Қабати географӣ ва биосфера. Мо акнун медонем, ки кураи Замин аз табақаи дарунӣ ва берунй иборат аст. Табақаҳои берунии Заминро литосфера, гидросфера ташкил менамоянд. Инҳо табақаҳои нбтидоӣ буда, алоқамандӣ ва ба ҳам таъсиррасонии онҳо барои инкишоф ва ҳаётгузаронии организмҳо шароити мусоид фароҳам меоварад. Дар натиҷа организмҳо на фақат сатҳи Замин, …

Алоқаи мутақобилаи биосфера бо атмосфера. Биосфера ва атмосфера бо ҳамдигар алоқаманд ва вобаста мебошанд. Дар натиҷаи ин алоқамандӣ дар байни биосфера (бо иштироки гармӣ ва нури Офтоб) ва атмосфсра мубодилаи мунтазами унсурҳои гуногун ба амал меояд. Дар ннкишоф ва равиши ин ҳодиса саҳми организмҳои зинда – бактерияҳо, наботот ва ҳайвонот …

Робитаи мутақобилаи табиат. Биосфсра аз калимаи юнонии “биос” – ҳаёт, “сфера” – кура гирифта шуда, маънояш табақаи ҳаёт аст. Курашаклӣ на фақат ба биосфера, инчунин ба дигар табақаҳои Замин (атмосфера, литосфера, гидросфера) хос аст. Чунки Замин худ курашакл аст ва табақаҳои болои он ҳам ҳамон шаклро гирифтаанд. Биосфера бошад табақаи …

Аз гуфтаҳои боби “Иқлим” бармеояд, ки иқлими маҳалҳои мухталифи Замин асосан ба арзи географӣ, мавқеи онҳо  нисбат ба баҳру уқёнусҳо, хусусиятҳои анбӯҳи ҳаво, инчунин ба гуногунии сатҳи Замин (ҳамворй ё кӯҳсор, ё регзор будан ва ғайра) вобаста аст. Дар шароити марзи Тоҷикистон баландии маҳал аз сатҳи баҳр, релеф ва ҷойгиршавии …

Аз мушоҳидаҳои маҳалатон мисолҳо оред – ба баландии Офтоб бар уфуқ ва аз давомнокии рӯз вобаста будани гармшавии ҳаворо шарҳ диҳед. Офтоб – манбаи гармӣ ва равшанӣ. Офтоб кураи азими газмонанди тафсон буда, яке аз ситораҳои бешумори кайҳон аст. Он ба сайёраамон – Замин наздиктарин ситора буда, дар масофаи қариб …