Биология

Транслятсия (аз лотини translatio – додан). Давраи дигари синтези биологи – гузаронидани ахборе, ки дар пайдархамии нуклеотидхо (пайдархамии кодонхо)-и молекулаи КРН-а чой дорад, дар пайдархамии аминокислотахои занч-ири полипептиди мебошад. Дар прокариотхо (бактерияхо), ки ядрои ташаккулёфта надоранд, рибосомахо ба молекулаи аз нав синтезшудаи КРН-а зуд баъди чудошавии он аз КДН, ё …

Микдори зиёди аминокислотахо, ки тавассути эволютсия интихоб шудаанд, бо кислотахои нуклеинат синтез гардида, бо як пайдархамии муайян дар сафедахо чойгир мешаванд. Дар занчири полипептиди ба хар як аминокислота комбинатсияи иборат аз се нуклеотид – триплет рост меояд. Масалан, ба аминокислотаи систеин триплети АСА, ба валин – САА, ба лизин – …

Дар хучайра мутассил равандхои синтези биологи мегузаранд. Бо ёрии ферментхо аз моддахои соддаи хурдмолекула пайвастагихои мураккаби калонмолекула синтез мешаванд: аз аминокислотахо сафеда, аз моносахаридхо ангиштобхои мураккаб, аз асосхои нитрогени ва кандхо нуклеотидхо, аз онхо кислотахои нуклеини. Мачмуи реаксияхои синтези биологи мубодилаи пластики ё ассимилятсия номида мешавад. Равандхои мукобили синтез диссимилятсия …

Ахамияти кислотахои нуклеинат дар хучайрахои организм нихоят калон аст. Хусусияти сохти химиявии онхо имконияти нигахдори, гузаронидан ва интиколи ирсиятро таъмин менамояд. Азбаски сабаби аксарияти хосиятхо ва аломатхо дар организми зинда сафедахо мебошанд, бинобар ин фахмост, ки устувории кислотахои нуклеинат – шарти мухимтарини муътадили фаъолияти хаётии хучайра ва тамоми организм ба …

Функсияи дуюми КДН – аз насл ба насл додани (гузаро-нидани) ахбори ирси мебошад. Функсияи мазкур ба туфай-ли редупликасияи молекулахои модари ва минбаъд чойгир-шавии молекулахои духтари байни хучайрахои насли амали мегардад (нигаред ба боби 5). Функсияи нихоии КДН аз он иборат аст, ки вай ба сифати матритса дар чараёни интиколи ахбори …

Чарбхо (липидхо) пайвастагихои кислотахои калонмолекулаи равгани ва спирти сеатомаи глитсерин мебошанд. Чарбхо дар об хал намешаванд, онхо гидрофоб (аз юнони hydro -об ва phobos-тарс) мебошанд. Дар хучайрахо хамеша моддахои дигари мураккаби бо ном липоидхо низ вучуд доранд. Мавчудияти чарбхо дар хучайра нисбат ба массаи моддаи хушк то хадди 5-15% мерасад. …

Ангиштобхо ё сахаридхо моддахои органики буда, бо формулаи умумии Сп(Н2О)m ифода карда мешаванд. Дар аксари ангиштобхо адади молекулахои об ба микдори атомхои карбон мувофик мебошад. Аз хамин сабаб ин моддахоро карбогидрат ё ангиштоб номидаанд. Дар хучайраи хайвонот то 5% ангиштоб мавчуд аст. Хучайраи растанихо ангиштоби бештар доранд, микдори онхо то …

Ба таркиби хучайра такрибан 70 элементи химиявии Системаи даврии элементхои Д.И.Менделеев дохил мешаванд, ки онхо дар табиати гайризинда низ дучор меоянд. Ин яке аз далелхои ягонагии табиати зинда ва гайризинда аст. Лекин таносуби элементхои химияви ва ахамияти онхо дар офаридани моддахои ташкилкунандаи организми зинда, хамчунин, дар хар кадом объекти табиати …

Пас аз пайдоиши фотосинтез ва мубодилаи аэробии моддахои нахустин ходисаи мухими эволютсияи биологи – пайдоиши эукариот ва организмхои серхучайра ба шумор мераванд. Дар натичаи хамзистии муфид – симбиози хучайрахои прокариотии гуногун, организмхои хастадор ё эукариоти пайдо шуданд (расми 2.9). Заминаи асоси барои симбиоз, эхтимол, хучайрахои амёбашакли гетеротрофи буданд. Гизои онхо …

Об. Пайвастагии гайриорганикии пахншуда дар организми зинда–об мебошад. Мавчудияти он дар организм ба хадди васеъ мерасад. Дар хучайрахои сири дандон такрибан 10%, вале дар хучайрахои инкишофёбандаи чанин-бештар аз 90% об мавчуд аст. Ба хисоби миёна дар организми серхучайра об такрибан 80%-и массаи баданро ташкил медихад. Ахамияти об дар хучайра нихоят …