Баъд аз марги Муҳаммадраҳимхон, соли 1758 дар Бухоро шӯриш cap зад. Шӯришчиён чизу чораи сарватмандонро гирифта, хонаҳои онҳоро оташ заданд. Сабаби шӯриш ҷорӣ намудани андозҳои нави вазнин буд. Аммо шӯриш ба хун оғушта гардид. Дар чунин як шароити вазнин Дониёлбӣ атолиқ хукуматро ба дасти худ гирифт. Лекин вай тахти хониро …
Муфассал »Амалиёти ҳокимони Ӯротеппа
Баъд аз қатли ҳокими Ҳисор Муҳаммадаминбӣ хеш ва иттифоқчии ӯ, ҳокими Ӯротеппа Фозилбӣ дар қасди қотилон мешавад. Барои иҷрои мақсади худ мавриди мувофиқ меҷӯст. Чунин фурсат баъд аз вафоти хони Бухоро (1758) фаро расид, Фозилбӣ лашкар ба суи Самарқанд кашид. Ҳокими ин шаҳр, бародари Муҳаммадраҳимхон – Баротбек Султон буд. Баъд …
Муфассал »Забти Ҳисор
Муҳаммадамини Ҳисорӣ баробари марди ҷасур ва сипоҳӣ будан, бо хунхорӣ ном бароварда буд. Касони зиёд аз ӯ тарсида ва норизо гашта, аз вилоят фирор намуданд. Ҳатто баъзе ноҳияҳо аз тасарруфи беки мазкур баромада ба тобеияти Бухоро гузаштанд. Бар абас рафтани нақшаи хони Бухоро нисбати Ӯротеппа ва иштироки ҳокими Ҳисор дар …
Муфассал »Мубориза барои ишғоли Ӯротеппа
Ҳокими шуҷоъ ва тавонои Ӯротеппа Фозилбӣ юз писари Содиқбӣ хонҳои Бухороро ба ташвиш гузошт. Ба сифати сарварӣ қабилаи юз ӯ ба муқобили Нодиршоҳ низ омода буд. Баъд аз ду соли қатли Нодиршоҳ Фозилбӣ ҳокими Ӯротеппа шуда, бар зидди Хуқанду Бухоро истодагарӣ намуд. Хони Бухоро Муҳаммадраҳимхон дар мубориза ба муқобили ҳокими …
Муфассал »Oғози ҳукмронии сулолаи Манғития
Aз кушта шудани Нодиршшоҳ дере нагузашта, Муҳаммадраҳимбӣ Абулфайзхонро бо ду писараш ба қатл расонида, ба тахти хонии Бухоро нишаст. Ӯ соли 1753 силсилаи хонадони манғитияро асосгузошта, худро хон эълон кард. Дар ин солҳо ҳар як ҳокими мулкҳои алоҳида аз сустшавии ҳокимияти марказӣ ва иваз шудани сулолаҳо дар Бухоро истифода бурда …
Муфассал »Ҳуҷуми Нодиршоҳ
Дар солҳои ҳукмронии намояндаи сулолаи Ҷониён Абулфайзхон (1711-1747) дар Осиёи Миёна давлати ягона вуҷуд надошт. Дар Самарқанд мулки мустақиле ба вуҷуд омада буд, ки бо Бухоро рақобат мекард. Ҳокими Самарқанд аз бодиянишинон кӯмак хост ва онҳо дар давоми ҳафт сол (1723-1730) водии Зарафшон (Миёнкол)-ро ба харобазор табдил доданд. Бо суми …
Муфассал »Инкишофи илм дар асрҳои XVII-XVIII
Дар асри XVII ва нимаи аввали асри XVIII бо вуҷуди ҳараҷу мараҷи сиёсӣ ва вазнин шудани шароит илму фанни тоҷик ривоҷ дошта як зумра олимон ба таълифу таснифи асарҳои илмӣ ва тадрис дар мадрасаҳо машғул буданд. Баъзе аз олимон баробари фаъолияти илмӣ ба шеъру адаб низ сарукор доштанд. Дар даврони …
Муфассал »Адабиёт дар асрҳои XVII-XVIII
Асри XVII- нимаи аввали асри XVIII давраҳои бисёр муҳими таърихи адабиёти тоҷик мебошад. Дар аҳди Ҷониён якчанд ҳавзаҳои адабӣ вуҷуд дошт. Калонтарини он Самарқанд ва Бухоро буданд. Ҳамаи шоирони ин ду ҳавза аз 150 нафар бештар буд. Аз ин миқдор бештар аз 20 нафар шоирони ҳунарманд буданд. Баъзеи онҳо деҳқонӣ …
Муфассал »Мусаввирӣ ва хаттотӣ дар асрҳои XVII-XVIII
Дар китобхона ва музейҳои мамлакатҳои ҷахон нусхаҳои хаттии китобҳои гуногун мазмуни асрҳои XVII- XVIII маҳфузанд. Баъзе аз онҳо бо миннатюраи мусаввирони Осиёи Миёна зинат ёфтаанд. Аз намунаи кори онҳо маълум мешавад, ки анъанаи мактаби миниатюрии асри XVI давом ва инкишофи босазои худро дар асрҳои баъдина пайдо намудааст. Мисоли онро мо …
Муфассал »МАДАНИЯТИ МОДДӢ ВА МАЪНАВӢ ДАР АСРҲОИ XII-XIII
Меъморӣ ва санъат. Бо вуҷуди он ки замона пур аз низову ҷангҳои харобиовар буд, дар шаҳрҳои марказӣ ва баъзе маркази вилоятҳо иншоотҳои меъморӣ хеле афзуданд. Биноҳои боҳашаматро бештар аъёну ашрофи сарватманд месохтанд. Яке аз онҳо Ялангтушбӣ (1608-1656) дар Регистони Самарқанд сохтмонн бузургеро вусъат дод. Дар рӯбарӯи мадрасаи Улуғбек бо амри …
Муфассал »