Home / Jamiyat / ChENAKI YaGONA dar Jumhurii Tojikiston

ChENAKI YaGONA dar Jumhurii Tojikiston

QONUNI JUMHURII TOJIKISTON

Dar borai tamini chenaki yagona

(Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston  soli 1997, №10, mod.131; soli  2002, № 4, qismi 1, mod. 224; soli 2007, №7, mod.683; soli 2008, №12, qismi 2, mod. 1001)

Qonuni mazkur asoshoi huquqii tamini chenaki yagonaro dar Jumhurii Tojikiston muqarrar namuda, munosibati maqomoti idorai davlatii Jumhurii Tojikistonro bo shakhsoni  voqei va huquqi dar mavridi tayyor, istehsol, tahvil namudan, istifoda, tamir va vorid kardani vositahoi chenak tanzim menamoyad va  baroi himoyai huququ manfiathoi qonunii shahrvandon, tartiboti huquqii  muqarrargardida va hamchunin baroi himoyai iqtisodiyoti Jumhurii Tojikiston az oqibathoi nomatlubi natijahoi nodurusti chenak ravona gardidaast. (QJT №467, 31.12.08)

BOBI I. QOIDAHOI UMUMI

 

Moddai 1. Mafhumhoi asosi

Baroi ifodai maqsadhoi Qonuni mazkur mafhumhoi asosii zerin istifoda meshavand:

chenaki yagona—holati chenake, ki natijai on dar vohidhoi etirofgardidai buzurgi ifoda yofta, ishtibohi chenak az hududi meyorhoi muayyangardida berun nameoyad;

vositai chenak—tajhizoti tekhnikie, ki baroi chenak peshbini shudaast;

mahaki vohidi buzurgi—vositai chenak, ki baroi tajdid va hifzi vohidi buzurgi bo maqsadi intiqoli andozai on ba digar vositahoi chenaki hamin buzurgi peshbini shudaast;

mahaki davlatii vohidi buzurgi—mahaki vohidi buzurgi, ki bo qarori maqomi vakolatdori davlati ba sifati vohidi ibtidoi dar qalamravi Jumhurii Tojikiston etirof gardidaast;

sanadhoi meyorii tamini chenaki yagona—standarthoi davlati, standarthoi baynalmilali (mintaqavi), qoida ba nizomnoma, dasturulamal va tavsiyahoe, ki bo tartibi muqarrargardida ba kor burda meshavand;

khadamoti metrologi—majmui subekthoi faoliyat va navi korhoe, ki baroi tamini chenaki yagona peshbini shudaast;

nazorati metrologi—faoliyate, ki maqomi davlatii khadamoti metrologi (nazorati davlatii metrologi) yo khadamoti metrologii shakhsi huquqi bo maqsadi sanjishi rioyai qoida va meyorhoi metrologii muqarrargardida anjom medihad;

mutobiqi vositahoi chenak—majmui amaliyote, ki maqomotidavlatii khadamoti metrologi (digar maqomotu tashkilothoi vakolatdor)bomaqsadi muayyan va tasdiq namudani sanjishi mutobiqati vositahoi chenak ba talaboti tekhnikii muqarrarshuda anjom medihand;

-andozagirii (kalibrovkai) vositahoi chenak -majmui amaliyotest, ki bo  maqsadi muayyan va tasdiq kardani qimati haqiqii tavsifi metrologi va qobili istifoda budani vositahoi chenaki tahti nazorati davlatii metrologi qarornadoshta anjom doda meshavad; (QJT №467, 31.12.08)

tasdiqnomai navhoi vositahoi chenak—hujjate, ki onro maqomi vakolatdori davlati medihad va on tibqi muqarraroti qonunguzorii jori ba qayd girifta shudani hamin navi vositahoi chenak va ba talaboti muqarrargardida javobgu budani onro tasdiq menamoyad;

tasdiqnomai sanjish—hujjate, ki ba tashkilothoi sanjishkunanda doda shuda, voqeiyat va natijai sanjishi vositahoi chenakro tasdiq menamoyad.

