Home / Ilm / ZABONSuZONAK

ZABONSuZONAK

zabonsuzonakZABONSuZONAK (Polugonum hydropiper), zabongazak, sagkush, zanjabili obi, giyohest yaksolai nihoyat tund. Az 10 to 70 sm qad mekashad. Poyai rosti sershokhcha (odatan surkhtob), bargi neshtarshakl (daroziash 2,5 – 10 sm, barash 0,4 – 1,7 sm), guli maydai sabztob yo gulobi, khushaguli sarakmonand (daroziash 4 – 12 sm), chormagzaki seqirrai siyoh, bur yo jigarrangi tira dorad. Iyul – sent. gul mekunad.
Z. odatan dar labi juy, shibarzamin, sohili daryo, margzori nam va sholipoya meruyad. Dar Tojikiston dar q-kuhhoi Zarafshon, Hisoru Darvoz, mavzehoi Sirdaryo, Tojikistoni Janubi va Pomiri Garbi (dar balandii 400 – 2200 m az s.b.) mesabzad.
Bo maqsadi dorui saraki Z.-ro dar davrai gulshukuft jamovari namuda, dar joi soya mekhushkonand. To 2 sol nigoh doshtan mumkin ast. On hamchun dorui ziddi darunravi va bozdorandai khun istifoda meshud. Muvofiqi malumoti Abualii Sino Z. giyohest shabehi sabzavot, dar ob yo dar nazdikii on meruyad. Tamash ba zanjabil monand ast. Bargash shabehi bargi bed, poyaash surkh buda sagro mekushad. Agar Z.-i tarro bo gulash kufta bandand omoshoi sakhtro nest, zakhmhoi ruyro toza, dogi kunjidak va khuni murdaro nest mekunad.
Bino ba aqidai tabiboni khalqi agar Z.-ro bikhurand, meda va jigarro garm megardonad, gizoro hazm mekunad. Barg va samarashro kufta guzoshta bandand, varamhoi sakhti balgamii barjastaro tahlil medihad, dogi pust va kabudii zeri chashmro dur mesozad. Reshaashro kufta guzoshta bandand, dogi kunjidak va hamin qabil doghoro, ki kuhna va sakht shuda boshand, boshidat daf mekunad.
Dar tibbi mardumii Tojikiston qiyomi Z.-ro hangomi bavosir istifoda mebarand, barghoi tar yo marhami bo ravgani gov omekhtai onro ba omos va zakhmho mebandand. Gayr az in, choyi saraki Z.-ro hangomi ishol va bemorihoi medayu ruda (gazak va zakhmi meda) menushand. Dar asnoi bemorihoi pust (shukufa, ekzema, khorishak) bo jushobi Z. obbozi mekunand. Dar tibbi ilmi naqei obii Z. (20,0:200,0)-ro istifoda mebarand (1 chumchai ruze 3 marotiba). Qiyomi on (ruze yak marotiba 30 – 40 chakragi) davoi khunband (hangomi khunravii bachadon) ast. Dorui «gidropiperin»-ro, ki az Z. istehsol meshavad, ba sifati davoi khunband hangomi khunravii bachadon (menorragiya va dismenoreya) va bavosir kor mefarmoyand. Qiyomi Z. lakhtabandii khunro ziyod, nufuzpazirii muraghoro sust va kashishi mushakhoi bachadonro tez mekunad. Z. ba tarkibi shamakhoi ziddi bavosir («anestezol» va «anuzol») dokhil karda meshavad.
Ad.: Kovaleva N. G., Lechenie rasteniyami, M., 1972; Turova A. D., Lekarstvennie rasteniya SSSR i ikh primenenie, M., 1974; Gammerman A. F., Grom I. I., Dikorastushie lekarstvennie rasteniya SSSR, M., 1976; Hodjimatov M., Dikorastushie lekarstvennie rasteniya Tadjikistana, D., 1989; Zohidov H., Kanzi shifo, D., 1998.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …