Home / Jamiyat / Amniyati ozuqavori

Amniyati ozuqavori

QONUNI JUMHURII tojikiston

Dar borai amniyati ozuqavor

(Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 2010, №12, q.1, mod. 830;

Qonuni JT az 27.11.2014 s., № 1158 )

Qonuni mazkur samthoi asosii siyosati davlatiro dar sohai tamini amniyati ozukavori, hamchun qismi tarkibii amniyati davlat, tibqi prinsip va meyorhoi baynalmilalii etirofshuda muayyan menamoyad.

BOBI 1.

MUQARRAROTI UMUMI

Moddai 1. Mafhumhoi asosi

Mafhumhoi asosie, ki dar Qonuni mazkur   istifoda meshavand:

ozuqa

amniyati ozuqavori – vazi iqtisodii davlat meboshad, ki az hisobi istehsoloti dokhili bekhatarii ozuqavorii kishvar tamin gardida, dastyobii voqei, ki baroi hayoti solimu faol va rushdi demografii hamai aholi zarur ast, kafolat doda meshavad;

tamini amniyati ozuqavori – tahiya va amali namudani chorabinihoi iqtisodi, tashkili va chorabinihoi digare, ki asosan az hisobi istehsoloti dokhili bo ozuqai asosi dar satkhi meyorhoi munosibi ilman asosnok baroi qone namudani talaboti aholi va peshgirii buhronhoi ozuqavori ravona shudaand;

ozuqai asosi – ozuqae, ki asosi voyai gizoro tashkil doda, baroi nigahdorii salomatii inson, tamini faoliyati hayotii u zarurand;

meyorhoi munosibi istemoli ozuqa – meyorhoi ilman asosnoki istemoli moddahoi gizoi va neru, ki talaboti hamai shakhsoni solimro bo gizo va nerui zaruri qone menamoyand;

buhroni ozuqavori – vaziyate, ki tamini aholi bo ozuqai asosi tibqi meyorhoi munosibi istemoli ozuqa dar qalamrav yo qismi ziyodi qalamravi davlat tahti khatar qaror doshta, khatari mazkur tanho bo istifodai chorahoi tanzimi davlati, dar mavridi zarurat boshad, bo ishtiroki tashkilothoi baynalmilali bartaraf karda meshavad;

istiqloliyati ozuqavori – sharoiti tamini amniyati ozuqavorii davlat, ki dar surati qat gardidani intiqoli ozuqa az beruni davlat buhroni ozuqavori ba amal nameoyad;

sathi zarurii istehsoli ozuqa – sathi istehsoli ozuqa va ashyoi khomi asosii khurokvori az jonibi istehsolkunandagoni vatani, ki dar asosi talaboti miyonai sarikasii aholi ba ozuqai asosi, bo nazardoshti taqsimoti aholi az rui sinnu sol, jins, sharoiti mehnat, iqlim, inchunin digar khususiyathoi voyai gizo va hajmi hisobkardashudai sodiroti amniyati ozuqavorii davlatro kafolat medihad;

dastyobii voqeii ozuqa – intiqoli muntazami ozuqa ba joyhoi istemoli on dar hajme, ki baroi qone gardonidani talaboti aholi kifoya meboshad;

dastyobii iqtisodii ozuqa – imkoniyati az jonibi aholi tibqi meyorhoi munosibi istemoli ozuqa kharidori namudani ozuqa dar sharoiti mavjudai tariqi istemol, sistemai narkh, sathi daromad, kumakpulihoi ijtimoi va imtiyozhoi joydoshta;

zakhirai mahsuloti kishovarzi, ashyoi khom va ozuqai dar gardish qarordoshta – hajmi makhsusi mahsuloti kishovarzi, ashyoi khom va ozuqai khojagihoi kishovarzi, inchunin tashkilothoi savdoi yaklukht, ki az hisobi mablagi dokhili yo qarzi dastras shuda, dar yakjoyagi bo maqomi vakolatdori hokimiyati davlati dar sohai tamini amniyati ozuqavori bo maqsadi mutadilgardonii bozori ozuqa istifoda meshavand.

