Home / Gunogun / KODEKSI OILAI JUMHURII TOJIKISTON

KODEKSI OILAI JUMHURII TOJIKISTON

(Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 1998, № 22, mod. 303; s. 2006, № 4, mod. 196; s. 2008, № 3, mod. 201; s. 2010, № 7, mod. 546; s. 2011, № 3, mod. 177, № 12, mod. 855; s. 2013, № 3, mod. 195; s. 2015, №11, mod. 960; s. 2016, №3, mod. 143, №11, mod. 881; Qonuni JT az 24.02.2017 s., №1395)

 

FASLI I. QOIDAHOI UMUMI.. 5

BOBI 1. QONUNGUZORII JUMHURII TOJIKISTON OID BA OILA.. 5

Moddai 1. Zaminahoi asosii qonunguzorii Jumhurii  Tojikiston oid ba oila. 5

Moddai 2.  Munosibathoe, ki bo qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba oila tanzim megardand  6

Moddai 3. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba oila. 6

Moddai 4. Istifodai qonunguzorii grajdani dar  munosibathoi oilavi. 6

Moddai 5. Qiyosi qonun va huquq dar munosibathoi oilavi. 6

Moddai 6. Istifodai meyorhoi huquqi baynalmilali dar munosibathoi oilavi. 6

BOBI 2. TATBIQ VA Himoyai HUQUQI OILAVI.. 6

Moddai 7.  Tatbiqi huquqi oilavi va ijroi  uhdadorihoi oilavi. 7

Moddai 8. Himoyai huquqi oilavi. 7

Moddai 9. Istifodai muhlati davo dar munosibathoi oilavi. 7

F A S L I  II. AQDI  NIKOH  VA  QATI  ON.. 7

BOBI  3. ShART VA TARTIBI BASTANI AQDI NIKOH.. 7

Moddai 10.  Aqdi nikoh. 7

Moddai 11. Tartibi bastani aqdi nikoh. 7

Moddai 12.  Sharthoi aqdi nikoh. 7

Moddai 13.  Sinni nikohi. 8

Moddai 14.  Holathoe, ki moneai bastani aqdi nikoh  megardand. 8

Moddai 15. Muoinai tibbii hatmii shakhsoni nikohshavanda. 8

BOBI 4. AQDI QATI NIKOH.. 8

Moddai 16.  Asoshoi qati aqdi  nikoh. 8

Moddai 17. Mahdud kardani huquqi shavhar oid  ba talabi bekor kardani aqdi nikoh. 9

Moddai 18. Tartibi bekor kardani aqdi nikoh. 9

Moddai 19. Bo QJT az 29.04.06s., №183 khorij karda shud. 9

Moddai 20. Barrasii bahshoe, ki dar maqomoti sabti asnodi holati  shahrvandi hangomi bekor kardani  aqdi nikoh dar bayni zanu shavhar  ba miyon meoyand. 9

Moddai 21. Bekor kardani aqdi  aqdi nikoh dar sud. 9

Moddai 22.  Ba tariqi sudi bekor kardani aqdi nikoh dar surati rozi  nabudani zan yo shavhar baroi  bekor kardani nikoh. 9

Moddai 23. Bo tartibi sudi bekor kardani aqdi nikoh hangomi rozigii zanu shavhar. 9

Moddai 24. Masalahoe, ki sud hangomi qabuli halnoma dar  borai bekor  kardani aqdi nikoh hal  menamoyad. 10

Moddai 25.  Lahzai qat gardidani aqdi nikoh hangomi taloq. 10

Moddai 26.  Barqaror  namudani aqdi nikoh  dar surati  hozirshavii zan yo shavhare,  ki favtida elon shuda yo bedarak goibshuda donista  shudaast. 10

Moddai 27. Bo QJT az 29.04.06s., №183 khorij karda shud. 10

BOBI 5. BEETIBORII AQDI NIKOH.. 10

Moddai 28. Beetibor donistani aqdi nikoh. 10

Moddai 29. Shakhsone, ki baroi talabi beetibor  donistani  aqdi nikoh huquq dorand. 11

Moddai 30.  Etibornok donistani  aqdi nikoh  (sanatsiyai aqdi nikoh) 11

Moddai 31. Oqibati aqdi nikohi beetibor  donistashuda. 11

FASLI III. HUQUQ  VA UHDADORIHOI  ZANU ShAVHAR. 12

BOBI  6. HUQUQ  VA UHDADORIHOI ShAKhSII ZANU ShAVHAR. 12

Moddai 32. Barobarhuquqii zanu shavhar dar oila. 12

Moddai 33.  Huquqi zanu shavhar dar  intikhobi nasab. 12

BOBI 7.  HUQUQI MOLUMULKII ZANU ShAVHAR. 12

Moddai 34. Molikiyati mushtaraki  zanu shavhar. 12

Moddai 35. Huquqi sohibi, istifoda va ikhtiyordori kardani molikiyati mushtaraki zanu shavhar. 13

Moddai 36. Molikiyati har kadome az  zanu shavhar. 13

Moddai 37. Molikiyati mushtaraki zanu shavhar  donistani molu mulki har kadomi onho. 13

Moddai 38. Taqsimi molu mulkie, ki molikiyati mushtaraki zanu shavhar meboshad. 13

Moddai 39. Muayyan namudani hissa hangomi taqsimi molu mulkie, ki  molikiyati  mushtaraki zanu  shavhar meboshad. 14

BOBI 8.  AHDNOMAI NIKOH.. 14

Moddai 40. Ahdnomai nikoh. 14

Moddai 41.  Bastani ahdnomai aqdi nikoh. 14

Moddai 42. Mundarijai ahdnomai nikoh. 14

Moddai 43.  Tagyir dodan yo bekor kardani ahdnomai aqdi nikoh. 15

Moddai 44. Beetibor donistani  ahdnomai aqdi nikoh. 15

Moddai 45. Shartnomahoi digar doir ba  molu mulki. 15

BOBI  9. MASULIYaTI ZANU ShAVHAR AZ RUI UHDADORIHO.. 16

Moddai 46. Sitonidani mablag az molu mulki zanu  shavhar. 16

Moddai 47. Kafolati huquqi kreditoron hangomi bastan, tagyir dodan va bekor kardani ahdnomai nikoh. 16

FASLI IV. HUQUQ VA UHDADORIHOI  PADARU MODAR VA FARZANDON.. 16

BOBI 10. MUQARRAR NAMUDANI ASLU NASABI FARZANDON.. 16

Moddai 48. Asoshoi  ba  miyon  omadani   huququ  uhdadorihoi padaru modar va farzandon. 16

Moddai 49. Muqarrar namudani aslu  nasabi kudak. 16

Moddai 50.  Ba tartibi sudi muqarrar namudani padari. 17

Moddai 51.  Az jonibi sud muqarrar namudani daleli  etirofi padari. 17

Moddai 52.  Bo QJT az 29.04.06s, №183 khorij karda shud. 17

Moddai 53.  Bahsi muayyankunii padari  (modari) 17

Moddai 54. Huququ uhdadorihoi farzandone, ki az shakhsoni bo ham nikoh nadoshta tavallud yoftaand  17

BOBI  11. HUQUQI  KUDAKONI NOBOLIG. 17

Moddai 55.  Huquqi kudak  baroi zindagi  va tarbiya dar oila. 18

Moddai 56.  Huquqi kudak baroi muoshirat bo padaru modar va digar kheshu aqrabo. 18

Moddai 57.  Huquqi kudak ba himoya. 18

Moddai 571. Huquqi kudak baroi ozodona izhor namudani fikri khud. 18

Moddai 58. Huquqi kudak ba doshtani nasab, nom va nomi padar. 18

Moddai 59.  Bo QJT az 29. 04. 06s., №183 khorij karda shud. 19

Moddai 60. Huquqi molumulkii kudak. 19

BOBI  12. HUQUQ VA UHDADORIHOI PADARU MODAR. 19

Moddai 61.  Barobarii huququ uhdadorihoi padaru modar. 19

Moddai 62. Huquqi padaru modari nobolig. 19

Moddai 63. Huququ uhdadorihoi padaru modar dar tarbiya va talimi farzandon. 19

Moddai 64. Huququ uhdadorihoi padaru modar ba himoyai huququ manfiathoi farzandon. 20

Moddai 65. Tatbiqi huququ uhdadorihoi padaru modar. 20

Moddai 66. Tatbiqi huququ uhdadorihoi padaru modar az jonibi padar yo modare, ki az farzandash judo zindagi mekunad. 20

Moddai 67. Huquqi bobo, bibi (modarkalon), barodaronu khoharon va  digar kheshovandon baroi muoshirat bo kudak. 21

Moddai 68.  Himoyai huquqi padaru modar. 21

Moddai 69. Mahrum kardan az huquqi padaru modari. 21

Moddai 70.  Tartibi mahrum kardan  az huquqi  padaru modari. 21

Moddai 71. Oqibati mahrum kardan az  huquqi padaru modari. 22

Moddai 72.  Barqaror namudani huquqi  padaru modari. 22

Moddai 73.  Giriftani  kudak  be mahrum kardani padaru modar az huquqi  padaru modari. 22

Moddai 74.  Oqibati mahdud kardani huquqi  padaru modari. 23

Moddai 75.  Muoshirati  kudakon bo padaru modare, ki huquqashonro sud mahdud kardaast. 23

Moddai 76. Bekor kardani mahdudiyati huquqi padaru modari. 23

Moddai 77.  Giriftani kudak hangomi tahdidi  bevosita  ba hayot  yo  salomatii  u. 23

Moddai 78. Ishtiroki maqomoti vasoyatu parastori hangomi dar sud barrasi namudani bahshoi vobasta ba tarbiyai kudakon. 24

Moddai 79. Ijroi halnomai sud oid ba parvandahoi vobasta bo tarbiyai kudakon. 24

FASLI V. UHDADORIHOI ALIMENTDIHII AZOI OILA.. 24

BOBI  13. UHDADORII ALIMENTDIHII  PADARU MODAR VA FARZANDON.. 24

Moddai 80. Uhdadorihoi alimentdihii padaru modar  baroi taminoti farzandoni nobolig. 24

Moddai 81.  Andozai  alimente, ki  baroi  kudakoni nobolig tibqi tartibi sudi sitonida meshavad  24

Moddai 82. Navhoi muzdi mehnat va digar daromade, ki az onho  baroi kudakoni nobolig aliment sitonida meshavad. 25

Moddai 83.  Ba mablagi ustuvor sitonidani  aliment baroi kudakoni nobolig. 25

Moddai 84. Sitonidan va istifodai aliment baroi kudakone, ki be parastorii padaru modar mondaand. 25

Moddai 85. Huquqi farzandoni boligi gayri  qobili  mehnat  ba aliment. 25

Moddai 86. Huquqi farzandoni boligi  tahsilkunanda  ba aliment. 26

Moddai 87. Ishtiroki padaru modar dar kharojoti  ilovagi  baroi farzandon. 26

Moddai 88. Uhdadorii farzandoni bolig baroi  nigohubini padaru modar. 26

Moddai 89. Ishtiroki farzandoni bolig dar pardokhtani kharojoti ilovagi  baroi  padaru modar. 26

BOBI  14. UHDADORIHOI ALIMENTDIHII ZANU ShAVHAR VA ZANU ShAVHARI  SOBIQ.. 27

Moddai 90.  Vazifai zanu shavhar  dar bobati  taminoti  yakdigar. 27

Moddai 91.  Huquqi zan yo shavhari sobiq baroi giriftani aliment pas az  bekor kardani aqdi nikoh  27

Moddai 92. Andozai alimente, ki tibqi tartibi sudi baroi taminoti zanu shavhar   va zanu shavhari sobiq sitonida meshavad. 27

Moddai 93. Az uhdadorii tamini hamsari khud ozod  namudani  zan  (shavhar)  yo mahdud kardani muhlati  uhdadori. 27

Moddai 94. Qat gardidani huquqi taminoti hamdigarii zan yo shavhar. 27

BOBI  15. UHDADORIHOI ALIMENTDIHII AZOI DIGARI OILA.. 28

Moddai 95. Uhdadorii barodaronu khoharon oidi  taminoti barodaronu khoharoni nobolig va boligi kornoshoyami khud. 28

Moddai 96. Uhdadorii boboyu bibi (modarkalon) oid ba taminoti naberahoi khud. 28

Moddai 97. Uhdadorihoi nabera oid ba  taminoti  boboyu bibi (modarkalon) 28

Moddai 98. Uhdadorii pisarandar va dukhtarandar oidi taminoti  padarandar va  modarandar. 28

Moddai 99.  Andozai alimente, ki baroi azoi digari oila ba tartibi sudi sitonida meshavad. 28

BOBI 16. Sozishnomai pardokhti aliment. 29

Moddai 100.  Bastani sozishnomai pardokhti  aliment. 29

Moddai 101. Shakli sozishnomai pardokhti  aliment. 29

Moddai 102. Tartibi  bastan,  ijro namudan, tagyir  dodan, bekor kardan va beetibor donistani sozishnomai pardokhti aliment. 29

Moddai 103. Beetibor donistani sozishnomai pardokhti aliment, ki manfiathoi alimentgirandaro poymol mekunad. 29

Moddai 104. Andozai alimente, ki tibqi sozishnomai  pardokhti aliment pardokhta meshavad. 29

Moddai 105. Usul va tartibi pardokhti aliment tibqi  sozishnomai  pardokhti aliment. 30

Moddai 106. Indeksasiyai andozai aliment, ki tibqi sozishnomai pardokhti aliment surat megirad  30

BOBI 17. TARTIBI PARDOKhT  VA SITONIDANI ALIMENT. 30

Moddai 107. Bo  halnomai sud sitonidani  aliment. 30

Moddai 108.  Muhlati murojiat ba kalimahoi baroi giriftani aliment. 30

Moddai 109. Muvaqattan sitonidani  aliment. 30

Moddai 110. Uhdadorii mamuriyati tashkilot dar  borai doshtani aliment. 30

Moddai 111. Nigoh doshtani aliment dar asosi sozishnomai pardokhti aliment. 31

Moddai 112. Uhdadorii dodani malumot dar khususi tagyiri joi kori shakhsi alimentdihanda. 31

Moddai 113. Sitonidani  mablag  az  hisobi  molu mulki alimentdihanda  hangomi dodani aliment  31

Moddai 114. Muayyan namudani qarzi vobasta  ba aliment. 31

Moddai 115. Ozod kardan az dodani  qarzi aliment. 32

Moddai 116. Masuliyat baroi sari vaqt  napardokhtani aliment. 32

Moddai 117. Noravo budani ba hisob giriftan va  pas talab karda  ruyonidani  aliment. 32

Moddai 118.  Indeksasiyai pardokhthoi  aliment. 32

Moddai 119. Pardokhti aliment dar surati baroi sukunati  doimi ba  davlati digar  raftani alimentdihanda. 33

Moddai 120. Tagyir dodani andozai alimenti muqarrarnamudai sud va ozod kardan az dodani aliment  33

Moddai 121. Qat gardidani uhdadorihoi  aliment. 33

FASLI VI. ShAKLHOI TARBIYaI KUDAKONE, KI  BE PARASTORII PADARU MODAR MONDAAND.. 33

BOBI 18. OShKOR VA JOBAJOKUNII KUDAKONE, KI  BE PARASTORII PADARU MODAR  MONDAAND.. 33

Moddai 122. Hifzi huquq va manfiathoi kudakone, ki  be  parastorii padaru modar  mondaand. 33

Moddai 123.  Oshkorkuni  va bahisobgirii  kudakoni  be parastorii padaru modar  monda. 34

Moddai 124. Jobajokunii kudakone, ki be  parastorii  padaru modar mondaand. 34

BOBI 19. FARZANDKhONDI.. 34

Moddai 125. Kudakone, ki onhoro ba farzandkhondi qabul kardan mumkin ast. 35

Moddai 126. Tartibi  ba farzandkhondi qabul kardan. 35

Moddai 1261. Man budani faoliyati miyonaravi dar farzandkhondii kudak. 35

Moddai 127. Shakhsone, ki huquqi ba farzandkhondi qabul kardanro dorand. 35

Moddai 128. Farqiyati sinnu soli shakhsi ba farzandkhondi qabulkunanda va farzandkhondshavanda  36

Moddai 129. Rozigii padaru modar baroi  farzandkhondii kudak. 36

Moddai 130. Farzandkhondii kudak  be rozigii padaru modar. 36

Moddai 131. Rozigii vasiyon (parastoron), rohbaroni muassisahoe, ki kudakoni beparastormonda dar onjo qaror dorand, baroi farzandkhondi. 37

Moddai 132. Fikri kudaki farzandkhondishuda oidi farzandkhondshavi. 37

Moddai 133. Rozigii hamsari shakhse, ki kudakro ba  farzandkhondi  megirad. 37

Moddai 134. Nom, nomi padar va nasabi kudaki farzandkhondshuda. 37

Moddai 135. Tagyir dodani sana va mahali tavalludi kudaki farzandkhondshavanda. 37

Moddai 136. Sabti nomi shakhsoni farzandkhondkarda hamchun padaru modari kudaki farzandkhondshuda  38

Moddai 137. Oqibathoi huquqii farzandkhondii kudak. 38

Moddai 138. Nigoh doshtani huquqi kudaki farzandkhondashuda ba nafaqa va yordampuli. 38

Moddai 139. Sirri farzandkhondii kudak. 38

Moddai 140. Bekor kardani  farzandkhondii  kudak. 38

Moddai 141. Asosho baroi bekor kardani farzandkhondii kudak. 39

Moddai 142. Shakhsone, ki huquqi talabi bekor  kardani farzandkhondii kudakro dorand. 39

Moddai 143. Oqibati bekor kardani farzandkhondii  kudak. 39

Moddai 144. Nomumkinii  bekor  kardani  farzandkhondi badi ba ba balogat rasidani  kudaki farzandkhondshuda. 39

Moddai 145. Beetibor donistani farzandkhondii kudak. 39

Moddai 146. Oqibati beetibor donistani farzandkhondii  kudak. 40

BOBI  20. VASOYaT VA PARASTORII NOBOLIGON.. 40

Moddai 147. Noboligone, ki tahti vasoyatu parastori girifta meshavand. 40

Moddai 148. Vasiyon va parastoroni noboligon. 40

Moddai 149. Nizomnoma dar borai maqomoti vasoyatu parastori. 40

Moddai 150.  Mahalli muqarrar namudani vasoyatu parastori. 40

Moddai 151. Intikhobi vasi va parastor. 40

Moddai 152.  Vasoyat (parastori) nisbat ba kudakone, ki dar muassisahoi tarbiyavi,  muolijavi va muassisahoi hifzi ijtimoii aholi qaror dorand. 41

Moddai 1521. Vasoyat (parastori) nisbat ba kudakone, ki padaru modari onho muddati tuloni goiband  41

Moddai 153. Huquqi kudakoni tahti vasoyat (parastori) qarordoshta. 41

Moddai 154. Huquqi kudakoni be parastorii padaru modar monda, ki dar muassisahoi tarbiyavi, tabobati va muassisahoi hifzi ijtimoii aholi qaror dorand. 41

Moddai 155. Huquq va uhdadorihoi vasi va  parastori  kudaki  nobolig. 42

Moddai 156. Az vazifa bartaraf sokhtani vasi va parastor dar surati nomatlub ijro kardani vazifaashon. 42

Moddai 157. Az parastorii shakhsi bolig ozod kardani parastor bo talabi shakhsi tahti parastori qarordoshta. 42

Moddai 158. Shikoyat namudan oid ba qarorhoi maqomoti vasoyatu parastori. 42

FASLI VII. ASNODI HOLATI ShAHRVANDI.. 43

BOBI 21. MUQARRAROTI UMUMI.. 43

Moddahoi 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166 bo QJT az 29.04.2006 s., №183 khorij karda shudand. 43

FASLI VIII. ISTIFODAI  QONUNHOI  OILA DAR  MUNOSIBATHOI  OILAVI BO IShTIROKI ShAHRVANDONI KhORIJI  VA  ShAKhSONI BEShAHRVANDI.. 43

BOBI  22. ISTIFODAI QONUNGUZORII AQDI NIKOH VA OILA NISBAT BA  ShAHRVANDONI  KhORIJI VA ShAKhSONI BEShAHRVANDI.. 43

Moddai  167. Aqdi nikoh dar qalamravi Jumhurii Tojikiston. 43

Moddai 168.  Aqdi nikoh dar namoyandagihoi diplomati va muassisahoi konsuli. 43

Moddai 169. Etirofi nikohe, ki berun az hududi Jumhurii Tojikiston basta shudaast. 43

Moddai 170. Beetibor donistani nikoh. 44

Moddai 171.  Bekor kardani nikoh. 44

Moddai 172. Huquqhoi shakhsii gayri molu mulkiyu molu mulkii va uhdadorihoi zanu shavhar. 44

Moddai 173. Muqarrar namudan va rad kardani  padarkhondi (modarkhondi) 44

Moddai 174. Huquq va uhdadorihoi padaru modar  va farzandon. 44

Moddai 175. Uhdadorihoi alimentdihii farzandoni bolig va azoi digari oila. 45

Moddai 176. Muqarrar namudani mazmuni meyorhoi  huquqi oilavii khoriji. 45

Moddai 177. Mahdudiyati istifodai huquqi oilavii khoriji. 45

Moddai 1771 . Javobgari baroi rioya nakardani talaboti Kodeksi mazkur. 45

Moddai 178. Az etibor soqit donistani baze sanadhoi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston, binobar mavridi amal qaror giriftani in Kodeks. 45

 

 

FASLI I. QOIDAHOI UMUMI 

BOBI 1. QONUNGUZORII JUMHURII TOJIKISTON OID BA OILA

 

Moddai 1. Zaminahoi asosii qonunguzorii Jumhurii  Tojikiston oid ba oila

 

  1. Oila, aqdi nikoh, modar, padar va kudak dar Jumhurii Tojikiston tahti muhofizati davlat qaror dorand.
  2. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba oila ba zarurati tahkimi oila, ba bunyodi munosibathoi oilavi dar zaminai muhabbatu ehtiromi yakdigar, kumaki mutaqobila va masuliyati hamai azoi oila dar nazdi oila, ravo nabudani dakholati beasosi har shakhs ba korhoi oila, tatbiqi bemoneai huquq va ijroi uhdadadorihoi khud az jonibi azoi oila va imkoniyati himoyai sudii onho asos meyobad. (QJT az 26.12.11g., №791)
  3. Tanho on aqdi nikohe etirof karda meshavad, ki dar maqomoti davlatii sabti asnodi holati shahrvandi ba jo ovarda shudaast. Aqdi nikohe, ki bo rasmu oini dini surat giriftaast, etibori qonuni nadorad.
  4. Tanzimi munosibathoi oilavi dar asosi prinsiphoi ikhtiyori budani aqdi nikohi mardu zan, barobarii huquqi zanu shavhar dar oila, halli masalahoi dokhilioilavi dar asosi muvofiqai tarafho, afzaliyati tarbiyai kudakon dar oila, gamkhori nisbati nekuahvoli va rushdi kamoli onho, tamini beshtari hifzi huququ manfiathoi azoi nobolig va gayri qobili mehnati oila surat megirad.
  5. Hangomi nikoh va dar munosibathoi oilavi hama guna shaklhoi mahdud kardani huquqi shahrvandon az rui mansubiyati ijtimoi, najodi, milli, zaboni yo dini, inchunin tahsil va molumulk man ast. (QJT az 26.12.11s., №791; QJT az 14.11.16 s., №1365)
  6. Huquqi shahrvandon dar oila dar asosi qonunguzori dar borai oila va dar hadde, ki bo maqsadi muhofizati huquq, manfiathoi qonuni, akhloq, salomatii digar azoi oila va shahrvandon lozim meboshad, mahdud karda meshavad.

 

Moddai 2.  Munosibathoe, ki bo qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba oila tanzim megardand

 

Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba oila shart va tartibi aqdi nikoh, qat va beetibor donistani onro muqarrar menamoyand, munosibathoi shakhsii gayrimolumulki va molumulkiero, ki dar oila miyoni zanu shavhar, padaru modar farzandon, digar azoi oila ba miyon meoyand, munosibathoe, ki vobasta bo farzandkhondi, vasoyatu parastori, ba tarbiya giriftani kudakon  ba miyon meoyand, tartibi  sabti asnodi holati shahrvandi va munosibati digari oilaviro tanzim menamoyand. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 3. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba oila

 

  1. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba oila ba Konstitutsiyai Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Kodeksi  mazkur va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston, inchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, iborat meboshad. (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  2. Meyorhoi huquqi oilavie, ki dar sanadhoi qonunguzori va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston peshbini gardidaand, boyad ba Konstitutsiyai Jumhurii Tojikiston va Kodeksi mazkur mutobiq boshand. (QJT az 26.12.11s., №791; QJT az 14.11.16 s., №1365)
  3. Baqaydgirii davlatii asnodi holati shahrvandi dar asosi Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai baqaydgirii davlatii asnodi holati shahrvandi» ba amal barovarda meshavad.
  4. Hukumati Jumhurii Tojikiston huquq dorad, ki tibqi asos va bo maqsadi ijroi hamin Kodeks va digar qonunhoi Jumhurii Tojikiston doir ba masalahoi oilavi sanadhoi meyori huquqi qabul namoyad.

 

Moddai 4. Istifodai qonunguzorii grajdani dar  munosibathoi oilavi

 

Qonunguzorii grajdani dar tanzimi munosibathoi shakhsii gayrimolumulki va molumulkii bayni azoi oila istifoda meshavand, agar in munosibatho bo qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba oila tanzim nagardida boshand. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 5. Qiyosi qonun va huquq dar munosibathoi oilavi

(QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Dar holathoe, ki munosibathoi bayni azoi oila bo  qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba oila yo sozishnomai tarafho tanzim nagardida boshand va dar surati mavjud nabudani meyorhoi huquqi grajdani, ki bevosita in munosibathoro tanzim menamoyand, nisbat ba chunin munosibatho, agar in khilofi mohiyati onho naboshad, meyorhoi huquqi oilavi va (yo) huquqi grajdani, ki munosibathoi shabehro tanzim menamoyand (qiyosi qonun), istifoda meshavand. Dar surati nabudani chunin meyorho huququ uhdadorihoi azoi oila, bo nazardoshti  asosu prinsiphoi umumii huquqi oila yo huquqi grajdani (qiyosi huquq), inchunin prinsipi bashardusti, oqilona va adolat muayyan karda meshavand. (QJT az 26.12.11s. №791;  QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Moddai 6. Istifodai meyorhoi huquqi baynalmilali dar munosibathoi oilavi

 

Agar dar shartnomai baynalmilalii Jumhurii Tojikiston nisbat ba qoidahoi dar qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba oila peshbinigardida qoidahoi digar muqarrar gardida boshand, on goh qoidahoi shartnomai baynalmilali istifoda meshavand. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

BOBI 2. TATBIQ VA HIMOYaI HUQUQI OILAVI

 

Moddai 7.  Tatbiqi huquqi oilavi va ijroi  uhdadorihoi oilavi

 

  1. Shahrvandon ba huquqhoi ba onho taalluqdoshta, ki az munosibathoi oilavi va huquqhoi oilavi, az jumla huquqi hifzi onho barmeoyand, bo salohdidi khud ikhtiyordori menamoyand, agar dar hamin Kodeks tartibi digare muqarrar nashuda boshad.

Huquqi khudro amali namudani azoyoni oila va ijroi uhdadorihoyashon naboyad huququ ozodi va manfiathoi qonunii azoyoni digari oila va digar shahrvandonro vayron  namoyad.

  1. Huquqhoi oilaviro qonun hifz mekunad, ba istisnoi holathoe, ki in huquqho khilofi tainotashon ba amal barovarda meshavand.

 

Moddai 8. Himoyai huquqi oilavi

 

  1. Huquqhoi oilavi az tarafi sud, maqomoti vasoyatu parastori, sabti asnodi holati shahrvandi va maqomoti digari davlati, inchunin dar holathoi peshbininamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az jonibi maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot himoya karda meshavand. (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  2. Himoyai huquqhoi oilavi bo tartibi peshbininamudai moddahoi dakhldori hamin Kodeks surat megirad (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 9. Istifodai muhlati davo dar munosibathoi oilavi

 

Nisbati  talabote, ki az munosibathoi oilavi barmeoyand, ba istisnoi holathoe, ki muhlati hifzi huquqi poymolshudaro hamin Kodeks muqarrar namudaast, muhlati davo tatbiq namegardad. Zimni istifodai meyorhoe, ki muhlati davoro muqarrar menamoyand, sud meyorhoi dakhldori dar Kodeksi grajdanii Jumhurii Tojikiston peshbinigardidaro dasturi amal qaror  medihad.

 

FASLI II. AQDI NIKOH VA QATI ON

BOBI  3. ShART VA TARTIBI BASTANI AQDI NIKOH

(QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Moddai 10.  Aqdi nikoh

 

  1. Aqdi nikoh dar maqomoti davlatii sabti asnodi holati shahrvandi basta meshavad. (QJT az 26.12.11s., №791)
  2. Huququ uhdadorihoi zanu shavhar az lahzai dar maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi ba qaydi davlati giriftani aqdi nikoh ba miyon meoyad.
  3. Aqdi nikohhoe, ki dar qalamravi Jumhurii Tojikiston to 19 dekabri soli 1929 muvofiqi rasmu oini dini ba jo ovarda shudaand, bo aqdi nikohhoe, ki dar maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi ba qayd girifta shudaand , barobar meboshand.

 

Moddai 11. Tartibi bastani aqdi nikoh

(QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

1.Qaydi bastani aqdi nikoh bo tartibi muqarrarkardai Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai baqaydgirii davlatii asnodi holati shahrvandi» ba jo ovarda meshavad. (QJT az 26.12.11s., №791)

  1. Dar surati az jonibi maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi rad kardani baqaydgirii nikoh shakhsone, ki khohishi nikoh kardan dorand (yake az onho), metavonand ba sud arz namoyand.

 

Moddai 12.  Sharthoi aqdi nikoh

 

  1. 1. Baroi aqdi nikoh rozigii hamdigarii mardu zani nikohshavanda va sinni nikohi doshtani onho zarur ast. (QJT az 25.03.11s., №710)
  2. Dar surati mavjud budani moneahoi dar moddai 14 hamin Kodeks zikryofta aqdi nikoh basta nameshavad.

3.Agar yake az tarafhoi  nikohshavanda  shahrvandi khoriji yo shakhsi beshahrvand boshad, sharthoi ilovagii zerin talab karda meshavand:

– istiqomat dar qalamravi Jumhurii Tojikiston na kamtar az yak soli okhir;

– bastani ahdnomai nikoh ba tavri hatmi. (QJT az 25.03.11s. №710)

 

Moddai 13.  Sinni nikohi

 

  1. Sinni aqdi nikohi az hajdasolagi muqarrar karda meshavad. (QJT az 21.07.10 s., № 613)
  2. Dar holathoi istisnoi sud huquq dorad dar asosi  khohishi shakhsoni nikohshavanda sinni nikohi  dar  hamin  modda baroi mardu zan muqarrarshudaro ba muhlati na beshtar az yak sol kam kunad. (QJT az 25.03.11s., №710)
  3. Ariza tibqi tartibi peshburdi alohida, dar sudi mahalli istiqomati shakhse, ki sinnash kam karda meshavad, barrasi megardad.
  4. Huquqi oid ba hamin masala murojiat namudan ba sud az sinni 16 solagi faro merasad.

 

Moddai 14.  Holathoe, ki moneai bastani aqdi nikoh  megardand

(QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Aqdi nikoh bayni shakhsoni zerin man ast:

– bayni shakhsone, ki   yake az onho dar nikohi digari ba qaydgiriftashuda  qaror doshta boshad;

bayni kheshovandoni nazdik (padar yo modar bo farzand, bobo yo bibi bo naberai khud) (QJT az 26.12.11s., №791)

– bayni barodaronu khoharoni ayni va ugay ( ki az yak padar yo modarand);

bayni farzandoni barodaron, khoharon, barodaru khohar  (QJT az 15.03.2016 s., №1290);

– bayni tago va jiyan, amak va barodarzoda, khola va khoharzoda, amma va jiyan (QJT az 15.03.2016 s., №1290);

– bayni shakhsone, ki az yak zan shir makidaand (QJT az 15.03.2016 s., №1290);

– bayni shakhsone, ki az muoinai tibbii hatmi naguzashtaand (QJT az 15.03.2016 s., №1290);;

– bayni  farzandkhondagon  va farzandkhondshudagon;

– bayni shakhsone, ki sud  yake az onhoro bo sababi bemorii ruhi yo sustaqliash (noqisulaqliash) gayri qobili amal etirof  kardaast;

– bayni shakhsone, ki sud qobiliyati amali yake az onhoro bo sababi suiistemol namudan az mashruboti spirti, vositahoi nashador, moddahoi psikhotropi va prekursorho yo digar moddahoi madhushkunanda mahdud namudaast.  (QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Moddai 15. Muoinai tibbii hatmii shakhsoni nikohshavanda

 

  1. Shahrvandoni Jumhurii Tojikiston, shahrvandoni khoriji va shakhsoni beshahrvand pesh az bastani aqdi nikoh mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar muassisahoi davlatii sohai tandurustii mahalli zist yo istiqomati doimi az muoinai tibbii hatmi ba tavri roygon meguzarand va onho bo natijai muoinai tibbii hatmii hamdigar shinos karda meshavand.
  2. Mashvaratdihi oid ba tarzi solimi hayot, banaqshagirii oila va tasiri bemoriho ba salomatii nasl az jonibi muassisahoi davlatii sohai tandurustii mahalli zist yo istiqomati doimi mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston guzaronida meshavad. (QJT az 15.03.2016 s., №1290; QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

BOBI 4. AQDI QATI NIKOH

 

Moddai 16.  Asoshoi qati aqdi  nikoh

 

  1. Aqdi nikoh dar natijai vafot yo yake az hamsaronro favtida elon namudani sud qat megardad.
  2. Aqdi nikoh bo rohi bekor kardani on (taloq) dar asosi arizai zan yo shavhar yo hardui onho, vasii zan yo shavhare, ki sud uro gayri qobili amal etirof namudaast, inchunin prokuror qat gardidanash mumkin ast.

 

Moddai 17. Mahdud kardani huquqi shavhar oid  ba talabi bekor kardani aqdi nikoh

 

  1. Shavhar huquq nadorad hangomi homiladorii zan va dar davomi yakunim soli pas az tavalludi kudak be rozigii zan ba sud oidi bekor kardani aqdi aqdi  nikoh davo peshnihod namoyad.  (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  2. Mahdudiyati dar qismi 1 moddai mazkur peshbinigardida nisbat ba shavhar tatbiq namegardad, agar dar muhlati zikrshuda zan az tarbiyai farzand dast kashida, shavhar bevosita ba tarbiyai farzand mashgul boshad, yo zan tashabbuskori bekor kardani aqdi nikoh boshad. (QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Moddai 18. Tartibi bekor kardani aqdi nikoh

 

Aqdi nikoh dar maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi bo tartibi muqarrarnamudai Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai baqaydgirii davlatii asnodi holati shahrvandi» va dar holathoi peshbininamudai moddahoi 21-24 hamin Kodeks ba  tartibi sudi bekor karda meshavad.

 

Moddai 19. Bo QJT az 29.04.06s., №183 khorij karda shud.

 

Moddai 20. Barrasii bahshoe, ki dar maqomoti sabti asnodi holati  shahrvandi hangomi bekor kardani  aqdi nikoh dar bayni zanu shavhar  ba miyon meoyand

 

Bahsho dar khususi taqsimi molu mulki mushtaraki zanu shavhar, pardokhti mablag baroi taminoti zan yo shavhari ehtiyojmandi kornoshoyam, inchunin bahsho dar khususi farzandon, ki bayni zanu shavhar ba miyon meoyand  va dar holathoi peshbininamudai Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai baqaydgirii davlatii asnodi holati shahrvandi», sarfi nazar az bekor kardani aqdi nikoh dar maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi, ba tariqi sudi barrasi meshavand.

 

Moddai 21. Bekor kardani aqdi  aqdi nikoh dar sud

 

  1. Aqdi nikoh az tarafi sud dar surati farzandoni nobolig doshtani zanu shavhar, ba istisnoi holathoi dar kismi 2 moddai 19 hamin Kodeks peshbinigardida yo dar surati ba bekor kardani aqdi nikoh rozi nabudani zan yo shavhar, bekor karda meshavad.
  2. Aqdi nikoh ba tartibi sudi, inchunin dar holathoe, ki zan yo shavhar bo vujudi mukholif nabudanashon az bekor kardani aqdi nikoh dar maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi sarkashi menamoyad (ariza dodan namekhohad yo baroi sabti bekor kardani aqdi nikoh hozir nameshavad va gayra), bekor karda meshavad.

 

Moddai 22.  Ba tariqi sudi bekor kardani aqdi nikoh dar surati rozi  nabudani zan yo shavhar baroi  bekor kardani nikoh

 

  1. Zimni barrasii parvandaho dar borai bekor kardani aqdi nikoh, dar surati rozi nabudani zan yo shavhar baroi bekor kardani aqdi nikoh, sud baroi oshti dodani zanu shavhar tadbirho meandeshad va huquq dorad, ki barrasii parvandaro mavquf guzoshta, ba zanu shavhar baroi oshtishavi to shash moh muhlat dihad. (QJT az 20.03.08s, №382).
  2. Agar sud muqarrar namoyad, ki zindagii minbadai yakjoyai zanu shavhar va nigoh doshtani oila imkonnopazir gardidaaast va tadbirhoi oshti dodani zanu shavhar natijai dilkhoh nadodand, aqdi nikoh bekor karda meshavad.
  3. Agar sud davoi bekor kardani aqdi nikohro rad kunad, zanu shavhar huquq dorand, ki badi guzashtani se mohi pas az rad shudani davo dar khususi bekor kardani aqdi nikoh takroran bo arizai davo murojiat namoyand.

 

Moddai 23. Bo tartibi sudi bekor kardani aqdi nikoh hangomi rozigii zanu shavhar

(QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

  1. Agar zanu shavhar baroi bekor kardani aqdi nikoh rozi boshand, sud huquq dorad aqdi nikohro bekor namoyad. Dar in holat aqdi nikoh dar davomi yak mohi badi ariza dodani zanu shavhar bekor karda meshavad.
  2. Ba zanu shavhari doroi farzandoni nobolig, novobasta ba rozigii mushtaraki onho baroi bekor kardani aqdi nikoh, sud baroi oshti dodani onho tadbirho meandeshad va huquq dorad, ki barrasii parvandaro mavquf guzoshta, ba zanu shavhar baroi oshtishavi to shash moh muhlat dihad. (QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Moddai 24. Masalahoe, ki sud hangomi qabuli halnoma dar  borai bekor  kardani aqdi nikoh hal  menamoyad

 

  1. Hangomi ba tariqi sudi bekor kardani aqdi nikoh zanu shavhar metavonand sozishnomaro dar khususi bo kadome az onho zindagi kardani farzandoni nobolig, dar borai tartibi pardokht va andozai mablag baroi taminoti farzandon va (yo) zan va (yo) shavhari gayri qobili mehnati ehtiyojmand, dar khususi hajmi in mablag yo taqsimoti molu mulki zanu shavhar baroi tasdiqi sud peshnihod namoyand.
  2. Dar surati nabudani sozishnomai bayni zanu shavhar oid ba masalahoi dar qismi 1 hamin modda zikryofta, inchunin agar muqarrar gardad, ki in sozishnoma manfiati farzandon va yo zan va shavharro poymol mekunad, sud vazifador ast:

– muayyan namoyad, ki farzandoni nobolig pas az bekor kardani nikoh bo kadome az  padaru modar  zindagi mekunand;

– muayyan namoyad, ki baroi taminoti farzandon az kadom padaru modar va ba kadom andoza aliment sitonida meshavad;

– bo talabi zanu shavhar (yake az onho) molu mulki dar tahti molikiyati mushtaraki onho qarordoshtaro taqsim namoyad;

– bo talabi zan yo shavhare, ki az hamsari khud ba giriftani taminot huquq dorad, andozai in taminotro muayyan namoyad.

  1. Hangomi bekor kardani aqdi nikohe, ki yake az tarafho shahrvandi khoriji yo shakhsi beshahrvand meboshad, sud vazifador ast tamini ijroi ahdnomai nikohro mavridi barrasi qaror dihad. (QJT az 25.03.11s. №710)
  2. Dar mavride, ki agar taqsimi molu mulki ba manfiathoi shakhsoni seyum dakhl kunad, sud metavonad taqozoi taqsimi molu mulkiro ba istehsoloti alohida judo kunad.

 

Moddai 25.  Lahzai qat gardidani aqdi nikoh hangomi taloq

 

  1. Aqdi nikoh dar maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi az ruzi baqaydgirii davlatii bekor kardani aqdi nikoh dar kitobi sabti asnodi holati shahrvandi va hangomi bekor kardani aqdi nikoh dar sud, az ruzi etibori qonuni paydo kardani halnomai sud qat megardad.
  2. Bekor kardani aqdi nikoh dar sud boyad dar maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi az ruzi etibori qonuni paydo kardani halnomai sud, muvofiqi tartibi baroi sabti asnodi holati shahrvandi muqarrargardida ba qaydi davlati girifta shavad. Bekor kardani aqdi nikoh az lahzai ba qaydi davlati girifta shudanash baroi shakhsoni seyum etibori huquqi dorad.

 

Moddai 26.  Barqaror  namudani aqdi nikoh  dar surati  hozirshavii zan yo shavhare,  ki favtida elon shuda yo bedarak goibshuda donista  shudaast

 

  1. Dar surati hozirshavii zan yo shavhare, ki sud favtida elonshuda yo bedarak goibshuda etirof kardaast va bekor kardani halnomahoi dakhldori sudi, maqomi sabti asnodi holati shahrvandi metavonad dar asosi arizai yakjoyai zanu shavhar aqdi nikohro barqaror namoyad.
  2. Agar zan yo shavhar bo digare nikoh karda boshad, aqdi nikoh barqaror karda nameshavad. (QJT az 25.03.11s. №710)

 

Moddai 27. Bo QJT az 29.04.06s., №183 khorij karda shud

 

BOBI 5. BEETIBORII AQDI NIKOH

 

Moddai 28. Beetibor donistani aqdi nikoh

 

  1. Dar surati vayron kardani sharthoi dar moddahoi 12 va 14 hamin Kodeks, inchunin dar mavridi bastani aqdi nikohi qalbaki, yane agar zanu shavhar yo yake az onho aqdi nikohro be niyati bunyodi oila sabt karda boshand, aqdi nikoh beetibor donista meshavad. Aqdi nikohe, ki majburi yo bo rohi fireb basta shudaast, tibqi arizai jabrdida yo prokuror beetibor donista shudanash mumkin ast (QJT az 15.03.2016 s., №1290).
  2. Aqdi nikoh az jonibi sud beetibor donista meshavad.
  3. Sud vazifador ast, ki dar muhlati se ruzi badi etibori qonuni paydo kardani halnomai beetibor donistani aqdi nikoh iqtibosi in halnomai sudro ba maqomi sabti asnodi holati shahrvandii mahali baqaydgirii davlatii aqdi nikoh  firistad.
  4. Aqdi nikohi khilofi talaboti qismi 1 moddai mazkur bastashuda az lahzai basta shudanash beetibor ast. (QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Moddai 29. Shakhsone, ki baroi talabi beetibor  donistani  aqdi nikoh huquq dorand

 

  1. Shakhsoni zerin baroi talabi beetibor donistani aqdi nikoh huquq dorand:

zan yo shavhari nobolig, padaru modari u (shakhsoni onhoro ivazkunanda), maqomi vasoyat va parastori yo prokuror – agar aqdi nikoh bo shakhsi ba sinni aqdi nikohi narasida hangomi mavjud nabudani ijozati aqdi nikoh to ba sinni aqdi nikohi rasidanash (moddai 13 hamin Kodeks) basta shuda boshad. Badi ba sinni habdahsolagi rasidani zan yo shavhari nobolig baroi talabi beetibor donistani n aqdi ikoh tanho in zan yo shavhar huquq dorad;

zan yo shavhare, ki huquqi  u hangomi aqdi nikoh poymol gardidaast, inchunin prokuror – agar aqdi nikoh dar surati rozi nabudani zan yo shavhar; dar natijai majburkuni, fireb, ba ishtiboh andokhtan yo vobasta ba  vazi holati khud dar lahzai baqaydgirii aqdi nikoh dark karda natavonistani mohiyati amali khud yo idora nakardani on holat basta shuda boshad;

zan yo shavhare, ki dar khususi mavjud budani holathoi moneai aqdi nikoh ogohi nadosht, vasii zan yo shavhare, ki gayri qobili amal  etirof shudaast, zan yo shavhari az aqdi nikohi qabli bekorkardanashuda, shakhsoni digare, ki dar asari aqdi nikoh bo vayron kardani muqarraroti moddai 14 hamin Kodeks bastashuda huquqashon poymol gardidaast, inchunin maqomi vasoyatu sarparasti va prokuror;

prokuror, inchunin zan yo shavhare, ki hangomi bastani aqdi nikohi qalbaki dar khususi qalbaki budani on ogohi nadosht (QJT az 15.03.2016 s., №1290).

  1. Hangomi barrasii parvanda dar khususi beetibor donistani aqdi nikohi bo shakhsi ba sinni nikohi narasida, inchunin bo shakhsi az tarafi sud gayri qobili amal etirofgardida bastashuda, baroi ishtirok dar parvanda maqomi vasoyatu parastori jalb karda meshavad.

 

Moddai 30.  Etibornok donistani  aqdi nikoh  (sanatsiyai aqdi nikoh)

 

  1. Sud metavonad aqdi nikohro etibornok hisob kunad, agar dar lahzai barrasii parvanda dar borai beetibor donistani  aqdi nikoh holathoe, ki baroi aqdi nikoh mone meshudand, az bayn rafta boshand.
  2. Sud metavonad davoro oid ba beetibor donistani aqdi nikohe, ki bo shakhsi ba sinni aqdi nikohi narasida basta shudaast, rad kunad, agar inro manfiathoi zan yo shavhari nobolig talab  namoyad.
  3. Sud metavonad aqdi nikohi qalbakiro haqiqi etirof namoyad, agar to lahzai barrasii parvanda bayni shakhsone, ki aqdi nikoh bastaand, munosibathoi zanoshui ba vujud omada, onho baroi idomai hayoti oilavi rozi boshand, ba sharte, ki haqiqi donistani aqdi nikoh ba huquqhoi shakhsoni seyum zarar narasonad.
  4. Aqdi nikoh pas az bekor kardani on gayrihaqiqi donista shuda nametavonad, ba istisnoi holathoi vujud doshtani darajai kheshii bayni zanu shavhar, ki qonun man kardaast, yo holate, ki zan yo shavhar  dar lahzai baqaydgirii aqdi nikoh dar aqdi nikohi digari bekornashuda (moddai 14 hamin Kodeks) qaror doshta boshand.

Moddai 31. Oqibati aqdi nikohi beetibor  donistashuda

 

  1. Aqdi nikohe, ki sud beetibor donistaast, ba istisnoi holathoi dar qismhoi 4 va 5 hamin modda muqarrargardida, huququ uhdadorihoi dar Kodeksi mazkur peshbinigardidai zanu shavharro ba miyon nameovarad.
  2. Nisbati molu mulki yakjoya badastovardai shakhsone, ki aqdi nikohashon beetibor donista shudaast, meyorhoi Kodeksi grajdanii Jumhurii Tojikiston dar borai molikiyati umumii sahmi istifoda meshavad. Ahdnomai aqdi nikohe, ki zanu shavhar bastaand (moddahoi 41-43 Kodeksi mazkur), beetibor donista meshavad. (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  3. Beetibor donistani aqdi nikoh ba huquqi kudakone, ki az in aqdi nikoh tavallud yoftaand yo dar davomi sesad ruzi badi beetibor donistani aqdi nikoh ba dunyo omadaand, tasir namekunad (qismi 2 moddai 49 hamin Kodeks).
  4. Hangomi barovardani halnomai dar borai beetibor donistani aqdi nikoh sud metavonad huquqi zan yo shavharro, ki badi bastani chunin aqdi nikoh huquqash poymol gardidaast, baroi mutobiqi moddahoi 90, 91 hamin Kodeks az zan yo shavhari digar giriftani taminot etirof namoyad, nisbati taqsimi molu mulki to ruzi beetibor donistani aqdi nikoh badastomada boshad, metavonad muqarraroti dar moddahoi 34, 38-39 hamin Kodeks muayyangardidaro tatbiq kunad, inchunin shartnomai aqdi nikohro purra yo qisman beetibor donad.

Zan yo shavhare, ki dar natijai bastani aqdi nikohi az jonibi sud beetibor donistashuda huquqash poymol gardidaast, huquq dorad muvofiqi qoidahoi peshbininamudai qonunguzorii grajdanii Jumhurii Tojikiston jubroni zarari moddi va manavii ba u rasonidashudaro talab namoyad. (QJT az 24.02.17 s., №1395)

  1. Zan yo shavhari sofdil hangomi beetibor donistani aqdi nikoh huquq dorad nasabero, ki hangomi sabti aqdi nikoh intikhob namudaast, nigoh dorad. (QJT az 26.11.15g., №1239)

 

FASLI III. HUQUQ VA UHDADORIHOI ZANU ShAVHAR 

BOBI  6. HUQUQ  VA UHDADORIHOI ShAKhSII ZANU ShAVHAR

 

Moddai 32. Barobarhuquqii zanu shavhar dar oila

 

  1. Zanu shavhar har kadomashon dar intikhobi shugl, tahsilot, kasb, namudi faoliyat, mahalli istiqomat va budubosh ozod ast. (QJT az 14.11.16 s., №1365; QJT az 24.02.17 s., №1395)
  2. Masalahoi padarivu modari, talimu tarbiyai farzandon va masalahoi digari hayoti oilaviro zanu shavhar yakjoya, bo nazardoshti prinsipi barobarhuquqii zanu shavhar hal menamoyand. (QJT az 26.12.11s., №791; QJT az 14.11.16 s., №1365)
  3. Zanu shavhar vazifadorand, ki munosibathoi khudro dar oila dar asosi ehtiromu kumaki yakdigari ba roh monand, baroi tahkimi oila musoidat namoyand, ba nekuahvoli va rushdu kamoli farzandonashon  gamkhori kunand.

 

Moddai 33.  Huquqi zanu shavhar dar  intikhobi nasab

 

  1. Zanu shavhar hangomi bastani aqdi nikoh dar intikhobi nasab barobarhuquq meboshand. (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  2. Intikhobi nasabi zanu shavhar bo tartibi muqarrarnamudai Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai baqaydgirii davlatii asnodi holati shahrvandi» amali karda meshavad.

 

BOBI 7.  HUQUQI MOLUMULKII ZANU ShAVHAR

 

Moddai 34. Molikiyati mushtaraki  zanu shavhar

 

  1. Molu mulkie, ki zanu shavhar dar davrai zanoshui jam kardaand, molikiyati mushtaraki onho meboshad.
  2. Daromade, ki zanu shavhar dar natijai faoliyati mehnati, sohibkori va zehni ba dast  ovardaand, nafaqa, yordampuli va pardokhthoi digari pulii giriftaashon, ashyohoi kharidaashon, qogazhoi qimatnok, sahmiya, pay va hama guna molu mulki manqul va gayrimanquli dar davomi zanoshui jamkardaashon, sarfi nazar az on, ki ba nomi kadome az zanu shavhar kharida shudaast (yo mablag guzaronida shudaast), molikiyati mushtaraki onho  hisob meshavad.  (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  3. Huquq ba molu mulki mushtarak hamchunin ba zan yo shavhare niz taalluq dorad, ki dar davomi zanoshui khojagiro pesh meburd, farzandonro nigohubin mekard yo bo sababhoi uzrnok daromadi mustaqilona nadosht.

 

Moddai 35. Huquqi sohibi, istifoda va ikhtiyordori kardani molikiyati mushtaraki zanu shavhar

 

  1. Huquqi sohibi, istifoda va ikhtiyordori kardani molu mulke, ki dar molikiyati mushtaraki zanu shavhar qaror dorad, tanho bo rozigii mutaqobilai onho surat megirad. (QJT az 26.12.11s. №791)
  2. Hangomi az jonibi zan yo shavhar anjom dodani muomiloti vobasta ba ikhtiyordorii molu mulki umumi chunin tasavvur meshavad, ki u bo rozigii hamsari khud amal mekunad.

Muomilote, ki az jonibi yake az hamsaron oid ba ikhtiyordorii molu mulki umumi anjom doda shudaast, az jonibi sud qisman bo sababi mavjud nabudani rozigii hamsari digar  tanho hangome, gayriqonuni etirof megardad, ki agar yake az onho bo chunin talab murojiat namoyad va tanho dar  surati sobit gardidani on, ki tarafi digar az muomilot ogoh bud yo peshaki boyad  norozi budani tarafi digarro baroi anjom dodani chunin muomilot medonist.

  1. Baroi ba anjom rasonidani  muomilot vobasta ba ikhtiyordori kardani molu mulki gayrimanqul va muomilote, ki muvofiqi tartibi muqarrarnamudai qonun tasdiq yo qaydi notarialiro talab mekunad, boyad rozigii peshakii az tariqi idorai natorialii davlati tasdiqshudai zan yo shavhar girifta shavad. (QJT az 26.12.11s. №791)

Hamsare, ki  rizoiyati dar idorai notarialii davlati tasdiqshudai khudro baroi ijroi ahd  nadodaast, huquq dorad  dar qismi molu mulki ba khudash taaluq doshta dar molikiyati umumii yakjoya bekor kardani ahdro talab namoyad, yo hamsar huquq dorad ba andozai hissai dar bolo zikrgardida az mablage, ki hamsarash az furushi molu mulki ba dast ovardaast, dar  davomi se sol az ruzi ogoh shudan az chunin muomilot  yo meboist  az ijroi chuninmuomilot yo pardokhti puli onro talab namoyad.

 

Moddai 36. Molikiyati har kadome az  zanu shavhar

 

  1. Molu mulkie, ki ba zanu shavhar to aqdi nikoh taalluq dosht, inchunin molu mulkie, ki dar davrai zanoshui zan yo shavhar hamchun hadya yo meros giriftaast, molikiyati har kadomi onho meboshad.
  2. Ashyoi istifodai shakhsi (libos poyafzol va gayra), ba istisnoi javohirot va asbobi digari zebu zinat, garchande dar davrai zanoshui az hisobi mablaghoi umumii zanu shavhar ba dast ovarda shudaand, molikiyati shakhsii har kadome az zanu shavhar ba hisob meravand.
  3. Sud metavonad molu mulkiero, ki har kadome az zanu shavhar hangomi judo zindagi kardanashon jam ovardaand, dar surati voqean qat gardidani aqdi nikoh molikiyati har kadomi onho etirof namoyad.

 

Moddai 37. Molikiyati mushtaraki zanu shavhar  donistani molu mulki har kadomi onho

 

Molu mulki ba  har yak  hamsar taalluqdoshtaro metavon molikiyati mushtaraki onho donist, agar muqarrar gardad, ki dar davomi zanoshui  az hisobi molu mulki umumii zanu shavhar yo molu mulki shakhsii zan yo shavhar va yo mehnati u sahme guzoshta shudaast, (tamiri asosi, aznavsozi, aznavjihozoni va gayra), ki dar natijai on  arzishi molu mulki ba har kadome az zanu shavhar taalluqdoshta khele afzudaast, agar  dar  ahdnomai bayni onho tartibi digare peshbini nashuda boshad.

 

Moddai 38. Taqsimi molu mulkie, ki molikiyati mushtaraki zanu shavhar meboshad

 

  1. Taqsimi molu mulkie, ki molikiyati mushtaraki zanu shavhar meboshad, chi dar davomi zanoshui va chi badi taloq, bo talabi har kadome az onho, inchunin dar holati az  jonibi  qarzdihanda  talab kardani taqsimi molikiyati umumii zanu shavhar baroi sitonidani mablagi qarz  az sahmi zan yo shavhar dar molikiyati umumi surat girifta metavonad.
  2. Dar surati taqsimi molu mulki umumii zanu shavhar dar davrai zanoshui on qismi molu mulki umumie, ki taqsim nashuda bud, inchunin molu mulkie, ki zanu shavhar dar davrai aqdi nikoh jam kardaand, molikiyati umumii  onhoro tashkil medihad.
  3. Molu mulki umumii zanu shavhar metavonad bo sozishnomai zanu shavhar dar bayni onho taqsim karda shavad. Dar holati ba miyon omadani bahs vobasta ba taqsimi molu mulki mushtaraki zanu shavhar, inchunin muayyan namudani sahmi zanu shavhar dar in molu mulki    on ba tartibi sudi hal karda meshavad.
  4. Zanu shavhar huquq dorand, ki taqsimi pasandoz, sahmiya, hissa va sahmi dar sarmoyai muassisai krediti yo tashkilothoi digari tijorati va gayritijorati ba nomi yake az onho guzoshtaashonro    talab namoyand, agar in pardokhtho molikiyati mushtaraki onho boshand.
  5. Pasandozhoe, ki zanu shavhar az hisobi molu mulki umumiashon ba nomi farzandoni noboligi khud guzoshtaand, molu mulki mutaalliq ba farzandon donista shuda, hangomi taqsimi molu mulkie, ki molikiyati mushtaraki zanu shavhar meboshad, ba inobat girifta nameshavand.
  6. Nisbati talabi zanu shavhari judoshuda dar khususi taqsimi molu mulki mushtaraki onho, ki onho dar davrai zanoshui jam ovardaand, muhlati sesolai davo istifoda meshavad.

 

Moddai 39. Muayyan namudani hissa hangomi taqsimi molu mulkie, ki  molikiyati  mushtaraki zanu  shavhar meboshad

 

  1. Hangomi taqsimi molu mulkie, ki dar molikiyati mushtaraki zanu shavhar meboshad va muayyan namudani hissai zanu shavhar dar in amal hissai onho barobar donista meshavad, agar dar ahdnomai nikoh tartibi digar peshbini nagardida boshad. (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  2. Sud metavonad hissai zan yo shavharro dar molu mulki umumiashon bo darnazardoshti manfiati farzandoni nobolig, inchunin farzandoni boligi kornoshoyami ehtiyojmand yo manfiati qobili tavajjuhi zan yo shavhar, ziyod kunad. Hissai zan yo shavhar bo nazardoshti kornoshoyamii onho, inchunin agar yake az onho bo sababhoi uzrnok daromad nagirifta boshad yo molu mulki umumiro bar zarari manfiati oila sarf karda boshad, inchunin dar surati joy doshtani holathoi digari qobili tavajjuh mumkin ast ziyod karda shavad. (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  3. Hangomi taqsimi molu mulki umumii zanu shavhar sud bo talabi onho muayyan menamoyad, ki kadom ashyo boyad ba kadome az onho doda shavad. Agar ba zan yo shavhar ashyoe doda shavad, ki arzishi on az hissai baroi u muayyanshuda ziyod boshad, baroi hamsari u metavonad jubronpuli yo jubroni digar muqarrar karda shavad.
  4. Qarzi umumii zanu shavhar hangomi taqsimi molu mulki umumi dar bayni zanu shavhar barobar ba hissai ba har yaki onho muqarrarshuda taqsim karda meshavad.
  5. Ashyoe, ki makhsus baroi qone gardonidani talaboti farzandoni nobolig kharida shudaand (libos, poyafzol, lavozimoti maktab va varzish, asbobhoi musiqi, kitobhoi kudakona va gayra) ba ikhtiyori zan yo shavhar, ki farzandon bo u zindagi mekunand, be jubron guzoshta meshavand.

 

BOBI 8.  AHDNOMAI NIKOH

 

Moddai 40. Ahdnomai nikoh

 

Ahdnomai nikoh- sozishnomai shakhsone meboshad, ki nikoh mekunand yo sozishnomai zanu shavhar ast, ki huquqi molu mulkii va uhdadorihoi onhoro dar  davrai zanoshui va ( yo ) dar holathoi bekor kardani on muayyan menamoyad.

 

Moddai 41.  Bastani ahdnomai aqdi nikoh

 

  1. Ahdnomai nikoh metavonad ham to baqaydgirii davlatii aqdi nikoh va ham dar har vaqti davrai zanoshui basta shavad.

Ahdnomai nikoh, ki to baqaydgirii davlatii aqdi nikoh basta shudaast, az ruzi baqaydgirii davlatii aqdi nikoh etibor paydo mekunad.

  1. Bastani ahdnomai nikohe, ki yake az tarafhoi nikohshavanda shahrvandi khoriji yo shakhsi beshahrvand meboshad, hatmi buda, on boyad to ba qayd giriftani aqdi nikoh basta shavad. (QJT az 25.03.11s., №710)
  2. Ahdnomai nikoh dar shakli khatti basta shuda, boyad az jonibi notarius tasdiq karda shavad. Rioya nakardani in rasmiyot boisi beetibor donistani ahdnoma megardad.

 

Moddai 42. Mundarijai ahdnomai nikoh

 

  1. Zanu shavhar huquq dorand, ki bo ahdnomai nikoh nizomi molikiyati mushtaraki ba molu mulki umumi muqarrarnamudai qonunro (moddai 34 Kodeksi mazkur) tagyir doda, nizomi molikiyati sahmiro ba tamomi molu mulki dar davomi aqdi nikoh jamovardaashon yo ba namudhoi alohidai on yo khud hama guna nizomi molu mulki umumiashonro, ki ba har yaki onho taalluq dorad, muqarrar namoyand.

Ahdnomai nikoh metavonad ham nisbati molu mulki mavjuda va ham nisbati  molu mulki oyandai zanu shavhar basta shavad.

Zanu shavhar huquq dorand, ki dar ahdnomai nikoh huququ uhdadorihoi khudro dar mavridi taminoti yakdigar; tariqi ishtirokro dar daromadi hamdigar; tartibi kharojoti oilaro az jonibi har kadomi onho; kharojoti tarafayni jashnu marosimhoi oilavi va molu mulkiero muayyan namoyand, ki dar surati  bekor kardani aqdi nikoh ba ikhtiyori har kadomi onho guzoshta meshavad, inchunin hama guna muqarraroti digari marbut ba munosibathoi molu mulkiashonro dokhil namoyand. (QJT az 20.03.08s., №382).

  1. Huquq va uhdadorihoi peshbininamudai ahdnoma metavonad bo muhlathoi muayyan mahdud karda shavad yo bo sharti faro rasidan yo faro narasidani sharoiti alohida vobasta karda shavad.
  2. Ahdnomai nikoh nametavonad qobiliyati huquqi yo amalii zanu shavhar; huquqi onhoro baroi murojiat ba sud jihati hifzi huquqhoyashon; tanzimi munosibathoi shakhsii gayrimolumulkii bayni zanu shavhar; huququ uhdadorihoi shakhsii zanu shavharro nisbati farzandon mahdud kunad; muqarrarotero peshbini namoyad, ki huquqi hamsari kornoshoyami ehtiyojmandro ba taminot mahdud kunand va sharthoi digare doshta boshad, ki zan yo shavharro dar holati nihoyat noguvor guzorand yo khilofi asoshoi umumi va mazmunu muhtavoi qonunhoi oila boshand.
  3. Dar ahdnomai nikohe, ki yake az tarafhoi  nikohshavanda shahrvandi khoriji yo shakhsi beshahrvand meboshad, boyad sharthoi zerin ba tavri hatmi peshbini karda shavand:

– munosibathoi molumulkii tarafho, huququ uhdadorihoi onho  oid ba molu mulk;

– uhdadorihoi tarafho vobasta ba tamini farzandon;

– bo manzili istiqomatii shakhsi tamin namudani hamsar va farzandon;

– nigohubini hamsari kornoshoyami ehtiyojmand.

(QJT az 25.03.11s., №710)

 

Moddai 43.  Tagyir dodan yo bekor kardani ahdnomai aqdi nikoh

                         (QJT az 24.02.17 s., №1395)

 

  1. Ahdnomai nikohro dar har davra bo muvofiqai zanu shavhar tagyir dodan va yo bekor kardan mumkin ast. Sozishnoma dar borai tagyir dodan yo bekor kardani ahdnomai aqdi nikoh dar hamon shakle, ki ahdnomai nikoh basta meshavad, ba imzo merasad. (QJT az 24.02.17 s., №1395)

Ba yakjoniba rad namudani ijroi ahdnomai nikoh ijozat doda nameshavad.

  1. Bo talabi zan yo shavhar ahdnomai nikoh bo halnomai sud tibqi asos va tartibi muqarrarnamudai Kodeksi grajdanii Jumhurii Tojikiston tagyir doda yo bekor karda shudanash mumkin ast.
  2. Amali ahdnomai nikoh az lahzai qat kardani aqdi nikoh (moddai 25 hamin Kodeks) ba gayr az holathoe, ki dar ahdnomai nikoh baroi davrai badi qati aqdi nikoh peshbini shudaast, qat megardad.
  3. Sharthoi ahdnomai nikohero, ki dar qismi 4 moddai 42 hamin Kodeks peshbini shudaand, tagyir dodan man ast. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 44. Beetibor donistani  ahdnomai aqdi nikoh

 

  1. Ahdnomai nikoh bo asoshoe, ki dar Kodeksi grajdanii Jumhurii Tojikiston baroi beetiborii ahdho peshbini gardidaand, az tarafi sud purra yo qisman beetibor donista meshavad.  (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  2. Ahdnomai nikoh dar surati vayron kardani talaboti qismi 3 moddai 42 hamin Kodeks dar asosi davoi zanu shavhar (yake az onho), agar sharthoi ahdnoma in hamsarro dar vaziyati nihoyat noguvor guzorad, inchunin dar asosi davoi qarzdihandagon hangomi vayron kardani talaboti moddai 47 Kodeksi mazkur metavonad az tarafi sud purra yo qisman beetibor donista shavad.

 

Moddai 45. Shartnomahoi digar doir ba  molu mulki

(QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Zanu shavhar, inchunin digar azoi boligi oila huquq dorand bayni khud shartnomai hadya, kharidu furush va hama guna shartnomahoi digare bandand, ki khilofi qonun nestand. Munosibathoe, ki dar asosi in guna shartnomaho bayni zanu shavhar va azoyoni digari oila  ba miyon meoyand, tavassuti  qonunguzorii grajdanii Jumhurii Tojikiston tanzim megardand.  (QJT az 14.11.16 s., №1365; QJT az 24.02.17 s., №1395)

 

BOBI  9. MASULIYaTI ZANU ShAVHAR AZ RUI UHDADORIHO

 

Moddai 46. Sitonidani mablag az molu mulki zanu  shavhar

 

  1. Az rui uhdadorihoi yake az hamsaron mablag tanho az molu mulki yo zan yo shavhar sitonida meshavad. Dar surati nokifoya budani in molu mulki kreditor haq dorad jihati sitonidani qarz judo kardani hissai zan yo shavhari qarzdorro az molu mulki  umumii onho  talab kunad.
  2. Sitonidani mablag az molu mulki umumii zanu shavhar az rui uhdadorihoi umumii zanu shavhar,  inchunin on az rui uhdadorihoi yake az onho surat megirad, agar sud muqarrar namoyad, ki hamai chizhoi muvofiqi uhdadori giriftai  zan yo shavhar baroi ehtiyojoti oila masraf shudaand
  3. Agar bo hukmi sud muqarrar gardad, ki molu mulki umumii zanu shavhar az hisobi mablagi bo rohi jinoyat badastovardai zan yo shavhar kharida shudaast yo afzun gardidaast, mablag muvofiqan az molu mulki umumii zanu shavhar yo yak qismi on sitonida meshavad. (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  4. Masuliyati zanu shavhar baroi zarare, ki farzandoni noboligashon rasonidaand, tavassuti qonunguzorii grajdanii Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavand. (QJT az 24.02.17 s., №1395)

 

Moddai 47. Kafolati huquqi kreditoron hangomi bastan, tagyir dodan va bekor kardani ahdnomai nikoh

 (QJT az 14.11.16 s., №1365)

  1. Hamsar uhdador ast, ki kreditori (kreditoroni) khudro dar khususi bastan, tagyir dodan yo bekor kardani ahdnomai nikoh ogoh sozad. Dar surati ijro nakardani in uhdadori, hamsar az rui uhdadorihoi khud, novobasta ba muhtavoi ahdnomai nikoh, masul meboshad.
  2. Kreditori (kreditoroni) hamsari qarzdor huquq dorad binobar mohiyatan tagyir yoftani vaziyat bo tartibi muqarrarnamudai Kodeksi grajdanii Jumhurii Tojikiston tagyir dodani shartho yo bekor kardani ahdnomai nikohi bayni hamsaron bastashudaro talab namoyad. (QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

FASLI IV. HUQUQ VA UHDADORIHOI PADARU MODAR VA FARZANDON 

BOBI 10. MUQARRAR NAMUDANI ASLU NASABI FARZANDON

 

Moddai 48. Asoshoi  ba  miyon  omadani   huququ  uhdadorihoi padaru modar va farzandon

 

Huququ uhdadorihoi padaru modar va farzandon ba aslu nasabi farzandon, ki muvofiqi tartibi muqarrarnamudai qonun tasdiq shudaast, asos meyoband.

 

Moddai 49. Muqarrar namudani aslu  nasabi kudak

 

  1. Aslu nasabi kudakro az modar (modari) maqomi sabti asnodi holati shahrvandi dar asosi asnodi tasdiqkunandai zodani kudakro dar muassisai tibbi tavallud kardani modar va dar surati berun az muassisai tibbi tavallud yoftani kudak boshad, dar asosi asnodi tibbi, guvohii shohidon va dalelhoi digar muqarrar menamoyad.
  2. Agar kudak az shakhsone, ki bo ham aqdi nikohi dar maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi ba qayd giriftashuda dorand, inchunin dar davomi sesad ruzi pas az qati aqdi nikoh yo beetibor donistani aqdi nikoh yo vafoti shavhari modarash tavallud yofta boshad, padari kudak shavhari (shavhari sobiqi) modar etirof megardad, ba sharte, ki aksi on isbot nashuda boshad (moddai 53 hamin Kodeks). (QJT az 26.12.11s., №791)
  3. Agar modar arz kunad, ki padari kudak shavhari (shavhari sobiqi) u nest, padari kudak muvofiqi qoidahoi muqarrar namudai kismi 4 moddai mazkur yo moddai 50 hamin Kodeks muqarrar karda meshavad.
  4. Padar budani shakhse, ki bo modari kudak aqdi nikoh nadorad, bo rohi az jonibi padaru modari kudak ba maqomi sabti asnodi holati shahrvandi dodani ariza; dar surati favti modar, gayri qobili amal etirof gardidani u, imkonnopazirii muayyan namudani mahali budu boshi modar yo az huquqi padaru modari mahrum shudani u boshad,  dar asosi arizai padari kudak, bo muvofiqai maqomi vasoyatu parastori va hangomi nabudani chunin ahdnoma bo halnomai sud  muqarrar  karda  meshavad.

Hangomi mavjud budani holathoe, ki asos medihand chunin takhmin karda shavad, ki dodani arizai mushtarak dar borai muqarrar namudani padari pas az tavalludi kudak gayriimkon  yo mushkil meboshad, padaru modari kudaki oyanda, ki aqdi nikoh nadorand, haq dorand hangomi homiladorii modar ba maqomi sabti asnodi holati shahrvandi  bo chunin ariza murojiat kunand. Sabti padaru modar badi tavalludi kudak surat megirad.

  1. Muqarrar namudani padari shakhsi ba sinni balogat rasida tanho bo rozigii u va agar in shakhs gayri qobili amal donista shavad, bo rozigii vasi yo maqomi vasoyatu parastorii u mumkin ast.

 

Moddai 50.  Ba tartibi sudi muqarrar namudani padari

 

  1. Dar surati az padaru modari aqdi nikohnadoshta tavallud yoftani kudak va nabudani arizai mushtaraki padaru modar yo arizai padari kudak, aslu nasabi kudak az shakhsi mushakhkhas (padar) dar asosi arizai yake az padaru modar yo vasii (parastori) kudak, arizai shaskhe, ki kudak dar taminotash meboshad, inchunin hangomi ba balogat rasidan dar asosi arizai khudi kudak ba tariqi sudi muqarrar karda meshavad.
  2. Hangomi muqarrar namudani padari sud zindagi va peshburdi khojagii yakjoya bo modari kudak yo tarbiyai mushtarak yo tamini kudak yo dalelhoi digari boetimodero, ki az jonibi shakhsi mushakhkhas tavallud shudani kudak, dalelhoi saheh tasdiqkunandai az jonibi javobgar etirof gardidani padariro sobit mesozad, ba nazar megirad.

 

Moddai 51.  Az jonibi sud muqarrar namudani daleli  etirofi padari

 

Dar holati favti shakhse, ki khudro padari kudak etirof mekard, vale bo modari kudak aqdi nikoh nadosht, daleli padar  etirof  shudani u metavonad az rui qoidahoi muqarrarnamudai qonunguzorii murofiavii grajdanii Jumhurii Tojikiston ba tartibi sudi muqarrar karda shavad.  (QJT az 24.02.17 s., №1395)

 

Moddai 52.  Bo QJT az 29.04.06s, №183 khorij karda shud

 

Moddai 53.  Bahsi muayyankunii padari  (modari)

 

  1. Sabti padaru modar dar daftari sabti tavalludi kudak, ki mutobiqi Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai baqaydgirii davlatii asnodi holati shahrvandi» surat giriftaast, sobitkunandai aslu nasabi kudak az shakhsoni dar on zikrgardida  buda on  tanho ba  tartibi sudi bo talabi shakhsi hamchun padar yo modari kudak sabtyofta yo shakhse, ki voqean padar yo modari kudak meboshad, inchunin az jonibi vasii padaru modari qudak, inchunin khudi kudak hangomi rasidan ba sinni balogat, vasii padar yo modari az tarafi sud gayri qobili amal etirofgardida mavridi bahs qaror girifta metavonad.
  2. Talabi shakhse, ki dar asosi Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai baqaydgirii davlatii asnodi holati shahrvandi» padari kudak sabt shudaast, dar mavridi bahsi padari qone gardonida nameshavad, agar dar lahzai sabt in shakhs  medonist, ki u voqean padari kudak  nameboshad.
  3. Shakhse, ki ba sifati padar yo modari kudak sabt shudaast, yo shakhse, ki voqean padari kudak ast, dar surati favti modar yo az huquqi padaru modar mahrum kardani u huquq dorad dar davomi yak sol az on vaqte, ki ba u  sabti guzaronidashuda malum gardidast yo meboist malum gardad, bahs  kunad. Agar to in  muddat shakhsi padar yo modar sabtgardida shakhsi nobolig  hisob shavad, muhlati yak sol  az ruzi ba sinni hajdahsolagi rasidani u ba hisob girifta meshavad.

 

Moddai 54. Huququ uhdadorihoi farzandone, ki az shakhsoni bo ham nikoh nadoshta tavallud yoftaand

 

Agar muqarrar namudani huquqi padari muvofiqi tartibi peshbininamudai moddahoi 50 va 51 Kodeksi mazkur surat girifta boshad, farzandon nisbat ba padaru modar va kheshu aqraboyashon doroi huququ uhdadorihoe meboshand, ki kudakoni az shakhsoni bo ham aqdi nikohbasta dorand. (QJT az 26.12.11s., №791)

BOBI  11. HUQUQI  KUDAKONI NOBOLIG

 

Moddai 55.  Huquqi kudak  baroi zindagi  va tarbiya dar oila

 

  1. Kudak shakhse etirof karda meshavad, ki ba sinni hajdahsolagi (ba sinni balogat) narasidaast.
  2. Har kudak huquq dorad, ki dar oila zindagi kunad va tarbiya girad. Kudak ba gamkhorii padaru modar, tamini manfiathoyash, rushdu takomuli hamajoniba, ehtiromi shani insonii khud huquq dorad.

Dar surati nabudani padaru modar, az  huquqi padaru modar mahrum kardani onho va dar holathoi digari az dast dodani vasoyati padaru modar, huquqi kudak baroi tarbiya dar oila muvofiqi  tartibi muqarrarnamudai bobi 18 hamin Kodeks  az jonibi maqomoti vasoyatu parastori  tamin karda   meshavad.

 

Moddai 56.  Huquqi kudak baroi muoshirat bo padaru modar va digar kheshu aqrabo

 

  1. Kudak huquqi muoshiratro bo padaru modar, bobo, bibi (modarkalon), barodaronu khoharon va digar kheshu aqrabo dorad. Bekor kardani aqdi nikoh az jonibi padaru modar, beetibor donistani on yo zindagii judogonai padaru modar ba huquqi kudak tasir namerasonad.

Dar surati judo zindagi kardani padaru modar kudak huquq dorad, ki bo har kadomi onho muoshirat kunad. Kudak inchunin huquq dorad  dar surati dar davlathoi  mukhtalif zindagi kardani padaru modar va badi bekor kardani aqdi nikoh niz bo onho muoshirat kunad.

  1. Farzande, ki dar holati favqulodda qaror dorad (hangomi dastgir kardan, ba habs giriftan, dar mahbas nigoh doshtan,  dar muassisai tibbi budan va gayra) muvofiqi tartibi muqarrarnamudai qonun baroi muoshirat  bo padaru modar va digar kheshu aqraboi khud huquq dorad. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 57.  Huquqi kudak ba himoya

 

  1. Kudak ba himoyai huququ manfiathoi qonunii khud huquq dorad.

Huququ manfiathoi qonunii kudakro padaru modar (shakhsone, ki onhoro  ivaz mekunand) va dar holathoi peshbininamudai hamin Kodeks, maqomoti vasoyatu parastori, prokuror va sud himoya mekunand. (QJT az 26.12.11s., №791)

  1. Kudak huquq dorad az suiistifodai padaru modar (shakhsoni ivazkunandai onho) hifz karda shavad.

Hangomi vayron kardani huquq va manfiathoi qonunii kudak, az jumla ijro nakardan yo ba tavri nomatlub ijro namudani uhdadoriho az jonibi padaru modar (yake az onho) oid ba tarbiyayu talimi kudak yo suiistifoda  az huquqhoi padaru modari kudak huquq dorad ba maqomi vasoyat va parastori va pas az rasidan ba sinni chordahsolagi jihati himoya az  jonibi onho ba sud murojiat kunad. (QJT az 26.12.11s., №791)

  1. Shakhsoni mansabdori tashkilotho va digar shahrvandone, ki az tahdid ba hayot yo salomatii kudak yo poymol gardidani huququ manfiathoi kudak dar oila ogohi paydo mekunand, vazifadorand dar in khusus ba maqomi vasoyatu parastori mahali voqeii istiqomati kudak malumot dihand. Hangomi giriftani chunin malumot maqomi vasoyatu parastori vazifador ast baroi hifzi huquq va manfiathoi qonunii kudak chorahoi zaruri andeshad.

Maqomi vasoyatu parastori huquq dorand, dar holathoi zaruri bo jalbi namoyandagoni maqomoti korhoi dokhili ba oilahoe, ki dar onho zindagi kardani kudakon ba hayotu salomatii onho khatarnok ast,  bemonea vorid shavand.  (QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Moddai 571. Huquqi kudak baroi ozodona izhor namudani fikri khud

 

  1. Kudak huquq dorad dar halli hama gunna masalahoi oilavi, ki ba manfiathoi u dakhl dorand, fikri khudro ozodona izhor namoyad, hamchunin dar rafti murofiahoi sudi va mamuri ishtirok kunad. Ba inobat giriftani fikri kudaki az sini dahsola bolo hatmi meboshad. Dar holathoi peshbininamudai Kodeksi mazkur maqomoti vasoyat va parastori yo sud metavonand tanho bo rizoiyati kudaki az sinni dahsola bolo qaror qabul namoyad.
  2. Muassisahoi talimii tomaktabi va muassisahoi talimii tahsiloti umumi, maqomoti davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, ittihodiyahoi jamiyati va padaru modar boyad baroi ozodona izhor namudani fikri kudak dar jomea va oila sharoit faroham ovarand. (QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Moddai 58. Huquqi kudak ba doshtani nasab, nom va nomi padar

 

  1. Kudak ba doshtani nasab, nom va nomi padar huquq dorad.
  2. Tartibi nomguzori va sabti nasab, nom va nomi padari kudak dar asosi Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai baqaydgirii davlatii asnodi holati shahrvandi» amali megardad. (QJT az 26.11.15 s., №1239)

 

Moddai 59.  Bo QJT az 29. 04. 06s., №183 khorij karda shud

 

Moddai 60. Huquqi molumulkii kudak

 

  1. Kudak muvofiqi tartib va andozai muqarrarnamudai hamin Kodeks az padaru modari khud va azoi digari oila ba giriftani taminot huquq dorad.
  2. Kudak ba daromadi badastovarda, molu mulki hadya yo merosgirifta va hama guna molu mulki digare, ki tibqi qonun ba u taalluq dorad, doroi huquqi molikiyat meboshad.

Huquqi kudak baroi ikhtiyordorii molu mulki tahti molikiyatash qarordoshta tibqi meyorhoi  dakhldori qonunguzorii grajdanii  Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad.

Dar surati vakolati idorakunii molu mulki kudakoni noboligro anjom dodani padaru modar nisbat ba  onho qoidahoe tatbiq megardand, ki dar qonunhoi grajdani qonunguzorii grajdanii Jumhurii Tojikiston dar mavridi ikhtiyordorii molu mulki shakhsi tahti parastori  giriftashuda peshbini shudaand.  (QJT az 24.02.17 s., №1395)

  1. Hangomi dar qaydi hayot budani padaru modar, kudak huquqi molikiyat ba molu mulki onho va padar yo modar huquqi molikiyat ba molu mulki kudakro nadorand. Farzandon va padaru modar, ki yakjoya zindagi mekunand, molu mulki hamdigarro bo muvofiqai mushtarak sohibi mekunand va istifoda mebarand.
  2. Dar surati ba miyon omadani huquqi molikiyati umumii padaru modar va kudak huquqi onho dar mavridi sohibi, istifoda va ikhtiyordorii molu mulki umumi tibqi qonunguzorii grajdanii Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad. (QJT az 24.02.17 s., №1395)

BOBI  12. HUQUQ VA UHDADORIHOI PADARU MODAR

 

Moddai 61.  Barobarii huququ uhdadorihoi padaru modar

 

  1. Padaru modar nisbati farzandonashon huququ uhdadorihoi barobar dorand (huquqi padaru modar).
  2. Huquqhoi padaru modar, ki dar hamin bob peshbini shudaast, hangomi ba sinni hajdahsolagi (sinni balogat) rasidani kudakon, inchunin hangomi aqdi nikoh bastani kudakoni nobolig va digar holathoi muqarrarnamudai qonun dar mavridi az jonibi kudakon to ba sinni balogat rasidanashon ba dast ovardani qobiliyati purrai amal, qat megardad. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 62. Huquqi padaru modari nobolig

 

  1. Padaru modari nobolig huquq dorand bo kudak mustaqilona zindagi kunand va dar tarbiyai u ishtirok namoyand.
  2. Padaru modari nobolig, ki aqdi nikoh nabastaand, dar surati tavallud shudani kudak haq dorand pas az rasidan ba sinni shonzdahsolagi mustaqilona huquqi padaru modarii khudro tatbiq namoyand. To ba sinni shonzdahsolagi rasidani padaru modari nobolig ba kudak vasi tain shudanash mumkin ast, ki yakjoya bo padaru modari nobolig tarbiyai kudakro anjom medihad. Ikhtilofe, ki bayni vasii kudak va padaru modari nobolig ba miyon meoyand, az jonibi maqomi vasoyatu parastori hal karda meshavand.

3.Padaru modari nobolig huquq dorand bo asoshoi umumi baroi etirof namudani padari va modarii khud bahs namoyand, inchunin to rasidan ba sinni shonzdah onho ba tartibi muqarrarnamudai sudi huquqi talabi muqarrar namudani padari va modariro nisbati farzandonashon dorand.

 

Moddai 63. Huququ uhdadorihoi padaru modar dar tarbiya va talimi farzandon

 

  1. Padaru modar baroi tarbiyai farzandoni khud doroi huququ uhdadori meboshand.

Padaru modar baroi tarbiya va rushdu kamoli farzandonashon masuliyat doshta, vazifadorand, ki dar borai salomati, takomuli jismoni, ruhi, manavi va akhloqi, talim, kasbomuzii farzandonashon gamkhori  namoyand.

Padaru modar dar tarbiyai farzandoni khud nisbat ba hamai shakhsoni digar huquqi afzaliyatnok dorand.

  1. Padaru modar vazifadorand, ki baroi giriftani tahsiloti umumii asosi, ba farzandonashon imkoniyat faroham ovarand.

Padaru modar huquq dorand, ki bo nazardoshti fikru khohishi farzandonashon muassisahoi talimi va shaklhoi tahsili onhoro to davrai az jonibi onho giriftani malumoti  umumii asosi  intikhob namoyand.

  1. Padaru modar dar talimu tarbiyai farzandoni khud doroi digar huququ uhdadori va masuliyate meboshand, ki Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai masuliyati padaru modar dar talimu tarbiyai farzand» va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston muqarrar namudaand. (QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Moddai 64. Huququ uhdadorihoi padaru modar ba himoyai huququ manfiathoi farzandon

 

  1. Hifzi huququ manfiathoi kudakoni nobolig ba zimmai padaru modari onho guzoshta meshavad. Padaru modar namoyandagoni qonunii farzandoni khud buda, huququ manfiathoi onhoro dar munosibat bo maqomoti davlati, sudi, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, inchunin shakhsoni voqei va huquqi, be vakolathoi makhsus himoya menamoyand. (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  2. Padaru modar nametavonand az huquqi farzandoni khud namoyandagi kunand, agar maqomi vasoyat va parastori muqarrar karda boshad, ki bayni manfiathoi padaru modar va farzandon ikhtilof vujud dorad. Dar surati ikhtilofot bayni padar yo modar va kudakon maqomi vasoyat va parastori vazifadorand jihati hifzi huquq va manfiathoi  kudakon namoyanda tain kunand.

 

Moddai 65. Tatbiqi huququ uhdadorihoi padaru modar

 

  1. Huququ uhdadorihoi padaru modar naboyad bar khilofi manfiathoi farzandon tatbiq shavand. Tamini manfiathoi farzandon boyad mavzui asosii gamkhorii padaru modar boshad.
  2. Hangomi istifodai huquqi padaru modar on naboyad ba salomatii jismoniyu ruhii kudak va takomuli manavii u zarar rasonand. Usulhoi tarbiyai kudakon boyad ba muomilai berahmona, dagalona va pastkunandai shani insonii kudak yo suiistifoda va istismori kudakro az jonibi padaru modar istisno kunand.

Padaru modare, ki huququ uhdadorihoi khudro bar zarari huququ manfiathoi kudak tatbiq menamoyand,  muvofiqi tartibi muqarrarnamudai qonun ba javobgari kashida meshavand.

  1. Tamomi masalahoi marbut ba tarbiyai farzandonro padaru modar bo rizoiyati hamdigar va bo nazardoshti manfiati kudakon va fikru aqidai onho hal menamoyand. Dar surati joy doshtani ikhtilofot, padaru modar (yake az onho) baroi halli in ikhtilofotkho metavonand ba maqomi vasoyatu parastori yo sud murojiat kunand.
  2. Joi istiqomati kudak dar surati judo zindagi kardani padaru modar bo muvofiqai bayni onho muqarrar karda meshavad. Dar surati nabudani muvofiqa, bahsi padaru modarro sud dar asosi manfiati kudakon va bo nazardoshti fikru khohishi onho hal menamoyad. Zimnan sud dilbastagii (mehri) kudakro nisbat ba padar yo modar, barodaru khoharon, sinnu soli kudak, sifati manavi va digar sifathoi khosai padaru modar, munosibate, ki bayni padar va modar va kudak mavjud ast, imkonoti ba kudak faroham ovardani sharoiti tarbiya va rushdu kamoli on ( navi faoliyat, nizomi kori padaru modar, vazi moddi va oilavii padaru modar va gayraro) ba inobat megirad.

 

Moddai 66. Tatbiqi huququ uhdadorihoi padaru modar az jonibi padar yo modare, ki az farzandash judo zindagi mekunad

 

  1. Padar yo modare, ki az farzand judo zindagi mekunad, baroi muoshirat bo kudak huquq dorad va vazifador ast dar tarbiyai u va halli masalai giriftani tahsiloti kudak ishtirok namoyad.

Padar yo modare, ki farzand bo u zindagi mekunad, naboyad monei muoshirati farzand bo padar yo modar boshad.

  1. Padaru modar metavonand dar khususi tartibi tatbiqi huququ uhdadorihoi khud az jonibi padar yo modare, ki judo zindagi mekunad, sozishnomai khatti bandand.

Agar padaru modar muvofiqa karda natavonand, bahsro sud bo talabi padaru modar (yake az onho), bo ishtiroki maqomi vasoyatu parastori,  hal menamoyad.

  1. Dar surati ijro nakardani halnomai sud, nisbati padar yo modari gunahkor chorahoi peshbininamudai qonunguzorii murofiavii grajdanii Jumhurii Tojikiston tatbiq meshavand. Hangomi qasdan ijro nakardani halnomai sud, bo darnazardoshti manfiati kudak va fikru khohishi u, sud metavonad bo talabi padar yo modare, ki judo zindagi mekunad, dar khususi ba u dodani kudak halnoma  qabul namoyad.  (QJT az 24.02.17 s., №1395)
  2. Padar yo modare, ki az kudak judo zindagi mekunad, huquq dorad az muassisahoi tarbiyavi, tabobati va gayra dar khususi farzandi khud malumot girad. In guna malumot on goh doda nameshavad, ki ba hayot va salomatii kudak az tarafi padar (modar) tahdid mavjud boshad. Oid ba doda nashudani malumot ba sud shikoyat kardan mumkin ast.

 

Moddai 67. Huquqi bobo, bibi (modarkalon), barodaronu khoharon va  digar kheshovandon baroi muoshirat bo kudak

 

  1. Boboyu bibi (modarkalon), barodaronu khoharon va kheshovandoni digar baroi muoshirat  bo  kudak huquq dorand.
  2. Dar surate, ki agar padaru modar (yake az onho) baroi muoshirati kheshovandoni nazdik boboyu bibi (modarkalon), barodaru khoharon bo kudak imkoniyat nadihand, maqomi vasoyatu parastori metavonad padaru modarro (yake az onhoro) vazifador sozand, ki monei in muoshirat nashavand.
  3. Agar padaru modar (yake az onho) ba qarori maqomoti vasoyatu parastori itoat nakunand, boboyu bibi (modarkalon), barodaru khoharon yo maqomoti vasoyatu parastori metavonand jihati rafi moneai muoshirat bo kudak ba sud bo davo murojiat namoyand. Sud bahsro bo nazardoshti manfiati kudak va fikru khohishi u hal menamoyad.

Dar surati ijro nakardani halnomai sud nisbati padar yo modari gunahkor chorahoi peshbininamudai qonunguzorii murofiavii grajdanii Jumhurii Tojikiston tatbiq meshavand.

 

Moddai 68.  Himoyai huquqi padaru modar

 

  1. Padaru modar huquq dorand bargardonidani farzandonashonro az har shakhse, ki be asosi qonuni yo halnomai sud onhoro dar nazdash nigoh medorad, talab namoyand. Dar surati ba miyon omadani bahs padaru modar metavonand baroi himoyai huquqashon ba sud murojiat namoyand.

Hangomi barrasii in talabot sud bo nazardoshti fikru khohishi kudak metavonad davoi padaru modarro qone nagardonad, agar ba khulosa oyad, ki ba padaru modar bargardonidani kudak ba manfiati kudak nest.

  1. Agar sud muqarrar namoyad, ki na padaru modar va na shakhsone, ki kudak dar nazdashon meboshad, ba tarbiyai sazovori u qodir nestand, on goh sud kudakro baroi bo talimu tarbiya faro giriftan ba maqomoti vasoyatu parastori medihad.

 

Moddai 69. Mahrum kardan az huquqi padaru modari

 

  1. Padaru modar (yake az onho) metavonand az huquqi padaru modari mahrum karda shavand, agar onho:

– az  ijroi uhdadorihoi padaru modari, az jumla dodani aliment qasdan sarkashi kunand;

– be sababhoi uzrnok az tavalludkhona (tavalludgoh) yo muassisai digari tibbi yo tarbiyavi, muassisai hifzi ijtimoii aholi va yo digar muassisahoi monandi on  giriftani farzandi khudro rad namoyand;

– az huquqi  padaru modarii khud  suiistifoda namoyand;

– ba farzandon munosibati berahmona kunand, az jumla nisbati onho zurovarii jismoni yo ruhiro ravo binand, ba dakhlnopazirii jinsii onho suiqasd namoyand;

– mayzada yo nashamandi ashaddi boshand;

– bar ziddi hayot va salomatii farzandoni khud yo salomatii hamsari khud qasdan jinoyat sodir karda boshand.

 

Moddai 70.  Tartibi mahrum kardan  az huquqi  padaru modari

 

  1. Mahrum sokhtan az huquqi padaru modari ba tartibi sudi ba amal barovarda meshavad.

Parvandai oid ba mahrum kardan  az huquqi padaru modari dar asosi arizai yake az padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda), prokuror, inchunin  maqomotu muassisahoi davlati, ki vazifai himoyai huquqi kudakoni  nobolig ba zimmaashon guzoshta shudaast (maqomoti vasoyatu parastori, muassisaho baroi kudakoni yatim va kudakoni  az gamkhorii  padaru modar mahrummonda va gayra), barrasi megardad.

  1. Parvandahoi oid ba mahrum kardan az huquqi padaru modari bo ishtiroki prokuror va maqomoti vasoyatu parastori barrasi meshavand.
  2. Hangomi barrasii parvandaho dar khususi mahrum kardan az huquqi padaru modari sud masalai baroi kudak sitonidani alimentro az padaru modari (yake az onho) az huquqi padaru modari mahrumgashta hal mekunad.
  3. Agar sud hangomi barrasii parvandai mahrum kardan az huquqi padaru modari dar amalhoi padaru modar (yake az onho) alomathoi kirdori sazovori jazoi jinoyatiro oshkor namoyad, on goh sud vazifador ast, ki dar in khusus prokurorro ogoh sozad.

 

Moddai 71. Oqibati mahrum kardan az  huquqi padaru modari

 

  1. Padaru modare, ki az huquqi padaru modari mahrum karda shudaand az tamomi huquqhoe, ki dar asosi daleli kheshi bo kudak muayyan shudaand, az jumla huquqi giriftani taminot (moddai 88 hamin Kodeks az kudake, ki nisbati vay az huquqi padaru modari mahrum gardidaand, inchunin az huquqi  imtiyozotu yordampulihoi davlat, ki baroi shahrvandoni farzanddor muqarrar shudaand, mahrum megardand.
  2. Mahrum kardani padaru modar az huquqi padaru modari onhoro az vazifai tamin kardani farzandashon ozod namekunad.
  3. Masalai minbad yakjoya zindagi kardani farzandon va padaru modarro (yake az onhoro), ki az huquqi padaru modari mahrum shudaand, sud muvofiqi tartibi muqarrarnamudai qonunhoi manzil hal mekunad.
  4. Kudake, ki nisbati u padaru modar (yake az onho) az huquqi padaru modari mahrum shudaand, huquqi molikiyatro ba manzili istiqomati, yo huquqi istifodai manzili istiqomati, inchunin huquqi molumulkii dar asosi daleli kheshi bo padaru modar va kheshovandoni digar muayyanshuda, inchunin huquqi giriftani merosro nigoh medorad.
  5. Dar surati imkonnopazirii ba padar yo modar dodani kudak yo dar surati az huquqi padaru modar mahrum shudani padaru modar kudak ba tarbiyai maqomoti vasoyatu parastori suporida meshavad.
  6. Ba farzandkhondi giriftani kudak dar surati az huquqi padaru modari mahrum kardani padaru modar (yake az onho) tanho pas az guzashtani muhlati na kamtar az shash moh badi barovardani halnomai sud dar khususi mahrum kardani padaru modar (yake az onho) az huquqi padaru modari mumkin ast. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 72.  Barqaror namudani huquqi  padaru modari

 

  1. Huquqi padaru modari (yake az onho) dar surate barqaror shuda metavonad, ki agar raftoru kirdor, tarzi zindagi va munosibati onho nisbat ba tarbiyai kudak ba tarafi musbi tagyir yofta boshad.
  2. Huquqi padaru modari ba tartibi sudi dar asosi arizai padar yo modari az huquqi padaru modari mahrumgardida, bo ishtiroki maqomoti vasoyatu parastori, inchunin prokuror barqaror karda meshavad.
  3. Hamzamon bo davoi padaru modar (yake az onho) dar khususi barqaror namudani huquqi padaru modari mumkin ast talabi bargardonidani kudak ba padaru modar barrasi karda shavad.
  4. Sud metavonad bo nazardoshti fikri kudak davoi padaru modarro (yake az onhoro) baroi barqarorkunii huquqi padaru modari rad kunad, agar on khilofi manfiathoi kudak boshad.

Barqaror namudani huquqi padaru modari nisbati kudaki ba sinni dahsolagi rasida tanho bo nazardoshti fikri u mumkin  ast.

Agar kudak farzandkhond shuda boshad va farzandkhondi beetibor donista nashuda boshad (moddai 140 hamin Kodeks) barqaror namudani huquqi  padaru  modari mumkin nest.

 

Moddai 73.  Giriftani  kudak  be mahrum kardani padaru modar az huquqi  padaru modari

 

  1. Sud metavonad bo nazardoshti manfiati kudak dar borai giriftani kudak az padaru modar (yake az onho) be mahrum kardani onho az huquqi padaru modari (mahdud kardani huquqi padaru modari) halnoma  qabul namoyad.
  2. Giriftani kudak be mahrum kardani padaru modar az huquqi padaru modari dar holate mumkin ast, ki agar bo padaru modar (yake az onho) guzoshtani kudak ba sababhoi ba onho vobasta nabuda (dar asari noqisii ruhi yo digar bemorii kuhna, sharoiti vaznin va gayra) baroi kudaki nobolig khatarnok boshad. (QJT az 26.12.11s., №791)

Giriftani kudak inchunin dar holate mumkin ast, ki agar guzoshtani kudak bo padaru modar (yake az onho) ba sababi badraftoriashon baroi kudak khatarnok buda, vale baroi mahrum kardani padaru modar (yake az onho) az huquqi padaru modari  asosi kofi vujud nadorad. Agar padaru modar (yake az onho) dar  davomi shash mohi badi az jonibi sud giriftani kudak raftori khudro  isloh nakunand, maqomoti vasoyatu parastori vazifadorand, ki dar khususi  az huquqi padaru modari  mahrum kardani u davo peshnihod namoyand. Maqomoti vasoyat va parastori huquq dorand ba manfiati kudak to guzashtani in muhlat  dar mavridi mahrum kardani padar yo modar ( yake az onho) az huquqi padaru modari  davo peshnihod  kunand.

  1. Davo dar khususi giriftani kudak az tarafi maqomotu muassisahoi davlatie, ki qonun vazifai himoyai huquqi kudakoni  noboligro ba zimmaashon guzoshtaast (qismi 1 moddai 70 hamin Kodeks), muassisahoi tarbiyavi, tibbi, muassisahoi hifzi ijtimoii aholi va digar muassisaho, kheshovandoni nazdiki kudak, inchunin prokuror  peshnihod shuda metavonad.
  2. Parvandaho oid ba mahdud kardani huquqi padaru modari bo  ishtiroki prokuror va maqomoti vasoyatu parastori barrasi meshavand.
  3. Hangomi barrasii parvanda oidi mahdud kardan az huquqi padaru modari sud masalai baroi kudak az padaru modar (yake az onho) sitonidani alimentro hal mekunad.
  4. Sud vazifador ast, ki dar muhlati 3 ruzi badi etibori qonuni paydo kardani halnomai sudi oid ba mahdud kardani huquqi padariyu modari, iqtibosi onro ba maqomoti sabti asnodi holati shahrvandii joi baqaydgirii davlatii tavalludi kudak firistad.

 

Moddai 74.  Oqibati mahdud kardani huquqi  padaru modari

 

  1. Padaru modare, ki sud huquqi padaru modariashonro mahdud kardaast, huquqi shakhsan tarbiya kardani kudak, inchunin huquqi imtiyozu yordampulii davlatii baroi shahrvandoni kudakdor muqarrargardidaro az dast medihand.
  2. Az padaru modar giriftani kudak padaru modarro az uhdadorii taminoti u ozod namekunad.
  3. Kudake, ki nisbati vay huquqi padaru modar (yake az onho) mahdud karda shudaast, huquqi molikiyatii khudro ba manzili istiqomati, yo huquqi istifodai manzili istiqomati, inchunin huquqi molumulkiero, ki dar asosi daleli kheshi bo padaru modar va kheshovandoni digar muayyan shudaand, az jumla huquqi giriftani merosro nigoh medorad.
  4. Kudake, ki az padaru modar girifta shudaast, baroi bo talimu tarbiya faro giriftan ba maqomoti vasoyatu parastori suporida meshavad. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 75.  Muoshirati  kudakon bo padaru modare, ki huquqashonro sud mahdud kardaast

 

Ba padaru modare, ki sud huquqi padaru modariashonro mahdud kardaast, mumkin ast baroi muoshirat bo kudak ijozat doda shavad , ba sharte, ki on ba kudak tasiri zararnok nadoshta, ba hayotu salomatii kudak khatarnok naboshad. Muoshirati padaru modar bo kudak bo rozigii maqomoti vasoyatu parastori yo vasi (parastor) va yo mamuriyati muassisae, ki kudak  dar on meboshad,  mumkin ast.

 

Moddai 76. Bekor kardani mahdudiyati huquqi padaru modari

 

  1. Agar asoshoi baroi mahdud kardani huquqi padaru modari sabab shuda, az bayn ravand, sud muvofiqi davoi padaru modar (yake az onho) metavonad dar khususi ba padaru modar (yake az onho) bargardonidani kudak va bekor kardani mahdudiyathoi dar moddai 74 hamin Kodeks peshbinishuda halnoma qabul namoyad.
  2. Sud bo nazardoshti fikru khohishi kudak metavonad davoro qone nagardonad, agar ba padaru modar (yake az onho) bargardonidani kudak khilofi manfiathoi  kudak boshad.

 

Moddai 77.  Giriftani kudak hangomi tahdidi  bevosita  ba hayot  yo  salomatii  u

 

  1. Dar surati joy doshtani tahdidi bevosita ba hayot yo salomatii kudak, maqomi vasoyatu parastori huquq dorad dar khususi betakhir giriftani kudak az padaru modar (yake az onho) yo digar shakhsone, ki u tahti vasoyatashon meboshad, qaror qabul namoyad.
  2. Dar surati betakhir giriftani kudak maqomi vasoyatu parastori vazifador ast, ki favran prokurorro ogoh sokhta, muvaqattan joygir namudani kudakro tamin namoyad va dar muhlati haft ruzi pas az tartib dodani sanadi sanjish va khulosa dar borai  giriftani kudak bo davoi mahrum sokhtan az huquqi padaru modari yo mahdud kardani huquqi padaru modari  ba sud murojiat  namoyad.

 

Moddai 78. Ishtiroki maqomoti vasoyatu parastori hangomi dar sud barrasi namudani bahshoi vobasta ba tarbiyai kudakon

 

  1. Hangomi dar sud barrasi namudani bahshoi vobasta bo tarbiyai kudakon sarfi nazar  az on ki davoi himoyai onhoro ki peshnihod kardaast, maqomi vasoyatu parastori  boyad jihati ishtirok dar barrasii parvanda jalb karda shavad.
  2. Maqomi vasoyatu parastori vazifador ast sharoiti zindagii kudak va shakhsero (shakhsonero), ki davoi tarbiya kardani uro dorad, sanjish namuda, ba sud sanadi sanjish va khulosai ba on asosyoftaro doir ba mohiyati bahs peshnihod kunad.

 

Moddai 79. Ijroi halnomai sud oid ba parvandahoi vobasta bo tarbiyai kudakon

 

  1. Ijroi halnomahoi sudho oid ba parvandahoi vobasta bo tarbiyai kudakon muvofiqi tartibi muqarrarnamudai Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai istehsoloti ijro» az jonibi ijrochii sud, bo ishtiroki hatmii maqomoti vasoyatu parastori ba amal barovarda meshavad.
  2. Ijroi majburii halnomahoi vobasta bo giriftani kudakon va ba shakhsi (shakhsoni) digar dodani onho boyad bo ishtiroki hatmii maqomi vasoyat va parastori va shakhse (shakhsone), ki kudak ba u doda meshavad va dar holathoi zaruri bo ishtiroki namoyandagoni maqomoti korhoi dikholi ba amal barovarda  meshavad.  (QJT az 14.11.16 s., №1365)
  3. Hangomi gayriimkon budani ijroi halnomai sud dar mavridi ba digar kas dodani kudak be rasonidani zarar ba manfiati kudak, u tibqi tainoti sud muvaqattan dar muassisai tarbiyavi, muassisai tabobati, muassisai hifzi ijtimoii aholi yo digar muassisai ba in monand joygir karda shudanash mumkin ast.
  4. Agar padar yo  modar (shakhsi digar, ki kudak tahti parastorii u qaror dorad) baroi amali kardani halnomai sud moneagi namoyad, nisbati u chorahoe,ki dar qonunguzorii murofiavii grajdani peshbini gardidaand, tatbiq karda meshavand.

 

FASLI V. UHDADORIHOI ALIMENTDIHII AZOI OILA 

BOBI  13. UHDADORII ALIMENTDIHII  PADARU MODAR VA FARZANDON

 

Moddai 80. Uhdadorihoi alimentdihii padaru modar  baroi taminoti farzandoni nobolig

 

  1. Padaru modar vazifadorand, ki farzandoni noboligi khudro tamin namoyand. Tartibu shaklhoi taminoti farzandonro padaru modar mustaqilona muayyan menamoyand.
  2. Padaru modar huquq dorand dar mavridi taminoti farzandoni noboligi khud sozishnoma (sozishnoma dar khususi  pardokhti aliment) muvofiqi bobi 16 hamin Kodeks) bandand.
  3. Agar padaru modar farzandoni khudro tamin nakunand, mablag baroi taminoti onho (aliment) az padaru modar tibqi tartibi muqarrarnamudai sudi sitonida meshavad.
  4. Hangomi nabudani sozishnomai padaru modar dar mavridi pardokhti aliment, hangomi tamin nakardani farzandoni nobolig va hangomi ba sud peshnihod nakardani davo maqomi vasoyat va parastori haq dorad nisbat ba padaru modar ( yake az onho) dar khususi sitonidani aliment baroi farzandoni nobolig davo peshnihod kunad.

 

Moddai 81.  Andozai  alimente, ki  baroi  kudakoni nobolig tibqi tartibi sudi sitonida meshavad

 

  1. Hangomi mavjud nabudani sozishnoma dar khususi pardokhti aliment baroi farzandoni nobolig sud az padaru modari onho har moh ba andozai zerin aliment meruyonand baroi yak farzand choryak, baroi du farzand seyak, baroi se farzand va ziyoda az on – nisfi muzdi mehnat va daromadi digari padaru modar.
  2. Hajmi in sahm bo nazardoshti vazi moddi va oilavii tarafho va digar holathoi qobili tavajjuh az jonibi sud kam yo ziyod karda shudanash mumkin ast.
  3. Agar kudakon tahti taminoti purrai davlat yo tashkiloti jamiyati qaror girifta boshand, sud huquq dorad andozai alimentro kam kunad yo az pardokhti on ozod namoyad. Mablaghoe, ki az padaru modar baroi taminoti kudakoni dar muassisahoi kudakonai davlati joygirkardashuda pardokhta meshavand, dar hajmi muqarrarnamudai qismi yakumi hamin modda ba hisobnomahoi shakhsii tarbiyatgirandagon dar bonkhoi amonati guzaronida meshavad.

 

Moddai 82. Navhoi muzdi mehnat va digar daromade, ki az onho  baroi kudakoni nobolig aliment sitonida meshavad

 

Navi muzdi mehnat va (yo) digar daromade, ki padaru modar bo asori milli va (yo) asori khoriji megirand va az onho baroi taminoti kudakoni nobolig tibqi moddai 81 hamin Kodeks boyad aliment sitonida shavad, az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad.

 

Moddai 83.  Ba mablagi ustuvor sitonidani  aliment baroi kudakoni nobolig

 

  1. Hangomi nabudani sozishnomai padaru modar dar khususi pardokhti aliment ba kudakoni nobolig va dar holate, ki agar padar yo modari alimentdihanda muzdi kor va yo daromadi digari nomuntazam yo tagiryobanda doshta boshad, yo agar in padar yo modar muzdi mehnatu daromadi digarro purra yo qisman dar shakli asl (natura) yo asori khoriji girad, inchunin hangomi nagiriftani muzdi mehnat va (yo) daromadi digar, inchunin dar holathoi digare, ki sitonidani aliment vobasta az hissai muzdi mehnat va daromadi digari padar yo modar imkonnopazir, mushkil yo manfiati yake az tarafhoro mohiyatan khalaldor sozad, sud metavonad andozai alimenti harmoha sitonidashavandaro ba mablagi ustuvor va yo hamzamon dar shakli hissa (mutobiqi moddai 81 hamin Kodeks) va bo mablagi ustuvor muayyan namoyad.
  2. Andozai mablagi ustuvor az tarafi sud dar asosi imkoniyati nigoh doshtani sathi haddi aksari darajai peshtarai taminoti kudak bo nazardoshti vazi moddiyu oilavii tarafho va holathoi digari qobili tavajjuh muayyan  karda meshavad.
  3. Agar dar nazdi har kadome az padaru modar farzandon monda boshand, andozai aliment az har yak padar yo modar ba padar yo modare, ki kamtar tamin meboshad, bo mablagi ustuvori puli, ki onro sud mutobiqi qismi duyumi hamin modda muqarrar namudaast, har moh sitonida meshavad.

 

Moddai 84. Sitonidan va istifodai aliment baroi kudakone, ki be parastorii padaru modar mondaand

 

  1. Baroi kudakone, ki be parastorii padaru modar mondaand, aliment mutobiqi moddahoi 81-83 hamin Kodeks sitonida shuda, ba vasii (parastori) kudak pardokhta meshavad.
  2. Alimente, ki az padaru modar baroi kudakoni be parastorii padaru modar monda va dar muassisahoi dakhldori tarbiyavi, tabobati, hifzi ijtimoii aholi va muassisahoi digari ba in monand qarordoshta sitonida meshavad, ba hisobnomahoi in muassisaho guzaronida shuda, dar onho vobasta ba har kudak alohida ba hisob girifta meshavad.

Muassisahoi mazkur metavonand in mablagro ba bonkho va muassisahoi digari krediti guzaronand. Panjoh foizi daromade, ki az muomiloti mablagi voridgardidai aliment ba dast meoyad, baroi taminoti kudakon dar in muassisaho istifoda meshavad. Hangomi muassisai mazkurro tark kardani kudak, mablagi alimenti baroi u giriftashuda va panjoh foizi daromad az muomiloti on dar shubai bonki amonatguzorii Jumhurii Tojikiston ba surathisobi shakhsii kudak guzaronida meshavad.

 

Moddai 85. Huquqi farzandoni boligi gayri  qobili  mehnat  ba aliment

 

  1. Padaru modar vazifadorand, ki farzandoni boligi gayri qobili mehnati ba kumak ehtiyojmandi khudro tamin namoyand.
  2. Dar surati mavjud nabudani sozishnomai pardokhti aliment sud hajmi alimentro, ki baroi kudakoni boligi gayri qobili mehnat har moh bo puli ustuvor sitonida meshavand, bo nazardoshti vazi moddiyu oilavi va digar manfiathoi qobili tavajjuhi tarafho muayyan menamoyad.

 

Moddai 86. Huquqi farzandoni boligi  tahsilkunanda  ba aliment

 

  1. Sud metavonad baroi farzandoni ba sinni balogat rasida, ki donishjuyoni tahsili ruzonai muassisahoi talimii tahsiloti miyona va olii kasbi meboshand, mutanosiban to ba sinni bistsolagi va bistuchorsolagi rasidanashon az padaru modar aliment sitonad. (QJT az 26.12.11s., №791)
  2. Andozai alimenti har moh bo puli ustuvor sitonidashavanda az tarafi sud bo nazardoshti vazi moddiyu oilavi va manfiathoi qobili tavajjuhi tarafho muayyan karda meshavad.

 

Moddai 87. Ishtiroki padaru modar dar kharojoti  ilovagi  baroi farzandon

 

  1. Dar surati mavjud nabudani sozishnoma va dar holathoi istisnoi (bemorii vaznin, maib shudani kudakoni nobolig yo boligi gayri qobili mehnati ehtiyojmand, zarurati pardokhti mablag ba begonagon baroi nigohubin va gayra) har yake az padaru modar az jonibi sud baroi ishtirok namudan dar kharojoti   ilovagi vobasta ba chunin holatho jalb shudanash mumkin ast.

Tartibi ishtiroki har kadome az padaru modarro dar kharojoti ilovagi az tarafi sud, bo nazardoshti vazi moddi va oilavii padaru modaru farzandon va digar manfiathoi qobili tavajjuhi tarafho bo mablagi ustuvore, ki boyad har moh pardokhta  meshavad, muayyan megardad.

  1. Sud huquq dorad padaru modarro baroi ishtirok namudan dar kharojoti ilovagii voqean suratgirifta va hamchunin kharojoti ilovagie, ki boyad dar oyanda surat girad,  vazifador sozad.

 

Moddai 88. Uhdadorii farzandoni bolig baroi  nigohubini padaru modar

 

  1. Farzandoni boligi qobili mehnat uhdadorand, ki padaru modari gayri qobili mehnati ba kumak muhtoji khudro nigohubin namoyand va nisbat ba onho gamkhor boshand.
  2. Dar surati nabudani sozishnomai pardokhti aliment baroi padaru modari gayri qobili mehnati muhtoj, az farzandoni boligi qobili mehnat baroi onho ba tartibi sudi aliment sitonida meshavad.
  3. Andozai alimente, ki har moh az har farzand ba tartibi sudi sitonida meshavad, az tarafi sud bo nazardoshti vazi moddi va oilavii padaru modaru farzandon va manfiathoi qobili tavajjuhi tarafho bo mablagi ustuvor  muayyan karda  meshavad.
  4. Bo talabi javobgar sud hangomi muayyan namudani andozai aliment hamai farzandoni boligi qobili mehnati padar yo modari mazkurro, sarfi nazar az on, ki talabot nisbati hamai farzandon yo tanho ba yak nafar yo yakchand  nafari onho peshnihod gardidaast, boyad bahisob girad. (QJT az 26.12.11s. №791)
  5. Farzandon az uhdadorihoi tamini padaru modari gayri qobili mehnati muhtoji khud ozod buda metavonand, agar sud muqarrar sozad, ki padaru modar az ijroi vazifahoi padariyu modarii khud sarkashi mekardand.

Farzandon az pardokhti aliment ba padaru modare, ki az huquqi padaru modari  mahrum gardidaand, ozod karda meshavand.

 

Moddai 89. Ishtiroki farzandoni bolig dar pardokhtani kharojoti ilovagi  baroi  padaru modar

 

  1. Dar holathoe, ki farzandoni bolig nisbati padaru modari gayri qobili mehnat gamkhori nakunand va dar holathoi istisnoi (bemorii vaznin, maibshavii padaru modar, zarurati pardokhti mablagi nigohubin baroi begonagon va gayra)  sud metavonad farzandoni boligi qobili mehnatro baroi ishtirok namudan dar pardokhtani kharojoti ilovagie, ki vobasta ba in holatho ba miyon omadaand, jalb namoyad.
  2. Andoza va tartibi pardokhti kharojoti ilovagi az jonibi har farzandi boligi qobili mehnat az tarafi sud bo nazardoshti vazi moddiyu oilavii padaru modar va farzandon va manfiathoi qobili tavajjuhi tarafho, bo rioyai qoidahoi qismhoi 4 va 5 moddai 88 hamin Kodeks muayyan karda meshavad.

3.Tartibi pardokhti kharojoti ilovagi va andozai in kharojotro bo  sozishnomai tarafho muayyan kardan mumkin ast.

 

BOBI  14. UHDADORIHOI ALIMENTDIHII ZANU ShAVHAR VA ZANU ShAVHARI  SOBIQ

 

Moddai 90.  Vazifai zanu shavhar  dar bobati  taminoti  yakdigar

 

  1. Zanu shavhar vazifadorand yakdigarro az jihati moddi dastgiri namoyand.
  2. Dar surati sarkashi namudan az chunin dastgiri va nabudani sozishnoma oid ba pardokhti aliment dar bayni zanu shavhar inho huquq dorand az hamsari khud, ki baroi in maqsad mablagi zaruri dorad, ba tartibi sudi pardokhti alimentro talab kunand:

– zan yo shavhari gayri qobili mehnati ehtiyojmand;

– zan dar davrai homiladori va dar davomi se soli pas az tavalludi farzandi umumi;

– zan yo shavhari muhtoje, ki farzandi umumii mayubi to hajdahsola yo farzandi umumii mayubi  modarzodi  guruhi yakumro nigohubin mekunad.

 

Moddai 91.  Huquqi zan yo shavhari sobiq baroi giriftani aliment pas az  bekor kardani aqdi nikoh

 

  1. Shakhsoni zerin huquq dorand ba tartibi sudi az zan yo shavhari sobiqi khud, ki mablagi zaruriro dorand aliment talab kunand:

– zani sobiq dar davrai homiladori va dar davomi se soli pas az tavalludi farzandi umumi;

– zan yo shavhari sobiqi muhtoje, ki farzandi umumii mayubi to ba sinni hajdahsolagi rasidan va farzandi umumii   mayubi  modarzodi guruhi  yakumro nigohubin mekunad;

– zan yo shavhari sobiqi gayri qobili mehnati muhtoje, ki qobiliyati mehnatro to bekor kardani aqdi nikoh yo dar davomi yak soli pas az bekor kardani aqdi nikoh az dast dodaast;

– zan yo shavhari muhtoje, ki na dertar az panj soli pas az lahzai bekor kardani aqdi nikoh ba sinni nafaqa rasidaast, agar zanu shavhar dar muddati  panj sol dar aqdi nikoh buda boshand.

  1. Andozai aliment va tartibi ba hamsari sobiq pardokhtani onro pas az lakhzai bekor kardani aqdi nikoh tibqi sozishnomai  bayni zan va shavhari sobiq muayyan kardan mumkin ast

 

Moddai 92. Andozai alimente, ki tibqi tartibi sudi baroi taminoti zanu shavhar   va zanu shavhari sobiq sitonida meshavad

 

Dar surati mavjud nabudani sozishnoma bayni zanu shavhar (zanu shavhari sobiq)  oidi pardokhti aliment  andozai alimente, ki ba tartibi sudi har moh  baroi taminoti zan yo shavhar (zan yo shavhari sobiq)  sitonida meshavad, az tarafi sud dar shakli mablagi ustuvor  bo nazardoshti vazi moddiyu oilavii zanu shavhar (zanu shavhari sobiq) va manfiathoi qobili tavajjuhi tarafho  muayyan megardad.

 

Moddai 93. Az uhdadorii tamini hamsari khud ozod  namudani  zan  (shavhar)  yo mahdud kardani muhlati  uhdadori

 

Sud metavonad zan yo shavharro ham dar davrai aqdi nikoh va ham pas az bekor kardani on dar holathoi zerin  az uhdadorii  tamini hamsari khud ozod kunad yo muhlati in uhdadoriro  ba tavri  muayyan mahdud sozad:

– suiistemol namudan az mashruboti spirti, vositahoi nashador, moddahoi psikhotropi va prekursorho yo digar moddahoi madhushkunanda  (QJT az 14.11.16 s., №1365)

– agar khonadorii zanu shavhar  kamtar az panj sol davom karda boshad;

– agar zan yo shavhare, ki pardokhti alimentro talab mekunad dar oila raftori noshoista doshta boshad.

 

Moddai 94. Qat gardidani huquqi taminoti hamdigarii zan yo shavhar

 

Huquqi zan yo shavhar baroi giriftani taminot  (aliment) az hamsari khud dar mavridhoi zerin qat megardad:

– agar zan yo shavhari muhtoji kornoshoyam vafot kunad;

– agar sharthoe, ki mutobiqi moddahoi 90 va 91 hamin Kodeks baroi giriftani aliment asos budand, az miyon bardoshta shavand;

– agar zan yo shavhari muhtoji kornoshoyam az nav khonador shuda boshad.

 

BOBI  15. UHDADORIHOI ALIMENTDIHII AZOI DIGARI OILA

 

Moddai 95. Uhdadorii barodaronu khoharon oidi  taminoti barodaronu khoharoni nobolig va boligi kornoshoyami khud

 

Barodaronu khoharoni noboligi muhtoji yori  dar surati az padaru modari khud  girifta natavonistani taminot huquq dorand, ba tartibi sudi  az barodaronu khoharoni boligi qobili mehnati khud, ki mablagi zaruriro  dorand, aliment  girand. Chunin huquq  inchunin ba barodaronu khoharoni kornoshoyami boligi muhtoje doda meshavad, ki agar onho az farzandoni boligi khud zan yo shavhar (zan yo shavhari sobiq) yo padaru modarashon taminotpuli girifta natavonand.

 

Moddai 96. Uhdadorii boboyu bibi (modarkalon) oid ba taminoti naberahoi khud

 

Naberahoi noboligi muhtoji yori dar surati az padaru modari khud girifta natavonistani taminot  huquq dorand ba tartibi sudi az boboyu bibii (modarkaloni) khud, ki doroi mablagi zaruri meboshand, aliment girand.

Chunin huquq  inchunin ba naberagoni kornoshoyami boligi muhtoje doda meshavad, ki agar onho az hamsar (hamsari sobiq) yo padaru modarashon taminot  girifta natavonand.

 

Moddai 97. Uhdadorihoi nabera oid ba  taminoti  boboyu bibi (modarkalon)

 

Boboyu bibii (modarkaloni) muhtoji kornoshoyam dar surati  az farzandoni  boligi qobili mehnat yo hamsari (hamsari sobiqi) khud girifta natavonistani taminot huquq dorand ba tartibi sudi az naberagoni boligi qobili mehnati  khud, ki doroi mablagi zaruri meboshand,  aliment  talab kunand.

 

Moddai 98. Uhdadorii pisarandar va dukhtarandar oidi taminoti  padarandar va  modarandar

 

  1. Padarandar va modarandari kornoshoyami muhtoje, ki pisarandar va dukhtarandari khudro tarbiya va nigohubin kardaand, agar onho az farzandoni boligi qobili mehnat yo hamsari (hamsari sobiqi) khud taminot girifta natavonand, huquq dorand az pisarandar yo dukhtarandari boligi qobili mehnat,  ki mablagi zaruri dorand, ba tartibi sudi  taminot  talab namoyand.
  2. Sud huquq dorad pisarandar va dukhtarandarro az vazifai tamin kardani padarandar yo modarandar ozod kunad, agar padarandar yo modarandar onhoro na kamtar az se sol tarbiya va tamin karda boshand, inchunin agar onho uhdadorihoi khudro vobasta ba tarbiyai pisarandar va dukhtarandar nomatlub anjom doda boshand.

 

Moddai 99.  Andozai alimente, ki baroi azoi digari oila ba tartibi sudi sitonida meshavad

 

  1. Andoza va tartibi pardokhti aliment baroi shakhsone, ki dar moddahoi 95-98 hamin Kodeks zikr shudaand, tibqi sozishnomai tarafho muayyan karda meshavand.
  2. Dar surati mavjud nabudani sozishnomai tarafho andozai aliment, ki baroi tamini azoi oilai dar hamin bob zikrgardida ba tartibi sudi sitonida meshavad, az tarafi sud  bo nazardoshti vazi moddiyu oilavii pardokhtkunanda va girandai aliment va manfiathoi digari qobili tavajjuhi tarafho dar shakli mablagi ustuvori  har moh pardokhtshavanda muqarrar karda meshavad.
  3. Agar baroi tamini azoi oila, ki aliment talab mekunad, hamzamon yakchand nafar uhdador boshand, on goh sud bo nazardoshti vazi  moddiyu oilavii onho andozai ishtiroki har yaki onhoro dar ijroi uhdadorii alimentdihi muayyan menamoyad. Bo talabi  javobgar sud vazifador ast, ki hamai shakhsonero ki baroi pardokhtani aliment uhdadorand, ba hisob girad, sarfi nazar az on ki davo nisbati hamai in shakhson yo faqat yak nafar yo yakchand nafari onho peshnihod shudaast.

 

BOBI 16. Sozishnomai pardokhti aliment

 

Moddai 100.  Bastani sozishnomai pardokhti  aliment

 

Sozishnomai pardokhti aliment (andoza, shart va tartibi pardokhti aliment) dar bayni shakhse, ki aliment mesuporad va shakhse, ki onro megirad, va dar surati gayriqobili amal  budani shakhse, ki vazifador ast aliment suporad va (yo) girandai aliment – dar bayni namoyandagoni qonunii onho, basta meshavad. Shakhsoni qobiliyati amalashon mahdud sozishnomai pardokhti alimentro bo rozigii namoyandagoni qonuniashon imzo mekunand.

 

Moddai 101. Shakli sozishnomai pardokhti  aliment

 

  1. Sozishnomai pardokhti aliment dar shakli khatti basta shuda, az tarafi idorai natorialii davlati tasdiq karda meshavad.

Rioya nakardani shakli sozishnomai pardokhti aliment, ki qonun muqarrar kardaast, boisi oqibathoe megardad, ki meyorhoi qonunguzorii grajdani  peshbini namudaast.

  1. Sozishnomai pardokhti aliment, ki dar idorai notarialii davlati tasdiq shudaast, doroi etibori varaqai ijro meboshad.

 

Moddai 102. Tartibi  bastan,  ijro namudan, tagyir  dodan, bekor kardan va beetibor donistani sozishnomai pardokhti aliment

 

  1. Bastan, ijro namudan, tagyir dodan, bekor kardan va beetibor donistani sozishnomai pardokhti aliment az rui meyorhoi Kodeksi grajdanii Jumhurii Tojikiston surat megirad, ki bastan, ijro namudan, tagyir dodan, bekor kardan va beetibor donistani ahdhoi grajdaniyu huquqi tavassuti onho tanzim megardand.
  2. Sozishnomai pardokhti aliment har goh bo muvofiqai tarafho tagyir doda yo bekor shuda metavonad. Tagyir dodan yo bekor kardani sozishnomai pardokhti aliment ba hamon shakle, ki shartnomai pardokhti aliment basta shudaast, boyad surat girad.
  3. Yakjoniba ijro nakardani sozishnomai pardokhti aliment yo yakjoniba tagyir dodani sharthoi on mumkin nest.
  4. Dar surati jiddi tagyir yoftani vazi moddi yo oilavii tarafho va hangomi tagyir dodan yo bekor kardani sozishnomai pardokhti aliment ba muvofiqa narasidani tarafho tarafi manfiatdor huquq dorad dar khususi tagyir dodan yo bekor kardani sozishnomai pardokhti aliment ba sud davo peshnihod kunad. Hangomi barrasii masalai tagyir dodan yo bekor kardani sozishnomai pardokhti aliment sud huquq dorad hama guna manfiati qobili tavajjuhi tarafhoro ba inobat girad.

 

Moddai 103. Beetibor donistani sozishnomai pardokhti aliment, ki manfiathoi alimentgirandaro poymol mekunad

 

Agar sharti peshbininamudai sozishnomai pardokhti aliment oid ba taminoti kudakoni nobolig yo azoi boligi gayriqobili amali  oila  manfiati onhoro poymol kunad, az jumla dar holathoi rioya nakardani talaboti qismi duyumi moddai 104 hamin Kodeks chunin sozishnomaro muvofiqi talabi namoyandai qonunii kudaki nobolig yo  kudaki azoi boligi gayriqobili amali oila, inchunin maqomi vasoyatu parastori yo prokuror  ba tartibi sudi beetibor donistan mumkin ast.

 

Moddai 104. Andozai alimente, ki tibqi sozishnomai  pardokhti aliment pardokhta meshavad

 

  1. Andozai alimente, ki tibqi sozishnomai pardokhti aliment pardokhta meshavad, az jonibi tarafho dar in sozishnoma muayyan karda meshavad.
  2. Andozai alimente, ki muvofiqi sozishnomai pardokhti aliment baroi kudakoni nobolig muqarrar karda meshavad, az andozai alimente, ki onho hangomi ba tartibi sudi sitonidani aliment girifta metavonistand (moddai 81 hamin Kodeks) kamtar buda nametavonad.

 

Moddai 105. Usul va tartibi pardokhti aliment tibqi  sozishnomai  pardokhti aliment

 

  1. Usul va tartibi pardokhti aliment tibqi sozishnomai pardokhti aliment, tavassuti hamin sozishnoma muayyan karda meshavad.
  2. Aliment hamchun hissa az maosh va (yo) digar daromadi shakhse, ki boyad aliment suporad, bo mablagi ustuvori puli vaqt-vaqt yo yakdafaina, bo usuli dodani molu mulki va digar usulho, ki dar borai on sozish basta shudaast, pardokhta shuda metavonad.

Dar sozishnomai pardokhti aliment yakchand usulhoi pardokhti alimentro peshbini namudan mumkin ast.

 

Moddai 106. Indeksasiyai andozai aliment, ki tibqi sozishnomai pardokhti aliment surat megirad

 

Indeksasiyai andozai aliment, ki tibqi sozishnomai pardokhti aliment pardokhta meshavad, muvofiqi hamin sozishnoma surat megirad. Agar dar sozishnomai pardokhti aliment tartibi digari indeksatsiyai andozai aliment peshbini nashuda boshad, indeksasiya mutobiqi moddai 118 hamin Kodeks surat megirad. (QJT az 19.03.13s., №952)

 

BOBI 17. TARTIBI PARDOKhT VA SITONIDANI ALIMENT

 

Moddai 107. Bo  halnomai sud sitonidani  aliment

 

Dar surati nabudani sozishnomai pardokhti aliment azoi oilai dar hamin fasli Kodeks zikrgardida huquq dorand, ki bo talabi sitonidani aliment ba sud murojiat namoyand.

 

Moddai 108.  Muhlati murojiat ba kalimahoi baroi giriftani aliment

 

  1. Shakhse, ki baroi giriftani aliment huquq dorad, sarfi nazar az muhlate, ki az lahzai paydo kardani huquqi alimentgiri guzashtaast, metavonad dar khususi sitonidani aliment ba sud bo ariza murojiat kunad.
  2. Aliment baroi davrai badi murojiat namudan ba sud muqarrar karda meshavad. Aliment baroi davrai guzashta metavonad dar hududi muhlati sesola az lahzai murojiat kardan ba sud sitonida shavad, agar sud muqarrar kunad, ki to murojiat kardan ba sud baroi giriftani taminot sayu kushish  karda shudaast, vale binobar sababi sarkashii shakhsi alimentdihanda az pardokhti on, aliment girifta nashudaast.

 

Moddai 109. Muvaqattan sitonidani  aliment

 

  1. Az rui parvandaho dar borai sitonidani aliment sud huquq dorad, ki to etibori qonuni paydo kardani halnomai sud dar borai sitonidani aliment va dar surati baroi kudakoni nobolig sitonidani aliment – to qabul gardidani halnoma dar borai sitonidani aliment oidi muvaqattan sitonidani aliment qaror barorad.
  2. Andozai alimenti muvaqqatan sitonidashavandaro sud bo nazardoshti vazi moddi yo oilavii tarafho muayyan menamoyad. Andozai alimenti muvaqqatan baroi taminoti kudakoni nobolig sitonidashavanda mutobiqi moddai 81 hamin Kodeks muayyan karda meshavad.

 

Moddai 110. Uhdadorii mamuriyati tashkilot dar  borai doshtani aliment

 

Mamuriyati tashkiloti joi kori shakhse, ki uhdador  ast aliment dihad, vazifador meboshad, ki dar asosi sozishnomai az jonibi notarius tasdiqshudai tarafho yo varaqai ijro har moh az muzdi mehnat va (yo) daromadi digari alimentdihanda, ki uhdador ast aliment suporad, yo az hisobnomai  shakhsi alimentdihanda na dertar az se ruzi pas az sanai ba alimentdihanda dodani muzdi mehnat va (yo) daromadi digari vay alimentro nigoh doshta, ba shakhsi alimentgiranda suporad.

 

Moddai 111. Nigoh doshtani aliment dar asosi sozishnomai pardokhti aliment

 

Nigoh doshtani aliment dar asosi sozishnomai az jonibi notarius tasdiqshuda oid ba pardokhti aliment dar holathoe surat megirad, ki agar mablagi umumii nigohdoshtashavanda  dar asosi sozishnoma va varaqahoi  ijro  az panjoh  foizi maosh va (yo) digar daromadi shakhsi alimentdihanda beshtar boshad.

 

Moddai 112. Uhdadorii dodani malumot dar khususi tagyiri joi kori shakhsi alimentdihanda

 

  1. Mamuriyati tashkilote, ki bo halnomai sud yo sozishnomai az jonibi idorai natorialii davlaty tasdiqshudai pardokhti aliment alimentro nigoh medosht, vazifador ast, ki dar muddati se ruz ba ijrochii sudi mahali ijroi halnoma dar borai sitonidani aliment va ba shakhsi alimentgiranda dar khususi az kor ozod shudani shakhsi alimentdihanda va agar malum boshad, dar khususi joi navi kor yo istiqomati u khabar dihad.
  2. Shakhse, ki baroi dodani aliment uhdador ast, boyad dar muhlati muqarrarnamudai qismi 1 hamin modda ba ijrochii sud va ba alimentgiranda dar khususi digar shudani joi kor yo istiqomatash va dar surati dodani aliment ba kudakoni nobolig inchunin dar khususi muzdi kor yo daromadi digari ilovagi khabar dihad.
  3. Dar surati bo sababhoi beasos khabar nadodani malumoti dar qismhoi 1 va 2 hamin modda zikrgardida, shakhsoni mansabdor va shahrvandoni digare, ki dar in kor gunahgorand, muvofiqi tartibi muqarrarnamudai qonun ba javobgari kashida meshavand.

 

Moddai 113. Sitonidani  mablag  az  hisobi  molu mulki alimentdihanda  hangomi dodani aliment

 

  1. Aliment ba andozai muqarrarnamudai sozishnomai pardokhti aliment yo halnomai sud, inchunin qarzi pardokhti aliment az hisobi muzdi mehnat va (yo) daromadi digari alimentdihanda sitonida meshavad, vale dar surati kam budani muzdi mehnat va (yo) daromadi digar, aliment az hisobi mablagi alimentdihanda, ki dar hisobnomahoyash dar bonkho yo muassisahoi digari krediti meboshand, inchunin az mablaghoi tibqi qarordod dar tashkilothoi tijoratiyu gayritijorati guzoshta shudaand, ba gayr az qarordodhoe, ki boisi guzashtani huquqi molikiyat megardad, sitonida meshavad.

Dar surati nokifoya budani in mablag aliment az hisobi hama guna molu mulki alimentdihanda, ki muvofiqi qonun az hisobi on mablag sitonidan mumkin ast, sitonida meshavad.

  1. Sitonidani aliment az hisobi mablagi dar hisobnomaho budai alimentdihanda va molu mulki digari u muvofiqi tartibi peshbininamudai qonunhoi Humhurii Tojikiston surat megirad.

 

Moddai 114. Muayyan namudani qarzi vobasta  ba aliment

 

  1. Aliment dar asosi sozishnomai pardokhti aliment yo dar asosi varaqai ijro baroi muhlati guzashta to davrai se sola sitonida meshavad, ki to peshnihodi varaqai ijro yo sozishnomai az jonibi notarius tasdiqgardidai tarafho baroi sitonidani aliment guzashtaast.
  2. Dar holathoe, ki aliment dar asosi varaqai ijro yo sozishnomai az jonibi notarius tasdiqgardidai tarafho oid ba sitonidani aliment bo aybi shakhse, ki uhdador ast aliment suporad, pardokhta nashuda boshad, aliment sarfi nazar az muhlati sesolai dar qismi 2 moddai 108 hamin Kodeks muqarrargardida baroi tamomi davra sitonida  meshavad.
  3. Andozai qarzro ijrochii sud dar asosi andozai alimenti bo halnomai sud yo sozishnomai pardokhti aliment tainshuda muayyan menamoyad.
  4. Andozai qarzi alimenti mutobiqi moddai 81 hamin Kodeks baroi kudaki nobolig dodashavanda bo nazardoshti muzdi voqeii mehnat va daromadi digari qarzdor dar davomi davrae, ki aliment sitonida nashudaast, muayyan karda meshavad. Agar qarzdor dar in davra kor nakarda boshad yo asnodi tasdiqkunandai muzdi mehnat va daromadi digari u peshnihod nagardand, qarz dar asosi muzdi miyonai mehnat dar Jumhurii Tojikiston dar lahzai sitonidani qarz muayyan karda meshavad.
  5. Agar chunin muayyankunii qarz manfiati yake az tarafhoro jiddi poymol kunad, tarafe, ki manfiatash poymol shudaast, huquq dorad ba sud murojiat namoyad va sud metavonad bo nazardoshti vazi moddi yo oilavii tarafho va digar holathoi qobili tavajjuh qarzro bo mablagi ustuvori puli muayyan kunad.
  6. Hangomi rozi nabudan bo muayyankunii qarzi aliment az jonibi ijrochii sud har yake az tarafho metavonad tibqi tartibi peshbininamudai qonunguzorii murofiavii grajdanii Jumhurii Tojikiston az amali ijrochii sud shikoyat kunad. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 115. Ozod kardan az dodani  qarzi aliment

 

  1. Hangomi dodani aliment baroi kudakoni nobolig bo muvofiqai tarafho ozod kardan az pardokhti qarz yo kam kardani on mumkin nest.
  2. Sud huquq dorad bo davoi alimentdihanda uro purra yo qisman az pardokhti qarzi aliment ozod namoyad, agar muqarrar kunad, ki qarz bo sababi bemorii in shakhs yo bo digar sababhoi uzrnok pardokhta nashudaast va vazi moddiyu oilavii u imkoniyat namedihad, ki qarzashro pushonad.

 

Moddai 116. Masuliyat baroi sari vaqt  napardokhtani aliment

 

  1. Hangomi ba miyon omadani qarz bo gunohi shakhse, ki uhdador ast tibqi sozishnomai pardokhti aliment aliment suporad, shakhsi gunahgor muvofiqi tartibi peshbininamudai hamin sozishnoma javobgar meboshad.
  2. Hangomi ba miyon omadani qarz bo gunohi shakhse, ki tibqi halnomai sud boyad aliment suporad, shakhsi gunahgor ba alimentgiranda az mablagi napardokhtai aliment baroi har ruzi guzaronidashuda dar hajmi 0,1 foiz jarimai ahdshikani mesuporad. (QJT az 26.12.11s. №791)

Alimentgiranda inchunin huquq dorad az gunahgore, ki ba pardokhti aliment uhdador ast, baroi sari vaqt napardokhtani aliment  tamomi zararero, ki vobasta ba sari vaqt anjom nadodani uhdadorihoi pardokhti aliment dar qismi jarimai ahdshikani rasonida shudaast, sitonad.

 

Moddai 117. Noravo budani ba hisob giriftan va  pas talab karda  ruyonidani  aliment

 

  1. Pardokhthoi alimenti az hisobi talaboti digari mutaqobila surat girifta nametavonad.
  2. Pas talab karda giriftani mablagi pardokhtashudai aliment, mumkin nameboshad ba istisnoi holathoi zerin:

– bekor kardani halnomai sud ba sababi maqsadi indeksatsiyai pardokhti aliment yo asnodi qalbakiro peshnihod kardani shakhsi alimentgiranda; (QJT az 26.12.11s., №791)

– beetibor donistani sozishnomai pardokhti aliment dar surati bo rohi fireb, tahdid yo zurovarii alimentgiranda ba imzo rasonidani on;

– bo hukmi sud oshkor gardidani daleli sokhtakorii halnomai, sozishnomai pardokhti aliment yo varaqai ijro, ki dar asosi onho aliment pardokhta shudaast.

  1. Agar kirdori dar qismi 2 hamin modda zikrgardida az jonibi namoyandai kudaki nobolig yo azoi boligi gayri qobili amali alimentgiranda sodir shuda boshad, aliment pas talab karda girifta nameshavad va mablagi pardokhtshudai aliment tibqi davoi shakhsi baroi pardokhti aliment uhdadorshuda az namoyandai gunahgor sitonida meshavad.

 

Moddai 118.  Indeksasiyai pardokhthoi  aliment

 

  1. Mablagi alimenti bo halnomai sud dar shakli puli ustuvor sitonidashavanda az jonibi mamuriyati tashkiloti mahali nigoh doshtani aliment mutanosiban bo ziyodshavii andozai haddi aqalli muzdi mehnati tibqi qonun muqarrargardida indeksasiya karda meshavad.
  2. Ba maqsadi indeksatsiyai pardokhti aliment sud metavonad andozai alimentro bo mablagi ustuvori puli, ki ba andozai muayyani haddi aqali muzdi mehnat muvofiq ast, muqarrar namoyad. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 119. Pardokhti aliment dar surati baroi sukunati  doimi ba  davlati digar  raftani alimentdihanda

 

  1. Shakhsone, ki baroi sukunati doimi ba davlate meravand, ki Jumhurii Tojikiston bo on shartnomai baynalmilalii peshbinikunandai etirofi mutaqobila va ijroi halnomahoi sudro dar khususi sitonidani aliment ba imzo narasonidaast, vazifadorand bo azoi oilaashon dar borai pardokhti aliment sozishnomai khatti ba imzo rasonand va on boyad az jonibi notarius tasdiq arda shavad.
  2. Dar surati hosil nashudani muvofiqa, shakhsi manfiatdor huquq dorad ba sud murojiat karda, dar shakli mablagi ustuvor muayyan namudani aliment va pardokhti yakvaqtai aliment yo ba hisobi mablagi aliment dodani molu mulki mushakhkhas yo bo tariqi digar dodani alimentro talab namoyad.

 

Moddai 120. Tagyir dodani andozai alimenti muqarrarnamudai sud va ozod kardan az dodani aliment

 

  1. Agar hangomi nabudani sozishnomai tarafho oid ba pardokhti aliment badi tibqi tartibi sudi muqarrar namudani andozai aliment vazi moddi va oilavii alimentdihanda yo alimentgiranda tagir yofta boshad, sud huquq dorad bo talabi har yaki onho andozai muqarrargardidai alimentro kam kunad yo alimentdihandaro az dodani on ozod namoyad. Hangomi tagyir dodani andozai aliment yo ozod kardan az dodani on  sud metavonad inchunin har guna manfiati digari qobili tavajjuhi tarafhoro ba inobat girad.
  2. Agar muqarrar gardad, ki shakhsi ba balogatrasidai qobili amal nisbati shakhsi baroi dodani aliment uhdadorshuda qasdan jinoyat sodir kardaast yo hangomi raftori noshoistai azoi boligi qobili amal dar oila sud metavonad sitonidani alimentro baroi shakhsi boligi qobili amal rad namoyad.

 

Moddai 121. Qat gardidani uhdadorihoi  aliment

 

  1. Uhdadorihoi alimenti, ki tibqi sozishnomai pardokhti aliment muqarrar karda shudaand, bo favti yake az tarafho, guzashti muhlati amali hamin sozishnoma yo tibqi digar asoshoi peshbininamudai hamin sozishnoma qat megardand.
  2. Pardokhti alimenti tibqi tartibi sudi sitonidashavanda dar holathoi zerin qat megardad:

– dar surati ba balogat rasidani kudak yo dar holati to ba balogat rasidanashon qobili amal hisob shudani kudakoni  nobolig;

– badi farzandkhondi shudani kudake, ki baroi taminoti u aliment sitonida meshud;

– pas az tahsilro dar muassisahoi talimii tahsiloti miyona yo olii kasbi khatm kardani kudakoni  ba balogatrasida yo ba sinnu soli dar moddai 86 hamin Kodeks muqarrargardida rasidani  onho;  (QJT az 14.11.16 s., №1365)

– hangomi az jonibi sud etirof gardidani barqaror shudani qobiliyati mehnati yo qati muhtojii alimentgiranda;

– dar surati az nav nikoh kardani zan yo shavhari sobiqi muhtoji kornoshoyami alimentgiranda (moddai 94 hamin Kodeks);

– vafot kardani shakhsi alimentgiranda yo shakhse, ki ba dodani aliment uhdador ast.

 

FASLI VI. ShAKLHOI TARBIYaI KUDAKONE, KI  BE PARASTORII PADARU MODAR MONDAAND

BOBI 18. OShKOR VA JOBAJOKUNII KUDAKONE, KI  BE PARASTORII PADARU MODAR  MONDAAND

 

Moddai 122. Hifzi huquq va manfiathoi kudakone, ki  be  parastorii padaru modar  mondaand

 

  1. Hifzi huquq va manfiathoi kudakon dar holathoi favti padaru modar, az huquqi padaru modari mahrum kardani onho, mahdud kardani huquqi padaru modari, gayri qobili amal etirof shudani onho, bemori va muddati tuloni gayrihozir budani padaru modar, sarkashii padaru modar az tarbiyai farzandon yo az hifzi huquq va manfiathoi onho, az jumla hangomi az jonibi padaru modar rad kardani giriftani kudakoni khud az muassisahoi tarbiyavi, muassisahoi tabobati va muassisahoi hifzi ijtimoii aholi va digar muassisahoi ba in monand, inchunin holathoi digari nabudani parastorii padaru modar, ba zimai maqomoti vasoyatu parastori guzoshta meshavad.

Maqomoti vasoyatu parastori kudakonero, ki be parastorii padaru modar mondaand, oshkor namuda, bahisobgirii onho va bo nazardoshti holathoi mushakhkhasi mahrum shudan az parastorii padaru modar usuli jobajosozii kudakoni be parastorii padaru modar mondaro (moddai 124 hamin Kodeks) intikhob menamoyand va hamchunin nazorati minbadai sharoiti taminot, tarbiya va talimi onhoro amali menamoyand.

Ba gayr az maqomoti vasoyatu parastori ba digar shakhsoni huquqi va voqei baroi oshkor namudan va jobajokunii kudakoni be parastorii padaru modar monda,  ijozat doda nameshavad.

  1. Maqomoti vasoyatu parastori maqomoti ijroyai mahallii hokimiyati davlati meboshand. Masalahoi tashkil va faoliyati maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati baroi amali namudani vasoyatu parastorii kudakoni be parastorii padaru modar monda az jonibi maqomoti zikrgardida, tibqi tartibi muqarrarnamudai Kodeksi mazkur, Kodeksi grajdanii Jumhurii Tojikiston, Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai hifzi huquqhoi kudak» va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad. (QJT az 26.12.11s., №791; QJT az 14.11.16 s., №1365)

 

Moddai 123.  Oshkorkuni  va bahisobgirii  kudakoni  be parastorii padaru modar  monda

 

  1. Shakhsoni mansabdori muassisaho (muassisahoi talimii tomaktabi, muassisahoi talimii tahsiloti umumi, muassisahoi tabobati va digar muassisaho) va digar shahrvandone, ki oid ba kudakoni dar qismi 1 moddai 122 hamin Kodeks zikrgardida malumot dorand, uhdadorand ba maqomoti vasoyatu parastorii mahali voqeii zisti kudakon khabar dihand.  (QJT az 14.11.16 s., №1365)

Maqomi vasoyatu parastori dar muhlati se ruz az lahzai giriftani chunin khabar uhdador ast sharoiti zisti kudakro sanjida, dar surati  muqarrar  namudani daleli az parastorii padaru modar yo kheshu aqrabo mahrum budani u, to hal gardidani masalai jobajokunii kudak himoyai huquq va manfiathoi uro tamin namoyad.

  1. Rohbaroni muassisahoi tarbiyavi, muassisahoi tabobati, muassisahoi hifzi ijtimoii aholi va digar muassisahoi ba in monand, ki dar onho kudakoni be parastorii padaru modar monda joygir karda shudaand, vazifadorand dar muhlati haft ruz az ruzi baroyashon ayon gardidani on, ki kudak metavonad baroi tarbiya ba oila supurda shavad, dar in bora ba maqomi vasoyatu parastorii mahali joygirshavii muassisai mazkur  khabar  dihand.
  2. Baroi ijro nakardani uhdadorihoi peshbininamudai qismi 2 hamin modda, baroi didayu donista peshnihod namudani malumoti bardurug, inchunin baroi digar kirdore, ki jihati pinhon kardani kudak az suporidan ba tarbiyai oila nigaronida shudaast, rohbaroni muassisahoi dar qismi 2 hamin modda zikrgardida va maqomoti vasoyatu parastori tibqi tartibi muqarrarnamudai qonun ba javobgari kashida meshavand.
  3. Tartibi oshkorkuni va bahisobgirii kudakone, ki beparastorii padaru modar mondaand, az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad. (QJT az 26.11.15 s., №1239)

 

Moddai 124. Jobajokunii kudakone, ki be  parastorii  padaru modar mondaand

 

  1. Kudakone, ki be parastorii padaru modar mondaand, boyad baroi tarbiya ba oila (baroi farzandkhondi), tahti vasoyat (parastori) supurda shavand va dar surati mavjud nabudani chunin imkoniyat chunin imkoniyat» kalimahoi «tibqi shartnoma baroi tarbiya ba oilahoi (murabbii) parastor doda shavand yo dar muassisahoi kudakoni yatim yo har navi muassisaho baroi kudakoni be parastorii padaru modar monda (muassisahoi tarbiyavi, muassisahoi tabobati, hifzi ijtimoii aholi va digar muassisahoi ba in monand) joygir karda shavand. (QJT az 14.11.16 s., №1365)

Hangomi jobajo namudani kudak boyad baromadi etnikii kudak, mansubiyati  mazhabi va farhangi, zaboni modari, imkoniyati tamini idomati tarbiya va talim ba nazar  girifta shavad.

  1. To lahzai dar oila yo dar muassisahoi dar qismi 1 hamin modda zikrgardida jobajokunii kudakone, ki be parastorii padaru modar mondaand, ijroi vazifai vaci (parastor) muvaqqatan ba zimmai maqomi vasoyatu parastori guzoshta meshavad.

 

BOBI 19. FARZANDKhONDI

 

Moddai 125. Kudakone, ki onhoro ba farzandkhondi qabul kardan mumkin ast

 

  1. Farzandkhondi shakli afzaliyatnoki jobajokunii kudakoni be parastorii padaru modarmonda meboshand.
  2. Farzandkhondi nisbati kudakoni nobolig tanho manfiathoi onho bo rioyai talaboti moddai 124 Kodeksi mazkur, hamchunin bo darnazardoshti imkoniyati inkishofi purrai jismoni, ruhi, manavi va akhloqii kudak ijozat doda meshavad.
  3. Farzandkhondii barodaronu khoharon az jonibi shakhsoni gunogun, ba istisnoi holathoe, ki farzandkhondi ba manfiati kudak meboshad, ijozat doda  nameshavad.

 

Moddai 126. Tartibi  ba farzandkhondi qabul kardan

 

  1. Farzandkhondi dar asosi arizai shakhsone (shakhse), ki kudakro ba farzandi qabul kardan mekhohand, az tarafi sud rasmi karda meshavad. Parvandahoi farzandkhondiro sud ba tartibi murofiai makhsus barrasi menamoyad.

Parvandahoi farzandkhondi dar sud bo ishtiroki maqomoti vasoyatu parastori va prokuratura barrasi megardad.

  1. Shahrvandoni Jumhurii Tojikiston bo intikhobi khud ba sudi mahali istiqomati kudaki ba farzandkhondi qabulshavanda yo ba sudi mahali istiqomati khud baroi  ba farzandkhondi giriftani kudak ariza  medihand.
  2. To arizai farzandkhondiro barrasi namudani sud maqomoti vasoyatu parastori vazifadorand sharoiti zindagii shakhsero, ki khohishi ba farzandkhondi qabul kardani kudakro dorad, sanjida, muayyan kunand, ki farzandkhondi ba manfiati kudak ast yo ne, oyo baroi farzand khondan moneae hast, inchunin munosibati kudak ba farzandkhondi va fikri uro baroi ba farzandkhondi qabul shudanash muayyan namuda, khulosahoyashonro dar khususi imkoniyati farzandkhondi ba sud peshnihod namoyand.

Maqomoti vasoyat va parastori vazifadorand ba shakhsone(shakhse), ki kudakro ba farzandkhondi qabul mekunand, dar borai salomatii kudak malumot dihand.

  1. Tartibi peshnihodi khulosai maqomoti vasoyatu parastori va nomgui malumoti onro Nizomnoma dar borai maqomoti vasoyatu parastori muayyan mekunad. (QJT az 26.11.15 s., №1239)
  2. 5. Huquq va uhdadorihoi farzandkhonda va farzandkhondishuda az lahzai etibori qonuni paydo kardani halnomai sud dar borai farzandkhondi ogoz meyobad.

Farzandkhond shudani  kudak boyad muvofiqi tartibe, ki baroi sabti asnodi holati shahrvandi muqarrar gardidaast, dar maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi ba qaydi davlati girifta shavad.

Sud vazifador ast, ki dar davomi se ruzi badi etibori qonuni paydo kardani halnoma dar borai farzandkhondi ba maqomi sabti asnodi holati shahrvandii mahalli qabuli halnoma  iqtibosi in halnomaro firistad.

 

Moddai 1261. Man budani faoliyati miyonaravi dar farzandkhondii kudak

 

  1. Faoliyati miyonaravi oid ba farzandkhondii kudak, yane tamomifaoliyati shakhsoni digar bo maqsadi intikhob kardan va dodani kudak baroi farzandkhondi az nom va ba manfiati shakhsone, ki khohishi ba farzandkhondi giriftani kudakro dorand, man meboshad.
  2. Faoliyati maqomoti vasoyatu parastori oid ba ijroi uhdadorihoi ba zimmaashon guzoshtashuda, baroi oshkorkuni va jobajokunii kudakoni be parastorii padaru modarmonda faoliyati miyonaravi ba hisob nameravad va maqsadi ba dast darovardani foidaro nadorad.
  3. Javobgari baroi faoliyati miyonaravi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 127. Shakhsone, ki huquqi ba farzandkhondi qabul kardanro dorand

 

  1. Ba farzandkhondi qabul kardan tanho az tarafi shahrvandoni ba balogatrasidai Jumhurii Tojikiston, ba istisnoi shakhsoni zerin surat megirad:

– shakhsone, ki joi muayyani istiqomat nadorand;

– shakhsone,ki hangomi farzandkhondi baroi sodir kardani jinoyati qasdona  dogi sudi dorand;

– shakhsone, ki sud baroi sodir namudani jinoyat nisbati onho chorai majburii doroi khususiyati tibbi tain kardaast;

– shakhsone, ki sud onhoro gayriqobili amal yo qobiliyati amalashon  mahdud etirof namudaast;

– zanu shavhare, ki sud yake az onhoro gayriqobili amal yo qobiliyati amalash  mahdud etirof namudaast;

– shakhsone, ki sud onhoro az huquqi padaru modar mahrum sokhtaast yo huquqi  padaru modarro mahdud kardaast;

– shakhsone, ki ba sababi ijroi gayriqanoatbakhshi uhdadorihoi bo qonun ba zimmaashon guzoshtashuda az vazifai vasi yo parastori dur karda shudaand;

– shakhsone, ki qablan farzandkhond doshtandu vale farzandkhondi bo gunohi onho az jonibi sud bekor karda shudaast;

– shakhsone, ki az sababi bemori nametavonand huquqi padaru modarro amali namoyand. Nomgui bemorihoe, ki dar surati mubtalo budan ba onho shakhs nametavonad  kudakro ba farzandkhondi qabul kunad, tahti vasoyat (parastori) girad, az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.

  1. Muqarraroti sarkhati yakumi qismi 1 hamin modda nisbat ba padarandar va modarandar tatbiqna megardad. (QJT az 26.11.15 s., №1239)
  2. Shakhsone, ki bayni khud nikoh nadorand, nametavonand hamon yak kudakro mushtarakan  ba farzandkhondi qabul kunand.

 

Moddai 128. Farqiyati sinnu soli shakhsi ba farzandkhondi qabulkunanda va farzandkhondshavanda

 

  1. Farqiyati sinnu soli shakhsi ba farzandkhondi qabulkunanda, ki oilador nest va farzandkhondshavanda boyad az shonzdah  sol kam naboshad.
  2. Dar surati ba farzandkhondi qabul kardani kudak az jonibi padarandar (modarandar) farqiyati sinnu soli dar qismi 1 hamin modda muqarrargardida zarur nest.

 

Moddai 129. Rozigii padaru modar baroi  farzandkhondii kudak

 

  1. Baroi farzandkhondii kudak rozigii padaru modari kudak zarur ast. Dar surati farzandkhondii kudaki padaru modari noboligi ba sinni shonzdahsolagi narasida inchunin rozigii padaru modar, vasiyon va parastoroni onho va dar surati nabudani padaru modar yo vasiyon (parastoron) rozigii  maqomi vasoyatu parastori  zarur ast.

Rozigii padaru modar baroi farzandkhondii kudakonashon boyad dar arizai tasdiqnamudai idorai natorialii davlaty yo mamuriyati muassisae, ki kudaki be parastorii padaru modar monda  dar on qaror dorad, maqomi vasoyatu parastorii mahalli farzandkhondi surat megirad yo mahalli istiqomati padaru modar ifoda yobad yo bevosita dar sud hangomi farzandkhondi bayon  karda shavad.

  1. Padaru modar huquq dorand rozigii dodai khudro dar borai ba farzandkhondi dodani kudakashon to barovardani halnomai sud oid ba farzandkhoni bozpas talab kunand.
  2. Padaru modar metavonand baroi farzandkhondii kudak ba shakhsi mushakhkhas yo be zikr kardani shakhsi mushakhkhas rozigi dihand. Maqomoti vasoyatu parastori dar mavridi mutobiqati farzandkhondi ba manfiati kudak khulosai khudro ba sud peshnihod menamoyand. Dar surati az jonibi padarandari (modarandari) kudak ba farzandkhondi  qabul kardani u chunin khulosa talab karda nameshavad.

 

Moddai 130. Farzandkhondii kudak  be rozigii padaru modar

 

Dar holathoi zerin rozigii padaru modar baroi farzandkhondii kudak  talab karda nameshavad, agar:

– onho malum naboshand yo sud onhoro bedarak goibshuda etirof namoyad;

–   sud onhoro gayri qobili amal etirof karda boshad;

–  sud onhoro az huquqi padaru modar mahrum sokhta boshad (bo rioyai talaboti qismi 6 moddai 71 hamin Kodeks);

–  bo sababhoe, ki sud beasos etirof namudaast, onho ziyoda az  shash moh bo kudak yakjoya zindagi nakarda, az tarbiya va taminoti u sarkashi karda boshand.

 

Moddai 131. Rozigii vasiyon (parastoron), rohbaroni muassisahoe, ki kudakoni beparastormonda dar onjo qaror dorand, baroi farzandkhondi

 

  1. Baroi farzandkhondii kudakone, ki tahti vasoyat (parastori) qaror dorand, rozigii khattii vasii (parastori) onho zarur ast.

Baroi farzandkhondii kudakone, ki be parastorii padaru modar monda, dar muassisahoi dakhldori  tarbiyaviyu tibbi, muassisahoi hifzi ijtimoii aholi va muassisahoi digari ba in monand qaror dorand, rozigii khattii rohbari in muassisa zarur ast.

  1. Sud huquq dorad ba manfiati kudak be rozigii shakhsoni dar qismi 1 hamin modda tazakkuryofta dar khususi farzandkhondi halnoma qabul namoyad.

 

Moddai 132. Fikri kudaki farzandkhondishuda oidi farzandkhondshavi

 

  1. Baroi farzandkhondi namudani kudake, ki ba sinni dahsolagi rasidaast, fahmidani fikri u lozim ast.
  2. Agar kudak to dodani ariza dar borai farzandkhond shudanash dar oilai shakhsi uro ba farzandkhondi giranda zindagi karda, uro padar yo modari  khud shumorad, farzandkhondi metavonad ba tavri istisno, be nazardoshti fikri farzandkhondshavanda surat  girad.

 

Moddai 133. Rozigii hamsari shakhse, ki kudakro ba  farzandkhondi  megirad

 

  1. Hangomi kudakro ba farzandkhondi qabul kardani yake az hamsaron, agar kudakro zanu shavhar yakjoya ba farzandkhondi qabul nakunand, rozigii hamsari digar zarur ast.
  2. Agar zanu shavhar munosibathoi oilaviro qat namuda, ziyoda az yak sol hamroh zindagi nakunand va joi istiqomati hamsari digar malum naboshad, rozigii u baroi farzandkhondi zarur nest.

 

Moddai 134. Nom, nomi padar va nasabi kudaki farzandkhondshuda

 

  1. Nom, nomi padar va nasabi kudaki farzandkhondshuda nigoh doshta meshavad.
  2. Bo khohishi shakhsi farzandkhonda ba farzandkhondshuda nasabi farzandkhonda, inchunin nome, ki farzandkhonda dodaast, guzoshta meshavad. Ba kudaki farzandkhondshuda nomi mardi farzandkhondkarda, hamchun nasab guzoshta meshavad, agar shakhsi farzandkhondkarda jinsi zan boshad ba kudaki farzandkhondshuda nomi kase, ki zan uro ba sifati padari kudaki farzandkhondshuda zikr namudaast, guzoshta meshavad. Agar nasabi zanu shavhari farzandkhondkarda gunogun boshad, bo muvofiqai farzandkhondkardagon ba kudaki ba farzandkhondi giriftaashon nasabi yake az onho yo ba tartibi peshbininamudai moddai 58 hamin Kodeks nasab doda meshavad.
  3. Hangomi kudakro ba farzandkhondi qabul kardani zan (mard), ki dar aqdi nikoh nest, bo khohishi u nasab va nomi padar (modar), inchunin nomi padari (modari) kudaki farzandkhondshuda dar kitobi sabti tavallud bo nishondodi in shakhs (farzandkhonda) navishta meshavad.
  4. Tagyir dodani nasab, nom va nomi padari kudaki farzandkhondshudai ba sinni dahsolagi rasida, ba istisnoi holathoi dar qismi 2 moddai 132 hamin Kodeks peshbinigardida, tanho bo rozigii u mumkin ast.
  5. Dar borai tagyir dodani nasab, nom va nomi padari farzandkhondshavanda dar halnomai sud oid ba farzandkhondi zikr karda meshavad.

 

Moddai 135. Tagyir dodani sana va mahali tavalludi kudaki farzandkhondshavanda

 

  1. Baroi tamini sirri farzandkhondi bo khohishi farzandkhondkunandagon sana va mahali tavalludi kudaki farzandkhondshavanda metavonand tagyir doda shavand.

Tagyir dodani sanai tavalludi kudak tanho dar surati farzandkhondkardani kudaki navzod (to yaksola) va ba muddati na ziyoda az se mohijozatdoda meshavad.

  1. Oid ba tagyirdodani sana va mahali tavalludi kudaki farzandkhondshuda dar halnomai sud dar borai farzandkhondii kudak zikr karda meshavad. (QJT az 26.11.15 s., №1239)

 

Moddai 136. Sabti nomi shakhsoni farzandkhondkarda hamchun padaru modari kudaki farzandkhondshuda

 

  1. Bo khohishi shakhsoni farzandkhondkarda sud metavonad oidi dar daftari sabti tavallud hamchun padaru modari kudaki farzandkhondshuda sabt namudani nomi onho halnoma qabul namoyad.
  2. Baroi chunin sabt nisbati kudaki farzandkhondshudai ba sinni dahsolagi rasida, ba istisnoi holathoi peshbininamudai qismi 2 moddai 32 hamin Kodeks, rozigii kudak zarur ast.
  3. Dar khususi zarurati chunin sabt dar halnomai sud dar borai farzandkhondi nishon doda meshavad.

 

Moddai 137. Oqibathoi huquqii farzandkhondii kudak

 

  1. Kudakoni farzandkhondshuda va avlodi onho nisbat ba farzandkhondagon va kheshovandonashon, farzandkhondagon va kheshovandoni onho, nisbati farzandkhondshudagon va avlodi onho dar huququ uhdadorihoi molu mulkii va gayrimolumulkii shakhsi az rui aslu nasab ba kheshovandon barobar karda meshavand.
  2. Kudakoni farzandkhondshuda nisbati padaru modari khud va kheshovandoni onho huquqi gayrimolumulki va molumulkii shakhsiro az dast doda, az uhdadoriho nisbati onho ozod meshavand.
  3. Hangomi ba farzandkhondi qabul kardani kudak az tarafi yak shakhs, agar farzandkhondkunanda mard boshad, huquqhoi garimolu mulkii va molumulkii shakhsi va uhdadoriho bo khohishi modar va agar farzandkhondkunanda zan boshad bo khohishi padar nigoh  doshta shuda metavonad.
  4. Agar yake az padaru modar vafot karda boshad, on goh bo khohishi padaru modari vafotkarda (boboyu bibii kudak) huququ uhdadori nisbat ba kheshovandoni volidi vafotkarda metavonand nigoh doshta shavand, agar inro manfiati kudak talab kunad. Huquqi padaru modari padar yo modari favtida baroi muoshirat bo kudaki farzandkhondshuda mutobiqi moddai 67 hamin Kodeks amali megardad.
  5. Dar khususi nigoh doshtani munosibathoi kudaki farzandkhondshuda bo yake az padaru modar yo bo kheshovandoni padar yo modari vafotkarda dar halnomai sud oid ba farzandkhondi zikr karda meshavad.
  6. Oqibati huquqii ba farzandkhondi giriftani kudak, ki dar qismhoi 1 va 2 hamin modda peshbini shudaast, sarfi nazar az sabti farzandkhondkardagon ba sifati padaru modar dar sanadi sabti tavalludi kudak faro merasad.

 

Moddai 138. Nigoh doshtani huquqi kudaki farzandkhondashuda ba nafaqa va yordampuli

 

Kudake, ki dar vaqti ba farzandkhondi girifta shudanash binobar vafoti padaru modarash ba nafaqayu yordampuli huquq dorad, in huquqro dar surati ba farzandkhondi qabul shudanash niz nigoh medorad.

 

Moddai 139. Sirri farzandkhondii kudak

 

  1. Sirri farzandkhondii kudakro qonun muhofizat mekunad. Sudyahoe, ki dar borai farzandkhondi halnoma qabul kardaand yo shakhsoni mansabdore, ki sabti davlatii onro anjom dodaand, inchunin shakhsone, ki ba har tariqi digar az farzandkhondi ogohand, boyad sirri farzandkhondiro nigoh dorand.
  2. Shakhsoni dar qismi 1 hamin modda zikrgardida, ki sirri farzandkhondii kudakro bar khilofi irodai farzandkhondagon fosh kardaand, ba tartibi muqarrarnamudai qonun ba javobgari kashida meshavand.

(QJT az 26.11.15 s., №1239)

 

Moddai 140. Bekor kardani  farzandkhondii  kudak

 

  1. Farzandkhondii kudak ba tartibi sudi bekor karda meshavad.
  2. Parvanda oid ba bekor kardani farzandkhondii kudak bo ishtiroki maqomi vasoyatu parastori, inchunin prokuror barrasi meshavad.
  3. Farzandkhondi az ruzi etibori qonuni paydo kardani halnomai sud dar borai bekor kardani farzandkhondii kudak qat megardad.

Sud vazifador ast dar davomi se ruzi pas az etibori qonuni paydo kardani halnomai sud dar mavridi bekor kardani farzandkhondii kudak iqtibosi in halnomai sudro ba maqomi sabti asnodi holati shahrvandii mahalli baqaydgirii davlatii farzandkhondi firistad.

 

Moddai 141. Asosho baroi bekor kardani farzandkhondii kudak

 

  1. Farzandkhondii kudak dar mavridhoe bekor karda shuda metavonad, ki agar farzandkhondkardagon az ijroi vazifahoi ba zimmaashon guzoshtashudai padaru modari sarkashi kunand, az huquqi padaru modarii khud  suiistifoda namoyand, bo kudakoni farzandkhondkardaashon munosibati berahmona doshta, mayzada yo nashamandi ashaddi boshand.
  2. Sud huquq dorad bo nazardoshti manfiat va fikri kudak farzandkhondiro bo sababhoi digar niz bekor kunad.

 

Moddai 142. Shakhsone, ki huquqi talabi bekor  kardani farzandkhondii kudakro dorand

 

Huquqi talabi bekor namudani farzandkhondkunii kudakro padaru modari haqiqii kudaki farzandkhondshuda, farzandkhondkardagoni (yake az onho) kudakoni farzandkhondshuda,  ki ba sinni chordahsolagi rasidaand, maqomi vasoyatu parastori, inchunin  prokuror  doro meboshand.

 

Moddai 143. Oqibati bekor kardani farzandkhondii  kudak

 

  1. Dar surati farzandkhondiro bekor kardani sud huququ uhdadorihoi bayni farzandkhondshuda va farzandkhondayu kheshovandonash qat gardida, huququ uhdadorihoi bayni kudak va padaru modaru kheshovandonash barqaror karda meshavand, agar inro manfiati kudak taqozo kunad.
  2. Dar surati bekor kardani farzandkhondi, kudak bo halnomai sud ba padaru modarash supurda meshavad. Dar surati nabudani padaru modar, inchunin agar ba padaru modar supurdani kudak khilofi manfiati u boshad, kudak baroi bo talimu tarbiya faro giriftan ba maqomoti vasoyatu parastori doda meshavad.
  3. Sud hamchunin masalai nigoh doshtan yo nadoshtani nom, nomi padar va nasabi kudakro, ki bo sababi farzandkhondi ba u doda shudaand, hal menamoyad. Digar kardani nom, nasab yo nomi padari kudaki ba sinni dahsolagi rasida tanho bo rozigii u mumkin ast.
  4. Sud bo nazardoshti manfiati kudak, huquq dorad farzandkhondkardagoni sobiqro uhdador sozad, ki ba andozai muqarrarnamudai moddahoi 81 va 83 hamin Kodeks baroi taminoti kudak mablag pardozand.

 

Moddai 144. Nomumkinii  bekor  kardani  farzandkhondi badi ba ba balogat rasidani  kudaki farzandkhondshuda

 

Bekor kardani farzandkhondii kudak mumkin nest, agar kudaki farzandkhondshuda to lahzai peshnihodi talabi   bekor kardani farzandkhondi ba balogat rasida boshad, ba istisnoi holathoe, ki ba in guna bekorkuni rozigii bayni shakhsi  farzandkhondkarda va kudaki farzandkhondshuda, inchunin padaru modari u, agar  onho dar qaydi hayot buda, az huquqi padaru modari mahrum nashuda boshand va sud onhoro gayri qobili amal etirof nakarda boshad.

 

Moddai 145. Beetibor donistani farzandkhondii kudak

 

Farzandkhondii kudak dar holathoe metavonad beetibor donista shavad, ki agar:

– halnomai farzandkhondi ba hujjathoi qalbaki asos yofta boshad;

– farzandkhondi qalbaki boshad;

– shakhsi ba balogatrasida ba farzandkhondi qabul shuda boshad;

–  farzandkhondkarda shakhse boshad, ki sud uro gayriqobili amal yo qobili  amalash  mahdud etirof karda boshad;

– shakhsi farzandkhondkarda bo halnomai sud az huquqi padaru modari mahrumshuda boshad;

– shakhsone, ki baroi nomatlub ijro kardani uhdadorihoi qonunan ba zimmaashon guzoshtashuda az uhdadorihoi vasi yo parastori bartaraf karda shuda boshand;

– farzandkhondi binobar gunohi sodirkardai sobiq farzandkhondagon az jonibi sud bekor karda shuda boshad;

– shakhsone, ki binobar  vazi salomati nametavonand huquqi padaru modariro  amali namoyand. Nomgui bemorihoe, ki hangomi ba onho mubtalo budani shakhs nametavonad kudakro ba farzandkhondi qabul kunad, tahti vasoyat (parastori) qaror  dihad, az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad.

 

Moddai 146. Oqibati beetibor donistani farzandkhondii  kudak

 

  1. Farzandkhondii kudak az lahzai qabul gardidani halnomai sud dar borai farzandkhondi beetibor donista meshavad. Dar in mavrid tamomi huququ uhdadorihoi farzandkhondayu kheshovandoni u va farzandkhond, ki az farzandkhondi barmeoyand, az bayn  meravand.
  2. Sud vazifador ast, ki dar muddati se ruz dar khususi etibori qonuni paydo kardani halnoma dar borai beetibor donistani farzandkhondi ba maqomi sabti asnodi holati shahrvandi, ki farzandkhondi dar on ba qayd girifta shudaast, khabar dihad.

 

BOBI  20. VASOYaT VA PARASTORII NOBOLIGON

 

Moddai 147. Noboligone, ki tahti vasoyatu parastori girifta meshavand

 

  1. Vasoyatu parastori baroi kudakoni nobolige, ki be parastorii padaru modar mondaand (moddai 122 hamin Kodeks), bo maqsadi taminot, talimu tarbiya, inchunin baroi hifzi huququ manfiathoi onho muqarrar karda meshavad. (QJT az 24.02.17 s., №1395)
  2. Vasoyat baroi noboligoni to sinii  chordahsola muqarrar karda meshavad.
  3. Parastori baroi noboligoni az chordahsola to hajdahsola muqarrar karda meshavad.
  4. Muqarrar va qat namudani vasoyat yo parastorii kudakoni nobolig tavassuti Kodeksi grajdanii Jumhurii Tojikiston muayyan  karda meshavad.

 

Moddai 148. Vasiyon va parastoroni noboligon

 

  1. Tanho shakhsoni boligi qobili amal vasi va parastor tain shuda metavonand.
  2. Shakhsoni zerin vasi va parastor tain shuda nametavonand:

– shakhsone, ki az huquqi padaru modari mahrum shudaand:

– shakhsone, ki qablan kudakro ba farzandkhonda qabulkarda, agar farzandkhondkuni bo sababi nomatlub ijro kardani uhdadorihoyashon bekor karda shuda boshad;

– shakhsone, ki bo sababi nomatlub ijro kardani uhdadorihoyashon az vazifai vasi yo  parastori ozod karda shudaand;

– shakhsoni mubtaloi  mayzadagi va nashamandi, inchunin shakhsone, ki vobasta ba vazi salomati (qismi 1 moddai 127 hamin Kodeks) nametavonand uhdadorihoyashonro oid ba tarbiyai kudak  anjom dihand.

  1. Maqomoti vasoyatu parastoriro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad. (QJT az 26.11.15 s., №1239)

 

Moddai 149. Nizomnoma dar borai maqomoti vasoyatu parastori

 

Nizomnoma dar borai maqomoti vasoyatu parastori az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavad.

 

Moddai 150.  Mahalli muqarrar namudani vasoyatu parastori

 

Vasoyatu parastori az tarafi maqomoti ijroyai mahallii hokimiyati davlati, jamoathoi shahrak  va jamoathoi dehot mahali istiqomati shakhse, ki boyad tahti vasoyat va parastori girifta shavad yo mahalli istiqomati  vasi yo parastor muqarrar  meshavad.

 

Moddai 151. Intikhobi vasi va parastor

 

  1. Hangomi ba kudak tain namudani vasi yo parastor boyad sifathoi shakhsii vasi (parastor), ba ijroi uhdadorihoi vasi (parastori) qodir budani u, munosibathoi bayni u va shakhsi muhtoji vasoyat yo parastori, munosibati azoi oilai vasi (parastor) nisbat ba kudak, inchunin dar surati imkon khohishi khudi kudak ba inobat girifta meshavad.
  2. Tain namudani parastor ba shakhsi boligi qobili amal, ki binobar ahvoli salomatiash baroi tatbiqi mustaqilonai huquq va ijroi uhdadorihoyash imkoniyat nadorad, tanho bo rozigii shakhsi tahti parastori  giriftashavanda surat girifta metavonad.

 

Moddai 152.  Vasoyat (parastori) nisbat ba kudakone, ki dar muassisahoi tarbiyavi,  muolijavi va muassisahoi hifzi ijtimoii aholi qaror dorand

 

  1. Ba kudakone, ki dar muassisahoi tarbiyavi, talimi va muassisahoi hifzi ijtimoii aholi va digar muassisahoi ba in monand tahti vasoyati purrai davlat qaror dorand, vasi (parastor) tain karda nameshavad. Ijroi chunin uhdadoriho ba zimmai mamuriyati in muassisaho guzoshta meshavad.

Az jonibi vasi (parastor) dar chunin muassisa  muvaqqatan  qaror dodani kudak huquq va uhdadorihoi vasiro (parastorro) nisbat ba in kudak qat namesozad.

  1. Maqomoti vasoyatu parastori sharoiti taminot, tarbiya va talimi kudakoni dar in muassisaho qarordoshtaro, ki dar qismi 1 hamin modda zikr gardidaand, nazorat mekunand.
  2. Himoyai huquqi dastparvaroni (khatmkunandagoni) muassisahoi dar qismi 1 hamin modda zikrgardida ba zimmai maqomoti vasoyatu parastori guzoshta meshavad.

 

Moddai 1521. Vasoyat (parastori) nisbat ba kudakone, ki padaru modari onho muddati tuloni goiband

 

  1. Vasoyat (parastori) nisbat ba kudakone, ki padaru modari onho muddati tuloni (ziyoda az 3 moh) goiband yo dar talimu tarbiyai kheshu aqraboyashon qaror dorand, ki in kheshu aqrabo doroi hujjati dakhldor nestand, az jonibi maqomoti vasoyatu parastori tain karda meshavad.
  2. Maqomoti vasoyatu parastori sharoiti taminot va talimu tarbiyai kudakoni dar qismi 1 hamin modda zikrgardidaro nazorat mekunand.
  3. Himoyai huququ manfiathoi qonunii kudakoni dar qismi 1 hamin modda zikrgardida ba zimmai maqomoti vasoyatu parastori guzoshta meshavad. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 153. Huquqi kudakoni tahti vasoyat (parastori) qarordoshta

 

  1. Kudakoni tahti vasoyat (parastori) qarordoshta chunin huquqho dorand:

– ba tarbiya dar oilai vasi (parastor), gamkhori az jonibi vasi (parastor), zindagii dar yak jo bo u, ba gayr az holathoe, ki qonunguzorii grajdanii Jumhurii Tojikiston peshbini namudaast;

– ba tamini sharoiti zist, tarbiya va talim, rushdu takomuli hamajoniba va ehtiromi shanu etibori insonii onho;

– ba aliment, nafaqa, yordampuli va digar pardokhthoi ijtimoii ba onho taalluqdoshta;

– ba nigoh doshtani huquqi molikiyat ba manzili istiqomati yo huquqi istifodai manzili istiqomati va dar surati mavjud nabudani manzili istiqomati huquq dorand tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba manzil khonai istiqomati girand; (QJT az 26.12.11s., №791)

– ba himoya az suiistifodai vasi (parastor) mutobiqi moddai 57 hamin Kodeks.

  1. Kudakone, ki tahti vasoyat (parastori) qaror dorand, doroi huquqhoi peshbininamudai moddai 56 hamin Kodeks meboshand.

 

Moddai 154. Huquqi kudakoni be parastorii padaru modar monda, ki dar muassisahoi tarbiyavi, tabobati va muassisahoi hifzi ijtimoii aholi qaror dorand

 

  1. Kudakoni be parastorii padaru modar monda, ki dar muassisahoi tarbiyavi, tabobati va muassisahoi hifzi ijtimoii aholi va digar muassisahoi ba in monand qaror dorand, chunin huquqho dorand:

– ba taminot, tarbiya, talim, rushdu takomuli hamajoniba, ehtiromi shanu etibori insoni, tamini manfiathoyashon;

– ba aliment, nafaqa, yordampuli va digar pardokhthoi ijtimoii ba onho taalluqdoshta;

– ba nigoh doshtani huquqi molikiyat ba manzili istiqomati yo huquqi istifodai manzili istiqomati va hangomi mavjud nabudani manzili istiqomati huquq dorand tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba manzil khonai istiqomati girand;

– pas az khatmi muassisahoi zikrgardida ba imtiyoz baroi ba kor daromadan muvofiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba mehnat (QJT az 26.12.11s., №791)

  1. Kudakoni be parastorii padaru modar monda, ki dar muassisahoi dar qismi 1 hamin modda zikrgardida qaror dorand, inchunin doroi huquqhoi peshbininamudai moddahoi 55, 56 hamin Kodeks meboshand.

 

Moddai 155. Huquq va uhdadorihoi vasi va  parastori  kudaki  nobolig

 

  1. Vasi va parastori kudaki nobolig huquq dorand va uhdador hastand, ki shakhsi ba parastori giriftaashonro tarbiya kunand, dar borai salomati, takomuli jismoni, ruhi, manavi va akhloqi, tahsil va kasbomuzii u gamkhori zohir namoyand. (QJT az 14.11.16 s., №1365)

Vasiyonu parastoron metavonand bo nazardoshti fikru khohishi kudakon va tavsiyai maqomoti vasoyatu parastori, inchunin hangomi rioyai talaboti peshbininamudai qismi yakumi moddai 65 hamin Kodeks tarbiyai kudakonro, ki  tahti vasoyati (parastori) onho qaror dorand, mustaqilona muayyan namoyand.

Vasi va parastor bo nazardoshti fikru khohishi kudaki tahti vasoyatashon qarordoshta huquq dorand  muassisai talimi va shakli talimro baroi giriftani tahsiloti asosii umumi mustaqilona intikhob namoyand.  (QJT az 14.11.16 s., №1365)

  1. Vasi va parastor huquq dorand ba vositai sud az har guna shakhsone, ki be asosi qonuni kudakro dar nazdi khud nigoh medorand, az jumla az kheshovandoni nazdiki kudak bargardonidani kudaki dar tahti vasoyatashon (parastoriashon) budaro talab namoyand.
  2. Vasi va parastor huquq nadorand, ki baroi muoshirati kudaki tahti vasoyatashon (parastoriashon) qarordoshta bo padaru modaru kheshovandoni digarash, ba istisnoi holathoe, ki in muoshirat ba manfiati kudak nest, mone  shavand.
  3. Huquq va uhdadorihoi vasi va parastorro Kodeksi grajdanii Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad.
  4. Uhdadorii vasoyat (parastori) nisbat ba kudaki tahti vasoyat (parastori) qarordoshta az jonibi vasi (parastor) bemuzd anjom doda meshavad.
  5. Ba vasi (parastor) baroi taminoti kudaki tahti parastori qarordoshta har moh tibqi andoza va tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston mablag doda meshavad.

 

Moddai 156. Az vazifa bartaraf sokhtani vasi va parastor dar surati nomatlub ijro kardani vazifaashon

 

  1. Agar vasi yo parastor vazifai ba zimmaash guzoshtashudaro nomatlub ijro kunad, maqomi vasoyatu parastori vasi yo parastorro az ijroi in vazifa ozod menamoyad.
  2. Dar surati vasoyatro (parastoriro) ba maqsadhoi garaznok istifoda kardani vasi (parastor), inchunin dar holati be nazorat va kumaki zaruri guzoshtani shakhsoni tahti parastori qarordoshta maqomoti vasoyatu parastori vazifadorand, ki baroi halli masalai ba javobgarii muqarrarnamudai qonun kashidani in shakhs mavodi zaruriro ba prokuror peshnihod namoyand.

 

Moddai 157. Az parastorii shakhsi bolig ozod kardani parastor bo talabi shakhsi tahti parastori qarordoshta

 

Parastori shakhsi boligi qobili amal, ki ba parastori muhtoj  ast bo sababi vazi salomati va sinnu sol boyad bo talabi shakhsi tahti parastori qarordoshta az vazifa ozod karda shavad. Maqomoti  vasoyatu parastori dar in holat metavonand bo muvofiqai shakhsi  tahti  parastori qarordoshta shakhsi digarro ba sifati  parastor tain namoyand.

 

Moddai 158. Shikoyat namudan oid ba qarorhoi maqomoti vasoyatu parastori

 

Nisbati qarorhoi maqomoti vasoyatu parastori dar khususi tain va ozod namudani vasiyon va parastoron, inchunin doir ba tamomi masalahoi vasoyatu  parastori shakhsoni manfiatdor metavonand az rui tobeiyat ba maqomoti boloi yo ba sud shikoyat  kunand.

 

FASLI VII. ASNODI HOLATI ShAHRVANDI 

BOBI 21. MUQARRAROTI UMUMI

 

Moddahoi 159, 160, 161, 162, 163, 164, 165, 166 bo QJT az 29.04.2006 s., №183 khorij karda shudand

 

FASLI VIII. ISTIFODAI  QONUNHOI  OILA DAR  MUNOSIBATHOI  OILAVI BO IShTIROKI ShAHRVANDONI KhORIJI  VA  ShAKhSONI BEShAHRVANDI 

BOBI  22. ISTIFODAI QONUNGUZORII AQDI NIKOH VA OILA NISBAT BA  ShAHRVANDONI  KhORIJI VA ShAKhSONI BEShAHRVANDI

 

Moddai  167. Aqdi nikoh dar qalamravi Jumhurii Tojikiston

 

  1. Shaklu tartibi aqdi nikoh dar qalamravi Jumhurii Tojikiston tibqi qonunhoi Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad.
  2. Sharthoi aqdi nikoh dar qalamravi Jumhurii Tojikiston baroi har yak shakhsi nikohshavanda dar asosi qonunhoi davlate, ki dar lahzai aqdi nikoh u shahrvandi on davlat meboshad, bo rioyai talaboti qismi 3 moddai 12 va moddai 14 hamin Kodeks dar bobati holathoe, ki monei aqdi nikoh megardand, muayyan karda meshavand. (QJT az 26.12.11s., №791)
  3. Agar shakhs dar barobari shahrvandi davlati digar budan shahrvandii Jumhurii Tojikistonro doshta boshad, nisbati vay sharthoi aqdi nikohi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston istifoda burda meshavad. Agar shakhs doroi shahrvandii yakchand davlati khoriji boshad, bo intikhobi in shakhs qonunguzorii yake az in davlatho istifoda burda meshavad.
  4. Sharthoi aqdi nikohi shakhsi beshahrvandi dar qalamravi Jumhurii Tojikiston dar asosi qonunhoi davlate muayyan karda meshavand, ki in shakhs dar on joi istiqomati doimi dorad.

 

Moddai 168.  Aqdi nikoh dar namoyandagihoi diplomati va muassisahoi konsuli

 

  1. Aqdi nikohi dar bayni shahrvandoni Jumhurii Tojikiston, ki berun az hududi Jumhurii Tojikiston zindagi mekunand, dar namoyandagihoi diplomati va muassisahoi konsulii Jumhurii Tojikiston surat megirad.
  2. Aqdi nikoh dar bayni shahrvandoni khoriji, ki az tarafi namoyandagihoi diplomati va muassisahoi konsulii kishvarhoi khoriji dar Jumhurii Tojikiston anjom doda shudaast, agar in shakhson dar lahzai aqdi nikoh shahrvandoni davlati khorijie boshand, ki dar Jumhurii Tojikiston safir yo konsul tain kardaast, mutaqobilan qobili etibor donista meshavad.

 

Moddai 169. Etirofi nikohe, ki berun az hududi Jumhurii Tojikiston basta shudaast

 

  1. Nikohhoi shahrvandoni Jumhurii Tojikiston va nikohhoi bayni shahrvandoni Jumhurii Tojikiston bo shahrvandoni khoriji yo shakhsoni beshahrvandi, ki berun az hududi Jumhurii Tojikiston bo rioyai qonunhoi on kishvar basta shudaand, agar baroi etirof shartho va moneahoi dar qismi 3 moddai 12 va moddai 14 hamin Kodeks peshbinigardida naboshand, dar Jumhurii Tojikiston boetibor donista meshavad. (QJT az 25.03.11s., №710)
  2. Nikohi shahrvandoni khoriji, ki berun az hududi Jumhurii Tojikiston bo rioyai qonunhoi on kishvare basta shudaand, ki dar on aqdi nikoh surat giriftaast, dar Jumhurii Tojikiston boetibor donista meshavand.

 

Moddai 170. Beetibor donistani nikoh

 

Aqdi nikoh tibqi tartibi muqarrarnamudai moddahoi 167 va 169 Kodeksi mazkur beetibor donista meshavad. (QJT az 26.12.11s., №791)

 

Moddai 171.  Bekor kardani nikoh

 

  1. Bekor kardani nikohi shahrvandoni Jumhurii Tojikiston bo shahrvandoni khoriji yo ashkhosi beshahrvandi, inchunin nikohi baynihamdigarii shahrvandoni khoriji dar Jumhurii Tojikiston tibqi qonunhoi Jumhurii Tojikiston surat megirad.
  2. Shahrvandoni Jumhurii Tojikiston, ki berun az hududi Jumhurii Tojikiston istiqomat mekunand, huquq dorand nikohro bo hamsari khud, ki berun az hududi Jumhurii Tojikiston zindagi mekunad, sarfi nazar az shahrvandii u, dar sudi Jumhurii Tojikiston bekor kunand. Dar holathoe, ki tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba bekor kardani nikoh dar maqmoti sabti asnodi holati shahrvandi ijozat doda meshavad, nikoh dar namoyandagihoi diplomati yo muassisahoi konsulii Jumhurii Tojikiston  bekor karda meshavad. (QJT az 26.12.11s., №791)
  3. Bekor kardani nikohi bayni shahrvandoni Jumhurii Tojikiston va shahrvandoni khoriji yo shakhsoni beshahrvandi, ki berun az hududi Jumhurii Tojikiston, bo rioyai qonunguzorii davlati khorijii dakhldor salohiyatnokii maqomote, ki oidi  bekor kardani nikoh qaror qabul kardaand va qonunguzorie, ki hangomi bekor kardani nikoh boyad istifoda burda shavad, dar Jumhurii Tojikiston boetibor donista meshavad.
  4. Bekor kardani nikohi bayni shahrvandoni khoriji, ki berun az hududi Jumhurii Tojikiston, bo rioyai qonunguzorii davlati dakhldor salohiyati maqome, ki dar borai nikoh qaror barovardaast va qonunhoe, ki boyad hangomi bekor kardani nikoh istifoda shavand, dar Jumhurii Tojikiston boetibor donista meshavad.

 

Moddai 172. Huquqhoi shakhsii gayri molu mulkiyu molu mulkii va uhdadorihoi zanu shavhar

 

  1. Huquqhoi shakhsii gayrimolu mulkiyu molu mulkii va uhdadorihoi zanu shavhar tibqi qonunhoi davlate, ki onho dar hududi on iqomatgohi mushtarak dorand va dar surati nadoshtani iqomatgohi mushtarak boshad, tibqi qonunhoi davlate muayyan karda meshavand, ki onho dar qalamravi on iqomatgohi okhirini mushtarak doshtand. Huquqhoi shakhsii gayrimolu mulkiyu molu mulkii va uhdadorihoi zanu shavhare, ki iqomatgohi mushtarak nadorand, dar Jumhurii Tojikiston mutobiqi qonunhoi Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavand.
  2. Zanu shavhare, ki shahrvandii umumi yo iqomatgohi mushtarak nadorand, hangomi bastani ahdnomai nikoh yo sozishnoma dar borai pardokhti aliment ba hamdigar metavonand qonunhoero intikhob namoyand, ki baroi muayyan namudani huququ uhdadorihoyashon dar khususi pardokhti aliment az rui in ahdnoma yo sozishnomai pardokhti aliment mavridi istifoda qaror megirand. Agar zanu shavhar dar mavridi intikhobi qonunho nisbati ahdnomai nikoh yo sozishnomai zanu shavhar dar borai pardokhti aliment ba yakdigar ba muvofiqa naoyand, muqarraroti qismi  yakumi hamin modda istifoda meshavad.

 

Moddai 173. Muqarrar namudan va rad kardani  padarkhondi (modarkhondi)

 

  1. Muqarrar namudan va rad kardani padarkhondi (modarkhondi) tibqi qonunhoi davlate muayyan karda meshavad, ki kudak az rui tavallud shahrvandi on meboshad.

2.Tartibi muqarrar va rad kardani padarkhondiro (modarkhondiro) dar hududi Jumhurii Tojikiston qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad. Dar holathoe, ki agar  mutobiqi qonunhoi Jumhurii Tojikiston muqarrar namudani padar (modar)  dar maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi ijozat doda shuda boshad, padaru modari berun az hududi Jumhurii Tojikiston istiqomatkunandai kudak, ki aqallan yakeashon  shahrvandi Jumhurii Tojikiston meboshand, huquq dorand bo arizai muqarrar namudani padar (modar) ba namoyandagii diplomati yo muassisahoi konsulii Jumhurii Tojikiston murojiat namoyand.

 

Moddai 174. Huquq va uhdadorihoi padaru modar  va farzandon

 

Huquq va uhdadorihoi  padaru modar  va farzandon, az jumla uhdadorii padaru modar dar bobati taminoti farzandon mutobiqi qonunhoi davlate muayyan karda meshavand, ki  dar on davlat iqomatgohi mushtarak dorand. Dar surati iqomatgohi mushtarak nadoshtani padaru modar va farzandon, huququ uhdadorihoi onho tibqi qonunhoi davlate muayyan karda meshavand, ki kudak shahrvandi on meboshad. Bo talabi davogar nisbati uhdadorihoi alimentdihi va digar munosibathoi bayni padaru modar va farzandon qonunhoi davlatero istifoda kardan mumkin ast, ki kudak dar qalamravi on istiqomati doimi dorad.

 

Moddai 175. Uhdadorihoi alimentdihii farzandoni bolig va azoi digari oila

 

Uhdadorihoi alimentdihii farzandoni bolig ba manfiati padaru modarashon, inchunin uhdadorihoi alimentdihii azoi digari oila tibqi qonunhoi davlate muayyan karda meshavand, ki onho dar qalamravi on iqomatgohi doimi dorand. Dar surati nadoshtani iqomatgohi mushtarak chunin uhdadoriho tibqi qonunhoi davlate  muayyan karda meshavad, ki shakhsi davogari aliment  shahrvandi on meboshad.

 

Moddai 176. Muqarrar namudani mazmuni meyorhoi  huquqi oilavii khoriji

 

  1. Hangomi istifodai meyorhoi huquqi oilavii khoriji sud yo maqomi sabti asnodi holati shahrvandi va digar maqomot mundarijai in meyorhoro muvofiqi tafsiri rasmii on, amaliyai istifoda va doktrinai on  dar davlati dakhldori khoriji muqarrar menamoyand.

Ba maqsadi muqarrar namudani mundarijai meyorhoi huquqi oilavii khoriji sud, maqomoti sabti asnodi holati shahrvandi va maqomoti digar metavonand tibqi tartibi muqarrarshuda baroi musoidat va tavzeh ba Vazorati adliyai Jumhurii Tojikiston va digar maqomoti salohiyatnoki Jumhurii Tojikiston murojiat kunand yo korshinosonro (eksperthoro) jalb namoyand.

  1. Shakhsoni manfiatdor huquq dorand asnodi tasdiqkunandai mundarijai meyorhoi huquqi oilavii khorijiero, ki onho baroi talabi khud yo etiroz ba on istinod mekunand, peshnihod namoyand yo ba tarzi digar ba sud yo maqomi sabti asnodi holati shahrvandi va digar maqomot dar muqarrar sokhtani mundarijai meyorhoi huquqi oilavii khoriji musoidat kunand.
  2. Agar mundarijai meyorhoi huquqi oilavii khoriji, sarfi nazar az chorahoi mutobiqi qismi yakumi hamin modda didashuda muqarrar nagardad, qonunguzorii Jumhurii Tojikiston istifoda burda meshavad.

 

Moddai 177. Mahdudiyati istifodai huquqi oilavii khoriji

 

Huquqi oilavii khoriji dar holathoe istifoda burda nameshavad, ki on khilofi asoshoi tartiboti huquqii (tartiboti ommavi) Jumhurii Tojikiston boshad. Dar in holat qonunhoi Jumhurii Tojikiston istifoda burda meshavand.

 

Moddai 1771 . Javobgari baroi rioya nakardani talaboti Kodeksi mazkur

 

Shakhsoni voqei va huquqi baroi rioya nakardani talaboti Kodeksi mazkur mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.

(QJT az 19.03.13s., №952)

 

Moddai 178. Az etibor soqit donistani baze sanadhoi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston, binobar mavridi amal qaror giriftani in Kodeks

 

Qonunhoi zerini Jumhurii Tojikiston  beetibor  donista  shavand:

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 19 iyuni soli 1969 “Dar borai tasdiq kardani Kodeksi  oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1969. № 12, moddai 102);

Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 30 sentyabri soli 1976 “Dar borai darovardani tagyirot ba moddai 185 Kodeksi Jumhurii Tojikiston oid ba nikoh va oila” (Vedomosthoi Sovetii Olii RSS Tojikiston, soli 1976, № 19, moddai 244);

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 26 noyabri soli 1976 “Dar khususi tasdiq namudani Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston “Dar borai darovardani tagyirot ba moddai 185 Kodeksi Jumhurii Tojikiston oid ba nikoh va oila” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1976, № 23, moddai 282);

Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 28 avgusti soli 1980 “Dar borai darovardani tagyirot va ilovaho ba Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1980, № 18, moddai 216);

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 19 noyabri soli 1980 “Dar khususi tasdiq namudani Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston “Dar borai darovardani tagyirot va ilovaho ba Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1980, № 23, moddai 250);

Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 25 marti soli 1982 “Dar borai darovardani  tagyirot va ilovaho ba moddai 35 Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1982, № 7, moddai 51);

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 17 mai soli 1982 “Dar khususi tasdiq kardani Ukazhoi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston dar borai darovardani tagyirotu ilovaho ba baze akthoi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar qismati tasdiqi Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 25 marti soli 1982 “Dar borai darovardani tagyirot ba moddai 35 Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston”  (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1982, № 11, moddai 130);

Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 10 fevrali soli 1984 “Dar borai darovardani tagyirot ba moddai 27 Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1984, № 4, moddai 40);

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 17 fevrali soli 1984 “Dar borai tasdiq kardani Ukazhoi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston “Dar khususi dokhil kardani tagyirotu ilovaho ba baze akthoi qonunii Jumhurii Tojikiston” dar qismati tasdiq namudani Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 10 fevrali soli 1984 “Dar borai dokhil kardani tagyirot ba moddai 27-umi Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” ( Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston,  soli 1984, № 4, moddai 36);

Moddai 9 Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 8 avgusti soli 1984 “Dar borai dokhil kardani tagyirotu ilovaho ba  baze akthoi qonunii Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1984, № 16, moddai 168);

Fasli 1 Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 22 noyabri soli 1984 “Dar borai darovardani tagyirotu ilovaho ba baze akthoi qonunii Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1984, № 23, moddai 224);

Fasli 1 Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 27 fevrali soli 1985 “Dar borai darovardani tagyirotu ilovaho ba baze akthoi qonunii Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1985, № 5, moddai 54);

Fasli 11 Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 22 noyabri soli 1985 “Dar borai baze tagyirothoi tartibi ruyonidani aliment baroi nigohubini kudakoni nobolig” (Vedomosthoi  Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1985, № 23, moddai 230);

Fasli 1 Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 28 fevrali soli 1987 “Dar borai baze tagyirothoi tartibi ruyonidani aliment baroi farzandoni nobolig” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1987, № 5, moddai  76);

Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 23 fevrali soli 1990 “Dar borai darovardani tagyirot ba Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston, soli 1990, № 5,. moddai 42);

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 24 apreli soli 1990 “Dar khususi tasdiqi Ukazhoi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston «Dar borai darovardani tagyirotu ilovaho ba baze akthoi qonunii Jumhurii Tojikiston” dar qismati tasdiq namudani Ukazi Prezidiumi Soveti Olii Jumhurii Tojikiston az 23 fevrali soli 1990 “Dar borai darovardani tagyirot ba Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston soli 1990, № 9, moddai 162);

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 24 apreli soli 1990 “Dar borai darovardani tagyirotu ilovaho ba Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1990, № 9, moddai 163);

Fasli uuu Qonuni Jumhurii Tojikiston az 28 avgusti soli 1990 “Dar borai dokhil kardani tagyirotu ilovaho ba baze akthoi qonunii Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi  Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1990, № 16, moddai 268);

Fasli Yu Qonuni Jumhurii Tojikiston  az 12 dekabri soli 1990 “Dar borai vorid namudani tagyirotu ilovaho ba baze sanadhoi qonunii Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Shuroi Olii RSS Tojikiston, soli 1990, № 24, moddai 410);

Fasli 1 Qonuni Jumhurii Tojikiston az 27 iyuni soli 1991 “Dar  khususi darovardani tagyirotu ilovaho ba baze sanadhoi qonunii Jumhurii Tojikiston” (Vedomosthoi Soveti Olii RSS Tojikiston, soli 1991, № 14, moddai 237);

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 23 noyabri soli 1992 “Dar borai darovardani tagyirot ba Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Akhbori Shuroi Olii Jumhurii Tojikiston, soli 1992, № 21-22, moddai 301);

Fasli uY Farmoni Rayosati Shuroi Olii Jumhurii Tojikiston az 6 iyuni soli 1993 “Dar borai vorid namudani tagyirotu ilovaho ba baze sanadhoi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston” (Protokoli № 166 majlisi Rayosati Shuroi Olii Jumhurii Tojikiston);

Farmoni Rayosati Shuroi Olii Jumhurii Tojikiston az 29 iyuli soli 1993 “Dar borai darovardani tagyirot ba Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Akhbori Shuroi Olii Jumhurii Tojikiston, soli 1993, № 13, moddai 272);

Qonuni Qumhurii Tojikiston az 28 dekabri soli 1993 “Oid ba tasdiq namudani Farmonhoi Rayosati Shuroi Olii Jumhurii Tojikiston dar borai dokhil namudani tagyirotu ilovaho ba baze qonunhoi Jumhurii Tojikiston” dar qismati tasdiqi Farmoni Rayosati Shuroi Olii Jumhurii Tojikiston az 29 iyuli soli 1993 “Dar borai darovardani tagyirot ba Kodeksi oid ba nikoh va oilai Jumhurii Tojikiston” (Akhbori Shuroi Olii Jumhurii Tojikiston, soli 1993, № 23-24, moddai 509).

 

 

 

QONUNI

JUMHURII TOJIKISTON 

Dar borai qabuli Kodeksi oilai Jumhurii Tojikiston

(Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, soli 1998, №22, mod.304)

 

Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston  qaror  mekunad:

Kodeksi oilai Jumhurii Tojikiston qabul karda shavad.

 

Prezidenti

Jumhurii Tojikiston                                                                                               E. RAHMONOV

 

sh. Dushanbe, 13 noyabri soli 1998,

№ 682

 

Инчунин кобед

urolog

Urologi behtarin az Hinduston oktyabri 2021 ba Tojikiston meoyad

Dar Markazi tibbii «SHafran» muolijai bemorihoi uroloji be jarohi tariqi dastgohhoi endoskopi va lazeri az …