Home / Madaniyat va Sanat / MUROD VA NOMURODI – Hikoyai Virkan az Sotim Ulugzoda

MUROD VA NOMURODI – Hikoyai Virkan az Sotim Ulugzoda

Dertar Virkanro mastii javoni va gururi pahlavoni ba vasvasai zurozmoi bo pahlavoni Sugd andokht. Ba in vayro yoru jurahoyash ham yakzayl targib mekardand: «Tu bo in kitfu yol, bo in zuri pahlavoni, ki dori, golib mebaroi. Nakhustpahlavoni haqqi tust». Hatto meguftand, ki agar vay az kharidi lavozimoti nabard – sipar, kulohu javshan andesha doshta boshad, onho tayyorand in chizhoro khudashon sharikona baroyash bikharand. Virkan jazm kard.

Rasmi sugdiyon bud, ki har sol ruzi yakumi mohi Navsard, ki sari soli sugdi – Navruz bud va ogozi tobiston hisob meyoft, nakhustpahlavoni Sugd muqarrar megardid, bo in tariq, ki on ruz baroi pahlavon sufrai taomu sharob gusturda meshud, har ki az on taom va sharob khuradu nushad, bo hamin khudro raqibi pahlavon elon karda, uro ba maydoni muboriza mekhond. Agar dar maydon bar vay golib oyad, khudash pahlavoni yakumi Sugd meshud. Maglub ba dasti golib kushta megardid.

osiyoi-miyona

Bore Virkan az bozori Samarqand ba Revdod bargashta ushturoni az bori angisht kholishudaro dar dasht raho kardu ba khonaashon omada padarashro dar bogchaashon mashguli tokburi yoft. Duyashon dar labi juy baroi damgiri nishastand.

 Virkan guft:

– Padar, Navruz nazdik ast.

– Nazdik, – tasdiq kard piramard va pursid:

– CHaro tu yodi Navruz kardi?

– Man bo YOdkhishetak nabard kardan mekhoham. YOdkhishetak

nomi pahlavoni Sugd bud. Revakhshiyon hayron shud, bo diq-

qat ba pisarash nigaristu guft:

– Turo chi shud? Magar dar koni angisht bo shimnu (iblis)

duchor shudi va u turo gumroh kard?

– Ne, padar shimnuro man nadidam. Dame ki in khayol dar man paydo shud, dilam bo khudoyoni buzurgamon Zarvon, Bag, Mitra bud, in khayolro ba dili man onho andokhtand.

– Okhir ba YOdkhishetak agar dast nayobi, kushta khokhi shud!

CHi magar az jonat ser shudi?

– Hohu nokhoh ruze jon maro tark mekunad, pas chi farq dorad, ki andak peshtar yo andak dertar. Ammo agar khudoyon maro madadgor shavandu bar pahlavoni Sugd dast yobam, haroina sarfarozi yoftaam.

– Ba zanat gufti?

– Hanuz ne. Vay albatta, rozi nameshavad, meshurad. Kelinat dast zadani maro ba hej yak kore, ki andak khatare dar vay boshad, namekhohad.

– Zero har khatare, ki ba sari tu oyad, ba sari vay va farzandi oyandai shumoyon ham omadaast.

– Agar tu maro man nakuni, man ba Nanimancha meguyam, ki padaram in korro ravo donist va ijozatam dod. Revakhshiyon ba sukut raft va sipas guft:

– Man turo az oqibati in kor ogoh kardam. Tu kudak nesti, mardi rashid (daler) va khushmandi, khudat khub biyandesh. Ammo agar ba nabardi YOdkhishetak jazm kuni, avval ba vagn (parastishgoh) birav, nazr bikun, az magupat (mugi kalon) duobigir.

Hudi Revakhshiyon be on ki avval ba parastishgoh biravadu az peshvoyoni mazhab duo bigirad, ba hej kori muhim ibtido namekard, mardi soleh va taqvodore bud. Dar rizoiyati u ba nabardi pisarash bo pahlavoni Sugd niz sukhani Virkan, ki guft in khayolro khudoyon ba dili vay andokhtaand, betasir nabud.

