Home / Jamiyat / Muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat

Muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat

QONUNI JUMHURII TOJIKISTON

Dar borai muqovimat bo virusi norasoii masuniyati  odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat

(Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s.2005, №12, mod.662; s.2008, №12, q.2, mod.1010; s.2014, №3, mod.153) 

Qonuni mazkur asoshoi huquqii amali namudani majmui chorabinihoi muqovimat ba pahnshavii virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyatro tanzim namuda, rioyai huquqhoi shahrvandi, siyosi, iqtisodi, ijtimoi, farhangi va ozodihoi asosii insonro dar bar girifta, baroi peshgirii pahnshavii siroyatpazirii virusi norasoii masuniyati odam, kam kardani tasiri mubtaloshavi ba bemori, rasonidani yorii takhassusii tibbi ba shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat va sabuk gardonidani oqibati on baroi har kas va tamomi jomea  nigaronda shudaast.

 

BOBI 1

MUQARRAROTI UMUMI

 Moddai 1. Mafhumhoi asosi

Dar Qonuni mazkur mafhumhoi asosii zerin  istifoda meshavand:

 virusi norasoii masuniyati odam – viruse, ki holati norasoii masuniyatro dar organizmi odam ba vujud meorad;(QJT az 14.03.14 s., № 1078)

– siroyati virusi norasoii masuniyati odam – bemorii davomnoke, ki sababgorash virusi norasoii masuniyati odam ast;

– shakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam – shakhsone, ki giriftori virusi norasoii masuniyati odam shudaand (shakhsoni homili virusi norasoii masuniyati odam  va mubtaloibemorii paydoshudai norasoii muhassali masuniyat);

bemorii paydoshudai norasoii masuniyat – davrai intihoi siroyatyobi, ki onro virusi norasoii masuniyati odam bois shudaast; (QJT az 14.03.14 s., № 1078)

– odamoni mubtaloi bemorii paydoshudai norasoii masuniyat – shakhsoni doroi zuhuroti klinikii bemori doshta, ki baroi onho illatnokii amiqi sistemai masuniyat az tasiri virusi norasoii masuniyati odam khos ast;

– doruhoi ziddi retrovirusi– doruhoi tibbie meboshand, ki tavassuti tasiri onho ba virusi norasoii masuniyati odam dar khuni organizmi shakhsi siroyatshuda miqdori virusho kam shuda, hayoti shakhsi siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam daroz  megardad;

– guruhhoi makhsusi aholi bo khatari beshtari siroyatyobi az virusi norasoii masuniyati odam – shakhsone, ki ehtimolan metavonand bo sarchashmai virusi norasoii masuniyati odam irtibot doshta, hamchunin dar inkishofi epidemiya va chorahoi javobi naqshi asosi bozand, az jumla shakhsoni aloqai jinsii hamjinsona doshta, shakhsoni fohisha va shakhsone, ki mavodi nashaovarro bo usuli tazriq istemol mekunand; (QJT az 14.03.14 s., № 1078)

– guruhhoi osebpaziri aholi – shakhsone, ki baroi onho bo sababi tasiri sharoiti nomusoidi oilavi, iqtisodi, ijtimoi, farhangi va mehnati khatari siroyat yoftan az virusi norasoii masuniyati odam ziyod megardad, az jumla muhojironi mehnati, mahbuson, kudakoni besarobon, javononi bemori doroi nishonai bemorihoi bo rohi aloqai jinsi siroyatkunanda, sharikoni jinsii shakhsone, ki mavodi nashaovarro bo usuli tazriq istemol mekunand; (QJT az 14.03.14 s., № 1078)

– pinhoni – muoinai shakhs bo maqsadi oshkor kardani mubtaloshavi ba virusi norasoii masuniyati odam (mashvaratdihi, tashkhis) be ifshoi nasab, nom, nomi padar va malumoti digar; (QJT az 14.03.14 s., № 1078)

– makhfi – man budani hama guna muhokimai vazi solimii shakhs yo dar borai vay oshkor kardani malumot, ba gayr az munosibathoi baynihamdigarii kasbi va tanho bo rozigii khudi shakhs. (QJT az 14.03.14 s., № 1078)

Moddai 2. Qonunguzori dar borai muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam bemorii paydoshudai norasoii masuniyati 

Qonunguzori dar borai muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  ba Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Qonuni mazkur va digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston, inchunin sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Jumhurii Tojikiston etirof kardaast, iborat meboshad.

Moddai 3. Tatbiqi Qonuni mazkur 

Amali Qonuni mazkur ba shahrvandoni Jumhurii Tojikiston, shahrvandoni  khoriji, gurezaho, muhojironi ijbori va shakhsoni beshahrvand pahn megardad.

Qonuni mazkur nisbat ba muassisayu tashkilot va korkhonahoe, ki dar qalamravi Jumhurii Tojikiston bo tartibi muqarrarshuda ba qayd girifta shudaand, novobasta az shaklhoi tashkiliyu huquqii onho tatbiq karda meshavad.

Moddai 4. Siyosati davlatii Jumhurii Tojikiston dar muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati

Siyosati davlatii jumhurii tojikiston dar muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  dar asosi Qonuni mazkur, digar qonunho va sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston, ki mutobiqi hamin Qonun qabul karda meshavand, dar amal tatbiq karda meshavad.

Davlat kafolat medihad:

– rioyai tamomi huquq va ozodiho nisbati odamoni az virusi norasoii masuniyati odam siroyatyoftayu mubtaloi bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  va azoi oilai onho, mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston;

– amalisozii nazorati epidemiologii pahnshavii siroyati virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat dar qalamravi Jumhurii Tojikiston bo nazardoshti rioya va afzaliyati huquqi inson, pinhoni budani tashkhis va rioyai usulhoi makhfi anjom dodani on;

– rasonidani kumaki roygoni bosifat va az jihati ilmi asosnoki takhassusii tibbi va ijtimoiyu ravonshinosi baroi shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat bo rioyai makhfi budani muoinai on(QJT az 31.12.08s., № 476; az 14.03.14 s., № 1078)

– dastras va bekhatar budani aznazarguzaronii tibbi baroi oshkor sokhtani siroyati virusi norasoii masuniyati odam, az jumla aznazarguzaronii pinhoni;

– tamini vositahoi peshgiri, tashkhis va tabobati siroyati virusi norasoii masuniyati odam, inchunin nazorat ba bekhatarii mavodhoi tibbi, moehoi biologi va boftahoe, ki bo maqsadhoi tashkhis, muolija va ilmi istifoda burda meshavand;

– inkishof dodani tadqiqothoi ilmi oid ba problemahoi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati ;

– muntazam ba aholi dodani ittiloot vobasta ba virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati, az jumla tavassuti vositahoi akhbori omma;

– inkishof dodani hamkorii baynalmilali va mubodilai doimii ittiloot dar doirai barnomahoi baynalmilalii muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati

– dastras va sarivaqti budani kumaki tibbi va ijtimoiyu ravonshinosi;

– qabuli davrii barnomai davlatii muboriza bar ziddi virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat. (QJT az 31.12.08s., № 476)

CHorahoi muqovimatro bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  Hukumati Jumhurii Tojikiston va maqomoti mahallii hokimiyati davlati amali megardonand. Dar tatbiqi choraho oid ba muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  korkhonaho, muassisaho, tashkilotho, ittihodiyahoi jamiyati sarfi nazar az shaklhoi tashkiliyu huquqi, az jumla ittihodiyahoi baynalmilali, inchunin shakhsoni voqei, az jumla shahrvandoni khoriji ishtirok karda metavonand. Davlat dastgirii in shakhsoni voqei va huquqiro dar tatbiqi barnomahoi mazkur kafolat medihad.

 

Moddai 5. Mablagguzorii faoliyat oid ba muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati

 

Mablagguzorii faoliyat oid ba muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  khususiyati afzaliyatnok dorad.

Mablagguzorii chorabiniho oid ba muqovimat ba pahnshavii virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  az hisobi manbahoi zerin surat megirad:

– mablagi bujeti davlati;

– mablagi fondhoi maqsadnok, az jumla Fondi millii muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat, ki faoliyati on muvofiqi Nizomnomai tasdiqnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston tanzim karda meshavad(QJT az 14.03.14 s., № 1078)

– mablaghoe, ki baroi sugurtai tibbii ikhtiyori va hatmi ravona karda meshavand;

– sahmiyahoi ikhtiyori va khayriyai shakhsoni voqei va huquqi;

– digar manbahoi mablagguzorie, ki qonunguzorii Jumhurii Tojikiston man nakardaast.

 

BOBI 2

PESHGIRI, TASHHIS VA MUOINAI SHAHSONI SIROYATSHUDAI  VIRUSI

NORASOII MASUNIYATI ODAM

 

Moddai 6. Huquq ba peshgirii virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati

 

Ba shahrvandoni Jumhurii Tojikiston,shahrvandoni khoriji,gurezaho, muhojironi ijbori va shakhsoni beshahrvand kafolati huquqhoi zerin doda meshavad:

– muoinai peshgirikunanda bo rioyai usulhoi makhfi, pinhoni va ikhtiyorii tashkhis tibqi tartibi muqarrarnamudai Vazorati tandurusti va hifzi ijtimoii aholii Jumhurii Tojikiston; (QJT az 31.12.08s., № 476; az 14.03.14s., № 1078)

– aznazarguzaronii tibbii ikhtiyori, makhfi va pinhoni bo maqsadi oshkor sokhtani mubtaloshavii shakhs bo virusi norasoii masuniyati odam va tashkhis dar muassisahoi tibbi novobasta az shakli molikiyat; (QJT az 14.03.14 s., № 1078)

– giriftani akhborot dar borai natijai aznazarguzaroni va tavsiyaho oid ba peshgirii siroyati virusi norasoii masuniyati odam;

– muntazam giriftani ittilooti purra va bosifat, az jumla tavassuti vositahoi akhbori omma oid ba rohhoi siroyatyobi va usulhoi peshgirii virusi norasoii masuniyati odam, barnomayu khizmatrasonihoi mavjudai peshgiri, huquqhoi inson vobasta bo epidemiyai virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat, inchunin oid ba muolija, nigohubin va dastgirii shakhsoni az virusi norasoii masuniyati odam siroyatyofta va mubtaloi bemorii paydoshudai norasoii masuniyat; (QJT az 14.03.14 s., № 1078)

– barguzor namudani chorabinihoi marifatiyu ommavi, az jumla vokhuriho, seminarho, aksiyaho va tasisi mahfilhoi peshgirii virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat dar bayni aholi.

Ba guruhhoi makhsusi aholi bo khatari beshtari siroyatyobi az virusi norasoii masuniyati odam va guruhhoi osebpaziri aholi ittilooti makhsus va khizmatrasonihoe, ki ba tagyiryobii raftori tavakkali ravona shudaand, doda meshavad. (QJT az 14.03.14 s., № 1078)

Bo maqsadi peshgirii pahnshavii virusi norasoii masuniyati odam, bemorii paydoshudai norasoii masuniyat va digar bemorihoe, ki ba vositai khun meguzarand, Vazorati tandurusti va hifzi ijtimoii aholii Jumhurii Tojikiston yakjoya bo Vazorati adliyai Jumhurii Tojikiston barnomai peshnihod kardani ittiloot va barguzor namudani korhoi marifatiro dar muassisahoi nizomi ijroi jazoi jinoyati tahiya va tatbiq menamoyand. (QJT az 31.12.08s., № 476; az 14.03.14s., № 1078)

In huquqho tavassuti kumaki takhassusii tibbi, bunyodi shabakai kofii muassisaho baroi peshgiri va muolijai bemoroni virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  tamin karda meshavand.

 

Moddai 61. Afzaliyatnokii peshgirii virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat

 

Peshgirii virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat dar Jumhurii Tojikiston yake az samthoi afzaliyatnok dar faoliyati maqomoti hokimiyati davlati ba hisob meravad.

In amalho ba prinsiphoi rioya namudani huquqhoi inson asos yofta, muvofiqi sanadhoi dakhldori baynalmilalii tanzimkunandai huquqhoi inson vobasta ba siroyatyobi az virusi norasoii masuniyati odam va mubtaloi bemorii paydoshudai norasoii masuniyat tatbiq karda meshavand. (QJT az 14.03.14 s., № 1078)

 

Moddai 7. Aznazarguzaronii tibbi

 

Aznazarguzaronii tibbi dar muassisahoi davlatii tandurusti, inchunin dar muassisahoi khususii tibbi, ki ba onho bo tartibi muqarrarkardai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ijozatnoma (litsenziya) doda shudaast, surat megirad. Aznazarguzaronii hatmii tibbi boyad makhfi surat girad. (QJT az 31.12.08s., № 476; az 14.03.14s., № 1078)

Aznazarguzaronii tibbii ikhtiyori va makhfi ba istisnoi holathoe, ki moddai 9 Qonuni mazkur peshbini kardaast, barguzor megardad. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

Dar  aznazarguzaronii tibbii shakhs namoyandai qonunii u niz huquqi ishtirok kardan dorad.

Aznazarguzaronii tibbii noboligoni ba sinni 16 narasida va shakhsone, ki ba tartibi muqarrarkardai qonun kornoshoyam etirof shudaand, mumkin ast bo khohish yo rozigii namoyandagoni qonunii onho barguzor shavad va onho huquq dorand hangomi  aznazarguzaronii tibbi ishtirok namoyand. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

Natijahoi aznazarguzaroni ba shakhsi az aznazarguzaroniro guzashta yo namoyandai qonunii u bo tartibi muqarrarkardai  Hukumati Jumhurii Tojikiston doda meshavad.

