Теги: Тиб

АММИАК (аз юн. hals ammoniakos – навшодир), NH3, пайвасти химиявии нитроген бо гидроген. Дар табиат дар натиҷаи таҷзияи моддаҳои нитрогендори органикӣ ҳосил мешавад. А. гази беранг буда, бӯи тези нафасгир дорад. Омехтаи А.-и хушк бо ҳаво метаркад. А. моддаи хеле фаъол аст. Аз ҳисоби ҷуфти электронҳои тақсимнагаштаи нитроген ба реаксия …

АМНЕЗИЯ (Amnesia; аз а – ҳиссачаи инкорӣ ва mneme – хотира), фаромӯшхотирӣ, ихтилоли хотир. Чанд хели А. мавҷуд аст, мас., А.-и ретроградӣ – кас воқеаҳои пеш аз беморӣ дидаву шунидаашро пурра ё қисман фаромӯш мекунад; А.-и репродуктивӣ – бемор ном, рӯзи вуқӯи воқеа, шумораю шакли чизҳо ва ғ.-ро фавран ба …

АМНИОСЕНТЕЗ (Amniocentesis; аз amnion – ҷанинпарда ва kentesis – шикофтан), пунксияи пардаи ҷанин. А. бо мақсади ташхисӣ барои гирифтани оби ҳамроҳак истифода мегардад. Мурод аз А. муқаррар кардани вазъи ҷанин, баъзе бемориҳои ирсӣ, бемории гемолизии кӯдак ҳангоми резус-конфликт ва ғ. мебошад. А. бо мақсади ба халтаи ҷанин фиристодани дору ва …

АМНИОСКОПИЯ (Amnioscopia; юн. amnion – ҷанинпарда ва scopeo – мушоҳида кардан), тавассути эндоскоп, ки ба гарданаи бачадон ворид карда шудааст, муоина намудани ҳолати ҷанинпарда. А. дар мавриди гумонбар шудан аз гипоксияи шадид ё музмини тифл, аз мӯҳлат гузаштани ҳомилагӣ, ҳангоми резус-конфликт ва ғ. амалӣ гардонда мешавад. Вобаста ба ранг, шаффофият …

АМНИОТОМИЯ (Amniotomia; аз amnion – ҷанинпарда ва tome – буридан), чок кардан ё даррондани ҷанинхалта. Бо мақсади ангехтани дард, инчунин ҳангоми ғафс будани пардаи ҷанин, паст ҷой гирифтан ё қисман ҷудо шудани ҳамроҳак, баланд шудани фишори хун дар вақти таваллуд амалӣ гардонда мешавад. А.-ро дар шароити тамйизӣ (ниг. Асептика) ба …

АМОНҚАРА (Ungernia victoris), зевак, ҷавак, ҷавзак, гиёҳест бисёрсола. Барги дарози тасмашакл, хӯшагули чатрнамо, гули зангӯла ё қифшакли зард, ғӯзаи сепарраи сертухм, тухми калони бӯри сиёҳтоб дорад. Авг. – сент. гул карда тухм мебандад. Асосан дар нишебиҳои кӯҳу хоктеппаҳо (2000 – 3000 м аз с.б.) мерӯяд. Дар тибби халқӣ пиёзаки дар …

АМПЕЛОТЕРАПИЯ (Ampelotherapia; аз юн. ampelos – ангур ва терапия), ангуршифоӣ, бо мақсади табобати бемориҳои гуногун истифода бурдани ангури тару тоза ва афшураи он. А. яке аз усулҳои парҳезшифоӣ буда бо маслиҳату таъиноти духтур ва якҷоя бо фармакотерапия (дорушифоӣ) ба ҷо оварда мешавад. Хосиятҳои шифобахшӣ ва парҳезии ангур аз замонҳои қадим …

АМПЛИПУЛСТЕРАПИЯ, яке аз усулҳои муолиҷа. Дар мавриди А. аз электри синусоидии модулӣ истифода мебаранд. А. ба хунгардиш таъсири фаъол мерасонад, тағзияи бофтаҳоро зиёд карда, раванди мубодиларо қувват мебахшад; фишори хунро паст ва кашиши дилро муназзам мекунад, хунгардиши майна ва гурдаро беҳтар, дискинезияи мушакҳои суфтаро бартараф месозад. А.-ро дар мавриди нимфалаҷ …

АМПУТАТСИЯ (лот. amputatio – бурида дур кардан), амали ҷарроҳист, ки қисми канории дасту пой ё аъзои иллатнок (мас., ғадуди шир, гарданаи бачадон ва ғ.)-ро бурида дур мекунанд. Қисман А. кардани дасту пойро экзартикулятсия ва пурра А. кардани аъзоро экстирпатсия меноманд. Фақат дар сурате А. мекунанд, ки ягон аъзои бадан аз …

АМФЕТАМИН, як навъ дору, ангезандаи системаи асабҳои марказӣ. А. аналоги гормонҳои адреналин ва норадреналин мебошад. Сулфати А. бо номи «Фенамин» маълум аст. А. соли 1887 чун давои суст кардани иштиҳо ҳосил карда шуда буд. Дар давраи Ҷанги дуюми ҷаҳон ба аскарҳои америкоӣ ҳар рӯз 10 қурси А.-ро медоданд. С. 1954 …