Dar du khonai ayvon dar miyona Virkan bo zanash va modararusash mezistand. Revakhshiyon rakhti pirii khudro ba qaznoq kashida bud, qaznoqro az laquluq kholi va andova karda budand. Bo paydo shudani du zan ruzgori khona, zistu zindagi dar vay nizom girift. Darunu berun doim ruftayu chinda, khonaho ozoda, har ruz dar sari vaqt otashdon garm va deg jushon, pushokho pokiza. In hama az kushishu gayrati kadbonui javon va modari u bud. Ahli khonavoda bo ham mehrubon budand. Nanimancha zani mahbuba bud va khudash ham shavharashro az jon dusttar medosht. Guyo saodat bo salomat haminon bud. Faqat yak chiz hamchun porai abre dar ruzi ravshani oftobi soyagustari khotir shuda bud: tarsi muhtoji.

Az du ushtur yake baroi tui arusi ba furush raft va nisfi pasandozi angishtfurushi ham kharj shud (nisfi digari onro Virkan ba ruzi mabodo nigoh medosht). Hosili nim juft zamin va hamin miqdor bog to nimai zimiston ham namerasid. Angishtkashi bo yak ushtur sudi kazoi nadosht.

Virkanin shuglro tark kard; shikor ham kamtar (zero ba joi padari pirgashta khohu nokhoh dar zaminu bog kor kardan lozim bud) va ammo kharojoti oila beshtar shuda bud. Dasti beamoni muhtoji, nodori dari in khonaro mekuft.

Maqsadi nihonii Virkan az nabardi pahlavoni Sugd rafi hamin muhtoji bud. Zafar bar YOdkhishetak uro pahlavoni lashkari podshoh khohad kard va in mansab ba vay nom, izzat, doroi khohad ovard.

Virkan ba Nanimancha, ki niyati purkhatari shavharashro hej namepisandid, ba tavri nimhazlu nimjiddi manzarai hayoti bo johu jalolero tasvir mekard:

– Tu hariru debo khohi pushid, barrakabob bo sharobi nob khohi khurd. Ba mehmoni ravi, ba jashnho yo ba darbori podshoh ravi, yo ki ba garmoba ravi, dar takhti ravon khohi raft, bo gulomonu kanizon khohi raft. Dar kuchaho mardumon takhti ravoni turo az dur dida khohand guft: «Ana Nanimanchabonu, zani nakhustpahlavoni Sugd, ba darbor yo ba jashn yo ba garmoba ravon ast».

Ne, Nanimancha ba in afsonayu afsun firefta nameshud.

– Magu, Virkan! – Javob medod u. – Man khohoni hariru debo nestam, kabobu sharob ham dar gur shavad; man bo tu ba noni javinu obi jush seram. Zori mekunam, azizam, az in khayoloti khom darguzar va khudatro, maro, farzandi oyandaa monro dar khatar naandoz.

Virkan az izhori niyati khud ba zanash pushaymon shud.

«CHaro guftam? – nadomat mekard u. – Guftan lozim nabud.

Zan az chor devori havli berunro namebinad, az kori dunyo bekhabar ast, dili mardro namedonad. Lekin man, – meguft u ba khud, – man mardam, naboyad bo gapi zan az niyate, ki khudoyon ba dilam andokhtand, bargardam».

Bore vay ba Samarqand rafta, az on jo bo sipar, javshan va kulohi misin bargasht. Malum shud, ki ushturro furukhta, ba puli on pasandozi angishtfurushiro zam karda inanjomro kharidaast.

Nanimancha az zoriyu iltijoi behudaash mayus shud, girist. Ammo aknun uro ba juz tan ba qazo dodanu duoi joni shavharashro kardan va harosonu larzon oqibati korro nigaron shudan chora nabud.

Rizoyati padar hosil shuda bud, aknun Virkani zardushtimazhab buzgolaero baroi nazr kashola karda payi rivoyati khudoyon ba otashkadai Samarqand raft.

CHun az darvozai balandtoq voridi sahni vasei parastishgoh shud, did, ki magupati safedrishi muydaroz va sarupobarahna peshi otashkhonai tillokori dar ayvoni darozi munaqqash va musavvar, ki bar hasht sutuni kandakorii nafis

qaror girifta bud, nishastaast. Vay donandai kitobi muqaddasi «Avasto» va nigohdorandai otashi abadi bud. Baetiqodi zardushtiyoni otashparasti Sugd on otashro hazorsol pesh pisari Siyovush barafrukhta budaast, onho dar qato-

ri khudoyoni bisyor Siyovushro ham meparastidand va ruzi margi uro, ki dar mohi haftumi sugdi voqe shuda budaast, motam girifta, siyoh pushida, pobarahnayu giryon va sinazanon megashtand.

Magupat nishasta budu kitobi duohoi zardushti «Ofaringor»-i dar varaqhoi charmi hayvonot navishtashudaro mekhond. Virkan buzgolaro ba mugbachai khizmatgor supurd va mukiashro kashida pobarahna ba ayvon baromadu avval

sui otashkhona sajda kard va sipas nazdi magupat zonu zada, dasti uro girifta busidu guft:

– Ey donoi donoyon, donandai oshkoru nihon, voqifi asrori zaminu osmon, baroi man az khudoyon neru bikhoh, ki niyati nabard kardan doram.

Magupat pursid:

– Tu kisti?

– Virkan, pisari Revakhshiyoni Revdodi.

– Magar turo dushmane pesh omadaast?

– Ne, bo YOdkhishetak – pahlavoni Sugd nabard mekunam.

Magupat chashmoni khirai mijgonrekhtaashro kalontar kushoda, ba andomi guyanda nigarist, lekin dar vay chandon nishoni pahlavoni nadid: na kitfu bozui suturg, na sinai chun sipar damida, na gardani gafsi purragu pay. Virkan javonmarde qadash az miyona bolotar, shonafarokhi miyonborik va khushpaykar bud. Faqat dasthoyash, panjahoi durushti shakhshulash, ki holo ba rui zonuvoni u yozida budand, az nerumandii u khabare medod; chunin menamud, ki on panjaho nihoyat sakhtchangoland va har chiro qapand, chun anburi ohanin meqapand.

Va inchunin nigohi jasuronai chashmoni kaloni meshii u yak nav guvohi shujoati nihoniash bud.

– Agar ba YOdkhishetak dast yobam, ba vagn du sar gusfand bakhshish meoram, – guft boz Virkan. Magupat bo ovozi khirri duoe az duohoi zardushtiro khonda ba javonpahlavoni nomjuy dar nabardi khatarnoki u zafar talabid.

– Ey podshohi khudoyon, Zarvon, ayo Mitra, ayo Bag, shumoyonro meparastam; bandai khudaton Virkani Revakhshiyonro madadgor boshed, bar nerui tanu jonash biyafzoed va dar razmu nabardho zabardastash kuned…

Dar Sugd hej yake az marosimhoi bisyori sugdiyon bo chunin farohi, shukuh va khurramii tamomi khalq jashn girifta nameshud, chunone ki Navruz girifta meshud. Mardu zanho, bachaho liboshoi rangorangi idona pushida, ba sayri sahroho, bogu bustonho mebaromadand va ba sharafi vurudi tobistoni fayzbor taronaho mekhondand, bozihoi gunogun barpomenamudand. Mehmondoriho, ziyofathoi hamdigari avj megiriftand.

In jashn az hama boshukuhtaru khurramtar dar sayrgohi beruni shahr barguzor meshud: dar on jo sozanda va saroyandagon, guyandagon, raqqoson, shabadabozon izdihomi khalqro dilkhush mekardand. Javonon gushtingiri, chavgonbozi mekardand, poyga metokhtand.

Dar soyai sadai kalon, rui takhtasufai baland baroi nakhustpahlavoni Sugd khoni alvon gusturda, dar lalii birinji non, gushti pukhta, kuzai sharob guzoshta shuda bud.

Dar sari khon kase nabud, khudi pahlavon dar yak kanori sayrgoh bo savoroni ishkhid (laqabi podshohoni sugd) sargarmichavgonbozi bud.

Savore jomai abreshimini sabzu gulobi dar bar va kamarbandi nuqra dar kamar, aspi samandi qashqaashro tundronda omadu dar peshi takhtasufa piyoda shud. Aspro nabast, jilavashro raho kard: jonvarro ba nabasta istodan dar nazdikii sohibash az avval odat kunonda bud.

Ahli jashn Virkani Revdodiro, ki dar marakaho yak boru du bor dida budand, shinokhtand va zud bar vay gird omadand, zero pay burda budand, ki piyoda shudani u dar nazdiki khoni ziyofati pahlavoni Sugd besabab nest. Virkan dast dar sina nihoda ba girdu pesh sui mardu zanho salom kard va ba boloi takhtasufa baromada nishastu avval az kuza bajomi kaloni safolin sharobro pur rekhta pokiza dam kashid va sipas non va gushtro bo luqmahoi kalon-kalon khurdan girift. Tabash choq, chehraash khandon bud. Az izdihomi mardumon galogula, nidohoi tahsinu tasanno baland shudand:

– Ofarin, Virkani daler!

– Hamovardi YOdkhishetak tanho tui…

– Tu uro maglub mekuni!…

– Hudoyon pahlavonii Sugdro ba tu farmudaand!…

Inak, dar maydoni mashqi sarbozon YOdkhishetak-pahlavoni pahlavonon va Virkani juyandai in nomi fokhira az dujonib baromadandu shuturmurgvor jahida-jahida, dastho-yashonro chun boli uqob afshonda-afshonda ba istiqboli yak-digar ravon shudand.

Dar miyonjoi maydon ba yakdigar rasida du dast ba du dast giriftandu yak-yak kitf ba kitf rasonda vokhuri kardand. Har du to miyon luch, mui sari har du to buni gardan faromada va bo chambaraki nafisi simin basta. YOdkhishetak buzurgpaykar, sari sinavu kitfoni tavonoyash purmuy, qadash az harifnim sar balandtar.

Virkan nisbat ba u borik, mushakhoi bozuvonash va du pahluyash argamchinvor pechida va jasta.

Dar girdogirdi maydon tamoshobinon – mardumoni shahr, sarbozon, ayonu ashrof, darboriyoni ishkhid halqa zadaand.

Dar joi baland ishkhidi zarrinkulohu kamar, rishi kutohu siyohi nalshaklash ba girdi chehraash az chakka nimhalqazada, dar ihotai darboriyoni khud bar takht nishasta bud. Oftobi pagohoni tobon, karnayho, tablu nagoraho pursado.

Pahlavonon garmi gushtingiri. Goh az dushu miyoni yakdigar girifta fursate oromona alvonj mekhurand va gohe tundutez gardida hamdigarro bardoshta zadani meshavand.

Zur ba tarafi YOdkhishetak bud. Vay harifro bo vazni filonai khud pakhsh kardani meshud yo ki sabuk ba dush, ba pahlu, ba boloi sar mebardoshtu meandokht, lekin Virkani chobuk har bor ba po meaftid va namegaltid, balki khudi pahlavonro

zer kardani meshud. Vay ham se bor pohoi YOdkhishetakro az zamin kanda bo tamomi quvvatash uro chappagardon kardani shud, lekin pohoi ohanini YOdkhishetak hej qat nameshudand va har bor sutun shuda sohibashonro az galtidan nigoh medoshtand, ustuvor va qavi budand.

