علم

تسویرهای روی سنگ، که برای درک نمودن تفکر بشر قدیم و تصوّرات نسبت به محیط پیداکردة او کمک می‌رسانند، مورد توجّه محقّقان تاریخ باستان قرار گرفته‌اند. در بسیار ناحیه‌های آسیای میانه هزاران تصویرهای در صخره‌ها کندشده موجودند، که مشهورترین آنها تصویرهای سیملیتاش در فرغانه[1] و لنگرکیشت در پامیر غربی می‌باشد[2]. …

اقیرقیرها- این گیاهیست، که در همة کوهستان و بلندیهای آسیای مرکزی، از جمله در تاجیکستان می‌روید. ریشه‌اش، که در طبّ همین قسمش استفاده می‌شود، به درازی انگشتی، کمی باریکتر از آن، خوشبو می‌باشد. قوّت آن تا هفت سال باقی می‌ماند.  میزاجش در درجة سوم گرم و خشک است. خیسلتهای شفابخش …

یک گروه عملداران عالی‌مقام دربار غزنوی با سرداری حاجب به وصیّت سلطان محمود عمل نموده، پسر خرد او-محمّد را به تخت نشاندند. ولی پسر بزرگ وه‌ای-مسعود از این حال باخبر شده، به مقابل محمّد سر برداشت. مسعود به چشمان محمّد میل کشیده، او را با فرزندانش در قلعه‌ای حبس کرد …

جنگ یکم جهانی، که عاقبت و افادة بحران عمومی کاپیتالیزم به شمار می‌رفت، این بحران را تیز و تند گردانده امپریالیزم جهانی را سست نمود. کارگران و سولداتها 27 فوریه (12 مارت) سال 1917 در پیتراگرد شورش برداشته، پادشاه را از تخت سرنگون کرده، ساویتهای دیپوتتهای کارگران و سولداتها را …

بادیان-این دو نوع است: بادیان عادّی (ارپه‌بادیان) و بادیان ختایی-این ستارشکل است. بادیان عادّی نیز دو نوع دارد: صحرایی و بوستانی. بهترین آن عادّی بوستانی آن است. این تخم معلوم و مشهور می‌باشد. میزاج بوستانی آن در اوّل درجة سوم گرم و در درجة یکم خشک است. ولیا حکیم بوقرات …

ما در اساس متریالهای آرشیالوگی انکشاف تدریجی قوّه‌های استحصال‌کنندة جمعیّت دورة پلیالیت آسیای میانه را مورد تدقیق قرار دادیم. امّا مسئلة تکامل تدریجی اجتماعی این جمعیت نهایتدرجه مرکّب است. حتّی قانونیّتهای اساسی ترقّیات آن در اثرهای متخصصان سوسیالاگیه نیز به طور مکمّل آموخته نشده است، ملاحظه و خلاصه‌های پیشنهادشده موضوع …

یونوچق-این را در یک قطار محلهای تاجیکان رشقه می‌نامند، که شکل ادبی تاجیکی‌اش همین اصل، ولی «یونچقق» از ترکی داخل شده است. این رستنی به همه معلوم می‌باشد، زراعت می‌کنندش.  میزاجش در درجة یکم گرم و تر است. بعضیها در درچة دوّم گرم و خشک نیز گفته‌اند.  خیسلتهای شفابخش آن: …

توربود-این ریشة گیاهیست بیرونش مایل به سیاهی، درونش سفید و سبک، میانخالی نیمانند، دو طرف آن شلمک دارد. این گیاه در سرزمین و کوههای آسیای مرکزی نیز می‌روید. گیاهش پایهدار، برگش مانند برگ لوبیا و پیچک کلان است، گردهای آن باریک، گلش آسمانگون و در پایهش می‌باشد. ثمرش مانند تخم …

در آسیای میانه از مرحلة بعد حیات بشر اوّلیه – پلیالیت میانه یادگاریهای فراوان باقی مانده است. این زمان نشو و نمای مدنیّت مستی، زمان موجودیّت نیندیرتلها بود، که در حدود پلیالیت میانه و بالا از آنها انسان نوع امروزه تشکّل یافته است. در این دور قوّه‌های استحصال‌کنندة جمعیت نسبت …

تخمینن 40-35 هزار سال پیش تشکّل نوع امروزة بشر homo sapiوns صورت می‌گیرد. در این دوره اسباب و آلات سنگی باسرعت تکمیل می‌یابد. به عوض سه-چار نمود اساسی آلتهای زمان مستیی اسباب و ابزارهای گوناگون سنگی به وجود می‌آیند. با تکمیل اسباب و آلات حجم آنها خردتر و وسیله‌های شکار …