Home / Jamiyat / HIFZI MUHITI ZIST

HIFZI MUHITI ZIST

QONUNI JUMHURII TOJIKISTON  DAR BORAI HIFZI MUHITI ZIST

(QJT az 18.07.17 s., №1449) 

(Akhbori majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 2011, № 7-8, mod. 614; s. 2014, №11, mod. 669; Qonuni JT az 18.07.2017 s., №1449)

Qonuni mazkur asoshoi huquqii siyosati davlatiro dar sohai hifzi muhiti zist muayyan namuda, ba tamini rushdi ustuvori ijtimoiyu iqtisodi, kafolathoi huquqi inson ba muhiti zisti solim va musoid, tahkimi tartiboti huquqi, peshgirii tasiri nomatlubi faoliyati khojagidori va digar faoliyat ba muhiti zist, tashkili istifodai oqilonai zakhirahoi tabiat va tamini amniyati ekologi ravona shudaast. 

BOBI 1.

MUQARRAROTI UMUMI

Moddai 1. Mafhumhoi asosi  

Dar Qonuni mazkur mafhumhoi asosii zerin istifoda shudaand:

muhiti zist muhiti zisti inson, majmui juziyoti muhiti tabii, obekthoi tabii va tabiii antropogeni, inchunin obekthoi antropogeni;

obekti antropogeni – obekte, ki inson baroi tamini ehtiyojoti ijtimoii khud sokhtaast va on doroi khususiyathoi obekthoi tabii nameboshad;

gunogunii biologi – shaklhoi gunoguni organizmhoi zindai mansub ba hama manbaho, az jumla, ekosistemahoi zamini va obi va komplekshoi ekologi, ki organizmhoi zinda juzi onho meboshand; mafhumi mazkur gunoguniro dar doirai namud, bayni namudho va gunogunii ekosistemaho dar bar megirad;

muhiti zisti musoid muhiti ziste, ki sifati on faoliyati ustuvori sistemahoi ekologii tabii, obekthoi tabii va tabiii antropogeniro tamin menamoyad;

– zarar ba muhiti zist – tagyiryobii nomatlubi holati muhiti zist dar natijai iflosshavii on, ki ba tanazzuli sistemahoi ekologi va kohishyobii zakhirahoi tabii sabab megardad;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

parki  dendrologii davlati – guruhi rastanihoe, ki arzishi ilmi, farhangi va tarikhi dorand, namudhoi tabiii nabototi bogu gulgashtho (parkho);

moddai ifloskunanda – modda yo omekhtai moddahoe, ki miqdor va (yo) tarkibi onho az meyori baroi moddahoi kimiyovi, az jumla radioaktivi, digar moddaho va mikroorganizmho muqarrargardida ziyod meboshad va ba muhiti zist tasiri manfi merasonand;

iflosshavii muhiti zist – voridshavii moddahoi ehtimolan khatarnoki kimiyovi va biologi, moddahoi radioaktivi, partovhoi istehsoli va istemoli ba muhiti zist, inchunin tasiri sado, larzish, maydonhoi magniti va digar tasiri manfii fiziki ba muhiti zist;

mintaqai muhofizati (buferi) – hududi zamin va qismi fazo, ki bo maqsadi kam kardani tasiri nomatlubi beruna dar atrofi hududhoi tabiii makhsus muhofizatshavanda tashkil karda meshavad;

mintaqahoi sanitarii muhofizati – hududhoi tabiie, ki baroi tamini meyorhoi gigienii zarurii gilzati moddahoi ifloskunanda dar qabati ruizaminii atmosfera, hifzi manbahoi ob, kam kardani tasiri manfii khathoi intiqoli barq ba aholii mahal tain gardidaand;

sifati muhiti zist – holati muhiti zist, ki bo nishondihandahoi fiziki, kimiyovi, biologi, nishondihandahoi digar va (yo) majmui onho ifoda megardad;

juzhoi muhiti tabii – zamin, qari on, khok, obhoi ruizamini va zerizamini, havoi atmosfera, olami nabototu hayvonot va digar organizmho, inchunin qabati ozoni atmosfera va fazoi kayhonii atrofi Zamin, ki dar majmu sharoiti musoidro baroi mavjudiyati hayot dar rui Zamin tamin mekunand;

nazorat dar sohai hifzi muhiti zist (nazorati ekologi) – majmui chorabinihoe, ki ba peshgiri, oshkor va raf kardani holathoi vayronkunii qonunguzori  dar sohai hifzi muhiti zist, tamini rioyai talabot, az jumla meyorho va hujjathoi meyorii sohai hifzi muhiti zist az jonibi subekthoi faoliyati khojagidori va gayra ravona shudaand;

Kitobi Surkh majmui malumotho oid ba namudhoi nodir, nobudshavanda yo tahti tahdidi nobudshavi qarordoshtai rastaniho va hayvonot, ki bo maqsadi jori namudani nizomi hifozati makhsus va aznavbarqarorkunii minbadai onho bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavad;

limiti istifodai zakhirahoi tabii – miqdori nihoii giriftan va istemol kardani zakhirahoi tabii, ikhroji moddahoi zararovar ifloskunanda ba muhiti zist, ki bo maqsadi hifzi zakhirahoi tabii, istifodai oqilonai onho, peshgiri va rafi tasiri nomatlubi onho muqarrar karda meshavad;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

meyorhoi ikhroji partovi moddaho va mikroorganizmhoi ifloskunanda (minbad – meyorhoi ikhroj va partov) – mahdudiyati ikhroj va partovi moddaho va mikroorganizmhoi ifloskunanda ba muhiti zist, ki baroi davrai guzaronidani chorabinihoi hifzi muhiti zist, az jumla jori namudani tekhnologiyahoi behtarini mavjuda, bo maqsadi noil gardidan ba meyorhoi hifzi muhiti zist muqarrar karda meshavand;

monitoringi muhiti zist (monitoringi ekologi) – sistemai kompleksii mushohida, arzyobi va eshguii tagyiroti holati muhiti zist tahti tasiri omilhoi tabii va antropogeni;

meyorhoi sohai hifzi muhiti zist (minbad – meyorhoi hifzi tabiat) – meyorhoi muqarrargardidai sifati muhiti zist va meyorhoi tasiri imkonpazir ba on ki dar surati rioyai onho muhiti musoidi zist baroi hayoti inson, faoliyati ustuvori sistemahoi tabiii ekologi tamin gardida, gunogunii biologi hifz karda meshavad;

meyorhoi imkonpaziri fishori antropogeni ba muhiti zist – meyorhoe, ki mutobiqi andozai tasiri majmuii imkonpaziri hama manbaho ba muhiti zist va (yo) juziyoti alohidai muhiti tabiat dar doirai mintaqahoi mushakhkhas muqarrar karda shudaand va dar surati rioyai onho faoliyati ustuvori sistemahoi ekologii tabii tamin va gunogunii biologi hifz karda meshavad;

hududhoi tabiii makhsus muhofizatshavanda – qitahoi zamin, ob va fazoi on ki dar onho kompleksho va obekthoi tabiii doroi ahamiyati makhsusi hifzi olami nabototu hayvonot va muhiti zist, ilmi, farhangi, marifati, istirohati va solimgardoni joygirand va bo tartibi muqarrarnamudai qonun purra va yo qisman az istifodai hojagidori girifta shudaand va baroi onho nizomi hifozati makhsus muayyan gardidaast;

hifzi muhiti zist – sistemai chorabinihoi davlati va jamiyatii doroi khususiyati huquqi, iqtisodi, ijtimoi, tekhnologi, marifati va baynalmilali, ki ba tamini hamohangii munosibati mutaqobilai jamiyat va tabiat dar asosi hifz va barqarorsozii muhiti tabii, istifodai oqilonai zakhirahoi tabii, behtar namudani sifati muhiti zisti inson, peshgiri va rafi tasiri manfii faoliyati khojagidori va digar faoliyat ba muhiti zist va bartaraf namudani oqibathoi on ravona gardidaand;

arzyobii tasir ba muhiti zist – namudi faoliyat oid ba oshkor namudan, tahlil kardan va ba hisob giriftani oqibathoi tasiri mustaqim va gayrimustaqimi faoliyati ba naqsha giriftashudai khojagidori va faoliyati digar ba muhiti zist bo maqsadi qabuli qarorho oid ba imkonpazir yo imkonnopazir budani anjomdihii on;

obekti tabiii antropogeni – obekti tabii, ki dar natijai faoliyati khojagidori va digar faoliyat tagyir yoftaast va (yo) obekte, ki az tarafi inson sokhta shuda, doroi khususiyati obekti tabii meboshad va ahamiyati rekreatsioni va muhofizati dorad;

obekti tabii – sistemai ekologii tabii, landshafti tabii va juzhoi tarkibii onho, ki khususiyathoi tabiii khudro nigoh doshtaand;

kompleksi tabii – majmui obekthoi tabiii az jihati funksionali va tabii ba ham aloqamande, ki bo nishonahoi geografi va nishonahoi digari marbuta muttahid meboshand;

– landshafti tabii – mavzee, ki dar natijai faoliyati khojagidori va digar faoliyat tagyir nayoftaast va ba navhoi muayyani relefi mahal, khok, rastanii dar sharoiti yagonai iqlimi tashakkulyofta muvofiq meboshad;

zakhirahoi tabii – juziyoti tabiii muhiti zist, obekthoi tabii va tabiii antropogenie, ki inson istifoda mebarad (energiyai oftob, garmii dokhilizamini, havoi atmosfera, zakhirahoi zamin, ob, jangal va madan, mavodi radioaktivi, olami nabototu hayvonot va mahsuli onho, digar nemathoi tabii);

istifodai zakhirahoi tabiat – faoliyati khojagidori va digar faoliyat (az jumla nizomi) bo istifodai namudhoi alohidai zakhirahoi tabii, inchunin tasiri in faoliyat ba muhiti zist;

istifodabarandai tabiat shakhsi voqei yo huquqie, ki hamchun tashabbuskor yo farmoishgari faoliyati khojagidori va digar faoliyat amal namuda, bo muhiti zist va zakhirahoi tabii sozgor ast;

sistemai hifzi muhiti zist – majmui barnoma va chorabinihoi davlati, reglamenthoi tekhniki, maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist, vohidhoi zersokhtori on, shabakahoi dar sohai muhiti zist, sarfi nazar az shakli tashkiliyu huquqi va molikiyat, amalkunandai muassisayu tashkilotho, ki ba tatbiqi siyosati davlati dar sohai muhiti zist nigaronida shuda, baroi ijroi maqsadu vazifahoi yagona, afzun gardonidani sahmi in soha dar rushdi ijtimoiyu iqtisodii kishvar, tamini amniyati ekologi va muhiti zisti baroi inson musoid muttahid karda shudaand;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

meyori tekhnologi – meyori imkonpaziri ikhroj va partovi modda va mikroorganizmho, ki baroi manbahoi statsionari (doimi), sayyor va digar manbaho, ravandhoi tekhnologi va tajhizot muqarrar karda meshavand va andozai imkonpaziri hajmi ikhroj va partovi moddaho va mikroorganizmhoro ba muhiti zist ba hisobi vohidi mahsuloti istehsolshavanda inikos menamoyad;

qabati ozon – qabati atmosferi dar sathi sayyora dar balandii 7-8 km dar qutbho va 17-18 km dar Ekvator bo tamarkuzi ziyodi molekulahoi ozon, ki nurhoi ultrabunafshi baroi organizmhoi zinda halokatovarro az kayhon nameguzaronad;

sistemai ekologi – majmui yagona, ustuvor, mustaqilona inkishofyobanda va tanzimshavandai juziyoti zinda va gayrizindai muhiti zist dar hududi qitai muayyani biosferi, ki tavassuti mubodilai moddaho, energiya va ittiloot bayni ham aloqamand meboshand;

ittilooti ekologi – hama guna ittiloot dar shakli khatti, vizuali, akustiki, elektroni yo hama guna shakli digari moddi dar borai holati muhiti zist va juziyoti on, inchunin robitai mutaqobilai bayni in juziyot, omilho, ba monandi moddaho, energiya, sado, radiatsiya, amalho, az jumla chorabinihoi mamuri, sozishnomahoi ekologi, qonunguzori, naqshaho va barnomahoi marbut ba muhiti zist, kharojotu daromadho va digar tadqiqoti iqtisodi va durnamohoe, ki dar qabuli qarorho oid ba muhiti zist istifoda megardand;

amniyati ekologi holati muhofizavii manfiathoi muhimi hayotii shakhs, jomea, muhiti zist az tahdidhoe, ki dar natijai tasirrasonii antropogeni va tabii ba muhiti zist, az jumla ba ofatu falokathoi tabii aloqamandand;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

khatari ekologi – ehtimoliyati farorasii holate, ki baroi muhiti zist oqibati nomusoid doshta, dar natijai tasiri manfii faoliyati khojagidori va faoliyati digari manfi, holathoi tabii va tekhnogeni ba vujud meoyad;

ekspertizai ekologi – muqarrar namudani mutobiqati yo nomutobiqatii hujjati loihavi va digar hujjatho favquloddai doroi khususiyati ba talaboti qonunguzori oid ba hifzi muhiti zist va istifodabarii oqilonai zakhirahoi tabii, az on jumla sanadhoi meyorii tekhniki(QJT az 18.07.17 s., №1449)

auditi ekologi – tahlili mutobiqati faoliyat va hisoboti subekti hojagidori ba qonunguzorii amalkunanda, hujjathoi meyoriyu metodi, dasturi va tanzimkunandai sohai hifzi muhiti zist va istifodai zakhirahoi tabii.

 

Moddai 2. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai hifzi muhiti zist

 

Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai hifzi muhiti zist ba Konstitutsiyai Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Qonuni mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston va sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, iborat meboshad.  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 3. Doirai amali Qonuni mazkur

 

  1. Qonuni mazkur munosibathoi marbut ba aloqamandii mutaqobilai jamiyat va muhiti zistro dar ravandi faoliyati khojagidori va digar faoliyate, ki ba muhiti zisti hududi Jumhurii Tojikiston tasir merasonand, tanzim menamoyad.
  2. Masalahoi hifz va istifodai zamin, qari zamin, ob, havoi atmosfera, olami nabototu hayvonot, az jumla gunogunii biologi, jangalho, inchunin obekthoi muhiti atrofi doroi arzishi makhsusi ekologi, ilmi, tarikhi va farhangi, mavzehoi tabiii makhsus hifzshavandaro dar qismate, ki dar Qonuni mazkur tanzim namegardand, qonunhoi dakhldor va qonunhoi digari dar asosi on amalkunanda va sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston ba tanzim medarorand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  3. Munosibathoi sohai hifzi muhiti zist dar qismati baroi tamini bekhatarii sanitari-epidemiologii aholi zarurro qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai bekhatarii sanitari-epidemiologii aholi va hifzi salomatii aholi, inchunin digar sanadhoi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston, ki ba tamini muhiti zisti baroi inson musoid nigaronida shudaand, ba tanzim medarorand.

