Харакати чамъиятию сиёси дар Чопон

Мустахкамшавии мавкеи иктисодию буржуазия ба болоравии фаъолияти сиёсии он мусоидат кард. Харакати оппозитсиони барои кабули конститутсия бо номи ***дзню миикзп унло харакат барои озоди ва хукукхои халк авч _Мегирад. Дар ин харакат дворянхои буржуазия буда, ки даъвати парламент ва бекор карда шудани шартномахои нобаробарро такозо мекарданд, мавкеи фаъолонаро ишгол намуда буданд.

Дар хамин шароит дар мамлакат хизбхои сиёси ташкил меёбанд. Соли 1881 Хизби Конститутсионии Либерала ташкил ёфт, ки он манфиатхои помешикхо ва сохибкорони дехотро ифода мекард.

Соли 1882 Хизби Кайсинго (Хизби Ислохотхохон) ташкил меёбад. Барномаи он ба мустахкам шудани макоми буржуазия нигаронида шуда буд. Рушди тичорати хоричи, бе таъхир аз нав дида баромадани шартномахои нобаробар, ислохоти пули ва ба бозорхои хоричи баровардани сармояи Чопон аз чумлаи ормонхои ин хизб буданд. Хизби Кансинто, ки ба ширкати Митсубиси алока дошт, манфиатхои буржуазияи калони тичоратию молиявиро ифода мекард. Идеологи ин хизб *Фукидзава Юкити таргиботгари намоёни либерализмгарои буд.

Аз чумлаи ин хизбхои сиёси дар байни халк мавкеи “минкен унло” хеле мустахкам буд, чунки чонибдори бисёр дошт. Он хамоно кабули конститутсияро такозо мекард. Аз ин ру, хукумат мачбур шуд, ки княз Игоре ба мамлакатхои Европа ва ИМА фирме гонад, то ки у сохти чамъияти ва конститутсияхои давлатхои Гарбро хуб омузад. Ба *Ито парламент ва сохти сиёсии Германия маъкул шуд. Соли 1889 Конститутсияи Чопон кабул карда шуд, ки он аз бисёр чихат  ба конститутсияи Отго Бисмарк монанди дошт. Ин конститутсия сохти истибдодии Чопонро мустахкам кард. Конститутсияи нахустини Чопон шахсияти императорро дахлнопазир ва ба у хамчун сардори давлат хукукхои номахдуд дод. Император метавонист чанг эълон кунад, сулх ва шартномахо бандад, конунхо барорад, парламентро даъват кунад ва ё онро пароканда созад. Таъйин кардан ва ба истеъфо гуселенидани хамаи ашхоси мансабдори баландмакоми идори, харби ва фармондехиии одии артиш ва флот низ ба салохияти у дохил мешуданд.

Дар охирхои асри XIX дар Чопон харакати коргари ва иттифоки касаба чоннок мешавад. Аввали соли 1900 дар бораи Дифои тартибот аз тарафи *кабинет *Ямагата конуне кабул карда шуд, ки мувофики он корпартои манъ ва фаъолияти иттифокхои касаба махдуд карда шуд. Дар чунин шароит сотсиалистони Чопон дар назди худ вазифа гузоштанд, ки махфилхои парокандаи худро муттахид намуда, хизби ягонаи сотсиалисги ташкил кунанд. Онхо мохи майи соли 1901 дар зери рохбарии Катаяма ва Котоку Хизби Сотсиалистиро (Сякай минсюто) ташкил намуданд. Барномаи ин хизб усулхои ошкорои муборизи ва татбики ислохотро дар мамлакат дар назар дошт.

Соли 1906 хизби дигари сотсиалистии Чопон – Нихои сякайто ташкил карда шуд. Вале дере нагузашта дар байни рохбарони он мухолифат ба амал омад. Котоку ва хамсафони у чонибдори “амали руирост” ва мукобилони Котоку чонибдори шаклхои парламентии мубориза ва ислохот буданд.