Теги: Тиб

МАЙЗАДАГӣ (Alcoholismus), алкоголизм, истеъмоли аз ҳад зиёди машруботи спиртдор, ки ба саломатӣ ва қобилияти кории шахси майпараст, инчунин ба маишату осудагии ҷамъият зарар мерасонад. Доир ба нӯшокиҳои спиртдор дар маъхазҳои хаттии қадимтарин маълумот вуҷуд дорад. Тарзи майкашӣ ҳанӯз замонҳои пеш ба бисёр қабилаҳо маълум буд. Бино ба баъзе ақидаҳо дар …

МАЙНАПАРДА (Meninges), ташкилаи иборат аз бофтаҳои пайвандӣ, ки мағзи сар ва ҳароммағзро фаро гирифтааст. М. вазифаи муҳофизию тағзиявӣ дошта, ҳаракати хунро дар майна танзим менамояд. М. сахт (Dura mater), анкабутӣ (Arachnoidea mater) ва нарм ё рагӣ (Pia mater) мешавад. Пардаи сахти мағзи сар аз ду варақ иборат аст, ки байни …

МАКАРЧЕНКО Александр Федерович (1903, ш. Мариуполи Украина – 1979, ҳамон ҷо), неврофизиолог ва невропатолог, профессор, узви пайвастаи АИ Украина, Арбоби шоистаи илми Украина. Донишкадаи тиббии Харковро хатм кардааст (1933). С-ҳои 1933 – 36 таҳсил дар аспирантура. То оғози ҶБВ дар дастгоҳи Вазорати тандурустии Украина кор кардаааст. Чанд муддат директори Донишкадаи …

МАКРОФАГҲО (аз юн. макро… ва фаgos – хӯранда), полибластҳо, ҳуҷайраҳои табиаташон мезенхимавии организмҳои зинда, ки бактерияҳо, боқимондаи ҳуҷайраҳои фавтида ва диг. зарраҳои барои организм бегона ва заҳрнокро дошта ҳазм менамоянд. Истилоҳи «М.»-ро с. 1982 И. И. Мечников ба илм дохил кардааст. Ба М. моноситҳои хун, гистиосити бофтаҳои пайвандӣ, ҳуҷайраҳои эндотелияи …

МАКТАБ (талаботи беҳдоштӣ), муассисаи таълиму тарбия. Сохтмони М.- ҳо аз рӯи лоиҳаи махсус сурат мегирад, ки дар он тамоми талаботи беҳдоштӣ нисбати бинои мактаб пешбинӣ шудаанд. Замини М. (на камтар аз 0,3 га; 40 – 50%-и он бояд барои боғча ва сабзкорӣ истифода гардад) ба чанд қитъа ҷудо карда мешавад: …

МАКТАБ – САНАТОРИЯ, муассисаест барои таҳсил ва солим гардондани кӯдакони мактабтабхон, ки гирифтори ягон беморианд. Чанд навъи М. – С. барои кӯдакони гирифтри шаклҳои ноаёни сил, касалиҳои дилу раг, баъзе бемориҳои музмини узвҳои нафас, ҳозима, амрози асаб ва рӯҳӣ мавҷуд аст. Ба М. – С. кӯдакони синнашон аз 7 то …

МАҚЪАД (Anus), интиҳои рӯдаи рост. Болотар аз сӯрохи М. дар луобпардаи рӯда «сутунча»-ҳои барқади мутавозӣ ба назар мерасанд, ки фазои байни онҳо новашакл буда, аз поён бо чини М. алоқаманд аст; чини М. ҷайбча (киссача)-ҳо дорад. Новачаҳо ва ҷайбчаҳо дар якҷоягӣ ҳурфа (крипта)-ҳоро ба вуҷуд меоранд. Дар интиҳои сутунчаҳо пистонакҳои …

МАЛИГНИЗАТСИЯ ( Malignisatio; лот. maligus – зараровар), бадфарҷомӣ, раванди ба ҳуҷайраи бадфарҷом табдил ёфтани ҳуҷайраи мӯътадили ягон бофта. Зери таъсири омилҳои гуногуни омософар ба вуҷуд меояд, мас., моддаҳои саратонофар, афканишоти ултрабунафш, афканишоти ионнок, омилҳои биологӣ (вирусҳои омософар). Ҳуҷайраҳои осебёфта (ҳуҷайраҳое, ки М. шудаанд) манбаи аввалияи омоси бадфарҷомро ҳосил мекунанд. Ба …

МАЛПИГИ (Malpighi) Марчелло (10. 03. 1628, Кревалкоре – 30. 11. 1694, Рим), биолог ва духтури италиявӣ, аъзои Ҷамъияти подшоҳии Лондон. Дар Ун-ти Болоня таҳсил кардааст. Доктори илмҳои тиб (аз 1653), проф. (1656 – 91). Яке аз асосгузорони анатомияи микроскопии растаниҳо ва ҳайвонот. Бо ёрии микроскоп трахея ва гардиши капиллярии хунро …

МАЛТОЗА (англ. malt – орди майса), қанди орди майса, дисахариди табиӣ; аз боқимондаи ду молекулаи глюкоза иборат аст. М. дар таркиби дони нешзадаи ҷав, ҷавдор ва диг. ғалладонаҳо, инчунин помидор, гард ва шаҳди гули базе растаниҳо вуҷуд дорад. Дар об нағз ҳал мешавад; таъмаш ширин мебошад. Миқдори М. дар хун …