Растаниҳое мавҷуданд, ки гули онҳо яктоӣ (тоқа) дар нӯги нав- даю поя ё дар бари баргҳо инкишоф меёбанд. Онҳо растаниҳои тоқгуланд. Гулҳои дигар растаниҳо бошанд дар тӯдагулҳо ғун омадаанд. Тӯдагул (хӯшагул) маҷмӯи гулҳоест, ки бо тартибу қоидаи муай- ян ба ҳамдигар наздик ё дар бари якдигар ҷой гирифта, ба он …
Муфассал »Гул. Аҳамияти гул барои ҳаёти растаниҳо. Сохти гул
Гул гуфта навдаи кӯтоҳу шаклдигаркардаро меноманд, ки барои афзоиши тухмӣ хизмат мекунад. Одатан пояи асосӣ ё пахлуӣ бо гул ба итмом мерасад. Ҳар гул аз муғҷагул инкишоф меёбад. Қисми поя- гии гул агар гулпоя ва гулбандро дарбар гирад, косабарг, гулбарг, гардбарг ва тухмдон аз баргҳои шаклдигаркарда ба вуҷуд омадаанд. Ба …
Муфассал »Афзоиши нашвӣ ба воситаи реша ва барг
Бисёр растаниҳо дар табиат бо реша ва барг афзоиш меёбанд. Дар кишоварзӣ ҳам онҳоро бо қаламчаи реша ва барг зиёд мекунанд. Хусусан, тамашки боғӣ, настаран (хуч), баъзе навъҳои себ ва рас- таниҳои ороиширо аз қаламчареша зиёд мекунанд. Қаламчареша ҷузъи решаест, ки 15-25 см дарозӣ дорад. Бо воситаи қаламчареша фақат он …
Муфассал »Афзоиши нашвии растаниҳо ба воситаи навда
Афзоиши пӯшидатухмон ё растанихои гулдор бо роҳи ҷинсӣ ва нашвӣ амалӣ мегардад. Афзоиши нашвии растаниҳои гулдор дар табиат васеъ паҳнгар- дида буда, хусусан одамон онро барои афзоиш додани зироатҳои кишоварзӣ ва растаниҳои ороишӣ пурмаҳсул истифода мебаранд. Ба ин мақсад чунин узвҳои нашвӣ — реша, поя ва баргро васеъ ис- тифода …
Муфассал »Тағйири шакли навда, решапоя, лӯнда, пиёзак
Баъзе растаниҳои бисёрсолаи алафӣ гӯё “анборҳои” махсуси зеризаминӣ доранд. Дар фасли тирамоҳ узвҳои рӯизаминии ин растаниҳо аз сабзиш боз монда, хушк мешаванд. Реша ва навдаи шаклдигаркардаи онҳо дар зери хок боқӣ мемонад. Онҳо бо сабаби вазифаҳои нав пайдо карданашон ба узвҳои рӯизаминии муқаррарӣ монанд нестанд. Маҳз дар чунин навдаҳои шаклдигаркарда …
Муфассал »Ҳаракати об, моддаҳои маъдани ва органикӣ дар тана (поя)
Барои фаъолияти мӯътадили ҳаётиаш растанӣ бо решааш об ва моддаҳои ғайриорганикиро ҷаббида мегирад. Сипас, ин моддаҳо туфайли бофтаҳо ва бандчаҳои гузаронанда ба тамоми узвҳои растанӣ паҳн мешаванд. Барои донистани он ки ҳаракати об ва моддаҳои маъданӣ дар растанӣ чӣ тавр сурат мегирад, 2-3 рӯз пеш навдаи навраси ягон дарахтро ба …
Муфассал »Ғафс шудани поя – Ҳосил шудани солҳалқа
Ба туфайли боавҷ тақсим шудани ҳуҷайраҳои камбий танаи (пояи) буттаву дарахтон ва пояи гиёҳҳои бисёрсола ғафс мешавад. Булутҳои “кӯхансолу” азимҷуссае маълуманд, ки давродаври танаи онҳо ба 10 м мерасад. Ё ин ки кундаи як эвкалипти пир чунон ғафс буд, ки дар рӯи он майдончаи рақс сохта шудааст. Поя дар рӯзҳои …
Муфассал »Сохти дарунии пояи дарахт
Ҷузъҳои буриши кӯндаланги ягон шохча, ғӯла ё кундаи дарахтеро, ки ба наздикӣ буридаанд, аз назар мегузаронем. Дар сатҳи ҷузъи буриш ё аррашудаи ғӯла се қабат фарқ карда мешавад. Қабати берунии сиёҳтобу нисбатан тунукро пӯстлох мегӯянд. Вай аз бофтаҳои гуногуне, ки қабатқабат ҷойгиранд, иборат аст. Қабати сахте, ки аз ҳама сербар …
Муфассал »Аҳамияти растании сабз дар табиат ва ҳаёти инсон
Олими барҷастаи рус Климент Аркадевич Тимирязев дар “Ҳаёти растанӣ” ном китобаш дар хусуси аҳамияти растаниҳои сабз дар табиат ва инкишофи ҳаёт дар рӯи Замин ба таври хеле возеҳу фаҳ- мо хитоб кардааст: “Замоне, дар кадом як маҳал нури Офтоб ба Замин афтид, аммо на ба замини бесамар, балки ба як …
Муфассал »Тағйири шакли барг – Хазонрез
Дар равиши ба омилҳои муҳити беруна мутобиқшавии растаниҳо, дар баъзе ҳолатҳо, тағйирёбии шакли барги растаниҳо мушоҳида карда мешавад. Ин баргҳои шаклдигаркарда вазифаҳои дигарро низ иҷро мекунанд, ки он ба баргҳои асосӣ хос нест. Масалан, баъзе баргҳои зирк (зилол) ба хор табдил ёфтаанд. Онҳо назар ба баргҳои муқаррарӣ обро кам бухор …
Муфассал »