               -maqomi vakolatdor – maqomi davlati, ki munosibathoro dar sohai tamini chenaki yagona tanzim

         megardonad;

-sistemai baynalmilalii chenakho-sistemai vohidhoi chenkunii buzurgihoi fizikie, ki

Konferensiyai generalii KhI oid ba chenak va vaznho soli 1960 qabul kardaast. (QJT №467, 31.12.08)

 

             Moddai 2. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai tamini chenaki yagona

Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai tamini chenaki yagona ba Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Qonuni mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston, inchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof kardaast, iborat meboshad. (QJT №467, 31.12.08)

 

Moddai 3. Qarordodhoi baynalkhalqi (khorij karda shud bo QJT №467, 31.12.08)

 

Moddai 4. Idorai davlatii tamini chenaki yagona

Tanzimi davlatii munosibatho dar sohai tamini chenaki yagona bar zimmai maqomi  vakolatdori davlatie meboshad, ki  Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad.

  Maqomi vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston doroi salohiyathoi zerin meboshad:

hamohangsozii faoliyati baynimintaqavi va baynisohavii tamini chenaki yagona;

muqarrar namudani qoidahoi ofaridan, tasdiqu sarishta va istifoda kardani mahakhoi vohidi buzurgi;

muayyan namudani talaboti umumii metrologi nisbati vositaho usul va natijahoi chenak;

tamini nazorati davlatii metrologi;

rohbari ba faoliyati khadamoti davlatii metrologi va digar khadamoti metrologii tamini chenaki yagona;

ishtirok dar faoliyati tashkilothoi baymalkhalqi oidi masala tamini chenaki yagona.

BOBI  2. VOHIDHOI BUZURGI, VOSITA VA USULKhOI ChEN KARDAN

Moddai 5. Vohidhoi buzurgi

Dar Jumhurii Tojikiston tibqi tartibi muqarrargardida vohidhoi buzurgii Sistemai baynalmilalii chenakho istifoda burda meshavand.

Nomguy, alomat va qoidahoi navishti vohidhoi buzurgi, inchunin qoidahoi istifodai onhoro dar Jumhurii Tojikiston Hukumati Jumhurii Tojikiston, ba istisnoi holathoi dar sanadhoi qonunguzori peshbinigardida, muqarrar mekunad.

Hukumati Jumhurii Tojikiston metavonad dar barobari istifodai vohidhoi buzurgii Sistemai baynalmilalii chenakho ba istifodai vohidhoi gayrisistemavi niz ijozat dihad.

Tavsif va khususiyathoi mahsuloti sodiroti, az jumla vositahoi chenak bo vohidhoi buzurgii muqarrarnamudai  farmoishgar, ifoda yofta  metavonand.

Istifodai vohidhoe, ki az vohidhoi rasman ijozatdodashuda farq dorand, ba istisnoi holathoi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston man ast. (QJT №467, 31.12.08)

Moddai 6. Mahakhoi davlatii vohidhoi buzurgi

Asosi tekhnikii tamini chenaki yagonaro dar Jumhurii Tojikiston mahakhoi davlatii vohidhoi buzurgi tashkil  medihand, ki nigahdorii onhoro davlat tamin menamoyad.

Mahakhoi davlatii vohidhoi buzurgi hamchun vositai chenaki vohidhoi ibtidoi ba jihati tajdid va nigahdorii vohidhoi buzurgi bo maqsadi intiqoli andozai on ba digar vositahoi chenaki hamin buzurgi istifoda burda meshavand. (QJT №467, 31.12.08)

Moddai 7. Vositahoi chenak

Vositahoi chenak baroi muayyan namudani buzurgie istifoda meshavand, ki ba tatbiqi vohidhoyashon dar Jumhurii Tojikiston mutobiqi tartibi muqarrargardida ijozat doda shudaast va boyad ba sharoiti istifoda va talaboti muqarrargardida muvofiq boshand.

Qarorhoi ba guruhi vositahoi chenak nisbat dodani tajhizoti tekhniki va muqarrar namudani fosilai bayni  mutobiqatro maqomoti vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston qabul mekunad.

Vositahoi chenake, ki farogiri talaboti qonunguzorii metrologiyand, tahti nazorati khadamoti metrologi qaror megirand. Hej kas huquq nadorad, ki vositahoi chenaki tahti nazorati qonunguzorii metrologi qarordoshtaro to dar on  guzoshtani muhri nazorati mutobiqat istifoda barad va yo baroi istifoda burdan nigoh dorad. (QJT №467, 31.12.08)

Moddai 8. Usulhoi chen kardan

Chenkuni boyad tibqi usulhoe, ki bo tartibi muqarrargardida tavsiya shudaand, anjom doda shavad. (QJT №467, 31.12.08)

Tartibi tahiyavu tavsiyai usulhoi chenkuniro maqomoti vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad.

BOBI 3. KhADAMOTI METROLOGI

 

Moddai 9. Sokhtori khadamoti metrologii Jumhurii Tojikiston

Khadamoti metrologii Jumhurii Tojikiston az khadamoti davlatii metrologi va khadamoti metrologii shakhsoni huquqi iborat meboshad.

 

Moddai 10. Khadamoti davlatii metrologi

Ba khadamoti davlatii metrologi, ki maqomoti vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston rohbari mekunad, maqomoti davlatii metrologii Viloyati Mukhtori Kuhistoni Badakhshon, viloyatho,  shahri Dushanbe va nohiyahoi tobei jumhuri dokhil meshavand. (QJT №467, 31.12.08)

 

                 Moddai 11. Khadamoti metrologii shakhsoni huquqi

           Shakhsoni huquqi metavonand bo maqsadi tamini chenaki yagona dar sokhtori khud khadamoti metrologi tasis

         dihand.

Huquq va uhdadorihoi khadamoti metrologii shakhsoni huquqi az rui Nizomnomai khadamoti davlatii metrologi, ki onro Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq menamoyad, muayyan karda meshavand. (QJT №467, 31.12.08)

 

BOBI 4. NAZORATI DAVLATII METROLOGI

 

            Moddai 12. Namudhoi nazorati davlatii metrologi

Nazorati davlatii metrologi bar zimmai khadamoti davlatii metrologii maqomi vakolatdor meboshad.

Nazorati davlatii metrologi dar namudhoi zerin amali gardonida meshavad:

-tasdiqi navi vositahoi chenak;

-sanjishi mutobiqati vositahoi chenak;

-sanjishi istifodai usulhoi tavsiyashudai chenkuni;

-sanjishi rioyai qoida va meyorhoi metrologi;

-digar namudhoi nazorati metrologi, ki mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston peshbini karda shudaand. (QJT №467, 31.12.08)

 

 

Moddai 13. Sohahoe, ki tahti nazorati metrologii davlati qaror dorand

Sanadhoi meyorii tamini chenaki yagona dar qalamravi Jumhurii Tojikiston etibori hatmi dorand.

Amalhoi zayl bo maqsadi taftishi rioyai qoidavu meyorhoi metrologi tahti nazorati davlatii metrologi qaror dorand:

tandurusti, veterinari, hifzi muhiti zist, bekhatarii mehnat;

dodugirifti tijorati va hisobu kitobi bayni kharidoru furushanda, az jumla amaliyote, ki dar on avtomathoi bozi va tajhizot istifoda meshavand;

amaliyoti bahisobgirii davlati:

tamini mudofiai davlat;

korhoi geodezi va gidrometeorologi;

amaliyoti bonki, andoz va pochta;

istehsoli mahsulote, ki muvofiqi qarordod baroi ehtiyojoti davlat mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston rasonda meshavad;

ozmoish va nazorati sifati mahsulot bo maqsadi muayyan namudani muvofiqati on ba talaboti hatmii standarthoi davlatii Jumhurii Tojikiston;

sertifikatsiyai hatmii mahsulot va khizmatrasoni;

andozagiri bo suporishi maqomoti sudi, prokuratura, sudi iqtisodi, maqomoti idorai davlatii Jumhurii Tojikiston;

ba qayd giriftani rekordhoi varzishi milli va baynalkhalqi.

Mutobiqi sanadhoi meyorii Jumhurii Tojikiston digar sohahoi faoliyat niz tahti nazorati davlatii metrologi qaror girifta metavonand.

 

Moddai 14. Tasdiqi navi vositahoi chenak

Dar sohahoe, ki tahti nazorati davlatii metrologi qaror dorand vositahoi chenak hatman sanjida, sipas navi onkho tasdiq karda meshavad.

Qarori tasdiq kardani navi vositahoi chenakro maqomoti vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston qabul menamoyad va on bo tasdiqnomai navi vositahoi chenak tasdiq karda meshavad. Muhlati amali tasdiqnomai mazkurro hangomi dodani on maqomoti vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston  muqarrar mekunad.

Navi tasdiqgardidai vositahoi chenak ba Reestri davlatii vositahoi chenak dokhil karda meshavad, ki in korro maqomoti vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston   ba jo meovarad.

Vositahoi chenakro maqomoti vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston bo maqsadi tasdiqi navi onho mesanjad.

Bo qarori maqomoti vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston digar tashkilothoi makhsus niz metavonand ba sifati markazhoi davlatii sanjishi vositahoi chenak akkreditatsiya (mansub) gardonida shavand.

Baroi sanjish namunahoi vositahoi chenak boyad hamrohi sanadhoi dakhldori meyoriyu istifodabari, bo tartibi muqarrarnamudai maqomoti vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston peshnihod karda shavand.

Mutobiqati vositahoi chenakro ba navi tasdiqgardida dar qalamravi Jumhurii Tojikiston maqomoti davlatii khadamoti metrologii mahalli joygirshavii istehsolkunandagon yo istifodabarandagon tahti nazorat megirand.

Ba rui vositahoi chenaki navi tasdiqgardida va ba rui har nuskhai dakhldori hujjathoi istifodai on alomati tasdiqkunandai navi vositahoi chenak guzoshta meshavad.

 

Moddai 15. Sanjishi mutobiqati vositahoi chenak

Vositahoi chenak, ki tahti nazorati davlati qaror giriftaand, dar mavridi istehsol, tamir va istifoda boyad az jonibi khadamoti metrologii maqomi vakolatdor jihati tasdiqi mutobiqati onho ba meyorhoi  muqarrarnamudai sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston sanjida shavand.

Namudhoi vositahoi chenak, ki boyad az sanjish guzarand va tartibi guzaronidani sanjishi mutobiqatiro maqomi vakolatdor muayyan mekunad.

Bo ijozati maqomi vakolatdor khadamoti metrologii digar shakhsoni huquqi niz  metavonand baroi faoliyat dar sohai sanjishi mutobiqati vositahoi chenak akkreditatsiya karda shavand.

Tartibi akkreditatsiya kardani khadamoti metrologii shakhsoni huquqiro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad.

Vositahoi chenak, ki az sanjishi  mutobiqati guzashtaand, bo tartibi muqarrarnamudai maqomi vakolatdor muhrguzori karda meshavand va yo mutobiqati onho bo  shahodatnomai sanjish tasdiq karda meshavad. (QJT №467, 31.12.08)

 

Moddai 16.  (Khorij karda shud tibqi Qonuni  JT az 30.07.07s №321).

 

Moddai 17. Huquqi vazifahoi nozironi davlati oidi tamini chenaki yagona

Nazorati davlatii metrologi ba zimmai shakhsoni mansabdori maqomi vakolatdori Hukumati Jumkhurii Tojikiston voguzor karda meshavad. (QJT №467, 31.12.08)

Nozironi davlati, ki vositahoi chenakro mesanjand, boyad chun sanjishgaron az sanjish guzarand.

