Qonuni JumhuriiTojikiston
Dar borai bahodihii mutobiqat
(Akhbori majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, soli 2011, №7-8, mod. 613;
Qonuni JT az 01.08.2012s., №889)
Qonuni mazkur munosibathoi huquqi va tashkiliro dar sohai bahodihii mutobiqati obektho ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni tanzim namuda, nizomi yagonai siyosati davlatiro baroi amali sokhtani bahodihii mutobiqat tamin menamoyad.
BOBI 1. MUQARRAROTI UMUMI
Moddai 1. Mafhumhoi asosi
Dar Qonuni mazkur mafhumhoi asosii zerin istifoda meshavand:
– bahodihiimutobiqat – faoliyat oid ba muayyan kardani mutobiqati obekthoi bahodihii mutobiqat ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni, ki sanjish, nazorat, sertifikatsiya va akkreditatsiyaro dar bar megirad;
– akkreditatsiya – rasmiyoti az tarafi maqomi davlati oid ba akkreditatsiya rasman etirof shudani salohiyatnokii shakhsoni huquqi dar guzaronidani korho oid ba sanjish va sertifikatsiya;
– SistemaidavlatiiakkreditatsiyaiJumhuriiTojikiston (minbad – Sistemaiakkreditatsiya) – majmui subekthoi bahodihii mutobiqat, sanadhoi meyorii huquqi, reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni, ki qoida va rasmiyoti akkreditatsiya va dar majmu faoliyati sistemaro muayyan menamoyand;
– alomatimutobiqatiSistemaidavlatiiakkreditatsiyai JumhuriiTojikiston (minbad – alomatiSistemaiakkreditatsiya) – alomate, ki bo tartibi muqarrargardida oid ba guzaronidani hamai rasmiyoti zarurii akkreditatsiya va dar borai mutobiqati maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya yo ozmoishgohi (markazi) sanjishii akkreditatsiyashuda ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni guvohi medihad;
– maqomiakkreditatsiyashudaoidbasertifikatsiya – maqomi davlati va tashkilote, ki baroi ijroi korhoi sertifikatsiya dar doirai muayyan akkreditatsiya shudaand;
– ozmoishgohi (markazi) sanjishiiakkreditatsiyashuda – tashkilote, ki baroi guzaronidani sanjishi mahsulot dar doirai muayyan akkreditatsiya shudaast;
– doiraiakkreditatsiya – sohai faoliyate, ki dar on ba maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya yo ozmoishgohi (markazi) sanjishii akkreditatsiyashuda baroi ijroi korhoi sertifikatsiya yo sanjishi mahsulot huquq doda meshavad;
– shahodatnomaiakkreditatsiya – hujjatest, ki dar borai salohiyatnokii shakhsi huquqi baroi ijroi korho oid ba sertifikatsiya yo sanjishi mahsulot dar doirai muayyani akkreditatsiya shahodat medihad;
– maqomidavlatioidbaakkreditatsiya – maqomi vakolatdori davlati dar sohai akkreditatsiya, ki doroi huquqi guzaronidani akkreditatsiya meboshad;
– maqomi davlatii markazi oid ba sertifikatsiya – maqomi vakolatdori davlati dar sohai sanjish va sertifikatsiya;
– darkhostkunandai akkreditatsiya – shakhsi huquqi, ki bo darkhost baroi akkreditatsiya murojiat menamoyad;
– fehristi Sistemai davlatii akkreditatsiyai Jumhurii Tojikiston – majmui malumote, ki az tarafi maqomi davlati oid ba akkreditatsiya dar borai shahodatnomahoi akkreditatsiyai dodashuda, vorid namudani tagyiru ilovaho ba onho, bozdoshtan, tajdid, bekor, qat va tamdid namudani muhlati amali onho tartib doda meshavand;
– sertifikatsiya – shakli tasdiqi mutobiqat ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni, ki az tarafi maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya amali karda meshavad;
– deklaratsiyakunonii mutobiqat – shakli tasdiqi mutobiqat, ki az jonibi istehsolkunanda yo furushanda amali megardad;
– Sistemai davlatii sertifikatsiyai Jumhurii Tojikiston (minbad – Sistemai sertifikatsiya) – majmui subekthoi bahodihii mutobiqat, sanadhoi meyorii huquqi, reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni, ki qoida va rasmiyoti sertifikatsiya va dar majmu amali sistemaro muayyan menamoyand;
– alomati mutobiqati Sistemai davlatii sertifikatsiyai Jumhurii Tojikiston (minbad – alomati Sistemai sertifikatsiya) – alomate, ki bo tartibi muqarrargardida dar borai guzaronidani hamai rasmiyoti zarurii sertifikatsiya va mutobiq budani obekthoi bahodihii mutobiqati tamgaguzoshtai onho ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni guvohi medihad;
– istehsolkunanda (furushanda) – shakhsi voqei yo huquqi, az jumla shakhsi voqei yo huquqii khoriji, ki mahsulot istehsol mekunad yo mefurushad;
– sertifikati mutobiqat – hujjate, ki ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni mutobiq budani obekti bahodihii mutobiqatro tasdiq mekunad;
– deklaratsiya oid ba mutobiqat – hujjate, ki dar on istehsolkunanda yo furushanda mutobiqati mahsuloti istehsol yo furukhtashavandai khudro ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni tasdiq mekunad;
– sertifikati salohiyatnoki – hujjate, ki salohiyati kasbii shakhsi voqeiro baroi ijroi korho va khizmatrasonihoi muayyan tasdiq menamoyad;
– darkhostkunandai sertifikatsiya – shakhsi voqei yo huquqi, az jumla shakhsi voqei yo huquqii khoriji, ki bo darkhost baroi sertifikatsiya murojiat menamoyad;
– tarhi (skhemai) sertifikatsiya – amaliyoti muqarrargardidai pay dar pay, ki natijahoi onho ba sifati isboti mutobiqati obekthoi bahodihii mutobiqat ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni barrasi karda meshavand;
– sistemai idorakunii sifat – qismi sistemai umumii idorakuni, ki sokhtori tashkili, banaqshagiri, masuliyat, usulho, rasmiyot, ravandho va zakhirahoero dar bar megirad, ki baroi tamini sifati mahsulot va khizmatrasoni zarur meboshand
– sistemai idorakunii muhiti zist – qismi sistemai umumii idorakuni, ki sokhtori tashkili, banaqshagiri, masuliyat, usulho, rasmiyot, ravandho va zakhirahoero dar bar megirad, ki ijroi talaboti hifzi tabiatro tamin mekunand;
– fehristi Sistemai davlatii sertifikatsiyai Jumhurii Tojikiston – majmui malumote, ki az tarafi maqomi davlatii markazi oid ba sertifikatsiya doir ba sertifikathoi mutobiqat va sertifikathoi salohiyatnokii dodashuda, deklaratsiyaho oid ba mutobiqati baqaydgiriftashuda, vorid namudani tagyiru ilovaho ba onho, bozdoshtan, tajdid, bekor, qat, tamdid namudani muhlati amali onho tartib doda meshavand;
– maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat – maqomi vakolatdori hokimiyati davlati, ki tanzimi davlatiro dar sohai bameyordarorii tekhniki amali menamoyad
Moddai 2. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai bahodihii mutobiqat
Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai bahodihii mutobiqat ba Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Qonuni mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston va sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, iborat meboshad.
Moddai 3. Maqsad va prinsiphoi asosii bahodihii mutobiqat
- Bahodihii mutobiqat bo maqsadhoi zerin amali karda meshavad:
– tamini hifzi hayot va salomatii inson, molu mulk va hifzi muhiti zist;
– afzun namudani raqobatpazirii mahsulot, kor va khizmatrasoni;
– faroham sokhtani sharoiti musoid baroi tamini gardishi ozodi mahsulot, kor va khizmatrasoni dar bozorhoi dokhili va beruni, inchunin baroi ishtirok dar hamkorihoi baynalmilalii iqtisodi, ilmiyu tekhniki va savdoi baynalmilali.
- Prinsiphoi bahodihii mutobiqat inho meboshand:
– tamini mutobiqati komili hammonandii qoida va rasmiyoti sertifikatsiya baroi mahsuloti istehsoli vatani va khoriji;
– rioyai talaboti makhfiyati malumote, ki hangomi ijroi korho oid ba bahodihii mutobiqat dastras megardand;
– roh nadodan ba yakjoyakunii vakolatho oid ba akkreditatsiya va sertifikatsiya dar yak maqom;
– roh nadodan ba yakjoyakunii vazifahoi nazorati davlati va sertifikatsiya dar yak maqomi davlati;
– mustaqiliyati maqomoti sertifikatsiya az istehsolkunandagon, ijrokunandagon, furushandagon va kharidoron.
Moddai 4. Obekthoi bahodihii mutobiqat
Obekthoi bahodihii mutobiqat inho meboshand:
– mahsulot, jarayoni korkard, istehsol, istifodabari, nigohdori, hamlu naql, furush va bezarargardonii partovhoi mahsulot, ijroi kor va khizmatrasoni;
– sistemai idorakunii sifat;
– sistemai idorakunii muhiti zist;
– salohiyatnokii shakhsi huquqi oid ba ijroi korhoi sertifikatsiya yo sanjishi mahsulot;
– salohiyatnokii kasbii hayati kormandon baroi ijroi korhoi muayyan va khizmatrasoni;
– obekthoi digar, ki nisbat ba onho muvofiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai bahodihii mutobiqat qaror qabul gardidaast.
Moddai 5. Subekthoi bahodihii mutobiqat
Subekthoi bahodihii mutobiqat inho meboshand:
– maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston;
– maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya;
– ozmoishgoh (markaz) – hoi sanjishii akkreditatsiyashuda;
– darkhostkunandagoni akkreditatsiya;
– darkhostkunandagoni sertifikatsiya.
Moddai 6. Namudhoi bahodihii mutobiqat
Bahodihii mutobiqat dar namudhoi zerin amali karda meshavad:
– nazorat;
– akkreditatsiya;
– sertifikatsiya;
– sanjish.
Moddai 7. Hujjathoi bahodihii mutobiqat
- Ba hujjathoi bahodihii mutobiqat inho mansuband:
– shahodatnomai akkreditatsiya;
– sertifikati mutobiqat;
– sertifikati salohiyatnoki;
– deklaratsiya oid ba mutobiqat.
- Hujjathoi bahodihii mutobiqat dar tamomi qalamravi Jumhurii Tojikiston amal mekunand.
BOBI 2. TANZIM VA IDORAKUNII DAVLATII SOHAI BAHODIHII MUTOBIQAT
Moddai 8. Tanzimi davlatii sohai bahodihii mutobiqat
Tanzimi davlatii sohai bahodihii mutobiqat az inho iborat meboshad:
– muayyan va amali namudani siyosati yagonai davlati dar sohai bahodihii mutobiqat;
– hamohangsozii korho oid ba bahodihii mutobiqat;
– muqarrar namudani qoida va rasmiyoti yagonai ijroi korho oid ba bahodihii mutobiqat;
– tasdiqi nomgui mahsulot, kor va khizmatrasoni, ki dar Jumhurii Tojikiston hatman sertifikatsiya meshavand.
Moddai 9. Maqomote, ki tanzim va idorakunii davlatii sohai bahodihii mutobiqatro amali menamoyand
Tanzimi davlati va idorakunii sohai bahodihii mutobiqatro Hukumati Jumhurii Tojikiston, maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat va digar maqomoti davlati dar doirai vakolathoi khud amali menamoyand.
Moddai 10. Salohiyati Hukumati Jumhurii Tojikiston dar sohai bahodihii mutobiqat
Ba salohiyati Hukumati Jumhurii Tojikiston dar sohai bahodihii mutobiqat mansuband:
– muayyan va amali namudani siyosati yagonai davlati dar sohai bahodihii mutobiqat;
– muayyan namudani maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat;
– tasdiq namudani nomgui mahsulot, kor va khizmatrasoni, inchunin digar obekthoi bahodihii mutobiqat, ki dar Jumhurii Tojikiston hatman boyad sertifikatsiya shavand;
– amali namudani salohiyathoi digar dar sohai bahodihii mutobiqat, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar namudaast.
Moddai 11. Vakolathoi maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat
Maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat doroi vakolathoi zerin meboshad:
– tatbiqi siyosati yagonai davlati dar sohai bahodihii mutobiqat;
– ishtirok dar tahiyai sanadhoi meyorii huquqi oid ba bahodihii mutobiqat;
– tashkil va amali namudani sistemahoi akkreditatsiya va sertifikatsiya;
– tahiya va takmili qoidaho oid ba akkreditatsiya va sertifikatsiyai ba meyorhoi baynalmilali muvofiq;
– muayyan namudani maqomi davlati oid ba akkreditatsiya va maqomi davlatii markazi oid ba sertifikatsiya;
– muayyankunii tasvir va tartibi istifodai alomathoi sistemahoi akkreditatsiya va sertifikatsiya;
– muayyan namudani tartibi etirofi hujjathoi bahodihii mutobiqat va protokolhoi sanjishi mahsulote, ki berun az qalamravi Jumhurii Tojikiston girifta shudaand, ba istisnoi holathoe, ki tartibi etirofi in hujjatho bo shartnomahoi baynalmilali muqarrar karda shudaast;
– dar asosi peshnihodi maqomoti davlati tahiya namudani nomgui mahsulot, kor va khizmatrasoni, inchunin obekthoi digari bahodihii mutobiqat, ki dar Jumhurii Tojikiston boyad hatman sertifikatsiya shavand va vorid namudani tagyiru ilovaho ba onho;
– amali namudani nazorati davlatii muvofiq omadani obekthoi bahodihii mutobiqat, ki az sertifikatsiya guzashtaand, tahti sertifikatsiyai hatmi qaror dorand va yo bo hujjathoi muvofiq dar borai bahodihii mutobiqat tasdiq gardidaand, ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjatho oid ba sohai standartoni;
– tasdiqi mehnattalabii ijroi korho dar sohai bahodihii mutobiqat tibqi tartibi muqarrarnamudai qonunguzori;
– dar doirai vakolathoi khud namoyandagi kardani Jumhurii Tojikiston dar tashkilothoi baynalmilali;
– dar doirai vakolathoi khud ba imzo rasondani shartnomahoi baynalmilalii doroi khususiyati bayniidoravi;
– tasis va tamini faoliyati markazi ittilooti oid ba masalahoi bahodihii mutobiqat;
– ijroi vakolathoi digari muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar sohai bahodihii mutobiqat.
Moddai 12. Vakolathoi maqomoti digari davlati dar sohai bahodihii mutobiqat
Maqomoti digari davlati dar doirai vakolathoi khud dar sohai bahodihii mutobiqat:
– dar tatbiq namudani siyosati yagonai davlati ishtirok mekunand;
– baroi vorid namudani obekthoi bahodihii mutobiqat ba nomgui mahsulot, kor va khizmatrasoni, inchunin obekthoi digari bahodihii mutobiqat, ki dar Jumhurii Tojikiston boyad hatman sertifikatsiya shavand, peshnihod manzur menamoyand;
– ijroi korhoro oid ba sertifikatsiyai hatmi tibqi vakolathoi ba zimmai onho voguzoshtai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tavassuti maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya tamin menamoyand.
Moddai 13. Nazorati davlati dar sohai bahodihii mutobiqat
- Nazorati davlatii az jonibi maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya va ozmoishgoh (markaz) – hoi sanjishii akkreditatsiyashuda ijro gardidani talaboti qonunguzorii Jumhurii Tojikistonro dar borai bahodihii mutobiqat shakhsoni mansabdori maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat amali menamoyand.
- Nazorati davlatii muvofiqati obekthoi bahodihii mutobiqatro, ki az sertifikatsiya guzashta, doroi hujjathoi dakhldor oid ba bahodihii mutobiqat ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni meboshand, shakhsoni mansabdori maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat amali menamoyand.
- Nazorati davlatii az tarafi shakhsoni huquqi, sohibkoroni infirodi yo hayati kormandoni onho ijro namudani talaboti qonunguzorii Jumhurii Tojikistonro dar borai bahodihii mutobiqat, ki ba sertifikatsiyai hatmi vobasta meboshad, maqomoti vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat va maqomoti digari davlati dar doirai vakolathoi khud amali menamoyand.
- Maqomoti davlati, ki ijroi talaboti qonunguzorii Jumhurii Tojikistonro dar borai bahodihii mutobiqat nazorat mekunand, muvofiqi qismi 3 moddai mazkur huquq dorand, ba maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat dar borai bozdoshtan yo man kardani furushi mahsulot, khizmatrasoni, faoliyati hayati kormandon va faoliyati obekthoi digari bahodihii mutobiqat, ki dar Jumhurii Tojikiston boyad hatman sertifikatsiya shavand, peshnihod namoyand.
- Maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat huquq dorad, baroi bartaraf kardani kambudiho, bozdoshtan, man kardani istehsol yo furushi mahsulot, kor va khizmatrasoni, amriyahoi ijroyashon hatmi dihad, inchunin furushi mahsulot, khizmatrasoni, faoliyati hayati kormandon va faoliyati obekthoi digari bahodihii mutobiqatro, ki dar Jumhurii Tojikiston boyad hatman sertifikatsiya shavand yo az sertifikatsiyai ikhtiyori guzashta, vale ba talaboti reglamenthoi tekhniki, hujjathoi sohai standartoni va qoidahoi savdo muvofiq nestand, bozdorad yo man namoyad.
- Maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat faoliyati digar maqomoti davlatiro, ki sohai bahodihii mutobiqatro nazorat mekunand, hamohang mesozad.
- SHakhsoni mansabdori maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat, ki ijroi talaboti qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba bahodihii mutobiqatro nazorat mekunand, ba binohoi khizmati, istehsoli va savdoi shakhsoni voqei va huquqii nazoratshavanda, ki tahti sanjish qaror giriftaand, huquqi ozodona vorid shudanro dorand.
BOBI 3. AKKREDITATSIYA
Moddai 14. Maqsad va prinsiphoi akkreditatsiya
- Akkreditatsiya bo maqsadhoi zerin amali karda meshavad:
– tasdiq namudani vakolati maqomoti davlati va digar tashkilotho baroi ijroi korho oid ba sertifikatsiya yo sanjishi mahsulot dar doirai muayyannamudai akkreditatsiya;
– tamin namudani bovarii istehsolkunandagon, furushandagon va istemolkunandagoni mahsulot, kor va khizmatrasoni ba faoliyati maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya va ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda;
– muhayyo sokhtani sharoit baroi etirofi mutaqobilai natijahoi faoliyati maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya va ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda dar sathi baynalmilali;
– bartaraf namudani moneahoi tekhniki dar savdo.
- Prinsiphoi akkreditatsiya inho meboshand:
– yagonagi va purragii sistemai akkreditatsiya;
– ikhtiyori budani akkreditatsiya;
– oshkoro va dastras budani qoida va rasmiyoti akkreditatsiya;
– tamin namudani sharoiti barobar baroi darkhostkunandagoni akkreditatsiya;
– makhfiyati ittiloote, ki dar ravandi akkreditatsiya dastras megardand.
Moddai 15. Vakolathoi maqomi davlati oid ba akkreditatsiya
Ba vakolathoi maqomi davlati oid ba akkreditatsiya inho dokhil meshavand:
– amali namudani siyosati davlati dar sohai akkreditatsiya;
– amali sokhtani akkreditatsiya, dodani shahodatnomaho ba maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya yo ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda va dodani huquq baroi istifodai alomati Sistemai akkreditatsiya;
– peshburdi fehristi Sistemai davlatii akkreditatsiyai Jumhurii Tojikiston;
– amali namudani sanjishi nazoratii faoliyati maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya va ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda;
– muqarrar namudani tartibi akkreditatsiya, shakli shahodatnomai akkreditatsiya, zamima ba shahodatnomai akkreditatsiya va alomati Sistemai akkreditatsiya, mazmun, muhlati amali hujjathoi akkreditatsiya, tartibi dodani onho, baqaydgiri va vorid namudani tagyiru ilovaho ba onho, bozdoshtan, tajdid, bekor, qat va tamdid namudani muhlati amali onho, inchunin tartibi tasdiq kardani nomgui hujjatho oid ba akkreditatsiya;
– barrasii shikoyathoi subekthoi akkreditatsiya va qabul kardani qaror nisbat ba onho;
– jalb namudani ekspertho va auditorho oid ba akkreditatsiya, sertifikatsiya dar sohai tamini chenaki yagona, eksperthoi tekhniki va mutakhassisoni digar baroi ishtirok dar kori akkreditatsiya;
– ishtirok dar kori tashkilothoi baynalmilali oid ba masalai akkreditatsiya;
– tasis dodani shuro oid ba akkreditatsiya;
– bozdoshtan va beetibor donistani shahodatnomahoi akkreditatsiyai maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya va ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda.
Moddai 16. Huquq va uhdadorihoi darkhostkunandagoni akkreditatsiya
- Darkhostkunandagoni akkreditatsiya huquq dorand bo tartibi muqarrargardida nisbat ba amalhoi gayriqonunii maqomi davlati oid ba akkreditatsiya ba sud shikoyat namoyand.
- Darkhostkunandagoni akkreditatsiya uhdadorand:
– talaboti Sistemai akkreditatsiyaro ijro namoyand;
– ba shakhsoni mansabdori maqomi davlati oid ba akkreditatsiya baroi ijroi korhoi akkreditatsiya sharoiti zaruri faroham sozand;
– korhoro dar hududi doirai akkreditatsiya ijro namoyand;
– nomuvofiqatihoi oshkorshudaro dar muhlati muqarrarnamudai maqomoti davlati oid ba akkreditatsiya bartaraf kunand;
– ba shakhsone, ki nazorati davlati va sanjishro amali menamoyand, baroi ba bino vorid shudan, dastrasii tajhizot va tamin namudan bo ittiloot musoidat namoyand;
– dar sanjishhoi muqoisavi va muqoisai natijahoi chenak ishtirok namoyand;
– dar holati qat kardani amal yo bozkhondi shahodatnomai akkreditatsiya dar muhlati muqarrarnamudai maqomi davlati oid ba akkreditatsiya shahodatnomaro bargardonand va faoliyatro oid ba sertifikatsiya yo sanjishho qat namoyand.
BOBI 4. SERTIFIKATSIYA
Moddai 17. Maqsad va prinsiphoi sertifikatsiya
- Sertifikatsiya bo maqsadhoi zerin amali karda meshavad:
– tasdiq namudani mutobiqati obekthoi bahodihii mutobiqat ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni;
– musoidat namudan ba istemolkunandagon dar intikhobi durusti mahsulot, kor va khizmatrasoni.
- Prinsiphoi sertifikatsiya inho meboshand:
– oshkoro va dastras budani qoida va rasmiyoti sertifikatsiya;
– mustaqil budani maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya va ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda az darkhostkunandagoni sertifikatsiya;
– hifzi manfiathoi molumulkii darkhostkunandagoni sertifikatsiya, az jumla bo rohi rioyai makhfiyati malumote, ki dar ravandi rasmiyoti sertifikatsiya dastras megardand.
- Sertifikatsiya metavonad hatmi yo ikhtiyori boshad.
Moddai 18. Vakolathoi maqomi davlatii markazi oid ba sertifikatsiya
Ba vakolathoi maqomi davlatii markazi oid ba sertifikatsiya dokhil meshavand:
– amali namudani sertifikatsiya va dodani sertifikathoi mutobiqat, dodani huquq baroi istifodai alomati Sistemai sertifikatsiya;
– muqarrar namudani tartibi sertifikatsiya, shaklhoi sertifikathoi mutobiqat, zamimai onho va alomati Sistemai sertifikatsiya, mazmun, muhlati amali sertifikathoi mutobiqat, tartibi dodani onho, baqaydgiri, vorid namudani tagyiru ilovaho ba onho, bozdoshtan, tajdid, bekor, qat va tamdid namudani muhlati amali onho, inchunin tartibi tasdiq kardani nomgui hujjatho baroi giriftani sertifikati mutobiqat;
– baqaydgirii deklaratsiya oid ba mutobiqat tibqi doirai akkreditatsiya;
– peshburdi fehristi Sistemai davlatii sertifikatsiyai Jumhurii Tojikiston;
– ba roh mondani sanjishi nazoratii sifat va bekhatarii mahsulot, kor va khizmatrasonii sertifikatsiyashuda;
– ba darkhostkunandai sertifikatsiya dodani huquq baroi tamgaguzorii obekthoi bahodihii mutobiqat bo alomati Sistemai sertifikatsiya;
– barrasii arzu shikoyathoi darkhostkunandagoni sertifikatsiya va qabul namudani qaror oid ba onho;
– ba korhoi sertifikatsioni jalb namudani ekspertu auditorho oid ba sertifikatsiya va digar mutakhassison;
– tasis dodani shuro oid ba sertifikatsiya;
– bozdoshtan va beetibor donistani sertifikathoi mutobiqat.
Moddai 19. Tartib va rasmiyoti ijroi korhoi sertifikatsiya
- Tartibi ijroi korhoi sertifikatsiyaro dar Sistemai sertifikatsiya maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat muqarrar menamoyad.
- Natijai musbii sertifikatsiya bo sertifikati mutobiqat yo sertifikati salohiyatnoki tasdiq karda meshavad, ki onro maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya ba darkhostkunandai sertifikatsiya medihad.
- Rasmiyoti sertifikatsiya boyad tavre tahiya, tasdiq va tatbiq karda shavand, ki baroi savdoi baynalmilali moneahoi ilovagi barpo nakunand.
- Hangomi tahiyai rasmiyoti sertifikatsiya boyad dasturamal va tavsiyahoi baynalmilali ba etibor girifta shavand, ba istisnoi holathoe, ki chunin dasturamal va tavsiyaho baroi talaboti bekhatarii milli, peshgirii tajribai firebdihi, hifzi salomati va bekhatari, hayot va salomatii inson va hayvonotu nabotot, hifzi muhiti zist, omilhoi nazarrasi iqlimi va jugrofi, problemahoi muhimi tekhnologi yo infrasokhtori nomuvofiq boshand.
- Dar holati vujud nadoshtani dasturamal va rasmiyoti baynalmilalii dakhldor yo dar holati muvofiqat nakardani mazmuni tekhnikii rasmiyoti tahiyashavandai sertifikatsiya bo dasturamal va tavsiyahoi baynalmilali, agar rasmiyoti mazkur ba savdoi baynalmilali tasiri nazarras rasonda tavonad, maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat:
– dar marhilai avvali tahiyai rasmiyoti sertifikatsiya bo maqsadi shinosoii tarafhoi manfiatdor dar borai jori namudani rasmiyoti mushakhkhasi sertifikatsiya akhborot nashr menamoyad;
– loihai rasmiyotro baroi barrasi ba tarafhoi manfiatdor peshnihod menamoyad;
– dar holati qabul yo rad namudani peshnihodi tarafhoi manfiatdor onhoro ba tavri khatti ogoh esozad.
- Dar holati ba vujud omadan yo mavjud budani tahdidi paydoshavii problemahoi bekhatari, salomati, hifzi muhiti zist yo amniyati milli, maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat metavonad talaboti qismi 5 moddai mazkurro bo chunin shartho ijro nakunad:
– sari vaqt ogoh namudani tarafhoi manfiatdor bo rasmiyoti amalkunandai sertifikatsiya;
– tibqi darkhosti tarafhoi manfiatdor peshnihod kardani rasmiyoti amalkunanda;
– be mahdud namudani huquqhoi tarafhoi manfiatdor, ba onho dodani imkoniyat baroi peshnihodi taklifho;
– dar holati qabul yo rad namudani peshnihodi tarafhoi manfiatdor onhoro ba tavri khatti khabardor namudan.
- Hama rasmiyoti qabulshudai sertifikatsiya boyad sari vaqt nashr karda shavand yo baroi shinosoi ba tarafhoi manfiatdor bo tariqi digar peshnihod karda shavand.
- Ba istisnoi holathoi peshbininamudai qismi 6 moddai mazkur maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat vazifador ast, dar davrai bayni intishori talaboti vobasta ba rasmiyoti sertifikatsiya va mavridi amal qaror dodani onho, ba istehsolkunandagon jihati mutobiq gardonidani mol va usulhoi istehsolot ba talaboti muqarrarshuda, muhlati muayyani oqilona peshbini namoyad, vale on naboyad az 60 ruz kam boshad.
- Maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya boyad:
– darkhostkunandaro oid ba davomnokii guzaronidani rasmiyoti sertifikatsiya ogoh namoyand;
– darkhostkunandaro oid ba qarori qabulshuda bo nazardoshti natijahoi barrasii hujjatho ogoh namoyand;
– dar holati ba dast omadani natijahoi manfi darkhostkunandaro dar borai norasoihoi asosnokkardashuda ba tavri khatti ogoh namoyand;
– dar holati kambudiho doshtani darkhost, bo khohishi darkhostkunanda korhoi sertifikatsioniro ijro kunand.
- Az darkhostkunanda talab namudani malumoti baroi sertifikatsiya zarur to haddi aqal boyad mahdud karda shavad.
- Agar badi muayyan kardani muvofiqati mol ba tavsifnomai on tagyirot vorid karda shavand, rasmiyoti sertifikatsiya nisbat ba moli shaklan digargunshuda boyad ba andozae mahdud boshad, to bovarii zaruriro nisbati on, ki moli mazkur chun peshtara ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi standartoni javobgu ast, tamin namoyad.
Moddai 20. Sertifikatsiyai hatmi
- Sertifikatsiyai hatmi nisbat ba obekthoi bahodihii mutobiqati ba nomgui mahsulot, kor va khizmatrasoni, ki dar Jumhurii Tojikiston boyad hatman sertifikatsiya shavand, voridgardida, inchunin nisbat ba digar obekthoi bahodihii mutobiqat, amali karda meshavad.
- Furush va reklamai mahsulot, kor va khizmatrasoni, faoliyati hayati kormandon va obekthoi digari bahodihii mutobiqat, ki dar Jumhurii Tojikiston boyad hatman sertifikatsiya shavand, be mavjud budani hujjatho dar borai bahodihii mutobiqat man ast.
- Korhoi sertifikatsiyai hatmiro maqomoti davlatii akkreditatsiyashuda, vayotashkilotidigariakkreditatsiyashuda, ki tibqi tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston vakolati tashkil va guzaronidani sertifikatsiyai hatmi ba zimmai onho voguzor gardidaast, anjom medihad.(QJTaz 01.08.2012s., №889)
- Sertifikatsiyai hatmi dar asosi darkhost yo shartnoma bo darkhostkunanda baroi sertifikatsiya amali karda meshavad.
- Tarhhoi sertifikatsiya, ki hangomi sertifikatsiyai hatmii namudhoi muayyani mahsulot, kor va khizmatrasoni, faoliyati hayati kormandon va obekthoi digari bahodihii mutobiqat istifoda megardand, muvofiqi reglamenti tekhniki muqarrar karda meshavand, vale dar holate, ki agar tarhi sertifikatsiya dar on muqarrar nashuda boshad yo reglamenti tekhniki mavjud naboshad, muvofiqi hujjathoi sohai bameyordarorii tekhniki va standartoni muqarrar karda meshavand.
- Agar bo tarhi sertifikatsiya zarurati guzaronidani sanjishi mahsulot muqarrar gardida boshad, dar in holat onro ozmoishgohi (markazi) sanjishii akkreditatsiyashuda dar asosi darkhost yo shartnoma bo darkhostkunandagon meguzaronad.
Moddai 21. Deklaratsiyakunonii mutobiqat
- Deklaratsiyakunonii mutobiqat az tarafi darkhostkunanda oid ba tasdiqi mutobiqat bo chunin tarzho amali megardad:
– bo rohi qabuli deklaratsiya oid ba mutobiqat dar asosi dalelhoi bo protokolhoi sanjishi tasdiqshuda;
– bo rohi qabuli deklaratsiya oid ba mutobiqat dar asosi dalelhoi bo protokolhoi sanjishi tasdiqshuda va sertifikatu protokolhoi sanjishii maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya va yo ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda.
- Deklaratsiya oid ba mutobiqat dar maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya dar asosi talaboti Sistemai sertifikatsiya ba qayd girifta meshavad.
- Korhoi baqaydgirii deklaratsiya oid ba mutobiqat az tarafi maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya dar asosi darkhost yo shartnoma bo darkhostkunanda dar borai tasdiqi mutobiqat ijro karda meshavand.
- Tartibi baqaydgirii deklaratsiya oid ba mutobiqat, inchunin nomgui hujjathoi peshnihodshavanda baroi baqaydgirii deklaratsiya az tarafi maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat muayyan karda meshavand.
Moddai 22. Sertifikatsiyai ikhtiyori
- Maqomoti davlati va digar tashkilote, ki az tarafi maqomi davlati oid ba akkreditatsiya bo tartibi muqarrarshuda akkreditatsiya shudaand, huquq dorand sertifikatsiyai ikhtiyoriro amali namoyand.
- Sertifikatsiyai ikhtiyoriro maqomi akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya bo tashabbusi darkhostkunandagoni sertifikatsiya dar asosi shartnoma yo darkhost amali menamoyad.
- Hangomi sertifikatsiyai ikhtiyori darkhostkunandai sertifikatsiya reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoniro, ki muvofiqi onho sertifikatsiyai ikhtiyori amali karda meshavad, mustaqilona intikhob mekunad va nomgui nishondihandahoero, ki hangomi sertifikatsiyai ikhtiyorii obekthoi bahodihii mutobiqat nazorat karda meshavand, muayyan menamoyad. Ba nomgui in nishondihandaho ba tavri hatmi nishondihandahoi bekhatari vorid karda meshavand, agar onho dar reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni baroi obekti bahodihii mutobiqati mazkur muqarrar gardida boshand.
Moddai 23. Talabot ba nomgui mahsulot, kor va khizmatrasoni, faoliyati hayati kormandon va obekthoi digari bahodihii mutobiqat, ki dar Jumhurii Tojikiston hatman sertifikatsiya meshavand
- Dar nomgui mahsulot, kor va khizmatrasoni, faoliyati hayati kormandon va obekthoi digari bahodihii mutobiqat, ki dar Jumhurii Tojikiston hatman sertifikatsiya meshavand, muqarrar karda meshavand:
– namudhoi mahsulot, kor va khizmatrasoni, faoliyati hayati kormandon va obekthoi digari bahodihii mutobiqat, ki hatman sertifikatsiya meshavand;
– reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni, ki dar khususi mutobiqat ba onho sertifikatsiyai hatmi guzaronida meshavad.
- Hangomi tartib dodani nomgui mahsulot, kor va khizmatrasoni, faoliyati hayati kormandon va obekthoi digari bahodihii mutobiqat, ki dar Jumhurii Tojikiston boyad hatman sertifikatsiya shavand, chunin meyorho muqarrar karda meshavand:
– khatarnokii imkonpaziri mahsulot, kor va khizmatrasoni, faoliyati hayati kormandon va obekthoi digari bahodihii mutobiqat ba hayot va salomatii inson, molu mulk va muhiti zist;
– nomuvofiqatii vositahoi tekhnikii istehsoli vatani va khoriji.
Moddai 24. Pardokht baroi ijroi korhoi sertifikatsiya va guzaronidani sanjishi mahsulot
- Pardokht baroi ijroi korhoi sertifikatsiya vobasta ba mehnattalabii ijroi korhoi tasdiqnamudai maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat az tarafi darkhostkunandai sertifikatsiya surat megirad.
- Arzishi guzaronidani sanjishi mahsulot bo nazardoshti mehnattalabii guzaronidani sanjishi mahsulot metavonad dar shartnomai bayni ozmoishgohi (markazi) sanjishii akkreditatsiyashuda va darkhostkunandagoni sertifikatsiya muayyan karda shavad.
- Pardokhti mablagi korhoi sertifikatsioni baroi mahsuloti hammonandi vatani va voridoti yak khel muqarrar karda meshavad.
Moddai 25. Huquq va uhdadorihoi maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya
- Maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya huquq dorand:
– ba darkhostkunandagoni sertifikatsiya sertifikathoi mutobiqat va sertifikathoi salohiyatnoki dihand;
– amali sertifikati mutobiqat va sertifikati salohiyatnokiro, ki khudi onho dodaand, dar holati oshkorshavii nomuvofiqatii obekti bahodihii mutobiqat ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni bozdorand va yo bekor namoyand;
– alomati Sistemai akkreditatsiyaro istifoda barand;
– deklaratsiyaho oid ba mutobiqatro tibqi doirai akkreditatsiya ba qayd girand.
- Maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya uhdadorand:
– ijroi talaboti muqarrarnamudai reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoniro nisbat ba maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya tamin namoyand;
– talaboti Sistemai sertifikatsiyaro ijro namoyand;
– ba darkhostkunandagoni sertifikatsiya oid ba qoida va rasmiyoti sertifikatsiya ittiloot eshnihod namoyand;
– bahisobgirii sertifikathoi mutobiqat va sertifikathoi salohiyatnokii dodashudaro ba roh monand;
– dar borai sertifikathoi mutobiqat va sertifikathoi salohiyatnokii ba obekti bahodihii mutobiqat dodashuda, dar borai vorid namudani tagyiru ilovaho ba onho, bozdoshtan, tajdid, bekor, qat va tamdid namudani muhlati amali onho ba maqomi davlatii markazi oid ba sertifikatsiya muntazam ittilo dihand;
– sertifikatsiyaro tanho dar doirai muayyani akkreditatsiya guzaronand;
– dar holati az tarafi maqomi davlati oid ba akkreditatsiya bozdoshtan yo bekor kardani shahodatnomai akkreditatsiya faoliyatro oid ba sertifikatsiya bozdorand yo qat namoyand;
– az rui imkoniyat guzaronidani korhoi sertifikatsioniro tamin namoyand.
Moddai 26. Huquq va uhdadorihoi ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda
- Ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda huquq dorand:
– sanjishi mutobiq budani mahsulotro ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni tibqi doirai akkreditatsiya guzaronand;
– alomati Sistemai akkreditatsiyaro istifoda barand.
- Ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda uhdadorand:
– ijroi talaboti muqarrarnamudai reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoniro oid ba ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda tamin namoyand;
– qoida va rasmiyoti muqarrarnamudai sanjishi mahsulotro rioya namoyand;
– ba maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya yo darkhostkunandai sertifikatsiya protokoli sanjishi mahsulotro suporand;
– etimodnokii natijahoi sanjishi mahsulotro tamin namoyand;
– sanjishro tanho dar doirai akkreditatsiya guzaronand;
– dar holati az tarafi maqomi davlati oid ba akkreditatsiya bozdoshtan yo bekor kardani shahodatnomai akkreditatsiya faoliyatro oid ba sanjish bozdorand yo qat namoyand.
Moddai 27. Huquq va uhdadorihoi darkhostkunandagoni sertifikatsiya
- Darkhostkunandagoni sertifikatsiya huquq dorand:
– baroi ijroi korhoi sertifikatsiya hama guna maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiyaro intikhob namoyand;
– baroi guzaronidani sanjishi mahsulot ba hama guna ozmoishgoh (markaz)-i sanjishii akkreditatsiyashuda murojiat namoyand;
– alomati Sistemai sertifikatsiyaro baroi tamgaguzorii obekthoi bahodihii mutobiqat, ki sertifikati mutobiqat dorand, istifoda barand;
– nisbat ba amalhoi gayriqonunii maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya va ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishii akkreditatsiyashuda tibqi tartib va muhlati dar Sistemai sertifikatsiya muqarrargardida ba maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat va dar holati rozi nabudan bo qarori on, ba sud murojiat namoyand.
- Darkhostkunandagoni sertifikatsiya uhdadorand:
– talaboti Sistemai sertifikatsiyaro rioya namoyand;
– hangomi ijroi korhoi sertifikatsiya ba shakhsoni mansabdori maqomoti akkreditatsiyashuda oid ba sertifikatsiya sharoiti zarurii kori faroham orand;
– mutobiqati obekti bahodihii mutobiqatro ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni, ki dar sertifikati mutobiqat nishon doda shudaand, tamin namoyand;
– furushi mahsulot, kor va khizmatrasoni, faoliyati hayati kormandon va faoliyati obekthoi digari bahodihii mutobiqatro, agar in obektho ba talaboti reglamenthoi tekhniki va hujjathoi sohai standartoni, ki dar sertifikati mutobiqat va sertifikati salohiyatnoki nishon doda shudaand, muvofiq naboshand, inchunin dar holati ba okhir rasidani muhlati amali in sertifikatho yo dar holati muvaqqatan bozdoshtan yo bekor kardani onho, bozdorand yo man namoyand.
Moddai 28. Etirofi hujjathoi bahodihii mutobiqati mahsulot
- Hujjathoi bahodihii mutobiqati mahsulot, ki berun az qalamravi Jumhurii Tojikiston girifta shudaand, metavonand dar asosi sanadhoi huquqii baynalmilalii dar Jumhurii Tojikiston amalkunanda etirof karda shavand.
- Tartibi etirofi hujjathoi mazkuri bahodihii mutobiqati mahsulot bo sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof kardaast, muqarrar karda meshavad, agar in tartibro sanadhoi huquqii baynalmilalii etirofnamudai Tojikiston muqarrar nakarda boshad, on az tarafi maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat muqarrar karda meshavad.
Moddai 29. SHarthoi ba Jumhurii Tojikiston vorid namudani mahsulote, ki hatman sertifikatsiya meshavand
- Ba muomiloti ozod barovardani mahsuloti voridotii hatman sertifikatsiyashavanda dar qalamravi gumrukii Jumhurii Tojikiston bo tartibi muqarrarnamudai Kodeksi gumruki Jumhurii Tojikiston anjom doda meshavad.
- Tartibi ba hududi gumrukii Jumhurii Tojikiston vorid namudani mahsuloti hatman sertifikatsiyashavandaro maqomi vakolatdor oid ba masalahoi faoliyati gumruki va maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat muqarrar menamoyand.
Moddai 30. Mablagguzorii korhoi bahodihii mutobiqat
Mablagguzorii dastgohi markazii maqomi vakolatdori davlati dar sohai bahodihii mutobiqat, markazhoi viloyati va mintaqavii on az hisobi mablaghoi bujeti jumhuriyavi va mahalli, inchunin tavassuti khizmatrasonii muzdnok, surat megirad.
Moddai 31. Ijroi korho dar sohai bahodihii mutobiqat
Korho oid ba sertifikatsiyai obekthoi bahodihii mutobiqat, inchunin korhoi akkreditatsiyai maqomot oid ba sertifikatsiya va ozmoishgoh (markaz)-hoi sanjishi muvofiqi talaboti Qonuni mazkur amali karda meshavand.
BOBI 5. MUQARRAROTI HOTIMAVI
Moddai 32. Javobgari baroi rioya nakardani talaboti Qonuni mazkur
SHakhsoni voqei va huquqie, ki talaboti Qonuni mazkurro rioya namekunand, mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.
Moddai 33. Dar borai az etibor soqit donistani Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai sertifikatsiyai mahsulot va khizmatrasoni”
Qonuni Jumhurii Tojikiston az 13 dekabri soli 1996 “Dar borai sertifikatsiyai mahsulot va khizmatrasoni” (Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 1996, №23, mod.337; s. 2002, №4, q.1, mod.227; s. 2007, №7, mod.669) az 1 yanvari soli 2013 az etibor soqit donista shavad.
Moddai 34. Tartibi mavridi amal qaror dodani Qonuni mazkur
Qonuni mazkur az 1 yanvari soli 2013 mavridi amal qaror doda shavad.
Prezidenti
Jumhurii Tojikiston Emomali RAHMON
sh. Dushanbe,
2 avgusti soli 2011,
№759