Ҷуғрофия

Фишори атмосфсфери чист? Ҳаво масса ва вазн дорад, бинобар ин ба сатҳи ҳамшафат фишор меоварад. Муайян шудаасг, ки сутуни ҳаво аз сатҳи баҳр то сарҳади болои атмосфера ба ҳар як сантиметри мураббаи сатҳи Замин бо вазни 1 кг 33 г фишор меорад (Ҳисоб кунед, ки агар масоҳати кафи дастатон тақрибан …

Ҳаво чи тавр гарм ва сард мешавад? Дар тропосфера ҳаво нурҳои Офтобро мисли шишаи тиреза аз худ мегузаронад ва аз он ҳаво қариб гарм намешавад (ба шишаи нурҳои Офтоб афтида ва тахтаи зери он тиреза даст расонед). Муқаррар шудааст, ки нурҳои Офтоб аввал сатҳи Заминро гарм мекунанд, аз гармии дар …

Омӯзиши атмосфера. Омӯзиши атмосфера ҳамчун манбаи ҳаёт ниҳоят муҳим аст. Ҳоло қабатҳои гуногуни атмосфера ба воситаи асбобҳои замонавии автоматикӣ, радио, мошинҳои электронии ҳисоббарор, аз ҷумла бо аэростат, кура-зонд, радиозонду самолётҳо, қабатҳои болоии он бо ёрии мушакҳои метеорологӣ, радифҳои маснӯии Замин тадқиқ карда мешаванд. Атмосфера асосан таҳти роҳбарии ташкилоти умумиҷаҳонии метеорологӣ, …

Атмосфера чист? Атмосфера (лафзи юнонӣ буда, “атмос” – буғ. газ ва “сфера”- кура аст) табақаи ҳавоест, ки Заминро иҳота хардааст. Он табақаи болотарин ва зичиаш камтарини Замин лебошад. Аз замонҳои хеле қадим табиати физикии он диққати одимонро ба худ ҷалб мекард. Дар ин ҷода олимони Шарк, аз ҷумла Қутбуддини Шерозй …

Пандоиши пирях. Шумо медонед, ки як қисми боришот ба сатҳи Замин ба намуди барф ва жола мерезад. Дар қутбҳо, ноҳияҳои наздиқутбй, кӯҳҳои баланд, ки ҳаво дар тобистон ҳам хунук аст. барф ва жола пурра об намешаванд. Дар натиҷа сол аз сол миқдори зиёди барф ҷамъ мешавад. Баъд барф оҳиста- оҳиста …

Кӯлҳо. Чуқурии табииеро, ки дар он миқдори зиёди об ҷамъ шудааст, кӯл меноманд. Кӯлҳо дар хушкӣ ҷойгир шудаанд. Онҳо бевосита бо баҳру уқёнусҳо алоқа надоранд. Бинобар ин наботот ва ҳайвоноти кӯлҳо (ғайр аз кӯлҳои боқимондаи баҳр) аз наботот ва ҳайвоиоти уқёнусҳо фарқ доранд. Масоҳати кӯлҳо ҳам аз якдигар ниҳоят фарк …

Об ба дарёҳо бо роҳҳои гуногун дохил мешавад. Манбаи асосии он оби-борон, барф, пирях ва обҳои зеризаминӣ мебошад. Обҳои бо нишебии сатҳи хушкӣ ҷоришаванда ва бо қабати Замин ҳаракаткунанда якбора дарёҳои калонро ҳосил намекунанд. Аз онҳо аввал чашмахо, ҷӯйчаҳо, баъд дарёчаҳо ва дар охир дарёҳои калон ҳосил мешаванд. Дар ҳосилшавии …

Руд бо ду зарб (навъ) аст, яке табиат ва дигар саноӣ. А,ммо рӯди саноӣ нест, ки рӯдкадаҳои у бикандаанд аз баҳри ободонии шаҳреро ё кишт ва барзи ноҳиятеро. … рӯди табиӣ on аст, ки обҳое бувад бузург, ки аз гудози барф ва чатмаҳое, ки аз кӯҳ ва рӯи Замин бикшояд …

Обҳои хушкӣ. Тамоми намуди обҳои хушкӣ (зеризаминӣ ва рӯизяминӣ) аз боришот пайдо мешаванд Боришоте, ки ба сатҳи хушкӣ мерезад, қисман бухор шуда, қисман ба Замин мезаҳад. Бокимондаи он дарёҳо, кӯлҳо, ботлоқҳо, пиряхҳо, баҳру уқёнусҳоро ба вуҷуд меорад. Маҷмӯи онҳо (обҳои зеризаминӣ ва рӯизаминӣ)-ро обҳои хушкӣ меноманд. Обҳоӣ зернзаминӣ. Пайдоиши обҳои …

 Ҷараёни оби укёнусҳо. Дар уқёнус ва баҳрҳо ҳаракат кардани обро одамон ҳатто дар замонхои қадим мушоҳида карда буданд. Ҳаракат хоси на танҳо оби сатҳ, инчунин хоси оби қабатҳои қаъри уқёнус ва баҳрхо низ мебошад. Сабабҳои ҳаракати об гуногун аст. Сабаби аз ҳама асосии он бод. тафовути ҳарорат, шӯрии оби уқёнус …