Маданият ва санъат

Низомии Арузии Самарканди ё худ «Ахмад» ном дошта, падару бобояш Умар ва Али будаанд. Тахалусаш — Низоми. Лакабаш Арузи будааст. Самарканд зодгохи уст. Аз руи анъанаи роичи замон, нисбаи у Самарканди шудааст. Тахмин меравад, ки шояд солхои 475-80 хичри (1086-91 мелоди) ба дунё омада бошад. Чавони бисёр хушсалика, донишомуз, теззехне …

Агар ду бародар нихад пушт, пушт, Тани кухро хок молад ба мушт. Бузурги саросар ба гуфтор нест, Дусад гуфта чун ними кирдор нест. Чу неки кунад кас, ту подош кун В-агар бад кунад , низ пархош кун. Ба ранч андар аст, ай хирадманд, ганч, Наёбад касе ганч нобурда ранч. Чавонмардию …

Тиру тег аст бар дилу чигарам, Гаму тимори духтару писарам. Хам бад — ин сон гудозадам шабу руз Гаму тимори модару падарам. Чигарам пора асту дил хаста Аз гаму дарди он дилу чигарам. На хабар мерасад маро з-эшон, На бад — эшон хамерасад хабарам. Боз гаштам асири калъаи Ной, Суд …

Масъуд дар Лохур, дар хонаводаи дафтардори дарбори Мачдуд ибни Масъуди Газнави ба дунё омад. Падараш Саъди Салмони Хамадони марди фозиле буд. Иктисоду сиёсати давлатдории ахди Газнавиёнро хуб медонист, гох-гохе шеър хам менавишт. Писараш-Масъудро, ки хамноми фарзанди нахустини Султон Махмуди Газнави буд, хеле хуб тарбия дод, илму адаб омузонд. Масъуд аввал …

Абулкосим Мансур ибни Хасани Туси, ки дар таърихи адабиёт бо номи Фирдавси машхур гардидааст, аз бузургтарин шоирони форсу точик буда, соли 934 дар дехаи Божи нохияи Табарони наздикии шахри Тус дар оилаи заминдор ба дунё омадааст. Давраи чавонии шоир нисбатан орому тинч буд ва Фирдавси аз ин имконият истифода бурда, …

Мухаммад ибни Али ибни Хасан Захирии Самарканди аз дабирон ва адибони асри 12 форс-точик буда, доир ба хаёт ва фаъолияти илмию адабии у маълумоти хеле кам аст. Мувофики гуфтаи Мухаммад Авфии Бухорои дар тазкираи «Лубоб-ул-албоб», Захирии Самарканди муддате дар дарбори Карохонихои Самарканд котиби карда, «Сохиби девон»-и иншои Рукнуддин Масъуд будааст. Муаллифони …

(АЗ «СИНБОДНОМА») Аввал: «Хар ки гуш ба кавли суханчину гаммоз (суханчин) дорад ва бар он эътимод намояд, ранчхо бинад, ки дасти тадбири хирад аз чораи он кутох монад». Дувум: «Хар ки дар канори модари хираду дониш тарбият ёфта бошад, ба хеч вакт аз макри душман гофил набошад, ки душман монанди …

Ташбех чист? Ташбех калимаи арабист. Маънои лугавиаш монанд кардан аст. Ташбех ба маънои истилохи номи яке аз санъатхои маънавист, ки чизе ба чизе монанд карда мешавад. Хангоми монанд кардани чизе ба чизе хатман сифат ё хусусияти муштараки миёни харду чиз ба назар гирифта мешавад. Шоир ё нависанда, барои он ки максади …

Чу огох шуд духтари Гаждахам, Ки солори он анчуман гашт кам. Гамин гашту барзад хуруше ба дард, Баровард аз дил яке боди сард. Зане буд бар сони гурде савор, Хамеша ба чанг андарун номдор. Кучо номи у буд Гурдофарид, Ки чун у ба чанг андарун кас надид. Чунон нангаш омад …

Забон чист? Забон воситаи муомилот ва муоширати одамон аст. Донистани ин ё он забон ба кас имконият медихад, ки аз бурду бохт, имконияту вазъият ва камбудию талаботхои рузмарраи хаёт огах гардад. Донистани забони гайр донистани вокеияти хаёти миллати дигар ва кулли дигаргунихои олам аст. Барои омухтани забони дигар мо бояд, …