Кабристони дехаи Сангоб, ки кариб дар дах гектар замин тул кашидааст, дар он атроф назир надорад. Атрофаш бо панчарахо дарубанд, кад-кади он дарахтхои арчаву тут, санчиду бодом шинонида шудааст.. Дар даромадгохи кабристон ба хотири чавонмардони сангоби, ки дар майдони Чанги бузурги ватани халок ва беному нишон гаштаанд, аз мармари сиёх …

Онхо,  яке марди газгушти сиёхчурда ва дигаре кадпасти кулула , ки риши кутох кайчизадааш мисли ангишт сиёх буд, дар чойхонаи лаби руд нишаста, чой менушиданд. Марди газгушт, ки Ёкуб Рахмон ном дошт, чандин сол дар мактаби деха муаллии карда, хамин карибихо ба нафака баромада буд. Хамнишасти у – Хочи Халил …

Шурби хамр. Тамоми ашёи масткунанда харом аст. Сухани Худо аст, Ки Астаъизу биллох «Ясъалунака анил-хамри вал майсир. Кул, фихимо исмун кабирун». (Тарчума; «Савол мекунанд, ба ту аз шароб ва кимор. Бигу, дар он хар ду гунохи кабира аст»). Расул (с) гуфт: «Ло ташраб мусаккаран». «Хеч як аз масткунанда (ва мадхушкунанда)-ро …

– Биё, писарам, хамрох ба фотехахони равем. Хар гах, ки писари калони ба зодгохаш меомад, ин анъана чори буд. Пиёда рах мерафтанд. Падар гуфт: – Адхам, дар хотират хаст, вакти бачагиат дастат аз оринч баромада буд? – Ха, аз велосипед афтода ва се-чор руз вокеаро аз шумо пинхон дошта будам. …

Сангпуште мехост ба каждум неки кунад ва уро аз ӽалокат начот диӽад. Аз руи дилсузи ва тараӽӽум каждумро ба пушташ савор кард то аз об гузаронад, аммо каждум, ки бадсиришт буд ва аз хуи зишт неши худ бар пушти сангпушт ӽамезад. Сангпушт чун аз нияти бади вай огоӽ шуд уро …

Вай шоири фасех ва фозили лабиб буд ва ашъори вайро латофате комил ва малохате тамом хосил аст. Ва афозил ба такаддуми вай муътарифанд, чунон ки Анвари вайро бар худ тарчех90 нихода он чо, ки дар китъае таъдоди91 камолоти худ мекунад, дар охири он мегуяд: Б а й т Ин хама …

Вай фозили комил ва шоири мохир буд ва ба хар ду забон — този86 ва форси сухан гуфта. Ва иттифок аст, ки хеч кас аз ухдаи чавоби касидаи машхури вай, ки матлаъаш ин аст: Б а й т Ки дорад чун ту маъшуке нигори чобуку дилбар, Бунафшазулфу наргисчашму лоларую насринбар? …

Калимаи «компютер» маънои «хисоббарор»-ро дорад, яъне асбоб барои хисоб намудани ягон амал. Талабот барои коркарди автоматии маълумотхо ва хисобкуни нихоят барвакт ба вучуд омада буд. Соли 1642 риёзии франсави Блез Паскал асбоберо ихтироъ кард, ки амали чамъро ба таври механики ичро мекард ва соли 1673 Вилгелм Лейбнис чархи хисоббарорро ихтироъ …

Шодмон ба бурёкубони хамсояи  навашон каме таъхир карда омад. Аллакай хамсояхо чамъ омада буданд, як хона пур аз одам буд. Баробари ба хона ворид шудани Шодмон хамагон ба истикболаш аз чой хеста, уро ба пешгах гузарониданд ва чун ба чойхои худ нишастанд, сохибхона, марди  тахмин шаст-шаступанчсола, ки муйхои  сап-сафедаш дар …

Чавон дар дами гори фарози кух нишаста, ба деха менигарист. Дар поён деха бо боготи сарсабзу хонахои бомхояшон пасту баланд, дарёи тезоб, кабристони пахновар ва пайрохахои качу килебаш гуё ба ганаб мерафт. «Ин кадар зебо, – аз дил гузаронд  чавон. – Чаро ман то имруз чандин бор ба ин кулла …