Home / Ilm / VANDIDOD

VANDIDOD

avesta«VANDIDOD», yake az bakhshhoi Avesto. Kalimai «V.» shakli tahrifshudai «Videvdat» ast. Dar zaboni avestoi on shakli «Vi-dagvo datem» doshta, maniash «dod (qonun)-i ziddi devon» meboshad. «V.» 22 fargard (bob)-i gunogunmavzuro dar bar megirad. Bobho ba tarzi guftugu (pursishu posukh)-i bayni Zardusht va Ahura Mazdo (ezidi yagona dar dini zardushtiya) sokhta shudaand. Dar bobhoi «V.» barobari masalahoi jugrofi, tarikhi, huquqi va sitoishi masalahoi pizishk, pizishki, akhloqu odobi pizishk, tarzhoi tabobat va g. matrah gardidaand. Dar Avesto «V.» yagona bakhshest, ki in guna masalahoro dar bar megirad. Mas., dar bobi haftum oid ba pizishk va korozmudagii vay sukhan meravad. Kase, ki mekhohad pizishki bikunad, nakhustin bor korozmudagi va chiradastii kheshro boyad dar devparaston (muqobiloni mazdayasnon) biozmoyad. Agar se bor hangomi tabobatash bo kord devparaston bimirand, on pizishke noshoista ast. Az on pas u naboyad ba darmon dast bizanad. Agar u se bor bo kord darmon kunad va bemor tandurust shavad, az on pas vay pizishke shoista ba shumor khohad raft. Dar bakhshe az bobi haftumi «V.» oid ba navhoi pizishki – bo kord (jarrohi), giyohho va Mantra (duo) sukhan meravad. Tarzi seyumi darmon – pizishki bo Mantra behtarin tarzi tabobat donista shudaast. Dar fargardu bakhshhoe az «V.» inchunin az masoili behdosht (gigiena) – toza nigoh doshtani badan, nigohubini mui sar, giriftani nokhun va dar joye durtar az makoni zist guronidani onho, peshgirii bemoriho, muboriza bar ziddi pahn gashtani mikrobho, nest kardani baze magasho – pahnkunandagoni bemoriho, toza nigoh doshtani zamin, muhiti atrof, dar dakhmaho joy dodani murdaho (guronidani onho dar zamin man karda shudaast), az murdai hayvonot toza kardani zamin va g. sukhan meravad. Nuktahoi dar fargardi 15-um matrahgardida, makhsusan oid ba isqoti haml, imruz ham ahamiyat dorand. Dar yake az bandho omadaast: «Agar marde bo dukhtare dushiza yo bonui javon – khoh on dukhtar yo bonu vobasta ba solori khona boshad yo na, khoh ba shavhar doda shuda boshad yo na hamkhobagi kunad va on dukhtar yo bonu az u obistan shavad, naboyad az sharmi mardum, mevai zindagiro, ki dar zahdoni khesh dorad, nobud sozad». Baroi nobud kardani tifli dar batn buda (isqoti haml) ham baroi zan va ham baroi mard, ki ba in kor musoidat kardaast, jazoi kushtor tain gardidaast. Dar fargardi 20-um az baze bemorihoe, ki dar on davra malum budand, hamchunin az nakhustin pizishk bo nomi Trita sukhan raftaast. Ba pursishi Zardusht oid ba nakhustin pizishk Ahura Mazdo javob medihad: «Trita bud nakhustin pizishki khiradmand, farkhunda, tavongar, farrmand, ruintan va peshdod, ki bemoriro ba bemori bozgardond, ki margro ba marg bozgardond, ki nakhustin bor nuki dashna va otashi tabro az tani mardumon dur rond». Trita giyohhoi darmoniro bo yorii Ahura Mazdo baroi darmonbakhshi ba tani mardumon, baroi darmonbakhshi ba bemorihoi marg, dard, tab, sardard, tablarza, khura, morgazidagi, hamagir, badchashmi, pusidagi, gandagi va g. justuju mekard. Dar «V.» duoho niz ovarda shudaand, mas.,

Man meguyam: «Ey bemori, dur shav».
Man meguyam: «Ey marg, dur shav».
Man meguyam: «Ey tab, dur shav».
Man meguyam: «Ey nokhushi, dur shav».
Ad.: Avesto, D., 2001.
M. Dilovarov.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …