Комрон.инфо
Табиати Киргизистон бо зебогии нотакрори хеш нодир аст. Агар бодиккат назар афканем, он гох дидан мумкин аст, ки куххо ва сангхо ба мо хайвонот ва мавчудоти дигарро ба ёд меоранд. Дар забони мардум номи махал ва обанборхо бо назардошти шароитхои табии ва хусусиятхои хос пайдо мешаванд, онхо ба таври одди гирифта нашудаанд. Масалан, дар назди ганчинаи мар- думи киргиз – кули Иссик-Кул – дар минтакаи чануб куххои Чети-
Огуз карор доранд. Мабодо шумо онхоро надида бошед, он гох метавонед ба аксхо нигаред.
Мушохида кардан мумкин аст, ки харсангхои куххо ба говмешхо шабохат доранд. Дар шахри Тош-Кумири вилояти Ош бошад, кад- кади кух накшу нигори аз чониби худи табиат офаридашударо ба намуди секунчаи сафеду сиёх мушохида кардан мумкин, ки «сафе- ду сиёх» ном гирифтааст
Тавре дар тасвир нишон дода шудааст, хангоми нишеб шудан ба нишебии сохили дарёи Нарин чойеро, ки ба тимсохи нушидаистода монанд аст, мушохида кардан мумкин. Образи руйи сангхоро бо тасвирхои тимсохи хакики мукоиса карда метавонед.
Ба чунин тасвирхои пурасрор дар тамоми гушахои мамлакати мо дучор шудан мумкин.
Акнун, то ки маводи гузаштаро ба ёд орем, ба супоришхои тести посух медихем.
- Мафхуми «зинданигори (живопис)» аз кадом забон гирифта шудааст?
а) лотини; б) фаронсави; в) англиси; г) руси.
- Калимаи «акварел»чиро ифода мекунад?
а) хаво; б) об; в) оташ; г) замин.
- Кадоме аз мафхумхо ба санъати тасвири дахл надорад? а) натюрморт; б) портрет; в) хайкалтароши; г) фреска.
Мо чи гуна тасвиреро ифода накунем, дар маркази таваччух бояд коидаю конунхои марбут ба санъати тасвири карор бигирад. Ба максади таквият додани яке аз онхо дар усул таваккуф менамоем.
Усул дар санъати тасвири низом, пайихам иваз шудани ягон на- муди чузъиётест, ки бо пайдарпайи, суръати муайян руй медихад. Вай чихати ошкор кардани мавзуи асархое, ки дар он ходисахо руй медиханд, кумак мерасонад. Усул паст, баъзан баланд, кутох ва давомдор мешавад, мисли нагма ва навое, ки дилхоро ба шур меоваранд. Барои мисол асари рассом К. Брюллов «Вопасин рузи Помпей» – ро мегирем.
Рассом тавонист одамонеро, ки ба дахшат афтодаанд, бо ёрии хатхои ихтилот ва нурхои равшаниафкан, зимни истифодаи рангхои тира барои тасвири гурухи одамон тасвир намояд. Агар бо таваччухи зиёд ба асар назар афканед ва маълумоти иловагиро истифода намоед, шумо дар байни персонажхо тасвири рассомро пайдо карда метавонед.
Дар заминаи ин асар охангсози барчастаи мардуми киргиз, академик Муратбек Бегалиев симфонияи «Вопасин рузи Помпей» – ро эчод кард.
Ба хотири тасвир кардани пейзаж инчунин мушохида кардан ба ходисахои табии ва тагйироти табиат дар мавсимхо зарур аст.
Хислати инсон хушхолона ё хилватгузинона, гамгинона буда метавонад, инчунин бояд кушиш кард хар як ходиса тавре тасвир гардад, то ки вай бо хакикат мувофик бошад.
Холо мо тавассути техникаи монотипия хамон холати табиат ва зебогии онро, ки дар хотирамон накш бастааст, инъикос менамоем. Монотипия – monotype, калимаи юнони буда, маънои он дар тарчума «из» мебошад. Дар руйи шиша ва когази ранга бо ёрии рангхои гуногун образро дар сатхи хамвори зимни истифодаи рангхо тасвир мекунем, дог (нишон) хосил мешавад, ин техникаи монотипия аст.
Доги хосилшударо муоина сохта, муайян мекунем, ки вай ба чи монанд аст. Баъзе чузъиётхоро илова карда, расмро пурра тас- вир менамоем, кушиш мекунем тавре тасвир ёбад, ки ба расми эчодкардаамон монанд бошад. Чунин техника тахайюли хонанда- гонро инкишоф медихад.
Фаромуш насозед, ки хангоми расмкаши аз руйи асл объекти тасвиршаванда чи кадаре наздик бошад, хамон кадар калонтар тасвир меёбад. Агар объект дур бошад, он гох онро бо ранги рав- шани осмони тасвир менамоянд, тобишхои бештар нозук дучор мешаванд, ки шаффоф ба назар мерасанд.
