Якеро аз мулуки араб ҳадиси Маҷнун ва Лайли ва шуриши ҳоли ў бигуфтанд, ки бо камоли фазлу балоғат сар дар биёбон ниҳода ва зимоми ақл аз даст дода. Бифармудаш, то ҳозир оварданд. Маломат кардан гирифт, ки дар шарафи нафси инсон чи халал дидӣ, ки хуи баҳоим гирифтӣ ва тарки ишрати …
Муфассал »Хирқапуше дар корвони Хиҷоз
Хирқапуше дар корвони Хиҷоз ҳамроҳи мо буд. Яке аз умарои араб мар ўро сад динор бахшид, то қурбон кунад. Дуздони хафоҷаҳ ногоҳ бар корвон заданд ва пок бибурданд. Бозаргонон гиряву зори кардан гирифтанд ва фарёди бефоида хондан. Гар тазаррўъ кунию гар фарёд, Дузд зар бозпас нахоҳад дод. Магар он дарвеши …
Муфассал »Маслиҳате сулҳ
Соле Муҳаммади Хоразмшоҳ бо Хито аз бораи маслиҳате сулҳ ихтиёр кард. Ба ҷомеи Кошғар даромадам, писаре дидам ба хубию ҳусн ба ғояти эътидол ва ниҳояти ҷамол, чунон ки дар амсоли ў гўянд: Муаллимат ҳама шухию дилбари омўхт, Ҷафову нозу итобу ситамгари омўхт. Ман одами ба чунин шаклу хую қаду равиш, …
Муфассал »Айёми ҷавони гузар доштам ба кўе ва назар бар рўе
Ёд дорам, ки дар айёми ҷавони гузар доштам ба кўе ва назар бар рўе дар тамузе, ки ҳарураш даҳон бихушонидӣ ва самумаш мағзи устухон биҷушонидӣ, аз заъфи башарият тоби офтоби ҳаҷир наёвардам ва илтиҷо ба сояи деворе кардам, мутараққиб ки ҳарри тамуз аз ман бибарад, обе фурў нишонад, ки ҳаме …
Муфассал »Зани соҳибҷамол
Якеро зани соҳибҷамоле ҷавон даргузашту модарзани фартут ба иллати кобин дар хона мутаммакин бимонд ва мард аз муҳовирати ў ба ҷон ранҷидӣ ва аз муҷовирати ў чора надидӣ, то гурўҳе ошноён ба пурсидан омаданд. Шарике гуфто: – Чӣ гунаӣ дар муфориқати ёри азиз? Гуфт: – Нодидани зан бар ман чунон …
Муфассал »Сафар бо дуст
Рафиқе доштам, ки солҳо бо ҳам сафар карда будему намак хўрда ва бекарон ҳуқуқи сўҳбат собит шуда. Охир ба сабаби нафъ андак озори хотири ман раво дошт ва дўсти сипарӣ шуд. Ва бо ин ҳама аз ду тараф дилбастагӣ буд. Шунидам, ки рўзе ду байт аз суханони ман дар маҷмаи …
Муфассал »Тўтие бо зоғе
Тўтиеро бо зоғе дар қафас карданд ва аз қубҳи мушоҳидаи ў муҷоҳида мебурду мегуфт: – Ин чи талъати макрўҳ асту ҳайати мамқут ва манзари малъуну шамоили номавзун? Алассабоҳ ба рўи ту ҳар ки бархезад, Сабоҳи рўзи саломат бар ў масо бошад. Бадбахтаре чу ту дар суҳбати ту боистӣ, Вале чунин, …
Муфассал »Ҳеҷ бошад, ки ба қуввати парҳезгорӣ
Якеро аз уламо пурсиданд, ки яке бо маҳрўе дар хилват нишаста ва дарҳо баста ва рақибон хуфта ва нафс толибу шаҳват ғолиб, чунон ки араб гўяд: «Ат-тамру ёнеъ Ван-но-туруғайру монеъ» (тарҷумааш: хурмо расида ва боғбон бирафта). Ҳеҷ бошад, ки ба қуввати парҳезгорӣ аз ў ба саломат бимонад? Гуфт: – Агар …
Муфассал »Ҷавонӣ ва ошиқӣ
Дар унфувони ҷавонӣ, чунон ки афтаду донӣ, бо шоҳиде сареву сарӣ доштам ба ҳукми он, ки хулқе дошт. Он ки наботи оразаш оби ҳаёт мехўрад, Дар шакараш нигаҳ кунад, ҳар ки набот мехўрад. Иттифоқан ба хилофи табъ аз вай ҳаракате бидидам, ки написандидам, доман аз ў даркашидаму меҳр барчидам ва …
Муфассал »Ман ва Дўст
Ёд дорам дар айёми пешин, ки ман ва дўсте чун ду бодамағз дар пусте сўҳбат доштем. Ногоҳ иттифоқи мағиб афтод. Пас аз муддате, ки бозомад, итоб кард, ки дар ин муддат қосиде нафиристодӣ! Гуфт: – Дареғ омадам, ки дидаи қосид ба ҷамоли ту равшан гардаду ман маҳрум. Ёри дерина маро, …
Муфассал »