 

Moddai 4. Siyosati davlati dar sohai hifzi muhiti zist

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

  1. Siyosati davlati dar sohai hifzi muhiti zist majmui tadbirhoi huquqi, iqtisodi, tashkili, marifati, farhangi, ittilooti, ijtimoivu infrasokhtori va digar tadbirhoi tasirrasonii davlati meboshand, ki ba tamini hifz va istifodai oqilonayu samaranoki zakhirahoi ob va zamin, sarvathoi zerizamini, fazoi havoi, olami nabototu hayvonot va digar zakhirahoi tabii baroi manfiati khalq ravona karda shudaand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Baroi tatbiqi siyosati davlati dar sohai hifzi muhiti zist sistemai hifzi muhiti zisti Jumhurii Tojikiston tasis doda meshavad, ki on ba tamini huquqi shahrvandon baroi muhiti zisti solim va musoid nigaronida shudaast. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  3. Asosi tashkili siyosati davlati dar sohai hifzi muhiti zist az sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston, az jumla konsepsiya, barnoma, strategiya, durnamo va naqshahoi amal oid ba hifzi muhiti zist iborat meboshand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 5. Prinsiphoi asosii hifzi muhiti zist

 

Faoliyati khojagidori va digar faoliyati maqomoti hokimiyati davlatii Jumhurii Tojikiston, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, shakhsoni voqei va huquqie, ki ba muhiti zist tasir merasonand, dar asosi prinsiphoi zerin anjom doda meshavad:  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– tamini voloiyati Konstitutsiya va sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston dar sohai  hifzi muhiti zist;   (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– afzaliyati hifzi hayot va salomatii inson, rioyai huquqi on ba muhiti musoidi zist;

– barqaror sokhtan va nigoh doshtan, istifodai ustuvor va oqilonai muhiti zist bo maqsadi baland bardoshtani sathi zindagi, tamini muhiti musoidi  zist baroi koru istirohati aholi;

– payvasti ilman asosnoki manfiathoi huquqi, ekologi, iqtisodiyu ijtimoii inson, jamiyat va davlat, andeshidani chorahoi samaranok bo maqsadi noil shudan ba rushdi ustuvor;

– muzdnok budani istifodabarii zakhirahoi tabii va jubroni zarari ba muhiti zist rasonidashuda;

– mustaqiliyati nazorat dar sohai hifzi muhiti zist;

– ehtimoliyati khatari ekologii faoliyati khojagidori va digar faoliyati ba naqsha giriftashavanda;

– arzyobii tasir ba muhiti zist hangomi qabuli qarorho oid ba faoliyati khojagidori va digar faoliyat;

– afzaliyati nigohdorii sistemahoi ekologi, landshaft va komplekshoi tabii;

– imkonpazirii tasiri faoliyati khojagidori va digar faoliyat ba muhiti tabii, az jumla gunogunii biologi, bo nazardoshti talabot dar sohai hifzi muhiti zist;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– hatmi budani ishtiroki maqomoti hokimiyati davlati, ittihodiyahoi jamiyati va digar muassisahoi gayritijorati, shakhsoni voqei va huquqi dar faoliyat oid ba hifzi muhiti zist;

– rioyai huquqi har yak shakhs baroi daryofti malumoti daqiq oid ba holati muhiti zist, inchunin ishtiroki shahrvandon dar qabuli qarorhoi marbut ba huquqi onho ba muhiti zisti musoid tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston;

– havasmand va dastgiri kardani hamkorii tashkilothoi jamiyati va shahrvandon bo maqomoti hokimiyati davlati dar masalahoi hifzi muhiti zist va istifodai oqilonai zakhirahoi tabii;

– noguzir budani javobgari baroi rioya nakardani qonunguzori dar sohai hifzi muhiti zist;

– tashkil va rushdi sistemai marifati ekologi, tarbiya va tashakkuli farhangi ekologi;

– hamkorii baynalmilali.

 

Moddai 6. Obekthoi hifzi muhiti zist

 

  1. Az iflosshavi, vayronshavi, oseb didan, kamshavi, kharobshavi va digar tasiri nomatlubi faoliyati khojagidori va faoliyati digari shakhsoni voqei va huquqi inho hifz karda meshavand:

– zamin, qari on, khok;

– obhoi ruizamini va zerizamini;

– havoi atmosfera, qabati ozonii Zamin;

– olami nabototu hayvonot, az jumla gunogunii biologi, tamomi namudhoi jangal, inchunin fondi genetikii onho.  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

  1. Mamnugohhoi tabiii davlati, az jumla biosferi, mintaqahoi muhofizati (buferi), parvarishgohhoi tabiii davlati, yodgorihoi tabii, parkhoi tabii, milli va dendrologi, boghoi botaniki, digar kompleksho va obekthoi tabii, ki mohiyati makhsusi hifzi tabiat, ilmi, tarikhiyu farhangi, estetiki, istirohati va tandurusti dorand, inchunin obekthoi olami nabototu hayvonoti nodir yo zeri khatari nobudshavi qarordoshta, digar organizmho va makoni zistu sabzishi onho tahti muhofizati makhsus qaror doda meshavand.
  2. Ba obekthoi muhofizati makhsus hamchunin mintaqahoi tashakkulyobii obhoi zerizamini (vodii daryoho, dahanai selroha, shelfi domanakuhho), bozyofthoi nodiri geologi va tashkilahoi mineralogi, obekthoi paleontologi va digar qitahoi qari zamin, ki arzishi makhsusi ilmi, farhangi va gayra dorand, zamini nazdi sohil va mintaqahoi hifzi obekthoi ob, havzhoi khojagihoi mohiparvari, qitahoi muhofizatii jangalho va digar mintaqahoe, ki tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavand, mansuband.

 

Moddai 7. Barnoma, konsepsiya, strategiya, durnamo va naqshahoi amal dar sohai hifzi muhiti zist

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

  1. Baroi tashkili faoliyati maqsadnok va pursamar jihati tamini sifati musoidi muhiti zist, idorakunii ustuvor, tamini amniyati ekologi, tatbiqi muqarraroti konvensiya va sozishnomahoi baynalmilalii ekologi, ki Tojikiston onhoro etirof kardaast, barnoma, konsepsiya, strategiya, durnamo inchunin dar asosi onho naqshahoi amal, ki tadbirhoi hifzi muhiti zist, istifodai ustuvoru oqilona va barqarorsozii zakhirahoi tabii, solimgardonii muhiti zistro baroi oyandai darozmuhlat peshbini menamoyand, tahiya karda meshavand.

Bo maqsadi az bayn burdani takrori aynan yak faoliyat va behtar istifoda burdani imkoniyatho nisbati du va ziyoda konvensiya va sozishnomahoi baynalmilalii ekologi, ki Tojikiston etirof kardaast, barnoma, konsepsiya, strategiya, durnamo va naqshahoi amali yagona tahiya karda meshavand.  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

  1. Barnoma, konsepsiya, strategiya, durnamo va naqshahoi amali davlati az jonibi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist bo ishtiroki vazoratu idorahoi manfiatdor, inchunin ahli jomea tahiya va az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq megardand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Naqshahoi amal oid ba hifzi muhiti zist bo nazardoshti durnamohoi davlatii rushdi iqtisodiyu ijtimoi va dar asosi tadqiqothoi ilmie, ki ba halli masalahoi sohai hifzi muhiti zist ravona gardidaand, tahiya karda meshavand.
  3. SHakhsoni huquqi va sohibkoroni infirodie, ki faoliyati khojagidori va digar faoliyati ba muhiti zist tasiri manfi rasonandaro anjom medihand, vazifadorand chorabinihoi hifzi muhiti zistro bo tartibi muqarrarnamudai sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston ba naqsha girand va amali gardonand.

 

BOBI 2. IDORAKUNII DAVLATI DAR SOHAI HIFZI MUHITI ZIST

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 8. Salohiyati Hukumati Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist

 

Salohiyati Hukumati Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist inhoyand:

– peshburdi siyosati davlati dar sohai hifzi muhiti zist;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– muqarrar namudani tartibi tahiya va tasdiqi hujjathoi meyori va talabot dar sohai hifzi muhiti zist nisbati faoliyati khojagidori va digar faoliyat;

– havasmandgardonii kashfiyot va tadqiqoti ilmi, ilmii tekhniki dar sohai hifzi muhiti zist, tamini bekhatarii ekologi va idorakunii ustuvori istifodai tabiat, az bayn burdan va peshgiri kardani kohishi muhiti zist;

– muqarrar namudani andoza va tartibi sitonidani pardokhti mablagho baroi istifodabarii zakhirahoi tabii;   (QJT az 18.07.17 s., №1449)

(Sarkhati 5 khorij karda shud bo QJT az 18.07.17 s., №1449)

– muayyan namudani tartib va sharthoi sugurtai hatmii ekologii shakhsoni voqei va huquqi;

– muayyan namudani tartibi tashkil va guzaronidani ekspertizai davlatii ekologi va rasmiyoti arzyobii tasiri faoliyati ba naqsha giriftashavanda ba muhiti zist;

– qabuli qarorho dar khususi istifodai zakhirahoi tabii, bastani shartnomaho va qarordodho, az jumla konsessiyaho;

– tasdiqi barnoma, konsepsiya, strategiya, durnamo va naqshahoi amal oid ba hifzi muhiti zist, hisobot va guzorishhoi milli oid ba holati muhiti zist, inchunin naqshahoi kompleksii istifoda, barqarorsozi va hifzi zakhirahoi tabii, tartibi peshburdi kadastrhoi davlatii zakhirahoi  tabii;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– mablagguzori va taminoti moddiyu tekhnikii chorabinihoi hifzi muhiti zist dar doira va hajmi muqarrarnamudai bujeti davlati;

– muqarrar namudani sokhtor, muhtavo va tartibi monitoringi davlatii muhiti zist va zakhirahoi tabii, tashakkuli sistemai davlatii mushohidai vazi muhiti zist va tamini faoliyati in sistema;

– tasdiqi nomgui guruhhoi mahsulot, ijroi korho va khizmatrasoni dar sohai hifzi muhiti zist, ki boyad hatman standartizatsiya va sertifikatsiya shavand;

– tasdiqi nomgui obekthoi muhiti zisti doroi ahamiyati makhsusi ekologi, ilmi, tarikhi va farhangi, tashkili mamnugohhoi davlati, parkhoi milli, dendrologi va tabiii davlati, inchunin digar mintaqahoi makhsus muhofizatshavandai tabii;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– muayyan namudani tartib va sharthoi jamovari, tahlil, jambast, peshnihodi ittiloot va peshburdi omori davlati dar sohai hifzi muhiti zist;

– muqarrar namudani tartibi nazorati davlati dar sohai hifzi muhiti zist;

– muayyan namudani maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist va tasdiqi nizomnomai on;   (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– anjom dodani digar salohiyatho mutobiqi Qonuni mazkur va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston.

 

Moddai 9. Vakolati maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

  1. Ba vakolati maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist mansuband:

– tatbiqi siyosati davlatii ekologi va idorakunii kompleksi dar sohai hifzi muhiti zist va istifodai samaranoki zakhirahoi tabii, hamohangsozii faoliyati vazoratu idoraho, maqomoti mahallii hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, shakhsoni voqei va huquqi;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– amali sokhtani nazorati davlatii faoliyati obekthoi khojagidori va digar faoliyat, novobasta ba shaklhoi molikiyat va mansubiyati idoravi dar sohai hifzi muhiti zist va istifodai oqilonai akhirahoi tabii;

– tahiyai loihai qonun va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist, inchunin nazorati ijroi onho;

– tahiya va tasdiqi meyorho, reglamenthoi tekhniki va digar hujjathoi meyori dar sohai hifzi muhiti zist va istifodai oqilonai zakhirahoi  tabii;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– tahiyai loihahoi barnoma, konsepsiya, strategiya, durnamo va naqshahoi amal oid ba hifzi muhiti zist, hisobot va guzorishhoi milli oid ba holati muhiti zist, inchunin naqshahoi kompleksii istifoda, barqarorsozi va hifzi zakhirahoi tabii, ishtirok dar tatbiqi onho;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– shirkat dar tahiya va tatbiqi barnomahoi ekologii baynidavlati va mintaqavi;

– shirkat dar amalisozii chorabinihoi hifzi tabiat va digar chorabinihoe, ki baroi behbudi vazi muhiti zist andeshida meshavand, az jumla dar mintaqahoi ofati ekologi;

– tashkil va guzaronidani ekspertizahoi davlatii ekologii faoliyati ba naqsha giriftashavanda;

– anjom dodani amalhoi peshbininamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar mavridi ba javobgarii mamuri va digar javobgari kashidani shakhsoni gunahkor;

– ba sud peshnihod namudani davo dar khususi sitonidani jarima, jubroni tovoni zarare, ki dar natijai rioya nakardani qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist rasonida shudaast, hamchunin pardokhti hatmii mablagho baroi iflos kardani muhiti zist  va digar namudhoi tasiri zararnok ba on;

– tahiyai peshnihodho oid ba tasisi mavzehoi makhsus muhofizatshavandai tabii, idora kardani chunin mavzeho, nazorati hifz va istifodai onho;

– ishtirok dar tashkil, tatbiq va rushdi marifati ekologi va tashakkuli farhangi ekologi dar hududi Jumhurii Tojikiston;

– bo tartibi muqarrarnamuda mahdud kardan, bozdoshtan va qat gardonidani faoliyati khojagidori va digar faoliyate, ki bo rioya nakardani qonunguzorii Jumhurii Tojikiston oid ba hifzi muhiti zist anjom doda meshavad;

– tashkil va peshburdi monitoringi davlatii muhiti zist, tamini faoliyati khadamoti davlatii azorati muhiti zist;

