Home / Ilm / Hardal dar Kanzi SHifo (Kitob)

Hardal dar Kanzi SHifo (Kitob)

hardal_gorchica-660x330Hardal — inro ba rusi gorchisa menomand, ki har yak shakhse, ki zamin doshta boshad, metavonad parvarish namoyad. Bargi in giyoh monandi barghoi turb, vale az on maydatar, shakhshul va andak tundbuy ast. Poyaash chorqirra, gulash zard, tukhmash kululai surkhi tundtam ast. In rastani navhoi sahroi va bustoni dorad. Dar tib bustoni, yane bogii on istemol meshavad, ki bad az kuftan zardtob megardad.

Mizojash dar darajai chorum garm va khushk ast. Hislathoi shifobakhshi on: agar inro bikhurand, bemorihoi sardi vobasta ba holati mayna va bodii monandi: lisargus (letargiya), folij (shal shudani nimai badan ba darozi), sust va notavon gashtani uzvho va dardi sari az khunuki  ba ham rasidaro shifo mebakhshad, surokhi bandshudai sari biniro mekushoyad, nazlahoi sardro man mekunad, hamai dah hishoi badanro ravshan va buro megardonad, zehnro tez mekunad, ishtihoro quvvat medihad, dardi jigar va sipurzro sokin mekunad.

Muyi sarro taroshida, bad hardalro khamir karda guzoshta ba sar bandand, lisargusro shifo mebakhshad, nazlai khunukro man mekunad; agar onro bo asal khamir karda, ba peshoni guzoshta bandand, dardi sarro taskin medihad va nazlahoi pay dar payro man mesozad, dardi jigar va sipurzro niz sokin megardonad.

Agar kuftai inro dar bini birezand yo bo naycha ba darunash puf kunand, kasi sargirifta va behushro hushyor mekunad; bachadoni khafashudaro, ki goh-goh bemorash behush megardad, shifo mebakhshad. Inro dar ob jushonida, khudro ba bukhorash bidorand va az shamol khurdan ehtiyot shavand, girehhoi raghoro dar daruni gush mekushoyad. Kuftai hardalro bo ob va asal daromekhta, ba chashm kashand, pardaero, ki chashmro torik megardonad, daf mekunad va dagalii pilkhoi chashmro muloim va isloh megardonad. Hardalro dar ob jushonida, ba on ob asal daromekhta, dar chashm chakonand, shabkuriro ba isloh meovarad; dar gush va ba dandon bichakonand, dardi luqqosi va dardi digari har dui in uzvro taskin medihad.

CHun tukhmi tari onro kufta, obi onro fishurda girifta khushk namoyand va bad mahin os karda chun surma ba chashm kashand, hamai bemorihoi chashmro foida mebakhshad va paydo shudani har khel namudahoro dar on daf mekunad. Tukhmi onro bo anjir yakjo kufta, chun shamcha sokhta, dar gush guzorand, dard va jarangi onro daf mesozad. Inro ord barin os karda, bo shahdob (asalob) daromekhta, bo on gargara kunand va yo onro dar dahan bigardonand, varami tagi zabon, garoni va sustu notavon gashtani onro shifo mebakhshad, dardi dandonro taskin medihad, dagalii rohi nafasro, ki kuhna shuda boshad, isloh mekunad. Agar inro ba tanhoi bikhoyand, balgamro ba vositai dahan ikhroj mekunad.

Agar inro kufta bimoland, dardi luqqosii dandon va dardhoi digari onro, ki be varam boshand, hamon dam taskin medihad. Kuftai hardalro bo asal yo bo charbi yo bo mumi zanburi asal dar otash gudokhta, bo ravgani zaytun daromekhta, ba chehra bimoland, rangi ruyro sof megardonad va agar inro ba chashm bimoland, khuni khobraftagii onro daf mesozad.

Agar inro bo asal daromekhta bikhurand, damkutahi va surfai tarro shifo mebakhshad, bohro qavi megardonad; agar bo pudina va sharob daromekhta bikhurand, bugma (khafa) shudani bachadonro, ki goh-goh behushi meovarad, shifo mebakhshad, kirmhoi medaro khorij mesozad.  Inro nimkufta bo ob bikhurand, tabi balgami  va savdoviro sihat mebakhshad va jarangi gushro, ki sababash moddai gafsi chaspak boshad, ba ibro meovarad.

Agar inro bo anjir yakjo kufta guzoshta bandand, illati niqris (podagra)- ro, irqunnaso (radikulit)-ro shifo mebakhshad va ba johoi girdak-girdak muyrekhtai sar va rish muy meruyonad, moddahoi dokhiliro ba ruyi pust mekashad, dardi az bodi sard baamalomadaro taskin medihad; varamhoi balgamii kuhnaro dar har uzve, ki boshad, megardonad; bo sirko khamir karda guzoshta bandand, quturi reshgashta va shukufai pustro, ki kuhna shuda boshad, shifo mebakhshad; agar bo sikanjabin va gugird yo bo sikanjabinu karami tojiki sirishta guzoshta bandand, khanozerro bo yak ajobate tahlil medihad. Inro bo bargi guli khayri yakjo kufta guzoshta bandand, varamhoi sakht va savdoviro megardonad; bo reshai khushki jadvor yakjo karda, guzoshta bandand, pesro nest mekunad; bo ravgan sirishta, ba zakar bimoland yo guzoshta bandand, onro ba harakat meovarad.

hardal_gorchica-2

Agar 20 gramm tukhmi onro bo sharob ba dili nahor bikhurand, bohro quvvat mebakhshad. Inro bo non yo bo sharob daromekhta bikhurand, kirmi medaro daf mekunad. Giyoh va tukhmi onro bo taom bikhurand, taomro hazm va medaro garm megardonad, varami sipurzro tahlil medihad.

Agar inro pukhta va yo bargi tarashro bikhurand yo tukhmashro bo lablabu va tugmachaguli dashti pesh az qay kardan bikhurand, balgamro az darun judo namuda, baroi daf kardan tayyor mesozad. Inro bardavom bo lablabu pukhta bikhurand, baroi illathoi sard va siyoh zadani chashm, ki az jam shudani balgam dar magzi sar boshad, darmon meshavad.

Az hardal obkoma niz tayyor mekunand, ki tundu tezmaza, khurdanash gudozanda va bashiddat pokkunandai balgam megardad; meda va jigarro garm megardonad; agar hamesha inro va ba tanhoi ham biyoshomand niz, meda va jigarro garm megardonad; bo gizohoi dushvorhazm tanovul namoyand, hamin tavr tasir mebakhshad — in guna zararashro bo khurdani kosni, bodom va sirko isloh metavon kard. (Obkoma—in nonkhurishest, ki az jurgot, tukhmi ispand, khamirturushi khushk va sirko tayyor karda meshavad va agar ba in hardal hamroh namoyand, khislathoi nomburdaro paydo mekunad).

Muallifi «Ikhtiyoroti badei» guftaast, ki shukufai puste, ki bo hej davo ilojpazir nagashta boshad, chun bad az hammom kardani bemor hardalro soida, tayyor namuda, avval shukufaro bo matoi dagal to khunolud gashtanash bimolandu bad hardalro ba on bimonad, az on zardobi bisyor ravon meshavad va sihat meyobad. Hardalro dud kunand, az on jo hasharot va jonvaroni zararnok megurezand. Hakimi mashhur Rozi guftaast, ki hardalro dar surokhi mor birezand, boisi khalo-kati on megardad.

Vale hardal ba odamoni garmmizoj zarar dorad, yane tashna mekunad. Dar in holat kosni, ravgani bodom va sirko biyoshomand, ziyonash isloh meyobad. Miqdori yak bor khurdai dar yak ruz az kuftai hardal to 10,5 gramm ast. Dar istemoli hardal az hama pesh boyad mizojho, namudhoi bemori, vaqti muvofiq, obu havo va mavqei jugrofii mahalro rioya kunand.

Agar hardalro dar obi angur biyandozand, jushidani onro man mesozad, yane may va sirko gashtani onro mone meshavad. Az hardal ravgan ham tayyor mekunand ba in tariq. Tukhmi hardalro har qadar, ki khohand, girifta, nimkufta, ba on kame obi garm biposhand va bo quvvati tamom ba har tarik, ki khohand, biposhandu hamai ravganashro bisitonand. Agar pesh az kuftan tukhmashro panj-shash soat dar ob tar kunand, bad fishurda ravganashro bigirand, inchunin behtar meshavad, agar dar in amal zarfi misini qalagi davondagiro ba kor barandu on zarfro ba ruyi otash molida garm karda, kamtar nabot dokhil namuda, bifishorand, ravgan beshtar va behtar barmeoyad.

Ravgani hardalro biyoshomand, girehi asabhoro mekushoyad, nisyonro (faromushkhotiriro) daf mekunad; folij, dardhoi sardi kuhna, tabhoi kuhna va bugma (khafa) shudani bachadonro ba ibro meovarand. Agar nimgarm dar gush chakonand, garonii gushro isloh mekunad, inchunin varami gushro, ki sababash khunuki  boshad, tahlil medihad. Agar bimoland, baroi dardi dandon, bugma shudani bachadon darmon meshavad, dardhoi kuhnaro taskin medihad, inchunin varamhoi sakht va digar varamhoi sardmizojro megardonad. Miqdori yak bor khurdan az ravgani hardal dar yak ruz to 10,5 gramm ast.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …