Биология

Тамоми организмхои зинда, аз он чумла растанихо, аз хучайрахои андозаашон хеле хурд, ки бо чашми одди дида намешаванд, иборатанд. Хучайра ва сохти хучайрагии организмхоро дидан факат бо туфайли такмилу сайкал ёфтани санъати шишасози имконпазир гардид. Барои ба сохти хучайраи растани шинос шудан препарати пардаи тунуку нафиси магзи пиёзро тайёр кунед. …

Ба хучайра дохилшавии моддахо: Агар баргчаи растании оби – чилбанди оби (элодея)-ро, ки бештар дар аквариумхо (зарфи шишагии махсус сохташуда) парвариш мекунанд, дар зери микроскоп аз назар гузаронем, харакати ситоплазмаро дар хучайрахои барги он мушохида карда метавонем. Ба мудом амалкунандагии ин харакат нигох накарда, мушохидаи он душвор аст. Зеро, ситоплазмаи хар …

Шиносои бо асбобхои калоннишондиханда Растанихо организмхои зиндаанд. Барои дуруст донистану дарк кардани равандхо ё ходисахои барои хаётгузаронии растанихо хатман зарур мебояд бо сохтори дохилии узвхои растани аз наз- дик шинос шавем. Помидори сурхтоби нимхом, тарбуз, лиму ё себи мулоимро пора (ё дукафон) кунед. Магзи ин мевахо аз катакчахо (ковокихои) ни- …

Олимон сохти хучайраро бо ёрии микроскоп омухта, мушохида карданд, ки хучайраи аксари узвхои растани кобилияти сабзида ба камол расидан ва таксим шуда афзоиш карданро дорад. Дар натича хучайрахои нав ба вучуд меоянд. Таксимшавии хучайра одатан хеле мураккаб мегузарад. Сараввал, ядрои хучайра калон шуда, дар он хромосомахо, ки чисмчахои ода- тан …

Арасту дар ин солхо назарияи зина ба зина инкишоф ёфтани олами зиндаро гуфта гузашт ва як катор акидахои табиию илмиро пешниход намуд. Арасту ба чунин хулоса омад, ки олами зинда аз табиати гайри зинда бо таъсири кувваи илохи – энтелихия (аз юнони – таъсир) пайдо шудааст. Аввалин бор микроскоп ихтироъ …

Генхо асоси структури ва функсионалии хиссаи ирсиятро ташкил мекунанд. Аз мисолхои дар боло зикршуда маълум гардид, ки генхо хиссачаи алохида буда, хар як аз онхо ягон аломатро муайян мекунад ва ба хамдигар вобастаги надоранд. Аз ин лихоз, чунин фикр ба миён омаданаш мумкин аст, ки гуё генотип мачмуи механики (беалокаманди)-и …

МЕРОСГУЗОРИИ ХАМПАЙВАСТАГИИ ГЕНХО:  Мендел дар тачриба меросгузории танхо хафт чуфт аломати нахудро дида баромад. Баъдан бисёр тадкикотчиён меросгузории чуфти аломатхои гуногуни организмхои дигарро омухта, конунхои Менделро татбик намуданд. Ин конунхо барои хамаи организмхои бо рохи чинси афзоишкунанда хосанд. Баъдтар маълум гардид, ки дар нахуди хушбуй ду аломат, яъне шакли гард ва …

Хангоми дурагакунии наслхои гибридии якум, ки аломати якхела доранд, дар насли дуввум хам аломати модари ва хам аломати падари бо як таносуби муайян 3:1 зохир мешаванд. Яъне 3/4 хиссаи аломатхо доминанти ва 1/4 хиссаи онхо ресессивианд. Ин натичаи он аст, ки наслхои якум гетерозиготи (Аа) буда, дар насли дуввум хам …

Дар натичаи тачрибахо Г.Мендел ба хулоса омад, ки омилхои ирси, яъне генхо дар гаметахо (хучайрахои чинси) омехта нашуда, дар холати тоза (бетагйир) мемонанд. Дар наслхои якуми гибриди (Г1) ки аз дурагакунии волидон ало- матхои фарккунанда пайдо шудаанд, харду омил, яъне доминанти ва ресессиви чой дорад. Дар шакли аломат омили доминанти …

Асосгузори фанни генетика олими чех Грегор Мендел мебошад. У соли 1865 конунхои меросгузории аломатхои ирсиро кашф намуда буд. Лекин дар давоми 35 сол ахли илми онвакта бо ин кашфиёт марок зохир накард ва ё сарфахм нарафт. Факат соли 1900 ин конунхо аз сари нав кашф шуданд ва он соли тавлиди …