Home / Jamiyat / MUROJIATHOI SHAHSONI VOQEI VA HUQUQI – QONUNI JT

MUROJIATHOI SHAHSONI VOQEI VA HUQUQI – QONUNI JT

QONUNI JUMHURII TOJIKISTON  DAR BORAI MUROJIATHOI SHAHSONI VOQEI VA HUQUQI 

(Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 2016, №7, mod. 617) 

Qonuni mazkur munosibathoro vobasta ba tartibi peshnihod va barrasii murojiathoi  shakhsoni voqei va huquqi, ki jihati himoyai   huququ ozodiho va manfiati qonunii onho ba maqomoti hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, ittihodiyahoi jamiyati, tashkilotho, muassisaho, korkhonaho, sarfi nazar az shakli tashkiliyu huquqi (minbad – maqomotu tashkiloti dakhldor), irsol gardidaand,  tanzim  menamoyad.

BOBI 1. MUQARRAROTI UMUMI 

Moddai 1. Mafhumhoi asosi

Dar Qonuni mazkur mafhumhoi asosii zerin istifoda meshavand:

– murojiatho – ariza, darkhost, taklif, shikoyati shakhsoni voqei va huquqi, ki dar shakli khatti, elektroni yo shifohi ba maqomotu tashkiloti dakhldor peshnihod shudaand;

– ariza – khohish dar borai musoidat namudan ba amalisozii huququ ozodiho va manfiati qonunii khud, huququ ozodiho va manfiati qonunii shakhsoni digar yo peshnihod namudani malumot dar borai vayron kardani qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va sanadhoi meyorii huquqii digar, norasoiho dar faoliyati maqomotu  tashkiloti dakhldor yo tanqidi faoliyati shakhsoni mansabdor, rohbaron va kormandoni maqomotu tashkiloti dakhldor;

darkhost – khohish dar borai az jonibi shakhsi vakolatdor dar doirai muqarraroti qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ijro namudani amali muayyan baroi qone namudani talaboti  murojiatkunanda;

– taklif – tavsiya oid ba takmili qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va sanadhoi meyorii huquqii digar, faoliyati maqomotu tashkiloti dakhldor, rushdi munosibathoi jamiyati, behgardonii sohahoi ijtimoi, iqtisodi va digar samthoi faoliyati davlat va hayoti jomea;

shikoyat – izhori norozigi nisbat ba amali (beamalii) shakhsoni mansabdor, rohbaron va shakhsoni vakolatdorshudai maqomotu tashkiloti dakhldor jihati  himoya va barqaror namudani huququ ozodiho yo manfiati qonunii vayrongardidai khud yo shakhsoni digar;

– murojiatkunanda – shakhsi voqei va huquqi yo namoyandai qonunii u, ki ba maqomotu tashkiloti dakhldor oid ba himoyai huququ ozodiho va manfiati qonunii khud, huququ ozodiho va manfiati qonunii shakhsoni digar murojiat namudaast;

– murojiati elektroni – murojiate, ki ba surogai rasmii pochtai elektronii maqomotu tashkiloti dakhldor vorid gardidaast yo dar somonai rasmii maqomotu tashkiloti dakhldor dar shabakai Internet joygir karda shudaast;

– murojiati shifohi – murojiate, ki zimni  qabuli shakhsi ba shakhsi mansabdor yo vakolatdorshudai maqomotu tashkiloti dakhldor izhor gardidaast yo tavassuti aloqai telefoni (mobili) bayon shudaast;

– murojiat tavassuti vositahoi akhbori omma – murojiati dar matbuoti davri va digar vositahoi akhbori omma vobasta ba faoliyati maqomotu tashkiloti dakhldor nashr yo tavassuti vositai akhbori omma pahngardida;

murojiati dastjamona – murojiati du va ziyoda shakhson yo az nomi guruhi shahrvandon peshnihodgardida;

– murojiati takrori – murojiati khatti, shifohi yo elektronii takrori ba hamon yak maqomotu tashkilot, ki doroi dalelhoi nav nameboshad, bo zikri masalahoe, ki doir ba onho vobasta ba murojiati qabli mohiyatan javob gardonida shudaast va dar murojiati navbati vajh yo holathoi nav ovarda nashudaand;

– shakhsoni barrasikunandai murojiat – shakhsoni mansabdor va shakhsoni vakolatdori maqomotu tashkiloti dakhldor, ki  bo  tartibi muqarrarnamudai sanadhoi meyorii huquqi murojiathoro mohiyatan barrasi menamoyand;

– kitobi arzu shikoyatho – kitobi shakli yagona, ki baroi qaydi murojiatho doir ba faoliyati maqomotu tashkiloti dakhldor, sohibkoroni infirodi, sifati khizmatrasoni, ijroi korhoi muayyan, molhoi istehsolnamudai onho va digarho peshbini shudaast.

Moddai 2. Prinsiphoi Qonuni mazkur

Barrasii murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi ba prinsiphoi zerin asos meyobad:

–  qonuniyat;

–  adolat;

– barobari dar nazdi qonun;

– insondusti;

– oshkorbayoni;

– ilmiyat;

– talaboti yagona ba murojiatho;

– tamin va rioyai huququ ozodiho va manfiathoi shakhsoni murojiatkunanda;

– purra, hamajoniba, kholisona va dar muhlati muqarrargardida barrasi kardani murojiatho;

– shaffofiyati faoliyat hangomi barrasii murojiatho.

Moddai 3. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi

Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi ba Konstitutsiyai  Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Qonuni mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston, inchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, iborat meboshad.

Moddai 4. Doirai  amali Qonuni mazkur

  1. Amali Qonuni mazkur nisbat ba murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi ba maqomotu tashkiloti dakhldor tatbiq megardad, ba istisnoi murojiathoe, ki tibqi talaboti Kodeksi murofiavii grajdanii Jumhurii Tojikiston, Kodeksi murofiavii iqtisodii Jumhurii Tojikiston, Kodeksi murofiavii jinoyatii Jumhurii Tojikiston, Kodeksi ijroi jazoi jinoyatii Jumhurii Tojikiston, Kodeksi murofiai huquqvayronkunii mamurii Jumhurii Tojikiston,  Kodeksi  rasmiyoti mamurii Jumhurii Tojikiston inchunin, murojiathoi digar, ki nisbat ba onho bo qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tartibi digari peshnihod va barrasi peshbini shudaast.
  2. Muqarraroti Qonuni mazkur ba mukotiboti bayni maqomoti davlati va sokhtorhoi zertobei onho pahn namegardad.

BOBI 2. KAFOLATI HUQUQI SHAHSONI VOQEI VA HUQUQI BA MUROJIAT 

Moddai 5. Man budani mahdudkunii huquq hangomi peshnihodi murojiatho

Hangomi amali namudani huquqi murojiat mahdudkuni vobasta ba millat, najod, jins, zabon, etiqodi dini, mavqei siyosi, vazi ijtimoi, tahsilot va molu mulk, inchunin shakli molikiyat, mahalli joygirshavi, shakli tashkiliyu huquqii shakhsoni huquqi man ast.

 

Moddai 6. Kafolati amniyati shakhsoni voqei va huquqi vobasta ba murojiati onho

  1. Taqib namudani shakhsoni voqei va huquqi binobar  murojiati onho ba maqomotu tashkiloti dakhldor vobasta ba tanqidi faoliyati maqomotu tashkilot yo shakhsoni mansabdoru rohbaroni onho jihati barqaror yo himoya namudani huququ ozodiho va manfiati qonunii khud yo huququ ozodiho va manfiati qonunii shakhsoni digar man ast.
  2. Hangomi barrasii murojiat biduni rozigii shakhsoni voqei va huquqi ifsho namudani malumoti dar murojiat zikrgardida inchunin, malumoti ba hayoti shakhsi va (yo) faoliyati shakhsi huquqi aloqamand man ast. Malumoti dar murojiati khatti darjgardida, ki  ba maqomotu tashkiloti dakhldor irsol karda shuda, halli onho ba salohiyati maqomotu tashkilot va shakhsoni vakolatdorshuda mansub ast, oshkor kardani malumot ba hisob nameravad.

 

BOBI 3. HUQUQ, UHDADORIHO VA TALABOT BA MUROJIATHOI SHAHSONI VOQEI VA HUQUQI 

Moddai 7. Huquqi shakhsoni voqei va huquqi  ba murojiat

  1. SHakhsoni voqei va huquqi huquq dorand shakhsan yo yakjoya bo digaron va (yo) tavassuti namoyandagoni vakolatdori khud dar shakli shifohi, khatti va elektroni ba maqomotu tashkiloti dakhldor murojiat namoyand.
  2. SHakhsoni voqei va huquqi huquqi khudro oid ba murojiatho ozodona va ba tavri ikhtiyori amali menamoyand.  Majbur namudani shakhs baroi murojiat kardan yo shirkat namudan dar peshnihodi on man ast.
  3. Amali namudani huquq ba murojiat naboyad huquq va ozodihoi shakhsoni digarro khalaldor sozad.

Moddai 8. Uhdadorihoi shakhsoni voqei va huquqi zimni peshnihodi murojiatho

SHakhsoni voqei va huquqi uhdadorand:

– matni murojiathoi khatti va hujjathoi zamimashudaro dar shaklikhondashavanda peshnihod namoyand;

– ba shakhsoni mansabdor va shakhsoni vakolatdori digar ehtiromona munosibat namoyand, ba istifodai ifodahoi qabehu tahqirkunanda, tahdid ba hayotu salomati va molu mulki shakhsi barrasikunandai murojiat yo azoi oilai on roh nadihand;

– oid ba ivaz namudani mahalli budubosh, surogai mahalli istiqomat, raqami telefonho, surogai pochtai elektroni sari vaqt maqomotu tashkiloti barrasikunandai murojiatro ogoh namoyand;

– uhdadorihoi digari peshbininamudai Qonuni mazkur va qonunguzorii Jumhurii Tojikistonro ijro namoyand.

Moddai 9. Qabuli shakhsi

  1. Dar maqomotu tashkiloti dakhldor mahal, ruz va soati qabuli murojiatkunandagonro rohbaroni on muayyan mekunand. SHakhsoni mansabdor va shakhsoni vakolatdorshuda uhdadorand dar asosi jadvali tasdiqnamudai rohbari maqomotu tashkiloti dakhldor murojiatkunadagonro shakhsan qabul namoyand.
  2. Qabuli shakhsoni voqei va huquqi (namoyandagoni onho) dar mahalli joygirshavii maqomotu tashkiloti dakhldor, dar ruz va soati muayyangardida tibqi jadvali qabul guzaronida meshavad. In ittiloot boyad tavassuti dar lavhai elonho nasb namudani jadvali qabul, joygir namudani on dar somonaho va vositahoi digari tekhniki dastrasi shahrvandon boshad.
  3. Muhtavoi murojiathoi shifohi dar kitobi qabuli murojiatkunandagon darj karda meshavad. Dar surate,  ki hodisa va holathoi dar murojiati shifohi ibrozgardida ayon boshand va sanjishi ilovagiro talab nakunand, posukh ba murojiatkunandagon bo rozigii onho zimni  qabuli shakhsi mumkin ast ba tariqi shifohi doda shavad va dar in bora dar kitobi qabuli murojiatkunandagon qayd guzoshta meshavad. Agar murojiati shifohi dar rafti qabuli shakhsi binobar zarurati sanjishi ilovagi halli khudro nayobad, hujjati alohida dar shakli varaqai qabuli murojiatkunanda ba rasmiyat darovarda shuda, dar on muhtavoi murojiat qayd  karda meshavad va on hamchun murojiati khatti mavridi barrasi qaror megirad.
  4. Murojiathoi khattii zimni qabuli shakhsi suporidashuda, ba qayd girifta shuda, bo tartibi muqarrarnamudai Qonuni mazkur barrasi karda meshavand.
  5. SHakhsoni mansabdor va shakhsoni vakolatdorshuda huquq nadorand, qabuli shakhsoni voqei va namoyandai shakhsoni huquqiro rad namoyand, agar masalahoi dar murojiat zikrshuda ba salohiyati hamin maqomotu tashkilot mansub boshand, ba istisnoi holathoe, ki qablan zimni qabuli shakhsi murojiati murojiatkunanda  aynan bo hamin mazmun hal gardida, dar in khusus u khabardor boshad yo in ki tavassuti maktub javob (murojiati takrori)  irsol gardida boshad.
  6. Agar dar murojiat masalahoe guzoshta shuda boshand, ki halli onho ba salohiyati maqomotu tashkiloti dakhldor dokhil nameshavad, ba murojiatkunanda dar khususi  ba kadom maqomot murojiat namudan fahmonida meshavad.
  7. Agar murojiatkunanda zimni qabuli shakhsi nisbati shakhsi mansabdor  yo shakhsi vakolatdorshudae, ki qabuli shakhsiro anjom medihad munosibati beehtiromona zohir namuda, ba istifodai ifodahoi qabeh, tahqirkunanda, tahdid ba hayotu salomatii u yo azoi oilaash roh dihad, shakhsi mansabdor  yo shakhsi vakolatdorshuda huquq dorad qabulro  qat namoyad.
  8. Bo qarori rohbari maqomotu tashkiloti dakhldor qabuli shakhsii sayyor, inchunin nomnavis namudani peshakiro baroi chunin qabul tashkil kardan mumkin ast.
  9. Hangomi qabuli shakhsi bo qarori rohbari maqomotu tashkilot dakhldor va rozigii khattii murojiatkunanda mumkin ast vositahoi tekhnikii makhsus ba monandi, sabti videoi yo audioi, rasmgiri istifoda shavand.
  10. Zimni murojiati shifohi murojiatkunanda boyad hujjathoi tasdiqkunandai shakhsiyatro peshnihod namoyand. Namoyandai murojiatkunanda inchunin boyad hujjathoi tasdiqkunandai vakolatashro peshnihod namoyad.

Moddai 10. Talabot ba murojiathoi khatti

  1. SHakhsi voqei dar murojiati khatti boyad nasab, nom, nomi padar, surogai mahalli istiqomat, malumot oid ba mahali voqeii istiqomat (agar  chunin holat joy doshta boshad), muhtavoi murojiatro  darj namuda,  onro  imzo namoyad.
  2. Dar murojiati shakhsi huquqi boyad nomi purrai shakhsi huquqi, surogai mahalli joygirshavi, sana, raqami sodiroti va muhtavoi murojiat nishon doda shavand. Murojiat boyad az jonibi shakhsi mansabdor yo vakolatdorshuda imzo karda shavad.
  3. Ba murojiathoe, ki tavassuti namoyandai shakhsi voqei yo huquqi peshnihod karda meshavand, hujjati tasdiqkunandai vakolati namoyanda zamima karda meshavad.
  4. Murojiathoi khatti tavassuti khizmatrasonii aloqai pochta, zimni qabuli shakhsi, tavassuti khatkashon  yo bo rohi sabt namudani arzu shikoyat yo taklifhoi khud dar kitobi arzu shikoyathoi maqomotu tashkiloti dakhldor  peshnihod karda meshavand.
  5. Hangomi zarurat, shakhsoni voqei va huquqi baroi tasdiqi vajhhoyashon hujjatho (mavod) yo nuskhai onhoro ba murojiati khattiashon zamima menamoyand.

Moddai 11. Talabot ba murojiathoi elektroni

  1. Murojiathoi elektroni dar shakli hujjati elektronii bo imzoi elektronii raqami tasdiqshuda va doroi digar malumothoi baroi hujjathoi elektroni hatmi, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar namudaast, peshnihod karda meshavad.
  2. Dar murojiatho nasab, nom, nomi padari shakhsi voqei, nomi purrai shakhsi huquqi, surogai pochtai elektronii murojiatkunandagon  va muhtavoi murojiat zikr karda meshavand.
  3. Murojiathoi elektroni metavonand doroi malumoti ilovagi dar borai murojiatkunanda boshand, az jumla surogai mahalli joygirshavi, raqami faks, raqami telefon va digarho.

Moddai 12. Talabot ba murojiatho tavassuti aloqai telefoni (mobili)

  1. Murojiathoe, ki ba vositai aloqai telefoni (mobili) ba maqomotu tashkiloti dakhldor arz karda meshavand, bo tartibi muqarrarnamudai Qonuni mazkur barrasi karda meshavand.
  2. Zimni murojiat namudan tavassuti aloqai telefoni (mobili) boyad muhtavoi murojiat, nasab, nom va nomi padari murojiatkunanda, surogai mahalli istiqomat yo joygirshavii shakhsi huquqi, raqami telefon (mobili), surogai pochtai elektroni  bayon karda shavand.
  3. SHakhsi mansabdor yo shakhsi vakolatdorshuda, ki murojiati telefoni (mobili)-ro qabul namudaast, dar shakli varaqai qabuli murojiati telefoni (mobili) hujjati alohida tahiya mekunad, ki dar on muhtavoi murojiat, nasab, nom va nomi padari murojiatkunanda, surogai mahalli istiqomat yo joygirshavii shakhsi huquqi, raqami telefon (mobili), surogai pochtai elektroniro darj karda, onro bo imzoi khud tasdiq menamoyad.

 

BOBI 4. TARTIBI PESHNIHODI MUROJIATHOI SHAHSONI VOQEI VA HUQUQI VA BARRASII ONHO 

Moddai 13. Tartibi peshnihodi murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi

  1. Murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi bevosita ba maqomotu tashkiloti dakhldor, ki barrasii masalahoi dar murojiat darjgardida ba salohiyati onho mansub ast yo bo tartibi tobeiyati idoravi ba maqomoti  boloi, ki  shakhsi amalash mavridi shikoyat qarorgirifta tobei on ast, peshnihod karda meshavand.
  2. SHakhsoni voqei va huquqi huquq dorand shakhsan yo  tavassuti namoyandai vakolatdori khud murojiati khattii khudro ba maqomotu tashkiloti dakhldor ba vositai  aloqai pochta yo pochtai elektroni irsol namoyand. Ba manfiati noboligon, shakhsoni  gayriqobili amal yo qobiliyati amalashon mahdud bo tartibi peshbininamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston namoyandagoni qonunii onho yo maqomoti vakolatdor murojiathoro peshnihod menamoyand.

Moddai 14.  Muhlati peshnihodi murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi

  1. Baroi peshnihodi  ariza, darkhost, taklif az jonibi shakhsoni voqei va huquqi  muhlat muqarrar karda nameshavad.
  2. SHakhsoni voqei va huquqi  huquq dorand  shikoyathoi khudro dar muddati se sol az ruzi ogoh shudani onho oid ba vayron gardidani huququ ozodiho va manfiati qonunii khud peshnihod namoyand.
  3. Barqaror namudani muhlati bo sababhoi uzrnok guzaronidashuda (bemorii vaznin, mayubi, safari khizmatii darozmuddat va gayra), ki bo hujjathoi dakhldor tasdiq gardidaand, ba vakolati rohbari maqomotu tashkiloti dakhldor (shakhsi bo suporishi u barrasikunandai murojiat) mansub meboshad.

Moddai 15. Qabul, baqaydgiri va bahisobgirii murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi

  1. Murojiathoe, ki bo tartibi muqarrarnamudai Qonuni mazkur peshnihod shudaand, boyad az jonibi maqomotu tashkiloti dakhldor qabul karda, dar varaqai ittilooti ba qayd guzoshta va bo dodani raqami alohida ba har yak murojiat ba hisob girifta  shavand. Rad kardani  qabuli murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi man ast.
  2. Murojiathoi voridgardida, novobasta ba tobeiyati idoravii onho, boyad dar maqomotu tashkiloti dakhldor ba qayd girifta shavand.
  3. Bahisobgirii murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi az jonibi maqomotu tashkiloti barrasikunandai murojiat  anjom doda meshavad.
  4. Tartibi korguzori va bahisobgirii omoriro oid ba murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyad.
  5. Masuliyat oid ba tashkili qabul, baqaydgiri, dar muhlati muqarrargardida barrasi namudan va bahisobgirii omorii murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi ba zimmai rohbaroni maqomotu tashkiloti dakhldor voguzor karda meshavad.
  6. Barrasii murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi roygon meboshad, agar bo qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tartibi digar peshbini nagardida boshad.

Moddai 16. Huquqhoi shakhsoni voqei va huquqi zimni barrasii murojiati onho

SHakhsoni voqei va huquqie, ki murojiat peshnihod namudaand, huquq dorand:

–  dar barrasii murojiat bevosita shirkat namoyand;

– shakhsan ba shakhsoni  mansabdor va vakolatdorshudae, ki murojiatro barrasi mekunand, vajhhoi khudro izhor kunand;

– baroi tasdiqi murojiati khud hujjatho va mavodi ilovagiro peshnihod yo dar borai talab kardani onho darkhost namoyand;

– bo mavodi jamovardashuda shinos shavand, agar in holat huququ ozodiho va manfiati qonunii shakhsoni digarro khalaldor nasozad, inchunin hujjatho doroi malumoti sirri davlati yo digar sirri bo qonun hifzshavanda naboshand;

– oid ba rafti barrasii murojiat malumot girand;

– az rui mohiyati masalahoi dar murojiat izhorshuda javobi khatti girand,  ba istisnoi holathoi dar qismi 1 moddai 19 Qonuni mazkur zikrgardida, dar borai firistodani murojiat ba maqomotu tashkiloti dakhldori digar, ki hal kardani masalahoi dar murojiat izhorshuda ba salohiyati onho mansub ast;

– to mohiyatan barrasi gardidani murojiat jihati bozpas namudani on darkhost namoyand;

– jubroni zarari rasonidashudaro az shakhsoni gunahgor bo tartibi muqarrarnamudani qonunguzorii Jumhurii Tojikiston talab namoyand;

– nisbat ba natijai barrasii murojiat yo az amal (beamali)-i shakhsoni barrasikunandai murojiat bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba maqomoti boloi va (yo) sud shikoyat namoyand;

– huquqhoi digari peshbininamudai Qonuni mazkur va qonunguzorii Jumhurii Tojikistonro amali namoyand. 

Moddai 17. Uhadadorihoi maqomotu tashkiloti dakhldor, ki murojiathoi shakhsoni voqei va huquqiro barrasi menamoyand

  1. Murojiathoi shakhsoni voqei va huquqii ba maqomotu tashkiloti dakhldor voridgardida bo tartibi muqarrarnamudai Qonuni mazkur mavridi  barrasi qaror doda meshavand.
  2. Maqomoti barrasikunandai murojiat uhdadorand:

– barrasii voqebinona, kholisona, begarazona va sarivaqtii murojiathoro tamin namuda, masalahoi guzoshtashudaro hangomi zarurat bo ishtiroki murojiatkunandagon, davati shakhsoni dakhldor sanjand;

– baroi purra, kholisona va hamatarafa barrasi namudani murojiat az shakhsoni voqei va huquqi va az maqomotu tashkiloti dakhldor mavodi zaruriro talab namoyand;

– baroi barqaror kardan va (yo) hifzi huququ ozodiho va manfiathoi qonunii vayrongardidai shakhsoni voqei va huquqi chorajui namoyand;

– az rui mohiyati masalahoi dar murojiat guzoshtashuda, ba istisnoi holathoi dar qismhoi 1 va 4 moddai 19 Qonuni mazkur peshbinigardida,  ba shakhsoni voqei va huquqi posukhi khatti dihand;

– murojiatkunandaro dar muhlati se ruz az lahzai qabuli qaror oid ba irsoli murojiat baroi barrasi az rui tobeiyat ba digar maqomotu tashkiloti dakhldor khabardor namoyand;

– murojiatro asosnok va tibqi qonun hal namuda, ijroi onro  nazorat namoyand;

– posukh ba murojiat boyad bo zaboni davlati va hangomi mavjud budani darkhost inchunin bo zabone, ki murojiat navishta shudaast, vobasta ba har yak masalai guzoshtashuda, bo asosnokkunii tasdiq yo rad namudani holathoi zikrshuda va bo nazardoshti meyorhoi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston, ki ba rohbari girifta shudaand, omoda karda shavad;

– doir ba  natijai barrasii murojiat ba murojiatkunanda ittiloot dihand;

– tartibi shikoyat namudanro ba murojiatkunanda nisbati natijai barrasii murojiat (posukh ba murojiat) fahmonida dihand;

– malumothoro oid ba barrasii murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi muntazam tahlil namuda, baroi bartaraf namudani sababu sharoithoe, ki boisi vayronkunii huququ ozodiho va manfiathoi qonunii shakhsoni voqei va huquqi gardidaand, tadbirho andeshand;

– uhdadorihoi digari peshbininamudai Qonuni mazkur va qonunguzorii Jumhurii Tojikistonro ijro namoyand.

Moddai 18. Muhlati barrasii murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi

  1. Murojiathoi ba maqomotu tashkiloti dakhldor peshnihodshuda dar davomi  si ruz va murojiathoe, ki omuzishu tahqiqi ilovagiro talab namekunand, dar muhlati ponzdah ruz az ruzi ba qayd girifta shudanashon barrasi karda meshavand.
  2. Dar holathoi istisnoi, inchunin dar holathoi peshbininamudai  qismi 2 moddai 20 Qonuni mazkur rohbari maqomotu tashkiloti dakhldor  huquq dorad  muhlati barrasii murojiatro ba muddati na ziyodtar az si ruz tamdid namuda, dar inkhusus ba murojiatkunanda dar muhlati se ruz khabar rasonad.

Moddai 19. Firistondani murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi  baroi barrasi ba maqomotu tashkiloti dakhldor az rui tobeiyat

  1. Murojiathoi khattie, ki halli masalahoi dar on guzoshtashuda ba salohiyati maqomot va  tashkiloti dakhldor mansub nest, dar davomi se ruz az ruzi ba qayd giriftan  ba maqomotu tashkiloti salohiyatdore, ki halli masalahoi dar murojiatho darjgardida ba tobeiyati onho mansuband, irsol karda meshavad. Dar in khusus murojiatkunanda ba tavri khatti ogoh karda meshavad.
  2. Maqomotu tashkiloti dakhldor dar mavridi ba barrasii digar maqomotu tashkilot irsol namudani murojiati khatti, hangomi zarurat metavonand az onho oid ba natijai barrasii murojiat malumot talab namoyand.
  3. Ba shakhsi mansabdor yo rohbari maqomotu tashkiloti dakhldor, ki qaror yo amal (beamali)-i  u mavridi shikoyat qaror giriftaast, irsol namudani shikoyat baroi barrasi man ast.
  4. Agar  murojiat malumothoi zaruriro baroi irsol namudani on ba maqomotu tashkiloti salohiyatdor nadoshta boshad, on dar muhlati se ruz  ba muallif bargardonida meshavad va ba u huquqi bo tartibi muqarrargardida ba maqomoti boloi va (yo) sud shikoyat ovardan nisbat ba  qaror yo amal (beamali)  tavzeh doda meshavad.

Moddai 20. Mohiyatan barrasi namudani murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi

  1. Murojiathoe, ki ba maqomotu tashkiloti dakhldor vorid gardidaand, az jonibi  shakhsoni mansabdor va shakhsoni vakolatdorshuda, ki barrasii murojiatho ba zimmaashon voguzor karda shudaast, barrasi karda meshavand.
  2. Baroi purra, kholisona va dar muhlati muqarrarnamudai Qonuni mazkur barrasi namudani murojiatho shakhsoni mansabdor va shakhsoni vakolatdorshuda huquq dorand hangomi zarurat baroi giriftani malumothoi ilovagi dar doirai vakolathoi khud az shakhsoni voqei va huquqi, maqomotu tashkiloti dakhldor mavod talab namoyand. Maqomotu tashkiloti dakhldor tibqi darkhosti maqomoti barrasikunandai murojiat uhdadorand dar muhlati panj ruz pas az vorid shudani darkhost malumoti talabshudaro irsol namoyand, ba istisnoi hujjathoe (mavod), ki doroi malumoti sirri davlati yo sirri digari bo qonun hifzshavanda meboshand va ba onho tartibi makhsusi peshnihod muqarrar gardidaast. Dar surati gayriimkon budani peshnihodi malumot, maqomotu tashkiloti peshnihodkunandai malumot dar in khusus boyad dar muhlati se ruz ba tavri khatti maqomoti barrasikunandai murojiatro khabardor namoyand.
  3. Murojiathoi khatti dar surate barrasishuda etirof karda meshavand, agar hamai masalahoi dar murojiat zikryofta hal gardida, baroi tamini hifz, amaligardoni va barqarorsozii huququ ozodiho va manfiathoi qonunii murojiatkunanda choraho andeshida, ba murojiatkunanda javobi khatti irsol shuda boshad.
  4. Dar surati dar huzuri murojiatkunanda hal gardidani masalahoi dar murojiat zikrshuda, ba murojiatkunanda javobi khatti firistonda nameshavad, agar u javobi khattiro talab nakunad. Dar chunin holat natijai barrasii murojiat bevosita dar khudi matni  murojiat yo dar kitobi arzu shikoyatho qayd gardida, murojiatkunanda bo imzo onro tasdiq menamoyad.
  5. Murojiati shifohi dar surate barrasigardida hisob meyobad, ki hamai masalahoi  zimni qabuli shakhsi yo tavassuti aloqai telefoni (mobili) izhorshuda  hal gardida, baroi tamini hifz, amaligardoni va barqarorsozii huququ ozodiho va manfiathoi qonunii shakhsoni voqei va huquqi choraho andeshida, dar in khusus murojiatkunanda khabardor shuda boshad.
  6. Hangomi dar murojiatho mavjud nabudani darkhost, taklif yo shikoyat vobasta ba faoliyati maqomotu tashkilot yo dar onho zikr gardidani siposmandi, chunin murojiatho ba malumot girifta shuda, ba onho javobho irsol karda nameshavand.
  7. SHakhsoni mansabdor yo vakolatdorshudai maqomot yo tashkiloti dakhldor hangomi zarurat metavonand bevosita murojiathoro bo baromadan ba  mahal (barrasii sayyor) barrasi namoyand.
  8. Posukhi murojiathoro rohbar yo shakhsi ba on vakolatdorshudai maqomotu tashkiloti dakhldor  imzo menamoyad.
  9. Posukh ba murojiathoi dar shakli elektroni yo tavassuti aloqai telefoni (mobili) peshnihodshuda, ba surogai pochtai elektronii dar murojiat nishondodashuda yo in ki dar shakli khatti ba surogai mahalli  istiqomati shakhsoni voqei yo joygirshavii shakhsoni huquqi irsol karda meshavad.

Moddai 21. Barrasii murojiathoi alohida

  1. Murojiathoi khatti va elektronie, ki dar onho nasab, nom, nomi padari shakhsi  voqei, malumot dar borai surogai mahalli istiqomat yo nomi purrai shakhsi huquqi va surogai mahalli joygirshavii on zikr nashudaand yo khato nishon doda shudaand, inchunin be imzo (imzoi elektronii raqami) peshnihod shudaand, murojiathoi benom donista shuda, mavridi barrasi qaror namegirand, agar onho doroi malumot oid ba tayyori baroi sodir kardani jinoyat yo jinoyati sodirshuda naboshand.
  2. Murojiathoi khatti va elektronie, ki dar onho nasab, nom, nomi padari shakhsi  voqei, malumot dar borai surogai mahalli istiqomat yo nomi purrai shakhsi huquqi va surogai mahalli joygirshavii on ba tavri aniq zikr yoftaand, vale biduni rizoyat va ijozati murojiatkunanda peshnihod shudaand, mavridi barrasi qaror doda nameshavand.
  3. Murojiathoe, ki nisbat ba qarori sud peshnihod shudaand, dar muhlati se ruz az ruzi ba qayd girifta shudan ba murojiatkunanda, ki onro irsol namudaast, bo tavzeh dodani tartibi shikoyat ovardan nisbat ba qarori sud bargardonida meshavand.
  4. Murojiathoi dastjamona bo tartibi muqarrarnamudai Qonuni mazkur barrasi karda meshavand. Hangomi zarurat, agar murojiathoi dastjamona diqqatu etibori makhsusi jamiyatiro talab namoyand, onho ba tavri sayyor dar mahalli istiqomat yo mahalli joygirshavii murojiatkunandagon barrasi karda meshavand, agar az murojiatho tartibi digar barnaoyad.
  5. Agar halli masalai dar murojiat zikrgardida ba yakchand maqomot yo tashkilot  vobasta boshad, murojiat dar qismi dakhldor az jonibi maqomot yo tashkilote, ki ba on murojiat vorid gardidaast, barrasi karda shuda, ba murojiatkunanda doir ba salohiyati maqomot yo tashkiloti digar mansub budani qismi masalai peshnihodshavanda va huquqi u ba murojiat ba maqomotu tashkiloti salohiyatdor  fahmonida meshavad.
  6. Dar surati  ba yakchand suroga irsol shudani  hamon yak murojiat, on az jonibi maqomotu tashkiloti salohiyatdor, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar namudaast, barrasi karda meshavad. Dar in surat maqomotu tashkiloti digar  bo tartibi peshbininamudai qismi 1 moddai 19 Qonuni mazkur murojiatro ba maqomotu tashkiloti salohiyatdor irsol menamoyand.
  7. Murojiathoe, ki dar matbuoti davri va digar vositahoi akhbori omma nashr yo tavassuti onho pahn gardidaand, bo tartib va muhlati muqarrarnamudai Qonuni mazkur barrasi shuda, az natijai on ba shakhsoni manfiatdor khabar rasonida meshavad.
  8. Maqomotu tashkiloti dakhldor hangomi qabul namudani murojiathoi khattie, ki dar on ifodahoi qabeh yo tahqirkunanda, tahdid ba hayot, salomati va molu mulk bayon gardidaand, huquq dorand chunin  murojiathoro be javob monand. Dar in khusus ba murojiatkunanda oid ba nomumkin budani suiistifoda az huquqi murojiat khabar doda meshavad yo bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba maqomoti salohiyatdor shikoyat peshnihod karda meshavad.
  9. Agar khondani matni murojiathoi khatti gayriimkon boshad, ba chunin murojiatho posukh doda nameshavad va dar in khusus dar muhlati se ruz az ruzi ba qayd giriftani murojiat ba murojiatkunandae, ki murojiatro irsol namudaast, dar surati khonda shudani  nomu nasab va surogai mahalli istiqomat yo mahalli joygirshavi khabar doda meshavad.
  10. Murojiathoi takroriro barrasi namuda, shakhsi mansabdor yo shakhsi vakolatdorshuda  huquq dorand, mukotibaro bo murojiatkunanda binobar beasos budani murojiati navbati qat namoyand, agar murojiati zikrgardida va murojiati qabli ba hamon yak maqomotu tashkiloti dakhldor bo hamon yak muhtavo irsol shuda, natijahoi sanjishi mukammal mavjud boshand. Az natijai qat gardidani barrasii murojiati takrori murojiatkunanda khabardor karda meshavad.
  11. Agar dodani posukh az rui mohiyati masalahoi dar murojiatho guzoshtashuda be ifsho namudani malumothoi doroi sirri davlati yo sirri digari bo qonun hifzshavanda gayriimkon boshad, ba murojiatkunanda dar in khusus khabar doda meshavad.
  12. Dar surati bartaraf gardidani sababhoe, ki binobar joy doshtani onho murojiat barrasi nagardida bud, murojiatkunanda huquq dorad ba maqomotu tashkiloti dakhldor takroran murojiat namoyad.

Moddai 22. Be barrasi monondani murojiathoi shakhsoni voqei va huquqi

Murojiathoi khatti be barrasi monondameshavand, agar:

– tavassuti namoyandagoni shakhsoni voqei va huquqi peshnihod gardidaand, vale onho hujjathoi tasdiqkunandai vakolathoyashonro nadorand;

– ba talaboti  peshbininamudai qismhoi 1, 8 va 9 moddai 21 Qonuni mazkur javobgu naboshand;

– hangomi qabuli shakhsi hujjathoi tasdiqkunandai shakhsiyati murojiatkunanda yo namoyandai u peshnihod karda nashavand;

– ba talaboti  moddahoi 9-12 Qonuni mazkur javobgu naboshand.

BOBI 5. MUQARRAROTI HOTIMAVI 

Moddai 23. Jubroni zarari rasonidashuda va kharojoti sarfshuda zimni barrasii murojiatho

  1. SHakhsoni voqei va huquqi  huquq dorand baroi barqaror namudani zarar va jubroni zarari manavii dar natijai amal (beamali)-i gayriqonunii maqomotu tashkiloti dakhldor zimni barrasii murojiat rasonidashuda, bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba sud murojiat namoyand.
  2. Dar surati az tarafi murojiatkunanda didavu donista dar murojiat nishon dodani malumoti bardurug, kharojoti maqomotu tashkiloti dakhldor, ki zimni barrasii on sarf shudaast, bo qarori sud az murojiatkunanda ruyonida meshavad.

Moddai 24. Nazorati rioyai tartibi barrasii murojiatho

Maqomotu tashkiloti dakhldor dar doirai salohiyati khud rioyai tartibi barrasii murojiathoro nazorat karda,  muhtavoi murojiathoi dokhilshudaro har nimsola mavridi tahlil qaror doda, jihati oshkor va bartaraf sokhtani sababhoi rioya nagardidani huququ ozodiho va manfiathoi qonunii shakhsoni voqei va huquqi tadbirho meandeshand. 

Moddai 25. Javobgari baroi rioya nakardani talaboti Qonuni mazkur

SHakhsoni voqei va huquqi baroi  rioya nakardani talaboti Qonuni mazkur bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.

Moddai 26. Dar borai az etibor soqit donistani Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai murojiathoi shahrvandon»

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 14 dekabri soli 1996 «Dar borai murojiathoi shahrvandon» (Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 1996, №24, mod. 368; s. 1998, №10, mod. 79; s. 2006, №11, mod. 469; s. 2007, №7, mod. 666; s. 2010, №12, q. 1, mod. 805; s. 2012, №7, mod. 687) az etibor soqit donista shavad. 

Moddai 27. Tartibi mavridi amal qaror dodani Qonuni mazkur

Qonuni mazkur pas az intishori rasmi mavridi amal qaror doda shavad.

 

 

Prezidenti

Jumhurii Tojikiston                                                                                          Emomali Rahmon

 

sh. Dushanbe,

23 iyuli soli 2016, №1339

 

Инчунин кобед

Hurdani obi mani az tarafi mard yo zan

Hurdani obi mani az tarafi zan kori noravo va nosazo ast va inro tib mahkum …