масъуди Ғазнавӣ ба дунё омад. Падараш Саъди Салмони Ҳамадонӣ марди фозиле буд. Иқтисоду сиёсати давлатдории аҳди Ғазнавиёнро хуб медонист, гоҳ-гоҳе шеър ҳам менавишт. Писараш-Масъудро, ки ҳамноми фарзанди нахустини Султон Маҳмуди Ғазнавӣ буд, хеле хуб тарбия дод, илму адаб омўзонд. Масъуд аввал …

Инкишофи системаи такягоҳ ва ҳаракати одам. Скелети мушакҳодар бачагӣ ва наврасӣ инкишоф меёбад. Мушакҳо дар синни 14-17-солагӣ босуръат инкишоф ёфта, дар синни 18-солагӣ баробари мушакҳои калонсолон мешаванд. Ба ҳадди инкишоф ва ташаккул ёфтани кўдак ҳаракатҳояш ҳам торафт мукаммал ва гуногун мешаванд. Дар инкишофи тавоноӣ, чобукию чолокӣ ва тобоварии одам машқҳои …

Тиру теғ аст бар дилу ҷигарам, Ғаму тимори духтару писарам. Ҳам бад — ин сон гудозадам шабу рўз Ғаму тимори модару падарам. Ҷигарам пора асту дил хаста Аз ғаму дарди он дилу ҷигарам. На хабар мерасад маро з-эшон, На бад — эшон ҳамерасад хабарам. Боз гаштам асири қалъаи Ной, Суд …

Агар ду бародар ниҳад пушт, пушт, Тани кўҳро хок молад ба мушт. Бузургӣ саросар ба гуфтор нест, Дусад гуфта чун ними кирдор нест. Чу некӣ кунад кас, ту подош кун В-агар бад кунад , низ пархош кун. Ба ранҷ андар аст, ай хирадманд, ганҷ, Наёбад касе ганҷ нобурда ранҷ. Ҷавонмардию …

Низомии Арўзии Самарқандӣ ё худ «Аҳмад» ном дошта, падару бобояш Умар ва Алӣ будаанд. Тахалусаш — Низомӣ. Лақабаш Арўзӣ будааст. Самарқанд зодгоҳи ўст. Аз рўи анъанаи роиҷи замон, нисбаи ў Самарқандӣ шудааст. Тахмин меравад, ки шояд солҳои 475-80 ҳиҷрӣ (1086-91 мелодӣ) ба дунё омада бошад. Ҷавони бисёр хушсалиқа, донишомўз, теззеҳне …

Ёрии аввалин дар вақти ёзидани пойҳо ва баромадани буғумҳо. Дар натиҷаи ҳаракатҳои ноҷо ё зарбхўрӣ мумкин аст пайҳои пайвасткунандаи устухонҳои буғум зарар бинанд. Дар натиҷа атрофи буғум варам карда дардманд мешавад. Чунин ҷойи зарарёфтаи баданро ёзиш меноманд. Ҳангоми расонидани ёрии аввалин ба ҷойи зарбхўрда халтачаи ях ё латтаи ба оби …

Пайвастшавии устухонҳо. Дар бадани одам зиёда аз 220 устухон мавҷуд аст. Ҳамаи онҳо байни худ пайвастанд. Пайвастшавии устухонҳо гуногунанд. Баъзеашон ба воситаи дандонаҳо беҳаракат пайваст мешаванд (устухонҳои косаи сар), дигар устухонҳо бо якдигар ба таври мутаҳаррик ё ниммутаҳаррик пайваст мешаванд. Пайвастшавии мутаҳаррики устухонҳо, масалан, устухонҳои рон, зону, оринҷро банд меноманд. …

Вазифаи системаи такягоҳ ва ҳаракат. Скелету мушакҳо такягоҳи бадани инсон ва аъзои ҳаракат мебошанд. Онҳо ба ҳам пайваст шуда, ковокиҳои махсусро ҳосил мекунанд (расми 4). Дар ин ковокиҳо узвҳо ҷойгир ва ҳимоя карда мешаванд. Масалан, дил ва шушро устухонҳои қафаси сина ва мушакҳои синаю тахтапушт, узвҳои холигии шикам (меъда, рўда, …

Аз рўи нахи худ бофтаи мушак 3 хел мешавад: бофтаи кўндаланграхи мушаки скелетӣ; бофтаи кўндаланграхи мушаки дил; бофтаи мушаки суфта. Ба ҳар як намуди ин бофтаҳо ҳуҷайраҳои шаклан тағйирёфтаи хосияти нахи мушакро дошта мансуб аст. Мушакҳои скелет аз бофтаҳои мушакии кўндаланграх аркиб ёфтаанд. Торҳои мушакии он ба намуди даста ҷамъ шудаанд. …

Системаи эндокринӣ. Мафҳум дар бораи ғадудҳои тарашшўҳи (секретсияи) берунӣ, дохилӣ ва омехта. Ғадуд гуфта бофтаҳоеро меноманд, ки қобилияти аз худ ҷудо намудани ин ё он моддаро доранд. Аз ҷихати ихроҷи маҳсули худ ғадудҳо се хел мешаванд:  Ғадудҳои тарашшўҳи берунӣ (экзокринӣ), ки маҳсули худро ба ковокии бадан ва ба муҳити атроф …