Илм

МАГНИТИ ЧАШМ, асбоби махсус, ки дар амалияи офталмологи барои аз гузаи чашм ва бофтахои он берун овардани чисмхои бегона (заррахои охан, пулод ва г.) кор мефармоянд. М. ч. электри ва доими мешавад. Дар М.ч. майдони магнитиро ба тавассути чараёни барк хосил мекунанд. М.ч. – и доимиро аз хулахои махсус месозанд; …

МАГНИЙ (Magnesium), Mg, элементи химиявии гурухи II системаи даврии Менделеев, раками ат. 12, массаи ат. 24,305. М.-и табии аз 3 изотопи собит – 24 Mg (78,60%), 25 Mg (10,11%) ва 26 Mg (11,29%) иборат аст. 3 изотопи радиоактивии сунъиаш – 23 Mg, 27 Mg, 28 Mg низ хосил карда шудааст. …

МАГНОЛИЯ (Magnolia grandiflora), дарахтест хамешасабз. Баландиаш то 30 м. Барги байзашакли дурушти чилодор (дарозиаш 12 – 25 см, бараш 4 – 12 см), гули сафеди калони хушбуй (диаметраш 10 – 22 см), баргмеваи чалгузашакл (дарозиаш то 12 см, бараш то 6 см), тухми лубиёмонанд дорад. М. аз набототи Америкаи Шимоли …

МАГЗЧА (Cerebellum), майнача, як кисми магзи сар. М. дар координатсияи харакат, хифзи холату вазъи тан, тонус ва мувозанати бадан ширкат меварзад. Дар чукураки кафои чумчума дар болои магзи дарозруя ва пули Варолио мавкеъ гирифтааст. Дар болои М. хиссахои пасисарии майна мавкеъ ёфтаанд; дар байни онхо ва М. шохаи сахти майнапарда …

МАГЗИ УСТУХОН (Medulla ossium), узви хуну устухонофар ва хифзи биологии организм; дар чавфи моддаи исфанчии устухон чой гирифтааст. Ташаккули М. у. дар тифли батн дар охири мохи сеюми рушди он хотима ёфта, дар моххои 4 – 5 ба фаъолият (хосил кардани хун) огоз мекунад. Дар навзодон массаи М. у. такр. …

МАГЗИ САР (Encephalon), кисми пеши силсилаи асабхои маркази, ки дар чавфи косахонаи сар (чумчума) чой гирифтааст. Он аз нимкурахо, тана ва майнача иборат аст. Вазни М. с.-и одами калонсол 1200 – 1400 г мебошад. М.с.-и кудаки навзод ба хисоби миёна 350 г вазн дорад, ки хаштяк ё дахяки вазни умумии …

МАГЗИ ДАРОЗРуЯ (Medulla oblongata), давоми хароммагз дар косахонаи сар; дар байни майнаи кафо ва хароммагз чойгир аст. Аз ядрои М. д. асабхои чумчумаю магзии забону халк, гумрох, изофаги ва зери забон ибтидо меёбанд. Ба тавасути М. д. рагхое мегузаранд, ки импулсхоро аз хароммагз ба магзи сар ва аз магзи сар …

МАЙДОНИ МАГНИТи, майдони куввагиест, ки ба зарядхои электрии мутахаррик ва чисмхои дорои моменти магнити новобаста ба холати харакати онхо таъсир мекунад. Нокили чараёндор, чисмхои зарядноки мутахаррик ё магнитнок кардашуда манбаъхои М. м. мебошанд. Дар хама маврид сабаби умумии пайдоиши М. м. харакати зарядхои электри аст. М. м. ба хамаи объектхои …

МАЙВИЗАЧ (Delphinium oreophilum), гиёхест бисёрсола. Аз 30 то 70 см кад мекашад. Пояаш сершох, баргаш думчадароз, 3 – 5 – парра, гулаш кабуд, мевааш дарфшмонанди нугкач, пашмакдор. Июн – июл гул карда, июл – сент. мева мебандад. Дар дашту арчазор, маргзор, чимзамин, нишебихо ва санглох меруяд. Дар к.-куххои Туркистон, Зарафшон, …

МАЗОХИЗМ (Masochismus), майл ба зуровари, эхсоси каноатманди пайдо кардан аз тахкиру машаккат расондани дигарон. Истилохи М. аз номи нависандаи австри Захер Мазох, ки гирифтори ин бемори будааст, бармеояд. М.-и шахвони яке аз намудхои фосики буда, дар мавриди он агар яке аз хамхобахо аз чониби шарики худ харчи зиёдтар азияту залолат …