Главная / Илм (страница 39)

Илм

МУБОДИЛАИ ГАЗ

gaz

МУБОДИЛАИ ГАЗ, навъе аз мубодилаи моддахо байни организм ва мухити атроф. М. г. аз оксигенро фуру бурда гази карбонатро хорич кардани организм иборат аст; фуру бурдани баъзе махсулоти газмонанд ва буги об низ мансуб ба М. г. мебошад. М. г. чузъи аввалу охири силсилаи аксуламали мубодилаи моддахо ва неруи организм …

Муфассал »

МОШ

mosh

МОШ (Phaseolus aureus), як навъ зироат. Баландиаш 15 – 50 см; пояи рост ё печанда, барги калон (дарозиаш 20 – 26 см), гули бунафш, гилофаки сертухм, дони сабз дорад. Моххои июн – сент. гулу мева мекунад. Дар Точикистон М.-ро аз замонхои кадим мекоранд. Давраи нашви М. 80 – 120 руз …

Муфассал »

МУБОДИЛАИ КАРБОГИДРАТХО

karbogidrat

МУБОДИЛАИ КАРБОГИДРАТХО, мачмуи равандхои хазм, хосил шудан, тачзия ва аз организм хорич гаштани ангиштобхо ва моддахои ангиштобдор. Барои М. к. дар бофтахои одам ва хайвонот ахамияти глюкоза калон аст. Манбаи он дар организм гликоген (хусусан гликогени чигар) ва крахмали гизохои наботи мебошанд. Глюкоза хамчунин метавонад аз моддахои гайриангиштоби дар чараёни …

Муфассал »

МУБОДИЛАИ ЧАРБУ

charb

МУБОДИЛАИ ЧАРБУ, мачмуи табаддулоти чарбу ва диг. липидхо дар организми одам. Ба М. ч. мансубанд: хазм гаштани чарбую (триглитсеридхо) липидхои гизо ва чаббиши махсули тачзияи онхо, хусусан кислотахои равган дар рохи меъдаю рудахо; мубодилаи мобайнии чарбу ва махсули тачзияи онхо дар организм; аз организм хорич шудани чарбу ва махсули тачзияи …

Муфассал »

МУБОДИЛАИ ОБУ НАМАК

ob

МУБОДИЛАИ ОБУ НАМАК, мачмуи равандхои истифодаи обу намак (электролит)-хо, чаббиш, таксимот ва аз организм хорич шудани онхо. Талаботи шаборузии одам ба об такр. 2,2 л аст, ки 1 л онро у ба тавассути гизо мегирад. Дар як шаборуз гурдахо 1 – 1,2 л ва рудахо такр. 0,2 л об хорич …

Муфассал »

МУБОДИЛАИ МОДДАХО ВА НЕРУ

metabolizm

МУБОДИЛАИ МОДДАХО ВА НЕРУ, метаболизм, мачмуи чараёни тагйироти химиявии моддахою неру (энергия) дар организмхои зинда ва мубодилаи моддахою неру байни организму мухит. М. асоси фаъолияти хаёти, нишонаи хоси материяи зинда буда, зиндаро аз гайризинда фарк мекунад. Хар навъи хайвонот мубодилаи хосае дорад, ки он ба хусусиятхои ирси, чинс, синну сол, …

Муфассал »

МУБОДИЛАИ МИНЕРАЛХО

mineral

МУБОДИЛАИ МИНЕРАЛХО, мачмуи равандхои чаббиш, хазм, табдил ва ихрочи моддахое, ки дар организм дар шакли пайвастхои гайриорганики (минерали) вучуд доранд. Моддахои минерали бахри нигох доштани мувозанати кислотаю ишкорхо ва фишори осмосии моеъи хучайра ахамияти калон доранд, дар кашиши мушакхо, реаксияхои сершумори ферменти иштирок мекунанд. Ихтилоли М. м. мучиби пайдоиши беморихои …

Муфассал »

МУКОПОЛИСАХАРИДОЗХО

mukopolisakharidoz

МУКОПОЛИСАХАРИДОЗХО, мукополисахаридхо, гаргоилизм, як гурух беморихои ирсии бофтахои пайванди, ки боиси ихтилоли мубодилаи полисахаридхо мешаванд. М. бо осеби дастгохи такяву харакат, узвхои дохили, ихтилоли босира, сомеа, ба таъхир мондани рушди чисмони ва равони падид меоянд. Таносуби М. дар байни навзодон такр. 1 : 400 000 аст. Дар натичаи норасоии ферментхое, …

Муфассал »

МУГУЛЧОЙ

mugulchoy

МУГУЛЧОЙ (Bergenia stracheyi), зардчой, баргчой, гиёхест бисёрсола. Решааш дароз, баргаш сабз, гулаш зангуламонанди гулоби, тухмаш суфта ё чиндор. Июл – авг. гул карда, мева мебандад. Дар таркиши шаххои намнок ва мавзеъхои санглох (дар баландии 2500 – 3800 м аз с.б.) меруяд. М. дар тибби мардуми аз кадим маълум аст. Баргу …

Муфассал »

МУМИ ЗАНБуРИ АСАЛ

zanburi-asal

МУМИ ЗАНБуРИ АСАЛ, моддаи равганмонандест, ки дар гадуди махсуси занбури асал хосил мешавад. Аз омехтаи эфирхои мураккаб (то 75%), кислотахои хоси карбон, карбогидридхои хаднок иборат буда, ба микдори зиёд витамини А дорад. Массаи хосаш 0,956 – 0,969; дар 62 – 72°С об мешавад. М. дар эфир, хлороформ, бензол, бензин, равган, …

Муфассал »