Nozironi davlati hangomi dar mintaqahoi dakhldor anjom dodani nazorati davlatii metrologi huquq dorand bo nishon dodani shahodatnomai khidmati  tibqi tart ibi muqarrargardidai qonunguzori:

ba obekthoe daroyand, ki dar on jo vositahoi chenakro, sarfi nazar az tobeiyat va shaklhoi molikiyati in obektho istifoda mekunand, mesozand, tamir menamoyand, mefurushand, nigoh medorand yo sarishta mekunand;

mutobiqati vohidhoi buzurgiro, kiba istifodaashon ijozat doda shudaast, sanjand;

vositahoi chenak, mutobiqat, sharoiti istifoda, inchunin mutobiqati onhoro ba navi tasdiqshudai vositahoi chenak taftish namoyand;

istifodai usulhoi tavsiyashudai chenkuni, holati mahakhoero taftish namoyand, ki baroi sanjishi vositahoi chenak istifoda meshavand;

miqdori molro, ki dar rafti amaliyoti tijorati musodira gardidaast, taftish kunand;

baroi nazorat namunai molu mahsulot, inchunin molhoi barkashshudai bandu bastashon gunogunro intikhob namoyand;

vositahoi tekhnikiro istifoda kunand va kormandoni obekti tahti nazorati metrologi qarordoshtaro jalb namoyand.

hangomi rioya nashudani qoidava meyorhoi metrologi noziri davlati huquq dorad:

istifoda va istehsoli vositahoi chenaki navhoi tasdiqnashuda yo ba navi tasdiqgardida nomutobiq budani onho, inchunin az sanjish naguzashtaro man namoyad;

tamgahoi taftishnashudaro botil kunad yo khud shahodatnomai sanjishro hangome, ki vositai chenak natijai nodurust medihad yo fosilai bayni sanjish rioya karda nashudaast, beetibor gardonad;

hangomi zarurat vositai chenakro az istifoda girad;

hangomi rioya nakardani talaboti faoliyati mazkur oidi mahrum namudan az ijozatnomai sokhtan, tamir kardan, furukhtan va ba kiro dodani vositahoi chenak taklifho peshnihod namoyad;

dasturhoi hatmi dihad va muhlati rafi rioya nashudani qoidayu meyorhoi metrologiro muqarrar kunad.

 

Moddai 18. Masuliyati nozironi davlati

Nozironi davlati, ki nazorati davlatiro anjom medihand, boyad qonunguzorii Jumhurii Tojikiston, hamchunin muqarraroti sanadhoi meyorii tamini chenaki yagona va nazorati davlatii metrologiro qatiyan rioya namoyand.

Nozironi davlati baroi ba jo naovardan yo ijroi nomatlubi masuliyati vazifavi, suiistifodai salohiyat va digar qonunshikani, az jumla fosh kardani sirri davlati yo tijorati mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida shavand.

Shikoyat az amali nozironi davlati dar davomi 20 ruzi qaror qabul namudani onho ba maqomi khadamoti davlatii metrologi, ki noziron bevosita tobeand yo ba maqomoti boloi doda meshavad. Shikoyat dar davomi yak mohi rasidanash barrasi megardad va oidi on qaror qabul karda meshavad.

Az amali nozironi davlati mutobiqi tartibi muqarrargardida metavon ba sud shikoyat kard.

Shikoyat kardan az amali noziron ijroi dasturi onhoro bozdoshta nametavonad.

 

Moddai 19. Musoidat ba noziri davlati

Shakhsoni huquqi va voqei vazifadorand, ki ba noziri davlati dar ijroi vazifahoyash musoidat namoyand. Ashkhose, ki ba nazorati davlatii metrologi mone meshavand, mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.

 

          Moddai 191. Sanjishi rioyai qoida va meyorhoi metrologi

                     Nazorati davlatii metrologii faoliyati subekthoi khojagidor, novobasta az shakli molikiyat, bo rohi guzaronidani sanjishi rioyai qoida va meyorhoi muqarrargardidai metrologi mutobiqi Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai sanjishi faoliyati subekthoi khojagidor dar Jumhurii Tojikiston» ba amal barovarda meshavad.

 

                                                                  Bobi 5. Andozagirii vositahoi chenak

 

Moddai 20. Andozagirii vositahoi chenak

Vositahoi chenak, ki nisbati onho tibqi muqarraroti Qonuni mazkur sanjishi mutobiqati peshbini shudaast, dar mavridi istehsol, tamir, voridot, furush yo istifoda mutobiqi darkhosti shakhsoni huquqii manfiatdor metavonand mavridi andozagiri qaror girand. Andozagiri az jonibi khadamoti metrologii maqomi vakolatdor yo khadamoti metrologii shakhsi huquqi, ki az tarafi  maqomi vakolatdor baroi chunin namudi faoliyat akkreditatsiya shudaast, amali gardonida  meshavad.

Natijai andozagirii vositahoi chenak bo muhr, shahodatnomai andozagirii vositahoi chenak va yo tavassuti sabti on dar  sanadhoi istifodai vositahoi chenak tasdiq karda meshavad.

 

Moddai 21. Tartibi andozagirii vositahoi chenak

Vositahoi chenak mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba tavri ikhtiyori mavridi andozagiri qaror megirand. (QJT №467, 31.12.08)

 

                                                        Bobi 6. Mablagguzori baroi tamini chenaki yagona

Moddai 22. Mablagguzorii hatmii davlati

Mablagguzorii hatmii davlati baroi ijroi korhoi zayl zarur ast:

-tahiya, takmil, kharidori, nigahdori, istifodai mahakhoi davlatii vohidhoi chenak va vositahoi chenaki namunavii nihoyat daqiq;

-nigahdori, kharidori va tahiyai tajhizote, ki baroi jihozonidani maqomoti khadamoti davlatii metrologi zarur meboshand;

-tahiyai sanadhoi meyori baroi tamini  chenaki yagona;

-amaligardonii nazorati davlatii metrologi.

Hangomi tahiyai barnomahoi davlati, ki purra yo qisman az Bujeti davlatii Jumhurii Tojikiston mablagguzori meshavand, az  jumla barnomai tasis va rushdi istehsoli mahsuloti mudofiavi boyad faslhoi tamini sohai metrologi peshbini shavand.

 

                                                                     Bobi 7. Muqarraroti khotimavi

Moddai 23. Javobgari baroi vayron namudani Qonuni mazkur

Shakhsoni voqei va huquqi baroi vayron kardani Qonuni mazkur mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand. (QJT №467, 31.12.08)

 

 

 

 

Prezidenti

Jumhurii Tojikiston                                                                                                      E. RAHMONOV

sh. Dushanbe  15 may soli 1997

№ 435

 

 

 

 

QARORI  MAJLISI OLII

JUMHURII TOJIKISTON

 

Oidi mavridi amal qaror dodani Qonuni Jumhurii Tojikiston

«Dar borai tamini chenaki yagona»

 

(Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston  soli 1997, №10, mod.132)

 

 

Majlisi Olii Jumhurii Tojikistonqaror mekunad:

  1. Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai tamini chenaki yagona», az ruzi rasman nashr shudanash mavridi amal qaror doda shavad.
  2. Hukumati Jumhurii Tojikiston

Binobar qabul shudani Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai tamini chenaki yagona» dar surati zarurat oidi darovardani tagyirotu ilovaho ba sanadhoi qonunguzori bo tartibi muqarrarshuda taklifho peshnihod namoyad;

Qaroru amrhoi Hukumati Jumhurii Tojikistonro ba Qonuni mazkur mutobiq gardonad.

 

Raisi Majlisi

Olii Jumhurii Tojikiston                                                                                                               S. RAJABOV

sh. Dushanbe  15 may soli1997

№ 436

 

 

Инчунин кобед

Hurdani obi mani az tarafi mard yo zan

Hurdani obi mani az tarafi zan kori noravo va nosazo ast va inro tib mahkum …