SHakhse, ki  aznazarguzaronii tibbiro guzashtaast, huquq dorad dar hamin muassisa, inchunin  dar muassisai digari sistemai davlatii tandurusti, novobasta az muhlati guzashtai aznazarguzaroni mavridi   aznazarguzaronii takrorii tibbi qaror girad.

Tartibi aznazarguzaronii tibbi bo maqsadi oshkor sokhtani siroyati virusi norasoii masuniyati odam, bahisobgiri, muoinai tibbii siroyatshavi ba virusi norasoii masuniyati odam va muoinai peshgirii onhoro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad.

Ba shakhse, ki siroyati virusi norasoii masuniyati odam dar vay oshkor shudaast, dar borai kafolathoi davlati, huququ ozodiho va masuliyat, ki ba zindagi bo siroyati virusi norasoii masuniyati odam aloqamand ast, inchunin dar borai khadamoti dastgirii ijtimoiyu ravonshinosi va guruhhoi kumaki yakdigarii siroyati virusi norasoii masuniyati odam akhboroti purra doda meshavad.

 

Moddai 8. Aznazarguzaronii ikhtiyorii tibbi

 

Baroi shahrvandoni Jumhurii Tojikiston, shahrvandoni khoriji, gurezaho, muhojironi ijbori va shakhsoni beshahrvand, ki dar qalamravi Jumhurii Tojikiston zindagi mekunand yo qaror dorand, aznazarguzaronii tibbi ba tariqi ikhtiyori va pinhoni bo khohish yo rozigii hamin shakhson barguzor meshavad. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

 

Moddai 9. Aznazarguzaronii hatmii tibbi

 

Donorhoi khun, moehoi biologi, uzvho va boftahoi badan  aznazarguzaronii hatmii tibbiro meguzarand.

SHakhsone, ki aznazarguzaronii hatmii tibbiro rad kardaand, donori khun, moehoi biologi, uzvho va boftahoi badan buda nametavonand.

SHakhsoni alohida az rui nishondodhoi epidemiologi, ki Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad,  aznazarguzaronii hatmii pinhoniro baroi siroyati virusi norasoii masuniyati odam  meguzarand.

 

Moddai 10. Muoinai tibbii shakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam

 

Muoinai tibbii shahrvandoni Jumhurii Tojikiston, shahrvandoni khoriji, gurezaho, muhojironi ijbori va shakhsoni beshahrvand, ki dar qalamravi Jumhurii Tojikiston zindagi mekunand yo qaror dorand va mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam meboshand (homiloni virus va bemoron), tanho bo maqsadhoi epidemiologi va dar asosi makhfi dar muassisahoi dakhldori davlatii sistemai tandurusti guzaronda meshavad.(QJT az 14.03.14s., № 1078)

Malumoti badastovardai Vazorati tandurusti va hifzi ijtimoii aholii Jumhurii Tojikiston (tabib) dar borai vazi salomati oid ba virusi norasoii masuniyati odam malumoti makhfi (sirri tabibi) meboshad va on tanho dar asosi qarori sud yo bo darkhosti maqomoti taftishoti doda shuda, istifodai in malumot bo maqsadi taqibi jinoyati va mamurii shakhson man ast. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

 

Moddai 11. Rioyai sirri tabibi

(QJT az 14.03.14s., № 1078)

 

Malumot dar borai siroyati virusi norasoii masuniyati odam yo mubtaloi bemorii paydoshudai norasoii masuniyati shudan sirri tabibi buda, onro Qonun hifz mekunad. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

 

BOBI 3

HUQUQ VA HIFZI IJTIMOII SHAHSONI SIROYATSHUDAI VIRUSI NORASOII MASUNIYATI ODAM/BEMORII PAYDOSHUDAI NORASOII MASUNIYATI VA AZOI OILAHOI ONHO

 

Moddai 12. Huquqhoi shakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati

 

SHakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam va mubtaloi bemorii paydoshudai norasoii masuniyati doroi chunin huquqhoyand:

– munosibati insondustonai jamiyat, ki past zadani shanu etibori insonro istisno menamoyad;

– talab kardani makhfi nigoh doshtani malumotho dar borai vazi salomatii khud, agar sharoit va khususiyati hayotu mehnati onho khatari siroyati in virusi norasoii masuniyati odamro ba digaron ba vujud naovarad; (QJT az 31.12.08s., № 476; az 14.03.14s., № 1078)

– jubroni zarari moddiyu manavie, ki binobar fosh kardani malumot dar borai ba on shakhson siroyat kardani virusi norasoii masuniyati odam rasonida shudaast; (QJT az 14.03.14s., № 1078)

– faoliyati kasbi az rui ikhtisosi intikhobkarda, ba istisnoi kor az rui ikhtisosho va dar vazifahoe, ki bo ruykhati makhsus muqarrar shudaand;

– ba roygon giriftani hamai namudhoi kumaki takhassusi va makhsusi tibbi, az jumla kumaki doruvori dar muassisahoi davlatii tandurusti; (QJT az 14.03.14s., № 1078)

– ba himoya az tabiz (diskriminatsiya), az jumla hangomi dastrasi ba tabobat;

– ba ishtiroki faolona dar muayyan kardani maqsadhoi tabobat, az jumla vaqt va tarzi tabobat va khotima yoftani on; (QJT az 31.12.08s., № 476)

– ba padaru modar yo namoyandagoni qonunii kudakoni tavalludkardai modaroni az virusi norasoii masuniyati odam siroyatyofta az lahzai tavallud to purra muqarrar shudani tashkhisi kudak oid ba mavjudiyati virusi norasoii masuniyati odam, bo maqsadi minbad kam kardani khatari siroyatyobi bo virusi norasoii masuniyati odam, giriftani mavodi ivazkunandai shiri modar. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

Dar muassisahoi muolijavi ba rad kardani qabul va rasonidani kumaki tajili ba shakhsoni mubtaloi vnmm/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  roh doda nameshavad.

 

Moddai 13. Mani mahdudkunii huquqi shakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam

 

Az kor ozod kardan, nagiriftan ba kor, ba istisnoi kor az rui ikhtisos va dar vazifahoi muqarrarnamudai nomgui makhsus, inchunin mahdud namudani digar huququ manfiathoi qonunii shakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam bo sababi mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam budanashon, hamchunin mahdud kardani huquqhoi manzili va digar huququ manfiathoi qonunii azoi oilahoi shakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam roh doda nameshavad. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

Istifodai shakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam ba sifati obekthoi sanjishi tibbii vositaho va usulhoi omuzishi ilmi yo ravandi talim man ast.

Tabiz (diskriminatsiya) dar asosi siroyati virusi norasoii masuniyati odam man ast.

Dar asosi siroyati voqei va yo ehtimolii virusi norasoii masuniyati odam sodir namudani hama guna harakati ommavi bo maqsadi barangekhtani kinavu adovat va pahn namudani munosibati nafratovari shakhs va yo guruhi aholi amali gayriqonunist.

Hama guna mahdudkunii huquq va ozodihoi odamone, ki mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat meboshand, tanho bo maqsadi tamini huquq va ozodii shakhsoni digar ravo donista meshavand. (QJT az 31.12.08s., № 476; az 14.03.14s., № 1078)

 

Moddai 14. Kumaki tibbi va ijtimoiyu ravonshinosi ba shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati

 

Kumaki tibbi ba shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati dar muassisahoi davlatii tandurusti rasonida meshavad. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

Hamai namudhoi kumaki tibbi ba shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  dar asoshoi umumi, az rui nishondodhoi kliniki rasonda meshavad.

Kumaki ijtimoiyu ravonshinosi ba shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyat dar muassisahoi davlatii tandurusti, maorif, hifzi ijtimoi, inchunin dar muassisahoi khususii tibbii doroi ijozatnomai dakhldor, ki bo tashkilothoi jamiyati va namoyandagoni jomeai shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam hamkori mekunand, rasonida meshavad. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

 

Moddai 141. Kumaki tibbi va chorahoi doroi khususiyati peshgirikunanda dar muassisahoi nizomi ijroi jazoi jinoyati

 

SHakhse, ki dar natijai muoinai u virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai masuniyat muayyan shudaast, hangomi dar joyhoi az ozodi mahrum yo habsi peshaki qaror doshtan huquqi giriftani kumaki tibbii dakhldor, mashvarat va firistoda shudan ba digar khadamoti madadrasonro dorad. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

Mahbuson va bozdoshtshudagon ba tashkhisi roygoni makhfii siroyati virusi norasoii masuniyati odam va ba mashvarat dar asosi rozigii ogohona, inchunin baroi giriftani malumot oid ba vazi salomatiashon huquq dorand. Malumot oid ba vazi salomati dar hujjathoe nigoh doshta meshavad, ki on tanho baroi kormandoni tib dastras buda, faqat bo rozigii khudi mahbus va yo dar holati zarurati tamini bekhatarii digar mahbuson va kormandoni mahbasho boyad oshkor karda shavad. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

 

Moddai 15. Hifzi ijtimoii shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  va azoi oilahoi onho

 

Maqomoti idorai hifzi ijtimoi dar hamkori bo maqomoti idorai tandurusti, maorif, mehnat va shugli aholi barnomahoro oid ba dastgirii ijtimoii shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  va azoi oilai onho, az jumla tain kardan va pardokhtani nafaqayu kumakpuliho, rasonidani kumaki ijtimoiyu maishi, rasonidani kumak baroi giriftani tahsilot, bozomuzi va bo kor taminkuni tahiya va tatbiq menamoyand.

Maqomoti idorai maorif, tandurusti va hifzi ijtimoi barnomahoi dastgirii ijtimoii kudakonero, ki dar natijai siroyati virusi norasoii masuniyati odam yatim yo be parastorii volidon mondaand, tahiya va tatbiq mekunand.

Ba shakhsone, ki dar natijai amaliyoti tibbii bo tartibi rasmi ijroshuda virusi norasoii masuniyati odam siroyat kardaast, taminoti nafaqavi va huquqi  dar navbati avval giriftani manzil dar surati nabudani on yo zarurati behsozii sharoiti manzili bo tartibi muayyankardai qonunguzori muqarrar karda meshavad.

Baroi kudakoni to 16-sola, ki mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  meboshand, kumakpulii davlatii harmoha tain karda meshavad.

Tartibi dodani kumakpuliho, hajm va manbai pardokhti onhoro hukumati jumhurii tojikiston muayyan mekunad.

Vazorati maorif va ilmi Jumhurii Tojikiston yakjoya bo Vazorati tandurusti va hifzi ijtimoii aholii Jumhurii Tojikiston az rui nishondodhoi tibbi talimi kudakon va navrasonero, ki mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  buda, dar muassisahoi  tandurusti yo sharoiti khona qaror dorand, az rui barnomahoi makhsusi maktabi tahsiloti umumi  tashkil menamoyand. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

 

Moddai 16. Huquqi volidone, ki kudakoni onho mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  meboshand

 

Volidoni kudakone, ki mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  meboshand va shakhsone, ki onhoro ivaz menamoyand, doroi chunin huquqhoyand:

– dar bemorkhonaho hamrohi kudakon (to 14-sola) boshand va onho dar in davra az kor ozod shuda, ba onho baroi kornoshoyamii muvaqqati kumakpuli doda meshavad;

– dar holati az kor ozod kardani yake az volidon binobar nigohubini kudaki to 16-sola nigoh doshtani sobiqai mehnati baroi pardokhti kumakpulii kornoshoyamii muvaqqati ba sharte, ki to ba sinni zikryofta rasidani kudak ba kor dokhil shuda boshad;

– raftu omadi roygoni yake az volidon yo digar namoyandai qonunii kudaki to 18-sola hangomi ba joi tabobat burda ovardani u.

Modarone, ki kudaki to 16-solai mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  dorand, baroi giriftani rukhsatii harsola dar tobiston yo vaqti digari baroyashon muvofiq huquq dorand. Dar surati nabudani modar va chunin kudakro tarbiya kardani padar yo shakhsi digar in huquq ba hamin shakhson doda meshavad.

 

Moddai 17. Jubroni zarari rasonidashuda ba shakhsoni  mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati

 

Zarare, ki ba shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  dar natijai nodurust ijro namudani vazifahoi khizmati az jonibi kormandoni tibbii muassisahoi khizmatrasonii tibbi rasonda shudaast, bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston jubron karda meshavad.

 

BOBI 4

HIFZI IJTIMOII KORMANDONE, KI DUCHORI HATARI KASBII 

SIROYATI VIRUSI NORASOII MASUNIYATI ODAM MEBOSHAND

 

Moddai 18. Ba bemorihoi kasbi mansub donistani virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati

 

Dar vaqti ijroi vazifahoi khizmati ba siroyati virusi norasoii masuniyati odam giriftor shudani kormandoni tibbi, farmasevti va digar kormandon  ba guruhi bemorihoi kasbi mansub donista meshavand.

 

Moddai 19. Hifzi ijtimoii kormandone, ki duchori khatari kasbii siroyati virusi norasoii masuniyati odam meboshand

 

Kormandone, ki bo rasonidani kumaki tibbi ba aholi, tadqiqoti ozmoishgohi yo ilmi az rui masalahoi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  va istehsoli doruvorii virusi mashguland, inchunin donorho, kormandoni khadamoti ijtimoi va digar shakhsone, ki bahri rasonidani kumak ba shakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  jalb shudaand, az holathoi siroyati virusi norasoii masuniyati odam  va inchunin  mayub gashtan va favtidani onho az bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  hangomi ijroivazifai khizmati sugurtai hatmii davlati karda meshavand.

Tartibi sugurtai hatmii in guruhi kormandonro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad.

Mamuriyati muassisahoi tibbi, ki kormandoni onho baroi siroyati virusi norasoii masuniyati odam tahqiqoti tashkhisi meguzaronand, ba shakhsoni mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  kumaki tibbi merasonand, inchunin bo khun va digar mavodi shakhsoni mazkur sarukor dorand, uhdadorand in kormandonro bo vositahoi zarurii muhofizat tamin namoyand va  onhoro bo maqsadi oshkor sokhtani siroyati virusi norasoii masuniyati odam muntazam muoina kunand.

 

Moddai 20. Huquqi kormandoni tibbii mubtaloi virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati 

 

Kormandoni tibbie, ki dar natija ba tavri dakhldor binobar sidqan  ijro namudani vazifai khizmati ba onho virusi norasoii masuniyati odam siroyat kardaast yo bemori norasoii muhassili masuniyat shudaand, doroi chunin huquqhoyand:

– dar navbati avval ba behtar kardani sharoiti manzili bo tartibi muayyankardai qonunguzori;

– ba nafaqai imtiyoznoki pironsoli, dar mavridi favtidani onho az bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  ba pardokht kardani nafaqa dar hajmi 100 foizi muzdi kor ba azoi kornoshoyami oila va farzandoni onho to rasidan ba sinni balogat;

– ba rukhsatii harsolai davomnokiash na kamtar az 36 ruzi kori bo istifodai on dar tobiston yo digar vaqti baroi onho muvofiq;

– ba tabobati harsola dar muassisahoi muolijaviyu istirohati novobasta az tobeiyati idoravii onho;

– ba jubroni zarar, ki  hajm va tartibi onro qonunguzori muqarrar mekunad.

Dar surati siroyat kardani virusi norasoii masuniyati odam hangomi ijro ba tavri dakhldor nakardani vazifai kasbi, dar natijai vayron namudani qoidaho va meyorhoi bekhatari bo gunohi kormand huquqi uro baroi jubroni zarar qonunguzori muayyan menamoyad.

 

Moddai 21. Imtiyozho dar sohai mehnat

 

Kormandoni dakhldori muassisahoi davlatii makhsusgardonidashudai nizomi tandurusti, ki ba shakhsoni bo virusi norasoii masuniyati odam siroyatshuda yo bemoroni mubtaloi bemorii paydoshudai norasoii masuniyat yorii tibbi yo digar kumakho merasonand va ba guzaronidani tahqiqoti ilmi bo istifodai mavodi siroyatyofta, istehsoli doruhoi biologi baroi tashkhis mashgul meboshand, huquq dorand:(QJT az 14.03.14s., № 1078)

– ba baromadan ba nafaqa mutobiqi ruykhati №1-umi istehsolot, korho, ikhtisosho, vazifaho va nishondihandahoi korhoi zerizamini, kor dar sharoiti makhsusan vaznini mehnat, ki mashgul budan bo onho ba nafaqa az rui sinnu sol bo sharthoi imtiyoznok huquq medihad;

 bailovapulii  muzdi kor dar hajmi 100-foiz;

– ba rukhsatii harsolai davomnokiash to 56 ruzi taqvimi;

– ba ruzi kori kutoh(ruzi kori 6 soata).

 

BOBI 5

MUQARRAROTI  HOTIMAVI

 

Moddai 22. Hamohangsozi, monitoring va arzyobii samaranokii muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati

 

Hamohangsozii amaliyot oid ba muayyan namudani afzaliyathoi muqovimat bo pahnshavii virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati, tahiyai barnomaho va naqshahoi faoliyat, tayyor kardani naqshahoi moliyavi, amali gardonidani monitoring va arzyobii samaranokii faoliyat dar hamai zinaho az jonibi kumitai millii hamohangsozi, ki namoyandagoni maqomoti hokimiyati ijroiya va qonunguzor, tashkilothoi jamiyati, jomeai shakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai  norasoii masuniyati  va digar muassisayu tashkilot va korkhonahoro dar bar girifta, dar faoliyati muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  dar zinahoi dakhldor faolona shirkat mevarzand, anjom doda meshavad.

Monitoringi tatbiqi naqshayu barnomaho, arzyobii samaranokii faoliyat oid ba muqovimat bo pahnshavii virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  dar darajai milli va mintaqavi  az jonibi guruhhoi kori va muassisahoi darajai dakhldor, ki komissiyai baynisohavii dakhldor vakolatdor namudaast,muntazam amali gardonida meshavad.

Akhborot dar borai natijai monitoringi pahnshavii virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati , tatbiqi naqshayu  barnomaho, inchunin arzyobii samaranokii faoliyat oid ba muqovimat bo pahnshavii virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati , az jumla dar doirai shartnomahoi baynalmilali sari vaqt dar vositahoi akhbori omma purra chop karda meshavad.

 

Moddai 23. Hamkorii baynisohavi dar muqovimat bo virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati

 

Hamai muassisahoi maorif ba naqshahoi talimi va faoliyati talimiyu tarbiyavi masalahoi targibi tarzi hayoti solimro vorid namuda, ba khonandagon dar borai rohhoi siroyati virusi norasoii masuniyati odam va usulhoi peshgirii virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  akhboroti purra, bosifat va dastras medihand.

Vazoratu idorahoi Jumhurii Tojikiston, maqomoti ijroiyai mahallii hokimiyati davlati, korkhonaho, muassisaho va digar tashkilotho novobasta az shakli tashkiliyu huquqi, yakjoya bo Vazorati tandurusti va hifzi ijtimoii aholii Jumhurii Tojikiston barnomahoi muqovimat ba virusi norasoii masuniyati odam va bemorii paydoshudai norasoii masuniyatro baroi guruhhoi osebpazir va makhsusi aholi bo khatari beshtari siroyatyobi az virusi norasoii masuniyati odam tahiya va tatbiq menamoyand. (QJT az 14.03.14s., № 1078)

 

Moddai 24. Hamkorii baynalmilali

 

Hamkorii baynalmilali dar muqovimat bo pahnshavii virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  dar doirai barnomahoi dakhldori baynalmilali va digar sanadhoi huquqii baynalmilalii etirofnamudai jumhurii tojikiston, az jumla dar sohai mubodilai donishho va tajribai andukhta oid ba masalai hifzi huquqi inson vobasta ba virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati , inchunin ba vujud ovardani mekhanizmhoi hifzi huquqi inson dar zaminai virusi norasoii masuniyati odam/bemorii paydoshudai norasoii masuniyati  dar sathi milli va baynalmilali amali gardonida meshavad.

 

Moddai 25. Masuliyati shakhsoni siroyatshudai virusi norasoii masuniyati odam

 

Didayu donista zeri khatari siroyat guzoshtan yo siroyat kunondani shakhsi digar (yo yakchand shakhs) bo virusi norasoii masuniyati odam az jonibi shakhse, ki ba siroyati virusi norasoii masuniyati odam giriftor budanashro medonad, boisi javobgarii jinoyatii muqarrarkardai qonunguzorii jumhurii tojikiston megardad.

SHakhsi gunahgor inchunin zararero ki binobar rasonidani kumaki tibbi va ijtimoi ba shakhsi siroyatshuda rasondaast, bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii jumhurii tojikiston jubron mekunad.

 

Moddai 26. Masuliyati kormandoni tibbi

 

Kormandoni muassisahoi tandurusti, ki vazifai kasbii khudro khunuknazarona ba jo ovardaand va in boisi ba shakhsi digar (yo yakchand shakhs) siroyat kardani virusi norasoii masuniyati odam gardidaast, mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.

 

Moddai 27. Masuliyat baroi vayron kardani Qonuni mazkur

 

Rioya nakardani Qonuni mazkur boisi bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzori ba javobgarii intizomi, mamuri, jinoyati va grajdani kashidan megardad.

 

Moddai 28. Az etibor soqit donistani Qonuni Jumhurii Tojikiston «Dar borai peshgirii bemorii SPID (alomati norasoii masuniyati badan)»

 

Qonuni Jumhurii Tojikiston az 27 dekabri soli 1993 «Dar borai peshgirii bemorii SPID (alomati norasoii masuniyati badan)» (Akhbori SHuroi  Olii Jumhurii Tojikiston, soli 1994, №2, moddai 34; Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, soli 1996, №3, moddai 48; soli 1997, №23-24, moddai 333) az etibor soqit donista shavad.

 

Moddai 29. Mavridi amal qaror dodani Qonuni mazkur

 

Qonuni mazkur pas az intishori rasmi mavridi amal qaror doda shavad.

 

Prezidenti

JumhuriiTojikiston                                                                 E.Rahmonov

 

sh. Dushanbe,  28 dekabri soli 2005

№ 150

 

Инчунин кобед

Hurdani obi mani az tarafi mard yo zan

Hurdani obi mani az tarafi zan kori noravo va nosazo ast va inro tib mahkum …