Home / Ilm / OQIRQIRHO

OQIRQIRHO

Oqirqirho — In giyohest, ki dar hamai kuhiston va balandihoi Osiyoi Markazi, az jumla dar Tojikiston meruyad. Reshaash, ki dar tib hamin qismash istifoda meshavad, ba darozii angushte, kame boriktar az on, khushbu meboshad. Quvvati on to haft sol boqi memonad. Mizojash dar darajai sevum garm va khushk ast.

Hislathoi shifobakhshi on: reshai inro kufta guzoshta bandand va inchunin khushkashro kufta biposhand, girehhoro mekushoyad, mayna va uzvhoi onro az moddahoi begona pok megardonad, badanro az balgam pok mesozad.

Agar inro bikhurand, baroi bemorihoi kaj shudani ruy, folij (shal shudani nimai badan ba darozi), larzak, kuzoz, (stolbnyak), susti va luknati zabon, dardi uzvhoi daruni sina, dardi dandon va bugumhoi badan, irqunnaso (radikulit), istisqo (vodyanka) davo meshavad, bohi odamoni khunukmizojro quvvat mebakhshad, balgamro bo ishol daf mekunad; peshob, hayz, shir va araqro ravon mesozad, tabhoro shifo mebakhshad va gayra.

Agar soidai onro bo ravgani zaytun sirishta bimoland, kuzoz, karakhti, notavon va sust gashtani uzvho va behissii azoro daf mekunad. Agar inro dar ob jushonida, dar on ob daromada nishinand, niz az illathoi nombarshuda najot meyoband.

Kuftai khushki onro ba toraki sar biposhand yo bimoland, maynaro garm mekunad, nazlaro az paydo shudan man mesozad va baroi illati sar, ki az jam shudani moddai galiz dar mayna boshad, davo meshavad. Agar inro bo mustako pay dar pay bikhoyand, niz hamin tasirro dorad.

Hushki onro kufta, ba vositai naycha dar bini puf kunand, bastagihoi sari bini va surokhi biniro mekushoyad. Kuftai inro bo ravgani gulisurkh daromekhta dar bini birezand, dardi nimsar, dardi sari balgamii shadidro daf mekunad.

CHun reshai oqirqirhoro yak shabonaruz dar sirko tar karda, ba zeri dandoni dardnok guzorand, dardi onro taskin medihad. CHun onro bikhoyand yo khushkashro kufta, ba tagi zabon biposhand, rutubathoro az on jo mekashad va luknati zabonro daf mekunad.

CHun pukhtai onro dar dahan nigoh dorand, dandoni junbonakro mustahkam megardonad. Agar inro dar ob jushonida, on obro bo sirko daromekhta, dar dahan bigardonand yo bo on ob gargara kunand, dardi gulu, aftodani zabonchai halq va sustiyu notavonii zabonro, ki sababash jam shudani balgam dar in mavze boshad, shifo mebakhshad.

Soidai khushki onro bar badan bimoland, araq meovarad. Reshai oqirqirhoro ba gardan ovezand, sari (pripadkai) tiflonro shifo mebakhshad.

Reshai khushki onro mahin os karda, bo asal khamir sokhta, lesida bikhurand, uzvhoi daruni sinaro az oloishho pok megardonad, dardi uzvhoi daruni sina, surfai sardi kuhnai balgami va sardii medaro ba ibro meovarad, nnchunin balgamro az meda khorij mesozad; bohi odamoni sardmizoj va tarmizojro ziyoda megardonad. 17,5 gramm khushki onro biyoshomand, balgamro bo ohistagi bo ishol daf mekunad.

Kuftai onro bo ravgani zaytun sirishta, pesh az giriftani tab bar tamomi badan bimoland, tabro nest menamoyad. CHun pesh az mujomaat ravgani oqirqirhoro ba zakar bimoland, onro mustahkam megardonad va shahvatro barmeangezad, inchunin dar in amal lazzat mebakhshad, vale maniro zud furud meovarad, agar haminash murod boshad.

Oqirqirhoro mahin kufta, bo ob va ordi boqilo khamir karda, onro ba daruni khaltachai matoi molida, zakar va khoyahoro dar on jo karda, yak ruzi komil hamon tavr biguzorand va hamon tavr bidorand, dar odamoni sardmizoj bohro afzun megardonad va baroi kasone, ki dar khoyahoi khud mavjud budani sardiro his mekarda boshand, davoi ajib meshavad.

Oqirqirhoro bo navshodir mahin os karda, ba komi dahan bimoland, onro az sukhtani otash man mekunad, inro hamin tavr bozingaron istemol mekunand. CHun oqirqirhoro dar khamir bipazand, to on ki monandi khamir gardad, bad onro ba dandoni kirmkhurda biguzorand, kirmashro merezonad.

Vale ba darun istemol kardani oqirqirho ba shush zarar dorad — davoi in ziyonash katiro khurdan ast. Miqdori yak bor khurdan az okirkirho dar yak ruz to 3,5 gramm ast.

Az oqirqirho ravgan ham tartib medihand ba in tariq. 25 gramm reshai khushki onro kufta, dar 300 gramm ob to 25 grammi on ob mondan bijushonand. Bad khub molida, az matoi boftash zich guzaronida sof karda, bo 50 gramm ravgani zaytun bo otashi muloim to tamom bukhor shuda raftani ob bijushonand, — az jush, ki mond — in alomati tamom gashtani ob ast. In ravgani oqirqirho hisob meyobad. Dar shisha nigoh dorand va vaqti hojat ba kor barand.

Agar inro bimoland va biyoshomand, hamai bemorihoi az sardi sodirgashta, az jumla karakhti, kaj shudani ruy, folij va gayraro shifo mebakhshad, tabhoi khunukro daf mekunad, bohro qavi megardonad; dardi sar, dardi nimsar, inchunin sarro, ki hama az sardi boshand, daf menamoyad, maynai khunukro quvvat mebakhshad.

Abuabdulloi Rudaki vobasta ba chunin navishtaast

Kase khohad, ki on dandoni khurda,
Ki dard uro hama surokh karda,
Zi bekhash barkanad be ranji bisyor,
Na sabe boshadu na ranju ozor.
Kabechak boshadu qatronu pilpil
Hama yakson biboyad kard hosil.
Az in surokhi dandon pur biyogan,
Bijui gar yake borik suzan.
Vagarna oqirqirho biyovar,
Qushuri shibramu zarnikhi asfar.
Qushuri nuju az asli kabar niz
Ravo dor, ar naboshad juz az in chiz.
Biboyad sud in dar sirkai khom,
Kase k-az dardi dandon nest orom.
Ba ruze du az in doru barandoy,
Pas on gah barkashash be dard az joy.
Vagarna asli halyun andar u gir,
Barodar, ar bibandandash ba zanjir.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …