Home / Ilm / Turb dar Kanzi SHifo (Kitob)

Turb dar Kanzi SHifo (Kitob)

Turb in sabzai mashhur ast, ki ziroat mekunand.  Mizoji tukhmi in garm ast dar darajai sevum va dar darajai duvum khushk ast. YAne tukhmashro bikhurand, baroi odamoni khunukmizoj  va tarmizoj  foram ast, vale khurdani khudi turb ba odamoni tarmizoj va medaashon rutubatnok zarar dorad. Zero ki bekhreshai on, yane qismi zaminii on dar darajai yakum garm va dar duvum tar ast.

turb

Hislathoi shifobakhshi on. Hususiyathoi umumii turb: agar inro bikhurand, akhloti gafsgashtai badanro raqiq (suyuq) menamoyad,  varam va moddahoi galizro dar daran tahlil medihad, bod paydo mekunad, orug meovarad  agar behad bikhurand (vale tukhmash nestkunandai orug ast), baroi baze odamon hazmkunandai taomhoi hazmnopazir, khususan bargi on, vale dar bazeho, ki medaashon rutubati bisyor doshta boshad, hazmro man mekunad, hatto ba darajae zararnok ast, ki feli medai onhoro vayron mesozad (khususan khudi turbro bikhurand), zero ki dar turb moddahoi sabuki zud badbuyshavanda mavjudand va peshobro meronad. Agar bargi bahorii onro pukhta, bo ravgani zaytun bikhurand yo bo in ravgan pukhta bikhurand, gizoiyatash az khudi turb ziyodtar megardad. Dar turb se khosiyat mavjud ast: bargash parokandakunandai bodhoi darun meboshad, tukhmash peshobro meronad va khudi turb balgamro qat mekunad.

Hurdani turb ba sar, dandon va kom zarar dorad, agar az had ziyod istemol namoyand.

Daruni turbro kholї karda, ravgani guli surkh dar on rekhta, ba ruyi otash guzorand, to ravgan bijushad, bad on ravganro nimgarm chand qatra dar gush chakonand, baroi nest kardani bodi daruni on, dardi gush zud va khub tasir mekunad. Agar obi turbro bo ravgani guli surkh yakjo karda, dar otash bijushonand, to on ki obash bukhor shuda ravadu ravgan bimonad, in ravganro niz bichakonand, hamon tasirro dorad.

Hurdani turb ba chashm zarar dorad, vale obi onro dar chashm chakonand, dogi tagi gushai chashmro az tarafi binї daf mekunad. Va agar obi bargashro dar chashm chakonand, quvvati binishro tez megardonad.

Bargi turbro kufta, ba zeri chashm guzoshta bandand, khunero, ki dar tagi chashm murda va az dogi kabud zohir gashta boshad, daf mekunad. Va bargashro kufta, bo asal khamir karda, ba chashm guzoshta bandand, obi begonai dar gavharak furomadaro, ki sohibashro kur megardonad, parokanda sokhta, chashmro az nav ravshan mesozad.

Turbro dar ob jushonda, on obro binushand, surfai kuhnai chandvaqtaro shifo mebakhshad, moddahoi dar daruni sina paydoshudaro suyuq gardonida, berun meronad va dardi guluro, ki az khurdani zanburugi zahrnok ba amal omada boshad, sihat mekunad. Turbro dar ob jushonida, on obro bo  asale, ki dar on sirko andokhta tursh karda boshand, omekhta, bo on gargara kunand, dardi gului shadidro daf mekunad, sarfi nazar az on ki ba khalq zarar dorad.   Dar in holat zarari mazkuri onro sirkovu asal daf mesozad. Hamin obi turb jushonidashudaro batanhoї agar zanho binushand, shiri onhoro ziyod megardonad.

Turb baroi meda bo yak khislatash zararnok ast: orug meovarad. Taom khurda, az boloyash turb istemol namoyand, shikamro muloim mekunad  va baroi gizoro ba uzvhoi badan firistodan kumak medihad. Vale agar turbro pesh az taom bikhurand, nameguzorad, ki taom ba badan nufuz namoyad, balki khudash dar qari meda kanor girifta, gizoi khurdashudaro dar sari meda nigoh medorad va nameguzorad, ki on ba qismi poyoni meda furoyadu hazmi duvumi khudro bajo ovarad. Ammo in holat baroi oson qay kardan qulay meboshad, khususan pustashro bo sikanjabin (sirkoasal) bikhurand.

Hurdani turb baroi uzvhoi daruni sina, pahlu va sipurz muvofiq ast, inchunin tukhmashro agar har ruz bikhurand, ba uzvhoi mazkur foida mebakhshad. Tabibi mashhur Ibni Mosaviya guftaast: «Obi turbro binushand, taomro hazm mekunad, girehhoi raghoro dar jigar va sipurz mekushoyad; istisqo illathoi sipurz va zardparvinro foida dorad; tiflash feli medaro vayron mekunad; tukhmash bodhoi darunro parokanda menamoyad, ishtiho meovarad, pasmondai gizoro ba zudї az rudaho berun meronad va baroi dardi jigar naf dorad». Agar khuroki vaznin tanovul karda, az boloyash 2,5 gramm tukhmashro khoida bikhurand, onro zud hazm mekunad. Agar in miqdor tukhmashro kufta, bo sikanjabin binushand, bashiddat qay meovarad, bo in vosita medaro az akhloti begona pok megardonad.

Har ruz az tukhmash yak mahal 2-3 gramm bikhurand, luqqos zada dard kardani payvandho (bugumho)-ro ba isloh meovarad, irqunnasoro sihat mebakhshad, dardi surinhoro daf mekunad va khorishi badanro, ki sababash bisyor jam shudani balgam boshad, nest mekunad. Hudi turbro niz bikhurand, bemorihoi mazkurro daf mesozad, balki az tukhmash zurtar ast.

Turbro kufta, bo asal daromekhta, ba zakhmhoi khabisa (zlokachestvennie yazvi), reshhoi badtarini fasodashon shirmonand va asalrang guzoshta bandand, shifo mebakhshad. Va agar tukhmashro kufta, bo sirko sirishta, ba dogi gonagaroyo (gangrena) va ba shukufai pust guzoshta bandand, onhoro nest mekunad. Hudi turbro kufta, bo ordi gandumi devona khamir karda, ba rikhinakhoi rukhsora guzoshta bandand, chehraro az az onho pok menamoyad.

Turbro dar ob jushonida, on obro zanho binushand, hayzi bastai onhoro ravon mekunad. Bandhoi bargi turbro kufta, fishurda obashro girifta, 25 gramm az on binushand, sangi khichakro mayda karda merezonad, vale agar inro bo sikanjabin daromekhta binushand, tasirash zudtar va ziyodtar megardad dar in amal.  Obi barg va bandi bargi onro ba miqdori 75 gramm girifta, bo shakar shirin karda binushand, tamomi zardobro az badan dur mekunad va bo in vosita illati istisqoro ham shifo mebakhshad; agar inro bo namak binushand, illathoi sipurzro ba ibro meovarad, girehhoi daruni jigarro mekushoyad va zardparvinro naf mebakhshad. Daruni turbro kofta girifta, dar on kovokї tukhmi shalgam pur kunandu dahani onro bo porchai turb mahkam namuda, bad onro ba miyoni khamir girifta, dar quri otash pukhta, bo asal bikhurand hamin tariq se ruz pay dar ham amal kunand, sangi khichakro mayda karda merezonad. Va agar yak khudi tukhmi turbro bikhurand, hayz va shiri zanonro jorї mekunad, quvvati bohro ba harakat meovarad, inchunin qayovar niz meboshad; baroi dardi jigar, ki az khunukї boshad, shifo mebakhshad va baroi varami sipurz foida dorad.

Agar turbro kufta, ba mavzei mori afї gazida guzoshta bandand, zarari zahri onro nest mekunad va agar tukhmashro kufta, bo sharob daromekhta guzoshta bandand, mori shokhdor gazida va zahrhoi jonvaroni digarro, ki ba badan andokhta boshand, bezarar megardonad. Hoh turbi taroshidaro bar boloi kajdum partoyand, khoh obashro bar kajdum birezand, kajdum memirad. Kasero, ki turb khurda boshad, kajdum bigazad, zarar namekunad. Obi turbro bar azoi badan molida, shab dar har jo, ki boshad, bikhoband, jonvaroni zahrandoz nazdik nameoyand.

Hurdani turb rangi rukhsorro neku megardonad. Turbro kufta, bo ordi gandumi devona khamir sokhta, ba johoi girdak-girdak muyrekhtai sar va rish guzoshta bandand, muy meruyonad; va agar inro bo asal khamir karda, ba doghoi zeri chashm guzoshta bandand, onhoro dur mekunad. Obi turbro ba shukufai pust bimoland, foida dorad. Tukhmashro kufta, bo asal khamir karda, ba doghoi nuqtamonandi siyoh va safedi dar ruyi pust paydoshuda va inchunin ba digar doghoi begonai pust guzoshta bandand, pustro az on dogho pok mekunad, az on jumla doghoi kunjidakro ham daf va rangi ruyro toza mesozad, shukufai pustro shifo mebakhshad.

Nogufta namonad, ki turbro az andoza ziyod bikhurand, rudahoro ba dard meovarad, akhloti badanro badbuy megardonad; inchunin ba sar, dandonho va halq zarar merasonad. Dar in guna holat namak, asal va zirai dar sirko tar kardashudaro khurdan darkor ast, to ki zararash isloh yobad.

Turbro yak shabonaruz dar sirkoi tundi angurї tar karda, bad ba dili nahor bikhurand, sipurzi sakhtshudaro muloim mekunad, inchunin onro bo taom bikhurand ham, chunin foidaro dorad.

CHunonki guftem, tukhmashro bikhurand, qay meovarad, vale baroi dardi jigar va dardi sipurz doru meshavad; dar bobati peshob va shiru hayro ravon kardan va daf namudani zahrho foidai ajib dorad. Agar inro bo sharob bikhurand, bar ziddi gazidani mori  shokhdor  darmon  meshavad.  Dar in bobat  tukhmi turb az khudi turb zurtar ast. 2,5 gramm tukhmashro bad az taom bikhurand, onro hazm menamoyand va agar bo sikanjabin bikhurand, medaro pok megardonad. Agar inro kufta ba shukufahoi pust guzoshta bandand, shifo mebakhshad va agar bo sirko khamir karda guzoshta bandand, zakhmi gonagaroyo (gangrena)-ro, ki dar tibbi hozira ilojpazir nest, sihat mekunad; bo asal daromekhta guzoshta bandand, dardi payvandakho (bugumho)-ro daf mesozad.

Miqdori yak bor khurdan az tukhmash dar yak ruz to 3,5 gramm ast, az obash to 100 gramm va az khudash to 70 gramm meboshad.

Az turb ravgan ham tayyor mekunand ba in tariq. Tukhm va obi bargi onro dar ibtidoi tukhm bastan kufta, fishurda, obashro girifta, dar zarfe az boloi on ob du barobari vazni on ravgani zaytun yo ravgani kunjid dokhil karda, bo otashi muloim mejushonand. Jushida-jushida, ob bukhor gashta meravad va ravgan boqї memonad. Hamin ravgan ravgani turb hisob meyobad. Az in ravgan har ruz yak yo du qoshuq bikhurand, folij va kaj shudani ruyro sihat mekunad, aziyati zahri kajdum va jonvaroni digarro niz daf mekunad. Agar in ravganro nimgarm dar gush chakonand, bodhoi daruni gushro, ki dar daruni gush sadohoi gunogunro ba amal meovarand, daf mesozad va dardashro ham taskin medihad. Agar az ru bimoland, niz illati folij, kaj shudani ruy va notavon gashtani azoro shifo mebakhshad; shakhshulii pustro isloh mekunad, rangi ruyro sof megardonad, doghoi safedi pust va pesro az pust pok mekunad.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …