GISTOLOGIYA (Histologia; az yun. histos – bofta va …logiya), boftashinosi, yak sohai morfologiya, ki sokhtor, inkishof va faoliyati boftahoi hayvonoti serhujayra va odamro meomuzad. G. bo sitologiya (talimot dar borai hujayra, sokht va faoliyati on) zich aloqamand ast. Sokhti har yak bofta dar jarayoni ontogenez (takmili fardii organizm, ki az bordorshavii hujayratukhm sar meshavad) inkishof meyobad. Binobar in, G. bo embriologiya (ilmest, ki organizmro to tavalludi on meomuzad) marbut ast. Fasli G., ki inkishofi organizmro meomuzad, gistogenez (tavlidi boftaho) nomida meshavad.
Usuli asosii tadqiqi G. istifoda az mikroskop ast. Hususan tadqiqi ultramikroskopii sokhtorho ahamiyati kalon doshta, on imkon medihad, ki hujayra va boftaho amiq omukhta shavand.
G.-i muosir robitai bayni sokhtori hujayra, bofta va uzvro bo faoliyati onho muqarrar mesozad. Bo maqsadi omuzishi qonuniyathoi inkishofi boftaho az usuli kishti onho (nig. Kishti hujayra va boftaho) istifoda mekunand. Tadqiqi boftahoe, ki dar mavridi bemori tagyir yoftaand, vazifai patogistologiya ast. Mafhumi G.-ro s. 1819 olimi nemis K. Mayer ba ilm dokhil kardaast. Asosi metodologiyai G.-ro dar s-hoi 30-yumi a. 19 nazariyai hujayra, ki T. SHvann ba vujud ovarda bud, tashkil kard. Dertar tasviri morfologiyu fiziologii hujayra asosi G.-i muosir gardid. Dar nimai duyumi a. 19, sipas dar avvali a. 20 dalelhoi asosnoki ilmi roje ba boftahoi pustparda, mushak va asab ba vujud omadand.
Dar Tojikiston G. chun ilmi mustaqil s. 1939 badi tashkili kafedrai gistologiyai DDTT ba nomi Abuali ibni Sino ravnaq yoft. Tadqiqoti olimoni kafedra ba masalai morfologiyai balandkuhi, shifoi zakhm dar sharoiti kuhiston, gipertrofiyai gurdai sangpusht, kabutar va kallamushhoi safed, morfogenez va regeneratsiyai uzvu boftaho dar jonvaron, faoliyati mitozii parenkhimai gurda dar sharoiti gunogun, qobiliyati tajdidii jigar va gadudhoi limfa hangomi tasiri omilhoi nomusoid, tasiri changi pakhta ba luobpardai rohi nafas, boftai dandon ba mavodi plomba va g. bakhshida shudaand. Roje ba G. dar In-ti zoologiya va parazitologiyai AI JT, In-ti gastroenterologiya, In-ti chorvodorii AIK JT va kafedrai fiziologiyai odami DMT niz pajuhish anjom doda meshavad.
Инчунин кобед
LATIFAHO
TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …