ДАСТУРАМАЛ «Дар бораи тартиби хисоб ва пардохт намудани андоз аз фоида»

1. МУКАРРАРОТИ УМУМИ
2. Дастурамал дар бораи тартиби хисоб ва пардохт намудани андоз аз фоида (минбаъд – Дастурамал) дар асоси кисми 9 моддаи 158 Кодекси андози Чумхурии Точикистон тахия гардида, тартиби хисоб ва пардохт намудани андоз аз фоидаро муайян менамояд.
3. Дастурамал супорандагон, тартиби хисоб ва пардохт, пешниходи хисоботи андози фоида ва дигар чихатхои андозбандии андози фоидаро ба таври мукаммал муайян менамояд.
4. СУПОРАНДАГОНИ АНДОЗ
5. Супорандагони андоз аз фоида шахсони хукуки (ба истиснои шахсоне, ки чавобгуи шартхои низомхои махсуси андозбанди хастанд) ба хисоб мераванд.

Филиалхо ва намояндагони шахсони хукукии резиденти ва вохидхои алохидаи онхо наметавонанд супорандагони мустакили андоз аз фоида бошанд.

Мисол: Чамъияти Дорои масъулиташ махДуДи «Дорои» мохи январи соли 2013 ба кайД гирифта шуД. Чун Чамъият Дар асоси боби 43 КоДекси анДози Чумхурии Точикистон супоранДаи анДози низоми соДДакарДашуДаи анДозбанДи барои сохибкории хурД ба хисоб мераваД, аз ин ру, Дар соли 2013 супоранДаи анДози фоиДа шуДа наметавонаД.

Мисол: Чамъияти саххомии пушиДаи «Осиё» супоранДаи анДози фоиДа буДа, Дар хуДуДи Дигар нохияхои Чумхурии Точикистон филиалхо ва намоянДагихои хуДро ДораД. Дар ин мисол, филиалхо ва намоянДагихои Чамъияти саххомии пушиДаи «Осиё» наметавонанД супоранДагони мустакили анДоз аз фоиДа бошанД.

4. Барои максадхои андозбанди мутобики Дастурамали мазкур ба сифати андозсупоранда хама гуна субъекти хоричие, ки шахси вокеи намебошад хамчун корхона барраси мегардад, агар исбот накунад, ки мутобики талаботи моддаи 147 Кодекси андоз ба сифати иштирокчии созишномаи сохибии муштарак баромад мекунад.

Новобаста аз шакли ташкили-хукукие, ки субъекти хоричи дар давлати хоричи ба кайд гирифта шудааст ва ё ин ки новобаста аз далели хамчун шахси хукуки эътироф шудан ё нашудани он дар давлати хоричи, фаъолият ё ин ки даромади аз манбахои дар худуди Чумхурии Точикистон гирифтаи ин субъекти хоричи фаъолият, ё ин ки даромади корхонаи хоричи эътироф карда мешавад. Ба истиснои талаботи банди 87 Дастурамал дар холати фаъолият ё ин ки даромади гирифтаи шахси вокеии хоричи дар доираи шартномаи шарикияти одди (шартномаи фаъолияти муштарак) мутобики моддаи 1058 Кодекси граждании Чумхурии Точикистон ба рох монда шуда бошад.

3. ОБЪЕКТИ АНДОЗБАНДЙ
4. Барои резидент даромади умуми объекти андозбандии андоз аз фоида мебошад, ки ба маблаги тарххои пешбининамудаи Дастурамали мазкур кам карда мешавад.
5. Даромадхо, манфиатхо ва фоидахои андозсупоранда дар шакли пули ва модди (гайримодди), аз чумла тамоми воридоте, ки боиси афзоиши дороихои софи андозсупоранда мегардад, даромади умуми мебошад. Воридоте, ки аз андоз аз фоида озод аст, хамчун даромади умуми ба хисоб гирифта намешавад.

Даромади умуми мутобики Дастурамали мазкур афзун шудани манфиати иктисоди дар сурати ворид шудани дороихо (маблаги пули, амволи модди ва гайримодди) аз тахвили молхо (ичро кор ва хизматрасони) ё ин ки ичрои ухдадорихо (хисоббаробаркуни), ки арзиши холиси дороии андозсупорандаро зиёд мекунад, дониста мешавад. Даромади гайритичорати ва амалиётии андозсупоранда низ хамчун даромади умуми дониста мешавад.

а) ба даромади гайритичорати ва амалиётии андозсупоранда инхо дохил мешаванд:

-чаримахо, фоизхо, пушаймонахо аз натичаи вайрон шудани шартхои созишномахо аз чониби карздорон эътирофшуда, инчунин бо тарики суди мукарраршуда;

-дороихои ройгон, аз он чумла аз иштирокдорон (саххомон), ё ин ки тухфа гирифташуда, ки арзиши амволи ройгон гирифташуда дар асоси нарххои бозори дар лахзаи гирифтан муайян карда мешавад;

-маблаги аз хисоби пушонидани зарари хисобкардашудаи аз чониби карздорон эътирофшуда, инчунин бо тарики суди мукарраршуда;

-фоидаи солхои пешина, ки дар соли хисоботи ошкор карда шуд;

-маблаги карзхои кредитори ва депонента, ки хангоми аз хисоби мухосиби хамчун карзхои беарзиш баровардани онхо мухлати даъво гузаштааст;

-фаркияти мусбии курби асъори милли ва азнавнархгузории асъори хоричи, карзхои дебитории бо асъори хоричи кайдшуда;

-фоизхои дар асоси шартномаи карзи ва гарав бадастомада;

-маблаги ичора, роялти ва дигар шаклхои мукофотпули барои хукуки истифодабари.

б) барои максадхои Дастурамали мазкур даромадхои зерин хамчун даромади умуми эътироф карда намешаванд:

• аксизхо, андоз аз фуруши алюминии аввалия;

-маблаги гирифтаи андозсупоранда дар асоси шартномахои комиссиони, фармоиши ва дигар шартномахои шабех, ки ба истиснои маблаги мукофотпули ва чуброни харочоти комиссионер ба манфиати комитент, принсипал пардохт карда мешавад. Дар сурати риоя нашудани талаботи конунгузории граждании Чумхурии Точикистон чихати шартномахои мазкур ё ин ки мазмуни шартномахо ба шакли он мувофикат накунад, макомоти андоз метавонад шартномахои мазкуррро хамчун шартномахои хариду фуруш барраси намояд. Дар ин асос даромади умуми бо максадхои хисоб намудани андози фоидаи шартномахои комиссиони, фармоиши ва дигар шартномахои шабех хамчун шартномахои хариду фуруш маблаги умумии гирифтаи андозсупоранда (агент) дониста мешавад;

-гарав, агар шартнома ба гаравгиранда додани амволи гаравро пешбини карда бошад, ба истиснои холатхое, ки амволи гарав ба сохибии гаравгиранда дода мешавад;

• аз чониби гаравдиханда гирифтани маблаги асосии карз, гарави ба андозсупоранда додашуда;
• арзиши молу мулке, ки ба сифати аъзохакии сахми ва (ё) сахм дар сармояи оинномавии (шарикии) андозсупоранда гирифта шудааст;
• маблаги пуле, ки андозсупоранда – эмитент аз пахнкунии сахмияхои баровардааш гирифтааст.

Мисол: ЧДММ «Дорои» 5 январи соли 2017 ба кайД гирифта шуД. Муассисони Чамъият Ду нафар шахсони вокрии резиДенти мебошанД. ФонДи оинномавии Чамъият хангоми бахайДгири 10 000 сомони эълон карДа шуд. Арзиши моликияти муассисон, ки барои бунёди фонди оинномави вориД шуДааст, ДаромаДи Чамъият ба хисоб намераваД ва аз ин ру, бо андози фоида андозбанди намегардад.

Хангоми минбаъД хам аз хисоби муассисон ва ё ин ки аз хисоби фоиДаи софи Чамъият афзун намудани фонди оинномавии Чамъият даромад эътироф карДа намешаваД, агар чунин афзункуни Дар асл чой Дошта бошаД ва мутобики талаботи КоДекси гражДании Чумхурии Точикистон, Конуни Чумхурии Точикситон «Дар бораи чамъияти масъулияташ махДуД» ва Конуни Чумхурии Точикистон «Дар бораи бакайДгирии шахсони хукуки ва сохибкорони инфироДи» ба кайД гирифта шуДа бошаД.

7. Объекти андозбандии гайрирезиденте, ки фаъолияташро дар Чумхурии Точикистон тавассути муассисаи доимй амалй менамояд, даромади умумии аз манбаъхои Чумхурии Точикистон, ки ба маблаги тарххои пешбининамудаи Дастурамали мазкур нисбати чунин даромад кам карда шудааст, мебошад.

Мисол: Ширкати хоричии «Star» Дар Давоми 150 рузи таквими Дар ууДуДи Чумуурии Точикистон тавассути корманДон ва шахсони кирояшуДа ба хизматрасони машеул аст. Мутобиуи талаботи моДДаи 12 КоДекси анДоз фаъолияти ширкати хоричи Дар ууДуДи Чумуурии Точикистон бо максаДи анДозбанДи уамчун муассисаи Доимии еайрирезиДент Дониста мешаваД.

Дар ин мисол мутобиуи талаботи банДи 4 Дастурамали мазкур ширкати хоричии «Star» супоранДаи анДози фоиДа Дониста мешаваД. ДаромаДи умумии Дар ууДуДи Чумуурии Точикистон баДастоварДаи ширкат бо назарДошти тарууои ичозатДоДашуДаи банДи 7 Дастурамал, объекти анДозбанДии анДози фоиДа уисобиДа мешаваД.

8. Дар сурати дар Чумхурии Точикистон чойгир будани манбаи даромад намудхои даромади умумии гайрирезидент, ки ба муассисаи доимии он алокаманд нест ва чавобгуи талаботи боби 33 Дастурамал мебошад, дар манбаи даромад бе тархи харочот андозбандй мегарданд.
9. Хангоми гирифтани даромад аз фуруш ё супурдани амвол ва (ё) хукукхои молумулкй, ки бо муассисаи доимии гайрирезидент дар Чумхурии Точикистон алокаманд нест, объекти андозбандй даромади умумии бо маблагхои дар асоси Дастурамали мазкур тархшаванда тарх кардашуда мебошад.
10. МАНБАИ АНДОЗБАНДЙ
11. Даромади умумй барои давраи андоз, ки ба маблаги тарххои мукарраркардаи Дастурамали мазкур, ба истиснои холатхои мукаррарнамудаи банди 13 кам карда шудааст, манбаи андоз мебошад.
12. Даромадхое, ки резидент дар давоми давраи андоз дар Чумхурии Точикистон ва берун аз худуди он гирифтааст ё ин ки бояд гирад, даромади умумии резидент хисобида мешавад.

Мисол: ЧДММ «Дорои» Дар чамъбасти соли 2017 аз таувили мол, ичрои кор ва хизматрасони аз манбауои Дар ууДуДи Чумуурии Точикистон вокеъбуДа, 700 000 сомони ДаромаД гирифт. Гайр аз ин, Чамъият аз хизматрасони ва фоизуои амонатгузории бонкии бонки хоричи 150 000 сомони ДаромаД гирифт.

Дар ин мисол объекти анДозбанДии анДози фоиДа уам ДаромаДи Дар ууДуДи Чумуурии Точикистон – 700 000 сомони ва уам ДаромаДи берун аз он гирифтаи Чамъият – 150 000 сомони, яъне 850 000 сомони мебошаД.

12. Даромади умумии гайрирезидент, ки фаъолияташро дар Чумхурии Точикистон тавассути муассисаи доимй амалй менамояд, аз даромадхои алокаманд ба ин муассисаи доимй иборат мебошад, ки хамин шахс гирифтааст (бояд гирад).
13. Даромади умумии гайрирезидент аз манбаъхои дар Чумхурии Точикистон бадастовардаи у, ки ба муассисаи доимиаш алокаманд нест, манбаи андози гайрирезидент хисобида мешавад.
14. Манбаи андози хар як намуди даромадхое, ки нисбати онхо меъёрхои гуногуни андоз мукаррар шудааст, алохида муайян карда мешавад.
15. ТАСХЕХИ ДАРОМАД
16. Дар холатхои пурра ё кисман баргардонидани молхо, кабул нашудани корхо ё хизматрасонихо ва тагйир ёфтани шартхои ахд даромад аз тахвили молхо, ичрои корхо ва хизматрасонихо тасхех карда мешавад.
17. Хачми даромади умумии чунин давраи андоз, ки дар муддати он молхо баргардонида шуданд ё шартхои ахд тагйир ёфтанд, тавассути тасхехи даромад тагйир дода мешавад.
18. Дар холати ба низоми махсуси андозбандй гузаштан ва ё ин ки баракс мутобики талаботи мукаррарнамудаи низомхои махсуси андозбандй тасхехи даромади умумй низ анчом дода мешавад:

а) андозсупорандагоне, ки то гузариш ба низоми соддакардашудаи андозбандй хангоми хисоб намудани андозхо усули хисобу замкуниро истифода мебурданд, хангоми гузариш ба усули соддакардашуда бояд чунин коидахоро риоя намоянд:

-то гузариш ба низоми соддакардашудаи андозбандй ба манбаи андозбандй маблагхои пулии то гузариш бадастовардашудаи аз руи шартномахое, ки ичрои онхоро андозсупоранда баъди гузариш ба низоми соддакардашуда анчом медихад, дохил карда мешавад;

-ба манбаи андозбандй маблагхои пулие, ки баъди гузариш ба низоми соддакардашуда ба даст омадааст ва мутобики коидахои бахисобгирии андозии усули хисобу замкунй ба объекти андозбандй хамчун даромади низоми умумии андозбандй дохил карда шуда буд, ба инобат гирифта намешавад.

б)   ба даромади андозсупорандаи низоми соддакардашудаи андозбандй хангоми гузариш ба низоми умумии андозбандй даромад аз тахвили молхо, ичрои корхо ва хизматрасонихои давраи дар низоми соддакардашуда будан, ки пардохти (кисман пардохти) он то рузи гузариш анчом дода нашудааст, дохил карда мешавад.

Даромади дар зербанди б) зикршуда хамчун манбаи андози давраи охирини андозии то гузариш ба низоми умумии андозбандй дониста мешавад.

6. МЕЪЁРХОИ АНДОЗ
7. Бо назардошти мукаррароти бандхои 19 ва 20 Дастурамал фоидаи андозсупоранда бо маблаги зарари тибки банди 61 Дастурамал ба давраи минбаъдаи то 3 солро дарбаргиранда кам карда шуда, аз руи меъёрхои зерин андозбанди карда шавад:

а)    барои фаъолият оид ба истехсоли молхо:

• аз 1 январи соли 2013 – 15 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умуми;
• аз 1 январи соли 2015 – 14 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умуми;
• аз 1 январи соли 2017 – 13 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умуми.

Фаъолият оид ба истехсоли молхо – ин фаъолияти сохибкори, ки даромад асосан аз сохаи истехсоли ва фуруши молхои (моликияти моддии) истехсолнамудаи худи сохибкор анчом дода мешавад.

б)  барои дигар намудхои фаъолият:

• аз 1 январи соли 2013 – 25 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умуми;
• аз 1 январи соли 2015 – 24 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умуми;
• аз 1 январи соли 2017 – 23 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умуми.

Илова ба андози фоида аз намояндагони доимии шахсони хукукии хоричии дар худуди Чумхурии Точикистон фаъолияткунанда бо меъёри 15 фоиз андоз аз фоидаи соф гирифта мешавад.

19. Намудхои даромади умумии гайрирезидент, ки банди 8 Дастурамал пешбини намудааст, мутобики мукаррароти банди 121 Дастурамал андозбанди карда мешавад.
20. Фоидаи гайрирезидент аз фуруш ё супурдани амвол ва (ё) хукукхои молумулки, ки бо муассисаи доимии он дар Чумхурии Точикистон алокаманд намебошад ва банди 9 Дастурамал пешбини намудааст, бо тархи маблагхои мутобики Дастурамали мазкур тархшаванда, аз руи меъёри 25 фоиз, вале на кам аз 1 фоизи даромади умуми андозбанди мешавад.
21. 20¹. Фоидаи тавозунии вокеан бадастовардаи Бонки миллии Точикистон ба бучети давлати аз руи меъёрхое, ки дар моддаи 12 Конуни Чумхурии Точикистон «Дар бораи Бонки миллии Точикистон» мукаррар шудаанд, пардохта мешавад.
22. ТАРХХО АЗ ДАРОМАДИ УМУМЙ
23. Тамоми харочоти тасдикшудаи вокеан анчомдодаи марбут ба давраи хисоботии бо гирифтани чунин даромад алокаманд, ки ба Дастурамали мазкур мухолифат намекунанд, аз даромади умуми тарх карда мешаванд, аз чумла:

а)  харочоти тасдикшудаи ухдадорихои андоз, ба истиснои андоз аз фоидаи дар худуди Чумхурии Точикистон ё дар давлатхои дигар супоридашуда;

б)    харочоти тасдикшудаи музди мехнат, харочоти сафархои хизматии кормандон дар доираи меъёрхои мукарраршуда;

в)  харочоти тасдикшудаи вобаста ба хариди ашёи хом, маводхо, энергияи вокеан дар давраи андоз истифода шуда, ба истиснои харочоти вобаста ба сохтмон, харидории воситахои асоси ва васли онхо аз чумла, харочоти фаркияти манфии курби асъор ва фоизхои карзи, инчунин харочот барои зиёдкунии арзиши дороихо (харид, истехсол, сохтмон, васл, насб ва гайрахо), ки тибки бандхои 102 ва 103 Дастурамал хусусияти асоси (капитали) доранд ва харочоте, ки мутобики боби 19 Дастурамал бояд тарх нашаванд.

22. Дар асоси хуччатхои ба таври дахлдор ба расмият даровардашуда, ки харочоти вокеии вобаста ба гирифтани чунин даромадро тасдик менамоянд, тархи харочот ичозат дода мешавад.

Харочоти асоснок (харочоти бо гирифтани даромад алокаманд) гуфта, харочоти аз чихати иктисоди вокеъиятдошта, ки бо арзиши пули инъикос шудааст, дониста мешавад. Харочоти аз чихати хуччати асоснок гуфта, харочотеро меноманд, ки бо хуччатхои мутобики конунгузории Чумхурии Точикистон пешбинишуда, аз он чумла моддаи 12 Конуни Чумхурии Точикистон «Дар бораи бахисобгирии мухосиби ва хисоботи молияви» тасдик карда шудааст.

Бар замми асоснокии иктисоди инчунин конунгузории андоз аз андозсупоранда тасдики хуччатии дар асл вокеъ шудани харочотхоро талаб менамояд. Яке аз хуччатхои тасдиккунандаи харочот – ин шартномаи граждани-хукуки буда, хамчун манбаи иттилоотие мебошад, ки аз он хусусияти харочоти андозсупоранда ва хамзамон аз чихати иктисоди максаднок (асоснок) будани он маълум мегардад.

23. Хангоми хисоби фоидаи андозбандишаванда агар хамон як харочот дар якчанд моддаи харочот пешбини шуда бошад, ин харочот танхо як маротиба тарх карда мешавад.
24. Чаримахо, фоизхо (пеняхо), ноустуворонахои таъиншуда ё эътирофшудаи вобаста ба гирифтани даромади умуми, ки бояд аз хисоби андозсупоранда пардохта шаванд (шудаанд), ба истиснои онхое, ки бояд ба бучет ворид гарданд, тарх карда мешаванд.
25. Маблаги андоз аз арзиши иловашуда, ки барои максадхои андоз аз арзиши иловашуда ба хисоб гирифтани он ичозат дода намешавад, дар арзиши молхо, ичрои корхо, хизматрасонихо ба инобат гирифта мешавад.
26. ТАРХ БАРОИ ПАРДОХТХОИ ЭХСОНКОРИ
27. Ба андозаи на бештар аз 10 фоизи фоидаи андозбандишаванда тархи пардохтхо барои ташкилотхои эхсонкори ва ичрои фаъолияти эхсонкори дар хачми вокеии маблагхои пардохтшуда, ичозат дода мешавад.
28. Хамчун пардохтхои эхсонкори дар шакли молу мулк маблаги вокеии пардохтхои эхсонкори хурдтарини яке аз ин ду бузургихо – арзиши бозории молу мулк ё арзиши аслии он ба хисоб меравад.

Мисол: АнДозсупоранДа ба 1000 сомони молу мулк хариДа, ин молу мулкро ба ташкилоти эхсонкори меДихаД. Агар арзиши бозории ин молу мулк Дар лахзаи хайр намуДан 1500 сомониро ташкил ДихаД, пас харочоти Дар асл карДа Дар намуДи молу мулки 1000 сомониро ташкил меДихаД. Агар арзиши бозории ин молу мулк Дар лахзаи хайр намуДан 800 сомониро ташкил ДихаД, пас харочоти Дар асл карДа Дар намуДи амвол 800 сомониро ташкил меДихаД. Хамзамон хачми хаДДи нихоии тарх бо бузургии хаДДи акал аз Ду бузурги: 1) хачми Дар асл карДашуДаи харочот ё 2) 10 фоизи фоиДаи анДозбанДишаванДаи анДозсупоранДа махДуД мебошаД. Бигузор Дар мисоли мо 10 фоизи фоиДаи анДозбанДишаванДаи анДозсупоранДа 900 сомониро ташкил ДихаД. Пас Дар холати якум хачми хаДДи нихоии тарх 900 сомониро ташкил меДихаД, гарчанДе хачми Дар асл карДа шуДаи харочот ба 1000 сомони баробар аст. Дар холати Дуюм хачми хаДДи нихоии тарх 800 сомониро ташкил меДихаД.

Мисол: ДаромаДи умумии ЧДММ «Орзу» Дар чамъбасти соли 2017 маблаеи 1 000 000 сомониро ташкил намуД. Маблаеи тарххои ичозатДоДашуДа бе назарДошти маблаехои эхсонкори 800 000 сомони аст.

Чамъият Дар соли 2017 ба таври ройгон ба хонаи куДакон «НавзоД» ба маблаеи 50 000 сомони курпа ДоДааст. Нархи бозории курпахо 60 000 сомониро ташкил меДихаД.

Бо максаДи муайян намуДани маблаеи ичозатДоДашуДаи тар.х.хо барои эхсонкори мутобики мукаррароти банДхои 26 ва 27 Дастурамал чунин хисобкунихо карДа мешаваД:

1. Бузургии нисбатан хурДтари арзиши моли ДоДашуДаро муайян мекунем: 50 000 < 60 000, арзиши моли ДоДашуДа аз арзиши бозории он камтар аст, асос арзиши камтар, яъне 50 000 сомони гирифта мешаваД;
2. Маблаеи максималии тархи ичозатДоДашаванДаи эхсонкориро муайян мекунем:

(ДаромаДи умуми – тарххо бе назарДошти маблаеи эхсонкори) х 10%.

(1 000 000 – 800 000) х 10% = 20 000 сомони.

Бинобар ин, гарчанДе Чамъият Дар асл ба маблаеи 50 000 сомони ба хонаи куДакон эхсон намуД, вале маблаеи максималии тархи ичозатДоДашуДа хангоми хисоб намуДани анДози фоиДа на бояД аз 20 000 сомони зиёД бошаД.

Хисоби нихои:

ДаромаДи умуми – 1 000 000 сомони;

Тар.х.хо бо назарДошти маблаеи эхсонкори – 820 000 сомони;

ФоиДаи анДозбанДишаванДа (1 000 000 – 820 000) = 180 000 сомони.

9. МАХДУДУИЯТИ ТАРХХО НИСБАТИ ФОИЗХО
10. Агар бандхои 29 ва 30 Дастурамал мукаррароти дигареро пешбини накунад, хачми дар асл пардохтшудаи фоизхо барои хар як карз, аммо ба андозаи на бештар аз маблаги секаратаи фоизхои бо истифодаи меъёри бозтамвили Бонки миллии Точикистон хисобшуда (бояд хисоб карда шавад), ки дар давраи андоз амал мекунад, тарх карда мешавад. Хамин банд нисбати фоизхои супоридашаванда тибки шартномахои ичораи молияви (лизинг) низ татбик мегардад.
11. Хангоми харидори намудан ва (ё) сохтани воситахои асосии истехлокшаванда фоизхои карзхои пардохташуда ё харочоти ба тагйирёбии арзиши то ба истифода додани онхо таъсиррасонанда, аз даромади умумии солона тарх карда намешаванд, вале арзиши чунин воситахои асосиро зиёд менамоянд.
12. Агар зиёда аз 25 фоизи хисса дар сармояи оинномавии (шарикиаш) корхона мустаким ё гайримустаким ба гайрирезидентхо ё шахсони хукукии аз андоз аз фоида озод тааллук дошта бошад, доир ба хар як карзи дар доираи давраи андоз истифодашуда фоизхои пардохташуда мувофики банди 28 хамин Дастурамал тарх карда мешаванд, аммо хамзамон маблаги нихоии фоизхое, ки мутобики банди 1 Даструамал тарх мешаванд, бо маблагхои зерин махдуд мегарданд:

а)  хама гуна даромади фоизии чунин корхона, чамъи

б) 50 фоизи бузургие, ки дар натичаи кам кардани даромади умумии (гайр аз даромади фоизии) ин корхона ба тарххои мутобики кисми мазкур ичозатшуда, ба истиснои тарххо нисбати фоизхо хосил шудааст.

Мисол: ЧСП «ХушнуД» 1 январи соли 2017 ба мухлати як сол ба маблаеи 100 000 сомони бо меъёри солонаи 35 фоиз карз гирифт. Бо тамом шуДани мухлати карз анДозсупоранДа вазифаДор аст, ки маблаеи асосии карз ва фоизхои онро ба маблаеи 35 000 сомони парДохт намояД. Меъёри бозтамвили (рефинансирования^ Бонки миллии Точикистон Дар соли 2017 ба 7 фоиз (шартан) баробар аст.

Бо максаДи ба тарххо хангоми хисоб намуДани анДози фоиДа бурДани харочоти фоизхо Чамъият бояД чунин амалхоро ичро намояД:

1. Меъёри бозтамвили (рефинансированияи) Бонки миллии Точикистон барои Давраи истифоДаи карз муайян намояД. (меъёри мазкурро аз сомонаи Бонки милли www.nbt.tj Дарёфт карДан мумкин аст).
2. Меъёри бозтамвили (рефинансированияи) Бонки миллии Точикистонро ба 3 зарб намуДа, фоизи максималии тарххои ичзоатДоДашуДаро муайян менамоем. Агар меъёри мазкур Дар Давраи истифоДаи карзхо ба тарафи зиёДшави ё ин ки камшави таейир ёфта бошаД, пас нишонДиханДаи миёнаро муайян мекунем.

7 х3% =21% меъёри максималии фоизхо хангоми ба хисоб гирифтани тарххои истифоДаи карз.

100 000 х 21% = 21 000 сомони, маблаеи максималии тарххо хангоми хисоб намуДани анДози фоиДа..

Мисол: ЧСП «ХушнуД» 1 январи соли 2017 ба муулати 1 сол аз муассиси хуД, ки гарирезиДенти Чумуурии Точикистон мебошаД Дар уачми 500 000 сомонй бо 30 фоизи солона карз гирифт. Хиссаи иштироки гайрирезиДент Дар сармояи оинномавии Чамъият 40 фоизро ташкил меДиуаД.

Бо тамом шуДани муулати карз анДозсупоранДа вазифаДор аст, ки маблаги асосии карз ва фоизуои онро ба маблаги 175 000 сомонй парДохт намояД. Меъёри бозтамвили (рефинансированияи) Бонки миллии Точикистон Дар соли 2017 ба 7 фоиз (шартан) баробар аст.

Дар чамъбасти соли 2017 Чамъият чунин нишонДиуанДауо ДораД:

-ДаромаДи умумии Чамъият аз таувили молуо, ичрои кору хизматрасонй – 1 000 000 сомонй;

-ДаромаДи Чамъият Дар шакли фоизуо аз амонати Депозитй – 30 000 сомонй;

-тарууои ичозатДоДашуДа, ба истиснои тарууои харчи фоизуо – 800 000 сомонй;

КаДами аввал, мутобики банДи 28 Дастурамал уисоб намуДани маблаги максималии тарууо оиД ба истифоДаи фоизуо:

7х3% = 21% меъёри максималии таруи ичозатДоДашуДаи истифоДаи фоизуо.

500 000 сомонй х 21% = 105 000 сомонй маблаги максималии ичозатДоДашуДаи тарууо, уангоми уисоб намуДани анДози фоиДа.

КаДами Дуюм, мутобики банДи 30 Дастурамал уисоб намуДани маблаги максималии тарууо оиД ба истифоДаи фоизуо:

(ДаромаДи умумй бе назарДошти ДаромаД аз фоизуо – тарууо бе назарДошти харочоти фоизуо) х 50%;

(1 000 000 -800 000) х50% = 100 000

100 000 + 30 000 = 130 000 сомонй, маблаги максималии харочот барои фоизуо, ки мутобики мукаррароти банДи 30 Дастурамал пешбинй шуДааст, мебошаД.

Дар натича Ду нишонДиуанДаи мауДуДиятуо барои тарууо бо макраДи уисоб намуДани анДози фоиДа уосил шуД, 105 000 сомонй (банДи 28 Дастурамал) ва 130 000 сомонй(банДи 30 Дастурамал). Бузургии нисбатан камтар 105 000 сомонй аст. Аз ин ру, Чамъият бо максаДи уисоб намуДани анДози фоиДа тару карДани маблаги 105 000 сомониро уукук ДораД:

ДаромаДи умумй: 1 030 000 (1 000 000 + 30 000)

Тарууо:               905 000 (800 000 + 105 000)

ФоиДаи анДозбанДишаванДа: = 125 000 (1 030 000 – 905 000).

10. ТАРХХО НИСБАТИ КАРЗХОИ БЕЭЪТИМОД (ШУБХАНОК)
11. Тарх нисбати карзи беэътимод (шубханок), яъне маблаге, ки бояд ба андозсупоранда пардохта шавад, вале бо сабаби гайри кобили пардохт будан ё бархам дода шудани карздор, андозсупоранда онро пурра гирифта наметавонад, ё имконияти гирифтани он аз шахси карздор ё шахси сеюм аз эхтимол дур аст ва ба суратхисоби пардохти он дар давоми се сол аз лахзае, ки чунин пардохт бояд анчом дода мешуд, ягон пардохт сурат нагирифтааст, ичозат дода мешавад.
12. Карзхои беэътимоди (шубханоки) вобаста ба тахвили молхо, ичрои корхо ва хизматрасонихо танхо дар сурате, ки даромади марбут ба онхо каблан ба даромади умумии аз фаъолияти сохибкори бадастомада дохилшуда тарх карда мешавад.

Мисол: ЧДММ «Сино» Дар соли 2015 барои ЧСП «Авесто» ба маблаеи 90 000 сомони корхои сохтмони оиД ба сохтани анборхонахоро ичро карД. Мохи феврали соли 2015, баъДи имзои санаДи ичрои корхо, ЧДММ «Сино» ДаромаД Дар хачми 90 000 сомониро эътироф намуДа, Дар чамъбасти соли 2015 бо анДози фоиДа анДозбанДи намуД. Аз Давраи имзо шуДани санаДи ичрои корхо ЧСП «Авесто» Дар асоси хисобномахои пешнихоДшуДа ягон парДохт накарД.

Дар асоси мукаррароти банДи 31 Дастурамал ЧДММ «Сино» хукук ДораД маблаеи карзДории ЧСП «Авесто»-ро хангоми хисобкунии анДози фоиДаи соли 2017 хамчун карзи беэътимоД эътироф намуДа, ба хисоби тарххои ичозатДоДашуДа бараД.

33. Хангоми хамчун карзи беэътимод (шубханок) эътироф шудан ин маблагхо бояд аз дафтархои мухосибавии андозсупоранда бароварда шаванд.
34. Бонкхо, ширкатхои карзи ва ташкилотхои амонатии карзии хурд ба тархи 90 фоизи хиссачудокунихо ба захира барои пушонидани талафхои эхтимоли доир ба карзхо (минбаъд – захира) мувофики коидахои ташаккули ин захира ва таснифи карзхои мукаррарнамудаи Бонки миллии Точикистон (ба истиснои карзхои стандарти, карзхое, ки барои максадхои лизинг ё таъминоти бегарав, карзхои ба фоидаи тарафхои бо хам алокаманд ё ин ки тибки ухдадорихои тарафхои бо хам алокаманд ба шахсони сеюм дода шудаанд) хукук доранд.
35. Хиссачудокунихо аз руи карзхое, ки дар захира зиёда аз 2 сол пас аз анчом ёфтани мухлати пешбининамудаи шартномаи карзи нигох дошта шудаанд, ба даромади бонкхо, ширкатхои карзи ва ташкилотхои амонатии карзии хурди зикршуда дохил карда мешаванд.
36. Тарх кардани карзхои беэътимод (шубханок) аз 10 фоизи даромади дар давраи хисоботи бадастовардашуда зиёдтар ичозат дода намешавад.
37. Дастурамал оид ба муайян намудани маблаги ичозатшавандаи тарх нисбати карзхои беэътимод аз даромади умуми барои максадхои пешбининамудаи бандхои 34, 35 ва 36 Дастурамали мазкур мутобики кисми 6 моддаи 115 Кодекси андози Чумхурии Точикистон макоми ваколатдори давлати дар мувофика бо Бонки миллии Точикистон ва Вазорати молияи Чумхурии Точикистон тасдик менамояд.
38. ТАРХИ ХИССАЧУДОКУНИХО
    БА ФОНДХОИ ЗАХИРАВИИ СУГУРТА
39. Шахси хукукие, ки ба фаъолияти сугуртавИ машгул аст, хукук дорад тархи хиссачудокунихоро ба фондхои захиравии сугуртавИ мувофики тартиб ва меъёрхое, ки Хукумати Чумхурии Точикистон бо пешниходи Вазорати молияи Чумхурии Точикистон ва Кумитаи андози назди Хукумати Чумхурии Точикистон мукаррар намудааст, анчом дихад.
40. ТАРХХО НИСБАТИ ХАРОЧОТ БАРОИ ТАДКИКОТИ ИЛМИ, КОРХОИ ЛОИХАКАШИ ВА ТАЧРИБАВИЮ КОНСТРУКТОРИ
41. Харочот барои тадкикоти илмИ, корхои лоихакашИ ва тачрибавию конструктории вобаста ба гирифтани даромади умумИ, ба истиснои харочот барои хариди воситахои асосИ, васлкунИ ва дигар харочоти хислати асосИ дошта, анчом дода мешавад.

Асос барои тархи чунин харочот супоришхои техникИ, хуччатхои лоихавию сметавИ, санади корхои ичрошуда ва санадхои кабули зинахои ичрошудаи чунин корхо ба хисоб мераванд.

40. Хангоми аз тарафи ташкилотхое, ки тадкикоти илмИ, корхои лоихакашИ ва (ё) тачрибавию конструкториро ба сифати ичрочИ (пудратчИ ё зерпудратчИ) анчом медиханд, талаботи банди 39 Дастурамал оид ба хисоб нагирифтани харочот барои харидани воситахои асосИ, васли онхо ва дигар харочоти дорои хусусияти асосИ, татбик намешавад. Харочоти зикршуда хамчун харочот барои амалИ намудани фаъолияти ин ташкилотхо, ки барои гирифтани фоида (даромад) равона шудааст, хисобида мешавад.

Дар сурате фаъолият тадкикоти илмИ хисобида мешавад, ки усулхои илмИ ва кори мунтазам, аз фарзия то тачрибагузаронИ, инчунин мушохида, бахогузорИ ва хулосабарории мантикиро дарбар гирад. Кор бояд ба принсипхои илми табиИ, биологИ, кимиёгИ ва ё коркарди инжинерию тадкикоти компютерИ асос ёфта бошад.

Дар асоси банди 39 Дастурамали мазкур тархи чунин харочотхои вобаста ба ичрои корхо ичозат дода мешавад: тахияи лоихаи саноатИ ё техникИ; коркарди истехсолИ; тадкикоти амалиётИ; моделсозии математикИ ва тахлил; лоихакашИ; сохтан ва таъмини фаъолияти намунахои озмоишИ; коркарди таъминоти барномавИ; кор болои чихатхои тичоратИ, хукукИ ва маъмурии технологияхои патентии дар натичаи тадкикотхо коркардшуда ва гайрахо.

Ба харочоти дар асоси бандхои 39 ва 40 Дастурамал тархшаванда инхо мисол шуда метавонанд; музди маоши олимони ба тадкикот машгулбуда; арзиши ашёи хом ва махсулоти дар лабораторияхо сарфшуда; пардохти хизмати экспертони намунахои озмоиширо санчида; харочоти барои муайян намудани бехатари ва самаранокии махсулоти истехсолшаванда сарфшуда ва гайрахо.

13. ТАРХИ МАБЛАГХОИ ХИССАЧУДОКУНИХОИ
    ИСТЕХЛОКИ ВА ДИГАР ТАРХХО АЗ РУИ ВОСИТАХОИ
    АСОСИИ ИСТЕХЛОКШАВАНДА
14. Мувофики мукаррароти хамин кисм хиссачудокунии истехлокии воситахои асоси ва дороихои гайримоддие, ки дар фаъолияти сохибкори истифода мешаванд, бояд тарх карда шаванд.

Хиссачудокунии истехлоки доир ба воситахои асоси ва дороихои гайримоддие, ки дар фаъолияти сохибкори истифода намешаванд (дар фаъолияти гайрисохибкори истифода мешаванд) хисоб ва тарх карда намешаванд.

42. Ба воситахои асосии зерин хиссачудокунихои истехлоки хисоб карда намешавад:

• замин, чорво, асархои санъат, захирахои молию модди, аз чумла объектхои сохтмонашон нотамом ва тачхизоти васл нашуда, инчунин амволе, ки арзишаш хангоми муайян намудани манбаи андозбандишавандаи соли равон пурра тарх карда мешавад ва дигар дороихое, ки истехлок намешаванд;
• воситахои асосие, ки ройгон гирифта шудаанд;
• воситахои асосие, ки арзишашон пештар пурра тарх шуда буд;
• воситахои асосии ташкилотхои гайритичорати, муассисахои давлати ва иттиходияхои чамъияти, аз чумла воситахои асосие, ки онхо барои гирифтани даромад истифода мебаранд.

43. Бо гуруххои зерини истехлоки воситахои асосии истехлокшаванда таксим мешаванд:

ГУРух	Намуди молу мулк	Меъёри истехлок (%)
1.	Техникаи автотрактории рохсози, асбобу анчом ва лавозимоти махсус, мошинахои электронии хисоббарор, дастгоххо ва воситахои махаллии коркарди маълумот	20
2.	Автомобилхои боркаш, автобусхо, автомобилхои махсус ва ядакхо. Мошинахо ва тачхизот барои тамоми сохахои саноат, истехсолоти рехтагари, тачхизоти охангарию прессхо, тачхизоти сохтмон, мошинахо ва тачхизоти кишоварзи, автомобилхои сабукрав ва мебели идора.	15
3.	Мошинахо ва тачхизоти куввадиханда, тачхизоти техники, тачхизоти турбини, мухаррикхои электрики, генераторхои дизели, воситахои интиколи барк, тачхизоти электрони, воситахои алока ва хатхои кубур	8
4.	Бинохо, иншоот ва иморатхо, воситахои наклиёти рохи охан, бахри, дарёи ва хавои	7
5.	Дороихои истехлокшавандае, ки ба дигар гуруххо мансуб нестанд	10

44. Хиссачудокунии истехлоки доир ба хар гурухи воситахои асоси бо рохи татбики меъёри банди 43 Дастурамали мазкур нишондодашуда, нисбат ба тавозуни арзиши гурух дар охири соли таквими хисоб карда мешавад. Хиссачудокунии истехлоки нисбат воситахои асоси ва дороихои гайримоддии дар давоми соли таквими воридшуда (хоричшуда) аз мохи таквимии пас аз истифода додани вокеии (аз истифода баровардани вокеии) онхо анчом дода (катъ карда) мешавад.
45. Хиссачудокунии истехлоки доир ба гурухи 4 на аз руи гурухбанди, балки барои хар як воситаи асоси дар алохидаги хисоб карда мешавад.
46. Тавозуни арзиши гурух дар охири соли андози ба маблаге баробар аст, ки бо тарики зайл муайян карда мешавад (вале бояд аз сифр кам (манфи) набошад):

• тавозуни арзиши гурух дар охири соли гузашта, бо назардошти тархи маблагхои истехлоки барои соли гузашта, инчунин маблаге, ки дар бандхои 48 ва 49 Дастурамал пешбини шудааст;
• чамъи арзиши воситахои асоси мутобики бандхои 41 ва 102-103 (ба истиснои зиёдшавии арзиши дороихо хангоми азнавнарзгузори) Дастурамал, ки дар давоми сол ба гурух чамъ мешавад, боназардошти банди 44 Дастурамал ва банди 53 Дастурамал (дар кисми харочоти таъмире, ки тарх ичозат дода намешавад) тархи;
• маблаги хангоми фуруши воситахои асоси тибки талаботи банди 44 Дастурамал дар давоми соли андози гирифташуда, ки дар асоси нархи фуруш мукаррар мешавад.

47. Агар тавозуни арзиши гурухи муайяни воситахои асоси дар охири соли андозбанди аз сифр кам бошад, андозсупоранда бояд бузургии мутлаки чунин баланси арзишро ба сифати даромад ба даромади умуми хамрох намояд ва баланси арзиши чунин гурухи воситахои асосиро ба сифр баробар кунад.

Бузургии манфии баланси арзиши гурухи муайяни воситахои асоси маънои онро дорад, ки дар давоми соли андозбанди маблаги аз фуруши воситахои асосии ин гурух бадастомада аз маблаги (бузургии) баланси арзиши ин гурухи воситахои асоси дар охири соли гузашта бо тархи истехлок барои соли гузашта, бо назардошти зам кардани арзиши воситахои асосие, ки ба гурух дар давоми соли андоз илова карда шудаанд, зиёд мебошад.

48. Агар арзиши тавозуни гурух дар охири сол аз 50 нишондиханда барои хисобхо камтар бошад, арзиши тавозуни гурух тарх карда мешавад.
49. Агар тамоми воситахои асосии гурух фурухта, дода шуда ё ин ки аз эътибор сокит шуда бошад, пас арзиши тавозуни гурух дар асоси банди 44 Дастурамал тарх карда мешавад.
50. Арзиши воситахои асосии барои ичораи молиявй (лизинг) додашуда (аз руи ичораи молиявй (лизинг) гирифташуда) дар тавозуни арзиши гурухи дахлдори ичорагир хисоб карда мешавад.
51. Барои ичорадех маблаги асосие, ки барои воситахои асосии ба ичораи молиявй (лизинг) додашуда ба у пардохта шудааст, хамчун маблаге баррасй мегардад, ки хангоми фуруши чунин воситахои асосй (бо нархи фуруш) дар давоми соли андозй гирифта шудааст, агар воситахои асосй ба тавозуни арзиши гурух то интиколи онхо ба ичораи молиявй (лизинг) дохил карда шуда бошанд. Барои ичорагир маблаги асосие, ки он ба ичорадех мепардозад, хамчун нархи хариди воситахои асосй баррасй мегардад.
52. ТАРХХО НИСБАТИ ХАРОЧОТИ ТАЪМИРИ ВОСИТАХОИ
    АСОСИИ ИСТЕХЛОКШАВАНДА
53. Харочоти таъмири воситаи асосии шомили гурухи мазкур дар хачми вокеии маблагхои чунин таъмир, вале на бештар аз 10 фоизи тавозуни арзиши гурух дар охири соли таквимй барои тарх кардан ичозат дода мешавад.
54. Дар сурати зиёда аз 10 фоизи тавозуни арзиши гурухро ташкил намудани маблаги вокеии харочоти таъмир, маблаги зиёдатй ба афзоиши тавозуни арзиши хамин гурух дохил карда мешавад.

Мисол: АнДозсупоранДа таъмири воситахои асосии ба гурухи 1 шомилбуДаро ба маблаги 5 000 сомонй таъмир намуД. Арзиши тавозунии гурухи 1 Дар охири соли 2017 бе назарДошти мауДуДияти банДи 52 Дастурамал ба 30 000 сомонй баробар аст.

30 000 х 10% = 3 000 сомонй – маблаги мауДуДият барои таъмири воситахои асосии гурухи 1.

5 000 – 3 000 = 2 000 сомонй – мабалги харочоте, ки анДозсупоранДа барои таъмири воситахои асосй хангоми хисоб намуДани анДози фоиДа хукуки тархкунй ДораД.

3 000 сомонй ба арзиши воситауои асосии гурухи 1 зам карДа мешаваД.

30 000 + 3 000 = 33 000 сомонй арзиши воситауои асосии гурухи 1 бо назарДошти махДуДиятхои банДхои 52 ва 53 Дастурамал.

33 000 х 20% = 6 600 сомонй – маблаги хиссачуДокунии истехлокии воситахои асосии гурухи 1.

15. ТАРХХО НИСБАТИ САХМХОИ СУГУРТАВИ
16. Сахмхои сугуртавй, ки сугуртакунандагон дар асоси шартномахои сугуртаи хатмй мепардозанд, ба истиснои сахмхои сугуртави тибки шартномахои дорои хусусияти чамъшаванда ва баргардонидашаванда, бояд тарх карда шаванд
17. ХАРОЧОТ БАРОИ КОРХОИ ЧУСТУЧУИЮ ГЕОЛОГИВА КОРХОИ ОМОДАГИ БА ИСТИХРОЧИ ЗАХИРАХОИ ТАБИИ
18. Харочот оид ба корхои чустучуию геологи ва омодагИ ба истихрочи захирахои табии хамчун маблаггузори ба воситахои асосие, ки гурухи алохидаро ташкил медиханд, барраси мегардад ва бояд аз даромади умуми мутобики боби 13 Дастурамал дар намуди хиссачудокунихои истехлоки тибки меъёри истехлоки воситахои асосии гурухи 2 тарх карда шавад.
19. Мукаррароти мазкур хамчунин нисбати харочоти андозсупоранда барои дороихои гайримоддии вобаста ба гирифтани хукук барои ичрои корхои чустучуию геологи, коркард ё истифодаи захирахои табии татбик мегардад.

Мисол: ЧСП «Мармар» ичозатнома ва хгкуки амали намуДани кор.хои чустучуию геологии китъаи «А», ки Дар хуДуДи Чумхурии Точикистон вокеъ аст, ба Даст оварД. Дар соли 2017 харочоти кор.хои чустучуию геологии ЧСП «Мармар» маблаеи 600 000 сомониро ташкил медихад. Дар хамин сол ЧСП «Мармар» ба маблаеи 200 0000 сомони ба кор.хои тайёрии истихрочи захирахои табии Дар хамин китъа маблае сарф карД.

Дар мисоли мазкур, харчи Чамъият барои кор.хои чустучуию геологи ва тайёри барои истихрочи захира.хои табии ба маблаеи 800 000 сомони аз ДаромаДи умуми Дар шакли хиссачуДокунии истехлоки бо меъёри 15 фоиз тару карДа мешаваД.

800 000 х 15% = 120 000 сомони.

17. ХАРОЧОТ БАРОИ ДОРОИХОИ ГАЙРИМОДДИ
18. Харочот барои объектхои гайримодди (объектхои моликияти гайримодди ба монанди ичозатнома, патенти ихтирооти, тамгаи савдо, хукуки муаллифи, шартнома оид ба истифодаи номи шахси хукуки, таъминоти барномави ва гайра), ки дар давоми на камтар аз дувоздах мох истифода мегарданд ба шарте ба дороихои гайримодди дохил мешаванд, ки агар мухлати истифодабарии хизматии онхо махдуд бошад.
19. Харочот барои ба даст овардани (истехсол кардани) дороихои гайримодди хамчун маблаггузори ба воситахои асосие, ки гурухи алохидаро ташкил медиханд, ба назар гирифта мешавад ва бояд мутобики боби 13 Дастурамали мазкур аз даромади умуми дар намуди хиссачудокунихои истехлоки тибки меъёри истехлоки воситахои асосии гурухи 5 тарх карда шавад.
20. Агар харочот барои ба даст овардан ё истехсол кардани дороихои гайримоддии истехлокшаванда каблан аз хисоби фоидаи андозбандишавандаи андозсупоранда тарх шуда бошад, пас ин харочот ба арзиши дороихои гайримоддии истехлокшаванда дохил карда намешавад.
21. Мукаррароти мазкур нисбати дороихои гайримоддие, ки дар банди 55 Дастурамал пешбини шудааст, татбик намегардад.
22. БА ДАВРАИ ДИГАР ГУЗАРОНИДАНИ ЗАРАР,

ЗАРАР ХАНГОМИ ФУРУШ Ё СУПОРИДАНИ МОЛУ МУЛК

61. Аз хисоби фоидаи то андозбандишавии даврахои минбаъда барзиёдии тарххои имконпазири андозсупоранда нисбат ба даромади умуми (зарар аз фаъолияти сохибкори) ба давраи минбаъдаи давомнокиаш то 3 солро дарбаргиранда, пушонида мешавад.

Мисол: Дар чамъбасти соли 2012 ЧДММ «Осиё» аз фаъолияти сохибкори ба маблаеи 70 000 сомонй зарар гирифт ва ин зарарро метавонаД то соли 2015 гузаронад.

Дар соли 2013 ДаромаДи умумии Чамъият маблаеи 800 000 сомон ва тарххои имконпазир маблаеи 600 000 сомониро ташкил ДоД. Дар мисоли мазкур зарари соли 2012 бо назарДошти банДи 61 Дастурамал ДаромаДи соли 2013-ро кам мекунаД.

ДаромаДи умуми – тарххо – зарари солхои пештара = фоиДаи анДозбанДишаванДа.

800 000 – 600 000 -70 000 = 130 000 сомони, маблаеи фоиДаи анДозбанДишаванДаи Чамъият Дар соли 2013.

Мисол: Дар чамъбасти соли 2012 ЧДММ «Осиё» аз фаъолияти сохибкори ба маблаеи 150 000 сомони зарар гирифт ва ин зарарро метавонаД то соли 2015 гузаронаД.

Дар соли 2013 ДаромаДи умумии Чамъият маблаеи 800 000 сомон ва тарххои имконпазир маблаеи 700 000 сомониро ташкил ДоД.

800 000 – 700 000 – 150 000 = -50 000 сомони зарари соли 2013.

Зарари соли 2013 то ба соли 2016 гузарониДа мешаваД.

62. Зараре, ки аз фуруш ё супоридани молу мулк (ба истиснои молу мулке, ки барои фаъолияти сохибкори истифода мешавад, ё молу мулке, ки фоидаи фуруш ё супоридани онхо аз андоз озод аст) расонида мешавад, аз хисоби фоидаи фуруш ё супоридани чунин молу мулки дигар чуброн мегардад.
63. Агар чуброни зарари дар банди 62 Дастурамали мазкур кайдшуда дар хамон сол имконнопазир бошад, он ба давраи минбаъдаи то 3 сол гузаронида мешавад ва аз хисоби фоида аз фуруш ё супоридани дигар чунин молу мулки гирифташуда чуброн мегардад. Зараре, ки аз фуруш ё супоридани молу мулк расонида мешавад аз даромади умуми барои максадхои андоз аз фоида тарх карда намешавад.

Ба давраи минбаъда гузаронидани зарари дар кисми мазкур дарчшуда нисбати андозсупорандагоне, ки дар солхои гузашта мутобики боби 32 Дастурамали мазкур ё ин бо дигар асосхо аз пардохти андози фоида озод буданд, татбик карда намешавад. Яъне, зарари фаъолияти он солхое, ки андозсупоранда аз пардохти андози фоида озод буд, ба давраи минбаъда гузаронида намешавад.

19. ХАРОЧОТЕ, КИ ТАРХ КАРДА НАМЕШАВ АНД
20. Харочоти ба фаъолияти сохибкори алокаманд набуда, инчунин харочот вобаста ба хариди мол (кор, хизматрасони) аз сохибкорони инфиродие, ки тибки патент фаъолият менамоянд, тарх карда намешаванд.

Хамзамон, харочоти вобаста ба сохтмон, истифодабари ва нигохдории объектхо, инчунин дигар харочоте, ки ба фаъолияти сохибкори (истехсолоти асоси) алокаманд нестанд, тарх карда намешаванд.

65. Дар сурати ба талаботи бандхои 21 ва 22 Дастурамал чавобгуй набудани тарххои пешбининамудаи хамин банд, тарх ичозат дода намешавад.
66. Тархи харочоти намояндаги ва дигар харочоти шабех (гузаронидани чашнхо, чойгиронии мехмонон ва гайра) зиёда аз меъёрхои муайяннамудаи Вазорати молияи Чумхурии Точикистон ичозат дода намешавад.
67. Агар харочот дар доираи фаъолияти сохибкории дорои хусусияти фарогати анчом дода шавад, пас талаботи банди 66 Дастурамал нисбати чунин андозсупоранда татбик намегардад.
68. Хиссачудокунихо ба фондхои захирави танхо мувофики мукаррароти бобхои 10 ва 11 Дастурамал тарх карда мешаванд.
69. Харочот аз хисоби корманди кироя вобаста ба фаъолияти мехнатиаш аз даромади умумии корфармо тарх карда намешавад.
70. Арзиши амволи ройгон (хайрия) додашуда, корхо ва хизматрасонихои ройгон (эхсонкорона), ба истиснои талаботи банди 26 Дастурамал тарх карда намешавад.
71. Харочоти марбут ба мошинхои сабукрав, ки дар хама давра дар чараёни давраи андоз дар ихтиёри кормандон ё саххомон (иштирокчиёни андозсупоранда) барои истифодаи шахси карор дошт, аз чумла истифодаи он барои кашондани кормандон ба чои кор ва баръакс, тарх карда намешавад.
72. Инчунин тарххо нисбати маблагхои зерин ичозат дода намешавад:

а)   сахм ба сармояи оинномави (шарики), хакки сахми, пардохтхо барои аз меъёр зиёд ба хаво партофтани моддахои ифлоскунанда, хакхо барои сугуртаи ихтиёри, аъзохаккихои ихтиёри ба ташкилотхои чамъияти, мукофотхо ва тухфахо дар вакти гузаронидани маъракахои рекламави;

б)   тархи маблагхои пули, амвол, корхо, хизматрасонихое, ки хамчун пешпардохт дода шудаанд, амволи ба сифати гарав ва байъона додашуда;

в)   тархи харочоти зиёда аз меъёрхои дар Дастурамали мазкур мукарраршуда;

г)   андоз аз даромад ва андоз аз фоидае, ки дар худуди Чумхурии Точикистон ё дар давлатхои дигар супорида шудааст;

д)  чаримахо ва фоизхое, ки ба бучети Чумхурии Точикистон ё бучети дигар давлат пардохта шудаанд (бояд пардохта шаванд).

20. КОИДАХОИ УМУМИИ БАХИСОБГИРИИ АНДОЗ
21. Мутобики талаботи кисми 4 моддаи 48 Кодекси андоз супорандагони андози фоида вазифадоранд усули хисобу замкунии бахисобгириро истифода намоянд.

Андозсупорандагон метавонанд усули хисобу замкуниро вобаста бо стандартхои миллии хисобдории мухосиби ё ин ки стандартхои байналмилалии хисобдории молияви истифода намоянд.

Дар асоси кисми 7 моддаи 10 Конуни Чумхурии Точикистон «Дар бораи бахисобгирии мухосиби ва хисоботи молияви» субъектони дорои манфиати умум бояд хисоби мухосиби баранд ва хисоботи молиявиро дар асоси стандартхои байналмилали амали намоянд.

Корхонахои хусусияти чамъияти дошта, ки дорои яке аз нишонахои зерин мебошанд, мутобики талаботи Карори Хукумати Чумхурии Точикистон аз 3 апрели соли 2012, №154 субъектхои дорои манфиати умум дониста мешаванд:

а)  бонкхо, новобаста аз шакли ташкили-хукуки ва шакли моликият;

б)   ташкилотхои сугуртави, новобаста аз шакли ташкили-хукуки ва шакли моликият;

в)     биржахо, новобаста аз шакли ташкили-хукуки ва шакли моликият;

г)   фондхои кафолатии пасандозхои шахсони вокеи;

д)  фондхои нафакави (ба истиснои ташкилотхои бучети);

е)   шахсони хукуки, ки когазхои киматноки онхо дар биржахои фондии Чумхурии Точикистон гардиш мекунанд;

ж)  субъектони монополияи табии;

з)    субъектхое, ки нишондихандахои молияви ва микдории онхо (ба истиснои ташкилотхои бучети ва хочагихои дехкони) дар соли хисоботии гузашта акалан ба яке аз нишондохои зерин мувофикат менамояд:

-хачми дороихои умуми на камтар аз 100 000 000 (сад миллион) сомони;

-шумораи кормандон на камтар аз 1 000 (хазор) нафар;

– хачми даромади умуми, бо дарназардошти хамаи андозхо на камтар аз 30 000 000 (си миллион) сомони;

и)  ташкилотхо ва фондхои чамъиятии гайритичорати, ки дар давраи соли охирини хисоботи хачми умумии воридоти маблагхо бо назардошти хамаи андозхо на камтар аз 10 000 000 (дах миллион) сомони бошад.

74. Андозсупоранда вазифадор аст бахисобгирии хамаи амалиёти марбут ба фаъолияташро, ки барои муайян кардани огоз, чараён ва ба охиррасии он имконият медиханд, таъмин намояд.
75. Андозсупоранда вазифадор аст бахисобгирии даромадхо ва харочотхоро дар асоси маълумотхои бо хуччатхо асоснокшуда аник ва саривакт пеш барад ва даромадхо ва харочотхоро ба даврахои хисоботии дахлдоре, ки дар зарфи он онхо гирифта ё пардохта шудаанд ба рох монад.
76. Бо максади андозбанди хама гуна амалиёти бо асъори хоричи анчомдодашуда бо асъори миллии Чумхурии Точикистон бо курби расмии Бонки Миллии Точикистон дар рузи анчом дода шудани амалиёт хисоб карда мешавад.
77. Асъори хоричие, ки нисбати он курби расмии Бонки Миллии Точикистон мавчуд нест, вобаста ба курби ин асъор нисбати доллари Иёлоти Муттахидаи Амрико (минбаъд ИМА) муайян карда мешавад.
78. Дар сурати тагйир ёфтани усули бахисобгири, ки андозсупоранда истифода мебарад, тагйирёби нисбати бахисобгирии даромад, харочот ва дигар унсурхое, ки ба маблаги андоз таъсир мерасонанд, бояд дар соли тагйир додани усули бахисобгири дохил карда шаванд, то ин, ки хеч яке аз ин унсурхо сарфи назар нагарданд ё дубора ба хисоб гирифта нашаванд.
79. Нисбати супорандагони андоз аз арзиши иловашуда даромаду харочот бе андоз аз арзиши иловашуда ба хисоб гирифта мешавад, ба истиснои харочоте, ки нисбати он ба хисоб гирифтани андоз аз арзиши иловашуда ичозат дода намешавад.
80. Андозсупорандае, ки тибки усули хисобу замкуни бахисобгириро пеш мебарад, ухдадор аст новобаста аз вакти гирифтани даромади вокеи ё ин ки пардохти ухдадори мутобики бобхои 21 ва 22 Дастурамал даромад ва харочотро дар санаи ба даст овардани хукук ба даромад ва ё ин ки ба миён омадани ухдадори барои пардохт ба хисоб гирад.
81. ЛАХЗАИ ГИРИФТАНИ ДАРОМАД ХАНГОМИ
    ИСТИФОДАИ УСУЛИ ХИСОБУ ЗАМКУНИ
82. Хукуки гирифтани даромад хангоме пайдошуда ба хисоб меравад, ки агар маблаги дахлдор якинан ба андозсупоранда пардохта шавад ё андозсупоранда тамоми ухдадорихояшро тибки муомилот ё шартнома ичро кардааст.
83. Агар андозсупоранда корро ичро кунад ё хизмат расонад, хукуки гирифтани даромад дар лахзаи ичрои нихоии кор ё хизматрасонии дар муомилот ё шартнома пешбинишуда ба даст овардашуда ба хисоб меравад.

Агар ахд ё шартнома ичрои кор ё хизматрасониро мархала ба мархала пешбини намояд, хукуки гирифтани даромад дар хар мархала дар лахзаи нихоии ичрои кор ё хизматрасонии ин мархала пайдо мешавад, агар боби 24 хамин Дастурамал тартиби дигаре пешбини накарда бошад.

83. Агар андозсупоранда даромад гирад ё хукуки гирифтани даромад дар шакли фоиз ё даромад барои ба ичора додани амволро дошта бошад, хукуки гирифтани даромад дар лахзаи ба охир расидани мухлати ухдадории карз ё шартномаи ичора ба даст овардашуда хисоб мешавад. Агар мухлати ухдадории карз ё шартномаи ичора якчанд давраи андозро дар бар гирад, даромад тибки ин даврахои андоз мутобики тартиби хисоби он таксим карда мешавад.
84. ЛАХЗАИ ХАРОЧОТ НАМУДАН ХАНГОМИ ИСТИФОДАИ
    УСУЛИ ХИСОБУ ЗАМКУНИ
85. Лахзаи харочот намудан вобаста ба ахд (шартнома) лахзаи ичрои хамаи шартхои зайл хисобида мешавад, ба шарте агар хамин боб мукаррароти дигаре пешбини накарда бошад:

а)  хангоми аз тарафи андозсупоранда бечунучаро эътироф шудани ухдадории молияви;

б)  хангоми ба кадри кифоя дакик бахо додан ба хачми ухдадории молияви;

в)  агар хамаи тарафхои дар ахд ё шартнома иштирокдошта вокеан тибки ахд ё шартнома ухдадорихояшонро ичро кунанд ва маблагхои дахлдор бечунучаро пардохта шаванд.

85. Вобаста ба шартхои дар банди 84 Дастурамал ухдадории молияви маънои ухдадориеро дорад, ки андозсупоранда мутобики ахд (шартнома) кабул кардааст ва тарафи дигари дар ахд (шартнома) иштирокдошта бо максади ичрои он вазифадор аст, ки даромади дахлдорро дар шакли пули ё шакли дигар ба андозсупоранда пешниход намояд.
86. Хангоми пардохти фоизхо тибки ухдадории карз ё пардохт барои амволи ба ичора гирифташуда лахзаи харочот намудан лахзаи ба охир расидани мухлати ухдадории карз ё шартномаи ичора хисобида мешавад. Агар мухлати ухдадории карз ё шартномаи ичора якчанд давраи андозро дар бар гирад, харочот тибки ин даврахои андоз мувофики тартиби хисоби он таксим карда мешавад.
87. СОХИБИИ МУШТАРАК
88. Дар мавриди созишномаи хатти дар бораи сохибии муштараки молу мулк ё якчоя анчом додани фаъолияти сохибкори ё созишномаи дигари хатти, ки на камтар аз ду сохибро бидуни таъсиси шахси хукуки пешбини мекунад, онхо мувофики хиссаи иштирокашон андозбанди карда мешаванд.
89. ДАРОМАДХО ВА ТАРХХО
    АЗ РУИ КАРОРДОДХОИ ДАРОЗМУДДАТ
90. Даромад ва тарххо дар сурати аз тарафи андозсупоранда истифода бурдани бахисобгири тибки усули хисобу замкуни марбут ба карордодхои дарозмуддат оид ба хар як соли андоз дар асоси хачми ичрои амалии онхо нишон дода мешаванд.
91. Тавассути мукоисаи харочоти дар давоми соли андоз суратгирифта бо харочоти умумии бахогузории тибки чунин карордод пешбинишуда хачми ичрои карордодро муайян менамояд.
92. Зери мафхуми “карордоди дарозмуддат” ба истиснои карордодхое, ки тибки пешбинихо бояд дар доираи 6 мохи баъди огози корхои мувофики карордод пешбинигардида ба анчом расанд, карордод барои истехсол, насб, сохтмон, ё хизматрасонии дахлдор, ки дар доираи соли андоз, ки дар он кори дар карордод пешбинишуда огоз гардида, ба охир расонида нашудааст, фахмида мешавад.
93. ТАРТИБИ БАХИСОБГИРИИ
    ЗАХИРАХОИ МОЛИЮ МОДДИ
94. Бо максадхои андозбанди бахисобгирии захирахои молию модди танхо тибки мукаррароти амалкунанда оид ба бахисобгирии мухосиби, ки дар асоси конунгузории Чумхурии Точикистон оид ба бахисобгирии мухосиботи тахия гардидаанд, ба анчом расонида мешавад.
95. Андозсупоранда вазифадор аст, ки хангоми бахисобгирии захирахои молию модди арзиши молхои истехсолнамуда ё харидаашро, ки мутаносибан дар асоси харочоти истехсоли (арзиши асли) ё нархи хариди онхо муайян карда мешавад, дар хисоботи андоз нишон дихад. Аз чумла андозсупоранда вазифадор аст ба арзиши ин молхо харочоти нигохдори ва интиколи онхоро хамрох кунад.
96. Андозсупоранда хак дорад, ки хангоми ба хисоб гирифтани захирахои молию модди арзиши мол ё махсулоти нуксондор, ботинан кухнашуда ё аз муд баромадаро, ки бо хамин сабаб ё бо сабабхои шабех бо нархи зиёдтар аз харочоти барои истехсоли (нархи хариди) онхо сарфшуда фурухтан мумкин нест, дар асоси нархе, ки онхоро фурухтан мумкин аст, бахо дихад.
97. Нисбати молхое, ки андозсупоранда оид ба онхо бахисобгирии инфироди пеш намебарад, у метавонад барои бахисобгирии захирахои молию модди яке аз се усулхои зеринро истифода барад:

а)  усули ФИФО (ибораи англисИ – first in first out) , ки мутобики он дар давраи хисоботи сараввал молхои дар аввали давраи хисоботи ба захирахои молию модди дохилгардида ва сипас молхое, ки дар давоми давраи хисоботи истехсол (харида) шудаанд, мувофики навбати истехсолашон (харидашон) фурухташуда (истифодашуда) хисоб карда мешаванд;

б)  усули ЛИФО (ибораи англиси – last in first out), ки мутобики он дар давраи хисоботи сараввал молхое, ки охирин истехсол (харид) шудаанд, фурухташуда (истифодашуда) хисоб карда мешаванд;

в)  усули бахо додан тибки арзиши аслии миёна.

Усули ФИФО – ба он асос ёфтааст, ки арзиши аслии махсулоти дар навбати аввал харидашуда бо моли дар навбати аввал фурухташуда дахл дорад. Арзиши аслии махсулоти дар охири давра мавчудбуда ба хариди охир дахл дорад ва арзиши аслии фурухташуда бошад ба махсулоти барвакттар харидашуда дахл дорад.

Усули ЛИФО – ин усул ба он асос ёфтааст, ки арзиши аслии махсулоти охирон харидашуда барои муайян намудани нархи моли дар навбати аввал фурухташуда истифода мешавад, арзиши аслии махсулоти дар захира буда дар асоси арзиши аслии махсулоти дар аввал харидашуда муайян карда мешавад.

Агар усули бахогузории захирахои молию модди аз руи арзиши аслии миёна истифода шавад, ин маънои онро дорад, ки арзиши захирахои молию модди – ин арзиши миёнаи захирахои молию моддии мавчудбуда дар аввали давра чамъи хамаи молхои дар ин давра харидашударо инъикос менамояд. Арзиши миёна бо рохи таксими арзиши умуми бар шумораи молхо муайян карда мешавад.

Мисол:

№	Мазмуни      амалиёт, нишонДихаиДахо		Усули арзиши миёна	Усули ФИФО	Усули ЛИФО
1.	Бакияи        захирахои молию моДДи (ЗММ) дар аввали давраи хисоботи, Дона		1 000	1 000	1 000
	Нархи як            сахиб, сомони		500	500	500
	Хамаги, сомони		500 000	500 000	500 000
2.	Дар Давраи хисоботи ворид шуд, дона		300	300	300
	Нархи як            сахиб, сомони		520	520	520
	Дар Давраи хисоботи вориД шуД, Дона		300	300	300
	Нархи як            сахиб, сомони		530	530	530
	Хамаги, сомони		762 000	762 000	762 000
3.	Дар Давраи хисоботи фурухта шуД, Дона		1200	1200	1200
4.	Бакияи ЗММ охири                д хисоботи, Дона	дар авраи	300	300	300
5.	Арзиши аслии	як	1000*500+300	(762000 –	(762000-
	вохиДи ЗММ, сомони		*520+200*530	158000)/1200	150000)/1200
			/1500=508	=503	=510
6.	ЗММ	барои	1200*508=	762000-	762000-
	истехсолот аз	хисоб	609600	158000=	150000 =
	бароварда сомони	шуд,		604000	612000
7.	Бакияи ЗММ	дар	300*508=	200*530+	300*500=
	анбор, сомони		152400	100*520=	150000
				158000

26. БАХИСОБГИРИ
    ХАНГОМИ ИЧОРАИ МОЛИЯВИ (ЛИЗИНГ)
27. Агар ичорадиханда то огози ичораи молияви (лизинг) сохиби молу мулки моддии истехлокшаванда бошад, муомилот хамчун фуруши молу мулк аз тарафи ичорадиханда ва харидани он аз чониби ичорагир дониста мешавад.
28. Молу мулки моддии истехлокшавандае, ки тибки шартномаи ичораи молияви (лизинг) ба ичора дода мешавад, дар давраи амали шартномаи ичораи молияви (лизинг) бояд дар баланси ичорагир ба хисоб гирифта шавад ва ин ба ичорагир хукук медихад тарххоро вобаста ба предмети лизинг (аз чумла истехлок ва харочоти таъмир) амали намояд.
29. ТАРХХОИ

ЧУБРОНШАВАНДА ВА ИХТИСОРИ ЗАХИРАХО

97. Агар маблаги харочот, зарар ва карзхои шубханоки пештар тархшуда чуброн гардад, маблаги гирифташуда даромади он давраи андозбандие хисоб карда мешавад, ки чуброн анчом дода шудааст.
98. Агар захирахое, ки нисбати онхо пештар мутобики бобхои 10 ва 11 Дастурамал нисбати карзхои беэътимод ва хиссачудокунихо ба фондхои захиравии сугурта тарх сурат гирифта бошад, ихтисор шаванд, маблаги чунин ихтисор ба даромад дохил карда мешавад.
99. ФОИДА ВА ЗАРАР

ХАНГОМИ ФУРУШ Ё СУПОРИДАНИ ДОРОИХО

99. Фоида аз фуруш ё супоридани дороихо фарки мусбии байни маблагхои аз фуруш ё супоридани дороихои бадастомада ва арзиши дороихо, ки боби 29 Дастурамал мукаррар намудааст, иборат мебошад. Хангоми дар асоси ройгон ё бо нарххои тахфифи супоридани дороихо фоидаи шахсе, ки дороихоро додааст, хамчун фарки мусбии байни нархи бозории амволи ба хамин тарз супоридашаванда ва арзиши он муайян карда мешавад.
100. Зарари аз фуруш ё супоридани дороихо расонидашуда мутобики боби 29 Дастурамал фарки манфии байни маблагхои аз фуруш ё супоридани дороихо воридгардида ва арзиши дороихо мебошад.
101. Бандхои 99 ва 100 Дастурамал нисбати дороихои тибки гуруххо истехлокшаванда, инчунин нисбати захирахои молию модди татбик намегарданд.
102. АРЗИШИ ДОРОИХО
103. Ба арзиши дороихо харочот барои харидани онхо, истехсол, сохтмон, васл ва насб, инчунин дигар харочоте, ки арзиши онхоро зиёд мекунад, бо назардошти зиёдшавии арзиши дороихо дар натичаи азнавбаходихи (азнавнархгузори) ба истиснои харочот, ки нисбати онхо андозсупоранда барои тарх хукук дорад, дохил карда мешаванд.
104. Агар танхо як кисми дороихо фурухта ё дода шаванд, пас арзиши дороихо дар лахзаи фуруш ё додан байни кисмхои бокимонда ва кисмхои фурухта ё додашуда таксим карда мешавад.
105. ЭЪТИРОФ НАШУДАНИ ФОИДА Ё ЗАРАР
106. Дар холатхои зерин фоида ё зарар хангоми хисоб намудани андози фоида эътироф карда намешавад:

а)  доду гирифти дороихо байни зану шавхар;

б)  доду гирифти дороихо байни собик хамсарон хангоми бекор кардани акди никох;

в)  дар холати бегаразона нобуд кардани дорои ё бегона кардани он бо реинвеститсияи маблагхо (масалан, чубронпулии сугуртавии гирифташуда хангоми бегаразона нобуд сохтани дорои) дар дороихои шабехи онхо ё дар дороихои дорои хамон хусусият то ба охир расидани соли дуюми баъди соле, ки дорои нобуд ё бегона карда шудааст.

105. Арзиши дороии ивазшаванда, ки дар зербанди в) банди 104 Дастурамал зикр шудааст, бо назардошти (дар сатхи) арзиши дороии ивазкардашуда дар лахзаи нобуд ё бегона кардани он ба афзоиши арзиши дороии ивазшаванда ба фарки мусбии байни харочоти андозсупоранда барои реинвеститсия ва бузургии воридот мутобики сархати сеюми банди 104 Дастурамал муайян карда мешавад.
106. Арзиши дороии дар натичаи ахд (шартнома) бадастомада, ки хангоми он фоида мувофики зербандхои а) ва б) банди 104 Дастурамал барои максадхои андозбанди ба хисоб гирифта намешавад, аз арзиши дорои барои тарафи супорандаи он дар санаи ахд иборат мебошад.
107. Хамин боб нисбат ба дороихое, ки аз руи гуруххо истехлок мешаванд, татбик намегардад, ба истиснои зербандхои а) ва б) банди 104 Дастурамал, ки онхо хангоме татбик мегарданд, ки хамаи дороихои гурух дар як вакт дода шаванд.
108. ПАРДОХТХОИ ЧОРИИ (ПЕШПАРДОХТИ) АНДОЗ
109. Супорандагони андоз аз фоида, ба истиснои шахсоне, ки мутобики фасли XVI Кодекси андоз (низомхои махсус) андозбанди мешаванд, вазифадоранд хар семохаро ба бучет на дертар аз санаи 15- уми мохе, ки семохаи хисоботи фаро мерасад, анчом диханд.
110. Супорандагони андоз аз фоида, ба истиснои шахсоне, ки дар бахисобгирии нозироти андози андозсупорандагони калон мебошанд ва шахсоне, ки маблаги андоз аз фоидаи онхо барои соли гузаштаи таквими аз маблаги муайяннамудаи Вазорати молияи Чумхурии Точикистон дар мувофика бо макоми ваколатдори давлати зиёд мебошад, вазифадоранд хар семоха пардохти чориро ба бучет на дертар аз санаи 15-уми мохе, ки баъди семохаи хисоботи фаро мерасад, анчом диханд.

Андозсупорандагони андози фоида, ки ба руйхати Нозироти андозсупорандагони калон дохил карда шуданд ва андозсупорандагоне, ки дар давраи пешинаи хисоботи даромади андозбандишавандашон зиёда аз 3 000 000 (се миллион) сомони мебошад, вазифадоранд хар мох пардохти чориро ба бучет на дертар аз санаи 15-уми мохи минбаъдаи баъди мохи хисоботи фаро расида, анчом диханд.

110. Маблаги хар пардохти чории мохона (семоха) дар давраи 12- моха, ки хар 15-уми апрел огоз меёбад, наметавонад аз хар як маблагхои зерин камтар бошад:

а)  аз дувоздах як кисми (аз чор як кисми) маблаги андоз аз фоида барои соли гузаштаи андоз;

б)  1 фоизи даромади умумии мохи (семохаи) хисоботи.

111. Пардохтхои чории андоз аз фоида ба маблаги ин андози барои соли таквими пардохтшаванда ба хисоб гирифта мешаванд. Хама гуна пардохтхои барзиёди чории андоз аз фоида дар мукоиса бо ухдадори доир ба ин андоз барои соли таквими ба хисоби ухдадорихо оид ба дигар андозхо гирифта мешаванд ё ба андозсупоранда баргардонида мешаванд.
112. Пардохтхои чори аз руи андоз аз фоида пардохтхои хатми буда, барои сари вакт напардохтани онхо фоизхо хисоб карда мешаванд.

Мисол: ЧДММ «Арзон» Дар соли 2016 анДозхоро тибки низоми соДДакарДашуДа парДохт намуДа, бинобар аз хаДДи мукарраршуДа гузаштан Дар соли 2017 ба низоми умумии анДозбанДи гузашта, супоранДаи анДози фоиДа гарДиД.

Бинобар он ки Чамъият Дар соли 2016 супоранДаи анДози фоиДа набуД, пас аз ДувозДах як кисми (аз чор як кисми) маблаеи анДоз аз фоиДа барои соли гузаштаи анДоз, ки ба сифр баробар аст:

0/12 * 1,1 = 0

Аз ин ру,Чамъият Дар соли аввал баъДи аз низоми соДДакарДашуДаи анДозбанДй ба низоми умумии анДозбанДй гузаштан аз ДувозДау як уисми маблаги анДоз аз фоиДа барои соли гузаштаи анДоз, ки ба коэффитсенти 1,1 зиёД карДа шуДааст, парДохт намекунаД.

Новобаста аз чунин уолат Чамъият вазифаДор аст, ки аз январи соли 2017 сар карДа уамчун пешпарДохти чории анДози фоиДа на камтар аз 1 фоизи ДаромаДи умуми, ки уамчун маблаги анДози фоиДа барои соли таквими уисоб мешаваД, парДохт намояД.

Соли 2017

моу	ДаромаДи умуми	парДохти чории анДоз	1% -и ДаромаДи умуми	ПарДохти воуеи ба бучет
Январ	80 000	0	800	800
Феврал	70 000	0	700	700
Март	120 000	0	1200	1200
Апрел	95 000	0	950	950
Май	130 000	0	1300	1300
Июн	0	0	0	0
июл	60 000	0	600	600
август	140 000	0	1400	1400
сентябр	70 000	0	700	700
октябр	50 000	0	500	500
ноябр	200 000	0	2000	2000
Декабр	180 000	0	1800	1800
	1 195 000		11 950	11 50

• Фарз мекунем, ки тарууои Чамъият Дар соли 2014 маблаги 950 000 сомониро ташкил меДиуаД.

1 195 000 – 950 000 = 245 000 сомони – фоиДаи анДозбанДишаванДа;

245 000*25% = 61 250 – анДози уисобшуДаи фоиДа Дар соли 2014;

61 250 – 11950 (парДохти чории анДоз) = 49300 сомони маблаги анДози фоиДа, ки бояД ба бучет парДохт карДа шаваД.

• Фарз мекунем, ки тарууои Чамъият Дар соли 2014 маблаги 1 200 000 сомониро ташкил меДиуаД.

1 195 000 – 1 220 000 = -5 000 сомони – Чамъият зарар гирифт.

Дар асоси талаботи банДи 18 Дастурамал, маблаги анДози фоиДа барои соли 2014 як фоизи ДаромаДи умумии Чамъият, яъне 11 950 сомониро ташкил меДиуаД.

Тартиби уисоб намуДани парДохтуои чории анДози фоиДа Дар соли 2018-ро ДиДа мебароем. Фарз мекунем, ки анДози фоиДаи Чамъият Дар соли 2017 маблаги 61 250 сомониро ташкил меДиуаД.

61 250 / 12 * 1,1 = 5615 сомони

Соли 2016

мох	ДаромаДи умумй	ПарДохти чории анДоз 61 250/12* 1,1 = 5615	1% Даро- маДи умумй	Мукрисаи Ду бузургй, калон- тари онхо хамчун парДохти чорй парДохта мешаваД	ПарДохти вокей ба бучет
январ	56 000	0	560	0<560	560
феврал	99 000	0	990	0<990	990
Март	320 000	0	3200	0<3200	3200
апрел	600 000	5615	6 000	5615<6000	6000
Май	700 000	5615	7 000	5615<7000	7000
Июн	145 000	5615	1450	5615>1450	5615
Июл	60 000	5615	600	5615>600	5615
август	140 000	5615	1400	5615>1400	5615
сентябр	200 000	5615	2000	5615>2000	5615
октябр	50 000	5615	500	5615>500	5615
ноябр	30 000	5615	300	5615>300	5615
декабр	0	5615	0	5615>0	5615
	2 400 000		24 000		57 055

• Фарз мекунем, ки тарххои Чамъият Дар соли 2016 маблаги 2 000 000 сомониро ташкил меДихаД.

2 400 000 – 2 000 000 = 400 000 – фоиДаи анДозбанДишаванДаи Чамъият 400 000* 25% = 100 000 – маблаги хисобшуДаи анДози фоиДа Дар соли 2016. 100 000 – 57 055(парДохти чории анДоз) = 42 945 сомонй маблаги анДози фоиДа, ки бояД ба бучет парДохт карДа шаваД.

• Фарз мекунем, ки тарххои Чамъият Дар соли 2016 маблаги 2 500 000 сомониро ташкил меДихаД.

2 400 000 – 2 500 000 = -100 000 сомонй – Чамъият зарар гирифт.

Дар асоси талаботи банДи 18 Дастурамал, маблаги анДози фоиДа барои соли 2016 як фоизи ДаромаДи умумии Чамъият, яъне 24 000 сомониро ташкил меДихаД.

32. ИМТИЁЗХОИ АНДОЗ АЗ ФОИДА
33. Аз пардохти андози фоида инхо озоданд:

а)   муассисахо, иттиходияхои дини, эхсонкори, ташкилотхои байнихукуматй ва байнидавлатии (байналмилалии) гайритичорати, ба истиснои фоидае, ки онхо аз фаъолияти сохибкори мегиранд. Чунин муассисахо ва ташкилотхо бахисобгирии чудогонаи фаъолияти асоси (фаъолияте, ки аз андоз аз фоида озод аст) ва фаъолияти сохибкориро пеш мебаранд;

б)   маблаггузаронихои ройгон, молу мулки ройгон, грантхо, аъзохаккихо ва хайрияхое, ки ташкилотхои гайритичорати мегиранд ва барои фаъолияти гайритичорати истифода мебаранд, манбаи андозбандии андоз аз фоида хисоб карда намешаванд;

в)  дар сурати дар як вакт дар соли хисоботии андоз дар корхонахо (ба истиснои корхонахое, ки ба фаъолияти савдо, миёнарави, таъминоти – фуруш ва захиракуни машгуланд), мавчуд будани холатхои зерин, онхо аз андозбандии андоз аз фоида озод карда мешавад:

• на камтар аз 50% шумораи кормандонро маъюбон ташкил диханд;
• на камтар аз 50% маблагхои музди мехнат ва дигар таъминоти модди, аз чумла натурали, барои эхтиёчоти маъюбон сарф карда шавад;

г)  Хазинаи сугуртаи пасандозхои шахсони вокеи;

д)   суди сахмияхое (дивидендхое), ки корхонахои резиденти аз корхонахои резиденти мегиранд;

е)   корхонахои нави молистехсолкунанда аз санаи бакайдгирии ибтидоии давлати хангоми аз чониби муассисони онхо дар мухлати 12 мохи таквимии аз санаи бакайдгирии давлати ба фонди оинномавии чунин корхонахо ворид намудани хачмхои дар поён пешбинигардидаи сармоягузорихо:

• агар хачми сармоягузорихо аз 200 хазор доллари ИМА то 500 хазор доллари ИМА бошад, 2 сол;
• агар хачми сармоягузорихо аз 500 хазор доллари ИМА то 2 миллион доллари ИМА бошад, 3 сол;
• агар хачми сармоягузорихо аз 2 миллион то 5 миллион доллари ИМА бошад, 4 сол;
• агар хачми сармоягузорихо бештар аз 5 миллион доллари ИМА бошад, 5 сол аз пардохти андоз аз фоида озод карда мешаванд.

ё) даромадхо аз фаъолияти сайёхи ба мухлати 5 сол аз санаи бакайдгирии давлати.

Мисол: ЧДММ «Шарбат» мохи августи соли 2016 ба гирифта шуД. Фкаъолияти асосии Чамъият истехсоли шарбатхои табии аст. Хангоми бахайДгири армояи оинномавии Чамъият ба маблаеи 1 миллион сомони эълон карДа шуД, ки бо курби асъори милли ($1=4,83 сомони) ба 207 040 доллари амрикои баробар аст.

Бо шарти он ки муассисони Чамъият Дар Давоми 12 мохи таквими аз лахзаи бахайДгири маблаги эълоншуДаи сармояи оинномавиро парДохт менамоянД ва хангоми парДохт намуДан маблаги сармояи оиномави аз 200 000 Доллари амрикои зиёД аст. Чамъият Дар соли бахайДгии Давлати, яъне аз лахзаи бахайДгири то 31 Декабри соли 2015 ва иловатан солхои 2016 ва 2017 аз пардохти андози фоида озод карда мешавад.

Агар сармои оинномави Дар Давоми 12 мохи таквими аз рузи бахайДгирии Давлати аз чониби муассисон парДохт карДа нашаваД, пас имтиёзи каблан истифоДашуДа беэътибор карДа мешаваД ва анДозсупоранДа вазифаДор аст, ки анДозхои мукарраршуДаро бо назарДошти чаримахояш ба бучети Давлати парДохт намояД.

МинбаъД афзун намуДани сармояи оинномави барои тамДиД карДани муулати имтиёзи анДози тибки банДи 113 Дастурамал асос шуДа наметавонаД.

114. Дар асоси зербандхои е) ва ё) банди 113 Дастурамал озодкуни аз андози фоида (таътили андоз) дар холати аз нав ба кайд гирифтани корхона ё азнавташкилдихии он, тагйирёбии моликони корхона, тагйирот дар шакли ташкилию хукуки ва дигар чунин тагйирот татбик карда намешаванд. Имтиёзи мазкур нисбат ба шахсоне, ки низомхои имтиёзноки андозбандиро истифода мебаранд (ё каблан истифода мебурданд), татбик намегардад.
115. Давраи имтиёзхо, ки дар зербандхои е) ва ё банди 113 Дастурамал пешбини шудааст, метавонад дар асоси аризаи андозсупоранда хангоми гузариш ба низоми махсуси андозбанди ва баръакс давом ёбад.
116. ТАРТИБИ АНДОЗБАНДИИ ГАЙРИРЕЗИДЕНТ
     ХАНГОМИ ГИРИФТАНИ ФОИДА АЗ МАНБАИ ВОКЕЪ ДАР
     ЧУМХУРИИ ТОЧИКИСТОН, КИ БА МУАССИСАИ ДОИМИИ
     ГАЙРИРЕЗИДЕНТ МАРБУТ НАМЕБОШАД
117. Даромади гайрирезидент аз манбаи вокеъ дар Чумхурии Точикистон, ки ба муассисаи доимии хамин гайрирезидент дар худуди Чумхурии Точикистон марбут намебошад, дар манбаи пардохт хамчун даромади умуми, бе тархи харочот (ба истиснои талаботи моддаи 177 Кодекси андоз тархи дар холати андозбанди, ки андоз аз арзиши иловашударо дар бар мегирад ва бояд ба гайрирезидент дода шавад, андози аз арзиши иловашуда аз хамин маблаги умуми дошташуда), бо меъёри мукаррарнамудаи банди 121 Дастурамал бояд андозбанди гардад.

Бо тартиби мазкур, андозбандии даромадхои гайрирезидент аз манбаъхои вокеъ дар Чумхурии Точикистон, ки ба муассисаи доимии он дар Чумхурии Точикистон марбут буда, пардохти он сари вакт анчом наёфта бошад ва вобаста ба он хуччатхои тасдиккунандаи пардохти андоз агар пешниход карда нашуда бошад, дар манбаи пардохт амали карда мешавад.

Манбаи пардохти даромади гайрирезидент – ин ташкилот ё шахси вокеие, ки аз у (ё аз хисоби у) андозсупоранда даромад мегирад.

Даромади гайрирезидент аз манбахои вокеъ дар Чумхурии Точикистон – ин даромадхое мебошад, ки дар кисми 24 моддаи 17 Кодекси андоз оварда шудааст.

117. Тахти мафхуми пардохти даромад супоридани пул дар шакли накд ва (ё) гайринакди, когазхои киматнок, молхо, дигар молу мулк, ичрои корхо, хизматрасонихо фахмида мешаванд.
118. Пардохтхо ба манфиати гайрирезидентхо дар асоси банди 116 Дастурамал вобаста бо тахвили молхо хангоми амалиёти тичорати хоричи (вобаста бо воридоти молхо) ба худуди Чумхурии Точикистон, дар манбаи пардохт бояд андозбанди нагардад.

Мисол: Корхонаи резиДенти «Дорои» аз Давлати хоричи бо назарДошти Дастрас намуДани он ба Чумуурии Точикистон ба маблаеи 150000 сомони мол мехараД. Ин маблае 100000 сомони арзиши мол ва 30000 сомони Дигар харочотхои фурушанДаро (суеурта, бор карДан, хамлу накл ва еайра) Дар бар мегираД. Хангоми ба еайрирезиДент парДохтани 130000 сомони ин маблае Дар манбаи парДохт анДозбанДи карДа намешаваД.

‘Гибки банДи 118 Дастурамали мазкур, хангоми ба еайрирезиДент парДохт намуДани 30 000 сомони барои суеурта, бор карДан ва уамлу накл нигохДории анДоз аз манбаи парДохт анчом ДоДа намешаваД, чунки харочоти мазкур ба арзиши мол зам карДа шуДа, бочи гумруки ва анДоз аз арзиши асли гирифта мешаваД.

119. Андозбандии даромадхои гайрирезидент дар манбаи пардохт, сарфи назар аз ихтиёрдории ин гайрирезидент нисбати даромадхои худ, ки дар Чумхурии Точикистон ба даст оварда шудаанд, ба манфиати шахсони сеюм дар Чумхурии Точикистон ва (ё) вохидхои махсуси худ дар дигар давлатхо, анчом дода мешавад.
120. Андоз аз даромади гайрирезидент аз манбаи вокеъ дар Чумхурии Точикистон новобаста аз шакл ва махали пардохти даромад ситонида мешавад.
121. Бо назардошти мукаррароти банди мазкур ва дигар мукаррароти хамин Дастурамал даромадхои гайрирезидент аз манбахои вокеъ дар Чумхурии Точикистон, ки бо муассисаи доимии ин гайрирезидент дар худуди Чумхурии Точикистон алокаманд намебошад, бояд дар манбаи пардохт хамчун даромади умуми, бе тархи харочот (ба истиснои андоз аз арзиши иловашудаи тибки талаботи моддаи 177 Кодекси андоз андозбандишуда), тибки меъёрхои зайл андозбанди мешаванд:

а)  суди сахмияхо – бо меъёри 12 фоиз;

б)  фоизхо – бо меъёри 12 фоиз;

в)  сахмхои сугуртавие, ки корхонаи резиденти ё сохибкори инфироди – резидент мутобики шартномахои сугурта ва азнавсугуртакунии хавфу хатархо мепардозанд – тибки меъёри 6 фоиз;

г)  маблагхое, ки корхонаи резиденти ё сохибкори инфироди – резидент барои хизматрасонии телекоммуникатсиони ё наклиёти хангоми алока ё хамлу накли байналмилали байни Чумхурии Точикистон ва дигар давлатхо мепардозанд, ба истиснои маблагхо оид ба фрахти бахри – тибки меъёри 5 фоиз, маблагхо оид ба фрахти бахри – тибки меъёри 6 фоиз;

д)  даромади дар шакли музди мехнат аз манбахои вокеъ дар Чумхурии Точикистон новобаста аз шакл ва чои пардохти даромад пардохтшуда тибки меъёри 25%;

е)  дигар даромадхои дар зербандхои а), б), в), г) ва д)-и банди мазкур дарчнашуда бо меъёри 15%.

Мисол: Дар Доираи шартномаи басташуДаи гражДани-хукуки, алалхусус шартномаи хизматрасонии таълими (гузарониДани семинархо)шахси хукуки – гайрирезиДенти Чумхурии Точикистон барои ЧДММ «Олим», ки резиДенти Чумуурии Точикистон мебошаД, хизматрасони менамояД. Барои хизматрасони ЧДММ «Олим» ухДаДор мешаваД, ки ба шахси уукукии еайрирезиДенти ба маблаеи 10 000 сомони уакки хизмат парДохт намояД.

КаДами аввал, зарур аст, ки тибки талаботи моДДаи 177 КоДекси андоз бо андоз аз арзиши иловашуда андозбанди шудан ё нашудани амалиёти мазкур аник карДа шаваД.

Мутобики талаботи банДи 3 кисми 1 моДДаи 176 КоДекси анДоз хизматрасонии омузиши Дар ууДуДи хамон Давлате расониДашуДа уисоб мешавад, ки дар асл хизматрасони шуда бошад. Чи тавре ки хизматрасони (гузарониДани семннархо/ аз чониби еайрирезиДент Дар ууДуДи Чумуурии Точикистон анчом ДоДа шуДааст, бо макраДи анДоз аз арзиши иловашуДа хизматрасонии мазкур Дар ууДуДи Чумуурии Точикистон анчомДоДашуДа ба уисоб мераваД. Дар ин асос, мутобики талаботи моДДаи 177 КоДекси анДоз мабалеи анДоз аз арзиши иловашуДа уисоб карДа мешаваД.

10 000 * 18/118 = 1525 сомони маблаеи анДоз аз арзиши иловашуДа, ки бояД нигох Дошта шаваД.

КаДами Дуюм, маълум карДан Даркор аст, ки ДаромаДи ширкати хоричи аз .манбахои вокеъ Дар Чумуурии Точикистон аст ё не. Барои ин зарур аст, ки талаботи кисми 24 моДДаи 17 КоДекси анДозро, ки намуДи ДаромаДуои ба ДаромаДи еайрирезиДент аз манбахон вокеъ Дар Чумуурии Точикистон вориДшаванДаро муайян менамояД, мурочиат карДа шаваД. НамуДи ДаромаДи мазкур мутобики талаботи банДи «Р» касми 24 моДДаи 17 КоДекси анДоз хамчсн ДаромаДи еайрирезиДент аз манбахон вокеъ Дар Чумхурии Точикистон гсрсхбанби карДа шуДааст. Меъёри анДоз мстобики банДи 121 Дастурамал 15 фоиз мскаррар шуДааст.

Хисоби анДози нигохДошташаванДа аз ДаромаДи еайрирезиДент:

(10 000 – 1 525)*15% = 1271 сомони, маблаеи нигохДошташаванДаи анДоз аз ДаромаДи еайрирезиДент.

Хисоби нихои. 10 000 – 1525 – 1271 = 7204 сомони, маблаеи холиси баъДи нигохбории анДозхо, ки ба еайрирезиДент барои хизматрасони гузарониДа мешаваД.

Мисол: Сармояи оинномавии ЧДММ «Дорои» аз чунин хиссахо иборат аст:

-ЧДММ «ХушнуД» шахси хскскии резиДенти Чумхурии Точикистон – 70%;

-ширкати <^аг»шахси хскскии еайрирезиДенти – 30%.

Дар чамъбасти соли 2014 ЧДММ «Дорои» фоиДа ба Даст оварД. Мачлиси муассисон аз санаи 20 марти соли 2015 карор намуД, ки як цисми фоиДаи соли 2012 Дар хачми 100 000 сомони байни муассисон такрим карДа шаваД. ДаромаД (ДивиДенД) 15 апрели соли 2015 парДохт карДа шуД.

Аз маблаги ДаромаДи ба гайрирезиДент- шахси хукукии хоричи LLC «Star» андоз аз дивиденд гирифта мешавад:

100 000 сомони х 70% = 70 000 сомони – маблаги ДивиДенДи ба гайрирезиДент уисобшуДа.

70 000 сомони х 12% = 8 400 сомони – маблаги анДоз аз ДивиДенД;

70 000 сомони – 8 400 сомони = 61 600 сомони маблаги холиси ба гайрирезиДент хамчгн ДивиДенД парДохтшаванДа.

Бо талаби гайрирезиДент макомоти анДоз бо тартиби мукаррарнамуДаи макомоти ваколатДори Давлати оиД ба маблаги ДаромаДи аз манбауои вокеъ Дар Чумуурии Точикистон ва маблаги анДозуои нигоуДошташуДа маълумотнома меДиуаД.

Аз маблаги ДивиДенДи ЧДММ «ХушнуД» анДоз нигоу Дошта намешаваД:

100 000 сомони х 30% = 30 000 сомони – маблаги ДивиДенДи ба гайрирезиДент уисобшуДа.

30 000 сомони х 0% = 0 сомони – маблаги анДоз аз ДивиДенД;

30 000 сомони – 0 сомони = 30 000 сомони маблаги холиси ба ЧДММ «ХушнуД» хамчун ДивиДенД парДохтшаванДа.

КайД карДа мешаваД, ки маблаги 30 000 сомонии ДивиДенДи гирифтаи ЧДММ «ХушнуД» Дар асоси зербанДи Д) банДи 113 Дастурамал ба ДаромаДи умумии Чамъият Дохил намешаваД ва вобаста ба он минбаъД бо анДози фоиДа анДозбанДи карДа намешаваД.

Мисол: ЧСП «Бауор» бо шартномаи карзи аз шахси хгкукии гайрирезиДенти маблаги 100 000 сомони бо меъёри карзии солонаи 15% карз гирифт. Бо гузаштани мухлат ЧСП «Бауор» вазифаДор аст, ки маблаги 100 000 сомонии карз ва 15 000 фоизхои хисобшуДаро ба шахси хгкукии гайрирезиДенти парДохт намояД.

ЧСП «Бахор» хамччн агенти анДоз вазифаДор аст, ки аз маблаги умумии фоизхои парДохтшаванДа хангоми парДохти ДаромаД бо меъёри 12% анДоз нигоу Дошта, маблаги боуимонДаро ба гайрирезиДент парДохт намояД.

Маблаги карз                                                                   100 000 сомони

Фоизуо                                                                                15 000 сомони

АнДоз аз ДаромаДи гайрирезиДент 15 000 * 12% = 1 800 сомони Ба гайрирезиДент парДохта мешаваД 15 000 – 1 800 = 13 200 сомони

Хангоми парДохти маблаги асосии карзи гирифташуДа анДоз аз ДаромаДи гайрирезиДент нигох Дошта намешаваД.

122. Барои максадхои хамин боби Дастурамал пардохтхое, ки муассисаи доимии гайрирезидент дар Чумхурии Точикистон ё аз номи чунин муассиса амали менамояд, хамчун пардохтхои амалинамудаи корхонаи резиденти хисобида мешавад.
123. Ташкилотхое, ки новобаста ба махалли пардохт ба гайрирезидентхои дар татбики созишномахои карзи (гранти) бе таъсиси муассисаи доимй дар Чумхурии Точикистон иштироккунанда даромад пардохт менамоянд, ухдадоранд ба сифати агентхои андоз аз манбаи пардохт андозро нигох доранд ва ба бучет пардохт намоянд. Дар холати риоя накардани талаботи мазкур, андоз аз хисоби ташкилотхои зикршуда ситонида мешавад.
124. Шахсоне, ки мутобики боби мазкур даромад пардохт менамоянд, барои нигохдори ва ба бучет пардохт намудани андозхо масъуланд.
125. Шахсоне, ки аз манбаи пардохт андоз нигох медоранд, вазифадоранд, ки дар давоми 5 рузи кории баъди мохе, ки дар он пардохтхо сурат гирифтааст, маблагхои нигохдоштаро ба бучети давлати пардохт намоянд.
126. Агар маблаги андоз саривакт ба бучет пардохт карда нашавад, шахсони пардохткунандаи даромад вазифадоранд, ки аз хисоби худ маблагхои нигохдоштанашуда ва пардохтнашударо бо назардошти чаримаю фоизхояш пардохт намоянд.

Масъулияти андозсупоранда, хамчун агенти андоз замоне анчомдодашуда хисобида мешавад, ки маблагхои андоз пурра нигох дошта шуда, пардохт карда шавад.

34. ТАРТИБИ МАХСУСИ ХИСОБИ ДАРОМАДИ
    РЕЗИДЕНТОНИ ЧУМХУРИИ ТОЧИКИСТОН ДАР ШАКЛИ
    ДИВИДЕНДУ ФОИЗХО
35. Суди сахмияхое, ки корхонахои резиденти мепардозанд, ба истиснои суди сахмияхои (пардохтхои гайриандозии) корхонахое, ки тибки санади меъёрии хукукии дигар аз фоидаи соф ба бучети давлати пардохт шуда, андозбанди мегардад, бояд аз манбаи пардохт тибки меъёри 12 фоиза андозбанди шаванд.
36. Суди сахмияи мутобики банди 127 Дастурамал андозбандишуда, ба даромади шахси онро гирифта ворид карда нашуда, минбаъд андозбанди карда намешавад.
37. Фоизхое, ки резидент ё муассисаи доимии гайрирезидент медиханд, ё аз номи чунин муассиса дода мешаванд, дар манбаи пардохт тибки меъёри 12 фоиз аз маблаги додашаванда андозбанди мегарданд, агар даромад аз манбаи вокеъ дар Чумхурии Точикистон гирифта шавад, ба истиснои холатхое, ки дар банди 130 Дастурамал дарч шудаанд.
38. Фоизхо, аз чумла тибки шартномаи ичораи молияви (лизинг), ки ба бонкхои резиденти, ба дигар муассисахои (ташкилотхои) резидентии молиявию кредити, аз чумла ба ташкилотхои резидентии маблаггузорихои хурд, ширкатхои резидентии ичораи молияви (лизинги) пардохта мешаванд, дар манбаи пардохт андозбанди намешаванд.
39. Шахси хукуки – резидент, ки фоидаи он бояд андозбанди гардад, хангоми гирифтани фоизхои мутобики банди 129 Дастурамал андозбандишуда, ба даромади умумии худ тамоми маблаги даромади фоизиро бе тархи андози ситонидашуда дохил менамояд ва хукук дорад ин андози дар манбаи пардохт нигохдошташударо хангоми мавчудияти хуччатхои тасдиккунандаи нигахдошти андоз дар манбаи пардохт ба хисоб гирад.

Мисол: ДаромаДи умумии ЧДММ «Алмос» аз тахвили молхо, ичрои корхо ва хизматрасонихо Дар соли 2015 маблаеи 1 000 000 сомониро ташкил ДоД, еайр аз он Чамъият Дар шакли фоизхо ба маблаеи 100 000 сомони ДаромаД гирифт. Дар асоси талаботи банДи 129 Дастурамали мазкур фоизДиханДа аз манбаи парДохт аз фоизхо ба маблаеи 12 000 (100 000*12%) сомони анДоз нигох Дошта, маблаеи бокимонДаи 88 000 сомониро ба Чамъият пардохт намуд.

Фарз мекунем, ки маблаеи тарххои ичозатДоштаи Чамъият 800 000 сомони аст.

Хисоби анДоз аз фоиДа

Даромади умумии Чамъият 1 000 000 + 100 000 = 1 100 000 сомони Тарххо                                                                                            800 000 сомони

ФоиДаи анДозбанДишаванДа 1 100 000 – 800 000 = 300 000 сомони Андози фоида                                                        300 000 * 25% = 75 000 сомони

АнДози фоиДа бо назарДошти бахисобгирии анДози нигохДошташуДа аз фоизхо:                                                  75 000 – 12 000 = 63 000 сомони.

35. АНДОЗБАНДИИ БАЙНАЛМИЛАЛЙ
36. Маблаги андоз аз даромад ё андоз аз фоида, ки берун аз худуди Чумхурии Точикистон пардохт шудаанд, хангоми дар Чумхурии Точикистон пардохтани чунин андозхо, дар сурати тасдик шудани пардохти андоз берун аз худуди Чумхурии Точикистон тибки тартиби мукаррарнамудаи макоми ваколатдори давлати, ба хисоб гирифта мешавад.
37. Хачми бахисобгири, ки дар банди 132 Дастурамал пешбини шудааст, набояд аз маблаги андозе, ки дар Чумхурии Точикистон нисбат ба чунин даромад ё фоида тибки меъёрхои дар Чумхурии Точикистон амалкунанда хисоб карда шудааст, зиёд бошад.
38. Агар резидент мустакиман ё гайримустаким дорои зиёда аз 10 фоизи фонди оинномави ё зиёда аз 10 фоизи сахмияхо бо хукуки овози корхонаи хоричи бошад, ки дар навбати худ дар мамлакати дорои андозбандии имтиёзнок даромад мегирад, як кисми чунин даромад, ки ба резидент тааллук дорад, ба даромади (фоидаи) андозбандишавандаи вай (резидент) дохил карда мешавад.
39. Давлати хоричи давлати дорои андозбандии имтиёзнок хисобида мешавад, агар:

а)  меъёри андоз дар он нисбат ба меъёри мувофики Кодекси мазкур мукарраршуда, 30 фоиз кам бошад;

б)  дар он конунхо дар бораи махфи нигох доштани маълумоти молияви ё маълумот дар бораи ширкатхо амал мекунанд, ки имконият медиханд сирри сохиби вокеии молу мулк ё гирандаи даромад (фоида) махфи нигох дошта шавад.

36. ДАВРАИ АНДОЗ, ПЕШНИХОДИ ЭЪЛОМИЯ
37. Давраи андози фоида соли таквими аст. Хамзамон пешниходи хисобхои пардохтхои чории андоз аз фоида ва пардохти онхо дар мухлатхои мукаррарнамудаи бандхои 108-109 Дастурамал амали мешавад.
38. Андозсупорандагони зерин эъломияи андози фоидаро (Замимаи №1 ба Дастурамали мазкур) то 1-уми апрели баъди соли хисоботи ба макомоти андоз месупоранд:

а)  резидентхо – супорандагони андоз аз фоида;

б)    дигар шахсони хукуки – гайрирезидентхое, ки аз манбаъхои вокеъ дар Чумхурии Точикистон даромаде мегиранд, ки бояд андозбанди карда шавад, аммо дар манбаи пардохт андозбанди намешавад;

в)   Бонки миллии Точикистон эъломия оид ба фоидаи вокеии ба бучети давлати пардохтшавандаро то 1 августи соле, ки баъди соли хисоботи фаро мерасад, пешниход менамояд (замимаи №3 Дастурамали мазкур).

138. Хангоми бархам додани шахси хукуки комиссияи бархамдихи ё андозсупоранда фавран дар ин бора ба макоми андоз огохномаи хатти мефиристанд. Комиссияи бархамдихи вазифадор аст, ки эъломияи андозро ба макомоти дахлдори андоз пешниход намояд.
139. Хисобхо оид ба пардохти маблагхои чори (пешпардохт) аз руи андоз аз фоида тибки шакли мукаррарнамудаи Замимаи №2 Дастурамали мазкур бо дарназардошти талаботи бандхои 108-110 Дастурамал хар мох (хар семоха) то санаи 15 мохе пешниход карда мешаванд, ки баъди мохи (семохаи) хисоботи фаро мерасад.
140. ПАРДОХТИ АНДОЗХО, МУКАРРАРОТИ МАЪМУРЙ
141. Таксим кардани маблаги пардохтхои чории андоз аз фоида, инчунин маблагхои андозе, ки бояд ба кисми даромади бучетхо аз руи чамъбасти соли таквими гузаронида шаванд, аз чониби корхона байни бучетхои махалли чойгиршавии вохиди асосии корхона, инчунин дар махалли чойгиршавии хар як вохиди алохидаи он бо дарназардошти хиссаи харочот барои пардохти музди мехнате, ки ба вохиди асосии корхона ва ба хар як вохиди алохидаи корхона дар харочоти умумии музди мехнат дар корхона (вохиди асосии корхона дар якчояги бо хамаи вохидхои алохидаи корхона) тааллук дорад, мутобики маълумоти бахисобгирии мухосибии корхона сурат мегирад.

Хиссахои харочоти барои пардохти музди мехнат дар хамин кисм пешбинигардида бо дарназардошти нишондихандахои вокеии харочот барои музди мехнати вохиди асосии корхона ва вохидхои алохидаи он мутобики маълумоти бахисобгирии мухосибии корхона дар охири давраи хисоботи муайян карда мешавад.

141. Хисоб кардани маблаги пардохтхои чории андоз аз фоида, инчунин маблагхои андозе, ки бояд ба кисми даромади бучетхо аз руи чамъбасти соли таквими дар махалли чойгиршавии вохиди асосии корхона ва хар кадом вохиди алохидаи он пардохта шавад, аз чониби корхона мустакилона анчом дода мешавад.

Маълумотро дар бораи маблагхои пардохтхои чории андоз аз фоида, инчунин дар бораи маблагхои аз руи чамъбасти соли таквими хисоб кардашударо корхона ба вохидхои алохидаи худ, инчунин ба макомоти андози махалли чойгиршавии худ ва махалли чойгиршавии вохидхои алохида на дертар аз мухлати пешниходгардида барои амали намудани пардохтхои чори мутобики бандхои 108-110 Дастурамал ва барои пешниход кардани эъломия аз руи андоз аз фоида мутобики банди 137 Дастурамал хабар медихад.

142. Корхона маблаги пешпардохтхо ва маблаги андозеро, ки аз руи чамъбасти соли таквими хисоб карда шудааст, ба бучети махалли чойгиршавии вохиди асосии корхона ва вохидхои алохидаи он тавассути вохиди асосии корхона ё тарики хар вохиди алохида на дертар аз мухлати мукаррарнамудаи кисми мазкур ва бандхои 108-110 Дастурамал месупорад.
143. Супорандагони андоз аз фоида хисоби нихои анчом медиханд ва андозро дар махалли бахисобгирии бакайдгириашон на дертар аз 10 апрели соли баъди соли таквимии хисоботи фарорасанда пардохт менамоянд.
144. Бонки миллии Точикистон андоз аз фоидаро на дертар аз 1 августи соле, ки баъди соли хисоботи фаро мерасад, месупорад.
145. НАЗОРАТИ ПАРДОХТИ АНДОЗ, ЧАВОБГАРИ
146. Назорати пардохти андози фоида аз чониби макомоти андоз амали карда мешавад.

Андозсупорандагон, намояндагони онхо ва шахсони мансабдор, инчунин кормандони макомоти андоз барои нокифоя ичро намудани талаботи конунгузории андози Чумхурии Точикистон мутобики Кодекси андоз ва дигар конунгузории амалкунанда.

«Мувофика шудааст»
Вазири молияи
Чумхурии Точикистон
С.Начмиддинов
аз 11 декабри соли 2012
№3-12а/5

«Тасдик шудааст»
бо Фармоиши Раиси
Кумитаи андози назди
№14-Ф