Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston

Hokimiyati qonunguzor va mavqei on dar tajziyai hokimiyati davlati Hokimiyati qonunguzor dar jarayoni idorakunii davlat mavqei markazi dorad, zero tibqi prinsipi tajziyai hokimiyati davlati in navi hokimiyat az hama muhimtar ast. Hokimiyati qonunguzor talaboti umumihatmiero pesh meguzorad, ki hokimiyati ijroiya onhoro boyad dar hayot tatbiq namoyad va in talabot baroi faoliyati maqomoti sudi niz hamchun asosi qonuni khizmat mekunand.

Dar davlathoi peshraftai demokrati parlament – maqomi olii qonunguzor va namoyandagi ba hisob meravad. Vay sohibikhtiyorii khalqro ifoda karda, irodai mardumro dar shakli qonun peshnihod menamoyad.

Jumhurii Tojikiston niz davlati demokrativu huquqbunyod ast, az in ru, muvofiqi talaboti demokratiya khalq boyad bayongari sohibikhtiyori va sarchashmai yagonai hokimiyati davlati boshad. Hokimiyati davlatiro khalq bevosita va yo ba vositai vakiloni khud amali megardonad. Dar davlati demokrati mahz hokimiyati qonunguzor vositai boetimodi ifoda kardani orzuvu maromi ommai vasei mardum va manfiatu talaboti on ast. Hokimiyati qonunguzor manfiatu irodai khalqro tavassuti parlament- maqomi olii qonunguzor va namoyandagi himoya mekunad.

Unvon va sokhtori parlament dar kishvarhoi olam vobasta ba khususiyathoi millii taraqqiyot gunogun ast. Masalan, dar Iyoloti Muttahidai Amriko parlamentro Kongress, dar Federatsiyai Rossiya  – Majlisi Federali, dar Polsha – Seym, dar Daniya Folketing menomand.

Parlamenti Jumhurii Tojikiston Majlisi Oli nom dorad. Vobasta ba shakli idorakuni va tarzi davlatdori, inchunin shakli sokhtori davlati (yagona, federativi yo konfederativi budani mamlakat) parlamentho yakpalatagi yo dupalatagi meshavand.

Masalan, dar Majoriston, Finlyandiya, Daniya, Polsha va digar kishvarho parlament yakpalatagi, dar Amriko, Avstriya, Britaniyai Kabir dupalatagist.

Har palata ba khud unvone dorad, masalan dar Amriko – Palatai namoyandagon va Senat, dar Avstriya – SHuroi Ittifoq va SHuroi milli.

Dar Jumhurii Tojikiston niz parlament az du palata – Majlisi milli va Majlisi namoyandagon iborat buda, muvofiqi Konstitutsiya va qonunhoi dakhldori konstitutsioni har yake az onho doirai muayyani vazifa va salohiyatu vakolat dorand.

Hamin tavr, Konstitutsiyai Jumhurii Tojikiston dar moddai 9-um elon kardaast, ki hokimiyati davlati dar asosi tajziyai on ba hokimiyati qonunguzor, ijroiya va sudi amali megardad. Hamchun davlati demokrati dar Tojikiston hokimiyati qonunguzor imtiyozi beshtare dorad, vay nisbat ba hokimiyati ijroiya va sudi mustaqil buda, az onho vobastagie nadorad. In guna mustaqiliyati komil az tabiati siyosivu huquqii khudi maqomoti qonunguzor barmeoyad. Tasavvur kardan mushkil ast, ki yagon rukni hokimiyat, yagon maqomot va muassisavu tashkilot va umuman ravishi tabiii zindagii mardum be qonunguzori vujud doshta tavonad. Asosi peshrafti davlat va hama sohahoi hayoti onro sanadhoi meyorii  huquqi, yane mavjudiyati qonunhoi odilona va ba talaboti jomea javobgu tashkil medihand. Mahz ba sharofati qonunho jomea ba tavri munazzam, yane rohu ravishi muayyan va murattab pesh meravad va taraqqi mekunad.

Az in ru, Majlisi Oli – parlament dar rushdi hama sohahoi Tojikiston maqomi khosa dorad. Ammo in aqida naboyad ba on mani fahmida shavad, ki parlament komilan az digar shokhahoi hokimiyat judost. Dar tamomi kishvarhoe, ki sokhti jumhuriyavi dorand, miyoni har se shakli hokimiyat aloqamandivu hamkori vujud dorad.

In hamkori bo rohu vositahoi gunogun amali karda meshavad. Masalan, barobari vakili Majlisi namoyandagon va uzvi Majlisi milli, yane azoi parlament inchunin Hukumat hamchun maqomi olii hokimiyati ijroiya huquqi tashabbusi qonunguzori dorad. In chunin mani dorad, ki dar tayyor namudani loihai qonunho Hukumat niz ishtirok mekunad, tanho salohiyati qabuli qonunho ba uhdai Majlisi namoyandagoni Jumhurii Tojikiston ast.

2. Majlisi Oli – parlamenti Jumhurii Tojikiston Konstitutsiyai Jumhurii Tojikiston Majlisi Oliro hamchun maqomi olii namoyandagi va qonunguzor muayyan kardaast. Qonuni konstitutsionii Jumhurii Tojikiston «Dar borai Majlisi Olii CHumhurii Tojikiston» az 19 apreli soli 2000 dar moddai 1 Majlisi Oliro «doroi hokimiyati oli va maqomi yagonai qonunguzori» tavsif namudaast.

Majlisi Oli az du Majlis – Majlisi milli va Majlisi namoyandagon iborat ast, ki dar nizomi qonunguzori va faoliyati qonunguzori yakdigarro purra mekunand. Majlisi namoyandagon doimoamalkunanda va kasbi buda, vakiloni on gayr az faoliyati qonunguzori ba kori digar mashgul nameshavand.

Tanho ba faoliyati ilmivu ejodi va omuzgori shugl varzida metavonandu khalos. Faoliyati Majlisi milli boshad, davati ast. Baroi fahmo shudani tarzu usuli faoliyati in majlisho tarkibi onhoro dida mebaroem.

Majlisi Oli az du Majlis – Majlisi milli va Majlisi namoyandagon iborat ast.

Majlisi milli az 33 azo iborat buda, 25 azoi on ba tavri gayrimustaqim dar majlishoi yakjoyai vakiloni khalqi Viloyati Mukhtori Kuhistoni Badakhshon va shahru nohiyahoi tobei jumhuri (yakjoya) bo ovozdihii pinhoni intikhob megardand. Dar Majlisi milli Viloyati Mukhtori Kuhistoni Badakhshon, vi-

loyatho, shahri Dushanbe, shahrho va nohiyahoi tobei jumhuri namoyandagoni barobar dorand. 8 nafar azoi Majlisi milliro Prezidenti Jumhurii Tojikiston tain mekunad. Har Prezidenti sobiqi Jumhurii Tojikiston uzvi yakumrai Majlisi milli meboshad, agar u az istifodai in haq dast nakashad.

Majlisi namoyandagon az 63 vakil iborat ast, ki onho dar asosi huquqi intikhoboti umumi, barobar, mustaqim va bo ovozdihii pinhoni intikhob karda meshavand.

Muhlati vakolati Majlisi milli va Majlisi namoyandagon dar ruzi ogozi faoliyati Majlisi milli va Majlisi namoyandagoni davati nav qat megardad.

Majlisi milli va Majlisi namoyandagon dar davrai vaziyati favqulodda va holati jangi parokanda nameshavand.

Majlisi milli va Majlisi namoyandagon faoliyati khudro dar shakli ijlosiyahoi yakjoyai Majlisi milli va Majlisi namoyandagon doir mekunand.

SHuroi Majlisi milli va SHuroi Majlisi namoyandagon, kumitaho va komissiyahoi Majlisi milli va Majlisi namoyandagon faoliyati khudro dar shakli jalasaho amali megardonand.

Vazi huquqii uzvi Majlisi milli va vakili Majlisi namoyandagon ba ham khele shabohat dorad, chunonchi uzvi Majlisi milli va vakili Majlisi namoyandagon ba amri intikhobkunandagon tobe nabuda, haq dorand, ki fikri khudro ozodona bayon namoyand, muvofiqi aqidai khud ovoz dihand, onho huquqi dakhlnopaziri dorand, onhoro habs kardan, dastgir namudan, majburan ovardan, koftukov kardan mumkin nest, ba istisnoi dastgir shudanashon dar joi sodirshavii jinoyat.

Hamchunin onho mavridi koftukovi shakhsi qaror doda nameshavand, ba istisnoi holathoe, ki qonun baroi tamini amniyati digaron muqarrar namuda ast.

Masalai mahrum namudani dakhlno pazirii uzvi Majlisi milli va vakili Majlisi namoyandagon bo peshnihodi Prokurori generali az jonibi Majlisi dakhldor hal karda meshavad.

Vakolati uzvi Majlisi milli va vakili Majlisi namoyandagon hangomi vafot, istefo, gayri qobili amal etirof shudani onho az jonibi sud, ba quvvai qonuni daromadani hukmi aybdorkunii sud, qati shahrvandi, tarki doimii kishvar, ishgoli vazifae, ki ba vakolati uzvi Majlisi milli muvofiq nest, inchunin parokandashavii Majlisi milli va Majlisi namoyandagon qat megardad.

YAke az jihathoi muhimi faoliyati Majlisi Oli jalasahoi yakjoyai Majlisi milli va Majlisi namoyandagon ast. Majlisi milli va Majlisi namoyandagon hangomi guzaronidani jalasahoi yakjoya chunin salohiyat dorand:

1. Tasdiqi farmoni Prezident dar borai tain namudan va ozod kardani Sarvazir va digar azoi Hukumat.
2. Tasdiqi farmoni Prezident dar borai jori namudani holati jangi va vaziyati favqulodda.
3. Rizoiyat ba istifodai Quvvahoi Musallahi Jumhurii Tojikiston berun az hududi on baroi ijroi uhdadorihoi baynalmilalii Tojikiston.
4. Taini intikhoboti Prezident.
5. Qabuli istefoi Prezident.
6. Sarfaroz gardonidani Prezident bo mukofothoi davlati va rutbai olii harbi.
7. Barrasii masalahoi dakhlnopazirii Prezident.

Dar jalasai yakjoyai Majlisi milli va Majlisi namoyandagon Prezident savgand yod mekunad va Payomi khudro dar borai samthoi asosii siyosati dokhili va khorijii kishvar peshnihod menamoyad.

Majlisi milli va Majlisi namoyandagon dar jalasai yakjoya dar borai az huquqi dakhlnopaziri mahrum namudani Prezidenti Jumhurii Tojikiston dar surati az tarafi u sodir shudani khiyonat ba davlat qaror qabul menamoyand.

Qaror oid ba in masala bo ovozdihii pinhoni va bo tarafdoroni na kamtar az se du hissai shumorai umumii azoi Majlisi milli va vakiloni Majlisi namoyandagon, ki har yake az onho dar alohidagi ovoz medihand va dar asosi khulosai Sudi konstitutsioni qabul karda meshavad.

Majlisi milli va Majlisi namoyandagon dar jalasahoi yakjoya dar doirai vakolathoi khud qarorho qabul mekunand.

Qarorhoi yakjoyai Majlisi milli va Majlisi namoyandagon bo aksariyati ovozhoi shumorai umumii azo va vakilon qabul karda meshavand.

3. Majlisi milli

Majlisi milli – palatai boloii parlamenti jumhuri meboshad. Faoliyati on ba monandi Majlisi namoyandagon dar shakli ijlosiya meguzarad.

CHunonki dar bolo qayd kardem, faoliyati Majlisi milli davati buda, sole na kamtar az 4 marotiba az jonibi Raisi Majlisi milli davat karda meshavad.

Qonuni kanstitutsioni «Dar borai Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston» salohiyati Majlisi milliro ba tavri zayl muayyan kardaast:

1. Tasis va barham dodani vohidhoi marzivu mamuri va tagyiri onho.
2. Intikhob va bozkhondi rais, muovinon va sudyahoi Sudi konstitutsioni, Sudi Oli va Sudi Olii iqtisodi bo peshnihodi Prezident.
3. Halli maalai bekor kardani dakhlnopazirii Rais, muovin va sudyahoi Sudi konstitutsioni, Sudi Oli va Sudi Olii iqtisodi.
4. Rizoiyat baroi tayin va ozod namudani Prokurori generali va muovinoni u.
5. Amali namudani vakolathoi digare, ki Konstitutsiya va qonunho muayyan kardaand.

YAke az jihathoi muhimi faoliyati Majlisi milli hamin ast, ki on qarorhoi Majlisi vakiloni khalqi Viloyati Mukhtori Kuhistoni Badakhshon, viloyatho, shahri Dushanbe, shahrho va nohiyahoro dar surati bo Konstitutsiya, qonunhoi konstitutsioni va digar qonunhoi Jumhurii Tojikiston muvofiqat nakardanashon bekor mekunad.

Inchunin Majlisi milli haq dorad majlishoi vakiloni khalqi VMKB, viloyatho, shahri Dushanbe, shahru nohiyahoro dar surati Konstitutsiya va qonunhoi Jumhurii Tojikistonro muntazam ijro nakardani onho parokanda namoyad.

SHuroi Majlisi milli maqomi hamohangsoz va hisobotdihandai Majlisi milli ba shumor meravad va faoliyati on mutobiqi Konstitutsiya, Qonuni konstitutsioni «Dar borai Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston» va Dasturi Majlisi milli surat megirad.

SHuroi Majlisi milli chunin vakolatho dorad:

1) tashkili tayyorii jalasahoi yakjoyai Majlisi milli va Majlisi namoyandagon, ijlosiyahoi Majlisi milli;

2) tahiya kardani loihai ruznoma va tartibi kori jalasahoi yakjoyai Majlisi milli va Majlisi namoyandagon, ijlosiyahoi Majlisi milli;

3) murattab sokhtani faoliyati kumitaho va komissiyahoi Majlisi milli;

4) tamini hamkori bo Majlisi namoyandagon va SHuroi Majlisi namoyandagon;

5) tashkili banaqshagirii korhoi vobasta ba faoliyati Majlisi milli;

6) peshaki barrasi namudani qonunhoe, ki Majlisi namoyandagon qabul kardaast va digar sanadho;

7) tahlili taklifu erodhoi azoi Majlisi milli, ki dar ijlosiyahoi Majlisi milli bayon shudaand va az rui onho qabul namudani qarorhoi dakhldor, inchunin digar vakolatho , ki qonun muayyan kardaast.

Majlisi milli kumitaho va komissiyahoi dakhldori khudro tasis medihad. Nomguy va hayati kumitaho va komissiyahoro Majlisi milli bo peshnihodi Raisi Majlisi milli muayyan mekunad. Raisoni kumitaho va komissiyahoi Majlisi milli ba muhlati salohiyatashon bo peshnihodi Raisi Majlisi milli, bo ovozdihii kushod va tarafdorii aksariyati shumorai mumii azoi Majlisi milli intikhob meshavand.

Majlisi milli hangomi zarurat komissiyahoi muvaqqati niz tasis medihad. Salohiyat va tartibi faoliyati komissiyaho az tarafi Majlisi milli hangomi tasis yoftanashon muayyan karda meshavad.

4. Majlisi namoyandagon Majlisi namoyandagon palatai doimoamalkunanda va kasbii parlamenti mamlakat ast. Faoliyati on ba monandi Majlisi milli dar shakli ijlosiya surat megirad. Muvofiqi moddai 35 Qonuni konstitutsioni «Dar borai Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston» vakili Majlisi namoyandagon faoliyati khudro dar asosi kasbii doimi ijro mekunad.

Vay ba juz faoliyati ilmivu ejodi va omuzgori nametavonad ba faoliyati digar mashgul shavad.

Salohiyati Majlisi namoyandagon khele vase meboshad. On masalahoero dar bar megirad, ki ba muhimtarin sohahoi hayotu davlatu jomea dakhl dorand.

CHunonchi:

• – tasisi Komissiyai markazii intikhobot va raypursii Jumhurii Tojikiston, intikhob va bozkhondi rais, muovin va azoi on bo peshnihodi Prezident;
• – ba muhokimai khalq peshnihod namudani loihai qonunho va digar masalahoi muhimi davlativu jamiyati;
• – tasdiqi barnomahoi iqtisodi va ijtimoi;
• – rizoiyat ba dodugirifti qarzi davlati;
• – tasdiq va bekor kardani shartnomahoi baynalmilali;
• – tayini raypursi;
• – tasisi sudho;
• – tasdiqi ramzhoi davlati;
• – tasdiqi mukofothoi davlati;
• – tasdiqi farmonhoi Prezident dar borai tain va ozod namudani raisi Bonki milli va muovinoni u;
• – muqarrar namudani rutbahoi harbi, diplomati, rutbaho va unvonhoi makhsus;
• – muayyan namudani maoshi Prezident;
• – amali namudani vakolathoi digare, ki Konstitutsiya va qonunho muayyan kardaand.

Majlisi namoyandagon bo peshnihodi Hukumati Jumhurii Tojikiston qonunro dar borai bujeti davlati qabul mekunad va nazoratro az boloi ijroi on ba roh memonad. Hukumat loihai bujeti davlatii Jumhurii Tojikistonro har sol to yakumi noyabr ba Majlisi namoyandagon peshnihod mekunad.

Qonun dar borai bujeti davlati bo tarafdorii aksariyati shumorai umumii vakiloni Majlisi namoyandagon qabul karda meshavad.

Qonuni Jumhurii Tojikiston dar borai bujeti davlati, ki Majlisi namoyandagon qabul kardaast, dar muddati ponzdah ruz ba Prezident baroi imzo va intishor peshnihod meshavad.

Agar Prezident ba qonun yo qisme az on rozi naboshad, qonunro dar muddati ponzdah ruz bo dalelu erodho ba Majlisi namoyandagon barmegardonad.

Dar surati barrasii takrori agar qonun dar matni peshtar qabulshudaash bo aksariyati az se du hissai shumorai umumii vakiloni Majlisi namoyandagon dastgiri yobad, Prezident dar muddati dah ruz ba qonun imzo meguzorad va onro intishor menamoyad.

SHuroi Majlisi namoyandagon maqomi hamohangsoz va hisobotdihandai Majlisi namoyandagon buda, ba hayati on Raisi Majlisi namoyandagon, muovini yakum va muovinoni u, raisoni kumitaho va komissiyahoi Majlisi namoyandagon dokhil meshavand.

SHuroi Majlisi namoyandagon doroi salohiyati zerin ast:

• – tashkili tayyorii jalasahoi yakjoyai Majlisi milli va Majlisi namoyandagon, jalasahoi Majlisi namoyandagon.
• – tahiyai loihai ruznoma va tartibi kori jalasahoi yakjoyai Majlisi milli va Majlisi namoyandagon,jalasahoi Majlisi namoyandagon;
• – tanzimi faoliyati kumitayu komissiyaho;
• – tamini hamkori bo Majlisi milli va SHuroi

Majlisi milli;

– tashkili banaqshagirii korhoi marbut ba tartib dodani loihahoi qonunho;

– peshaki barrasi namudani loihai qonunho va digar masalahoe, ki qonun muayyan kardaast;

– tahlili taklifu erodhoi vakilon, ki dar jalasahoi Majlisi namoyandagon izhor shudaand va az rui onho qabul namudani qarorhoi dakhldor.

Vakiloni Majlisi namoyandagon baroi izhori dastajamonai aqidahoi siyosii khud, amali gardonidani barnomaho va hadafhoi peshazintikhoboti huquq dorand dar fraksiyavu guruhho muttahid shavand.

Fraksiya yo guruh kamash az panj vakili Majlisinamoyandagon tashkil meyobad. Dar khususi tashkil, hayat, hadafu vazifahoi fraksiya yo guruhi vakiloni Majlisi namoyandagon ba Komissiyai nazorati Dastur va tashkili kori Majlisi namoyandagon khatti

khabar doda, digar vakiloni Majlisi namoyandagon niz voqif gardonida meshavand. Habarnomaro boyad rohbari fraksiya yo guruh imzo kunad.

5. Faoliyati qonunguzorii Majlisi Oli Azoi Majlisi milli, vakili Majlisi namoyandagon, Prezidenti Jumhurii Tojikiston, Hukumati

Jumhurii Tojikiston va Majlisi vakiloni khalqi Viloyati Mukhtori Kuhistoni Badakhshon huquqi tashabbusi qonunguzori dorand.

Huquqi tashabbusi qonunguzori dar shakli peshnihodi loihai qonunhoi navi Jumhurii Tojikiston, loihai qonunho dar borai tagyir dodan yo bekor kardani qonunhoi jorii Jumhurii Tojikiston, hamchunin dar shakli peshnihodi khatti dar borai qabul kardani qonunhoi navi Jumhurii Tojikiston yo dokhil namudani tagyirot ba qonunhoi jorii Jumhurii Tojikiston, ki onro taklifi qonunguzori menomand, ba amal barovarda meshavad.

Loihai qonunho va taklifhoi qonunguzori ba Majlisi namoyandagon ba tariqi amaligardonii huquqi tashabbusi qonunguzori firistoda meshavand, ammo loihai qonunro dar borai avf – Prezidenti Jumhurii Tojikiston va loihai qonunhoro dar borai muqarrar va bekor kardani andoz boshad, Hukumati Jumhurii Tojikiston peshnihod menamoyad.

Boyad guft, ki jarayoni qonunguzori majmui amalhoero faro megirad, ki ba vositai onho faoliyati maqomoti qonunguzor dar hayot tatbiq megardad.

Jarayoni qonunguzoriro aksar olimoni huquqshinos ba chor davra taqsim kardaand:

1) peshnihodi loihai qonun yo huquqi tashabbusi qonunguzori;

2) muhokimai loihai qonun dar kumita va komissiyahoi parlament va badan dar palatae, ki masuliyati qabuli qonunro dorad;

3) qabuli qonun; 4) jonibdori va imzovu nashri qonun.

Hamin tavr, muvofiqi qonun loihai qonunho va taklifhoi qonunguzorii ba Majlisi namoyandagon rasidaro SHuroi Majlisi namoyandagon baroi muhokimai peshaki ba kumitavu komissiyahoi dakhldor mefiristad. Maqomoti dakhldor khulosahoi khudro oid ba loihai qonun baroi muhokima ba jalasai Majlisi namoyandagon peshnihod menamoyand.

Dar doirai salohiyati khud Majlisi namoyandagon sanadhoi meyorii huquqi qabul mekunad, ki onho ba 3 guruh taqsim meshavand: 1) qonunhoi konstitutsionii Jumhurii Tojikiston; 2) qonunhoi Jumhurii Tojikiston; 3) qarorhoi Majlisi namoyandagon.

Qabuli qonunho vakolati asosii Majlisi namoyandagon ast. Qonunho bo tarafdorii aksariyati shumorai umumii vakilon qabul megardand. Qonunhoi qabulnamudai Majlisi namoyandagon, gayr az qonunho dar borai bujeti davlati va avf, ba Majlisi milli peshnihod karda meshavand. Qonun dar borai bujeti davlati va avf tanho az jonibi Majlisi namoyandagon qabul karda meshavad. Nazorat az boloi ijroi bujeti davlati niz ba uhdai Majlisi namoyandagon meboshad.

Az nigohi darajai etibornokii sanadhoi meyorii huquqi bad az Konstitutsiya qonunhoi konstitutsioni dar joi duvvum qaror dorand. Qonunhoi konstitutsioni oid ba masalahoe qabul karda meshavand, ki Konstitutsiya muayyan namudaast.

Qonunhoi konstitutsioni bo tarafdorii na kamtaraz se du hissai shumorai umumii vakiloni Majlisi namoyandagon qabul megardand va Majlisi milli onhoro bo tarafdorii na kamtar az se du hissai azoi khud jonibdori mekunad. Dar surati bo qarori

Majlisi milli norozi budani Majlisi namoyandagon qonuni konstitutsioni hamon vaqt qabulshuda hisob meshavad, ki agar Majlisi namoyandagon onro takroran ba tarafdorii na kamtar az se du hissai shumorai umumii vakilon tasdiq namoyad.

Qonunhoi az jonibi Majlisi namoyandagon qabulshuda va az tarafi Majlisi milli jonibdorishuda dar davomi yak hafta baroi imzo va intishor ba Prezident firistoda meshavand. Agar Prezident bo qonun yo yak qismi on rozi naboshad, qonunro dar

davomi ponzdah ruz bo dalelu erodho ba Majlisi namoyandagon barmegardonad. Badan bo tartibi muqarrarnamudai Konstitutsiya Majlisi milli va Majlisi namoyandagon qonuni mazkurro takroran barrasi menamoyand. Dar surati barrasii qonun dar matni peshtar qabulshudaash agar bo aksariyati az se du hissai shumorai umumii azoi Majlisi milli va vakiloni Majlisi namoyandagon dastgiri yobad, Prezident dar muddati dah ruz ba qonun imzo meguzorad va onro intishor medihad.

Agar Prezident qonuni konstitutsioniro bargardonad, Majlisi namoyandagon va Majlisi milli bo tartibi muqarrarnamudai Konstitutsiya qonuni mazkurro takroran barrasi menamoyand. Dar holati barrasii takrori agar qonuni konstitutsioni dar matni peshtar qabulshudaash bo aksariyati az chor se hissai shumorai umumii azoi Majlisi milli va vakiloni Majlisi namoyandagon tasdiq shavad, Prezident dar muddati dah ruz ba qonuni konstitutsioni imzo meguzorad va onro intishor menamoyad.

Savolho:

1. Maqomi olii qonunguzorii Jumhurii Tojikiston kadom ast? 2. Sokhtori parlamenti Jumhurii Tojikiston chi guna ast?
2. Faoliyati Majlisi Oliro kadom sanadi huquqi tanzim mekunad?
3. Faoliyati Majlisi milli chi tavr surat megirad?
4. Umumiyat va tafovuti vazi huquqii uzvi Majlisi milli va vakili Majlisi namoyandagonro muayyan kuned. 6. Dar jalasahoi yakjoyai palataho kadom masalaho barrasi meshavand? 7.Salohiyati Majlisi milliro nombar kuned. 8.Kiho dar Jumhurii Tojikiston huquqi tashabbusi qonunguzori dorand?
5. Hayati Majlisi milli az chand nafar iborat ast?
6. Salohiyati Majlisi namoyandagonro sharh dihed.
7. Maqsadi tashkili fraksiya yo guruhhoi vakilon az chi iborat ast?
8. Majlisi namoyandagon kadom sanadhoi meyorii huquqiro qabul mekunad?13.Kadom loihai qonunro tanho Prezidenti Jumhurii Tojikiston huquqi peshnihod namudan dorad?
9. Jarayoni qonunguzori kadom davrahoro dar bar megirad? 15.Sahmi SHuroi Majlisi namoyandagon dar omoda namudani loihai qonunho chi guna ast?
10. Qonunhoi konstitutsioni oid ba kadom masalaho qabul karda meshavand?
11. Tartibi qabul namudani qonunhoi konstitutsioniro sharh dihed.
12. Agar Prezident qonuni konstitutsioniro bargardonad, on goh amaliyoti Majlisi namoyandagon va Majlisi milli chi guna surat megirad?