Home / Jamiyat / Qonun dar borai Maorif dar Jumhurii Tojikiston

Qonun dar borai Maorif dar Jumhurii Tojikiston

Qonuni Jumhurii Tojikiston  «Dar borai maorif»

Qabul shudaast (soli 2013, № 7, mod. 532; s.2014,  №3 , mod.156;  №7,q.2, mod.422; s.2016, №3, mod.148,№7, mod.624)

Qonuni mazkur asoshoi huquqi, tashkili, ijtimoi, iqtisodi va prinsiphoi asosii siyosati davlatiro dar sohai maorif muayyan menamoyad.

BOBI 1. MUQARRAROTI UMUMI

Moddai 1. Mafhumhoi asosi dar in Qonun

Dar Qonuni mazkur mafhumhoi asosii zerin istifoda meshavand:

adabiyoti talimi – asarhoi khatti va chopi, ki hamchun vositai talimi baroi hamai zinahoi tahsilot, takmili ikhtisos, bozomuzi va tahsiloti ilovagi intishor meyoband;

akkreditatsiyai davlatii muassisai talimi – muayyan kardani maqomi muassisai talimi baroi peshburdi faoliyati talimi mutobiqi standarthoi davlatii tahsilot;

aspirant – shakhsi doroi tahsiloti olii kasbi, ki bo maqsadi tahiyai risola va daryofti darajai ilmii nomzadi ilm dar aspirantura tahsil menamoyad;

attestatsiyai khatm – tartibi muqarrar namudani mutobiqati mazmun, sath va sifati tayyorii khatmkunandagoni muassisahoi talimi ba talaboti standarthoi davlatii tahsilot;

 attestatsiyai davlatii muassisai talimi – muayyan kardani mutobiqati zaminai moddiyu tekhniki va kadrii muassisai talimi ba talaboti standarthoi davlatii tahsilot va mutobiqati faoliyati muassisai talimi tibqi meyorhoi muqarrarshuda;

bahoguzorii majmui ba faoliyat – ijozatnomadihii takrori, attestatsiya va akkreditatsiyai davlatii navbatii muassisai talimi dar shakli muttahidshudai in amaliyot dar yak muhlat;

bakalavr – shakhsi doroi darajai avvali tahsiloti olii kasbie, ki  doir ba nazariya va amaliyai samti ikhtisosash donish, mahorat va malakai kasbiro sohib shudaast;

barnomai talimi – hujjate, ki dar on mazmuni fanni talimi, maqsadu vazifaho, tarzi tashkili ravandi talim, talabot ba sathi donishu mahorat va malakai talimgiranda ifoda yoftaand;

internatura –  ikhtisosgirii badidiplomi baroi shakhsoni doroi tahsiloti olii kasbii tibbi va farmasevti;

donishju – shakhse, ki dar zinahoi tahsiloti miyonai kasbi va olii kasbi (bakalavriat, magistratura va mutakhassis) tahsil menamoyad;

zinahoi tahsilot – marhilahoi talimu tarbiya, ki davrahoi tahsiloti umumi (ibtidoi, umumii asosi va miyonai umumi), ibtidoii kasbi, miyonai kasbi, olii kasbi va kasbii bad az muassisai olii talimiro dar bar megirand;

kitobi darsi – vositai talimie, ki tibqi barnomai talimi asoshoi sohai muayyani ilmro  paydarham ifoda menamoyad;

mablagguzorii sarikasi – mablagguzorie, ki dar asosi meyorhoi haddi aqalli mablagguzori tartib doda shuda, vobasta ba namud va shakl, zinai tahsilot, mahalli joygirshavii muassisai talimi ba sari har yak talimgiranda va muassisai talimi muayyan va taqsim karda meshavad;

magistratura – darajai duyumi tahsiloti olii kasbie, ki ba khatmkunandagoni muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi pas az suporidani imtihonhoi davlati yo himoyai risolai magistri diplomi namunai davlatiro medihad;

mazmuni talim – sokhtor, mundarija va hajmi barnomai talimie, ki azkhudkunii on imkoni giriftani darajai tahsilot va ikhtisosi muayyanro medihad;

maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif – maqomi ijroiyai markazii hokimiyati davlatii Jumhurii Tojikiston, ki siyosati davlatiro dar sohai maorif amali mekunad va ravandi talimu tarbiyaro dar muassisahoi talimi, novobasta ba shakli tashkiliyu huquqi, nazorat va rohbari menamoyad;

maqomoti dakhldori davlati – maqomoti ijroiyai markazii hokimiyati davlatii Jumhurii Tojikiston va maqomoti digari davlatie, ki vakolathoi muayyanero dar sohai maorif bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston amali menamoyand;

maktabi (sinfi) kamnufus – muassisai talimie (sinfe), ki dar mahalhoi kamaholi baroi bo tahsil faro giriftani shumorai kami khonandagon tasis doda meshavad;

maorif – ravandi talimu tarbiya ba manfiati shakhs, jamiyat va davlat, ki sohibi darajai muayyani tahsilot gardidani talimgirandagonro tamin mekunad;

mashguliyati infirodi – shakli talim bo istifodai tarzhoi gunoguni talimi infirodi, ki ba khonanda yo donishju donishi ilovagi medihad;

muassisai talimi – tashkiloti talimii davlati va gayridavlati, novobasta ba shakli tashkiliyu huquqi, ki ravandi muttasili talimu tarbiyaro ba roh monda, yak yo yakchand barnomahoi talimiro amali megardonad;

muassisai talimii makhsus – tashkilote, ki doroi sharoiti muayyani talimu tarbiya va muhiti makhsusi pedagogi buda, ofiyati tibbiyu ijtimoi, tahsilu kasbomuzii kudakonero, ki ba tabobati tuloni ehtiyoj dorand, giriftori illati jismoni yo ravoni meboshand va yo raftori onho baroi jamiyat khavfnok ast, tamin menamoyad;

— muassisai tomaktabi – tashkilote, ki baroi kudakoni sinni tomaktabi peshbini shuda, onhoro bo talimu tarbiyai  avvaliya faro megirad;

— mutakhassis – shakhse, ki sohibi tahsiloti olii kasbi buda, doir ba nazariya va amaliyai samti ikhtisosash donish, mahorat va malakai kasbiro  sohib shudaast va baroi ijro namudani kori ilmi imkoniyat dorad;

— natijai talim – majmui donish, mahorat, malaka, aqida, jahonbini va arzishhoi manavie, ki talimgirandagon dar davomi tahsil dar muassisai talimi sohib megardand;

— naqshai talimi – hujjate, ki omuzishi fanhoi talimi va taqsimoti solonai onhoro baroi tamomi davrai tahsil dar muassisahoi talimi muayyan menamoyad;

— nizomi maorif – maqomoti idorakunii maorif, muassisahoi talimi, subekthoi ravandi talimu tarbiya, muassisayu digar tashkilothoi sohai maorif, ittihodiyahoi muassisahoi talimi, vohidhoi sokhtori va digar sokhtorhoe, ki dar asosi standarthoi davlatii tahsilot majmui barnomahoi talimi va siyosati davlatiro dar sohai maorif amali menamoyand;

— nostrifikatsiya – muayyan kardani barobararzishii hujjathoi tahsilotii shakhsone, ki muassisahoi talimii davlathoi khoriji va yo tashkilothoi baynalmilaliro khatm kardaand;

— omuzgor – shakhsi doroi tahsiloti kasbi, ki ba talimu tarbiya mashgul meboshad;

— faoliyati infirodii omuzgori – faoliyati omuzgorie, ki dar muassisai talimi berun az vaqti kori va yo berun az muassisai talimi dar asosi shartnoma amali karda meshavad;

— ordinatura (rezidentura) – tahsiloti olii kasbii badidiplomii tibbie, ki az rui ikhtisoshoi muayyani tibbi zeri rohbarii tabibi darajai ilmidoshta yo tabiboni purtajriba anjom doda meshavad;

— sifati talim – tarzi tashkili durust va samaranoki ravandi talim, ki dar natijai on shakhs sohibi tahsilot megardad;

— sifati tahsilot – majmui nishondihandahoi standarthoi davlatii tahsilot va talaboti davlati;

— standarthoi davlatii tahsilot – majmui meyorhoe, ki mazmuni tahsilot, mohiyatu muhlati talim, hajmi sarborii talimi, sathi azkhudkunii donishro az tarafi talimgirandagon ifoda namuda, talaboti asosi ba tamini ravandi talim, mazmunu mundarijai barnomahoi talimi va bahoguzorii sathi donishro dar muassisahoi talimi bo nazardoshti dastovardhoi milli va umumibashari muayyan mekunand;

— tarbiya – ravandi maqsadnoki ba voya rasonidani kudak az  jonibi padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda), muassisai talimi, jamiyat va ba zindagii mustaqilona omoda namudani u;

— talim – faoliyati mushtaraki padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda), omuzgor va muassisai talimi baroi inkishofi kudak, takmili istedod, mahorat, malaka va qobiliyati fikriyu jismonii u;

— tarbiyagiranda – kudake, ki dar muassisahoi tomaktabi bo tarbiya va talim faro girifta shudaast;

— talimgiranda – tarbiyagiranda, khonanda, donishju, aspirant, shunavandai muassisai talimi;

— tahsilot – ravandi muttasili talimu tarbiya, ki ba inkishofi manavi, zehni, farhangi, jismoni va salohiyati kasbii shakhs ravona karda shudaast;

— tahsiloti kalonsolon – majmui ravandhoi tahsilot, ki bo kumaki on kalonsolon qobiliyat va donishi khudro inkishof doda, darajai takhassusi kasbi va tekhnikiashonro baland mebardorand yo samti navro intikhob menamoyand;

— tahsiloti muttasil – dar tuli hayot giriftani tahsilot va mukammal gardonidani donishu jahonbini;

— tahsiloti fosilavi – tarzi amaligardonii ravandi talim bo istifodai tekhnologiyahoi muosiri ittilooti va telekommunikatsioni, ki talimro dar masofa be ishtiroki bevositai shakhsii omuzgor va talimgirandagon imkonpazir megardonad;

— tahsiloti farogir – baroi kudakon, novobasta ba  jins, najod, zabon, millat, etiqodi dini, illati jismoni yo ravoni, qobiliyat, vazi farhangi va ijtimoi muhayyo kardani sharoiti musoid jihati giriftani tahsilot;

— tajhizoti talimi – tajhizote, ki dar ravandi talim baroi tashakkuli donish, mahorat, malaka, inkishofi jismoni va zehnii talimgirandagon istifoda meshavad;

— ravandi talim – nizomi faoliyati talimiyu tarbiyavi baroi rasidan ba  maqsadhoi talim;

— eksternat – omuzishi mustaqilonai fanhoi talimi mutobiqi barnomai asosii talimi bo attestatsiyai minbadai khatm dar muassisahoi talimi.

Moddai 2. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai maorif

Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai maorif ba Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Qonuni mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston va sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof namudaast, iborat meboshad.

Moddai 3. Siyosati davlati dar sohai maorif

  1. Siyosati davlati dar sohai maorif yake az samthoi afzaliyatnoki siyosati ijtimoii Jumhurii Tojikiston mahsub meyobad.
  2. Davlat baroi amali gardonidani siyosati davlati dar sohai maorif nizomi maorifi Jumhurii Tojikistonro tashkil namuda, faoliyati onro ba tamini huquqi shahrvandon ba tahsil ravona mekunad.
  3. Davlat bo maqsadi rushdi sohai maorif hamohangsozii faoliyati vazoratu idoraho, maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, shakhsoni voqei va huquqiro tamin menamoyad.
  4. Siyosati davlati dar sohai maorif dar asosi durnamo, konsepsiya, strategiya va barnomahoi davlatii rushdi sohai maorif tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston amali megardad.
  5. Dar muassisahoi talimi targib, tasis va faoliyati sokhtorhoi hizbhoi siyosi, harakathoi siyosii jamiyati va dini man ast.

Moddai 4. Prinsiphoi  asosii siyosati davlati dar sohai maorif dar Qonun

Siyosati davlati dar sohai maorif ba prinsiphoi zerin asos meyobad:

— barobarhuquqii shahrvandon dar giriftani tahsiloti bosifat;

— qonuniyat, ehtiromi huququ ozodihoi inson va shahrvand;

— bartarii sohai maorif dar hama sathhoi idorakunii davlati;

— hatmi budani talimi umumii asosi;

— dastrasii tahsiloti miyonai umumi va idomai tahsil dar zinahoi minbadai tahsilot dar asosi ozmun;

— bartarii arzishhoi milliyu umumibashari, mohiyati bashardustonai mazmuni tahsilot, rushdi ozodonai shakhs;

— muhabbat ba Vatan, oila va muhiti zist;

— janbai ilmi, dunyavi va bashardustonai talimu tarbiya dar muassisahoi talimi;

— yagonagii fazoi marifatiyu farhangi, rushdi farhang va hifzi ananahoi milli;

— janbai insondusti, demokrati va davlatiyu jamiyatii idorakunii sohai maorif va shaffofiyat dar faoliyati on;

— mustaqiliyati muassisahoi talimi;

— ravandi muttasili tahsil;

— muvofiqati sohai maorif ba talabot va vazifahoi rushdi ijtimoiyu iqtisodii Jumhurii Tojikiston;

— rushdi sohai maorif bo nazardoshti standarthoi baynalmilalii sifati talim va meyorhoi baynalmilalii tahsilot;

— havasmandgardonii marifatnokshavii shakhs va inkishofi istedodi u;

— paydarhamii ravandi tahsilot, ki aloqamandii zinahoi tahsilot va yagonagii talimu tarbiyaro tamin mesozad;

— hamgiroii tahsilot, ilm va istehsolot.

Moddai 5. Vazifahoi Qonuni mazkur

Vazifahoi qonuni mazkur az inho iborat meboshand:

— tamini kafolati davlatii huquqi shakhs ba tahsil;

— faroham ovardani kafolati huquqi baroi faoliyat va inkishofi ozodonai muassisahoi talimi va hamohangsozii munosibathoi onho bo digar sokhtorhoi hayoti jamiyati;

— muqarrar namudani salohiyat, vakolatho, vazifaho, huquqho, uhdadoriho va masuliyati maqomoti idorakunii davlati, shakhsoni voqei va huquqi dar sohai maorif va tanzimi huquqii munosibathoi subekthoi ravandi talimu tarbiya;

— muhayyo  namudani sharoit baroi azkhudkunii barnomahoi talimi;

— faroham ovardani zaminai ustuvori akhloq va tarzi hayoti solim;

— mukammal gardonidani zehn bo rohi faroham ovardani sharoit baroi inkishofi shakhs;

— tarbiyai muhabbat ba Vatan, ehtirom ba muqaddasoti milli va arzishhoi umumibashari, pos doshtani rasmu oyin va ananahoi milli;

— tarbiyai shakhsiyati doroi ehsosi masuliyati balandi shahrvandi bahri ishtiroki faolona dar hayoti jamiyatiyu siyosi, iqtisodi va farhangi;

— darki munosibati ogohonai shakhs ba huquq va uhdadorihoi khud.

Moddai 6. Kafolati davlatii huquqi shahrvandon ba tahsil

  1. Davlat ba shahrvandoni Jumhurii Tojikiston, novobasta ba millat, najod, jins, zabon, etiqodi dini, mavqei siyosi, vazi ijtimoi va molumulki, huquq ba tahsilro kafolat medihad.
  2. Davlat ba shahrvandoni Jumhurii Tojikiston talimi hatmii umumii asosii roygonro dar muassisahoi talimii davlati, inchunin dar doirai farmoishhoi davlati dar asosi ozmun roygon giriftani tahsilotro dar zinahoi minbadai tahsilot kafolat medihad.
  3. Huquqi shahrvand ba tahsil az rui sinnu sol, vazi salomati, mavjudiyati dogi sudi va digar nishonaho metavonad tanho tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston mahdud karda shavad.
  4. SHahrvandoni Jumhurii Tojikiston, shahrvandoni khoriji va shakhsoni beshahrvand baroi intikhobi muassisai talimi va shakli tahsilot: ruzona, shabona, goibona, oilavi, farogir, fosilavi va eksternat huquq dorand.
  5. Davlat dar muassisahoi talimii davlatii tahsiloti ibtidoii kasbi, miyonai kasbi, olii kasbi va kasbii bad az muassisai olii talimi yak marotiba giriftani talimi roygonro kafolat medihad.
  6. Davlat talimgirandagoni bolayoqatro dastgiri namuda, ba tahsiloti onho kumak merasonad, az rui natijai talim baroyashon stipendiyahoi makhsusi davlati muqarrar menamoyad va hangomi zarurat onhoro baroi tahsil ba khorija mefiristad.
  7. Davlat taminot va kharojoti talimu tarbiyai kudakoni yatimu beparastor, kudakoni doroi imkoniyati mahdud, mayubon va digar shakhsonero, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad, dar muassisahoi talimii davlati az hisobi mablagi bujeti kafolat doda, pas az khatmi muassisahoi talimi onhoro bo joi kor tamin menamoyad.
  8. Davlat baroi shahrvandone, ki muddati tuloni bo sababi bemori ba muassisahoi talimii tahsiloti umumi rafta nametavonand, dar khona yo dar muassisahoi tandurusti talimi roygonro tashkil mekunad.
  9. Hatmkunandagoni muassisahoi talimi baroi idomai tahsil dar zinahoi minbadai tahsilot huquqi barobar dorand.
  10. SHahrvandoni khoriji va shakhsoni beshahrvand baroi talimu tarbiyai tomaktabi, tahsiloti ibtidoi, umumii asosi va miyonai umumi bo shahrvandoni Jumhurii Tojikiston huquqi barobar dorand.

Moddai 7. Zaboni tahsil

  1. Zaboni asosii tahsil dar muassisahoi talimii Jumhurii Tojikiston zaboni davlati meboshad.
  2. Davlat ba shahrvandon intikhobi zaboni tahsilro kafolat doda, ba zaboni davlati va dar mahalhoi sukunati sernufusi millathoi digar, dar doirai imkonoti mavjudai sohai maorif, ba zaboni modarii onho giriftani tahsiloti umumiro tamin menamoyad.
  3. Dar muassisahoi talimii tahsiloti umumi zaboni tahsil bo rohi tashkil namudani shumorai zarurii khonandagon, sinfho, guruhho va faroham ovardani sharoit baroi faoliyati onho muayyan karda meshavad.
  4. Dar hamai muassisahoi talimi omuzishi zaboni davlati tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va standarthoi davlatii tahsilot hatmist.
  5. Talimi zabonhoi khoriji, az jumla rusi va anglisi hamchun vositai az bar namudani merosi ilmiyu farhangii bashariyat, dastovardhoi ilmu tekhnika va tekhnologiyai muosir dar hamai muassisahoi talimi ba roh monda meshavad.

Moddai 8. Standarthoi davlatii tahsilot va barnomahoi talimi 

  1. Baroi hamai zinahoi tahsilot standarthoi davlatii tahsilot muqarrar karda meshavand, ki az nishondihandahoi zerin iboratand:

— haddi aqalli hatmii mazmuni barnomahoi talimi va shartu sharoiti ijroi onho;

— hajmi haddi aqal va nihoii soathoi talimi;

— talaboti asosi ba sath va sifati tayyorii khatmkunandagon;

— muhlati omuzishi barnomahoi talimi;

— hujjathoi tasdiqkunandai meyorii marbut ba tahsilot.

  1. Barnomahoi talimi baroi hamai zinahoi tahsilot mutobiqi standarthoi davlatii tahsilot tahiya megardand. Barnomahoi talimi az inho iboratand:

— tomaktabi;

— tahsiloti umumi (ibtidoi, umumii asosi, miyonai umumi);

— tahsiloti ibtidoii kasbi;

— tahsiloti miyonai kasbi;

— tahsiloti olii kasbi;

— tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi;

— tahsiloti ilovagi;

— tahsiloti makhsus;

— tahsiloti kalonsolon.

  1. Dar hamai muassisahoi talimi ijroi standarthoi davlatii tahsilot va barnomahoi talimi hatmi meboshad.
  2. Tartibi tahiya, tasdiq va jori kardani standarthoi davlatii tahsilotro Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyad.
  3. Baroi talimgirandagoni muassisahoi talimii tahsiloti makhsus standarthoi makhsusi davlatii tahsilot va barnomahoi makhsusi talimi tahiya, tasdiq va jori karda meshavand.
  4. Muhlat va meyori omuzishi barnomahoi talimiro dar muassisahoi talimii davlati va gayridavlati qonuni mazkur va standarthoi dakhldori davlatii tahsilot muayyan menamoyand.
  5. Dar muassisahoi talimi baroi ozmoishi tekhnologiyai navi talim va jori kardani mazmuni navi talim ba tavri tajribavi barnomahoi talimi va kitobhoi darsi tahiya karda meshavand.
  6. Dar muassisahoi talimii tahsiloti ilovagi barnomahoi talimii ilovagi amali karda meshavand.
  7. Dar muassisahoi talimii tajribavi bo ijozati maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif ba tariqi ozmoish barnomahoi talimii davlathoi peshrafta metavonand istifoda shavand.
  8. Nazorati tatbiqi standarthoi davlatii tahsilotro dar hamai muassisahoi talimi maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif amali menamoyad.

BOBI 2.

NIZOMI MAORIFI JUMHURII TOJIKISTON

 

Moddai 9. Sokhtori nizomi maorif

  1. Nizomi maorifi Jumhurii Tojikiston az sokhtorhoi zerin iborat meboshad:

— standarthoi davlatii tahsilot;

— barnomahoi talimi;

— shakl va meyori giriftani tahsilot;

— maqomoti idorakunii maorif;

— muassisahoi talimi;

— subekthoi ravandi talimu tarbiya;

— muassisayu digar tashkilothoi sohai maorif;

— ittihodiyahoi muassisahoi talimi;

— vohidhoi sokhtori va digar sokhtorho.

  1. Dar nizomi maorif inchunin sokhtorhoi digarro tasis dodan mumkin ast, ki faoliyati onho ba vazifahoi zerin vobasta meboshand:

— giriftani tahsilot va tamini on;

— guzaronidani imtihonhoi dokhilshavi ba muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi;

— taqsimoti joyho dar muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi;

— amali namudani barnomahoi millii arzyobi;

— musoidat baroi ishtirok dar pajuhishhoi baynalmilali;

— monitoring va arzyobii donish az rui vazifahoi zikrshuda bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston.

  1. Dar nizomi maorif metavonand sokhtorhoi digare niz tasis doda shavand, ki faoliyatashon ba giriftani tahsilot va tamini on vobasta nameboshad.

Moddai 10. Muassisai talimi, sokhtor va namudhoi on

  1. Dar Jumhurii Tojikiston muassisahoi talimii davlati va gayridavlati, mushtarak va baynalmilali faoliyat menamoyand.
  2. Maqomi muassisai talimi va sokhtori on az tarafi muassis (muassison) muayyan gardida, dar oinnomai muassisa tibqi talaboti qonunguzorii Jumhurii Tojikiston inikos megardad.
  3. Nizomnomahoi namunavii muassisahoi talimiro Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq menamoyad.
  4. Tasdiq kardan yo tagyir dodani maqomi muassisai talimi dar asosi khulosai attestatsiyai davlati amali megardad.
  5. Dar Jumhurii Tojikiston namudhoi zerini muassisahoi talimi faoliyat menamoyand:

— tomaktabi;

— tahsiloti umumi (ibtidoi, umumii asosi, miyonai umumi);

— tahsiloti ibtidoii kasbi;

— tahsiloti miyonai kasbi;

— tahsiloti olii kasbi;

— tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi;

— tahsiloti ilovagi;

— tahsiloti makhsus;

— muassisahoi talimii digare, ki ravandi talimu tarbiyaro amali megardonand.

  1. Namudhoi digari muassisahoi talimi az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavand.

Moddai 11. Tasis, aznavtashkildihi va barhamdihii muassisai talimi

  1. Muassisai talimi az jonibi maqomoti davlati, shakhsoni voqei va huquqi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tasis doda meshavad.
  2. Muassisai talimii davlati bo qarori Hukumati Jumhurii Tojikiston, maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif va maqomoti mahallii hokimiyati davlati tasis doda shuda, tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az qaydi davlati meguzarad.
  3. Muassisai talimii davlatie, ki maqomi jumhuriyavi dorad, bo qarori Hukumati Jumhurii Tojikiston tasis doda shuda, tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az qaydi davlati meguzarad.
  4. Muassisai talimii davlatie, ki maqomi mahalli dorad, bo qarori maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati tasis doda shuda, tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az qaydi davlati meguzarad.
  5. Muassisai talimii gayridavlati bo qarori muassis (muassison) tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tasis doda shuda, bo tartibi muqarrargardida az qaydi davlati meguzarad.
  6. Muassisahoi talimii jumhuriyavi ba sokhtori maqomoti mahallii idorakunii maorif va muassisahoi talimii mahalli ba sokhtori maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston guzaronida meshavand.
  7. Aznavtashkildihi va barhamdihii muassisai talimi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston amali karda meshavad.
  8. Muassisahoi tomaktabi va tahsiloti umumi dar shahraku dehot tanho bo rozigii maqomoti khudidorakunii shahrak va dehoti dakhldor pas az ba okhir rasidani soli khonish barham doda meshavand.
  9. Dar surati barhamdihii muassisai talimi maqomoti dakhldori davlati bo tartibi muqarrargardida guzaronidani talimgirandagonro muvofiqi khohishi onho ba digar muassisahoi talimii muvofiq tamin menamoyand.

Moddai 12. Tartibi baqaydgiri va faoliyati muassisai talimi

  1. Tartibi baqaydgirii muassisai talimi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.
  2. Huquqi muassisai talimi baroi peshburdi faoliyati moliyaviyu khojagidori, ki oinnomai on peshbini namudaast, az ruzi baqaydgirii davlatii in muassisa mavridi amal qaror doda meshavad.
  3. Ba muassisai talimi az jonibi maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif, maqomoti dakhldori davlati bo tartibi muqarrargardida ijozatnoma doda meshavad.
  4. Muassisai talimi tanho pas az giriftani ijozatnoma doir ba peshburdi faoliyati talimi huquqi faoliyat kardan va istifoda burdani imtiyozhoi peshbininamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai maorifro paydo menamoyad.

Moddai 13. Muassisi (muassisoni) muassisai talimi

  1. Muassisi (muassisoni) muassisai talimi inho shuda metavonand:

— maqomoti hokimiyati davlati, maqomoti mahallii hokimiyati davlati, maqomoti mahallii idorakunii maorif;

— ittihodiyahoi (assotsiatsiyahoi, ittifoqhoi) muassisahoi talimi;

— fondhoi jamiyati va khususi, az jumla khoriji, ki dar Jumhurii Tojikiston ba qayd girifta shudaand;

— shakhsoni voqei va huquqi.

  1. Muassis (muassison) metavonad muassisai talimii mushtarak tasis dihad.
  2. Muassisi hama namudi muassisahoi talimii harbi Hukumati Jumhurii Tojikiston meboshad. Talimi harbii shahrvandon mutobiqi qonuni mazkur va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston amali megardad.

Moddai 14. Oinnomai muassisai talimi

  1. Oinnomai muassisai talimi hujjatest, ki faoliyati muassisai talimiro tanzim namuda, malumothoi zerinro dar bar megirad:

— nom, mahalli joygirshavi va maqomi muassisa;

— muassis (muassison);

— shakli tashkiliyu hukuqi;

— malumot oid ba namoyandagivu filialho;

— maqsadi ravandi talimu tarbiya, namud va shaklhoi barnomahoi tatbiqshavandai talimi;

— tavsifi asosii tashkili ravandi talim, az jumla zaboni tahsil, tartibi qabul va khorij namudani talimgiranda, muhlati tahsil, tartibi guzaronidani sanjishu imtihon, rejai kori muassisai talimi, tartiboti dokhilii faoliyati muassisa, inchunin khizmatrasonii talimii pulaki va tartibi peshnihodi on;

— tartibi ba rasmiyat darovardani munosibathoi muassisai talimi bo tarbiyagirandagon, khonandagon, donishjuyon va padaru modari onho (shakhsoni onhoro ivazkunanda);

— sokhtori faoliyati moliyavi va khojagidorii muassisai talimi, az jumla tartibi istifodai obekthoi molikiyat, manbahoi mablagguzori, taminoti moddiyu tekhniki, tartibi tashakkuli molikiyat, namudi faoliyati sohibkori va faoliyati pulaki;

— tartibi idorakunii muassisai talimi, az jumla salohiyati muassis (muassison), tartibi tashkili tarzi idorakuni, tartibi qabul, jobajoguzorii kormandon, sharthoi pardokhti muzdi mehnati onho, tartibi vorid namudani tagyiru ilovaho ba oinnomai muassisa, tartibi aznavtashkildihi va barhamdihi;

— huququ vazifahoi subekthoi ravandi talimu tarbiya;

— fehristi sanadhoi dokhilie, ki faoliyati muassisai talimiro tanzim menamoyand.

  1. Oinnomai muassisai talimii davlati boyad maqomi idorakunii dastjami, tartibi tashkil va vazifahoi onro peshbini namoyad.
  2. Oinnomai muassisai talimiro muassisa tahiya namuda, onro muassis (muassison) tasdiq mekunad.

Moddai 15. Talimu tarbiyai tomaktabi

  1. Talimu tarbiyai tomaktabi dar Jumhurii Tojikiston bo maqsadi inkishofi qobiliyat, shavqu ragbat, khususiyathoi jismoni, ravoni, zehni va farhangii kudakoni sinni tomaktabi va yorii amali ba padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) dar talimu tarbiyai kudakon, inchunin omoda namudani onho ba tahsil dar muassisahoi talimii tahsiloti umumi ba roh monda meshavad.
  2. Dar Jumhurii Tojikiston namudhoi zerini muassisahoi tomaktabi: shirkhorgoh, shirkhorgoh-kudakiston, kudakiston, maktab-internat, khonai kudakon, markazi inkishofi kudakon, kudakistoni oilavi va digar muassisahoi tomaktabii kutohmuddat, ruzona, shabonaruzi va muassisahoi ba onho barobarkardashudai davlati va gayridavlati amal menamoyand.
  3. Baroi dar oila va muassisahoi tomaktabi talimu tarbiya giriftani farzandon padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda), barobar bo muassisahoi tomaktabi masul meboshand va baroi tamini inkishofi jismoni, manavi va zehnii davrai avvali kudaki va minbad baroi ba tahsil dar muassisahoi talimii tahsiloti umumi omoda namudani onho uhdadorand.
  4. Munosibathoi bayni muassisahoi tomaktabi va padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston bo shartnomai tarafayn tanzim karda meshavad.
  5. Davlat muassisahoi tomaktabiro az jihati moddi va moliyavi dastgiri karda, dastrasii khizmatrasoni, talimu tarbiyai tomaktabiro baroi oilahoi kambizoat tamin menamoyad.
  6. Faoliyati muassisahoi tomaktabi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va Standarti davlatii tahsiloti tomaktabi, ki onro Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq menamoyad, tanzim megardad.

Moddai 16. Tahsiloti umumi

  1. Tahsiloti umumi dar Jumhurii Tojikiston baroi giriftani malumoti umumi dar borai tabiat, jamiyat va arzishhoi tarikhiyu farhangii millivu umumibashari tashkil karda meshavad.
  2. Tahsiloti umumi tavassuti muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoi, umumii asosi, miyonai umumi, maktabhoi (sinfhoi) kamnufus va digar muassisahoi talimi dar se zina: ibtidoi, umumii asosi va miyonai umumi amali megardad.
  3. Sinnu sol va muhlati tahsil dar har zinai tahsilotro qonuni mazkur va Nizomnomai namunavii muassisai talimii tahsiloti umumi muayyan mekunand.
  4. Ba sinfi yakumi zinai avvali tahsilot jalb kardani kudakone, ki ba sinni 7 rasidaand, hatmist.
  5. Tahsil dar muassisahoi talimii tahsiloti umumi dar shakli ruzona, shabona, goibona, fosilavi, farogir, oilavi va eksternat tashkil karda meshavad, ki tartibi amaligardonii onro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif muayyan mekunad.
  6. Baroi shahrvandoni Jumhurii Tojikiston talimi umumii asosi (9-sola) hatmist.
  7. Qabuli khonandagon ba zinai seyumi tahsilot dar muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumi muvofiqi maylu khohish va qobiliyatu zavqi onho surat megirad.
  8. Tahsil dar muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumii davlati metavonad dar barobari tahsili roygon bo khohishi padaru modari (shakhsoni onhoro ivazkunandai) khonanda dar asosi shartnomai tarafayn pulaki boshad.
  9. Tahsiloti umumii asosi va miyonai umumi bo attestatsiyai khatm ba anjom merasad. Tartib va shakli attestatsiyai khatmro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif muqarrar mekunad.
  10. Bo qarori maqomi idorakunii muassisai talimi va dar muvofiqa bo maqomoti mahallii idorakunii maorif baroi muntazam sodir namudani amalhoi gayriqonuni va rioya nakardani oinnomai muassisai talimi khonandae, ki ba sinni 16 rasidaast, az muassisai talimi khorij karda meshavad.
  11. Muassisai talimi uhdador ast, ki dar borai khorij gardidani khonanda favran ba padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) va maqomoti dakhldori davlati khabar dihad.
  12. Qarori mazkur nisbat ba kudakoni yatimu beparastor dar muvofiqa bo maqomoti dakhldori davlati qabul karda meshavad.
  13. Maqomoti mahallii idorakunii maorif dar muvofiqa bo maqomoti dakhldori davlati masalai bo kor tamin namudan yo ba muassisai talimii digar guzaronidani chunin khonandagonro tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston hal menamoyand.
  14. Tahsili kudakoni yatimu beparastor dar muassisahoi talimii tahsiloti umumii baroi onho peshbinishuda tashkil karda meshavad.
  15. Dar surati mavjud budani zaminai zarurii moddiyu tekhniki dar muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumi tahsiloti ibtidoii kasbi niz ba roh monda meshavad.
  16. Muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumie, ki baroi faoliyati kasbomuzi ijozatnoma dorand, metavonand dar asosi shartnoma khizmatrasonii talimii ilovagi, az jumla pulakiro ba roh monand.
  17. Tayyorii ibtidoii kasbi va tahsiloti kasbi dar muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston amali karda meshavad.
  18. Tayyorii harbi dar muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumi bo khonandagoni jinsi mard dar davomi du soli okhiri tahsil va yak marotiba guzaronidani jamomadi talimii harbi az rui barnomai talimie, ki maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif dar muvofiqa bo maqomoti vakolatdori davlati dar sohai mudofia tasdiq menamoyad, amali karda meshavad.
  19. SHahrvandon baroi tahsiloti dini giriftan dar muassisahoi talimii dini huquq dorand. Faoliyati in muassisaho tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tanho dar asosi ijozatnomae, ki maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif medihad, amali karda meshavad.
  20. Giriftani tahsiloti dini dar Jumhurii Tojikiston ba shahrvandoni to sinni 18 tanho bo rizoiyati khattii padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) ijozat doda meshavad.

Moddai 17. Tahsiloti ibtidoii kasbi

  1. Tahsiloti ibtidoii kasbi dar Jumhurii Tojikiston bo maqsadi giriftani tahsiloti ibtidoii kasbi va omukhtani kasbhoi korgari tashkil karda meshavad. SHahrvandon dar zaminai tahsiloti umumii asosi va miyonai umumi muvofiqi maylu khohish va qobiliyatashon dar asosi ozmun yo tariqi guzaronidani suhbat ba muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoii kasbi huquqi dokhil shudan dorand.
  2. Tahsiloti ibtidoii kasbi dar litseyhoi kasbi — tekhniki va sohavi, markazhoi talimii kalonsolon va digar muassisahoi talimi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston amali karda meshavad.
  3. Tahsiloti kalonsolon dar muassisahoi talimii tahsiloti kasbi ba roh monda shuda, on bo giriftani hujjati tasdiqkunandai kasbi ba anjom merasad.
  4. Tahsiloti ibtidoii kasbi az rui ikhtisoshoi alohida dar zaminai tahsiloti miyonai umumi tashkil karda meshavad, agar muassisai talimi oid ba in navi faoliyati talimi ijozatnoma doshta boshad.
  5. Tahsiloti ibtidoii kasbiro inchunin dar kurshoi talimii nazdi shirkatu jamiyathoi khojagidori, kooperativhoi tijorati, korkhonahoi davlati, tashkilothoi gayritijoratii davlati va gayridavlati, muassisahoi talimii tahsiloti miyonai kasbi va olii kasbi giriftan mumkin ast.
  6. SHahrvandone, ki tahsiloti miyonai umumi nadorand, baroi kasbomuzi ba muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoii kasbi va inchunin ba kurshoi talimie, ki dar qismi 5 moddai mazkur zikr gardidaand, qabul karda meshavand.
  7. Tahsiloti shahrvandon dar muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoii kasbii davlati muvofiqi farmoishi davlati roygon meboshad. SHakhsone, ki dar muassisahoi mazkur ilova ba farmoishi davlati tahsil mekunand, dar asosi shartnoma pulaki talim megirand.
  8. Tahsil dar muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoii kasbi dar shakli ruzona, shabona, goibona, fosilavi va eksternat tashkil karda meshavad, ki tartibi amalishavii onro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif muayyan mekunad.
  9. Muassisai talimii tahsiloti ibtidoii kasbi dar sokhtori khud metavonad namudhoi mukhtalifi muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumiro tashkil namoyad.
  10. Dar muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoii kasbi vobasta ba mavjudiyati zaminai moddiyu tekhniki va kadri barnomahoi talimii tahsiloti miyonai umumi amali karda meshavand.

Moddai 18. Tahsiloti miyonai kasbi

  1. Tahsiloti miyonai kasbi dar Jumhurii Tojikiston bo maqsadi giriftani tahsiloti miyonai kasbi tashkil karda meshavad. SHahrvandon badi khatmi muassisahoi talimii tahsiloti umumii asosi, miyonai umumi va ibtidoii kasbi huquqi giriftani tahsiloti miyonai kasbiro dorand.
  2. Tahsiloti miyonai kasbi dar muassisahoi talimii tahsiloti miyonai kasbi (kollejho) amali karda meshavad.
  3. Badi khatmi muassisahoi talimii tahsiloti umumii asosi ba shahrvandon dar asosi ozmun yo tariqi guzaronidani suhbat baroi idomai tahsil tanho ba muassisahoi talimii sohai omuzgori, tibbi va farhangii tahsiloti miyonai kasbi ijozat doda meshavad. SHahrvandone, ki tahsiloti umumii asosi dorand, dar in muassisaho barobari tahsiloti miyonai kasbi metavonand tahsiloti miyonai umumi girand.
  4. Muhlati tahsil dar muassisahoi talimii tahsiloti miyonai kasbi baroi shakhsoni doroi tahsiloti umumii asosi to 4 sol, baroi shakhsoni doroi tahsiloti miyonai umumi to 3 sol va baroi shakhsone, ki muassisahoi talimii sohai tib va farhangro muvofiqi khususiyati ikhtisosashon khatm menamoyand, to 4 sol muqarrar karda meshavad.
  5. Tahsili shahrvandon dar muassisahoi talimii tahsiloti miyonai kasbii davlati muvofiqi farmoishi davlati dar asosi ozmun roygon meboshad. SHakhsone, ki dar muassisahoi mazkur ilova ba farmoishi davlati tahsil mekunand, dar asosi shartnoma pulaki talim megirand.
  6. Tahsil dar muassisahoi talimii tahsiloti miyonai kasbi dar shakli ruzona, shabona, goibona, fosilavi va eksternat tashkil karda meshavad, ki tartibi amalishavii onro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif muayyan mekunad.
  7. SHahrvandone, ki tahsiloti miyonai kasbi dorand, imkoniyati idomai tahsilro dar muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi muvofiqi ikhtisos paydo menamoyand. Muhlati tahsilro dar muassisai talimii tahsiloti olii kasbi baroi in shahrvandon maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif muayyan menamoyad.
  8. Muassisai talimii tahsiloti miyonai kasbi metavonad filial, shuba, parki tekhnologi, muassisahoi talimii tahsiloti umumi, ibtidoii kasbi va digar vohidhoi sokhtori doshta boshad, ki tartibi tasisi onhoro qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad.

Moddai 19. Tahsiloti olii kasbi

  1. Tahsiloti olii kasbi dar Jumhurii Tojikiston bo maqsadi giriftani tahsiloti olii kasbi tashkil karda meshavad. SHahrvandon ba muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi badi khatmi muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumi, ibtidoii kasbi va miyonai kasbi qabul karda meshavand.
  2. Tahsiloti olii kasbi dar donishgohho, akademiyaho, donishkadaho va digar muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbii ba onho barobarkardashuda amali karda meshavad.
  3. Muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi davlati va gayridavlati, baynalmilali va mushtarak meshavand.
  4. Tahsili shahrvandon dar muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbii davlati muvofiqi farmoishi davlati dar asosi ozmun roygon meboshad. SHakhsone, ki dar muassisahoi mazkur ilova ba farmoishi davlati tahsil mekunand, dar asosi ozmun va shartnoma pulaki talim megirand.
  5. SHahrvandon huquq dorand dar muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi dar asosi shartnoma pulaki tahsiloti olii duyum girand.
  6. Dar Jumhurii Tojikiston donishgohho metavonand dar sokhtori khud donishkada, filial, akademiyai talimi, kollej, litseyi kasbi — tekhniki, muassisahoi talimii tahsiloti umumi, muassisahoi ilmiyu metodi, khojagii talimiyu tajribavi, parki tekhnologi, markazhoi ilmiyu innovatsioni va digar vohidhoi sokhtori doshta boshand.
  7. Donishkada va akademiyaho metavonand dar sokhtori khud litseyi kasbi — tekhniki, muassisahoi talimii tahsiloti umumi, muassisahoi ilmiyu metodi, parki tekhnologi, markazhoi ilmiyu innovatsioni va digar sokhtorho doshta boshand.
  8. Muhlati tahsil dar muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi, ba istisnoi muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbii tibbi, baroi daryofti takhassusi darajai «bakalavr» na kamtar az 4 sol, «mutakhassis» na kamtar az 5 sol va «magistr» na kamtar az 2 sol muqarrar karda meshavad.
  9. Tahsil dar muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi dar shakli ruzona, shabona, goibona, fosilavi va eksternat tashkil karda meshavad, ki tartibi amalishavii onro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif muayyan mekunad.
  10. Dar muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbii davlati vobasta ba imkonoti moddiyu tekhniki baroi tayyor namudani afsaroni ehtiyotii Quvvahoi Musallahi Jumhurii Tojikiston kafedrahoi harbi tashkil karda meshavand. Kafedrahoi harbi ba sokhtori muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbii davlati shomil meboshand.
  11. Tashkil va ba roh mondani talim dar kafedrahoi harbii muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbii davlati tibqi nizomnomae, ki Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq namudaast, muayyan megardand.

Moddai 20. Tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi

  1. Tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi ba shahrvandon imkoniyat medihad, ki darajai tahsiloti khudro dar zaminai tahsiloti olii kasbi inkishof dihand.
  2. Muassisai talimii tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi bo maqsadi tayyor kardani mutakhassisoni ilmi va ilmiyu omuzgori baroi muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi va muassisahoi ilmi tashkil karda meshavad. Muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi va muassisahoi ilmii alohidae, ki doroi zaminai ilmi va moddiyu tekhniki meboshand va az akkreditatsiyai davlati guzashtaand, metavonand zinahoi tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi – magistratura, internatura, ordinatura (rezidentura), aspirantura, doktorantura (doktori ilm, doktori falsafa (PhD), doktor az rui ikhtisos) tasis dihand va vazifai khodimi ilmiro jori namoyand.
  3. Faoliyati ilmi dar muassisai talimii tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston amali karda meshavad.

Moddai 21. Tahsiloti ilovagi

  1. Tahsiloti ilovagi bo maqsadi qone gardonidani talaboti shakhs, jamiyat va davlat dar asosi barnomahoi ilovagii talimi va khizmatrasonii ilovagii talimi tatbiq karda meshavad.
  2. Tahsiloti ilovagiro shakhs dar muassisahoi talimi va bad az khatmi muassisahoi talimi dar muassisahoi talimii tahsiloti ilovagi sohib shuda metavonad.
  3. Tahsiloti ilovagi dar muassisahoi talimii tahsiloti umumi va kasbi berun az barnomahoi asosii talimi yo dar muassisahoi talimii tahsiloti ilovagi amali karda meshavad.
  4. Ba muassisahoi talimii tahsiloti ilovagi taalluq dorand:

— markazhoi ejodii kudakon va navrason;

— akademiyahoi khurdi ilmho;

— qasrho, stansiyaho, klubhoi kudakon va navrason;

— maktabhoi kasbii varzishi, hunari, badei, musiqi va rassomi;

— kurshoi kutohmuddati kasbomuzi;

— khonaho,  studiyahoi ejodiyoti kudakon va navrason, lagerhoi varzishi va sayyohi;

— maktabhoi varzishii kudakon va navrason, maktabhoi makhsusi zakhirahoi olimpii kudakonu navrason, klubhoi varzishii kudakon va navrason, varzishgohhoi kudakona;

— klubhoi tarbiyai jismoniyu varzishii mahalli zist;

— klubhoi tarbiyai jismoniyu varzishii mayubon;

— muassisahoi solimgardoni, maktabhoi mahorati balandi varzishi, markazhoi omodagii olimpi;

— muassisahoi talimii ibtidoii makhsusi badei;

— muassisahoi takmili ikhtisos, bozomuzi va digar muassisahoe, ki ijozatnomai dakhldor dorand.

  1. Tahsiloti ilovagi ba prinsiphoi intikhobi ikhtiyorii namudi muassisai talimii tahsiloti ilovagi va tahsilot, maylu khohishi talimgiranda asos yofta, be mahdudiyat baroi tamomi shakhson peshnihod megardad.
  2. Takmili ikhtisos va bozomuzii omuzgoron, mutakhassison va kormandoni muassisai talimii tahsiloti ilovagi dar muassisahoi dakhldori talimi bo maqsadi amiqtar namudani donish va malakai kasbi, azkhudkunii kasb va ikhtisosi nav amali karda meshavand.
  3. Takmili ikhtisos va bozomuzii omuzgoron va mutakhassison az tarafi muassisahoi talimii davlati va gayridavlati, inchunin shakhsoni voqei va huquqi roygon va yo dar asosi shartnoma pulaki amali karda meshavand.
  4. Tahsiloti ilovagie, ki talimgirandagoni muassisahoi talimii tahsiloti kasbi dar kurshoi kutohmuddat megirand, metavonad dar asosi shartnoma pulaki tashkil karda shavad.
  5. Faoliyati muassisahoi talimii tahsiloti ilovagi dar asosi nizomnomai Namunavii muassisahoi talimii tahsiloti ilovagi, ki az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq karda meshavad, amali megardad.

Moddai 22. Tahsiloti makhsus

  1. Tahsiloti makhsus hamchun qismi tarkibii sohai maorifi Jumhurii Tojikiston tahsil va ofiyati tibbiyu ijtimoii kudakonero tamin menamoyad, ki ba tabobati tuloni ehtiyoj dorand, giriftori illati jismoni yo ravoni meboshand va yo raftori onho baroi jamiyat khavfnok ast.
  2. Baroi kudakone, ki ba tabobati tuloni ehtiyoj dorand, muassisahoi talimii tahsiloti umumii solimgardonii sanatori, maktab-internathoi sanatori, khonahoi sanatorii kudakona tashkil karda meshavand.
  3. Baroi kudakone, ki giriftori illati jismoni yo ravoni meboshand va dar muassisahoi talimii tahsiloti umumi imkoni tahsil kardanro nadorand, muassisahoi makhsusi tahsiloti umumi, maktab- internatho va sinfhoi makhsus tasis doda meshavand. Muassisahoi talimii mazkur talimu tarbiya, tabobat va ofiyati tibbiyu ijtimoii in guna kudakonro tamin namuda, onhoro ba mehnati mufidi jamiyati omoda mesozand.
  4. Kudakone, ki giriftori illati jismoni yo ravoni meboshand, bo rizoiyati padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) metavonand yakjoya bo kudakoni solim dar muassisahoi talimi tahsil namoyand yo baroi onho mashguliyathoi infirodi tashkil karda meshavand.
  5. Kudakoni giriftori illati jismoni yo ravoni dar komissiyahoi tibbiyu omuzgori, ki bo qarori maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati tasis doda meshavand, dar huzuri padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) az tashkhis meguzarand.
  6. Baroi kudakoni az 10-sola bolo, ki akhloqu raftori onho baroi jamiyat khavfnok buda, ba sharoiti alohidai talimu tarbiya ehtiyoj dorand va munosibati makhsusi omuzgoriro talab mekunand, muassisahoi talimii mukhtalifi makhsus, ki ofiyati tibbiyu ijtimoii onhoro tamin mekunand, tasis doda meshavand. Ba muassisahoi talimii mazkur kudakon bo qarori sud firistoda meshavand.
  7. Tahsiloti makhsus dar asosi naqsha va barnomai makhsus bo istifoda az tekhnologiyahoi muosiri talim vobasta ba muayyan namudani darajai tamoyuli illati jismoni yo ravonii kudakon jarayon megirad.
  8. Muhlati tahsiloti makhsusi umumii hatmiro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif vobasta ba namud va darajai tamoyuli illati jismoni yo ravonii kudakon muayyan mekunad.
  9. Tahsiloti kasbii khatmkunandagoni muassisahoi talimii tahsiloti makhsus dar asosi fehristi samt va ikhtisoshoi tahsiloti kasbi, ki ba hamin guruhi khatmkunandagon muvofiq meboshad, dar muassisahoi talimii makhsus yo dar muassisahoi talimii tahsiloti kasbi tashkil karda meshavad.
  10. Talimu tarbiyai kudakon dar muassisahoi talimii tahsiloti makhsusi davlati roygon ast.

Moddai 23. Hujjatho dar borai tahsilot

  1. Muassisahoi talimie, ki mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az akkreditatsiyai davlati guzashtaand, ba khatmkunandagone, ki az attestatsiyai khatm meguzarand, hujjathoi namunai davlati dar borai tahsilot medihand.
  2. Muassisahoi talimii Jumhurii Tojikiston ba shakhson namudhoi zerini hujjathoi namunai davlati dar borai tahsilotro medihand:

— attestat (shahodatnoma) dar borai tahsiloti umumii asosi – baroi khatmkunandagoni muassisahoi talimii tahsiloti umumii asosi (sinfi 9);

— attestat (shahodatnoma) dar borai tahsiloti miyonai umumi – baroi khatmkunandagoni muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumi (sinfi 11 (12));

— shahodatnoma dar borai kasb (daraja, sinf, guruh) — baroi shakhsone, ki bo tartibi muqarrarshuda kasb omukhtaand;

— diplom dar borai tahsiloti ibtidoii kasbi – baroi khatmkunandagoni muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoii kasbi;

— diplom dar borai tahsiloti miyonai kasbi – baroi khatmkunandagoni muassisahoi talimii tahsiloti miyonai kasbi;

— diplom dar borai tahsiloti olii kasbi (bakalavr, mutakhassis, magistr) – baroi khatmkunandagoni muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi;

— namudhoi digari hujjatho dar borai tahsilotro, ki Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiq menamoyad.

  1. Muassisahoi talimii tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi tibqi moddai 20 Qonuni mazkur ba khatmkunandagon bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston hujjathoi dakhldor medihand.
  2. Az rui natijai himoyai korhoi takhassusi – risolai ilmi, majmui korhoi ilmi bo tartibi muqarrarshuda diplomi nomzadi ilm, diplomi doktori ilm, doktori falsafa (PhD) va doktor az rui ikhtisos doda meshavad.
  3. Dar muassisahoi talimi az rui natijai faoliyati ilmiyu omuzgori bo tartibi muqarrarshuda diplomi dotsenti kafedra yo dotsent az rui ikhtisos, professori kafedra yo professor az rui ikhtisos va shahodatnomai khodimi kaloni ilmi doda meshavad.
  4. Ba shakhsone, ki in yo on zinai tahsilotro (ba istisnoi tahsiloti umumii asosi) purra ba okhir narasonidaand, malumotnoma va ba shakhsone, ki tahsiloti ilovagi megirand, sertifikat doda meshavad.
  5. Ba khonandagoni hama namudhoi muassisahoi talimii tahsiloti umumi, ki sinfi 9-ro bo bahoi «5» (alo) khatm kardaand va hangomi tahsil dar sinfhoi 10, 11 (12) bo bahoi «5» (alo) tahsil namuda, imtihoni khatmro bo bahoi «5» (alo) suporidaand va doroi raftori namunaviand, medali tillo va attestati (shahodatnomai)  namunai makhsus doda meshavad.
  6. Ba khonandagoni hama namudhoi muassisahoi talimii tahsiloti umumi, ki sinfi 9-ro bo bahoi «5» (alo) khatm kardaand va hangomi tahsil dar sinfhoi 10, 11 (12) imtihonhoro bo bahoi «5» (alo) suporidaand va doroi raftori namunaviand, lekin az rui na beshtar az du fan bahoi solonai «4» (khub) doshta, az fanhoi digar bahoi jambastii «5» (alo) dorand va imtihoni khatmi sinfi 11 (12)-ro bo bahoi «5»  (alo) suporidaand, medali nuqra va attestati (shahodatnomai) namunai makhsus doda meshavad.
  7. Ba khonandagone, ki muassisahoi talimii tahsiloti umumii asosi (sinfhoi 1-9)-ro bo bahoi «5» (alo) khatm kardaand, attestati (shahodatnomai) alo doda meshavad.
  8. Ba khonandagon va donishjuyone, ki muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoi, miyona va olii kasbiro bo bahoi «5» (alo) khatm kardaand, diplomi alo bo nishoni alochi doda meshavad.
  9. Tartibi mukofotonidani khonandagon bo medali tillo va nuqra va dodani attestati (shahodatnomai) alo va diplomi alo bo nishoni alochi, inchunin imtiyozhoi ba hujjathoi mazkur vobastaro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif dar asosi nizomnomai tasdiqnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyad.
  10. Ba khonandagon va donishjuyoni doroi raftori namunavie, ki muassisahoi talimiro bo bahoi alo khatm kardaand, hujjathoi namunai davlatii makhsus – attestati (shahodatnomai) universali bo medali tillo va nuqra, attestati (shahodatnomai) aloi raviyavi bo medali tillo va nuqra, diplomi alo bo nishoni alochi doda meshavad.
  11. Tartibi peshnihod ba hujjathoi namunai davlatii makhsus – attestati (shahodatnomai) universali bo medali tillo va nuqra, attestati (shahodatnomai) aloi raviyavi bo medali tillo va nuqra, diplomi alo bo nishoni alochi, inchunin imtiyozhoi ba hujjathoi mazkur vobastaro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif dar asosi nizomnomai tasdiqnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyad.
  12. Ba khatmkunandagoni muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi inchunin nishoni sarisinagi doda meshavad, ki namunaash az jonibi maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif muqarrar karda meshavad.
  13. Hujjati namunai davlati dar borai khatmi zinai tahsilot, ki bo muhri muassisai talimi tasdiq karda meshavad, sharti asosii idomai tahsil dar zinahoi minbadai tahsilot ba hisob meravad.
  14. SHahrvandoni Jumhurii Tojikiston mutobiqi takhassusi dar hujjati namunai davlati nishondodashuda, inchunin darajai ilmii dar hujjati namunai davlati qaydkardashuda ba amaligardonii faoliyati kasbi, az jumla ishgol namudani vazifahoe, ki baroyashon talaboti takhassusi ba darajai tahsilot muqarrar shudaast, huquq dorand.
  15. Muassisahoi talimii gayridavlati, ki az akkreditatsiyai davlati guzashtaand, ba khatmkunandagoni khud namunai hujjathoi dar hamin modda nombarshudaro mesuporand, ki onho barobari hujjathoi namunai davlati etibor dorand.
  16. Muassisahoi talimii gayridavlati, ki az akkreditatsiyai davlati naguzashtaand, hujjatho dar borai tahsilotro bo muhri khud tasdiq mekunand.
  17. Tartibi qabul, baqaydgiri, nigohdori va suporidani hujjathoi namunai davlati dar borai tahsilotro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif tahiya va tasdiq mekunad.
  18. Dar Jumhurii Tojikiston hujjathoi darajai tahsiloti digar davlatho ba sharte etirof megardand, ki agar onhoro shartnomahoi baynalmilali peshbini namuda boshand yo on davlatho bo Jumhurii Tojikiston shartnoma yo sozishnomai dakhldor doshta boshand.
  19. Nostrifikatsiyai hujjathoi darajai tahsiloti digar davlathoro, ki bo Jumhurii Tojikiston dar borai etirofi hujjathoi tahsilot shartnoma yo sozishnoma nadorand, maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif muayyan menamoyad.

Moddai 24. Bo kor tamin namudani khatmkardagoni muassisahoi talimii tahsiloti kasbi

  1. Hatmkardagoni shubahoi ruzonai muassisahoi talimii tahsiloti kasbi tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston bo joyi kor tamin karda meshavand.
  2. SHahrvandone, ki az hisobi bujeti davlati tibqi farmoishi davlati muassisahoi talimii tahsiloti kasbiro khatm kardaand, muvofiqi shartnomai tarafayn va rohkhati maqomoti dakhldor uhdadorand, ki az rui ikhtisos na kamtar az 3 sol faoliyat namoyand, ba sharte ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tartibi digarero muqarrar nakarda boshad. In mutakhassison to 3 sol mutakhassisoni javon ba hisob meravand.
  3. Mutakhassisoni javone, ki az hisobi bujeti davlati muassisahoi talimii tahsiloti kasbiro dar khoriji kishvar tibqi shartnomai tarafayn khatm kardaand, uhdadorand, ki muvofiqi rohkhati maqomoti dakhldor az rui ikhtisos na kamtar az 5 sol faoliyat namoyand.
  4. Baroi bo joyi kor tamin namudani mutakhassisoni javon maqomoti dakhldori davlati vazifador meboshand.
  5. Mutakhassisoni javone, ki az hisobi bujeti davlati tahsil namuda, tibqi farmoishi davlati besabab ba joyi kori muayyanshuda hozir nameshavand yo az kor sarkashi mekunand, inchunin qabl az ba okhir rasidani muhlat talaboti shartnomai tarafaynro rioya namenamoyand, ukhdadorand mablagi baroi tahsili onho kharjshudai davlatiro bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston bargardonand.
  6. Maqomot, muassisaho va digar tashkilothoi davlati, ki mutakhassisoni javonro bo rohkhat qabul menamoyand, uhdadorand baroi onho sharoiti musoidi kori faroham ovarand va dar surati nabudani ehtiyojot ba mutakhassis maqomoti dakhldori davlatiro khatti ogoh sozand.
  7. Donishjuyone, ki muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbiro bo diplomi alo bo nishoni alochi khatm kardaand, dar intikhobi joyi kor ozodand va baroi dokhilshavi ba aspirantura be navbat roh doda meshavand.

Moddai 25. Tashkili ravandi talimu tarbiya

  1. Muassisahoi talimi ravandi talimu tarbiyaro tibqi standarthoi davlatii tahsilot, naqshavu barnomahoi talimi va sanadhoi meyorii huquqii sohai maorif amali menamoyand.
  2. Maqomoti mahallii hokimiyati davlati, maqomoti mahallii idorakunii maorif, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot naqshai talim va jadvali darshoro, ki muassisai talimi tasdiq kardaast, tagyir doda nametavonand.
  3. Dar muassisahoi talimi ravandi talimu tarbiya dar asosi ehtiromi tarafayn miyoni talimgirandagon, omuzgoron va digar kormandon amali karda meshavad. Dar munosibat bo talimgirandagon istifodai usulhoi zurovarii jismoni va tasiri ravoni man ast.
  4. Dar ravandi talimu tarbiya rohbaroni muassisahoi talimi, omuzgoron va digar kormandon baroi tamini bekhatarii hayot va salomatii talimgirandagon, inchunin rioyai meyorhoi sanitariyu gigieni masul meboshand.
  5. Muassisahoi talimi bo rohi tashkil namudani sanjishhoi jori va attestatsiyahoi fosilavi sathi azkhudkunii barnomahoi talimiro nazorat va muayyan mekunand.
  6. Dar hamai zinahoi tahsilot azkhudkunii barnomahoi talimi bo attestatsiyai khatm anjom meyobad.
  7. Dar muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoi, miyona va olii kasbi bo maqsadi mustahkam namudani donishi nazariyavii khonandagon va donishjuyon tajribaomuzii kasbi ba roh monda meshavad. Muhlati tajribaomuzii kasbi dar naqshahoi talimi nishon doda meshavad.
  8. Baroi tashkil va guzaronidani tajribaomuzii kasbi rohbaroni muassisahoi talimi, korkhona, muassisa va tashkilothoe, ki dar onho tajribaomuzi guzaronida meshavad, masul meboshand.
  9. Az ijroi vazifai asosi dur sokhtani kormandoni sohai omuzgori, jalbi talimgirandagoni muassisahoi talimi ba korhoi kishovarzi va digar korhoi ba talimu tarbiya novobasta man ast.
  10. Dar muassisahoi talimii tahsiloti umumi, ibtidoii kasbi va miyonai kasbi az tarafi khonandagon va donishjuyon istifodai telefoni mobili man ast. Dar muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi va tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi az tarafi donishjuyon, aspiranton, doktoranton, omuzgoron va digar kormandon istifodai telefoni mobili dar ravandi talim man ast.
  11. Dar muassisahoi talimi bo maqsadi tashkili ravandi talimu tarbiya nuqtahoi khizmatrasonii ravonshinosi va tibbiyu pedagogi faoliyat karda metavonand.

 

BOBI 3.

TANZIMI DAVLATI DAR SOHAI MAORIF

 

Moddai 26. Maqsad va shaklhoi tanzimi davlati dar sohai maorif

  1. Tanzimi davlati dar sohai maorif bo maqsadi hifzi huquqi konstitutsionii shahrvandon ba tahsil va nazorati sifati tahsilot amali karda meshavad.
  2. Tanzimi davlati dar sohai maorif inchunin ba peshburdi faoliyati muassisahoi talimi nigaronida shuda, sifati tahsilotro nazorat va idora menamoyad.

Moddai 27. Idorakunii sifati tahsilot

  1. Idorakunii sifati tahsilot siyosati yagonai davlati dar sohai maorifro amali karda, nizomi yagonai millii bahoguzori ba sifati tahsilotro muayyan va samaranokii onro tamin menamoyad.
  2. Idorakunii sifati tahsilot bo usulhoi bahoguzorii dokhili va beruni dar asosi natijahoi monitoring va qabuli qarorhoi idorakuni dar muassisahoi talimi amali megardad.

Moddai 28. Nazorati davlati dar sohai maorif

  1. Nazorati davlati dar sohai maorif faoliyati talimii shakhsoni voqei va huquqiro oid ba rioyai ijroi talaboti standarthoi davlatii tahsilot, naqsha va barnomahoi talimi bo maqsadi tamini siyosati yagonai davlati peshbini menamoyad. Nazorati davlati dar sohai maorif tavassuti maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif va maqomoti mahallii idorakunii maorif amali megardad.
  2. Nazorati davlati dar sohai maorif bo tarzhoi zerin amali meshavad:

— ijozatnomadihi;

— bahoguzorii majmui ba faoliyati muassisahoi talimi;

— attestatsiyai davlati;

— akkreditatsiyai davlati;

— nazorati rioyai talaboti qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar sohai maorif.

  1. Nazorati davlati bo rohi nazorati jori, fosilavi va naqshavi amali megardad.

Moddai 29. Ijozatnomadihi baroi peshburdi faoliyati talimi

  1. Ijozatnomadihi baroi peshburdi faoliyati talimi dar sohai maorif tibqi Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai ijozatnomadihi ba baze namudhoi faoliyat» amali karda meshavad.
  2. Muassisai talimi tanho pas az giriftani ijozatnoma baroi peshburdi faoliyati talimi huquqi amali namudani barnomahoi talimiro paydo menamoyad.

Moddai 30. Bahoguzorii majmui ba faoliyat, attestatsiya va akkreditatsiyai davlatii muassisai talimi

  1. Bahoguzorii majmui ba faoliyat va attestatsiyai davlatii muassisahoi talimi mutobiqi Qonuni mazkur bo tartibi muayyannamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston guzaronida meshavad.
  2. Akkreditatsiyai davlatii muassisai talimi bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston dar asosi arizai muassisai talimi guzaronida meshavad.
  3. Dar asosi natijai akkreditatsiyai davlati ba muassisai talimi shahodatnoma oid ba akkreditatsiyai davlati ba muhlati 5 sol doda meshavad.
  4. Qaror oid ba tasdiq yo bozkhond namudani akkreditatsiyai davlati dar asosi attestatsiyai davlatii muassisai talimi qabul megardad.
  5. Muassisahoi talimii davlathoi khoriji va tashkilothoi baynalmilali yo filialhoi onho, ki dar Jumhurii Tojikiston faoliyat menamoyand, az akkreditatsiyai davlati bo tartibe, ki baroi muassisahoi talimii Jumhurii Tojikiston peshbini shudaast, meguzarand.

BOBI 4.

IDORAKUNII SOHAI MAORIF

 

Moddai 31. Maqomoti davlatii idorakunii sohai maorif

  1. Idorakunii sohai maorifi Jumhurii Tojikiston khususiyati davlatiyu jamiyati doshta, mutobiqi Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston, Qonuni mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston va oinnomai muassisahoi talimi amali karda meshavad.
  2. Maqomoti davlatii idorakunii sohai maorif dar Jumhurii Tojikiston inho meboshand:

— Hukumati Jumhurii Tojikiston;

— maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif;

— vazoratu idorahoe, ki dar sokhtori khud muassisahoi talimiyu tarbiyavi dorand;

— maqomoti mahallii hokimiyati davlati;

— maqomoti mahallii idorakunii maorif;

— maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot.

  1. Idorakunii muassisahoi talimii gayridavlatiro muassis (muassison) yo bo suporishi muassis (muassison) SHuroi sarparaston tibqi nizomnomai namunavii tasdiqkardai Hukumati Jumhurii Tojikiston va oinnomai muassisa amali menamoyad.
  2. Dakholati maqomoti idorakunii davlati ba faoliyati talimi, ilmi, ilmiyu metodi, moliyaviyu khojagidori va digar fa oliyati muassisahoi talimi tanho dar holathoi peshbininamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston imkonpazir ast.

 

Moddai 32. Salohiyati Hukumati Jumhurii Tojikiston dar sohai maorif

Ba salohiyati Hukumati Jumhurii Tojikiston dar sohai maorif inho mansuband:

— muayyan va tamin namudani rushdi sohai maorif hamchun samti afzaliyatnoki siyosati ijtimoii davlati;

— tamin kardani rohbarii samaranoki sohai maorif;

— bo peshnihodi vazoratu idoraho tasis, aznavtashkildihi va barhamdihii muassisahoi talimii tahsiloti umumi, ibtidoi, miyona va olii kasbi, tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimii doroi maqomi jumhuriyavi va muassisahoi makhsusi talimu tarbiya, Akademiyai tahsiloti Tojikiston va sokhtorhoi on;

— tasdiqi standarthoi davlatii tahsilot;

— tasdiqi durnamo, konsepsiya, strategiya va barnomahoi davlatii rushdi sohai maorif, tamini onho az jihati moddiyu tekhniki va moliyavi;

— muayyan namudani samthoi afzaliyatnoki tahqiqoti ilmiyu tekhniki, tekhnologi, innovatsioni va rushdi minbadai onho, musoidat namudan ba peshrafti muassisaho, parkhoi tekhnologi va markazhoi ilmie, ki dar sokhtori muassisahoi talimi faoliyat dorand;

— tasisi markazhoi ilmiyu innovatsioni, parkhoi tekhnologi;

— hamohangsozii baynisohavii ilmi va ilmiyu tekhniki bo maqsadi amali namudani konsepsiyaho, barnomaho, loihahoi ilmi, innovatsioni, tekhnologiyu kommunikatsioni;

— muayyan namudani tartibi dodani ijozatnoma, guzaronidani attestatsiyai davlati, bahoguzorii majmui ba faoliyat va akkreditatsiyai davlatii muassisahoi talimi, tartibi attestatsiyai kormandoni sohai omuzgori va ilmii muassisahoi talimi;

— tasdiqi fehristi kasbu ikhtisoshoe, ki bo shakli eksternat giriftani onho man ast;

— tasdiqi fehrist va tasnifoti samt, raviya va ikhtisoshoi tahsiloti kasbi;

tasdiqi Tartibi guzaronidani imtihonhoi markazonidai dokhilshavi ba muassisahoi talimii tahsiloti miyona va olii kasbii Jumhurii Tojikiston; (QJT az 26.07.2014, №1125), (QJT az 23.07.2016,№1346)

— muayyan namudani  meyorhoi haddi aqalli mablagguzorii sohai maorif, tartibi mablagguzorii bujetii muassisahoi talimii davlati va gayridavlati;

— ba vazifa tain va az vazifa ozod namudani rektoroni muassisahoi tahsiloti olii kasbii davlati bo peshnihodi vazoratu idorahoi dakhldor;

— tasdiq namudani hujjathoi namunai davlati dar borai tahsilot, nizomnomaho dar borai attestati (shahodatnomai) universali bo medali tillo va nuqra, attestati (shahodatnomai) aloi raviyavi bo medali tillo va nuqra, diplomi alo bo nishoni alochi, muayyan namudani imtiyozhoi ba hujjathoi mazkur vobasta;

— muayyan namudani andozai muzdi mehnat va maoshi vazifavii omuzgoron va digar kormandoni muassisahoi talimii davlati, meyorho va tartibi peshnihodi imtiyozho, grantho, joizaho va stipendiya baroi kormandoni mazkur, khonandagon, donishjuyon, aspiranton, doktoranton va muhaqqiqone, ki ba vazifai khodimi ilmi guzaronida meshavand;

— muayyan va tasdiq namudani tartibi yagonai jamovarii malumoti omorii sohai maorif;

— tasdiq namudani tartibi taqsimot va bo joi kor tamin namudani mutakhassisoni javon;

— amali namudani digar salohiyatho tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston.

Moddai 33. Vakolathoi maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif

Ba vakolathoi maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif dokhil meshavand:

— amali namudani siyosati davlati dar sohai maorif;

— tamini rioyai huquq va ozodihoi konstitutsionii shahrvandon dar sohai maorif;

— nazorati ravandi talim dar asosi standarthoi davlatii tahsilot dar muassisahoi talimi;

— ba imzo rasonidani  shartnoma va digar sanadho oid ba hamkori dar sohai maorif bo tartibi muqarrarshuda;

— tahiyai nizomnomahoi namunavii muassisahoi talimi va digar sanadhoi meyorii huquqii tanzimkunandai sohai maorif va peshnihod namudani onho baroi tasdiq ba Hukumati Jumhurii Tojikiston;

— dar asosi nizomnomahoi namunavii muassisahoi talimi va digar sanadhoi meyorii huquqi tasdiq namudani oinnoma, dasturamal va qoidahoi namunavi, ki faoliyati muassisahoi talimii dakhldorro tanzim menamoyand;

— peshnihod namudani taklifho ba Hukumati Jumhurii Tojikiston oid ba tasis, aznavtashkildihi va barhamdihii muassisahoi talimii tahsiloti umumi, ibtidoi, miyona va olii kasbii doroi maqomi jumhuriyavi;

— dodani ijozatnoma baroi amali kardani faoliyati talimi ba muassisahoi talimii davlati va gayridavlati tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston;

— tahiyai standarthoi davlatii tahsilot va baroi tasdiq ba Hukumati Jumhurii Tojikiston peshnihod kardani onho;

-tasdiq va nazorati rioyai naqsha va barnomahoi talimii namunavi baroi muassisahoi talimii Jumhurii Tojikiston dar asosi standarthoi davlatii tahsilot;

— muayyan kardani tedodi nashri adabiyoti talimi, tasdiqi nashri kitobhoi darsi, vositahoi talimi va mavodi talimiyu metodi tibqi talaboti standarthoi davlatii tahsilot va barnomahoi talimi baroi hamai zinahoi tahsilot;

— barrasi va halli masalahoi tamin va jobajoguzorii mutakhassison, muayyan kardani mazmun, tartibi takmili ikhtisos va bozomuzii kormandoni sohai maorif;

— dar muvofiqa bo vazoratu idorahoi dakhldori Jumhurii Tojikiston tahiya namudani sanadhoi meyorii huquqi oid ba tamini zaminahoi moddiyu tekhniki, nizomi moliyavi, meyorhoi mablagguzori, meyori muzdi mehnat va maoshi vazifavii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif va ba Hukumati Jumhurii Tojikiston baroi tasdiq peshnihod namudani onho;

— dar muvofiqa bo maqomoti dakhldori davlati muayyan namudani andozai mablagi tahsil, az jumla mablagi talimi pulaki baroi muassisahoi talimi;

— bo maqsadi muayyan namudani darajai takhassus va takmil dodani mahorati kasbii mutakhassison tibqi talaboti standarthoi davlatii tahsilot har 5 sol mutobiqi nizomnoma va qoidahoi muqarrarshuda guzaronidani attestatsiyai omuzgoron va digar kormandoni muassisahoi talimi;

— baroi bahoguzorii majmui ba faoliyati muassisai talimi tibqi talaboti standarthoi davlatii tahsilot har 5 sol bo tartibi muqarrargardida tashkil kardani attestatsiyai davlatii muassisahoi talimi;

— tibqi natijai attestatsiyai davlati va bahoguzorii majmui ba  faoliyati muassisai talimi bo maqsadi muqarrar namudani maqomi muassisai talimi har 5 sol dar asosi nizomnomai dakhldor tashkil namudani akkreditatsiyai davlatii muassisai talimi;

— tasdiq kardani meyorhoi muayyankunandai maqomi muassisahoi talimi;

— bo peshnihodi rektoroni muassisahoi talimii davlatii tahsiloti olii kasbi ba vazifa tain va az vazifa ozod kardani muovinoni avval va muovinoni onho, inchunin rohbaroni muassisahoi talimii davlatii tahsiloti ibtidoi va miyonai kasbi, maktab — internathoi doroi maqomi jumhuriyavi va digar muassisahoi talimii tahsiloti makhsusi sokhtori maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif;

— ba vazifa tain va az vazifa ozod kardani rohbaroni vohidhoi sokhtorii muassisayu digar tashkilotho, ba istisnoi  muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbie, ki bo qarori Hukumati Jumhurii Tojikiston ba vazifa tain va az vazifa ozod karda meshavand;

— dar muvofiqa bo maqomoti dakhldori davlati muayyan kardani ikhtisos va raviyaho oid ba tayyor namudani mutakhassison vobasta ba ehtiyojoti iqtisodiyoti milli va bozori mehnat dar muassisahoi talimii tahsiloti kasbii jumhuri bo nazardoshti imkoniyati voqeii muassisahoi talimii tahsiloti kasbi;

— dodani ijozat ba muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi va kasbii bad az muassisai olii talimi, Akademiyai tahsiloti Tojikiston va vohidhoi sokhtorii on baroi tasisi magistratura, aspirantura, doktorantura va tasisi vazifai khodimi ilmi;

— tasdiq kardani qoidahoi umumii qabuli tarbiyagirandagon va talimgirandagon ba muassisahoi tomaktabi, talimii tahsiloti umumi, ibtidoi, miyona, olii kasbi va kasbii bad az muassisai olii talimi va nazorati ijroi onho;

— tasdiq kardani tartib va tarzi  guzaronidani imtihonhoi dokhilshavi, sanjishu imtihonhoi jori va khatm baroi hamai zinahoi tahsiloti muassisahoi talimi, ba istisnoi imtihonhoi markazonidai dokhilshavi ba muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi; (QJT az 26.07.2014, №1125)

— dar muvofiqa bo maqomoti dakhldori davlati amali namudani tahsili shahrvandoni Jumhurii Tojikiston dar davlathoi khoriji;

— muayyan va dar amal tatbiq namudani tartib va tarzu usulhoi guzaronidani tahlili khavfhoi korrupsiya dar sohai maorif; (QJT az 15.03.2016, №1295)

— tashkil kardani takmili ikhtisos, bozomuzi va tahsiloti ilovagii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif;

— bo maqsadi istifodai samaranoki mahorati kasbi va peshgirii zuhuroti korrupsioni tasdiq namudani qoidahoi joyivazkunii rohbaroni maqomot va muassisahoi sokhtorii khud;

— tamini hamohangii faoliyati maqomoti idorakunii maorif bo muassisahoi talimi;

— tamin va nazorati faoliyati muassisahoi talimu tarbiyai sohai maorif, mablagguzorii onho az hisobi mablagi dar ikhtiyorashon buda;

— nazorati ravandi tasis va faoliyati markazhoi innovatsioni va parkhoi tekhnologi;

— bo tartibi muqarrargardida amali namudani hamkori bo muassisahoi talimi dar asosi sozishnomahoi tarafayn;

— tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston amali namudani digar vakolatho.

Moddai 34. Vakolathoi vazoratu idorahoe, ki dar sokhtori khud muassisahoi talimiyu tarbiyavi dorand

Vazoratu idorahoe, ki dar sokhtori khud muassisahoi talimiyu tarbiyavi dorand, doroi vakolathoi zerin meboshand:

— oid ba tasis, aznavtashkildihi va barhamdihii muassisahoi talimii tahsiloti umumi, ibtidoi, miyona, olii kasbi va kasbii bad az muassisai olii talimii doroi maqomi jumhuriyavi, tahsiloti makhsus va markazhoi tahsiloti kalonsolon dar sokhtori khud dar muvofiqa bo maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif ba Hukumati Jumhurii Tojikiston taklifho peshnihod menamoyand;

— bo peshnihodi rektoroni muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi va tahsiloti kasbii bad az muassisahoi olii talimi, muovinoni yakum va muovinoni onho, inchunin rohbaroni muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoi va miyonai kasbi va tahsiloti makhsusi sokhtori khudro ba vazifa tain va az vazifa ozod menamoyand;

— ravandi talimu tarbiyaro tibqi talaboti standarthoi davlatii tahsilot dar muassisahoi talimii sokhtori khud tamin menamoyand;

— naqshayu barnomahoi talimi, adabiyoti talimii muassisahoi talimii sohahoi marbutaro barrasi namuda, baroi tasdiq ba maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif peshnihod menamoyand va nashri          onhoro vobasta ba imkonoti moliyavi amali menamoyand;

— takmili ikhtisos, bozomuzi, tahsiloti ilovagi va attestatsiyai omuzgoron va digar kormandoni muassisahoi talimii tahsiloti kasbi va vohidhoi sokhtorii khudro tashkil va tamin menamoyand;

— faoliyati muassisahoi talimu tarbiyai sokhtori khudro nazorat namuda, az hisobi mablagi dar ikhtiyorashon buda onhoro mablagguzori mekunand;

— dar ravandi nazorat, attestatsiya va akkreditatsiyai davlati, inchunin bahoguzorii majmui ba faoliyati muassisahoi talimii sokhtori khud va ravandi ijozatnomadihi ba onho, ki bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston guzaronida meshavand, ishtirok menamoyand;

— yakjoya bo maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif standarthoi davlatii tahsilotro baroi muassisahoi talimii tahsiloti kasbii sohavi yo muassisahoi zertobei khud tahiya namuda, bo tartibi muqarrargardida baroi tasdiq ba Hukumati Jumhurii Tojikiston peshnihod menamoyand;

— ba nashri kitobhoi ilmiyu talimii takhassusi va sohavi musoidat menamoyand;

— attestatsiyai omuzgoron va kormandoni ikhtisoshoi (fanhoi) takhassusii muassisahoi talimiyu ilmii khudro meguzaronand;

— ba khatmkunandagoni muassisahoi talimii zertobei khud rohkhati kori doda, bo kor tamin namudan va ravandi ba kor raftani onhoro nazorat menamoyand;

— nizomi tahsiloti muttasili kasbiyu takhassusii sohavii khudro muayyan menamoyand;

— tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston digar vakolathoro amali menamoyand.

Moddai 35. Vakolathoi maqomoti  mahallii hokimiyati davlati

Maqomoti mahallii hokimiyati davlati dar sohai maorif vakolathoi zerinro dorand:

— siyosati davlatiro dar sohai maorif dar mahalho amali menamoyand, barnomahoi mahallii  rushdi sohai maorifro bo nazardoshti khususiyathoi milli, ijtimoi, farhangi, demografi va digar khususiyatho tahiya namuda, amali megardonand;

— faoliyati maqomoti mahallii idorakunii maorifro nazorat menamoyand;

— muassisahoi tomaktabi, muassisahoi talimii tahsiloti umumi va ilovagii davlatiro, ki maqomi mahalli dorand, dar muvofiqa bo maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif va digar maqomoti dakhldori davlati tasis, az nav tashkil va barham medihand;

— bujeti mahalli, az jumla bujeti sohai maorif va fondhoi dakhldori rushdi maorifro tashakkul doda, na kamtar az meyorhoi haddi aqalli az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston tasdiqgardida meyorhoi mahallii mablagguzorii sohai maorifro tahiya va tasdiq menamoyand;

— sharoiti musoidro baroi inkishofi zaminai moddiyu tekhnikii muassisahoi talimi, muassisayu digar tashkilothoi sohai maorif tamin menamoyand;

— ba durust tahiya namudan va ba maqomoti boloi peshnihod kardani  hisoboti omorii muassisai khud masul meboshand;

— baroi az muassisahoi talimii tahsiloti miyonai asosi dur nashudani khonandagon tadbirho andeshida, jalbi onhoro ba zinahoi minbadai tahsilot nazorat menamoyand;

— az hisobi mablagi ilovagii khud baroi inkishofi zaminai moddiyu tekhnikii muassisahoi talimi va tashkilothoi mahallii maorif sharoiti musoid faroham mesozand;

— takmili ikhtisos, bozomuzi va tahsiloti ilovagii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorifro mablagguzori menamoyand;

— tarbiyagirandagon va khonandagoni muassisahoi talimii davlatiro bo khizmatrasonii roygon va yo imtiyoznoki tibbi tamin mekunand;

— tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston digar vakolathoro amali menamoyand.

Moddai 36. Vakolathoi maqomoti mahallii idorakunii maorif

Maqomoti mahallii idorakunii maorifi viloyatho, shahrho va nohiyaho dar faoliyati khud doroi chunin vakolatho meboshand:

— muassisahoi talimiro, ki az bujeti mahalli mablagguzori meshavand, namoyandagi mekunand;

— kudakoni sinni tomaktabi va maktabiro ba hisob girifta, talimu tarbiyai onhoro to daryofti tahsiloti umumii asosi zeri nazorat megirand;

— vasoyatu parastorii kudakoni noboligro, ki az parastorii padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) mahrum mondaand, muqarrar namuda, onhoro ba khonahoi kudakon yo maktab-internatho joygir mekunand, digar vasi yo parastorro tain mekunand va faoliyati onhoro tahti nazorat megirand;

— mutobiqati mazmuni ravandi talimu tarbiyaro ba talaboti standarthoi davlatii tahsilot dar muassisahoi talimii sokhtori mahalli dar doirai vakolathoi khud tamin mekunand;

— attestatsiyai omuzgoron va digar kormandoni sohai maorifro guzaronida, ba onho darajahoi takhassusi medihand;

— farmoishi davlatiro oid ba tayyor kardani korgaron va mutakhassison dar asosi ozmun dar muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoi va miyonai kasbii mahalli ijro mekunand;

— rohbaroni muassisahoi tomaktabi, muassisahoi talimii tahsiloti umumi va ilovagii davlatiro, ki az bujeti mahalli mablagguzori meshavand, dar muvofiqa bo maqomoti mahallii hokimiyati davlati, inchunin muovinoni rohbaroni muassisahoi mazkurro dar muvofiqa bo rohbaroni onho ba vazifa tain va az vazifa ozod mekunand;

— ba maqomoti boloi dar borai masalahoi tahsiloti tomaktabi, umumi va ilovagi hisoboti omori peshnihod menamoyand;

— baroi az muassisahoi talimii tahsiloti umumii asosi dur nashudani khonandagon masul buda, jalbi onhoro ba zinahoi minbadai tahsilot tamin menamoyand;

— faoliyati khatmkunandagoni muassisahoi talimii tahsiloti umumii asosi va miyonai umumiro zeri nazorat girifta, baroi ba zinahoi minbadai tahsilot jalb namudani onho tadbirho meandeshand;

— baroi ba muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbii Jumhurii Tojikiston va khoriji kishvar tayyor namudani khonandagoni muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumi tadbirho andeshida, omodagii onhoro yakjoya bo muassisahoi talimi zeri nazorat megirand;

— oinnomai muassisahoi talimii davlatiro, ki az bujeti mahalli mablagguzori meshavand, tasdiq mekunand;

— takmili ikhtisos va bozomuzii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorifro tavassuti shabakai kabinethoi metodi ba naqsha megirand va tashkil mekunand;

— muassisahoi talimii maqomi mahallidoshtaro az attestatsiya meguzaronand va ba faoliyati onho baho meguzorand;

— tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston digar vakolathoro amali menamoyand.

Moddai 37. Vakolathoi maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot

Maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot dar doirai faoliyati khud vakolathoi zerinro doro meboshand:

— baroi barham dodani muassisahoi tomaktabi va tahsiloti umumii davlati dar hududi dakhldor rizoiyat medihand;

— ba behtar namudani ravandi talimu tarbiya va sharoiti moddiyu maishii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif musoidat menamoyand;

— dar bobati behbudii sharoiti ijtimoii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif choraho meandeshand;

— tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston digar vakolathoro amali menamoyand.

Moddai 38. Vazifahoi muassisahoi talimi

  1. Muassisahoi talimi dar amali namudani ravandi talimu tarbiya, intikhob va jobajoguzorii mutakhassison, faoliyati ilmi va moliyaviyu khojagidori dar doirai meyorhoi muayyannamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va oinnomai muassisai talimi mustaqil meboshand.
  2. Muassisahoi talimi dar doirai faoliyati khud vazifahoi zerinro ijro menamoyand:

— oinnomai khudro tahiya namuda, tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az qayd meguzaronand;

— qoidahoi tartiboti dokhilii muassisai talimii khudro tasdiq menamoyand;

— naqshahoi talim, jadvali solonai tahsil va jadvali darshoro tasdiq menamoyand;

— talaboti ijozatnomaro baroi peshburdi faoliyati talimi rioya menamoyand;

— dar ravandi talimu tarbiya usulhoi faoli talimro jori menamoyand;

— attestatsiyai mobayni va attestatsiyai khatmi khonandagon va donishjuyonro guzaronida, sathi sifati talimro nazorat menamoyand;

— shaklhoi navi talim, az jumla talimi kreditiro tatbiq menamoyand;

— takmili ikhtisos va bozomuzii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorifro tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston amali menamoyand;

— baqaydgiri (inventarizatsiya), hifz va nigohubini mol, ashyo va tajhizoti talimiro tamin menamoyand;

— bo maqsadi amaligardonii faoliyati oinnomavi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston baroi jalbi sarchashmahoi ilovagii moliyaviyu puli tadbirho meandeshand;

— tarzi hayoti solimro dar bayni talimgirandagon targib namuda, meyorhoi sanitariyu gigieni va bekhatariro rioya mekunand;

— baroi az tahsil dur namondani kudakoni sinni maktabi yakjoya bo maqomoti dakhldori davlati malumoti omori jam namuda, jalbi khonandagonro ba zinahoi  tahsilot nazorat menamoyand;

— ba talimgirandagoni ehtiyojmand  tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston imtiyozhoi ilovagi muqarrar namuda, onhoro bo mavodi zaruri tamin menamoyand;

— khonandagonro baroi dokhil shudan ba muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoi, miyona, olii kasbii kishvar va khorija omoda menamoyand;

— ba khonandagon tarzi durusti intikhobi kasbro talim doda, rohnamoii kasbiro ba roh memonand;

— ba durust tahiya namudan va ba maqomoti boloi peshnihod kardani hisoboti omorii muassisai khud masul meboshand;

— sokhtor, jadvali vazifayu maosh, taqsimoti uhdadorihoi vazifavii omuzgoron va digar kormandoni muassisai khudro tasdiq menamoyand;

— ba maoshi vazifavii omuzgoroni muassisai khud ilovapuliho muqarrar namuda, tartib va andozai mukofotpulihoro tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyand;

— omuzgoron va digar kormandoni khudro ba mukofothoi sohavi va davlati peshbari menamoyand;

— ba zaminahoi moddiyu tekhnikii muassisai khud tahkim bakhshida, mutobiqi talaboti meyori bo tajhizot va ashyoi talimi tamin menamoyand;

— tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston manbaho va vositahoi ilovagii moddiyu moliyaviro jalb menamoyand;

— faoliyati nuqtahoi khuroki umumi va tibbiro tamin va tahti  nazorat qaror doda, baroi behtar namudani sharoiti onho tadbirho meandeshand;

— ba faoliyati omuzgoron, digar kormandon va maqomoti khudidorakunii muassisahoi talimi musoidat menamoyand;

— vazifahoi digarero, ki oinnomai muassisai talimi peshbini kardaast, ijro mekunand.

  1. Muassisahoi talimii gayridavlati hamchun qismi tarkibii sohai maorifi Jumhurii Tojikiston barobari muassisahoi talimii davlati vazifahoi dar moddai mazkur peshbinishudaro ijro menamoyand.Moddai 39. Idorakunii muassisahoi talimii davlati
    1. Idorakunii muassisahoi talimii davlati tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va hujjathoi tasisii onho amali megardad.
    2. Rohbarii umumii muassisai talimii davlatiro shuroi muassisa, rohbarii bevositaro mudir, direktor, rektor yo digar rohbar ijro menamoyad.
    3. Rohbaroni muassisahoi tomaktabi, muassisahoi talimii tahsiloti miyonai umumi, ibtidoi, miyona va olii kasbi va tahsiloti kasbii bad az muassisai olii talimi, makhsus va ilovagii davlati bo tartibi muqarrarshuda az tarafi maqomoti dakhldori davlati ba vazifa tain va az vazifa ozod karda meshavand.
    4. Ba rohbaroni muassisahoi talimi ishgoli digar vazifahoi rohbarikunanda, ba gayr az rohbarii ilmi, ilmiyu metodi dar dokhili muassisa yo berun az on man ast.

    Moddai 40. Idorakunii muassisahoi talimii gayridavlati

    1. Muassisahoi talimii gayridavlati bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va hujjathoi tasisii onho idora karda meshavand.
    2. Muassisahoi talimii gayridavlati bo muassisahoi talimii davlati barobarhuquq buda, bo tartibi muqarrarnamudai sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston faoliyat menamoyand.
    3. Tarzhoi idorakunii bevositai muassisahoi talimii gayridavlatiro muassisi (muassisoni) onho muayyan mekunad.

    Moddai 41. Hudidorakunii muassisahoi talimi

    1. Dar muassisahoi talimi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston maqomoti khudidorakunii muassisahoi talimi tasis doda meshavand.
    2. Ba maqomoti khudidorakunii muassisahoi talimi shuroi muassisai talimi, shurohoi omuzgoron va olimon, shurohoi istehsoliyu pedagogi, ilmiyu metodi, shurohoi jamiyati, direktoron, rektoron, donishjuyon, aspiranton, sarparaston, noziron, tashkilothoi khonandagon, sokhtorhoi kumitahoi kor bo javonon va zanon, kumitahoi padaru modaron, assotsiatsiyahoi padaru modaron, omuzgoron va gayra dokhil meshavand, ki nomguy va vazifahoi onho bo nazardoshti nizomnomahoi dakhldori namunavii muassisahoi talimi dar oinnomai muassisai talimi peshbini megardand.
    3. Ba hayati maqomoti khudidorakunii muassisahoi talimi namoyandagoni hayati professoronu omuzgoron, khonandagon, donishjuyon, aspiranton va ittihodiyahoi muassisahoi talimi dokhil meshavand.
    4. Maqomoti khudidorakunii muassisahoi talimi tadbirhoi zerinro meandeshand:

    — ravandi talimu tarbiyaro tashakkul doda, ijroi onro nazorat menamoyand;

    — faoliyati moliyaviyu khojagidorii muassisahoi talimiro nazorat menamoyand;

    — ba behtar shudani vazi moliyaviyu khojagidorii muassisahoi talimi musoidat menamoyand.

    Moddai 42. Asoshoi ilmi va taminoti ilmii sohai maorif

    1. Sohai maorif dar Jumhurii Tojikiston dar asosi dastovardhoi ilmu tekhnika, farhang, ananahoi milli va arzishhoi umumibashari tashakkul meyobad.
    2. Maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif yakjoya bo Akademiyai ilmhoi Jumhurii Tojikiston, Akademiyai tahsiloti Tojikiston, digar akademiyahoi sohavi, muassisahoi ilmiyu tahqiqoti, dastovardhoi ilmi, tekhniki, tekhnologi, innovatsioni va farhangiro dar muassisahoi talimi jori menamoyand.
    3. Taminoti ilmii sohai maorifro Akademiyai tahsiloti Tojikiston, muassisahoi talimii tahsiloti olii kasbi, pajuhishgohhoi ilmiyu tahqiqotii sohavi, donishkadahoi takmili ikhtisos, digar muassisahoi ilmiyu metodi dar hamkori bo ittihodiyahoi ejodi va tashkilothoi dakhldor amali menamoyand.

     

     

     

    BOBI 5.

    HUQUQ VA UHDADORIHOI SUBEKTHOI RAVANDI TALIMU

    TARBIYA. MAQOMI OMUZGOR

     

    Moddai 43. Subekthoi ravandi talimu tarbiya

    Ba subekthoi ravandi talimu tarbiya dokhil meshavand:

    — talimgirandagon, koromuzon, internho, ordinatorho, doktoranton, unvonjuyoni darajahoi ilmii muassisahoi talimi va ilmi, kormandoni sohai takmili ikhtisos va bozomuzi;

    — murabbiyon, ustohoi talimi istehsoli, omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif;

    — khodimoni ilmi, kormandoni muassisahoi talimii tahsiloti ilovagi;

    — padaru modaron (shakhsoni onhoro ivazkunanda);

    — namoyandagoni  muassisavu digar tashkilothoi sarparast, ittifoqhoi kasaba, tashkilothoi jamiyati, digar shakhsoni voqei va huquqi, ki dar sohai maorif faoliyat menamoyand.

    Moddai 44. Huquqho va hifzi ijtimoii subekthoi ravandi talimu tarbiya

    1. Huquqho va hifzi ijtimoii subekthoi ravandi talimu tarbiya mutobiqi Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston, Qonuni mazkur va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavand.
    2. Honandagon va donishjuyoni muassisahoi talimie, ki az akkreditatsiyai davlati guzashtaand, badi anjomi tahsil huquqi giriftani tahsilotro dar zinai minbadai tahsilot dorand.
  1. Honandagon va donishjuyone, ki dar muassisahoi talimii gayridavlatii az akkreditatsiyai davlati naguzashta tahsil mekunand, huquq dorand imtihonhoi khatmro bo ijozati maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif va maqomoti mahallii idorakunii maorif dar muassisahoi talimii davlatie, ki az akkreditatsiyai davlati guzashtaand, suporand.
  2. Honandagon va donishjuyoni muassisahoi talimii tahsiloti kasbii davlati va gayridavlati huquq dorand ba muassisahoi digari talimii tahsiloti kasbii davlati va gayridavlati, ki ijroi barnomahoi talimii ba hamon sath va ikhtisos muvofiqro tamin mekunand, ba tavri istisno guzarand. Tartibi ba tavri istisno az yak muassisai talimii tahsiloti kasbi ba muassisai digari talimii tahsiloti kasbi guzashtani khonandagon va donishjuyon, az jumla roygon yo pulaki budani talimro, maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif muayyan mekunad.
  3. Talimgirandagoni muassisahoi talimi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston huquq dorand khudro az amali gayriqonunii mamuriyat, omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif, ki huquq, shanu sharaf va yo qadru etiborashonro past mezanand, hifz namoyand.
  4. Talimgirandagoni muassisahoi talimii davlatiro muassis (muassison) bo stipendiya, yordampuli, khobgoh (baroi sokinoni dehot va shahrhoi digar), yorii tibbiyu solimgardoni va digar yorii moddie, ki sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston muqarrar namudaand, tamin menamoyad.
  5. Harojoti tahsili aspiranton, doktoranton va digar unvonjuyoni darajahoi ilmi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston pardokht karda meshavad.
  6. Honandagon va donishjuyon hangomi talim va tajribaomuzii kasbi bo tartibi muqarrarshuda bo joyi kor, sharoiti bekhatari mehnat va dar asosi shartnoma bo muzdi mehnat tamin megardand.
  7. Baroi shakhsoni dar muassisahoi tarbiyavi va islohi qarordoshta, rohbariyati chunin muassisaho yakjoya bo maqomoti idorakunii maorif baroi giriftani tahsiloti umumii asosi va tahsiloti ibtidoii kasbi, tayyorii kasbi va hamchunin khudomuzii onho sharoit muhayyo menamoyand.
  8. Honandagon va donishjuyon az oilahoi kambizoat, ki dar muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoii kasbi, miyonai kasbi va olii kasbii davlati dar asosi shartnoma tahsil menamoyand va imtihonhoi joriro bo bahoi «4» (khub) va «5» (alo) mesuporand, bo tartibi muqarrargardida ba guruhhoi tahsili roygon guzaronida meshavand. Tartibi ba tavri istisno ba guruhhoi tahsili roygon guzaronidani chunin khonandagon va donishjuyonro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif muayyan mekunad.
  9. Muassisi (muassisoni) muassisahoi talimii gayridavlati, ki az akkreditatsiyai davlati guzashtaand, talimgirandagon va digar unvonjuyoni darajahoi ilmii muassisahoi mazkurro bo imtiyozhoe, ki baroi talimgirandagon va digar unvonjuyoni darajahoi ilmii muassisahoi talimii davlati peshbini shudaand, tamin menamoyad.
  10. SHakhsone, ki az istehsolot judo nashuda dar muassisahoi talimii davlati va gayridavlati tahsil mekunand, dar mavridi mavjud budani davatnomai muassisai talimi ba rukhsatii ilovagi az joyi kor va digar imtiyozhoe, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar kardaast, huquq dorand.
  11. Muassisi (muassisoni) muassisahoi talimi metavonad dar doirai imkoniyathoi khud baroi talimgirandagon digar namudi imtiyozhoro muqarrar namoyad.

Moddai 45. Stipendiya va digar pardokhthoi puli

  1. Stipendiya mablage meboshad, ki baroi khonandagon, donishjuyon, internho, ordinatorho va aspirantoni guruhhoi tahsili ruzona pardokht karda meshavad.
  2. Dar Jumhurii Tojikiston shaklhoi zerini stipendiya tasis doda meshavand:

— stipendiyai Prezidenti Jumhurii Tojikiston;

— stipendiyai baynalmilalii Prezidenti Jumhurii Tojikiston «Durakhshandagon»;

— stipendiyai davlatii akademi baroi donishjuyon;

— stipendiyai davlati baroi aspiranton va doktoranton;

— stipendiyai nomi.

  1. Stipendiyai Prezidenti Jumhurii Tojikiston bo tartibi muayyannamudai Prezidenti Jumhurii Tojikiston baroi khonandagon, donishjuyon va aspirantoni bolayoqat, ki dar tahsil va faoliyati ilmi dastovardhoi nazarras dorand, pardokht karda meshavad.
  2. Stipendiyai baynalmilalii Prezidenti Jumhurii Tojikiston «Durakhshandagon» bo tartibi muayyannamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston bo maqsadi dastgirii shakhsoni bolayoqat va bo nazardoshti talaboti iqtisodiyoti milli baroi tayyor namudani mutakhassison dar muassisahoi talimi va ilmii davlathoi khoriji pardokht karda meshavad.
  3. Stipendiyai davlatii akademi baroi donishjuyone, ki dar muassisahoi talimii tahsiloti miyona va olii kasbi az hisobi bujeti davlati tahsil mekunand, pardokht karda meshavand. Stipendiyai mazkur baroi donishjuyon vobasta ba dastovardhoyashon dar tahsil va faoliyati ilmi tain karda meshavad.
  4. Baroi donishjuyoni soli avvali tahsil, ki az hisobi bujeti davlati tahsil mekunand, az avvali soli tahsil to sanjishi avval (sanjishi nimsola) stipendiyai davlatii akademi pardokht karda meshavad. Andoza va tartibi pardokhti stipendiya az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavand.
  5. Baroi donishjuyoni yatimu beparastor, mayuboni guruhhoi I va II stipendiyai davlatii akademi, novobasta ba natijai tahsil pardokht karda meshavad.
  6. Stipendiyai davlati baroi aspiranton va doktorantone, ki az hisobi bujeti davlati tahsil mekunand, pardokht karda meshavad. Andoza va tartibi pardokhti stipendiyai davlati baroi aspiranton va doktoranton az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavand.
  7. Stipendiyai nomi az jonibi maqomoti davlatii idorakunii maorif, maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, inchunin shakhsoni voqei va huquqi tasis doda meshavad. Andoza va tartibi pardokhti stipendiyai mazkurro tasisdihandagoni on muayyan menamoyand.
  8. Ba shahrvandoni khoriji va shakhsoni beshahrvand, ki tibqi kvotahoi judonamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston tahsil mekunand, stipendiyai davlatii akademi az hisobi bujeti davlatii Jumhurii Tojikiston pardokht karda meshavad.
  9. Ba talimgirandagon digar pardokhthoi puli bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavand.

Moddai 46. Huquq va uhdadorihoi padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) dar sohai maorif

  1. Padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) huquq dorand:

— baroi farzandoni noboligashon muassisahoi talimu tarbiya va shakli talimro intikhob namoyand;

— dar kori maqomoti khudidorakunii muassisahoi talimi ishtirok namoyand;

— ba maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif va maqomoti khudidorakunii muassisahoi talimi oid ba masalahoi talimu tarbiyai farzandon murojiat namoyand;

— manfiathoi qonunii farzandoni khudro vobasta ba talimu tarbiya dar maqomoti davlati va sud hifz namoyand;

— baroi sifati pasti talim va muvofiq nabudani sathi tahsili farzandon ba standarthoi davlatii tahsilot, barnomahoi talimi, hangomi muqarrar namudani chunin holat az tarafi komissiyai bosalohiyat, mablagi baroi tahsil supurdai khudro az muassisahoi talimi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston talab namoyand.

  1. Padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) uhdadorand:

— baroi sihatii jismoni va ravonii farzand payvasta gamkhori kunand, uro ba muassisai talimi omoda va baroi inkishofi qobiliyati vay sharoiti zaruri muhayyo sozand;

— huquq va shanu sharafi farzandonro hifz namoyand;

— farzandonro dar ruhiyai insondusti, vatanparasti, nakukori, ehtiromi oila, zaboni modari, ananahoi milli va farhangii khalqi khud va khalqhoi digar, huququ ozodihoi inson va shahrvand, ramzhoi davlatii Jumhurii Tojikiston va rioyai tarzi hayoti solim tarbiya namoyand;

— ba farzandon baroi giriftani tahsilot dar muassisahoi talimi musoidat namuda, dar khona sharoiti musoid muhayyo sozand.

  1. Padaru modari (shakhsoni onhoro ivazkunandai) talimgirandagon uhdadorand, ki bo ravandi talimu tarbiya, mazmunu davomoti tahsilot va sathi donishi farzandonashon shinos shavand.
  2. Padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) inchunin doroi digar huququ uhdadorihoe meboshand, ki onhoro qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muayyan namudaast.
  3. Padaru modare (shakhsoni onhoro ivazkunandae), ki ba tahsili farzandon moneagi mekunand, ba tarbiyai onho beetibori zohir mekunand, mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.

Moddai 47. Mazmuni maqomi omuzgor

Mazmuni maqomi omuzgor vobasta ba khususiyathoi kasbi majmui omilhoi zerinro, ki maqomi omuzgorro dar jamiyat muayyan menamoyand, dar bar megirad:

-qadru qimati kasbi omuzgori;

-talabot ba meyorhoi tayyorii kasbi va mahsuli mehnati omuzgor;

-darajai etirof va dastgirii omuzgor az tarafi davlat;

-hurmatu ehtiromi omuzgor dar jamiyat, muassisai talimi, oila va bayni talimgirandagon;

-sharoiti taminoti moddii omuzgor;

-holati hifzi huquqi va kafolathoi hifzi ijtimoii omuzgor.

Moddai 48. Faoliyati omuzgori

  1. Ba faoliyati omuzgori shakhsone, ki tahsiloti ibtidoi, miyona va olii kasbi va malakai zarurii kasbi dorand, mashgul shuda metavonand.
  2. Omuzgoron davra ba davra az attestatsiya meguzarand. Dar asosi natijai attestatsiya darajai ikhtisosi kasbii onho muayyan karda meshavad.
  3. Omuzgorone, ki amali sodirnamudaashon baroi minbad davom dodani faoliyati omuzgori mukholifat mekunad, tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az vazifai omuzgori ozod karda meshavand.
  4. Omuzgorone, ki vazi salomatiashon dar asosi khulosai tibbi baroi faoliyati omuzgori muvofiqat namekunad, tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az vazifai omuzgori ozod karda meshavand.
  5. Omuzgoron bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston huquqi mashgul shudan ba faoliyati infirodii omuzgoriro dorand.
  6. Faoliyati infirodii omuzgori, ki ba giriftani daromad ravona shudaast, faoliyati sohibkori hisob meshavad va bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston on boyad az qaydi davlati guzarad.
  7. Baroi faoliyati infirodii omuzgori giriftani ijozatnoma hatmi nest, ammo be qaydi davlati mashgul shudan ba faoliyati infirodii omuzgori man ast.
  8. Purra kardani hayati kormandoni sohai omuzgorii muassisahoi talimi dar asosi oinnomahoi onho tanzim megardad. Munosibathoi mehnati bo shartnomai (qarordodi) mehnatie, ki bayni kormand va muassisai talimi basta shudaast, muayyan karda meshavand.

Moddai 49. Usulhoi faoliyati omuzgori

Faoliyati omuzgori bo usulhoi zerin amali megardad:

— munosibati majmui ba talim va tarbiya;

— khususiyati bashardustonai talimu tarbiya va ehtiromi huququ ozodihoi talimgirandagon;

— rioyai prinsiphoi umumibasharii akhloq va arzishhoi manavi;

— dar nazar doshtani alomathoi jinsi, mansubiyati etniki, zaboni, mazhabi va digar khususiyathoi shakhsii talimgirandagon;

— tarbiyai talimgirandagon dar ruhiyai muhabbat ba Vatan va arzishhoi millivu umumibashari;

— rioyai prinsipi muttasilii tahsilot;

— munosibati ejodi ba intikhobi shakl va usulhoi faoliyati omuzgori vobasta ba maqsadu vazifahoi talim;

— dar asosi dastovardhoi navtarini ilm, tekhnika, tekhnologiya va farhang takmil dodani donishi khud;

— robita bo talimgirandagon va padaru modari onho (shakhsoni onhoro ivazkunanda);

— hamkori bo ittihodiyahoi kudakon va navrason, kollektivhoi mehnati, inchunin tashkilothoi dakhldori davlati va gayridavlati, ki faoliyati onho tibqi  qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba roh monda shudaast.

Moddai 50. Huquqhoi omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif

  1. Omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif huquq dorand:

— shanu sharafi kasbii khudro hifz namoyand;

— faoliyati kasbi, takmili ikhtisos va  bozomuzii khudro tahkim bakhshand;

— baroi mutolia va rushdi mahorati kasbii khud sharoit muhayyo namoyand;

— tashabbus va tajribai peshqadami khudro dar amal tatbiq namoyand;

— shaklu usulhoi samarabakhshi talimro intikhob va tatbiq kunand;

— baroi takmili mahorati kasbi bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az rukhsatii ejodi istifoda namoyand.

  1. Omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif doroi digar huquqhoe niz meboshand, ki onhoro qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muayyan namudaast.

Moddai 51. Uhdadoriho va masuliyati omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif

  1. Omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif dar ravandi talimu tarbiya uhdadorihoi zerinro dorand:

— oinnoma, qoidahoi tartiboti dokhilii muassisai talimiro rioya namoyand;

— sathi donish, jahonbini, mahorat va malakai kasbii khudro takmil dihand;

— azkhudkunii barnomahoi talimiyu ilmiro dar asosi standarthoi davlatii tahsilot az talimgirandagon talab namoyand;

— darshoi nazariyavi, amali, tajribavi, istehsoli va digar namudi darsho va mashguliyathoero, ki barnomahoi talimi va qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muayyan namudaand, dar sathi balandi kasbi guzaronida, az usulhoi faoli talim istifoda barand, besabab az faoliyati omuzgori khudro dar kanor nagirand;

— talimgirandagonro az amalhoi zurovarii jismoniyu ravoni hifz namoyand va baroi peshgirii istemoli nushokihoi spirti (az jumla obi jav), vositahoi nashador va moddahoi psikhotropi, mahsuloti tamoku (az jumla nos) va mavodi sakhttasir korhoi tabligoti barand;

— az doirai mavzue, ki barnomai talimi muqarrar namudaast, berun nabaroyand;

— dar vaqti dars az telefoni mobili istifoda nabarand;

— vobasta ba imkonot darshoi kushod tashkil karda, padaru modaroni  (shakhsoni onhoro ivazkunandai) talimgirandagonro baroi shinos shudan bo mahorati kasbii khud jalb namoyand;

— meyorhoi sanjish va bahoguzoriro ba donishi khonandagon va donishjuyon dar ravandi dars rioya namoyand;

— jurnali sinfi (guruhi)-ro dar doirai muqarrarot pur namoyand;

— ashyoi talimi, tajhizot va mavodi talimiro hifz karda, talimgirandagonro dar hamin ruhiya tarbiya namoyand;

— bo maqsadi takmili mahorati kasbi har 5 sol az takmili ikhtisos guzarand;

— meyorhoi zaboni davlatiro rioya namoyand;

— dar vaqti dars va berun az on az alfozi qabeh khuddori namoyand;

— az targibi goyahoi begona va tashviqi har guna masalahoe, ki az doirai mavzui dars berun ast, khuddori namoyand;

— ba dars tayyorii amiq dida, sanjishi daftarhoro jiddi guzaronand;

— dar ravandi faoliyati khud az tajribai peshqadam istifoda namuda, ba talifi maqolahoi ilmi, nazariyavi va metodi jiddi munosibat namoyand;

— vobasta ba qobiliyat kitobhoi darsi, metodi, nazariyavi va dasturhoi metodi tahiya namoyand;

— mavodi navi ilmi, talim, metodi, ruznoma, majalla, kitobhoi badei, ommavi, ilmi va nazariyaviro payvasta mutolia namoyand;

— mavodi talimi, konspekt, naqshahoi taqvimi, leksiyaho va korhoi sanjishivu ozmoishii khattii khudro dar sathi kasbi dar doirai meyorhoi mavjuda tahiya va tasdiq namoyand;

— baroi inkishofi mahorat va malakai khatti va nutqi shifohii talimgirandagon kushish namoyand;

— baroi dar ozmunhoi (olimpiadahoi) nohiyavi, shahri, viloyati, jumhuriyavi va baynalmilali ishtirok namudani talimgirandagon sayu talosh namoyand;

— qobiliyati zehni, ilmi, tahqiqoti, ikhtirokorii talimgirandagonro muayyan namuda, nisbat ba onho gamkhori kunand;

— baroi rushdi kamoloti talimgirandagon sharoit faroham ovarand;

— az talimgirandagon hamrohi khud ovardani mavodi talimiro talab karda, omodagii onhoro ba dars, mashguliyathoi talimi nazorat namoyand, onhoro ba  khondani kitobhoi ilmiyu badei, ruznomayu majallaho tashviq namuda, baroi rushdi jahonbinii onho tadbirho andeshand;

— uslubi korguzori va istifodai tekhnologiyahoi navi ittilootivu kommunikatsioniro omuzand va talimgirandagonro ba omuzishi onho tashviq namoyand;

— sanjishu imtihonhoi qabul va joriro az rui meyorhoi muayyangardida guzaronida, dar vaqti bahoguzori ba amalhoi subektivi roh nadihand;

— attestatsiyai  khatm va imtihonhoi  khatmro dar doirai talabote, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muayyan namudaast, tashkil namuda, ba donishi talimgirandagon bahoi voqei guzorand;

— ruznomai khonandagon va daftarhoi sanjishii donishjuyonro sanjida, bahoi dar jurnal va varaqai imtihoni qaydgardidaro ba onho guzaronand;

— darshoi khudro dar kabinethoi fanni bo tartibi muqarrarshuda ba roh monand;

— ishtiroki talimgirandagonro dar korhoi jamiyati,  mahfilhoi ilmi, adabi, ejodi va digar mahfilho tamin namuda, ba faolona shirkat varzidanashon musoidat namoyand;

— talimgirandagonro dar ruhiyai ehtiromi padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda), hamsolon, nasli kalonsol, arzishhoi farhangiyu milli, tarikhi va ramzhoi davlatii Jumhurii Tojikiston tarbiya kunand;

— jalbi talimgirandagonro ba tashkilothoi khonandagon va donishjuyon tamin karda, onhoro dar ruhiyai vatandusti, rioyai qonun va ehtirom ba huququ ozodihoi inson va shahrvand, rasmu oyin,  muhiti zist va rioyai tarzi hayoti solim tarbiya namoyand;

— korhoi ilmi, ejodii adabi, ikhtirokori, tatbiqi loihahoi innovatsioni va digar korhoi talimgirandagonro rohnamoi namuda, baroi rushdi qobiliyati zehnii onho sharoit muhayyo namoyand;

— nisbat ba khonandagon va donishjuyone, ki tartiboti dokhilii muassisai talimiro khalaldor menamoyand, ba darsho be tayyori meoyand va saru libosi tavsiyaviro namepushand, mamuriyati muassisai talimi va padaru modar (shakhsoni onhoro  ivazkunanda)-ro sari vaqt tariqi khatti yo shifohi ogoh namoyand;

— nisbat ba talimgirandagone, ki az tahsil sarkashi namuda, az khondan dur memonand, padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda), rohbariyati muassisai talimi va maqomoti dakhldorro sari vaqt tariqi khatti yo shifohi ogoh namoyand;

— dar tahiya  va omoda namudani insho, kori sanjishi, korhoi khattii ejodivu ilmi, referat, kori kursi, tahqiqoti ilmi, risola, loihai diplomi va innovatsioni ba talimgirandagon rohbari namoyand;

— daftarhoi fannii talimgirandagonro nazorat namuda, mavodi khattiro az rui meyorhoi muqarrargardida bahoguzori namoyand.

  1. Omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif oid ba talimu tarbiya masuland:

— ba istemoli nushokihoi spirti (az jumla obi jav), vositahoi nashador va moddahoi psikhotropi, mahsuloti tamoku (az jumla nos) va mavodi sakhttasir dar muassisai talimi roh nadihand;

— ba khonandagon va donishjuyon maslihati metodi va ilmi doda, digar khizmatrasonii talimiro amali namoyand;

— dar vaqti kori va ravandi dars besabab az muassisai talimi berun naravand;

— qobiliyati ijtimoi va jismonii khonandagon va donishjuyonro ba manfiati shakhsi istifoda nabarand;

— uhdadorihoi rohbari sinf (guruh)-ro dar doirai meyorhoi muqarrarshuda ijro karda, bo padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) robita barqaror namoyand;

— ba namudi zohirii khud diqqat doda, dar muassisai talimi libosi tavsiyaviro pushand, talimgirandagonro dar ruhiyai zeboparasti tarbiya kunand;

— huquqhoi talimgirandagonro rioya karda, qadru etibori onhoro past nazanand;

— odobu akhloqi omuzgoriro rioya namoyand.

  1. Omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif oid ba talimu tarbiya uhdadori va masuliyathoi digarero, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston, oinnomai muassisai talimi va sanadhoi dokhilii on peshbini namudaand, ba zimma dorand.

Moddai 52. Hifzi shanu sharafi omuzgor

  1. SHanu sharafi omuzgor tahti muhofizati davlat qaror dorad.
  2. Dakholati gayriqonunii maqomoti davlati va shakhsoni mansabdor ba faoliyati omuzgor man ast.
  3. Sanjishi faoliyati omuzgor va bahoguzori ba kori u tanho ba maqomot va shakhsoni vakolatdor, ki mutobiqi sanadhoi meyorii huquqii dakhldor muayyan shudaand, ijozat doda meshavad.
  4. Az ijroi vazifai kasbi be asoshoi muayyannamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dur kardani omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif man ast.
  5. Nazorati faoliyat va attestatsiyai omuzgoron tibqi nizomnomahoe, ki maqomoti dakhldori davlati tasdiq namudaand, amali karda meshavad.
  6. Faoliyati kasbii omuzgor tanho dar doirai kasbi, az jonibi shakhson va maqomoti dakhldori davlatii sohai maorif barrasi karda meshavad. Hangomi joy doshtani kambudiho dar faoliyati kasbii omuzgor shakhsiyati u naboyad tahqir karda shavad va ba faoliyati u voqebinona va begarazona boyad baho doda shavad.
  7. Kambudihoi sodirkardai omuzgor tanho pas az sanjishi kasbii maqomoti dakhldori davlati mavridi barrasi karor doda meshavad. Sanjishi faoliyati omuzgorro tanho dar asosi murojiati khatti yo sanadi tartibdodai maqomi (shakhsi) vakolatdor ogoz kardan mumkin ast.
  8. Omuzgor huquq dorad dar khususi bahoguzorii nodurust ba faoliyatash ba maqomoti dakhldori davlati va yo sud murojiat kunad va jubroni zarari moddi va manavii ba u rasonidashudaro talab namoyad.

Moddai 53. Imtiyozhoi omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif

  1. Omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif doroi chunin imtiyozho meboshand:

— muhlati davati omuzgoron ba khizmati harbi ba takhir guzoshta shavad;

— ba rukhsatii ejodi bo nigoh doshtani muzdi mehnat baroyand;

— hangomi bemori bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston bo doruvori va tabobati roygon tamin gardand;

— az khizmatrasonii kommunali roygon yo imtiyoznok istifoda barand, ki tartibi onro Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyad;

— baroi dastovardho dar faoliyati omuzgori va tarbiyai nasli navras bo mukofothoi sohavi, davlati va unvonhoi fakhri sarfaroz gardonida shavand;

— baroi mehnati shoista va dastovardhoi pedagogiyu ilmi ba havasmandii moddi va manavi sarfaroz gardonida shavand;

— omuzgorone, ki bori avval az fondi davlati bo manzili istiqomati tamin karda meshavand yo ba behtar namudani sharoiti manziliashon ehtiyoj dorand, bo tartibi muqarrarnamudai Kodeksi manzili Jumhurii Tojikiston dar navbati avval bo khonai istiqomati yo qitai zamin baroi sokhtmoni manzili istiqomati tamin karda meshavand;

— ba omuzgoroni muassisahoi talimi, ki bori avval khonai istiqomati mesozand, tibqi qonunguzori az hisobi mablagi gayribujeti yo tashkilothoi qarzdihanda qarzhoi befoiz yo imtiyoznoki baroi omuzgor qobili qabul muqarrar karda meshavand;

— baroi omuzgorone, ki dar khonahoi istiqomatii fondi manzili davlatiyu jamiyati zindagi mekunand, dar surati doshtani sobiqai korii omuzgorii na kamtar az 15 sol manzili istiqomatiashon roygon khususi karda meshavad;

— bo peshnihodi khulosai tibbi rohkhathoi roygonu imtiyoznoki muassisahoi tabobatiyu istirohati, inchunin sayyohiyu turistiro bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston istifoda kunand;

— omuzgoroni javon doroi imtiyozhoi ilovagi meboshand, ki onhoro tibqi qonunguzori Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad;

— bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az huquqi istifodai rukhsatii darozkardashudai pardokhtshavanda istifoda namoyand;

— omuzgorone, ki sobiqai korii befosilai na kamtar az 25 sol dorand, bo khohishi khudashon metavonand ba nafaqa baroyand va dar asosi shartnoma dar muassisai talimi yo digar soha kor kunand;

— omuzgorone, ki bemorii muzmin dorand, badi na kamtar az har 10 soli kori muttasili omuzgori ba rukhsatii darozmuddati to yaksolai pardokhtshavanda huquq dorand. Nomgui bemori, tartib va sharti pardokhti muzdi rukhsatii darozmuddat az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan karda meshavand;

— baroi omuzgoroni javone, ki dar dehot faoliyat menamoyand, baroi 3 sol ilovapuli ba maosh muqarrar karda meshavad, ki andoza va tartibi pardokhti onro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad;

— baroi omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif, ki dar muassisahoi talimii nizomash makhsus faoliyat menamoyand, ilovapuli ba maosh muqarrar karda meshavad, ki andoza va tartibi pardokhti onro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad.

  1. Omuzgoron va digar kormandoni muassisahoi talimii gayridavlati az imtiyozhoe, ki baroi omuzgoron va digar kormandoni muassisahoi talimii davlati peshbini shudaand, huquqi barobar istifoda burdanro dorand.

Moddai 54. Taminoti moddii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif

  1. Andozai muzdi mehnati omuzgoron va digar kormandoni sohai maorifi muassisahoi talimii davlatiro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad. Andozai muzdi mehnati omuzgoron va digar kormandoni sohai maorifi muassisahoi talimii gayridavlati naboyad az andozai muzdi mehnat dar muassisahoi talimii davlati kam boshad.
  2. Muzdi mehnat ba omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif bo tartibi muqarrargardida baroi ijroi kor va uhdadorihoi vazifavie, ki dar shartnomai (qarordodi) mehnati peshbini shudaast, pardokht karda meshavad. SHartnomai (qarordodi) mehnati naboyad sathi kafolathoi mehnatii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorifro az sathi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston pasttar peshbini namoyad.
  3. Muzdi mehnati omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif az andozai meyori kafolatdodai davlat iborat buda, ba on ilovapulii ba muzdi mehnat muqarrargardida zam karda meshavand. Hamchunin muzdi mehnati omuzgor az havasmandgardonii samaranokii mehnati u vobasta ba tahsilot, ikhtisos, sobiqai kor, mahorati omuzgoriyu mahsuli mehnati, darajahoi takhassusii az natijai attestatsiya giriftai omuzgor ifodayobanda, unvonhoi ilmiyu fakhrii davlati va ilovapuli baroi korhoi az meyori muayyanshuda barziyodu ilovagi ijronamuda iborat meboshad. Muassisahoi talimi dar doirai mablagi judokardashuda metavonand mustaqilona shaklu nizomi pardokhti muzdi mehnat, meyori (stavkai) ilovagii muzdi mehnat va maoshi vazifavii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorifro tibqi Kodeksi mehnati Jumhurii Tojikiston muqarrar namuda, shaklhoi tafriqai (differensiatsiyai) joizi pardokhti ilovapuli va mukofotpuliro istifoda barand. Mablagi sarfagardidaro baroi havasmandgardonii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif vobasta ba natijai faoliyati mehnatii onho, inchunin baroi mustahkam namudani zaminai moddiyu tekhnikii muassisai talimi istifoda burdan mumkin ast, ki tartibi istifodai onro maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif dar muvofiqa bo maqomoti dakhldori davlati muayyan menamoyad.
  4. Ba omuzgoron baroi rohbarii sinf, sanjishi korhoi khatti va laboratori, mudirii kabinethoi fanniyu metodi va digar korho tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ilovapuli muqarrar karda meshavad.
  5. Ba muzdi mehnati omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif, ki dar nohiyavu mahalhoi sharoiti tabiiyu iqlimi va maishiashon nomusoid kor mekunand, koeffitsientho va ilovapuli muqarrar karda meshavand. Nomgui chunin mahalho, andoza va tartibi pardokhti koeffitsientho va ilovapuliro Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyad.
  6. Omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif baroi hifzi manfiathoi khud metavonand bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ittihodiyahoi jamiyati, assotsiatsiyaho va fondho tashkil namoyand. Fondhoi dastgirii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif az hisobi sahmiyahoi ikhtiyorii shakhsoni voqei va huquqi, az jumla khoriji, tibqi muqarraroti qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tashkil karda meshavand.
  7. Maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston omuzgoroni dar dehot zindagikunandaro bo qitahoi zamin va digar molu mulk tamin menamoyand.
  8. Davlat muhayyo kardani sharoitro baroi takmili ikhtisos va bozomuzii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorifi muassisahoi talimii davlati kafolat medihad.

 

BOBI 6.

FAOLIYATI MOLIYAVIYU HOJAGIDORI DAR NIZOMI MAORIF

 

Moddai 55. Faoliyati moliyaviyu khojagidori

  1. Manbai mablagguzorii tamomi faoliyati talimiyu istehsoli, ilmi va khojagidori, inkishofi ijtimoiyu iqtisodii maorifro mablagi bujeti va gayribujeti, az jumla mablagi khudi muassis (muassison) va digar sarchashmahoe, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston man nakardaast, tashkil medihand.
  2. Mablagguzorii sohai maorif har sol dar bujeti davlati bo sarkhati alohida zikr gardida, on bo nazardoshti meyorhoi haddi aqalli mablagguzorii muassisahoi talimi surat megirad. In meyorho vobasta ba namud, shakl, zinahoi tahsilot, mahalli joygirshavi ba yak talimgiranda, ba yak muassisai talimi va yo dar digar asos muayyan karda shuda, boyad baroi purra pushonidani kharojoti jorii vobasta ba ravandi tahsilot musoidat namoyand. Tartibi hisob namudani meyorhoi mablagguzorii khizmatrasonii talimi, az jumla mablagguzorii sarikasi, az hisobi bujeti davlati az jonibi Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.
  3. Tamini mablagguzorii faoliyati ilmiyu tahqiqotii muassisahoi talimii tahsiloti miyona va olii kasbi ba tavri judogona dar shakli kumaki moliyavi (subsidiyaho) baroi ijroi mavzuhoi naqshavii tahqiqoti bo suporishi muassis (muassison) dar shakli ozmun amali karda meshavad.
  4. Ba muassisahoi talimi dar hududi mablagi judokardashuda va az digar sarchashmaho voridshuda mustaqiliyati moliyaviyu khojagidori doda meshavad. Ravand va tartibi istifodai mablagi muassisahoi talimi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va oinnomai muassisai talimi surat megirad.
  5. Faoliyati khojagidorii muassisahoi talimi dar doirai maqsad va vazifahoe, ki dar oinnomai onho peshbini shudaand, az jumla farmoishhoi davlati, muayyan karda meshavad. Muassisahoi talimi uhdadorand, ki farmoishi davlati va farmoishhoro oid ba furushi mahsulot (kor va khizmatrasoni) dar hajmi na beshtar az farmoishhoi dakhldor ijro namoyand. Muassisahoi talimii davlati huquq dorand baroi qone gardonidani talaboti khud mahsulot, kor va khizmatrasoniro bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzori oid ba kharidi davlatii mol, kor va khizmatrasoni kharidori namoyand.
  6. Muassisai talimi metavonad bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston mablagi ilovagi, az jumla asoriro, bo rohi khizmatrasonii ilovagii pulaki va amaligardonii faoliyati digar, ki oinnomaash peshbini kardaast, inchunin az hisobi ehsonkori va pardokhthoi maqsadnoki shakhsoni voqei va huquqi, az jumla khoriji, jalb namoyad.
  7. Manbahoi ilovagii mablagguzorii muassisahoi talimi inho meboshand:

-daromad az furushi mahsulot, ijroi kor va khizmatrasonii muassisahoi talimiyu istehsoli;

— voridot az ijroi kor va khizmatrasonie, ki khususiyati ilmi va ilmiyu metodi dorand;

— tayyorkuni, takmili ikhtisos va bozomuzii pulakii mutakhassison dar muassisahoi talimii davlati dar asosi  shartnoma;

— faoliyati istehsoliyu tijorati dar ravandi talim va digar namudhoi faoliyat, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston man nakardaast, ba sharte ki  onho bar zarari faoliyati asosii muassisai talimi naboshand;

-pardokhthoi ikhtiyorii ehsonkori va digar mablage, ki az tashkilothoi davlati, gayridavlati va shakhsoni voqei vorid meshavand;

-grantho;

— qarzhoi  tashkilothoi qarzi.

  1. Meyorhoi mablagguzorii muassisahoi talimii gayridavlati az meyorhoi mablagguzorii muassisahoi talimii davlati dar qalamravi dakhldor kam buda nametavonand. Mablagguzorii muassisahoi talimii gayridavlati az hisobi muassis (muassison) surat megirad.
  2. Davlat, az jumla maqomoti mahallii hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, metavonand muassisahoi tomaktabi va talimii tahsiloti umumii gayridavlatiro, ki az akkreditatsiyai davlati guzashtaand, dar doirai kharojoti talimu tarbiyai tarbiyagirandagon va khonandagoni muassisahoi tomaktabi va talimii tahsiloti umumii davlati az jihati moliyavi dastgiri namoyand.

Moddai 56. Andozbandi dar sohai maorif

  1. Muassisahoi talimi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston andoz mesuporand, az andoz ozod karda meshavand va yo az digar imtiyozhoi andozbandi istifoda mebarand.
  2. Bo maqsadi jalbi sarmoyai (investitsiyai) dokhiliyu khoriji ba sohai maorif davlat baroi shakhsoni voqei va huquqi, az jumla khoriji, ki sohai maorifi Jumhurii Tojikistonro mablagguzori mekunand, metavonad hama guna imtiyozho, az jumla imtiyozhoi andozbandi peshbini namoyad. Tartib va andozai imtiyozhoi mazkurro Kodeksi andozi Jumhurii Tojikiston va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston muqarrar mekunand.

Moddai 57. Huquqhoi molumulkii muassisahoi talimi

  1. Molu mulki muassisahoi talimiro vositahoi asosi va gardon, inchunin molu mulki digare, ki muassis (muassison) bo huquqi idorakunii operativi vobasta namudaand, tashkil medihand. Muassisahoi talimi molu mulki mazkurro bo tartib va shartu sharoithoi muayyannamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston sohibi, istifoda va ikhtiyordori menamoyand.
  2. Muassisahoi talimi molu mulki bo huquqi idorakunii operativi vobastashudaro tibqi tainoti vazifavii onho istifoda mebarand va huquq nadorand, ki onro hamchun vositai kafolati ijroi uhdadorihoi khud yo uhdadorihoi shakhsoni seyum, az jumla ba sifati garav, istifoda barand va hamchunin huquq nadorand, ki molu mulki az hisobi mablagi bujeti davlati ba dast ovardashudaro begona kunand, hamchun qarz dihand yo ba tavri digar ikhtiyordori namoyand.

Moddai 58. Faoliyati pulakii muassisahoi talimi

  1. Muassisahoi talimi huquq dorand, ki faoliyati talimi va muvofiq ba ikhtisoshoi dakhldori sohavi faoliyati talimii pulakiro ba roh monand.
  2. Faoliyati talimii pulaki qisme az faoliyati talimii muassisai talimi meboshad, ki bo farmoish va az hisobi farmoishgar dar asosi qarordodi khizmatrasonii talimii pulaki ba roh monda meshavad.
  3. Ijrokunanda (muassisai talimi) tibqi qarordodi  khizmatrasonii talimii pulaki uhdador meshavad, ki bo suporishi farmoishgar bo rohi amali namudani barnomahoi talimii dakhldor, barnomahoi tayyor namudani mutakhassisoni kasbi talaboti  farmoishgarro (yo shakhsro) ba tahsilot qone gardonad. Farmoishgar uhdador meshavad, ki mablagi khizmatrasonii mazkurro tibqi muqarrarot pardokht kunad va dar ravandi tahsil faolona ishtirok namoyad.
  4. Muassisai talimi huquq dorad mablagi tahsilro baroi khonandagon va donishjuyoni doroi dastovardhoi namoyoni talimi yo ilmi, inchunin khonandagon va donishjuyoni ba dastgirii ijtimoi niyozdoshta kam kunad. Asosho va tartibi kam kardani mablagi tahsil baroi hamai khonandagon va donishjuyon naboyad khususiyati tabizi (diskriminatsoni) va (yo) intikhobi doshta boshad.
  5. Mablagi khizmatrasonii talimii pulaki bo muassis (muassison), maqomoti dakhldori idorakunii maorif va siyosati ziddiinhisori muvofiqa karda meshavad.
  6. SHakli namunavii qarordod oid ba khizmatrasonii talimii pulaki az jonibi maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif tasdiq karda meshavad.
  7. Dar muassisahoi talimii davlati bo khohishi  padaru modari (shakhsoni onhoro ivazkunandai) khonandagon va donishjuyon talimi ilovagii pulaki dar asosi shartnoma tashkil karda meshavad.
  8. Talimi ilovagii pulaki berun az naqshai talimi az rui samthoi zerin amali megardad:

— barnomahoi alohidai talimi va fanhoe, ki dar standarthoi davlatii tahsilot peshbini nashudaand;

— omuzishi  amiqi  mavzui  darsho, agar   chunin   omuzishro   namudi dakhldori muassisai talimi muayyan nakarda boshad;

— digar namudhoi talim berun az standarthoi davlatii tahsilot.

  1. Ba omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif, rohbaroni sinfho, murabbiho, parastoron, mamuriyati muassisahoi talimi jamovarii mablagi naqd va gayrinaqdi az talimgirandagon va padaru modari onho (shakhsoni onhoro ivazkunandai) man ast.
  2. Ba omuzgoroni hamai namudhoi muassisahoi talimi amali namudani faoliyati pulakii omuzgori va digar namudi faoliyati tijorati, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston  man  nakardaast,  dar   asosi  shartnoma ijozat doda  meshavad.
  3. Muassisahoi talimii gayridavlati huquq dorand, ki dar asosi shartnoma khizmatrasonii pulakii talimiyu tarbiyavi, az jumla talim dar doirai standarthoi davlatii tahsilotro ba roh monand. Munosibati bayni muassisai talimii gayridavlati, talimgiranda va padaru modar (shakhsoni onhoro ivazkunanda) bo shartnomae tanzim megardad, ki darajai tahsilot, muhlati talim, andoza va tartibi pardokhti talim va sharthoi digarro muayyan menamoyad.
  4. Faoliyati pulakii muassisahoi talimii gayridavlati faoliyati tijorati hisobida nameshavad, ba sharte ki daromad az chunin faoliyat purra baroi pardokhti kharojoti ravandi talimu tarbiya va takmili on, az jumla baroi pardokhti muzdi mehnat dar muassisai talimii  marbuta, sarf  karda shavad.

Moddai 59. Jubroni zarari az tahsiloti besifat rasondashuda

  1. Muassisai talimi uhdador ast zarari ba talimgiranda az tahsiloti besifat rasondashudaro jubron namoyad. Zarari az tahsiloti besifat ba talimgiranda rasonidashuda zarare meboshad, ki bo gunohi muassisai talimi dar holati nomatlub ijro kardani talaboti standarthoi davlatii tahsilot, barnoma va naqshahoi talimi, miqdor va davomnokii soathoi talimii dar naqshai talimi peshbinishuda rasonida shudaast.
  2. SHakhse, ki az tahsiloti besifat zarar didaast, huquq dorad az muassisai talimi jubroni onro dar shaklhoi zerin talab namoyad:

— tahsiloti takrori dar hajmi zaruri dar hamon muassisai talimi;

— mablagi baroi tahsil pardokhtshudaro pas girad.

  1. Zarari az tahsiloti besifat rasonidashuda dar holati ba muvofiqa narasidani tarafho tibqi qarori sud jubron karda meshavad.

Moddai 60. Zaminai moddiyu tekhnikii muassisahoi talimi

  1. Ba zaminai moddiyu tekhnikii muassisahoi talimi bino, inshoot, kommunikatsiya, tajhizoti talimi, vositahoi naqliyot, qitai zamin va digar molu mulk, ki ba muassisahoi talimi dakhl dorand, dokhil meshavand.
  2. Zaminai moddiyu tekhnikii muassisahoi talimi dar asosi prinsipi afzaliyatnoki va mutobiqi meyorhoi muqarrargardida tashakkul meyobad.
  3. Vositahoi naqliyot, ashyo va tajhizoti talimro gayrimaqsadnok istifoda burdan va yo az muassisahoi talimi berun barovardan man ast.
  4. Qitai zamin ba muassisahoi talimi baroi istifodai bemuhlat bo tartibi muqarrarnamudai Kodeksi zamini Jumhurii Tojikiston doda meshavad. Istifodai qitai zamini roygon ba muassisahoi talimi dodashuda khilofi tainoti on man ast.
  5. Dar qitai zamine, ki baroi istifoda ba muassisahoi talimi doda shudaast, sokhtani digar bino va inshooti gayrisohavi man ast.

Moddai 61. SHartnoma dar borai tayyor namudani mutakhassison

Mutakhassison dar asosi shartnomahoi bayni muassisahoi talimi va vazoratho, idoraho, shakhsoni voqei va huquqi, az jumla khoriji, bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tayyor karda meshavand.

Moddai 62. Fondhoi sohai maorif

  1. Dar sohai maorif mumkin ast baroi behtar gardonidani ravandi talimu tarbiya va takmili on, tahkimi zaminahoi moddiyu tekhnikii soha, hifzi ijtimoi va dastgirii omuzgoron va digar kormandoni soha, talimgirandagon fondhoi mukhtalif tasis doda shavand, ki tartibi tasis va faoliyati onhoro qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar menamoyad.
  2. Dar muassisahoi talimii tahsiloti umumii asosi va miyonai umumi fondi talim ba andozai na beshtar az 1 foizi smetai kharojoti muassisahoi talimi tasis doda meshavad. Fondi mazkur inchunin az manbahoi zerin tashakkul yofta metavonad:

— mablagi khayriyae, ki az ehsonkorii shakhsoni voqei va huquqi ba dast omadaast;

— mablaghoi digare, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar namudaast.

  1. Fondi talim baroi tamini talaboti moddi va istemolii khonandagon az oilahoi kambizoat, digar namudhoi yorii moddi, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar namudaast, guzaronidani chorabinihoi solimgardoniyu manavi, havasmandgardonii omuzgoronu khonandagon sarf karda meshavad.

Moddai 63. Ehsonkori dar sohai maorif

  1. SHakhsoni voqei va huquqi, az jumla khoriji, metavonand tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston baroi muassisahoi talimu tarbiya, manzilgoh (khonahoi istiqomati, khobgohho), binohoi talimi va yorirason sokhta, onhoro bo tajhizot, asbobu anjomi lozimi mujahhaz namoyand, tariqi ehsonkori kitob, molu mulk va mablag khayr namoyand. Baroi chunin shakhsoni voqei va huquqi imtiyozho muqarrar karda meshavand, ki tartib va andozai onhoro qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad.
  2. Baroi shakhsoni voqei va huquqie, ki tariqi ehsonkori muassisahoi talimi sokhta, onhoro ba molikiyati davlati mesuporand, mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va bo qarori Hukumati Jumhurii Tojikiston imtiyozhoi ilovagi muqarrar karda meshavand.
  3. Muassisahoi talimi metavonand mablagi khayriyai az hisobi ehsonkoron ba dast omadaro bo maqsadi takmil dodani zaminai moddiyu tekhnikii muassisa, tasisi fondi talim va behtar gardonidani ravandi talimu tarbiya istifoda barand.

Moddai 64. Hifzi salomati va tashkili khuroki umumi dar sohai maorif

  1. Faoliyati sohai maorif bo nazardoshti zarurati tamini hifzi hayot va salomatii talimgirandagon ba roh monda meshavad.
  2. Muassisahoi talimi sharoiti zaruriro, ki ba hifz va tahkimi salomatii talimgirandagon, inchunin inkishofi jismonii onho nigaronida shudaast, muhayyo mesozand.
  3. Muassisahoi talimi huquq dorand, ki khuroki umumii talimgirandagonu omuzgoron va digar kormandoni sohai maorifro mustaqilona az hisobi mablagi dar ikhtiyorashon buda tashkil namoyand.
  4. Maqomoti mahallii hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, shakhsoni voqei va huquqi metavonand dar tashkili khuroki umumii roygon baroi tarbiyagirandagoni muassisahoi tomaktabi, khonandagoni muassisahoi tahsiloti umumi va khuroki umumii imtiyoznok baroi khonandagonu donishjuyoni muassisahoi talimii tahsiloti ibtidoi va miyonai kasbi kumak rasonand.
  5. Maqomoti dakhldori davlati ba muassisahoi talimu tarbiya baroi tamini hifzi hayot va salomati, inchunin inkishofi jismonii talimgirandagon yorii zaruri merasonand.
  6. Baroi tashkili khizmatrasonii tibbi va bekhatarii sharoiti talimu tarbiyai talimgirandagon maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif, maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati, maqomoti mahallii idorakunii maorif, maqomoti idorakunii tandurusti va tashkilothoi on, rohbaroni bevositai muassisahoi talimu tarbiya masul meboshand.
  7. Hizmatrasonii tibbi bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston baroi talimgirandagoni hama namudhoi muassisahoi talimi roygon ast.
  8. Muassisahoi talimi baroi az tashkhisi tibbi guzaronidani omuzgoron mablagi zaruri judo menamoyand.

BOBI 7.

HAMKORII  BAYNALMILALI DAR SOHAI MAORIF

 

Moddai 65. Hamkorii baynalmilali dar sohai maorif

  1. Hamkorii baynalmilali dar sohai maorif tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston va dar asosi shartnomahoi baynalmilalii etirofnamudai Tojikiston amali megardad.
  2. Maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif maqomi mutamarkazi tamomi sokhtorhoi sohai maorif dar bakhshi hamkorii baynalmilali bo muassisayu digar tashkilothoi baynalmilalii davlathoi khoriji va muqimi Jumhurii Tojikiston ba hisob meravad.
  3. Maqomoti dakhldori davlati, muassisahoi talimi, muassisayu digar tashkilothoi sohai maorif huquq dorand dar muvofiqa bo muassis (muassison) va maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif bo muassisayu digar tashkilothoi khoriji va baynalmilali robita barqaror namoyand.
  4. Tahsil, takmili ikhtisos va bozomuzii shahrvandoni khoriji dar muassisahoi talimii Jumhurii Tojikiston, inchunin tahsil, takmili ikhtisos va bozomuzii shahrvandoni Jumhurii Tojikiston dar muassisahoi talimii digar davlatho bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston va shartnomahoe, ki az jonibi maqomoti davlatii idorakunii sohai maorif, muassisahoi talimi va digar tashkilotho ba imzo merasand, dar muvofiqa bo muassis (muassison) amali karda meshavand.

Moddai 66. Faoliyati iqtisodii khoriji

  1. Maqomi vakolatdori davlati dar sohai maorif, muassisahoi talimi, digar tashkilothoi sohai maorif tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston metavonand doroi huquq ba faoliyati iqtisodii khoriji boshand, az nomi khud bo tarafi khoriji dar muvofiqa bo muassis (muassison) sozishnomaho bandand va digar sanadhoro ba imzo rasonand.
  2. Muassisahoi talimie, ki bo faoliyati iqtisodii khoriji mashguland, metavonand dar bonkhoi tijoratii Jumhurii Tojikiston bo asori milli va khoriji surathisobho kushoyand.
  3. Mablage, ki az faoliyati iqtisodii khoriji ba muassisahoi talimi vorid meshavad, bo huquqi molikiyat ba onho taalluq dorand yo dar huquqi idorakunii operativii onho qaror megirand va onhoro biduni ijozati muassisahoi mazkur giriftan mumkin nest. Mablagi mazkur ba maqsadi rushdi muassisai talimi, tahkimi zaminai moddiyu tekhnikii on, havasmandgardonii omuzgoron va digar kormandoni sohai maorif istifoda burda meshavad.
  4. Muassisahoi talimi, digar tashkilothoi sohai maorif yakjoya bo tashkilothoi khoriji metavonand tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston korkhonahoi mushtarak tasis dihand.

 

BOBI 8. MUQARRAROTI HOTIMAVI

Moddai 67. Javobgari baroi rioya nakardani talaboti Qonuni mazkur

SHakhsoni voqei va huquqi baroi rioya nakardani talaboti Qonuni mazkur bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.

Moddai 68. Dar borai az etibor soqit donistani Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai maorif»

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 17 mayi soli 2004 «Dar borai maorif» (Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 2004, №5, mod. 345; s. 2005, №12, mod. 655; s. 2006, №12, mod. 546; s. 2008, №6, mod. 465; s. 2009, №3, mod. 81; №5, mod. 336; №7-8, mod. 500; s. 2010, №7, mod. 566; s. 2011, №3, mod. 176) az etibor soqit donista shavad.

Moddai 69. Tartibi mavridi amal qaror dodani Qonuni mazkur

Qonuni mazkur pas az intishori rasmi mavridi amal qaror doda   shavad.

Prezidenti Jumhurii Tojikiston                                      Emomali Rahmon

sh.Dushanbe, 22 iyuli soli 2013,

Инчунин кобед

Hurdani obi mani az tarafi mard yo zan

Hurdani obi mani az tarafi zan kori noravo va nosazo ast va inro tib mahkum …