Илм

То солхои наздик олимон акида доштанд, ки мавчудоти зинда аз гайризинда бо мубодилаи моддахо, харакат, барангезиш, инкишоф, мутобикат фарк менамоянд. Вале тадкикотхои минбаъда нишон доданд, ки чунин хосиятхо дар алохидаги дар табиати гайризинда низ вомехуранд, бино бар ин онхо хосиятхои махсуси хаёт шуда наметавонанд. Мувофики маълумотхои илмии хозира табиати зинда …

Тамоми олами зинда, аз чумла инсон, ба системахои гуно-гуни биологи дохил шуда, аз таксонхои (салтанат, тип, синф, катор, оила, авлод, намуд), тобеи якдигар буда иборатанд. Маълум аст, ки хамаи мавчудоти зинда аз хучайрахо таркиб ёфтаанд. Хучайра метавонад организми алохида ё комил бошад, масалан соддатаринхо ё мавчудоти серхучайра. Сохти хучайра содда, …

Нахустин мавчудоти зинда дар сайёраи мо тахминан 3-3,5 млрд. сол пеш пайдо шудааст. Аз хамин гуна мавчудоти аввалин минбаъд намудхои бешумори мавчудоти зиндаи дигар пайдо шуда, дар тули солхои зиёд афзоиш ёфтанд, валебаъдтар бо сабабхои гуногун аксари онхоаз байн рафтанд. Мавчудоти зиндаи кунуни чахор салтанати табиати зиндаро ташкил дода, такрибан …

Хайтолиён, Хиптолиён ё Хафтолиён (юн.-кад. Εφθαλιται) ё Хунхои сафед — кавме буданд, ки аз иёлати Гонсуи Чин ба худуди Тахористон хучум оварданд. Шуруи кудрати Хайтолиён аз соли 420 мелоди буд ва дар соли 567 мелоди ба даст кувваи муштараки Хусрави Анушервон ва Туркон аз байн рафтанд. Таъсисёбии Давлати Хайтолиён Дар Осиёи Марказии асри IV ва то миёнахои асри V се давлат ташкил меёбад: Кидориён, Хиёниён ва Хайтолиён. …

Агар шахсе наметавонад барои фарзандаш хамсари муносибе пайдо кунад, ин оятро дар хар холате бихонад, то ин ки мушкилаш хал гардад. Оят ин аст: Бисмиллохи-р-Рахмони-р-Рахим Ам-ман ючибу-л-музтарра изо даъоху ва якшифу-с-суъ.[1] [1] Сураи Намл, ояти 62.

МАЖОРАНТА ВА МИНОРАНТА (Франс, majorante ва minorante аз majorer — калон эълон намудан ва minorer — хурд эълон намудан) дар математика, ду функцияест, ки кимати якумаш аз киматхои мувофики функцияи додашуда (барои хамаи киматхои тагирёбандаи новобастаи функцияи муоинашаванда) хурд нест ва кимати дуюмаш аз онхо калон нест. Мас., функцияи /(х) …

МАВИЗ, ангури хушкида. Аз навъхои ангури мавизбоб тайёр мекунанд. М. чанд хел мешавад: бедона – кишмиши сафеди дар офтоб бе истифодаи ишкору буги сулфур хушконида; сабза – кишмиши сафеди ба махлули ишкор (махлули 0,2 – 04-фоизаи содаи каустики) тар карда дар офтоб хушконида; барои рангдор шудани М. ангурро (дар чевон …

МАГАС, номи умумии хашаротест аз оилаи дуболахо. Дар дунё такр. 5 хаз. намуди М. мавчуд аст. Бадани М.-хо тира буда, баъзан зард, кабуд ё сабзи чилодор низ мешаванд. Хаёти аксари М.- хо бо манзили одам зич алокаманд аст. Баъзе намуди М.-хо аз растани, намудхои дигар аз моддахои пусидаи органики (начосати …

МАВОДИ ЛАЗЗАТБАХШИ ГИЗО, тавобил, моддахое,ки барои бехтар кардани мазаи хурок истифода мешаванд. Ба М. забуда, чавхари лиму, кислотаи атсетат, моддахои буё (ванил, ванилин, чавхари мушкин), намаки ош ва г. мансубанд. М. нерубахш набошанд хам, хурокро хуштамъ мекунанд, иштиховар ва хушхазманд, кори рудахоро метезонанд. М. ба хурок омехта шуда, ба асабхои …

МАГНИТОТЕРАПИЯ (Magnetotherapia), яке аз усулхои физиотерапия. Бо максади табобат майдони магнитии баланд ё пастбасомад, импулси ё гайримуттасил кор фармуда мешавад. Майдони магнити ба фаъолияти силсилаи асабхои вегетативи таъсири мусоид дорад. Он хассосияти дастгохи ретсептори ва асабхои канориро кам карда, хамин тавр таъсири бедардгардони мерасонад; вай хамчунин танзими нейрорефлексии фаъолияти узву …