Дин ба дунёфурўшон харанд, Юсуф бифўрушанд, то чӣ харанд. Ба қавли душман паймони дўст бишкастӣ. Бубин, ки аз ки буридию бо кӣ пайвастӣ!
Муфассал »Андак-андак хеле шавад ва қатра-қатра селе гардад
Андак-андак хеле шавад ва қатра-қатра селе гардад, яъне онон, ки дасти қувват надоранд, санги хўрда нигаҳ доранд, то ба вақти фурсат димор аз димоғи золим бароранд. Андак-андак ба ҳам шавад бисёр, Дон-донаст ғалла дар анбор. Олимро нашояд, ки сафоҳат аз оми ба ҳилм даргузаронад, ки ҳар ду тарафро зиён дорад: …
Муфассал »Ҷавонмарде, ки бихўраду бидиҳад беҳ аз обиде
Ҷавонмарде, ки бихўраду бидиҳад беҳ аз обиде, ки рўза дораду биниҳад. Ҳар кӣ тарки шахҳоват аз баҳри қабули халқ додаст, аз шаҳватеҳалол дар шаҳвате ҳаром афтода аст. Обид, ки на аз баҳри худо гуша нишинад, Бечора дар оинаи торик чи бинад?
Муфассал »Ҷавонмарде, ки бихўраду бидиҳад беҳ аз обиде
Ҷавонмарде, ки бихўраду бидиҳад беҳ аз обиде, ки рўза дораду биниҳад. Ҳар кӣ тарки шахҳоват аз баҳри қабули халқ додаст, аз шаҳватеҳалол дар шаҳвате ҳаром афтода аст. Обид, ки на аз баҳри худо гуша нишинад, Бечора дар оинаи торик чи бинад?
Муфассал »Ақл дар дасти нафс чунон гирифтор аст, ки марди оҷиз зан ногузир.
Рои беқувват макру фусун аст ва қуввати берой ҷаҳлу чунун! Тамиз бояду тадбиру ақл в-он гаҳ мулк, Ки мулку давлати нодон салоҳи ҷанги худост.
Муфассал »Мушки аслиро аттор нагўяд
Мушк он аст, ки (худ) бибўяд, на он ки аттор бигўяд. Доно чу таблаи аттор аст хомўшу ҳунарнамоӣ ва нодон чу табли ғозӣ баландовозу миёнтиҳӣ. Олим андар миёни ҷоҳилро Масале гуфтаанд сиддиқон: Шоҳиде дар миёни кўрон аст, Мусҳафе дар сарои зиндиқон.
Муфассал »Ҷавҳару хасис!
Ҷавҳар агар дар ҳалоб афтад, ҳамон нафис асту нубор агар бар фалак расад, ҳамон хасис! Истеъдод бе тарбият дареғ асту тарбияти номустаад зоеъ. Хокистар насабе олӣ дорад, ки оташи ҷавҳари улвияст, валекин чун ба нафси худ ҳунаре надорад, бо хок баробар аст ва қимати шакар на аз най аст, ки …
Муфассал »Дида натавонистани тавонгарон аз тарафи новонон
Беҳунарон ҳунармандро натавонанд, ки бинанд, ҳамчунон ки сагони бозори саги сайдро машғала бароранд ва пеш омадан наёранд, яъне сифла чун ҳунар бо касе барнаёяд, ба хубсаш дар пустин афтад. Кунад ҳар оина ғайбат ҳасуди кўтаҳдаст, Ки дар муқобила гунгаш бувад забони мақол.
Муфассал »Заифе, ки бо қави диловарӣ кунад, ёри душман аст дар ҳалоки хеш.
Сояпарвардаро чӣ тоқати он, Ки равад бо муборизон ба китол. Сустбозу ба ҷаҳл мефиканад Панҷа бо марди оҳанинчангол.
Муфассал »Панҷа бо шер задану мушт бар шамшер кори хирадмандон нест.
Ҷангу зўроварӣ макун бо маст, Пеши сарпанҷа дар бағал неҳдаст
Муфассал »