یونوچقه

یونوچق-این را در یک قطار محلهای تاجیکان رشقه می‌نامند، که شکل ادبی تاجیکی‌اش همین اصل، ولی «یونچقق» از ترکی داخل شده است. این رستنی به همه معلوم می‌باشد، زراعت می‌کنندش.  میزاجش در درجة یکم گرم و تر است. بعضیها در درچة دوّم گرم و خشک نیز گفته‌اند.  خیسلتهای شفابخش آن: اگر این را بخورند، درون را ملایم می‌کند، قوّت باه می‌بخشد، ولی شکم را دم نیز می‌نماید. اگر با شکر با مداومت بخورند، بدن را فربه می‌نماید، خون سالم از آن پیدا می‌شود.

ین را کوفته، با عسل خمیر ساخته گذاشته بندند، ورم خنک را تخلیل می‌دهد؛ با سرکا سرشته گذاشته بندند، ورم گرم را می‌گرداند. اگر یونچققه را پخته، روزی دو بار به مبداع عصبها گذاشته بندند، علّت لرزک را دفع می‌کند.

توخمش در دواگی نظر به قسمهای دیگر آن قویتر است، ولی خصلت قبضکنندگی دارد. اگر این را بخورند، منی و شیر پیدا می‌کند، بدن را فربه می‌گرداند، هیز را روان می‌سازد، خصوصاً در حمام و یا بعد از حمام کردن تناول نمایند، در این عمل قویتر است؛ برای دگلی عضوهای درون سینه و سرفه دارو می‌شود. قوّتش تا پنج سال باکی می‌ماند.

میکدار یک بار خوردن از تخمش در یک روز از 7 تا17، 5 گرمّ است.  ز یونچققه روغن هم تییار می‌کنند به این طریق:

تخمش را کوفته، کمتر آب گرم بر آن پاشیده نم گرانه، بعد به واسطة فشار دادن روغنش را می‌ستانند.
آب برگ تر و تازه‌اش را گرفته، برابر آن آب از بالایش روغن زیتون انداخته، در ظرفی با آتش ملایم می‌جوشانند. جوششش بسنده گردد، زود از آتش فرود می‌‌آورند-این روغن یونچققه حساب می‌یابد.

مالیدن و خوردنش کج شدن رویی و لرزک را شفا می‌بخشد.  گر یونچققة خشک را بخورند، درون را می‌بندد.  گولش در دواگی نظر به تخمش زیادتر می‌باشد. اگر دود این را بردوام بگیرند، کج شدن روی را به اب را می‌آورد.