Moddai 2. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai amniyati ozuqavori

Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai amniyati ozuqavori ba Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Qonuni mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqi, inchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof kardaast, iborat meboshad.

Moddai 3. Tamini amniyat va istiqloliyati ozuqavori

  1. Amniyat va istiqloliyati ozuqavori tavassuti majmui chorabinihoi maqomoti hokimiyati davlati, ki baroi asosan az hisobi mahsuloti dokhili muhayyo namudani kafolati dastyobii aholi ba ozuqa bo andozai meyorhoi munosibi istemoli ozuqa ravona shudaand, tamin megardand.
  2. Samthoi   asosii   tamini   amniyat   va   istiqloliyati ozuqavorii kishvar inhoyand:

– muqarrar namudani nomgui ozuqai asosi;

– tamini dastyobii voqei va iqtisodii ozuqai asosi;

–  tamini istehsoli ashyoi khomi kishovarzi va ozuqai tayyore, ki ba talaboti reglamenthoi tekhniki, standartho va meyorho javobgu meboshad;

– tamini bekhatarii voridot tibqi talaboti reglamenthoi tekhniki, standartho va meyorho;

–  jonnok namudani faoliyati iqtisodii khoriji, az jumla muvofiq namudani sodirot va voridot;

– tatbiqi siyosati samarabakhshi agrari;

– tashkili kharidi favri, intiqol va taqsimi ozuqai asosi baroi aholi hangomi ba vujud omadani buhroni ozuqavori yo khatari ba vujud omadani on;

– monitoringi vazi bozori ozuqa va ashyoi khomi kishovarzi;

–  rushdi tekhnologiyahoi ittilooti-kommunikatsionii savdoi ozuqa va ashyoi khomi kishovarzi.

  1. Hangomi ba vujud omadani buhroni ozuqavori yo khatari on maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati metavonand ba muhlati muayyan az rui meyor taqsim kardani ozuqaro muqarrar namoyand. 

Moddai 4. Prinsiphoi asosii tamini amniyati ozuqavori

Prinsiphoi asosii tamini amniyati ozuqavori inhoand:

– tamini dastyobii barobari bozori ozuqavori ba tashkilotu korkhonaho novobasta ba shakli tashkiliyu huquqi;

– roh nadodan ba pastravii sathi kununii tamini amniyati ozuqavori dar sathi davlati;

– istehsolkunandagoni vatanii mahsuloti kishovarzi, ashyoi khom va ozuqaro dar asosi raqobat dastgiri kardani davlat;

– tashakkuli zakhirahoi ozuqa az rui barnomai maqsadnok;

– bo maqsadi tashakkul va dastgirii muvozanati bozori dokhilii ozuqa dar asosi monitoring qabul namudani qarorhoi idorakuni;

– baland bardoshtani ahamiyati tashkilothoi gayritijorati, sohavi va gayra dar sohai istehsol, intiqol va korkardi mahsuloti kishovarzi, ashyoi khom va ozuqa;

– shaffofiyati ittiloot oid ba vazi bozori ozuqa;

– sozgorii purrai talabot ba mahsuloti khurokvori;

– ba qonunguzori oid ba bekhatarii mahsuloti khurokvori mutobiq budani sifati ozuqavorii istehsolshavanda, voridshavanda va furukhtashavanda;

– tashakkul, aznavkuniva purragardonii zakhirahoi davlatii ozuqa novobasta ba tasiri omilhoi dokhili va beruni;

– tashkili  istehsoloti  samarabakhshi  agrari dar asosi istifodai maqsadnok va idorakunii zakhirahoi tabii bo maqsadi tamini aholi bo ozuqa va sanoat bo ashyoi khomi kishovarzi dar hajmi zaruri baroi rushdi ustuvori iqtisodi va ijtimoii davlat.

 

Moddai 5. Tadbirhoi dastgirii davlati oid ba tamini amniyati ozuqavori

 

  1. Maqsadi dastgirii davlati oid ba amniyati ozuqavori tamini talaboti aholii davlat ba ozuqai asosi az hisobi istehsoli on az jonibi istehsolkunandagoni vatanii mahsuloti kishovarzi, ashyoi khom va ozuqa meboshad.
  2. Tadbirhoi asosii dastgirii davlati inhoand:

– rushdi zaminai moddiyu tekhnikii istehsolkunandagoni mahsuloti  kishovarzi  bo  nazardoshti  faoliyati  samaranoki inshoothoi meliorativi  va obyorikunanda dar asosi lizingi tekhnika va tajhizoti kishovarzi;

– mablagguzorii barnomahoi tamini ilmii peshburdi soha, mukammalgardonii mekhanizmhoi tashkili va iqtisodii faoliyati tashkilothoi kishovarzi va korkard oid ba rushdi tukhmiparvari, niholparvari, seleksiyai rastani va zotparvari;

– musoidat jihati  istifodai tekhnologiyahoi peshqadami istehsolot, korkard, nigahdori va istifodai oqilonai ozuqa;

– musoidat baroi tasisi inshoothoi zamonavii savdoi yaklukht (markazhoi taqsimkuni, bozorho va majmaahoi yaklukhti ozuqa);

– tashakkuli sistemai samaranoki az istehsolkunanda ba istemolkunandai nihoi rasonidann mahsuloti kishovarzi, ashyoi khomi kishovarzi va ozuqa;

– rushdi infrasokhtori naqliyoti anborhoi savdoi yaklukhti ozuqa;

– dastgirii ilmii monitoringi amniyati ozukavori va amali namudani chorabinihoi digare, ki tibqi qonunguzori peshbini shudaand.

 

BOBI 2.

SALOHIYATI MAQOMOTI HOKIMIYATI DAVLATI

OID BA TAMINI AMNIYATI OZUQAVORI

 

Moddai 6. Salohiyati Hukumati Jumhurii Tojikiston oid ba tamini amniyati ozuqavori

 

Hukumati Jumhurii Tojikiston oid ba tamini amniyati ozuqavori salohiyati zerinro dorost:

– amali namudani siyosati yagonai davlati oid ba amniyati ozuqavori;

– tahiya va tatbiqi barnomahoi   maqsadnoki   amniyati ozuqavori;

– tamin namudani muvofiqati ozuqai dar qalamravi davlat istehsol va furukhtashavanda ba talaboti hatmii standarthoi sifat va bekhatarii mahsuloti khurokvori;

muayyan namudani meyori istemoli ozuqai asosi baroi aholi; (QJT az 27.11.14 s. №1158)

– idora kardani zakhirai davlatii ozuqa va masul budan oid ba nigahdori, istifoda va barqarorshavii on;

– tashkil namudani tashkhis va tahlili ilmii malumot oid ba tamini aholi bo ozuqa, omoda kardani durnamoi vaziyati amniyati ozuqavori;

– muayyan namudani tartibi guzaronidani chorabinihoi hifzi aholi dar sharoiti buhronhoi ozuqavori;

– tamin va guzaronidani monitoringi vaziyati amniyati ozukdvori dar Jumhurii Tojikiston;

– tibqi  qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar namudani bojhoi sodirotiyu voridotii mavsimi baroi ozuqai asosi;

– ijroi salohiyathoi digar, ki tibqi qonunguzori peshbini shudaand.

 

Moddai 7. Maqomi vakolatdori davlati oid ba tamini amniyati ozuqavori

 

Amalhoi tamini amniyati ozuqavori va istikloliyati ozuqavoriro maqomi vakolatdori davlati, ki onro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad, hamohang mesozad.

 

Moddai 8. Vakolati maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati oid ba tamini

amniyati ozuqavori

 

Maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati oid ba tamini amniyati ozuqavori vakolathoi zerinro amali menamoyad:

– tatbiqi siyosati yagonai davlati oid ba amniyati ozukdvori dar hududi khud bo nazardoshti sharoiti mahal;

– tahiya va tatbiqi barnomahoi maqsadnoki mintaqavi oid ba amniyati ozuqavori;

– hamohangsozii faoliyati maqomoti davlati, ki amniyati ozuqavoriro dar viloyat, shahr va nohiya tamin menamoyand.

 

Moddai 9. CHorabinihoi hifzi aholi dar sharoiti buhroni ozuqavori

 

Dar sharoiti buhroni ozuqavori va yo tahdidi on maqomoti davlatii vakolatdor:

– az rui meyor taqsim kardani mahsuloti asosii ozuqaro baroi muhlati muayyan muqarrar menamoyad;

– narkhi kafolatnoki ashyoi khomro   muqarrar namuda, onro baroi zakhirai davlati bevosita az istehsolkunandagoni mahsuloti kishovarzi favran mekharad;

– chorabinihoi digarero, ki qonunguzori peshbini namudaast, amali menamoyad.

 

Moddai 10. Barnomahoi maqsadnoki davlati oid ba tamini amniyati ozukavori

 

  1. Barnomahoi maqsadnoki davlati oid ba tamini amniyati ozuqavori az jonibi maqomi vakolatdori davlati tahiya va bo tartibi dar qonunguzori peshbinigardida tasdiq karda meshavand.
  2. Barnomahoi maqsadnoki davlati oid ba tamini amniyati ozuqavori chorabinihoro doir ba  tatbiqi majmui  chorahoi dastgirii davlati, ki dar qismi 2 moddai 5 Qonuni mazkur muqarrar shudaand, peshbini menamoyand.

 

Moddai 11. Zakhirai davlati oid ba tamini amniyati ozukavori

 

  1. Zakhirai davlati baroi peshgirii tamini nomutadili aholi bo ozuqa, inchunin baroi rasonidani kumaki bashardustona mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tashkil  karda meshavad.
  2. Ba zakhirai davlati oid ba tamini amniyati ozukavori taalluq dorand:

– fondi ozuqai zakhiravii davlati;

– zakhirai mahsuloti kishovarzi, ashyoi khom va ozuqa, ki dar doirai joygirkunii farmoishi davlati kharidori shudaand;

– zakhirai mahsuloti kishovarzi, ashyoi khom va ozuqai dar gardish qarordoshta.

 

BOBI 3.

TAMINOTI ITTILOOTI OID BA AMNIYATI OZUQAVORI

 

Moddai 12. Ittiloot va monitoring oid ba amniyati ozukavori

 

  1. Ittiloot oid ba amniyati ozuqavori az malumoti zerin iborat meboshad:

– vaziyati istehsoli ozuqa, taminot va istemoli on, jarayoni tagyiryobii nishondihandaho;

– tavozuni jumhuriyavi va mintakavii sathi zaruri va voqeii istehsoli ozuqa;

– vaziyati rushdi majmaai agrosanoati, sanoati khurokvori, khojagihoi mohiparvari, jangal va shikor;

– malumot oid ba ozuqai istehsol va voridgardida, harakat, narkh va sifati on, inchunin jarayoni tagyiryobii istemoli on dar davomi soli taqvimi;

– malumot oid ba holati zakhirai davlatii mahsuloti kishovarzi;

– vaziyat va ravandhoi rushdi bozorhoi dokhili va khorijii mahsulot va ashyoi khomi kishovarzi;

– malumot oid ba ijroi barnomahoi maqsadnoki davlati oid ba tamini amniyati ozuqavori ;

– malumot dar borai muqarrar namudani reglamenthoi tekhniki, standart va meyorhoi davlati oid ba tamini sifat va bekhatarii ozuqa;

– daromadi guruhhoi gunoguni aholi;

– kharojoti voqeii istemoli ozuqa;

– sathi bekori.

