Home / Ilm / Siyohdona dar Kanzi SHifo (Kitob)

Siyohdona dar Kanzi SHifo (Kitob)

soyohdona-0-600x330Siyohdona (Cie dona) — in tukhmi rastanii bustonist ba monandi tukhmi arpabodiyon, vale az on daroztaru boriktar, rangash siyoh va buyash tund meboshad. Gulash zardi moil ba safedi va inchunin bunafsh niz meshavad. Bargash darozaki nugdor, tukhmash dar gilofi kalontar az gilofi tukhmi bang (kirmrezonak) ast. Quvvatash to haft sol boqi memonad.

Mizojash dar darajai duvum garm va khushk ast. Hislathoi shifobakhshi Siyohdona: in garmkunanda va khushkkunandai rutubathoi nodarkor, pazonanda va baroi khorij shudan tayyorkunandai onho meboshad, inchunin az uzvhoi dokhili kandani onho (akhlot) va pokkunandai badan ast; shir, peshob va hayzro ravon mekunad. Agar inro bikhurand va bo ravgani savsan sirishta, zanho az tag bardorand, bachai zinda va murdaro az shikami onho meaftonad, inchunin hamrohaki (yoraki) janinro zud khorij mekunad, bar ziddi zahrhoi tarmizoj taryoq meboshad.

Inro bikhurand va guzoshta bandand, surfai khunukmizoj va rim qay kardanro taskin medihad; baroi dardi uzvhoi daruni sina, rostnafas, istisqo (vodyanka), zardparvin, behuzur (bejo) shudani dil, bemorihoi sipurz va qulinji bodi davo meshavad. Inro har ruz ba dili nahor bo mudovamat bikhurand, peshob, hayz va digarro ravon mekunad; agar bo ravgan bikhurand, rangi rukhsorro surkh megardonad, bashararo sof mekunad; agar bo sirko bikhurand, hamai navhoi kirmi medaro ikhroj menamoyad. Az 4,5 to 10,5 grammi onro bo obi nimgarm bikhurand, baroi sagi devonagazida doru va bar ziddi zahri gunda taryoq meshavad; hamin miqdorro bo sikanjabin (sirkoasal) biyoshomand, tabi duruzdarmiyon va tabi balgamii kuhnaro shifo mebakhshad; bo ob va asal bikhurand, rostnafasro daf mekunad, sanghoi gurda va khichakro mayda karda merezonad, tabhoi kuhnaro shifo mebakhshad; bo tanakori armani bikhurand, dushvorii shoshidanro isloh menamoyad.

Siyohdonaro sukhta, bo rubbi murd, yane bo obi jushonida gafsgardonidai murd biyoshomand, bavosirro shifo mebakhshad. Homi onro bibuyand yo dar latta basta, yak shab dar sirko tar kardashudai onro soida, batakror subh dar bini birezand, dardi sari kuhnaro, ki az sardi boshad, daf mekunad, bastagii surokhi biniro mekushoyad; zukom va nazlaro barham medihad, inchunin kach shudani ruyro ba ibro meovarad — dar in bobat davoi bemisl ast.

CHun haft adad tukhmi onro yak soat dar shiri zanon tar karda, dar binii kase, ki illati zardparvin doshta va chashmonash zard gashta boshand, bichakonand, illatro daf mekunad. Siyohdonaro kufta, bo ravgani savsani kuhi daromekhta, dar bini birezand, obi dar gavharaki chashm furomadaro, ki dar holati ibtido boshad, daf mekunad. Va agar kuftai siyohdonaro batakror chun surma ba chashm kashand, gavharakro az on obi furomada kholis megardonad, ba sharte ki illat dar holati sarshavi boshad.

Siyohdonaro garm karda ba sar garmbandi namoyand, zukomro daf mekunad va agar ba uzvhoi digar garmbandi kunand, bodhoro tahlil medihad. Siyohdonaro dar ob jushonida, ba on ob sirko omekhta, in tarkibro dar dahan gardonand, dardi dandonro, ki az sardi boshad, taskin medihad.

soyohdona-300x180Onro kufta, ba peshi sar guzoshta bandand, nazlahoi kuhnaro band menamoyad va dardi sarro, ki sababash khunuki boshad, basanda mesozad, surokhi bandshudai biniro mekushoyad; agar kuftai onro bo sirkoi hamr (vinniy uksus) yo bo sirkoi anguri khamir sokhta guzoshta bandand, ozakhho, kholi ruyi pust, illati pustpartoi, dardi bugumho, dogi safedi pust, pes, donacha va obilaho, inchunin shukufai pustro daf mekunad; bo peshobi kudakon khamir karda guzoshta bandand, varamhoi sakht, ozakhho va kholro daf megardonad.

Siyohdonaro kufta, bo obi tarbuzi abujahl (hanzal)-i taru toza sirishta, ba atrofi nof bimoland, kirmi kadudonaro (solityorro) bo quvvati tamom ikhroj mekunad; bo obi darmanai tar daromekhta bimoland, kirmhoi darozi shikamro bashast ikhroj menamoyad. Siyohdonaro mahin os karda, bo khuni kurshabparak yo bo khuni faroshturuk va yo bo khuni mori afi daromekhta bimoland, dogi safedi pustro daf mekunad; bo asal va ravgan sirishta bimoland, agar bachadon hangomi omadani hayz dard mekarda boshad, dardi onro shifo mebakhshad; bo ravgani gulisurkh sirishta bimoland, quturro khoh tar boshad va khoh khushk, shifo mebakhshad.

Sukhtai onro bo mumravgane, ki az mumi zanburi asal va ravgani savsan tartib doda yo dar ravgani hino gudokhta boshand, daromekhta guzoshta bandand, sari kalro sihat mekunad, rekhtani muyro man menamoyad va dar sari kal muyro meruyonad — baroi in kor batakror boyad guzoshta bandand.

Siyohdonaro andak biryon karda, kufta, bo gulob khamir sokhta guzoshta bandand, zakhmhoi savdovii soqi poro daf mekunad; bo peshobi kudakon khamir karda guzoshta bandand, reshhoi sarro, ki rutubatashon monandi asal boshad va digar reshhoi tarro, ki az sardi boshand, shifo mebakhshad. Siyohdonaro to buyash baromadan biryon kunand, inro siyohdonai budoda menomand. Siyohdonai budodaro kufta, dar ravgani zaytun pukhta, se-chor qatra az on ravgan dar bini chakonand, zukomero, ki bo atsai bisyor boshad, daf mesozad.

Vale agar siyohdonaro az had ziyod bikhurand, odamoni garmmizojro ba dardi gulu giriftor mekunad — davoi in dar sirko tar karda khurdan ast. Inchunin ba gurda ham ziyonkor ast — davoi in khurdani katiro meboshad. Mikdori yak bor khurdan az siyohdona dar yak ruz baroi odamoni khunukmizoj to 7 gramm ast, vale baroi kasoni garmmizoj to 1,75 gramm meboshad. Agar siyohdona yoft nashavad, ba joyi on arpabodiyon bikhurand, ravo meboshad va inchunin nisfi vazni on tukhmi shibitro khurdan niz joyiz ast. Az siyohdona ravgan ham tayyor mekunand. In bo rohhoi gunogun hosil karda meshavad:

  1. Bigirand dar tanosubi 70 gramm siyohdona 17,5 gramm ravgani bodomi talkh — harduro yakjo bikuband. Bar on andak obi garm poshida, bad boshiddat fishor doda, ravgani onro bisitonand.
  2. Kolbaro dar hajmi khohish girifta, ba on gili buta bimoland va daruni onro to gardanash az siyohdona pur sozand va dar gului kolba lifi zagirpoya jo namoyand. Bad bigirand lagan yo tunukai gafsro az miyonajoyash muvofiqi gunjoishi gardani kolba surokh kunand. Kolbai purkardashudaro sarozer dar on surokh guzorandu az bolo va atrofi on dar ruyi lagan otashi tez biafruzand. Ravgani siyohdona judo gashta, dar lif pokshavon ba poyon furud meoyad.
  3. YAk miqdori muayyan siyohdonaro dar hasht barobari vazni on obi shirin yak shabonaruz tar karda, bad to choryaki ob mondan bijushonand. Va onro az matoi boftash zich guzaronida, sof namuda, dar zarfe az boloyash ravgani kunjidi toza yo ravgani zaytun du barobari on ob andokhta, bo otashi muloim bijushonand, to ob bukhor shuda, ravgan bimonad. Ehtiyot kunand, ki ravgan dog nagardad.

Mizoji ravgani siyohdona dar darajai sevum garm va khushk ast. Hurdani in va molidanash baroi illathoi folij, kaj shudani ruy, jingak shudani uzvho, dardi bugumho az sardi, sustii olathoi tanosul, daf kardani girehi asabho, mondagi, dardi kamar, baroi quvvat bakhshidani boh va ba harakat ovardani azoi tanosul, hatto baroi kasone, ki az mardi mahrum gashta boshand, davo meboshad. Agar mahz bo ravgani zaytun in ravganro tayyor karda boshand, baroi barqaror kardani quvvati odamoni az mardi mahrum va noumed davoi bemisl ast, ham khurdanash va ham molidanash. Miqdori yak bor khurdan az ravgani siyohdona dar yak ruz to 7 gramm ast.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …