Home / Ilm / ZARDOLU

ZARDOLU

zardoluZARDOLU (Armeniaca vulgaris), darakhti mevai mamul. To 15 m qad mekashad. Gulash safed yo gulobi. Mevaash girda, darozruya, sergusht, zard yo noranji. Dar Tojikiston beshtar navhoi Isfarak, Hurmoi, Tojiboi, Subhoni, Qandak, Boboi, Mahtobi, Javoni, Mirsanjari va g. parvarish meyoband.
Z. mahsuloti khubi gizoi va parhezi ast. Onro taru toza va khushkonida istemol menamoyand, murabbo, kompot va sharbat tayyor mekunand. Magzi shirini Z. dar sanoati qannodi, ravganash dar istehsoli loku rang istifoda meshavad. Dar tarkibi Z. qand (glyukoza, fruktoza, sakharoza), safeda, kislotahoi organiki, kletchatka mavjudand. Gulingi on ba miqdori ziyod vitaminhoi V1, V2, V6, V15, S, R, karotin (provitamini A), mikroelementho dorad.
Dar tibbi qadim guling baroi rafi buyi nokhushi dahon istifoda meshud. Tabiati guling sard va tar ast, binobar in onro ba sifati davoi isholovar tavsiya medodand. Gurai Z. khosiyati bodroni doshta, baroi odamoni solkhurda mufid ast.
Dar tibbi khalqi barg, meva, magz va shilmi Z.-ro istifoda mebarand. Mevai taru tozai Z. va guling baroi odamoni giriftori illati gurda, bakhusus ashkhosi zaifu kamkhun naf dorad. Hangomi qabziyati muzmin tabiboni khalqi zardoluob yo gulingob mefarmoyand. Magzi donaki Z. chun vositai kijjaron istifoda meshavad. Bo bargi taru tozai Z. dandonhoro toza mekunand. SHilmi Z. ba iltihob va zakhmi meda, jarohat, joyhoi kafidai pust, sukhtagi shifo mebakhshad. CHiniyon magzi donaki Z.-ro baroi tabobati bronkhit, sulfakabutak, laringit, hikkak va chun vositai balgamovar (beshtar 20 – 30 g emulsiyai obakii onro) kor mefarmoyand. Tabiboni khalqii pokistoni mevai Z.-ro baroi tabobati kamkhuni, magzi donakashro hangomi muolijai bemorihoi kuhnai dil istifoda mekunand. Ba aqidai tabiboni qadim behtarin Z. pustash nafis, shodob, shirin va muloimi on ast, ki magzi donakash niz shirin boshad. Z.-ro dar ob jushonida yo khushkashro yak shaboruz dar ob tar namuda, on obro binushand, darunro muloim mekunad, fishor va jushishi balandi khun va safroro past megardonad, orugro daf mesozad. Z. dar meda zud badbu va vayron meshavad, orugi tursh paydo menamoyad; ba odamoni khunukmizoj, kasone, ki badanashon bod doshta boshad, giriftoroni illati sakta, medaashon zaif va piron zarar dorad.
Az boloi Z. obi khunuk yo onro az boloi gizoi dushvorhazm khurdan bagoyat zararnok ast. Z.-ro ba dili nahor khurdan niz bad ast. Agar onro bardavom bikhurand, daruni rudahoro mekharoshad.
Ravgani magzi talkhi Z.-ro ba qadri 4,5 g biyoshomand, kirmi medaro kushta, ba vositai ishol daf mekunad, varamhoi maqadro tahlil medihad, sangi gurda va masonaro mayda karda merezonad; onro bimoland, bavosiri zohiri va botiniro shifo mebakhshad.
Miqdori yak bor oshomidan az ravgani magzi talkhi Z. dar yak ruz to 14 g ast. Agar bargi Z.-ro dar ob jushonda, on obro binushand, kirmi medaro merezonad, peshobro ravon mekunad. Bargi khushki onro kufta, bo obi khunuk biyoshomand, isholro mebandad. Obi bargi Z.-i talkhro bichakonand, dardi gushro taskin medihad.
Dar tibbi muosir Z. ba sifati mahsuloti parhezi va servitamin tavsiya doda meshavad. Dar tarkibi on miqdori kaliy ziyod ast, binobar in baroi odamoni giriftori bemorihoi dilu rag naf dorad.
Ad.: Hikmati asrho (murattibon Kapranov V. A. va Rahim Hoshim), D., 1975; Nuraliev YU., Lekarstvennie rasteniya, D., 1988; Zohidov H., Kanzi shifo, D., 1998.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …