Home / Biologiya / Organizm va khosiyathoi asosii on

Organizm va khosiyathoi asosii on

Inson va tabiat. Muvofiqi guftai padari fiziologiyai rus,olimi buzurg I.M.Sechenov, mavjudiyati organizm be muhiti beruna gayriimkon ast. Baroi on ki dar bayni organizm va muhit muntazam mubodilai moddaho ba amal oyand, organizm boyad az muhit oksigen va moddahoi gizoi girad. Az hisobi onho hujayrahoi nav ba vujud meoyand, ki kori uzvho, masalan mushakhoro tamin menamoyand. Dar barobari in organizm ba muhiti beruna mahsuloti nodarkor, moddaho va garmii ziyodatiro khorij mekunad.

organ

Ba organizm inchunin omilhoi gunoguni tabii: tagyiryobii harorati havo, namnoki, nurhoi radioaktivi – nurhoi oftob, boridani barfu boron, tufon, tundbod, sukhtor, zaminjunbi tasir merasonand. Hangomi kame tagyir yoftani joi zist organizm kori khudro tagyir doda, ba sharoiti nav mutobiq meshavad. Masalan, hangomi baland shudani harorati havo nafaskashi va kori dil tez shuda, az badan beshtar araq judo meshavad.

Odam bo barobari ba vujud ovardani sharoiti khubi zindagi (manbai doimii garmi, ob, neru, manzil, asbobhoi gunoguni mehnat, sarulibos, doru, naqliyot) nisbat ba digar organizmhoi zinda metavonad khudro ba omilhoi nomusoidi muhiti tabii beshtar odat kunonida, vositahoi az on muhofizatkuniro ba vujud orad.

Hamai in sharoiti musoid dar natijai faoliyati maqsadnoki tamomi jamiyati insoni dar davomi hazorsolaho ba vujud ovarda shud. Ba tufayli in odam tavonist, ki dar har khel  intaqahoi jugrofii Zamin: dar SHimoli Dur va biyobonho, dar rui zamin va zeri ob, dar vodiho va nohiyahoi balandkuh, dar zeri zamin va koinot zindagi kunad. Odam be yagon tayyorii makhsus dar harorati havoe, ki to ba 60° (az +50°S to +70°S) tagyir meyobad, zindagi karda metavonad. Dar chunin holat odam na tanho zindagi mekunad, balki dar sharoiti tabii baroyash gayrimuqarrari bosamar kor ham karda metavonad.

Odam chun yak juzi zinda bo tabiat hamkori mekunad. Az tabiat naftu gaz, madanu masolehi binokori girifta, onhoro chun mahsuli mehnati khud istifoda mebarad. Baroi hayoti odamon inchunin mahsuloti nabotot va hayvonot zarur ast. Hamin tavr, odam nisbat ba muhiti tabii istemolkunanda meboshad. Dar ayni hol odam zaminhoro obyori karda, dar peshi rohi majrohoi kharobiovar bandho mesozad, bahrhoi suni ba vujud ovarda, tabiatro tagyir medihad.

Munosibati tarafayni odamu tabiat masalai nisbatan iztirobovari jamiyati imruza meboshad. In malum ast – tabiat muhiti sukunati odam meboshad. Ba on na tanho holati salomatii imruzai aholii rui zamin, balki oyandai insoniyat vobasta ast. Munosibati tarafayni odamu tabiat boyad ba qoidahoi oqilona va sarfakorona istifoda burdani zakhirahoi tabii va behtar kardani muhit asos yobad. Amaliyoti tarafayni tabiatu odam boyad na nomutashakkilona, balki bo ravandi nazorati jiddi ba amal barovarda shavad. Odam baroi purra nigoh doshtani muhiti tabiat, maqsadnok tagyir dodani on masul ast. Dar mamlakati mo muhofizati tabiat kori umumikhalqi buda, onro qonun muayyan kardaast. Tadbirhoi muhofizati tabiat ba tavri ilmi asosnok va amali gardonida meshavand. Nigoh doshtani tozagii havo, zakhirahoi ob, khok, olami nabototu hayvonot garavi salomatii jismoni va manavii nasli insoniyat ast. 

Tabiati bioijtimoii odam. Odam zeri nazorati du barnoma – biologi va ijtimoi ba kamol merasad. Barnomai biologi khususiyati sokht va fiziologiyai organizmi odamro muayyan mekunad. Vay dar ravandi tahavvuloti duru daroz ba miyon omadaast. Hromosomaho irsiyati biologi buda, ba odam az volidaynash meguzarand. Barnomai ijtimoi az tasiri muhit va odamoni girdu atrof tashakkul yoftani shakhsiyati odam vobasta meboshad. Mohiyatiijtimoii odam az chunin sifatho, ba monandi akhloq, vijdon, vatandusti, malumot, farhang va gayra iborat ast. Barnomai ijtimoiro tamomi inkishofi jamiyatiyu tarikhii insoniyat ba miyon ovarda, on az nasl ba nasl nameguzarad. Har yak odam dar davomi umri khud dar bayni odamoni ba khud monand, yane jamiyati odamon zindagi karda, onro tadrijan meomuzad.

Har nasli kalonsol dar tashakkul yoftani shakhsiyati nasli khurdsol sahm meguzorad. Dar jarayoni in zuhuroti botinii odam munosibati u ba tasiri sharoiti beruna niz tashakkul meyobad. Dar korhoi foidanoki jamiyati ishtirok kardani odam dar tashakkul yoftani shakhsiyati u naqshi halkunanda mebozad. Vazifai har yak jamiyati peshqadam az tarbiya namudani nasli solim, az jihati ejodi va manavi gani gashtani insoni haqiqi iborat meboshad. Tashakkul yoftani chunin shakhsiyat ravandi duru daroz va murakkab ast.

Savolho

  1. Amaliyoti tarafayni organizm bo muhiti beruna az chi iborat ast?
  2. Omilhoi biologi va ijtimoi dar tashakkul yoftani odam chun shakhsiyat chi ahamiyat dorand?

Инчунин кобед

prishi-ot-potseluev-na-litse-3

Sobun baroi dogi ruy

Agar shumo ba sini balogat rasida ba giriftori dogi ruy shuda boshed pas baroi toza …