  1. Tartibi  peshnihodi malumotro  dar  sohai  amniyati ozuqavori Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad.

 

Moddai 13. Tavozuni sathi zaruri va voqeii istehsoli ozuqa

 

  1. Tavozuni sathi zaruri va voqeii istehsoli ozuqa asosi sistemai hisobi arzyobii sathi amniyati ozuqavori va istiqloliyati ozuqavori, inchunin zaminai banaqshagirii istehsol va tahvili ozuqai asosi meboshad.
  2. Tavozuni solonai sathi zaruri va voqeii istehsoli ozuqa az jonibi maqomi vakolatdori davlati tartib doda meshavad.
  3. Dar asosi tahlili vaziyat va durnamoi sathi zaruri va voqeii istehsoli ozuqa va istemoli on maqomi vakolatdori davlati dar doirai tatbiqi barnomahoi maqsadnoki davlati oid ba tamini amniyati ozuqavori:

– hajmi zarurii tahvili ozuqai asosi;

– sathi pasttarini joizi zakhirai mahsuloti ozuqai asosi dar bozori mahsuloti kishovarzi, ashyoi khom va ozuqa;

– sathi balandtarini joizi kharojoti kharidi ozuqaro tasdiq menamoyad.

 

Moddai 14. Sifat va bekhatarii ozuqa

 

  1. Sifat va bekhatarii ozuqa, ki dar qalamravi davlat az jonibi shakhsoni khuquqi va voqei istehsol, vorid va furukhta meshavand, boyad ba talaboti reglamenthoi dakhldori tekhniki, meyor va qoidahoi sanitari, baytori, fitosanitari, inchunin digar sanadhoi meyorii huquqii amalkunanda muvofiq boshand.
  2. Nazorati davlatii bekhatari va sifati khurokvori az jonibi maqomoti vakolatdori davlati dar doirai salohiyatashon amali karda meshavad.
  3. Mahsuloti kishovarzi, ashyoi khom va ozuqavorii ba hududi davlat vorid kardashuda boyad dar borai dar tarkibi onho mavjud budan yo nabudani manbai irsii tagyiryofta malumot doshta boshand.

 

BOBI 4.

MUQARRAROTI HOTIMAVI

 

Moddai 15. SHuroi amniyati ozuqavori

 

  1. Hukumati Jumhurii Tojikiston bo maqsadi hamohangsozii idorakuni va qabuli qarorhoi strategi va favri vobasta ba tamini mutadil va muntazami davlat bo ozuqavori SHuroi amniyati ozuqavorii Jumhurii Tojikistonro tasis medihad.
  2. SHuroi amniyati ozuqavorii Jumhurii Tojikiston maqomi mashvarati buda, dar faoliyati khud Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston, qonunhoi Jumhurii Tojikiston, farmonu amrhoi Prezidenti Jumhurii Tojikiston, qaroru farmoishhoi Hukumati Jumhurii Tojikiston, qarorhoi SHuroi amniyati ozuqavorii Jumhurii Tojikiston, digar sanadhoi meyorii huquqi va Nizomnomai  khudro, ki az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq megardand, ba rohbari megirad.

 

Moddai 16. Tamini amniyati ozuqavori

 

Amniyati ozuqavorii davlat dar in holatho tamingardida hisobida meshavad, agar:

– istehsoli solonai ozuqai asosii davlat na kamtar az 80 foizi talaboti solonai aholiro ba namudhoi ozuqa tashkil dihad;

–  sifat, gizonoki va bekhatarii ozuqai ba bozori davlat barovardashuda tibqi qonunguzori ba reglamenthoi tekhniki va talaboti meyori javobgu boshand;

– dar bozori istemolii davlat baroi tamini kafolatnoki aholii davlat bo ozuqavori dar hajmi na kamtar az mikdori tavsiyashavandai istemol mavjud boshad.

 

Moddai 17. Javobgari baroi vayron kardani Qonuni mazkur

 

SHakhsoni voqei va huquqi, ki Qonuni mazkurro vayron mekunand, tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.

 

Moddai 18. Tartibi mavridi amal qaror dodani Qonuni mazkur

 

Qonuni mazkur pas az intishori rasmi mavridi amal qaror doda shavad.

 

Prezidenti

Jumhurii Tojikiston                                                                                Emomali Rahmon

 

sh. Dushanbe, 29 dekabri soli 2010

№671

 

Инчунин кобед

Hurdani obi mani az tarafi mard yo zan

Hurdani obi mani az tarafi zan kori noravo va nosazo ast va inro tib mahkum …