Чугрофия

Гидросфера чист? Дар сатхи Замин об моддаест, ки дар сатхи Замин васеъ пахн гардидааст. Вай дар се холат дучор мешавад: сахт, моеъ ва бухор. Аз хамин сабаб об на факат дар укёпусхо, бахрхо, инчунин дар хушки (дарёхо, кулхо, обанборхо, ботлокхо, пиряххо, обхои зеризамини) ва кабати поёнии атмосфера (хамчун буги ноаён) …

Укёнуси Олам (Чахон). Ба харита ва глобус назар андозем, ба осони мефахмем, ки хамаи укёнусхо, бахрхо бо якдигар пайваст мебошанд. Онхо дар сатхи Замин кабати яклухти обро ташкил медиханд, ки онро Укёнуси Олам меноманд. Оби он такрибан 71 фоизи сатхи кураи Заминро ишгол намудааст. Бокимондаи он (29 фоиз) ба хушки …

Дар каъри Укёнуси Олам вобасга ба сохти кишри Замим се минтакаи баланди дар чукурихои гуногун хосил гардидаанд:  пастоби материки (дар чукурии то 200-400 метр), нишебии материки (аз 2000 то 3000 метр). мачрои укёнуси (дар чукурии аз 3000 метр зиёд). Релефи сатхи онхо гуногун мебошад. Хамворихо асосан дар пастоби материки ва …

Каъри укёнус монанди сатхи Замин релефи гуногун дорад. Шакли асосии редефи каъри укёнусро хамворихо, теппахо ва куххо ташкил медиханд. Хамвори ва теппахои каъри укёнус дар чукурихои 3000-6000 метр васеъ пахн гардидаанд. Онхо 40 фоизи масохати Укёнуси Оламро ишгол менамоянд. Баландии теппахо 50-500 метрро ташкил медихад. Чунин теплахо хусусан дар каъри …

Минералхо ва чинсхои кухи. Дар кишри Замин якчанд хазор минерал ва чинсхои кухи пахн гардидаанд. Пайдоиши онхо ба якдигар вобаста мебошад. Дар зери таъсири ходисахои беруни (гарми, хунуки, боришот, обхои равон, бод) ва тагйиротхое, ки дар дохили кишри Замин (харорат ва фишору тазйик) ба амал меоянд, минералхо аз як шакл …

Ба тарзи гуногун хобидани чинсхои кухи. Сатхи кишри Замин аз хамворихо, теппахо, куххо, водихои дарёхо, фурухамидагахо иборат аст. Инхо шаклхои гуногуни релеф мебошанд. Кабатхои чинсхои кухи бошанд, ба шакли онхо мувофик хобидаанд. Онро аз руи расм фахмидан мумкин аст. Дар хамвори ба таври уфуки (хобиши хамворй), дар теппахо барчаста, дар …

Руй додани зилзила ба ходисаи чойивазкунии моддаи кисми болоии мантия ва таркишу зуд чой иваз кардани кабатхои кишри Замин вобаста мебошад. Зилзилахои халокатовар ва харобиовар асосан дар хатхои шикастаи кишри Замин рух медиханд. Зилзилахо хоси минтакахои куххои чавон мебошанд. Аз хамин сабаб зилзилахои сахт дар нохияхои кухсор ба вучуд меоянд. …

Пайдоиш ва шакли вулконко. Чинсхои кухие, ки кишри Заминро таркиб додаанд, дар таркиби худ моддахои радиоактиви доранд. Онхо дар зери Замин хангоми ба кисмхои таркиби чудо шудан (тачзия шудан) харорати зиёд хорич мекунанд. Дар зери таъсири харорати баланд дар кишри Замин чинсхои сахт метафсанд, вале тахти фишори кабатхои болоии каъри …

Шумо медонед, ки кишри Замин аз ду кисм иборат аст: 1.Барчастагихои матсрики (хушкй). 2. Хамии каъриукёнуси. Сатхи онхо  аз пастию баландихои гуногуншакл ва гуногунмикёс иборат аст. Хамаи онхо  пастй ва баландихои сатхи хушки (материкхо) ва хамии каъри укёнусхоро ташкил медиханд. Аммо релефи хушки ва каъри укёнусхо ба гуногуншаклии худ нигох …

Кух чист? Хама гуна барчастагии сатхи Заминро кух намегуянд. Чунин барчастагихо на факат дар сатхи хушки, инчунин дар каъри укёнус хам вомехуранд. Барчастагиеро, ки баландии нисбии он аз 200 метр зиёд нест ва аз махали атроф кам фарк мекунад, теппа мегуянд. Теплахо алохида-алохида ва катор-катор мешаванд. Барчастагии хушкие, ки баландиаш …