– bo tartibi muqarrargardida tamin kardani aholi bo ittiloot oid ba vazi muhiti zist dar hududi Jumhurii Tojikiston;   (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– roygon dastras namudani ittilooti ekologi az vazoratho, idoraho, maqomoti mahallii hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, korkhonaho va muassisayu tashkilotho;   (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– tahiya va  peshburdi Kitobi Surkhi Jumhurii Tojikiston, tasdiqi Nizomnoma va hayati Komissiyai doimoamalkunandai on;

– dodani ijozatnomaho ba baze namudhoi faoliyat yo hujjathoi ijozatdihi baroi peshburdi faoliyat yo amali muayyan dar sohai hifzi muhiti zist va istifodai zakhirahoi tabii bo tartibi muqarrarnamudai qonunhoi Jumhurii Tojikiston «Dar borai ijozatnomadihi ba baze namudhoi faoliyat» va «Dar borai nizomi ijozatdihi;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– baroi subekthoi Jumhurii Tojikiston muqarrar namudani limit va kvotahoi istifodai zakhirahoi tabii, az jumla obekthoi olami nabototu hayvonot, mahsuloti jangal, partovho ba havoi atmosfera, manbahoi ob, rui zamin va qabati on, joygironii partovho;

– dodani ijozat baroi huquqi jamovari kardan, az sarhad guzaronidan va guronidani  partovi istehsoli va istemoli, ikhroj va joygironii moddahoi  ifloskunandai muhiti zist, parma kardani chohhoi ob  va istifodabarii maqsadnoki zakhirahoi tabii;

– tashkil kardan va guzaronidani sertifikatsiyai ekologii obekthoi muhiti zist, zakhirahoi tabii, mahsulot, mavod va ashyoi khom, partovhoi istehsoli va istemoli, ravandhoi tekhnologi va khizmatrasoni, ki baroi peshgiri va bartaraf kardani zarar ba muhiti zist va tamini amniyati ekologi   ravona karda shudaand;

– muqarrar va tasdiq namudani andozai pardokhti mablagho baroi istifodai zakhirahoi tabii, iflos kardani muhiti zist va joygironii  partovho;

– hamohangsozii faoliyati digar maqomoti vakolatdori davlati oid ba  hifzi muhiti zist va istifodai zakhirahoi tabii;

– tasis va peshburdi kadastri davlatii zakhirahoi tabii, bahisobgiri va arzyobii zakhirahoi tabii;

– anjom dodani hamkorihoi baynalmilali dar sohai hifzi muhiti zist, bekhatarii ekologi, omuzish, jambast va intishori tajribai baynalmilali, tamini ijroi uhdadorihoi Jumhurii Tojikiston tibqi sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki onhoro Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist etirof namudaast;

– jamovari va barrasii ittilooti ekologi, tahiya va nashri hisobotu guzorishhoi milli oid ba vazi muhiti zist;

– anjom dodani digar vazifahoi tamini hifzi samaranoki muhiti zist va istifodai zakhirahoi tabii dar doirai salohiyati khud.

  1. Ijroi qarorhoi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist oid ba masalahoi tahti salohiyati  on qarorgirifta  baroi shakhsoni voqei va huquqi hatmi buda, az rui onho bo tartibi muqarrarnamudai qonun shikoyat kardan mumkin ast. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 10. Vakolathoi maqomoti mahallii hokimiyati  davlati dar sohai hifzi muhiti zist

 

  1. Maqomoti mahallii hokimiyati davlati dar doirai vakolathoi khud:

– dar mintaqahoi dakhldor samthoi asosii hifzi muhiti zisti tabii va istifodai zakhirahoi tabiiro muayyan mesozand va barnomahoi ekologiro tasdiq menamoyand;

– kharojoti hifz va solimgardonii muhiti zistro dar bujeti mahalli tasdiq mekunand;

– hisoboti rohbaron va digar shakhsoni mansabdori maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati, sokhtorhoi maqomoti markazii ijroiyai hokimiyati davlati, korkhona, muassisa va tashkilothoro oid ba vazi hifzi muhiti zist va istifodai zakhirahoi tabiat meshunavand;

– dar doirai vakolati khud doir ba masalahoi solimgardonii muhiti zist, hifz, barqarorsozi va oqilona istifoda burdani zakhirahoi tabii, hifzi obekthoi muhiti zisti doroi arzishi makhsusi ekologi, ilmiyu farhangi qoidahoi ijroyashon hatmi  qabul mekunand.

  1. Maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati dar doirai vakolathoi khud korhoi zerinro anjom medihand:

– nazorati davlati dar sohai hifzi muhiti zist va tanzimi istifodai zakhirahoi tabiat;

– tahiya va tatbiqi barnomaho va naqshahoi amal oid ba  hifzi muhiti zist va istifodai tabiat dar mintaqahoi marbuta, sokhtmon va aznavsozii obekthoi hifzi muhiti zist;

– peshnihodi taklif ba maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston oid ba hifzi muhiti zist dar khususi hifzi obekthoi muhiti zist, ki doroi arzishi makhsusi ekologi, tarikhi, ilmi va farhangi meboshand, inchunin oid ba tasisi mavzehoi makhsus muhofizatshavanda; (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– tabligi hifzi muhiti zist, anjom dodani korhoi tarbiya va tashakkuli marifati ekologii aholi;

– amali sokhtani digar vakolathoi peshbininamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston.

 

Moddai 11. Vakolathoi maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot dar sohai hifzi muhiti zist

 

Maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot dar doirai vakolathoi peshbininamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ijroi qonunho va sanadhoi digari meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston va  qarorhoi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist, inchunin ishtiroki aholiro dar halli masalahoi  behbudi muhofizati muhiti zist tamin menamoyand.  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

BOBI 3.

HUQUQ VA UHDADORIHOI SHAHRVANDON, ITTIHODIYAHOI JAMIYATI

VA TASHKILOTHOI DIGARI GAYRITIJORATI DAR SOHAI HIFZI MUHITI ZIST

 

Moddai 12. Huquq va uhdadorihoi shahrvandon dar sohai   hifzi muhiti zist

 

  1. SHahrvandoni Jumhurii Tojikiston ba zindagi dar sharoiti baroi salomati va hayot musoid va istifoda az nemathoi on, ba hifzi muhiti zist az tasiri nomatlubi faoliyati khojagidori va digar faoliyat, holathoi favquloddai khususiyati tabii va tekhnogenidoshta huquq dorand.
  2. SHahrvandon dar sohai hifzi muhiti zist huquq dorand:

– ittihodiyaho va digar tashkilothoi gayritijoratii faoliyatashon vobasta ba hifzi muhiti zistro tasis dihand;

– ba maqomi hokimiyati davlatii Jumhurii Tojikiston, maqomoti mahallii hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot,, digar tashkilot va shakhsoni mansabdor baroi giriftani ittilooti sarivaqti, purra va daqiqi vobasta ba vazi muhiti zisti mahalli istiqomati khud, chorahoi vobasta ba hifzi on murojiat namoyand va chunin ittilootro dastras kunand. Agar oshkor kardani ittilooti ekologi ba hifzi sirri davlati yo huquq va manfiathoi qonunii tibqi sanadhoi meyorii huquqii  Jumhurii Tojikiston hifzshavanda tasiri manfi rasonad, darkhost metavonad rad karda shavad;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– dar jamomadu girdihamoiho, namoishu rohpaymoiho dar masalahoi hifzi muhiti zist va dar digar  chorabiniho, ki khilofi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston nameboshand, shirkat varzand;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– dar ravandi barrasii loihahoi naqshaho, barnomaho va sanadhoi meyorii huquqii marbut ba muhiti zist, arzyobii tasir ba muhiti zist va digar masalahoi muhimi ekologi shirkat varzand, natijahoi tahqiqot, taklif va fikru aqidahoi khudro nisbat ba loihahoi mazkur peshnihod namoyand;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– ekspertizai jamiyatii ekologiro talab kunand va dar guzaronidani on tibqi tartibi muqarrargardida shirkat varzand;

– oid ba masalahoi marbut ba hifzi muhiti zist, tasiri manfi ba on bo shikoyat, ariza va peshnihodho ba maqomi hokimiyati davlatii Jumhurii Tojikiston, inchunin ba digar tashkilotho murojiat kunand, javobhoi bahangom va asosnok girand;

– oid ba jubroni zarare, ki  ba muhiti zist, molikiyati shakhsi va salomatii onho rasidaast, ba sud davo ovarand;

– hayot, salomati va molu mulki khudro az tasiri manfii muhiti zist, ki dar natijai faoliyati khojagidori yo digar faoliyat ba vujud meoyad, sugurta kunand;

– shahrvandoni Jumhurii Tojikiston inchunin digar huquqhoero, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston peshbini namudaast, amali menamoyand.

  1. SHahrvandon uhdadorand:

– muhiti zist va zakhirahoi tabiiro hifz va ehtiyot kunand;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

(Sarkhati 2 khorij karda shud bo QJT az 18.07.17 s., №1449)

– ba maqomi  vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist, maqomoti mahallii hokimiyati davlati va maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot dar halli masalahoi hifzi muhiti zist musoidat kunand;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– digar talabotro, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston peshbini namudaast, rioya kunand.

  1. Istifodai zakhirahoi tabii az jonibi shahrvandon bar zarari muhiti zist, huquq va manfiathoi digar shahrvandon, korkhonayu muassisaho va tashkilotho ijozat doda nameshavad. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 13. Huquq va uhdadorihoi ittihodiyahoi jamiyati  va digar tashkilothoi

                       gayritijorati dar sohai hifzi muhiti zist

 

  1. Ittihodiyahoi jamiyati va digar tashkilothoi gayritijorati huquq dorand, ki:

– muvofiqi tartibi muqarrargardida dar  tahiya, tablig va tatbiqi barnomahoi sohai hifzi muhiti zist ishtirok namoyand, huquq va manfiathoi qonunii shahrvandonro dar sohai hifzi muhiti zist himoya kunand, dar asosi ikhtiyori shahrvandonro ba faoliyati sohai hifzi muhiti zist jalb namoyand;

– az hisobi mablagi khud va mablagi jalbgardida faoliyati vobasta ba sohai hifzi muhiti zist, barqarorsozii zakhirahoi tabii, tamini amniyati ekologiro ijro va tablig kunand;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– ba maqomoti mahalli va markazii hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, korkhona, muassisa, tashkilotho va shakhsoni mansabdor baroi dastras kardani ittilooti bahangom, purra va daqiq oid ba vazi muhiti zist, chorahoi hifzi on, holat va dalelhoi faoliyati khojagidori va digar faoliyate, ki ba muhiti zist, hayot, salomati va molikiyati shahrvandon tahdid mekunand, murojiat namoyand. Darkhost oid ba ittilooti ekologi dar holate, ki oshkor kardani on ba hifzi sirri davlati yo huquq va manfiathoi qonunii bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston hifzshavanda tasiri manfi rasonad, metavonad rad karda shavad;

– mutobiqi tartibi muqarrargardida dar muhokima va qabuli qarorhoi khojagi va digar qarorhoe, ki tatbiqi onho metavonad ba muhiti zist, hayot, salomati va molikiyati shahrvandon tasiri manfi rasonad, shirkat varzand;

– ba maqomoti markazi va mahallii hoqimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot va digar tashkilotu idorahoi Jumhurii Tojikiston bo arzu shikoyat va peshnihodho oid ba masalahoi behtar namudani hifzi muhiti zist, tasiri manfi ba muhiti zist murojiat kunand, javobi bahangom va asosnok girand;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– ekspertizai jamiyatii ekologiro mutobiqi tartibi muqarrargardida tashkil kunand va guzaronand, namoyandagoni khudro baroi shirkat dar ekspertizai davlatii ekologi tavsiya namoyand;

– dar khususi bekor kardani qaror oid ba loihakashi, joygironi, sokhtmon, navsozi, ba istifoda dodani obektho, hamchunin oid ba mahdudsozi, bozdoshtan va qat kardani faoliyati khojagidori va digar faoliyat, ki ba muhiti zist tasiri manfi merasonad, ba maqomoti vakolatdori davlati va sud murojiat kunand;

– bo maqsadi hifzi manfiathoi shahrvandon oid ba jubroni tovoni zarari ba muhiti zist rasonidashuda ba sud davo peshnihod kunand.

  1. Ittihodiyahoi jamiyati va digar tashkilothoi gayritijorati uhdadorand:

– talaboti qonunguzorii Jumhurii Tojikistonro dar sohai hifzi muhiti zist rioya kunand;

– ba maqomi hokimiyati davlatii Jumhurii Tojikiston, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot dar halli masalahoi hifzi muhiti zist musoidat namoyand;

  1. Ittihodiyahoi jamiyati va digar tashkilothoi gayritijorati huquq va uhdadorihoi digarro, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston peshbini namudaast, dorand.
  2. Az tarafi ittihodiyahoi jamiyati va digar tashkilothoi gayritijorati istifoda kardani muhiti zist ba zarari on, huquq va manfiathoi qonunii digar shakhsoni voqei va huquqi man ast.

 

Moddai 14. Kafolathoi huquqi shahrvandon va ittihodiyahoi jamiyati dar sohai hifzi

                       muhiti zist 

 

  1. Davlat tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba shahrvandon va ittihodiyahoi jamiyati tatbiqi huquqhoi dar sohai hifzi muhiti zist ba onho dodashudaro kafolat medihad.
  2. SHakhsone, ki ba huququ uhdadorihoi dar Qonuni mazkur nishon dodashudaro ijro kardani ittihodiyahoi jamiyati va shahrvandon mone megardand, bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston  ba javobgari kashida meshavand.

 

Moddai 15. Sistemai chorabinihoi davlati oid ba tamini huquq ba muhiti zisti musoid

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

  1. Sistemai chorabinihoi davlati oid ba tamini huquq ba muhiti zisti musoid majmui chorahoi tashkili, ijtimoi, iqtisodi, tekhniki va tekhnologiro dar bar megirad. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Bo maqsadi tamini huquq ba muhiti zisti musoid az tarafi davlat chorahoi zerin amali karda meshavand: (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– tamini amniyati ekologi va behsozii sifati muhiti zist;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– mutadilgardonii holati muhiti zist, hifz va nigohdorii gunogunii biologi, istifodai oqilona va barqarorsozii zakhirahoi tabii;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– peshgiri va bartarafkunii zarar ba muhiti zist va hayoti inson;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– tamini idorakunii bekhatari faoliyat oid ba jamovari, istifoda, bezarargardoni, intiqol va joygirkunonii partovhoi khatarnok;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– takmili usul va tekhnologiyahoi hifzi muhiti zist va istifodabarii zakhirahoi tabii;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– rushdi sistemai ittilooti va usulhoi nazorati hifzi muhiti zist;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– targibi donishhoi ekologi va baland bardoshtani marifati ekologii aholi.  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

  1. Maqomoti hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, shakhsoni mansabdor baroi tamini huquqhoi shahrvandon ba muhiti  zisti musoid masul meboshand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Joygironii obekthoe, ki faoliyati onho metavonad ba muhiti zist zarar rasonad, bo nazardoshti fikru aqidai aholii mintaqai dakhldor amali karda meshavad. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

BOBI 4.

TANZIMI IQTISODI DAR SOHAI  HIFZI MUHITI ZIST

 

Moddai 16. Usulhoi tanzimi iqtisodi dar sohai hifzi muhiti zist 

 

  1. Vazifahoi mekhanizmi iqtisodii hifzi muhiti zist rushdi havasmandgardonii moddivu manavii aoliyati vazoratu idoraho, maqomoti mahallii hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, korkhonaho, tashkilotu muassisaho, sarfi nazar az shaklhoi molikiyat va tobeiyat, kormandoni onho va shahrvandon ba tahiya, banaqshagiri va amali sokhtani chorabinihoi amniyati ekologi, istifodai samaranok, nigohdori va barqarorsozii zakhirahoi tabii meboshad. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Ba usulhoi tanzimi iqtisodii sohai hifzi muhiti zist inho mansuband:

– tahiyai durnamoi davlatii rushdi iqtisodiyu ijtimoi dar asosi durnamoi ekologi;

– tahiyai barnoma, konsepsiya, strategiya, durnamo va naqshahoi amal dar sohai hifzi muhiti zist;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– tahiya va guzaronidani chorabinihoi hifzi muhiti zist bo maqsadi peshgiri va rafi zarar ba muhiti zist;

– muqarrar namudani pardokhti mablagho baroi tasiri manfi ba muhiti zist;

– muqarrar namudani limitho, kvotaho va tartibi sitonidani pardokhti mablagho baroi istifodai zakhirahoi tabii, az jumla obekthoi olami nabototu hayvonot, mahsuloti jangal, partovho ba havoi atmosfera, manbahoi obi, rui zamin va qabati on, joygironii partovho va digar namudhoi tasiroti manfi ba muhit zist;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– arzyobii iqtisodii obekthoi tabii va tabiii antropogeni, hamchunin tasiri faoliyati khojagidori va digar faoliyat ba muhiti zist;

– dastgirii davlatii faoliyati sohibkori, innovatsioni va digar faoliyat (az jumla sugurtai ekologi), ki ba jori kardani tekhnologiya va istehsoloti behtarinu peshqadam, navhoi gayriananavii energiya, istifodai zakhirahoi mustamal va korkardi partovho, inchunin digar tadbirhoi samaranoki hifzi muhiti zist nigaronidashuda;

– bo tartibi muqarrargardida jubron namudani zarare, ki ba muhiti zist rasonida shudaast;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– usulhoi digari tanzimi iqtisodii takmil va hifzi samaranoki muhiti zist.

  1. Tanzimi iqtisodii faoliyat oid ba hifzi muhiti zist tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston surat megirad.

 

Moddai 17. Bahisobgiri  va arzyobii ijtimoiyu iqtisodii  zakhirahoi tabii

 

  1. Maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist yakjoya bo maqomoti davlatii omor va istifodabarandagoni tabiat hisoboti miqdor va sifati zakhirahoi tabii, ashyoi mustamal, inchunin mahsuloti gayriasosii faoliyati hojagidori va digar faoliyatro tahiya mekunand, arzyobii ijtimoiyu iqtisodii onhoro anjom medihand.
  2. Peshburdi kadastrhoi davlatii zakhirahoi tabii, mintaqaho va obekthoi makhsus muhofizatshavanda ba zimmai maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist guzoshta meshavad.

 

Moddai 18. Mablagguzorii chorabinihoi hifzi muhiti zist

 

CHorabinihoi hifzi muhiti zist az hisobi manbahoi zerin mablagguzori karda meshavand:

– bujeti davlati;

– haqguzorihoi ikhtiyorii shakhsoni voqei va huquqi;

– digar manbahoi moliyavie, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston man nakardaast.

 

Moddai 19. Limitu kvotahoi istifodabarii zakhirahoi tabii

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

  1. Limitu kvotahoi istifodabarii zakhirahoi tabii baroi istifodabarandagoni tabiat bo maqsadi muayyan kardani andozahoi nihoii istifodabarii zakhirahoi tabii, ikhroji moddahoi ifloskunanda va joygironii partovho dar hudud va muhlati muayyan muqarrar karda meshavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Limitu kvotahoi istifodai zakhirahoi tabii baroi istifodabarandagoni tabiat az jonibi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist bo maqsadi tadrijan rasidan ba andozahoi meyorii istifodai zakhirahoi tabii, haddi imkonpaziri ikhroji moddahoi ifloskunanda ba muhiti zist va joygironii partovho bo nazardoshti vazi ekologii hudud muqarrar karda meshavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 20. Pardokhti mablagho baroi istifodai zakhirahoi tabii va rasonidani tasiri

                       manfi ba muhiti zist

 

  1. Pardokhti mablagho baroi istifodai zakhirahoi tabii (zamin, ob, sarvathoi zerizamini, jangal, olami nabototu hayvonot, zakhirahoi rekreatsioni va digar zakhiraho) dar mavridhoi zerin sitonida meshavad:

– baroi huquqi istifodai zakhirahoi tabii;

– baroi istifodai zakhirahoi tabii dar doirai limitu kvotahoi muqarrarshuda;

– baroi az limitu kvotahoi muqarrarshuda ziyod istifoda burdani zakhirahoi tabii;

  1. Pardokhti mablagho baroi rasonidani tasiri manfi ba muhiti zist dar mavridhoi zerin sitonida meshavad:

– baroi partoftan, ikhroji moddahoi ifloskunanda, joygirkunii partovho va rasonidani digar namudhoi tasir ba muhiti zist dar doirai limitu  kvotahoi muqarrarshuda;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– baroi az limit va kvotahoi muqarrarshuda ziyod partoftani mavodi ifloskunanda, joygirkunii partovho va rasonidani digar namudhoi tasir ba muhiti zist.

  1. Tartibi hisob va tatbiq kardani meyori pardokhti mablagho baroi istifodai zakhirahoi tabii va tasiri manfi ba muhiti zistro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad.
  2. Pardokhti mablaghoi istifodai zakhirahoi tabii va rasonidani tasir ba muhiti zist istifodabarandagoni tabiatro az ijroi chorabinihoi hifzi muhiti zist, jubroni tovoni zararhoi ba muhiti zist rasonidashuda ozod namekunad.

 

Moddai 21. Fondhoi hifzi muhiti zist

 

  1. Baroi kharojoti peshbininashudai vobasta ba hifz va solimgardonii muhiti zist, barqaror kardani talafoti muhiti zist va jubroni tovoni zarari ba on rasonidashuda, fondhoi mahalli va jumhuriyavii hifzi muhiti zist tasis doda meshavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Fondhoi mazkur az hisobi mablaghoi baroi istifodai zakhirahoi tabii, ikhroji (partoftan, joygironi) moddahoi ifloskunanda ba muhiti zist, pardokhtashuda, khayriyahoi ikhtiyorii shakhsoni voqei va hukuqi va digar manbaho tashakkul meyoband. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  3. Tartibi tashkilu istifodai fondhoi hifzi muhiti zist az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston  muayyan karda meshavad.

 

Moddai 22. Fondhoi sugurtai hifzi muhiti zist

 

  1. Fondhoi sugurtai hifzi muhiti zist baroi pushonidani kharojot oid ba barqarorsozi  talafoti muhiti zist, jubroni tovoni zarari ba salomatiyu molu mulki shahrvandon dar natijai ofathoi tabii, sadamayu falokat va digar khatarhoi ekologi rasida  tasis doda meshavand.
  2. Fondhoi mazkur az hisobi mablagjudokunii davlat, korkhonaho. tashkilotu muassisaho, sarfi nazar az tobeiyat va shaklhoi molikiyatashon, inchunin az mablagi khayriyai ikhtiyorii shahrvandon tasis doda meshavand.
  3. SHarthoi sugurtakuni, tartibi vorid namudani pardokhti mablaghoi sugurtavi muvofiqi onunguzorii Jumhurii Tojikiston  muayyan karda meshavand.

 

BOBI 5.

BAMEYORDARORII MUHITI ZIST

 

Moddai 23. Bameyordarorii sifati muhiti zist

 

  1. Bameyordarorii sifati muhiti zist bo maqsadi muayyan kardani haddi imkonpaziri meyori az jihati ilmi asosnokshudai tasir ba muhiti zist, ki bekhatarii ekologi va hifzi salomatii aholi, hifzi havoi atmosfera, ob, zamin, olami nabototu hayvonot, istifodai oqilona va barqarorsozii zakhirahoi tabiiro kafolat medihad, anjom doda meshavad.
  2. Bameyordarorii sifati muhiti zist sistemai meyorhoi sifati muhiti zist meboshad, ki bo tartibi peshbininamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tahiya meshavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 24. Tahiyai meyorhoi sohai hifzi muhiti zist

 

Tahiyai meyorhoi sohai hifzi muhiti zist inhoro dar bar megirad:

– ijroi korhoi tadqiqoti-ilmi jihati asosnokkunii meyorhoi sohai hifzi muhiti zist;

– bo tartibi muqarrargardida guzaronidani ekspertiza, tasdiq va nashri meyorhoi sohai hifzi muhiti zist;

– muayyan kardani asoshoi tahiya yo az nav dida baromadani meyorhoi sohai hifzi muhiti zist;

– tashakkul va peshburdi makhzani yagonai ittilootii meyorhoi sohai hifzi muhiti zist;

– arzyobi va peshgui kardani natijahoi ekologi, ijtimoiyu iqtisodii meyorhoi sohai hifzi muhiti zist.

 

Moddai 25. Meyorhoi sifati muhiti zist

 

  1. Meyorhoi sifati muhiti zist baroi arzyobii vazi muhiti zist ba manfiati salomatii inson, nigohdorii sistemahoi ekologii tabii va fondi genetikii olami nabototu hayvonot muqarrar karda meshavand.
  2. Ba meyorhoi sifati muhiti zist inho mansuband:

– meyorhoe, ki mutobiqi nishondihandahoi kimiyovii vazi muhiti zist  muqarrar karda shudaand, az jumla meyorhoi haddi imkonpaziri gilzati moddahoi kimiyovi, inchunin moddahoi radioaktivi;
– meyorhoe, ki mutobiqi nishondihandahoi  fizikii vazi muhiti zist muqarrar karda shudaand, az jumla mutobiqi nishondihandahoi darajai radioaktivi va harorat;

– meyorhoe, ki mutobiqi nishondihandahoi biologii vazi muhiti zist muqarrar karda shudaand, az jumla nav va guruhhoi rastani, hayvonot va digar organizmhoe, ki  hamchun indikatorhoi sifati muhiti zist istifoda burda meshavand, inchunin meyorhoi haddi imkonpaziri gilzati mikroorganizmho;

– digar meyorhoi sifati muhiti zist.

  1. Baroi mintaqahoi alohida (mamnugohho, parvarishgohho, parkhoi millii tabii, mintaqahoi osoishiyu kurorti va  istirohati) bo nazardoshti khususiyathoi tabiiyu iqlimi, hamchunin arzishi makhsusi onho meyorhoi nisbatan qatii sifati muhiti zist muayyan karda meshavand.

 

Moddai 26. Meyorhoi haddi imkonpaziri ikhroj va partoftani moddahoi ifloskunanda

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

  1. Meyorhoi haddi imkonpaziri ikhroj va partoftani moddahoi ifloskunanda, az jumla mikroorganizmhoi patogeni va digar moddahoi biologii havo va obu zaminro ifloskunanda bo nazardoshti voridoti umumii partovho az hamai obekthoi istehsoli, malumothoi inventarizatsiyai ikhroj va partoftani moddahoi ifloskunanda az har yak manbai ifloskunanda, meyorhoi haddi imkonpaziri gilzati moddahoi ifloskunanda dar muhiti zist va iflosii mavjudai on muayyan karda meshavad. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Ikhroj va partoftani moddahoi ifloskunanda, digar modda va mikroorganizmho ba muhiti zist dar doirai limithoi muqarrargardidai imkonpaziri ikhroj va partoftani moddaho va mikroorganizmho dar asosi ijozati maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist mumkin ast. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 27. Meyorhoi haddi imkonpaziri darajai sado, larzish, maydonhoi magniti va

                       digar tasiri nomatlubi fiziki

 

  1. Meyorhoi haddi imkonpaziri darajai sado, larzish, maydonhoi magniti va digar tasiri nomatlubi fiziki ba andozai taminkunandai hifzi salomati va qobiliyati mehnatii odamon, hifzi olami nabototu hayvonot va muhiti zisti baroi zindagi musoid muayyan karda meshavad.
  2. Meyorhoi mazkur va usulhoi muayyan kardani onho az jonibi maqomoti nazorati davlatii sanitariyu epidemiologi yakjoya bo maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist tahiya va az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston  tasdiq karda meshavand.

 

Moddai 28. Meyorhoi haddi imkonpaziri darajai tasiri radiatsioni

 

  1. Meyorhoi haddi imkonpaziri darajai tarkibi bekhavfi moddahoi radioaktivi dar muhiti zist va ozuqa, haddi imkonpaziri darajai shuoafkanii radiatsioni ba andozae muayyan karda meshavand, ki salomatii inson va nasli oyandai odamon, nigahdorii olami nabototu hayvonot va holati musoidi zist kafolat doda shavand.
  2. Meyorhoi mazkur va usulhoi muayyan kardani onho az jonibi maqomoti nazorati davlatii sanitariyu epidemiologi yakjoya bo maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist tahiya va az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavand.

 

Moddai 29. Meyorhoi istifodabarii nuri va zahrdoruhoi kimiyovi va digar

                       moddahoi kimiyovi

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Meyorhoi istifodai nurihoi minerali va organiki, digar moddahoi kimiyovi va vositahoi numui rastaniho dar sohahoi kishovarzi, jangalparvari va digar sohahoi iqtisodiyot ba andozae muqarrar karda meshavand, ki talaboti haddi imkonpaziri baqiyai moddahoi kimiyovi dar tarkibi ozuqa va organizmi odam, inchunin hifzi salomatii inson, fondi genetikii on va olami nabototu hayvonot tamin karda shavand.

 

Moddai 30. Meyorhoi haddi imkonpaziri baqiyai moddahoi kimiyovi va mikroorganizmhoi

                      zararnoki biologi dar ozuqa

 

  1. Meyorhoi haddi imkonpaziri baqiyai moddahoi zararnoki kimiyovi, zahrdoruhoi kimiyovi va mikroorganizmhoi zararnoki biologi dar ozuqa bo rohi muayyan kardani meyori kamtarini imkonpaziri baroi salomatii inson bezarar, baroi har yak namudi moddai kimiyovi, zahrdoruhoi kimiyovi va mikroorganizmhoi zararnoki biologi va har yak namudi ozuqa muayyan karda meshavand.
  2. Meyorhoi mazkur az jonibi maqomoti nazorati davlatii sanitariyu epidemiologii Jumhurii Tojikiston bo nazardoshti standarthoi peshbininamudai sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston tahiya va az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavand.

 

Moddai 31. Standarthoi ekologi

 

  1. Dar standartho baroi tekhnika, tekhnologiya va mavodu ashyoi nav, digar mahsulote, ki metavonand ba tabiat, salomati va fondi genetikii inson tasiri zararnok rasonand, talaboti ekologie muqarrar karda meshavand, ki rioyai meyorhoi haddi imkonpaziri tasirrasoni ba muhiti zistro dar jarayoni istehsolot, barqarorsozi, nigohdori, hamlu naql, istifoda (istemol) va nobudsozii  mavodu mahsuloti mazkur boyad tamin namoyand.
  2. Standarthoi mazkur, usulhoi muayyan kardani onho va namudhoi tekhnika, tekhnologiya, masoleh, moddaho va digar mahsulote, ki baroi onho tahiya meshavand, az jonibi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist dar muvofiqa bo maqomoti nazorati davlatii sanitariyu epidemiologi tasdiq karda meshavand.

 

Moddai 32. Meyorhoi imkonpaziri shiddati antropogeni ba muhiti zist

 

  1. Meyorhoi imkonpaziri shiddati antropogeni ba muhiti zist baroi subekthoi faoliyati khojagidori va digar faoliyat bo maqsadi arzyobi va tanzimi tasiri hama manbahoi statsionari, sayyor va digar manbahoi ba muhiti zist tasirrason, ki dar hududi mintaqai mushakhkhas  joygirand, muqarrar karda meshavand.
  2. Meyorhoi imkonpaziri shiddati antropogeni ba muhiti zist baroi har yak namudi tasiri faoliyati khojagidori va digar faoliyat ba muhiti zist va tasiri mushtaraki hamai manbahoi dar hududi in mintaqa joygirbuda  muqarrar karda meshavand.
  3. Hangomi muqarrar namudani meyorhoi imkonpaziri shiddati antropogeni ba muhiti zist khususiyathoi muhiti zisti mintaqahoi mushakhkhas, az jumla gunogunii biologi ba inobat girifta meshavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 33. Meyorhoi mintaqahoi sanitari va muhofizati

 

  1. Meyorhoi mintaqahoi sanitari, muhofizati, sanitariyu muhofizati baroi hifzi obanbor va digar manbahoi obtaminkuni, mintaqahoi kurorti, muolijaviyu solimgardoni, mahalhoi aholinishin va digar hududho az iflosshavi va digar tasiri nomatlub muqarrar karda meshavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Meyorhoi mazkur az jonibi maqomoti nazorati davlatii sanitariyu epidemiologi va hifzi muhiti zist yakjoya bo digar maqomi vakolatdori davlati tahiya karda, mavridi amal qaror doda meshavand.

 

Moddai 34.Sertifikatsiyai ekologi

 

  1. Sertifikatsiyai ekologi bo maqsadi tamini faoliyati az jonibi khojagidori va digar faoliyati az jihati ekologi bekhatari shakhsoni voqei va huquqi guzaronida meshavad.
  2. Sertifikatsiyai ekologi metavonad hatmi yo ikhtiyori boshad.
  3. Sertifikatsiyai ekologii hatmi muvofiqi tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston anjom doda meshavad.

 

BOBI 6.

ARZYOBII TASIR BA MUHITI ZIST VA EKSPERTIZAI EKOLOGI

 

Moddai 35. Arzyobii tasir ba muhiti zist

 

  1. Faoliyati khojagidori va digar faoliyati ba naqsha giriftashavandai shakhsoni voqei va huquqi, ki ba muhiti zist, az jumla ba salomatii aholi mustaqiman yo gayrimustaqim tasir merasonad, arzyobi karda meshavad.
  2. Arzyobii tasir ba muhiti zist rasmiyoti hatmi buda, hangomi tahiyai hama guna varianthoi alternativii hujjathoi peshazloihavi, az jumla pesh az sarmoyaguzori, ki faoliyati khojagidori va digar faoliyati ba naqsha giriftashavandaro asosnok mekunad, bo ishtiroki jomea guzaronida meshavad.
  3. Nomgui navhoi faoliyat va talabot nisbati mavodi arzyobii tasir ba muhiti zist dar nizomnoma, ki onro Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq mekunad, muqarrar karda meshavad.

 

Moddai 36. Ekspertizai ekologi

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

  1. Ekspertizai ekologi baroi sanjishi asosnoki va mutobiqati faoliyati khojagidori va faoliyati digari ba naqsha giriftashuda ba talaboti meyorhoi sifati muhiti zisti tabii, qonunguzorii hifzi muhiti zist va amniyati ekologii jomea guzaronida meshavad.
  2. Sokhtmon, mavridi istifoda qaror dodan, inchunin amali sokhtani faoliyati digari khojagidori be khulosai musbii ekspertizai ekologi man ast.
  3. Vazifaho va tartibi guzaronidani ekspertizai ekologiro Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai ekpertizai ekologi” muqarrar mekunad.

 

BOBI 7.

TALABOTI EKOLOGI HANGOMI JOYGIRONI, LOIHAKASHI, SOHTMON, AZNAVSOZI, MAVRIDI ISTIFODA QAROR DODANI KORHONA, INSHOOT VA DIGAR OBEKTHO

 

Moddai 37. Talaboti umumii ekologi hangomi joygironi, loihakashi, sokhtmon, aznavsozi,

                       mavridi istifoda qaror dodani korkhona, inshoot va digar obektho

 

  1. Hangomi joygironi, loihakashi, sokhtmon, tajdid, mavridi istifoda qaror dodan, muvaqqatan bozdoshtan (konservatsiya kardan) va barhamdihii korkhona, inshootu dastgohho, hangomi guzaronidani khathoi intiqoli barq va aloqa, quburho, kanalho, rohhoi naqliyoti va digar obekthoe, ki ba muhiti zist mustaqiman va gayrimustaqim tasir rasonida metavonand, boyad talabot oid ba hifzi muhiti zist, az jumla hifzi salomatii inson rioya gardida, baroi hifz va solimgardonii muhiti zist, istifodai oqilona va barqarorsozii zakhirahoi tabii tadbirho andeshida shavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Vayron kardani talabot oid ba hifzi muhiti zist boisi  tibqi amri maqomoti davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist muvaqqatan bozdoshtan, mahdud kardan yo purra qat gardonidani faoliyati joygironi, loihakashi, sokhtmon, aznavsozi, mavridi istifoda qaror dodan, muvaqqatan bozdoshtan va barham dodani obekthoi az jihati ekologi zararnok, sarfi nazar az shakli molikiyat va tobeiyat, megardad.

 

Moddai 38. Talabot dar sohai hifzi muhiti zist hangomi joygironii  korkhonaho, inshoot

                       va digar obektho

 

  1. Hangomi joygironii korkhonaho, inshootu obekthoi digar, sarfi nazar az shaklhoi molikiyat va tobeiyat, ijroi talabot oid ba hifzi muhiti zist, istifodai oqilona va barqarorsozii zakhirahoi tabii, amniyati ekologi, ba nazar giriftani oqibathoi nazdiktarin va duri ekologi, genetiki, iqtisodi, demografi, manavi va digari faoliyati obekthoi mazkur boyad tamin karda shavad.
  2. Joyhoi sokhtmoni korkhona, inshootu digar obektho, sarfi nazar az shaklhoi molikiyat va tobeiyat, tibqi qonunguzorii amalkunanda, dar surati mavjud budani khulosai musbii ekspertizai davlatii ekologi muayyan karda meshavand.
  3. Hangomi joygironii binoho, inshoot va digar obektho tamomi chorahoi imkonpazir  oid ba khalaldor nagashtani manfiathoi qonunii shahrvandon andeshida meshavand.

 

Moddai 39. Talaboti ekologi  nisbati sokhtmonu aznavsozii korkhona, inshootho va digar

                       obektho

 

  1. Ijroi  korhoi omodasozi dar mahal, sokhtmon, tamiru tajdidi obektho, sarfi nazar az shakli molikiyatu tobeiyatashon, be khulosai musbii ekspertizai davlatii ekologi man ast. Tagyir dodani loiha yo arzishi korhoi tasdiqshuda bar zarari muhiti zist ijozat doda nameshavad.
  2. Korhoi dar qismi ekologii loiha peshbinishuda dar navbati avval ijro karda meshavand.
  3. Hangomi ijroi korhoi sokhtmoni jihati hifzu istifodai oqilonai zakhirahoi tabii, rekultivatsiyai zaminho va barqarorsozii zakhirahoi digari tabii, obodonii atrof va solimgardonii  muhiti zist boyad tadbirho andeshida shavand.
  4. Rioya nakardani talaboti moddai mazkur boisi dar asosi amriyai maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist, nazorati davlatii sanitariyu epidemiologi, nazorati bekhatarii korho dar sanoat va nazorati kuhkori man kardani korhoi sokhtmoni to bartaraf kardani norasoihoi qaydshuda megardad.

 

Moddai 40. Rioya namudani talaboti ekologi hangomi khususigardonii molu mulki davlati

 

  1. Korkhona va digar obektho bo nazardoshti natijahoi sanjishi vazi ekologii onho khususi gardonida meshavand. Sanjishi vazi ekologii korkhona yo obekti digari khususigardonidashavanda tibqi naqshai khususigardoni peshbini karda meshavad va az jonibi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist anjom doda meshavad. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. CHorabiniho oid ba toza va bezarargardonii korkhona va digar obekti khususigardoni az hisobi davlat va (yo) bo rozigii moliki nav az manbahoi zerin mablagguzori karda meshavand:

– mablagi baroi sokhtmon, tajdid va aznavjihozonii obekthoi hifzi muhiti zist bozsarmoyaguzori  namudai moliki navi korkhona;

– az hisobi mablage, ki ba korkhona va digar obekti khususigardonidashuda dar shakli  qarzhoi maqsadnok, qarzhoi befoiz va mablagguzorii maqsadnoki ehtiyojoti vobasta ba hifzi muhiti zist vorid meshavand;

– az hisobi mablage, ki korkhona tavassuti sistemai sugurtai ekologi megirad;

– az hisobi digar manbahoe, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston man nakardaast.

 

Moddai 41. Rioya namudani talabot va uhdadorihoi ekologi hangomi muflisshavi

 

  1. Hangomi ogoz namudani parvanda oid ba muflisshavi nisbati shakhsi huquqi – istifodabarandai tabiat sanjishi vazi ekologii on guzaronida meshavad.
  2. Uhdadorii guzaronidani sanjishi vazi ekologii korkhona va digar obekti muflisshuda ba zimmai maqomoti anjomdihandai sanatsiya yo idorakunandai beruni  voguzor karda meshavad.
  3. Obekti sanjish natijahoi faoliyati khojagidorii korkhona, ki boisi muflisshavi gashtaast, inchunin rioyai talaboti ekologi az jonibi on meboshad. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  4. Hangomi barrasii  parvanda oid ba muflisshavii shakhsi huquqi – istifodabarandai tabiat manfiati kreditoron nisbati uhdadorihoi ekologi ba inobat girifta  meshavad.

 

Moddai 42. Rioya namudani talabot va uhdadorihoi ekologi hangomi barhamdihi va

                       aznavtashkildihii shakhsi huquqi

 

  1. SHakhsi huquqi – istifodabarandai tabiat bo nazardoshti talaboti ekologi dar asosi malumoti sanjishi holati korkhona, bo inikosi hatmii natijahoi onho dar balansi barhamdihi, ki hangomi aznavtashkildihii shakhsi huquqi murattab megardad, barham doda va az nav tashkil karda meshavad.

2 Holati ekologii shakhsi huquqii barhamdodashavanda yo az nav tashkildodashavanda az jonibi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist mavridi sanjish qaror megirad.

  1. Hangomi aznavtashkildihii shakhsi huquqi vorisoni huquqii moliki nav nisbati uhdadorihoi ekologi mutobiqi tavozuni taqsimoti tamin karda meshavand.
  2. SHakhsi huquqi bo nazardoshti manfiathoi qarzdihandagon nisbati uhdadorihoi ekologi barham doda meshavad.

 

Moddai 43.Talaboti ekologi hangomi mavridi istifoda qaror dodani korkhona, inshoot va

                      digar obektho

 

  1. Korkhona, inshoot va digar obektho bo sharti dar hajmi purra ijro kardani talaboti ekologii dar loiha peshbinishuda, tibqi sanadhoi komissiyahoi qabul, ki bo ishtiroki namoyandagoni maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist tasis meyoband, mavridi istifoda qaror doda meshavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Mavridi istifoda qaror dodani korkhona, inshoot va digar obektho, ki bo vositahoi nazorati iflosshavii muhiti zist, inshootu tajhizoti zarurii toza va bezarargardoni va nobud kardani partovhoi zararnok, ikhroj va partoftani moddahoi ifloskunanda to haddi meyorhoi joiz tamin nestand, be anjom dodani korhoi loihavii rekultivatsiyai zamin, barqarorsozii zakhirahoi digari tabii va solimgardonii muhiti zist man ast.

 

BOBI 8.

TALABOTI EKOLOGI HANGOMI ISTIFODAI KORHONAHO, INSHOOT,

 OBEKTHOI DIGAR VA IJROI FAOLIYATI DIGAR

 

Moddai 44. Talaboti ekologi hangomi istifodai korkhonaho, inshoot va digar obektho

 

  1. Korkhona, tashkilotu muassisaho va shahrvandon vazifadorand, ki oid ba rioyai nizomi tekhnologi va ijroi talaboti hifzi muhiti zist, istifodai oqilona va barqarorsozii zakhirahoi tabii va solimgardonii muhiti zist tadbirhoi samaranok andeshand.
  2. Korkhonaho va tashkilotu muassisaho dar asosi kori samaranoki inshoothoi partovtozakuni, tajhizot va vositahoi nazorat, bezarargardoni va istifodai partovi mustamal, guzashtan ba tekhnologiya va istehsoloti az jihati ekologi bekhavf meyorhoi muqarrarshudai sifati muhiti zistro rioya mekunand, oid ba hifz va barqarorkunii mahsulnokii sistemahoi ekologii tabii, hifzi zamin, khok, sarvathoi qari zamin, ob, havoi atmosfera, olami nabototu hayvonot va barqarorsozii zakhirahoi tabii tadbirho meandeshand.
  3. Rioya nakardani talaboti ekologi hangomi istifodai korkhona, inshoot va obekthoi digar, boisi boz doshtan, mahdud sokhtan va qat kardani faoliyati korkhonaho, tashkilotu muassisaho yo sekh, shuba, filialho va tajhizoti onho bo qarori maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist megardad.
  4. Samti faoliyati obektho, qismathoi alohidai on yo korgohho, istifoda burdani tekhnologiya va tekhnikai navi az jihati ekologi zararnok dar muvofiqa bo maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist digar karda meshavad.

 

Moddai 45. Talaboti ekologi dar sohai kishovarzi va hojagii jangal

 

  1. SHakhsoni voqei va huquqii dar sohai kishovarzi va khojagii jangal faoliyatkunanda vazifadorand nisbati hifzi khok, obanborho, olami nabotot va hayvonot az tasiri zararovari ofathoi tabii, oqibati nomatlubi istifodai tekhnika, moddahoi kimiyovi va omilhoi digare, ki holati muhiti zistro bad mekunand va ba salomatii inson zarar merasonand, tadbirho andeshand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  2. Fermavu komplekshoi chorvodori, korkhonahoi korkardi mahsuloti kishovarzi va khojagii jangal boyad talaboti sanadhoi meyorii sanitariyu muhofizati, mintaqahoi hifzi ob va inshoothoi partovtozakunie, ki iflos va kasifshavii zamin, obhoi ruizaminivu zerizamini, nobud va kharobshavii jangalu charogohho, inchunin ba juziyoti digari muhiti zist rasonidani zararro istisno menamoyand, rioya kunand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  3. Ijro nakardani talaboti mazkur va rasonidani zarar ba muhiti zist, az jumla ba salomatii inson, boisi dar asosi amriyahoi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist va nazorati davlatii sanitariyu epidemiologi bozdoshtan, mahdud yo qat kardani faoliyati az jihati ekologi zararnoki obekthoi sohai kishovarzi, khojagii jangal va digar obektho megardad. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 46. Talaboti ekologi hangomi banaqshagiri, loihakashi va ijroi korhoi

                       meliorativi

 

  1. SHakhsoni voqei va huquqi hangomi banaqshagiri, loihakashi, ijroi korhoi meliorativi va istifodai sistemahoi meliorativi oid ba  rioyai muvozinati ob, istifodai oqilona va hifzi zamin, nabotot, az jumla jangalzor, istifodai sarfakoronai ob, peshgiri az zeriobmoni, botlokhshavi, shurshavi, eroziyai zamin, roh nadodan ba nobudshavii joyhoi tukhmmoni, parvarishyobi, zimistonguzaroni va kuchidani mohiyon va tasiri digari zararovar ba muhiti zist boyad tamomi tadbirhoro andeshand.
  2. Rioya nakardani talaboti mazkur boisi dar asosi amriyahoi maqomi vakolatdori davlatii  Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist bozdoshtani ijroi korhoi loihakashi, sokhtmon yo istifodabarii in sistemaho to bartaraf namudani norasoiho yo qat gardonidani chunin korho va hamzamon qat kardani mablagguzorii chunin korho az jonibi muassisahoi bonki megardad.

 

Moddai 47.Talaboti ekologi nisbati obekthoi energetiki

 

  1. Joygironi, loihakashi, sokhtmon va mavridi istifoda qaror dodani korkhona, dastgoh va digar obekthoi energetiki, inchunin dargot, sarband va obanborho, muvofiqi talaboti moddahoi 38-45 Qonuni mazkur surat megirad.
  2. Tahiyai konsepsiyaho va barnomahoi rushdi energetika bo nazardoshti zarurati kam kardani tasiri manfii oqibathoi ekologi va tasiri obekthoi energetiki ba muhiti zist, az jumla ba salomatii aholi anjom doda meshavad.
  3. Hangomi joygironi, loihakashi, sokhtmoni nerugohhoi barqi obi va digar obekthoi energetiki zarurati iqtisodi, relefi mahalli joygironii obekt, tadbirhoi beshtar ehtiyot kardani zamin, jangal, konho, mahalhoi aholinishin, yodgorihoi tabii, tarikhi va farhangi, hifzi samaranoki zakhirahoi mohi, qabati hosilkhezi zamin va roh nadodan ba tagyiroti manfi dar muhiti zist hangomi toza namudan va bo ob pur kardani obanbor boyad ba nazar girifta shavand.
  4. Rioya nakardani talaboti mazkur boisi dar asosi amriyahoi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist bozdoshtani korhoi loihakashi, sokhtmon yo in ki qat gardonidani istifodabarii obekthoi energetiki to bartaraf namudani norasoiho megardad. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 48. Talaboti ekologi hangomi loihakashi, sokhtmon, aznavsozii shahrho va digar

                       mahalhoi aholinishin

 

  1. Loihakashi, sokhtmon, aznavsozii shahrho va digar mahalhoi aholinishin boyad ba talaboti moddahoi 38-45 Qonuni mazkur muvofiqat kunad va sharoiti musoidi ekologiro baroi zindagi va koru  istirohati aholi tamin namoyad.
  2. Sokhtmoni obekthoi nav va ziyod kardani  iqtidorhoi obekthoi amalkunandai khojagidori, sarfi nazar az shaklhoi

molikiyat va tobeiyat, dar mintaqahoe, ki oludagii muhiti zist az meyorhoi muqarrarshuda ziyod ast, man meboshad.

  1. Hangomi loihakashi, sokhtmon, aznavsozii shahrho va digar mahalhoi aholinishin tamini ob, kabudizorkuni, kanalizatsiya, bunyodi farshi kuchaho, bezarargardoni, anborkuni, az nazari ekologi va sanitari bekhavf kashonidan, nobud sokhtan va gur kardani partovho, ravona sokhtan va toza kardani selobaho boyad ba nazar girifta shavad.
  2. Bo maqsadi hifzi muhiti zist dar atrofi shahrhoi azim, markazhoi sanoati va obekthoi azimi az jihati ekologi khavfnok bogu jangalzor, mintaqahoi muhofizati, inshoothoi selgardon va mustahkamkunandai sohilho bunyod karda meshavand.

 

Moddai 49. Talaboti ekologi nisbati istifodai mavodi radioaktivi

 

  1. Korkhonaho, tashkilotu muassisaho va shahrvandon uhdadorand, ki qoidahoi istehsol, nigohdori, kashonidan, istifodabari, nobud sokhtan va guronidani mavodi radioaktivi (manbahoi iondori nurafkan va mavodi yadroi)-ro rioya kunand, ba baland gashtani meyorhoi haddi joizi  radiatsiya roh nadihand, dar surati baland shudani on favran ba maqomoti dakhldor, ki bekhatarii radiatsioniro tamin mekunand, dar khususi sathi balandi radiatsiya, ki baroi salomatii inson va uhiti zist khavfnok ast, khabar dihand, baroi rafi manbahoi zahroludshavi tadbirho andeshand.
  2. Korkhonayu muassisaho, tashkilot va shahrvandone, ki qoidahoi munosibat bo mavodi radioaktiviro rioya namekunand, muvofiqi qarori maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist, nazorati davlatii sanitariyu epidemiologi az huquqi istifodai in mavod mahrum yo faoliyatashon oid ba istifodai in mavod to bartaraf kardani norasoiho qat karda meshavad.
  3. Vorid namudani partovho va mavodi radioaktivi, inchunin hamlu naqli (tranziti) onho tavassuti hududi Jumhurii Tojikiston man ast. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 50. Talaboti ekologi hangomi istifodai mavodi kimiyovi va mavodi digar dar

                       faoliyati khojagidori va digar faoliyat

 

  1. Korkhonayu muassisa, tashkilotho, shakhsoni mansabdori onho va shahrvandon vazifadorand, ki qoidahoi istehsol, nigohdori, kashonidan va ba kor burdani mavodi kimiyovi, vositahoi himoyai rastani va numuyai on, nurihoi minerali, ki dar faoliyati khojagidori va digar faoliyat istifoda meshavand, rioya kunand, meyorhoi muqarrarshudai istifodai onhoro rioya karda, baroi peshgirii oqibati zararnoki onho ba muhiti zist, az jumla ba salomatii inson  choraho andeshand.
  2. Maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist dar muvofiqa bo maqomi nazorati davlatii sanitariyu epidemiologii Jumhurii Tojikiston har sol ruykhati mavod va doruhoi kimiyoviero, ki ba ovardan va istifoda burdani onho ba hududi Jumhurii Tojikiston ijozat doda shudaast, tasdiq menamoyad. Ba voridot, istehsol va istifodai mavodi ehtimolan khatarnoki kimiyovi, inchunin mavodi bori avval ba hududi Jumhurii Tojikiston vorid va istifodashavanda, bad az tadqiqi zarurii ekologi va toksiki-gigieni, tanzimi gigienii munosibat bo onho, muqarrar namudani meyorhoi toksiki-gigieni va ekologi, baqaydgirii davlatii in moddaho bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston ijozat doda meshavad.
  3. Istifodai mavodi zahrnoki kimiyovii tajziyanashavanda, ki ba muhiti zist va salomatii inson tasiri manfi merasonad, man ast.
  4. Qoidahoi hifzi muhiti zist ba manfiati hifzi salomatii inson az tasiri mavodi zararnoki kimiyovie, ki dar faoliyati khojagidori va faoliyati digar ba kor burda meshavand, az jonibi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist dar muvofiqa bo maqomi nazorati davlatii sanitariyu epidemiologii Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavand.

 

Moddai 51. Hifzi muhiti zist az tasiri zararnoki biologi

 

  1. Hangomi joygironi, loihakashi, sokhtmon, ba istifoda dodan va istifodabarii korkhonaho, inshootu obekthoi digar, sarfi nazar az shaklhoi molikiyatu tobeiyat, ki ba muhiti zist tasiri biologi merasonand, boyad meyorhoi haddi joizi  gilzati mikrobho dar muhit, bemorihoi zamburugi, virusho va digar mikroorganizmho va mavodi biologii ba tavri suni hosilkardashuda, ki onhoro maqomi nazorati davlatii sanitari-epidemiologi tasdiq menamoyad, rioya karda shavand.
  2. Istehsol, parvarish va dar muhiti zist joygir kardani obekthoi biologii ba tabiati mahal begona, az jumla bo usuli suni hosilshuda, inchunin istifodai onho hangomi mavjud budani khulosai musbii ekspertizai davlatii ekologi ijozat doda meshavad.
  3. SHakhsoni voqei va huquqie, ki ba muhiti zist tasiri biologi merasonand va yo imkoniyati chunin tasirrasoniro dorand, vazifadorand istehsol, ofaridan, nigohdori, hamlu naql, istifoda va nobud kardani mikroorganizmho va mavodi biologii az jihati ekologi bezararro tamin namuda, jihati rafi sadamavu falokatho, peshgiri va barham dodani oqibati tasiri zararnoki biologi ba muhiti zist va salomatii inson va fondi genetikii on choraho andeshand.
  4. Mushohida, ba hisob giriftani manbaho va nazorati darajai tasiri biologi ba muhiti zist az jonibi maqomoti nazorati davlatii sanitari-epidemiologi surat megirad.

 

Moddai 52. Hifzi muhiti zist az tasiri sado, larzish, maydonhoi magniti va digar tasiroti zararnoki fiziki

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

  1. SHakhsoni voqei va huquqi uhdadorand, ki baroi peshgiri va rafi sadoyu larzishhoi zararnoki istehsoli, tasiri manfii maydonhoi magniti va digar tasiroti zararnoki fiziki dar binohoi istehsoli, jamiyati, istiqomati, dar kuchaho, havliho, maydonhoi shahr va digar mahalhoi aholinishin, mintaqahoi istirohati aholi, joyhoi jamshavii ziyodi hayvonot va parrandahoi vahshi tadbirhoi zaruri andeshand.
  2. Barziyodii az meyorhoi haddi joizi darajai tasiri sadoyu larzishhoi istehsoli va naqliyoti, larzish, maydonhoi magniti va tasiri digari zararnoki fiziki ba salomatii inson va muhiti zist man ast. Tadbirhoe, ki rioyai meyorhoi mazkurro kafolat medihand, hangomi tarhkashi va sokhtmoni shahrho va digar mahalhoi aholinishin, loihakashi, sokhtmon va tajdidi korkhonaho, korgohho, khathoi tekhnologi, bunyodu azkhudkunii tekhnikai nav, hangomi loihakashi va istifodabarii vositahoi naqliyoti ruizamini, zerizamini, obi va havoi peshbini karda meshavand.

 

Moddai 53. Hifzi muhiti zist hangomi muoimilot bo partovhoi istehsoli va istemoli

 

  1. SHakhsoni voqei va huquqi uhdadorand baroi jamovari, kashonidan, bezarargardoni, korkard, istifoda, anborkuni, guronidan, inchunin kam kardani paydoishi partovhoi  istehsoli va istemoli chorahoi samarabakhsh andeshida, meyoru qoidahoi amalkunandai ekologi, sanitari-gigieni va ziddiepidemiyaviro rioya namoyand.

2.Partoftani partovhoi sanoati va obhoi tozanashudai kanalizatsiya ba obanborhoi istifodai umum, majrohoi selrav va kanalhoi obyori, qabathoi obravi zerizamini, dar hududi mahalhoi istiqomati, jangalzorho va kishtzorho man ast. Joyhoi anborkuni va guronidani partovho az tarafi maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati dar muvofiqa bo maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist, maqomi nazorati davlatii sanitari-epidemiologi va geologiya muayyan karda meshavand.

  1. Guronidani partovhoi khatarnok, az jumla partovhoi radioaktivi dar hududi mahalhoi aholinishin, shafati shahr va digar mahalhoi aholinishin, mintaqahoi zichii aholiash ziyod, daryoho, kulho, mintaqahoi osoishgoh, tabobatiyu solimgardoni va rekreatsioni, digar joyhoe, ki ba salomatii inson va holati muhiti zist metavonad khavf tahdid namoyad, man ast. Hama guna namudhoi muomilot bo partovhoi khatarnok bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston anjom doda meshavad.
  2. Rioya nakardani qoidahoi mazkur boisi mahdud kardan yo boz doshtani faoliyati korkhona va digar obektho to bartaraf kardani vayronkori megardad.

 

Moddai 54. Hifzi qabati ozoni atmosfera

 

Hifzi qabati ozoni atmosfera az tagyiroti az jihati ekologi khavfnok tavassuti tanzimi istehsol va istifodabarii mavodi vayronkunandai qabati ozoni atmosfera tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tamin karda meshavad.

 

BOBI 9.

VAZIYATI FAVQULODDAI EKOLOGI VA MINTAQAHOI OFATI TABII

 

Moddai 55. Vaziyati favquloddai ekologi

 

  1. Dar mintaqahoe, ki dar natijai faoliyati khojagidori va faoliyati digari inson yo tasiri kharobiovari quvvai tabiat vazi nomusoidi ekologi ba vujud omada, dar onho tagyiryobii jiddi va ustuvori manfii muhiti zist baroi hayot va salomatii odamon, nigohdorii olami nabotot va hayvonot mushohida shudaast, vaziyati favquloddai ekologi elon karda meshavad.
  2. Hangomi vaziyati favquloddai ekologi hama guna faoliyate, ki ba muhiti zist tasiri manfi merasonand, bozdoshta meshavad yo kori korkhona, muassisa, tashkilot, korgoh, agregatho va tajhizote, ki ba salomatii inson va fondi genetikii on tasiri manfi merasonad, mahdud karda meshavad, namudhoi alohidai istifodai tabiat mahdud gashta, jihati barqarorsozi va tajdidi zakhirahoi tabii chorabinihoi favri andeshida meshavand.

 

Moddai 56. Mintaqahoi ofati ekologi

 

  1. Mintaqahoi ofati ekologi mahalhoi vazi ekologiyashon favquloddae elon karda meshavand, ki dar onho dar natijai vazi nomusoidi ekologi ba muhiti zist, az on jumla ba salomatii aholi ziyoni ziyod rasonida shudaast va (yo) sistemahoi tabiii ekologi va muhiti zist kharob gashtaand.
  2. Dar mintaqahoi ofati ekologi faoliyati obekthoi khojagidori, ba istisnoi obekthoe, ki ba khizmatrasonii aholii maskuni in mintaqa mashguland, qat gashta, sokhtmon va aznavsozii obekthoi khojagidori man karda meshavad, hama guna namudhoi istifodai tabiat qatiyan mahdud gashta, baroi barqarorsozi va tajdidi zakhirahoi tabii va solimgardonii muhiti zist chorahoi favri andeshida meshavand.
  3. Tadbirhoi solimgardonii mintaqahoi ofati ekologi dar navbati avval az hisobi korkhona, muassisa, tashkilothoe, ki bo aybi onho sadama yo falokat rukh dodaast, inchunin az hisobi mablagi maqsadnoki bujeti davlati va fondhoi hifzi tabiat mablagguzori karda meshavand.

 

Moddai 57. Peshgirii sadama va bartaraf kardani oqibati zararnoki ekologii on

 

  1. Hangomi loihakashi va istifodai obekthoi khojagii aloqamand ba tasiri zararnok ba muhiti zist, novobasta ba shaklhoi molikiyat va tobeiyat, tadbirhoi ogohoni, peshgiri va barham dodani oqibati ba muhiti zist zararovari sadama andeshida meshavand.
  2. Bo maqsadi etinoi samarabakhsh ba holathoi favquloddai ekologi, ki baroi muhiti zist oqibati zararovar dorand, naqshahoi mahalli, mintaqavi va jumhuriyavi, ki dar onho chorahoi safarbarkunii quvvayu vositahoi vazoratho, idoraho, korkhonaho, muassisaho, tashkilotho va ahli jomea yakjoya bo maqomoti holathoi favqulodda va mudofiai grajdani peshbini megardand, tahiya karda meshavand.
  3. Baroi halli masalahoi vaziyati favquloddai ekologi bo tartibi muqarrargardida komissiyahoi makhsus tasis doda meshavand.

 

Moddai 58. Tartibi elon namudani vaziyati favquloddai ekologi va mintaqahoi ofati

                       ekologi

 

  1. Vaziyati favquloddai ekologi dar sarosari jumhuri va mahalhoi alohidai on az jonibi Prezidenti Jumhurii Tojikiston elon karda meshavad.
  2. Mintaqahoi ofati ekologi va sarhadhoi onho az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston bo peshnihodi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist va maqomi nazorati davlatii sanitariyu epidemiologi dar muvofiqa bo maqomoti mahallii hokimiyati davlati muayyan karda meshavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 59. Uhdadorihoi korkhonaho oid ba omoda budan baroi rafi oqibati ekologii

                      sadama

 

SHakhsoni huquqi, sarfi nazar az shakli molikiyat va tobeiyat, ki dar holathoi favquloddai ekologi ba muhiti zist va salomatii odamon metavonand ziyon rasonand, uhdadorand, ki:

– dar vaziyati favquloddai ekologi naqshai amal doshta boshand;

– khadamoti makhsusi  doroi vosita va zakhirahoi moddii barham dodani oqibati noguvori vaziyati favquloddai ekologi tasis doda, onhoro dar holati omodaboshi doimi nigoh dorand.

 

BOBI 10.

ITTILOOT VA OMORI DAVLATI DAR SOHAI HIFZI MUHITI ZIST

 

Moddai 60. Ittiloot dar sohai hifzi muhiti zist

 

  1. Ittiloot oid ba vazi muhiti zist kushodayu oshkoro buda, az tariqi vositahoi akhbori omma nashr karda meshavad.
  2. Pinhon doshtan, sari vaqt peshnihod nakardan yo az tarafi shakhsoni mansabdor peshnihod kardani malumoti nodurusti sohai hifzi muhiti zist man ast.
  3. Hususiyatho va tartibi tashakkuli ittilooti ekologi, dastrasi va tartibi peshnihodi on tibqi Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai ittilooti ekologi» muqarrar karda meshavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 61. Omori davlati dar sohai hifzi muhiti zist

 

  1. Omori davlati dar sohai hifzi muhiti zist az jonibi maqomoti vakolatdori omori davlati guzaronida meshavad.
  2. Malumoti omori ba maqomoti omori davlati az jonibi shakhsoni voqei va huquqi dar hajmi muayyan va muhlati muqarrarshuda dar shakli hisoboti omori davlati peshnihod karda meshavad.
  3. Tarkibi minimalii nishondihandahoi hisoboti omori davlati va tartibi omordorii davlati dar sohai hifzi muhiti zist tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavad.

 

BOBI 11.

MINTAQAHOI TABII VA OBEKTHOE, KI MAHSUS MUHOFIZAT KARDA MESHAVAND

 

Moddai 62. Fondi mamnugohhoi tabiii Jumhurii Tojikiston 

 

  1. Mamnugohhoi tabiii davlati, az jumla mamnugohhoi biosferi, parvarishgohhoi tabii, parkhoi tabiii milli, yodgorihoi tabii, hayvonotu rastanihoi nodire, ki khavfi az bayn raftan doshta, ba Kitobi Surkhi Jumhurii Tojikiston dokhil karda shudaand, Fondi mamnugohhoi tabiii Jumhurii Tojikistonro tashkil doda, az tarafi davlat bo nazardoshti manfiati naslhoi imruza va oyanda makhsus hifz karda meshavand.
  2. Fondi mamnugohhoi tabii dar tobeiyat va idorakunii maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist qaror dorad. Tartibi tashkil, nizomi hifz va istifodabari, sharthoi faoliyati mavzehoi tabiii makhsus muhofizatshavanda, inchunin sharthoi faoliyati khojagii aholii dar in mavzeho istiqomatkunandaro Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai hududhoi tabii va obekthoi makhsus muhofizatshavanda” muqarrar menamoyad. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  3. Giriftani zaminhoi fondi mamnugohhoi tabii, ba istisnoi holathoe, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston peshbini namudaast, man meboshad.
  4. Zaminhoe, ki dar hududi onho obekthoi tabiii doroi ahamiyati khosi hifzi tabiat, ilmi, tarikhiyu farhangi, estetiki, rekreatsioni, solimgardoni va doroi ahamiyati digari purarzish joy giriftaand, tahti muhofizati makhsus buda, onhoro ba ijora dodan man ast.

 

Moddai 63. Muhofizati rastanivu hayvonoti nodire, ki zeri khatari nobudshavi qaror

                      dorand

 

  1. Baroi hifzi rastanivu hayvonoti nodire, ki zeri khatari nobudshavi qaror dorand, Kitobi Surkhi Jumhurii Tojikiston tasis doda meshavad.
  2. Rastani va hayvonote, ki ba Kitobi Surkh dokhil karda shudaand, be istisno az istifodai khojagidori va istifodai digar girifta meshavand.
  3. Faoliyate, ki boisi kam shudani in namudi rastani va hayvonot, badshavii vazi muhiti sukunati  onho megardad, man meboshad.
  4. Korkhona, muassisa, tashkilot va digar istifodabarandagoni zamin, ki dar hududi onho hayvonotu rastanihoi mansub ba Kitobi Surkhi Jumhurii Tojikiston hastand, baroi hifz va ziyod namudani namudhoi in hayvonotu rastaniho boyad tadbirho andeshand.
  5. Tartibi hifzi rastani va hayvonot va digar organizmhoi nodire, ki zeri khatari nobudshavi qaror dorand, tartibi jori kardani Kitobi Surkhi Jumhurii Tojikiston, az on jumla tartibi nigohdorii fondi genetikii onhoro sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifz va istifodai olami nabototu hayvonot muqarrar mekunand.
  6. Ba Jumhurii Tojikiston vorid kardan, az on berun barovardan va hamlu naql (tranzit) tavassuti Jumhurii Tojikiston, muomiloti rastani, hayvonot va digar organizmhoi zeri khatari nobudshavi qarordoshta, namudhoi makhsusan purarzishi onho, inchunin uzvhoi onho, mahsuloti faoliyati hayoti va khosiyathoi foidanoki onho tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tanzim megardad.

 

Moddai 64. Hifzi Fondi sabzi mavzehoi aholinishin

 

  1. Fondi sabzi mavzehoi aholinishin  az majmui mintaqahoi kabudizorshuda, az jumla mintaqahoi darakhtzoru buttazor va alafzor iborat meboshad.
  2. Hifzi Fondi sabzi mavzehoi aholinishin sistemai chorabinihoi taminkunandai hifz va rushdi Fondi sabzro, ki baroi mutadil gardonidani vazi ekologi va tashkili muhiti musoidi zist zarurand, peshbini mekunad.
  3. Dar mintaqahoi marbut ba Fondi sabz anjom dodani faoliyati khojagidori va digar faoliyate, ki ba mintaqahoi mazkur zarar merasonand va ijroi vazifahoi tainoti ekologi, sanitariyu gigieni va rekreatsioniro khalaldor mesozad, man ast.
  4. Tanzimi davlati dar sohai hifzi Fondi sabzi mavzehoi aholinishin az jonibi maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston anjom doda meshavad.

 

BOBI 12.

SISTEMAI MUSHOHIDAI VAZI MUHITI ZIST

 

Moddai 65. Monitoringi davlatii muhiti zist

 

  1. Monitoringi davlatii muhiti zist (monitoringi ekologii davlati) tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston bo maqsadi mushohidai vazi muhiti zist, az jumla vazi muhiti zisti mintaqahoi joygirshavii manbahoi tasiri antropogeni va tasiri in manbaho ba muhiti zist, inchunin bo maqsadi tamini talaboti davlat, shakhsoni voqei va huquqi bo malumoti daqiq va sari vaqt ba naqsha giriftani chorabinihoi peshgiri, raf va yo kam kardani oqibati noguvori tagyiryobii vazi muhiti zist anjom doda meshavad.
  2. Asoshoi tashkili, huquqi va iqtisodii tamin va guzaronidani monitoringi ekologi tibqi Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai monitoringi ekologi» muayyan karda meshavand. (QJT az 18.07.17 s., №1449)
  3. Malumot oid ba vazi muhiti zist va tagyiroti on, ki dar natijai guzaronidani monitoringi davlatii muhiti zist (monitoringi ekologii davlati) ba dast omadaast, az jonibi maqomoti markazi va maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlatii Jumhurii Tojikiston baroi tahiyai durnamohoi rushdi iqtisodiyu ijtimoi va qabuli qarorhoi dakhldor, tahiyai barnomahoi davlati va maqsadnok, konsepsiya, strategiya, durnamo va naqshahoi amalii onho dar sohai hifzi muhiti zist istifoda burda meshavand.  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 66. Baqaydgirii davlatii obekthoe, ki ba muhiti zist tasiri manfi merasonand

 

  1. Baqaydgirii davlatii obekthoe, ki ba muhiti zist tasiri manfi merasonand, az jonibi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist bo maqsadi tanzimi davlatii faoliyat oid ba hifzi tabiat, inchunin banaqshagirii jori va durnamoi chorabinihoi kam kardani tasiri manfii faoliyati khojagidori va digar faoliyat ba muhiti zist anjom doda meshavad.
  2. Obekthoe, ki ba muhiti zist tasiri manfi merasonand va malumot oid ba tasiri onho ba muhiti zist mavridi baqaydgirii omorii davlati  qaror doda meshavand.
  3. Baqaydgirii davlatii obekthoe, ki ba muhiti zist tasiri manfi merasonand, inchunin arzyobii in tasir ba muhiti zist bo tartibi az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrarnamuda anjom doda meshavad.

 

BOBI 13.

NAZORAT DAR SOHAI HIFZI MUHITI ZIST

 

Moddai 67. Vazifahoi nazorat dar sohai hifzi muhiti zist

 

  1. Vazifahoi nazorat dar sohai hifzi muhiti zist az tamini ijroi qonunguzorii sohai hifzi muhiti zist, az jumla talaboti meyorho va hujjathoi meyorii sohai hifzi muhiti zist, az jonibi maqomoti markazi va maqomoti mahallii hokimiyati davlatii Jumhurii Tojikiston, shakhsoni voqei va huquqi, inchunin tamini amniyati ekologi iborat meboshand.
  2. Sistemai nazorat dar sohai hifzi muhiti zist az nazorati davlati, idoravi, istehsoli va jamiyati iborat meboshad.

 

Moddai 68. Nazorati davlati dar sohai hifzi muhiti zist

 

Nazorati davlati dar sohai hifzi muhiti zist az jonibi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist va maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston surat megirad.

 

Moddai 69. Huquq va uhdadorihoi nozironi davlatii hifzi muhiti zist

 

  1. Nozironi davlatii hifzi muhiti zist huquq dorand bo tartibi muqarrarshuda:

– bo maqsadi ijroi vazifahoi khizmati ba korkhona, muassisa va tashkilotho, sarfi nazar az shaklhoi molikiyat va tobeiyat va obekthoi ba onho taalluqdoshta, az jumla obekthoi tahti muhofizati davlat qarordoshta, obekthoi mudofia, obekthoi mudofiai grajdani be monea vorid shavand, bo hujjatho, tahlilhoi laboratori va digar  hujjathoe, ki baroi ijroi vazifahoi bevositai onho zarurand, shinos shavand;

– rioyai meyorho, reglamenthoi tekhniki va talaboti digari hujjathoi meyorii sohai hifzi muhiti zist, kori inshoothoi partovtozakuni va digar dastgohu tajhizoti bezarargardoni, vositahoi azorat, inchunin ijroi naqshavu chorabinihoi hifzi muhiti zistro mavridi sanjish qaror dihand;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– rioyai talabot, meyor va qoidahoi sohai hifzi muhiti zistro hangomi joygironi, sokhtan, ba istifoda dodan, istifoda burdan va az istifoda barovardani obekthoi istehsoli va digar obektho mavridi sanjish qaror dihand;

– ijroi talaboti dar khulosahoi ekspertizai davlatii ekologi nishondodashudaro sanjand;

– ba shakhsoni voqei va huquqi nisbati bartaraf kardani qonunvayronkuniho dar sohai hifzi muhiti zist, ki hangomi anjom dodani nazorati ekologi muayyan karda shudaand, iddao peshnihod kunand va amrhoi ijroishashon hatmi dihand;

– shakhsoni gunahkorro ba javobgarii mamuri kashand, ba maqomoti salohiyatdor va shakhsoni mansabdor baroi ba javobgarii intizomi, mamuri yo jinoyati kashidani onho mavod firistand, oid ba ruyonidani tovoni zarari ba muhiti zist yo salomatii inson binobar vayron kardani qonunguzorii hifzi muhiti zist rasonidashuda ba maqomoti sudi, davo peshnihod namoyand;

– hangomi az jonibi shakhsoni voqei va huquqi rioya nakardani qonunguzorii sohai hifzi muhiti zist, faoliyati khojagidori va faoliyati digari onhoro muvaqqatan bozdorand. Dar asosi qaror dar borai muvaqqatan bozdoshtani faoliyat muassisahoi bonki to az jonibi maqomi vakolatdori Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist bekor kardani chunin qarorho mablagguzorii faoliyati bozdoshtashudaro qat menamoyand;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– liboshoi makhsusi doroi alomathoi farqkunanda pushand;

– tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston hangomi adoi vazifai khizmati bo khud silohi otashfishon va digar vositahoi makhsus girand, nigoh dorand va istifoda namoyand; (QJT az 27.11.14 s. №1160)

– vakolathoi digari muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikistonro anjom dihand.

  1. Nozironi davlatii sohai hifzi muhiti zist uhdadorand:

– qonunshikaniro dar sohai hifzi muhiti zist peshgiri kunand, muayyan sozand va barham dihand;

– ba vayronkunandagoni qonunguzorii sohai hifzi muhiti zist huquq va uhdadorihoyashonro fahmonand;

– talaboti qonunguzorii Jumhurii Tojikistonro rioya kunand.

  1. Nisbati qarorhoi nozironi davlatii sohai hifzi muhiti zist bo tartibi sudi shikoyat kardan mumkin ast.
  2. Nozironi davlatii sohai hifzi muhiti zist tahti himoyai davlat meboshand va mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston masuliyat dorand.

 

Moddai 70. Nazorati idoravi va istehsoli dar sohai hifzi muhiti zist

 

  1. Nazorati idoraviro dar sohai hifzi muhiti zist vazoratu idoraho va nazorati istehsoliro tashkilotu korkhonaho anjom medihand va vazifai onho sanjishi ijroi naqshavu tadbirhoi hifzi muhiti zist, istifodai oqilona va barqarorsozii zakhirahoi tabii, solimgardonii muhiti zist, rioyai meyorhoi  sifati muhiti zist, talaboti qonunguzorii hifzi muhiti zist va amriyahoi maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist meboshad.
  2. Tartibi tashkil va faoliyati nazorati idoravi va istehsoli mutobiqi  sanadhoi meyorii huquqii vazoratu idora va tashkilotho tanzim megardad.

 

Moddai 71. Nazorati ekologii jamiyati

 

  1. Nazorati ekologii jamiyati az tarafi ittihodiyahoi jamiyati bo tashabbusi khudi onho yo dar asosi shartnomaho bo istifodabarandagoni tabiat va yo maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist anjom doda meshavad va maqsadi on amali sokhtani huquqii har yak shakhs ba muhiti musoidi zist,  peshgiri va barham dodani vayronkunii qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist meboshad.
  2. Nazorati ekologii jamiyati bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston  tanzim karda meshavad.
  3. Natijahoi nazorati jamiyati dar sohai hifzi muhiti zist, ki ba maqomi vakolatdori davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist va maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati peshnihod shudaand, boyad hatman muhokima va mavridi etino qaror doda shavand.

 

Moddai 72. Nazorat dar  sohai hifzi muhiti zist az jonibi maqomoti ijroiyai mahallii

                        hokimiyati davlati 

 

Nazorat dar sohai hifzi muhiti zist az jonibi maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston anjom doda meshavad.

 

BOBI 14.

AUDITI EKOLOGI VA HUSUSIYATHOI GUZARONIDANI ON

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Moddai 73. Auditi ekologi

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Auditi ekologi bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar asosi shartnoma bo farmoishgar az jonibi auditoroni mustaqil va tashkilothoi auditori metavonad dar namudi auditi ekologii tashabbusi yo hatmi guzaronida shavad.

 

Moddai 74. Tashkili auditi ekologi, shartho va tartibi guzaronidani on

(QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

Tashkili auditi ekologi, shartho va tartibi guzaronidani on, talaboti takhassusi nisbat ba auditorho va tartibi attestatsiyai onho, inchunin huquq va uhdadorihoi auditoroni ekologi va tashkilothoi auditoriro Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai auditi ekologi» va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyand.  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

 

BOBI 15. 

TALIMU TARBIYA VA TAHQIQOTI ILMII EKOLOGI

 

Moddai 75. Talimu tarbiyai umumi, majmui va muntazami ekologi

 

  1. Bo maqsadi baland bardoshtani sathi marifati ekologii jomea va tayyorii kasbii mutakhassisoni sohai hifzi muhiti zist sistemai umumi va kompleksii talimu tarbiyai ekologi jori karda meshavad, ki on dar khud tahsiloti ibtidoii kasbi, miyonai kasbi, olii kasbi, tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi, bozomuzii kasbi va takmili ikhtisosi mutakhassison, inchunin intishori donishhoi ekologi, az jumla bo istifoda az vositahoi akhbori omma, osorkhonaho, kitobkhonaho, muassisahoi farhangi, muassisahoi hifzi muhiti zist, tashkilothoi varzishi va turizmro faro megirad.
  2. Tartibi tashkil va amali sokhtani talimu tarbiyai ekologiro Qonuni Jumhurii Tojikiston “Dar borai marifati ekologii aholi” tanzim menamoyad.

 

Moddai 76. Tahqiqoti ilmi dar sohai muhiti zist

 

  1. Vazifahoi asosii tahqiqot va kashfiyoti ilmi dar sohai muhiti zist tamini rushdi ijtimoi, iqtisodi va ekologii ba nizom darovardashudai Jumhurii Tojikiston, faoliyati ustuvori sistemahoi ekologii tabii, istifodai oqilona va barqarorsozii zakhirahoi tabii, tamini amniyati ekologi va solimgardonii muhiti zist meboshad.
  2. Tahqiqoti ilmi dar sohai hifzi muhiti zist bo maqsadhoi zerin guzaronida meshavand:

– tahiyai konsepsiya, durnamohoi ilmi va naqshahoi hifz va barqarorsozii muhiti zist;

– arzyobii natijahoi tasiri manfii faoliyati khojagidori va digar faoliyatho ba muhiti zist;

– takmili qonunguzori dar sohai hifzi muhiti zist, tartib dodani meyorho, reglamenthoi tekhniki va digar hujjathoi meyorii sohai hifzi muhiti zist;  (QJT az 18.07.17 s., №1449)

– tahiya va takmili nishondihandahoi arzyobii majmuii zarar ba muhiti zist, tarz va usulhoi muayyan namudani onho;

– ikhtiro va tahiyai tekhnologiyahoi behtarin dar sohai hifzi muhiti zist va istifodai oqilonai zakhirahoi tabii;

– tahiyai barnomahoi ofiyatbakhshii mintaqahoe, ki hamchun mintaqahoi ofati tabii donista shudaand;

– tahiyai chorabinihoi hifz va rushdi iqtidorhoi tabii va rekreatsionii Jumhurii Tojikiston;

– digar maqsadhoi sohai hifzi muhiti zist.

 

BOBI 16.

JUBRONI TOVONI ZARARI BA MUHITI ZIST RASIDA VA HALLI BAHSHO

DAR SOHAI HIFZI MUHITI ZIST

 

Moddai 77. Uhdadorii jubron namudani tovoni zarare, ki binobar rioya nakardani

                      qonunguzori oid ba hifzi muhiti zist rasonida shudaast

 

Korkhonayu muassisaho, tashkilotho, digar subekthoi khojagidor va shahrvandone, ki ba muhiti zist binobar iflos kardan, kharob va nobud sokhtani on, isrofkorona istifoda burdani zakhirahoi tabii, kharob kardani sistemaho, kompleksho va landshafthoi tabiii ekologi binobar vayron kardani qonunguzorii sohai hifzi muhiti zist zarar rasonidaand, uhdadorand muvofiqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston tovoni zararro jubron namoyand.

 

Moddai 78. Tartibi jubroni tovoni zarare, ki binobar rioya nakardani qonunguzorii

                       Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi muhiti zist  rasonida shudaast

 

  1. Tovoni zarare, ki binobar rioya nakardani qonunguzori ba muhiti zist rasonida shudaast, ikhtiyoran yo bo qarori sud tibqi andozai pardokhti mablaghoi bo tartibi muqarrarshuda tasdiqgardida va usulhoi hisob kardani onho, dar holati mavjud nabudani onho  boshad, tibqi kharojoti voqeii baroi barqaror sokhtani holati kharobgashtai muhiti zist, bo nazardoshti zarari rasonidashuda, az jumla foidai az dastdoda jubron karda meshavad.
  2. Dar asosi qarori sud zarare, ki binobar rioya nakardani qonunguzori ba muhiti zist rasonida shudaast, metavonad bo rohi ba zimmai  javobgar guzoshtani uhdadorihoi vobasta ba barqarorsozii holati zarardidai muhiti zist az hisobi mablagi u, mutobiqi loihai korhoi barqarorsozi jubron karda shavad.

 

Moddai 79. Jubroni tovoni zarare, ki ba shahrvandon az tasiri nomusoidi muhiti zist

                       rasidaast

 

  1. Tovoni zarare, ki ba salomati va molu mulki shahrvandon dar natijai tasiri nomusoidi faoliyati korkhonaho, tashkilotu muassisaho yo shahrvandoni alohida ba muhiti zist rasidaast, dar hajmi purra jubron karda meshavad.
  2. Tovoni zarar muvofiqi qarori sud dar asosi davoi shakhsi zarardida, azoi oilai u, prokuror, maqomoti ba in vakolatdori idorai davlati, ittihodiyai jamiyati ba manfiati  shakhsi zarardida jubron karda meshavad.
  3. Tovoni zarari ba shahrvandon dar natijai sadamahoi kalon yo falokatho, hamchunin ofathoi tabii rasonidashuda muvofiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston jubron karda meshavad.

 

Moddai 80. Davoho dar borai qat kardani faoliyati az jihati ekologi zararnok

 

SHakhsoni voqei va huquqi haq dorand ba sud dar borai qat kardani faoliyati az jihati ekologi zararnok, ki ba salomati va molu mulki onho, az on jumla ba muhiti zist oseb merasonand, davo peshnihod namoyand.

 

Moddai 81.Tartibi halli bahsho dar sohai hifzi muhiti zist

 

Bahsho dar sohai hifzi muhiti zist bo tartibi sudi hal karda meshavand.

 

BOBI 17.

MUQARRAROTI HOTIMAVI

 

Moddai  82. Hamkorii baynalmilali dar sohai hifzi muhiti zist 

 

Hamkorii baynalmilali dar sohai hifzi muhiti zist dar asosi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, ba roh monda meshavad.

 

Moddai 83. Javobgari baroi rioya nakardani talaboti Qonuni mazkur 

 

SHakhsoni voqei va huquqi baroi rioya nakardani talaboti Qonuni mazkur tibqi qonunguzorii umhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.

 

Moddai 84. Dar borai az etibor soqit donistani Qonuni Jumhurii Tojikiston

                        “Dar borai hifzi tabiat”

 

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 27 dekabri soli 1993 “Dar borai hifzi tabiat” (Akhbori SHuroi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 1994, №2, mod 36; Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 1996, №3, mod. 48; s. 1997, № 23-24, mod. 333, s. 2002, № 4, q.1, mod. 245; s. 2002, №11, mod. 708; s. 2004, №7, mod. 465; s. 2007, №6, mod. 440) az etibor soqit  donista shavad.

 

Moddai 85. Tartibi mavridi amal  qaror dodani Qonuni mazkur

 

Qonuni mazkur pas az intishori rasmi mavridi amal qaror doda shavad.

 

 

Prezidenti

Jumhurii Tojikiston                                                                                   Emomali Rahmon

 

sh. Dushanbe, 2 avgusti soli 2011

№ 760

 

Инчунин кобед

Hurdani obi mani az tarafi mard yo zan

Hurdani obi mani az tarafi zan kori noravo va nosazo ast va inro tib mahkum …