Главная / Теги: таърихи халқи тоҷик синфи 8

Теги: таърихи халқи тоҷик синфи 8

Ҳаёти илмӣ ва адабӣ дар нимаи аввали асри XIX

social_realism_art_9

Забони тоҷикӣ дар нимаи якуми асри XIX чи дар дастгоҳи давлатӣ ва чи дар риштаи адабиёту корҳои идоравӣ мавқеи асосиро ишғол мекард. Ду навъи мактаб вуҷуд дошт: мактаби ибтидоӣ ва олӣ, яъне Мадраса. Дар мактабҳо кудакон савод меомухтанд ва тарбия мегирифтанд. Таълиму тадрис ба забони тоҷикӣ ва арабӣ буд. Муаллимони …

Муфассал »

МАДАНИЯТИ МОДДӢ ВА МАЪНАВӢ ДАР НИМАИ АВВАЛИ АСРИ XIX

Намунаи хати Мирҳусайни Истаравшанӣ

Бинокорӣ ва меъморӣ. Дараҷаи тараққиёти санъати меъмории Осиёи Миёна, алалхусус дар бобати сохтмони биноҳои бошукӯҳ, дар нимаи аввали асри XIX назар ба асрҳои гузашта хеле поён рафт. Бо ҳамин сабаб аз ёдгориҳои меъмории ин давра то замони мо кам боқӣ мондаанд. Аз биноҳои боқимонда мадрасаи Халифа Ниёзқул, ки бештар бо …

Муфассал »

Шӯришҳои халқӣ дар Аморати Бухоро

buxoro

Калонтарин ҷунбиши халқӣ дар ибтидои соли 1810 дар Бухоро рух дода буд. Аз руи маълумоти шоҳидони воқеа зимистони он сол чунон сард шуд, ки то се моҳ ях ба миқдори як кулоч боқӣ монд. Гандум ва ҷавро куллан сармо зад ва нархи ғалла ниҳоят баланд шуд. Илова бар ин чунон …

Муфассал »

Андозҳо дар Аморати Бухоро

savdo-19-vek

Шакли гуногуни истисмори деҳқонон тақрибан дар ҳамаи намуди замин мушоҳида мегардид. Махсусан, аҳволи сокинони ноҳияҳои кӯҳӣ ниҳоят вазнин буд. Дар болооби ноҳияи Зарафшон кишоварзони безамин 25 фоизи аҳолиро ташкил медоданд. Онҳое, ки чорвои корӣ надоштанд, маҷбур буданд ба сифати батрак кор кунанд. Заминҳои хироҷӣ барои амиру хонҳо ва ҳокимон даромади …

Муфассал »

Заминдории феодалӣ дар Аморати Бухоро

hqdefault

Дар нимаи аввали асри XIX асосан ҳамон шаклҳои пешинаи моликияти хусусии заминдории феодалӣ – замини хироҷӣ, амлок – заминҳои давлатӣ ва заминҳои вақф нигоҳ дошта мешуданд. Усули ба танхоҳ додани хоҷагии деҳқонӣ ва оғози ҳукмронии сулолаи хонадони манғития ба таври васеъ ҷорӣ гардид, ки дар ҳаёти иҷтимоии ин давр усули …

Муфассал »

Обёрӣ дар Аморати Бухоро ва хонии Хуқанд

aleksandriya-eskhata-ili-khujand

Дар аморати Бухоро ва хонии Хуқанд корҳои бузургӣ обёрӣ анҷом дода шуданд. Муҳимтарин шабакаҳои обёрии водии Фарғона ба вуҷуд омаданд. Масалан, аз дарёи Норин ва Қарадарё якчанд шабакаҳои обёрӣ, аз ҷумла наҳри Янгиарик канда шуд. Ба сабаби обёрии заминҳои беоб шаҳрҳои нав бунёд ёфтанд. Яке аз чунин шаҳрҳо, ки бо …

Муфассал »

Тиҷорат дар Аморати Бухоро (асри 19)

buxoro1

Тиҷорат дар шаҳрҳо асосан дар бозорҳо сурат мегирифт. Бозор масоҳати калонеро ишғол менамуд. Бозорҳои Ӯротеппа ва Хуҷанд қариб болопушида буданд (каппон доштанд). Хусусияти хоси шаҳрҳо аз ин иборат буд, ки дар чорсу ва хиёбонҳои асосӣ марказҳои савдо воқеъ гардида, дар он тими дарози гунбаздор сохта мешуд. Аз байни тим куча …

Муфассал »

Сарватҳои зеризаминии Осиёи Миёна дар асри XIX

buxoro3

Маводи хомро барои истеҳсолоти ҳунармандӣ аз хоҷагии қишлоқ ва ҳам аз истихроҷи маъдан ба даст меоварданд. Осиёи Миёна аз сарватҳои зеризаминӣ бой буд. Дар ин сарзамин конҳои маъдан кам набуданд, вале ба сабаби ҳануз дар ҳолати ибтидоӣ воқеъ гардидани тариқи истихроҷ ва хеле афзун будани талабот эҳтиёҷи кишварро тамоман қонеъ …

Муфассал »

Ҳунармандӣ (асри 19)

buxoro1

Дар деҳот истеҳсолоти ҳунармандӣ тараққӣ карда буд. Деҳотиён дар хонаҳои худ читу хомсуф ва карбос мебофтанд. Дар шаҳри Ӯротеппа аз 1041 дукони косибон 187-тоаш дар деҳаҳои калон ҷойгир буданд. Ин шаҳр бештар ба истеҳсолоти лавозимоти пашмӣ, корд ва устура (поку), матоъҳои дастдуз ва дастбоф шуҳрат пайдо карда, маҳсулоти он на …

Муфассал »

МУНОСИБАТҲОИ ИҶТИМОӢ-ИҚТИСОДӢ, ЗАМИНДОРИИ ФЕОДАЛӢ. АҲВОЛИ ОММАИ ХАЛҚ

buxoro

Аҳолӣ. Маҳалҳои аморати Бухоро аз ҷиҳати ҷойгиршавии аҳолӣ яксон набуданд; водии Зарафшон (Миёнколот) ва Қашқадарё сернуфус ва вилоятҳои Бухорои шарқӣ нисбатан камнуфус буданд. Албатта, дар ин қисмати аморат водиҳое ҳам буданд, ки нуфуси хеле зиёд доштанд. Солҳои 1830-1840 дар Аморати Бухоро тақрибан ду миллион аҳолӣ зиндагӣ мекард. Дар пойтахти аморат …

Муфассал »