Теги: Канзи Шифо

Шубрум (Шибрим)  — Ин гиёҳро дар баъзе маҳалҳо тоҷикон говкушак меноманд ва ба гӯсфандон зарар надорад. Ин растанӣ дар бӯстонҳо ва киштзорҳо низ мерӯяд. Пояаш рост, пашмакдор, гиреҳнок, баландиаш то дувуним ваҷаб, ба най монандӣ дорад, ширнок; баргаш мисли баргҳои тархун ва санавбар аст; гулаш бунафш, тухмаш ба наск мемонад, вале …

Шавкарон — ин гиёҳи заҳрнок аст, ки ба тоҷикӣ тафт меноманд. Гулаш анбӯҳи сафеди чатрӣ монанди гули шибит, вале аз он хеле зиёд мебошад. Тухмаш мисли нонхоҳ моил ба сафедӣ ва луоб дорад. Ба забони русси онро «Болиголов пятнистый» меноманд. Мизоҷаш дар дараҷаи чорум сард ва дар дувум хушк аст. …

Тархун — ин гиёҳро ба забони тоҷикӣ тархонӣ мегӯянд. Тару тозаи онро мардуми сарзамини Эрон монанди кабудиҳои дигар чун: наъноъ, пудина, таратезак (индов) ва монанди инҳо бо нон, ҷурғот, панир ва ғайра мехӯранд. Ин растанӣ навъҳои бӯстонӣ ва саҳроӣ дорад. Онро бо усули киштани тухмаш ва қаламчаи шохашро шинонидан месабзонанд. …

Саломалек (Саломалейкум) —  ин пиёзаки хушбӯест, ки сахт, кулӯлаи дарозак ва баъзе фақат дарозак ва ғайра. Гиёҳаш дар заминҳои корам ва ғайрикорам мерӯяд, ки намнок бошанд. Инро мардум мешиносанд. Дар тиб пиёзаки зеризаминии сиёҳ, пӯсти дарунаш сафед, хушбӯйи сахти он ба кор меравад. Навъҳои дигараш зарарнок, ҳатто заҳрнок аст. Ба …

Лаблабу   — ин ду навъ аст: а) лаблабуи сурх, ки ширин аст; б) лаблабуи сафеди зардтоб, ки ширинии он камтар назар ба навъи сурхи он. Беҳтаринаш навъи сафеди он аст барои даво. Мизоҷаш мураккаб-ул-қуво, яъне дар мизоҷҳо мӯътадил аст. Хислатҳои шифобахши он: ин поккунандаи узвҳо, таҳлилдиҳандаи моддаҳои ғафси бадан, кушояндаи гиреҳҳо, …

Сияҳак (Сиёҳак ё Часпак) — Инро мумкин аст гуфтан, ки мушунги ғайрихӯрокӣ мебошад. Ин гиёҳест, ки дар миёни гандумзор ва наск мерӯяд, гулаш кабуд. Пояаш ба растании дигар такя намуда месабзад. Ғилофи тухмаш монанди ғилофи тухми мош аст, донааш ҳам қариб ба андозаи мош, вале сиёҳ ва сахт мебошад. Дар тиб …

Ҷувории сафед — ин наботи зироатист, баргҳояш монанди баргҳои ҷуворимакка, пояаш чун найи ғафс, вале дарунаш ковок надорад, таъми пояаш ширин аст, самараш, яъне донҳояш дар сари растаниаш анбӯҳ дар хӯша, донҳояш калонтар аз наск, кулӯла, сахт ва сафед мешавад. Аз ин ошҳо пухта мехӯранд. Мизоҷаш сард ва хушк аст. Хислатҳои …

Дӯлона (Дулона) — ин ду навъ аст: дӯлонаи хасак, ки самараш сурх — инро дӯлонаи сурхак низ меноманд; қисми дувумро самараш калон-калон ва дар вақти пухтан зард мегардад. Беҳтараш калон-калони шодоб ва лазизи он аст. Мизоҷи дӯлонаи калон дар дараҷаи дувум сард ва дар якум хушк аст, вале ба қавли …

Заъфарон — ин торҳои гули растанӣ мебошад, ки монанди гулҳои маҳсар аст, бисёр хушбӯй. Рангаш зарди тираи моил ба сурхӣ, вале чун маҳсар хор надорад. Баргаш монанди барги ёсамин ва пиёзакаш монанди пиёзаки наргис аст. Дар миёни гули он се-чор торҳои заъфарон дорад. Ин растаниро аксар дар Кашмир, Эрон, Испания …

Ҳандалак-ин аз ҷинси харбуза аст, вале майдаи пешпазак, пухтагиаш зард, кабуд, сафед ва ғайра мебошад. Намудаш гирдаки шалғамшакли рахдор аст. Таъмаш ширин аст, хушбӯй. Инро ба забони форсӣ дастанбӯя меноманд. Хислатҳои шифобахши он: бӯидани он ба майна қувват мебахшад ва гиреҳи онро мекушояд. Хом ё пухтагиашро бихӯранд, пешобро меронад, хусусан …