Илм

Зардчуба ду навъ аст: кучак ва калон. Навъи хурдашро момирон меноманд, ки ин зардчуба нест. Ба забони русси онро «Куркума» меноманд. Вале бузургии он решаи гиёхест, ки пояаш то 1,5 метр мехезад. Пасту баланд руидани он ба обу хаво ва куввати хок вобаста аст. Баргаш васеъ ва дароз-дароз, кариб ба …

Сафедчор — асли ин калима сафедор, яъне сафеддарахт буд, ки ин дарахти маълум аст ва дар чохои салкин хубтар ва бисёртар нашъунамо меёбад. Чуби он дар иморатхо истифода мешавад. Мизочаш дар дарачаи якум сард ва хушк аст. Хислатхои шифобахши сафедор: оби баргашро дар офтоб гафс гардонанд, инро усораи барги сафедор …

Наск — Ин растани ду навъ аст: сахрои ва бустони, ки зироат мекунандаш. Тухми сахроии он назар ба бустониаш майдатар ва гирдак мешавад, вале тухми бустони — зироатии он кулула не, балки пахнтари гирдак ва калонтар аз сахрои мебошад, сахроияш талх аст. Мизочаш дар гармиву сарди моил ба эътидол ва дар дарачаи …

Хандалак-ин аз чинси харбуза аст, вале майдаи пешпазак, пухтагиаш зард, кабуд, сафед ва гайра мебошад. Намудаш гирдаки шалгамшакли рахдор аст. Таъмаш ширин аст, хушбуй. Инро ба забони форси дастанбуя меноманд. Хислатхои шифобахши он: буидани он ба майна кувват мебахшад ва гирехи онро мекушояд. Хом ё пухтагиашро бихуранд, пешобро меронад, хусусан …

Сабир — Ин растаниро ба руси алоэ меноманд. Дар сарзамини мо гиёхи инро аксар хангоми зимистон дар тубакхо чо дода, дар хонахо парвариш мекунанд ва дар фаслхои дигар мумкин аст дар берун, хатто дар заминхо нашъунамо диханд. Инро баргаш гафс, шахшул, дароз ва нугтез, кисми поёни барги он сербар, бисёр обдор, …

Заъфарон — ин торхои гули растани мебошад, ки монанди гулхои махсар аст, бисёр хушбуй. Рангаш зарди тираи моил ба сурхи, вале чун махсар хор надорад. Баргаш монанди барги ёсамин ва пиёзакаш монанди пиёзаки наргис аст. Дар миёни гули он се-чор торхои заъфарон дорад. Ин растаниро аксар дар Кашмир, Эрон, Испания …

Кадуи талх — Инро дар як катор махалхо точикон чубкаду низ меноманд. Кадуи талх монанди кадуи хуроки гушт надорад, балки факат аз пусти дарунхоли  иборат буда, дар даруни он аз кисми поёнаш тухмхо дорад. Намудаш гуногун аст: монанди кафлези кулулаи дастадор, ба шакли муруд, вале хеле азим ва гайра. Растаниаш монанди …

Дулона (Дулона) — ин ду навъ аст: дулонаи хасак, ки самараш сурх — инро дулонаи сурхак низ меноманд; кисми дувумро самараш калон-калон ва дар вакти пухтан зард мегардад. Бехтараш калон-калони шодоб ва лазизи он аст. Мизочи дулонаи калон дар дарачаи дувум сард ва дар якум хушк аст, вале ба кавли …

Сагангур — Инро дар як катор махалхо точикон ангури сагак низ меноманд. Дар сарзамини чумхурихои Осиёи Маркази сагангури табии ду навъ аст: самараш сиёх хангоми пухтан ва зарди сурхтоб. Барои ба дарун истеъмол кардан ва давоги сагангури самараш рангин, яъне зарди сурхтобаш зиёдтар ба кор меравад. Вале навъи самараш сиёхи он нисбатан …

Шумгиёх ( Заразиха — ба забони русси ) — Ин гиёхест аз чинс ва монанди занбуруги ба замин фурурафта, ки навъхои сурх ва сафед дорад. Гиёхаш монанди барги печида гулашакл. Ин дар байни нахудзор ва баъзан дар байни палакхои харбуза ва каду бармеояд. Таъми сурхи он ширин — инро мехуранд, вале таъми навъи сафеди …