Теги: Табиатшиносӣ: Китоби дарсии синфи 5

Абр – ин Буғе ба қабатҳои хунуки атмосфера боло шуда, ба сахтшавӣ шуруъ мекунад. Ба қатраҳои кӯчаки об ва кристаллҳои яхин ҷамъ шуда, абрро ташкил медиҳад. Абрҳо дорои шаклҳои гуногун мебошанд. Онҳо чунин шаклҳо доранд: тӯдай, қабатдор ва пармонанд. Абрҳои тӯдашакл дар баландии 1-2 км ба вуҷуд меоянд. Онҳо ба …

Агар бути обӣ ҷамъ туда, ба сатҳи Замин наздик ояд, дар ин маврид қатраҳои ҷамъшудаи об ва ё кристаллҳои яхй меҳ (туман) ба вуҷуд меоаваранд. Меҳ (туман) дар табиат танҳо дар он ҷойҳое пайдо мешавад, ки дар ҳаво буғҳои обии зиёд мавҷуд бошад. Боли дарёҳо, ботлоқҳо, дар пастхамиҳо қабатҳои борики …

Дари ҳуҷраи гармро кушода, шамъи фурузонро ба остона (қолаби дар) мебарем. (расми 74). Дар ин маврид мебинем, ки аланга ба тарафи хона майл кардааст. Пае маълум мегардад, ки ҳавои хунук ба хуҷра тавассути қисмати поёнии дар ворид ме- шавад. Агар мо шамъро боло бубардорем, метавон дид, ки аланга ба ҷониби …

Ҳаёти одам, ҳайвонот ва растаниҳо дар Замин ба ҳарорати ҳаво сахт вобастагй дорад. Дарорати қабати ҳавое, ки ба Замин наздик аст, тағйирёбанда буда, шароити обу ҳаворо муайян мекунад. Ҳарорати ҳаво аз рӯи микдори гармии аз шуъои офтоб гирифташаванда муайян карда мешавад. Гармо ва ҳарорати баланд дар ноҳияи Эква­дор ба мушоҳида …

Мо дар қаъри уқёнуси ҳавоие зиндагй мекунем, ки вай атмосфера номида ме­шавад. Атмосфера дар фаъолияти ҳаётй дар сайёраи мо чй аҳамият дорад? Ҳаво дар Замин намоён нест. Вале вай кураи Заминро пурра иҳота мекунад. Атмосфераи Замин – Ин либоси он аст. Ҳаво сатҳи Заминро аз шуъоҳои гарми офтобй ҳифз намуда, …

Қирғизистон дар қисмати шарқии Осиёи Марказй дар баландии 401 то ба 7435 метр аз сатҳи баҳр қарор дорад. Мавқеи географии Қирғизистонро дар харитаи физикии нимкураҳо пайдо кунед. Чунин мавқеи географй баёнгари вижагии табиати ҷумҳурӣ, пеш аз ҳама, хушкй ва иқлими континенталй аст. Ҳудуди Ҷумҳурӣ аз ғарб ба шарқ дар дарозии …

Ҳамаи ашё ( ҳатто одамон), ки моро иҳота кардаанд, ба Замин ҷазб мешаванд. Ҳар қадар одамон кӯшиш ба боло ва дур ҷаҳидан накунанд, боз ҳам онҳо ба замин мефароянд. Ба Замин биноҳо, дарахтон, ҳайвонот, об дар кӯл, дарёҳо, баҳрҳо, уқёнусҳо ҷазб мешаванд. Метавон дид, ки як чиз ба чизи дигар …

Яке аз хусусиёти таваҷҷуҳбарангези Замин аз дигар Системаҳои Офтобӣ дар он аст, ки вай дорой майдони магнитии қавӣ мебошад. Замин ин магнити бузург аст. Майдони магнитй барои ҳимояи организмҳои зинда аз таъсири зараровари афганиши шуъои Офтоб аҳамияти бузург дорад. Ба ин ба акрабаки магнитии компас( қутбнамо) бовар ҳосил кардан мумкин …

Замине, ки мо дар он зиндагӣ мекунем, бисёр калон аст. Одамон инро ҳанӯз аз замонҳои қадим дарк карда буданд. Воқеан, ҳар қадар куҳҳои баланди фарогир, ҳамвориҳо, пастиҳо, баҳрҳои бехуду уқёнусҳо мавчуданд, онҳо ҳама як қисми Заминро ташкил медиҳанд. Одамон Заминро аз рӯи андозааш ба хеҷ чиз муқоиса намекарданд. Аз ин …

Шом. Офтоб паси уфуқ поён омадааст. Каме торик аст. Вале осмон ҳамоно рӯшан буда, ранги гулобию кабуд дорад. Аз ҳама аввал дар тарафи болоии чапи Офтоб ситорачаи нуқрагин ноаён рӯшан шудааст. Бо мурури вақт вай боз ҳам рӯшантар дурахшид. Дигар ситораҳо то ҳол пайдо нашуда буданд. Ин як худаш рӯшан …