Har dam hayohu va gulgulai tamoshobinon bongi tablu karnayhoro pakhsh mekard.

Pahlavonon qarib du soat gushti giriftand, ammo zafar ba hej taraf dast nadod.

On goh ishkhid amr kard, ki bas kunand va bad az peshin savora gushti girand.

Ammo gushtingirii savora ham, bo vujude ki khele tul kashid, natija nadod, savoron yakdigarro az zin kanda nametavonistand. Ishkhid diltang shuda marakaro barbast vafarmud, ki pahlavonon ruzi digar bo nayza nabard kunand.

Dar bozgasht ba shahr YOdkhishetak dar aqibi ishkhid bo hamrohii savoroni vay meraft. Ishkhid dar nisfi roh uro ba nazdi khud khond. YOdkhishetak shitobon rafta dar nazdiki vay az asp faromadani shud (dar peshgohi podshoh, savora hozir shudan mamnu bud), lekin ishkhid ishora kard – ijozat dod, ki savora oyad. Pahlavon chande dar pahlui vay asp rond.

Ishkhid pursid:

– Harifatro chi guna yofti?

– Harifi shoistaest shoham, – javob dod YOdkhishetak. – Ba neru sherro monad, ba tezchangi palangro va ba chobuki gurbaro.

– Tu az u bim dori?

– Ne, shoham, gulomi shoham umedvor ast, ki bo madadi khudoyon va mehrubonii shohi buzurg fardo bar vay zafar yobad.

– Ammo chunin umedro u ham dorad.

– Ore, lekin gulomi shoham gumon namekunad, ki umedi Virkan bo dilpuri boshad.

– Pas tu bo dili pur umedvori?

– Okhir, gulomi shoham bo madadi khudoyon va mehrubonii shohi buzurg dar se soli guzashta se navbat bar raqibon zafar yoft, pas charo bo dilpuri umedvor naboshad, ki in navbat ham khudoyon va shohi buzurg ba vay mehrubon va madad-

gor khohand bud?

– Mo khohoni zafari tuem, ammo… hayf ast, ki javonpahlavone chun Virkan kushta gardad.

– Savgand ba Zavroni buzurg, ki inro gulomi shoham niznamekhohad va agar shohi buzurg nafarmoyad, gulomi shoham uro namekushad, ammo gulomi shoham chi kunad, ki in rasmro peshiniyon nihodaand…

Ore, pahlavoni nomdori nayzavu shamsheru kamandu kamon YOdkhishetak az zafar yoftani khud dar nabardi fardo dilash pur bud.

Pas Virkan chi?

Virkan dar shubha aftoda bud.

YOdkhishetak az gumoni u purzurtar, purhunartar baromad.

Dar gushtii savora Virkan qarib bud, ki maglub shavad. Dar khonaashon vay pareshonkhotir menamud, kamgap bud. Revakhshiyon, ki dar maraka hozir va gushtingirii pisarashro bo dili tapon nazora karda bud, ba andeshai Virkan pay burd va guft:

– Beshak, YOdkhishetak az tu purzurtar ast, ammo nazar batu zudtar monda meshavad. Tu az vay javontar va chobuktari,ham purbardoshttar; ba gumon, agar tu tavoni, ki nabardro kashola doda uro monda kuni, shoyad golib baroi.

Ammo in maslihathoi padar khotiri Virkanro osuda nakard. Vay shabhangom boz ba ziyorati otashkada rafta az magupat duoyu fotiha girift. Pagohi rohi az shahr to maydoni mashqi sarboz besh az pesh purtaraddud bud. Tuda-tuda piyodaho, aspakiho, kharakiho ba on su meshitoftand. Ishkhid bo mushoyaati (hamrohii) darboriyon va chokaronash niz dar on jo hozir gasht.

YOdkhishetak savori aspi gardanfarozi yurgai jiran, Vir-kan savori samandi qashqai khud ba maydon daromadand. Har du bo jihozu aslihai jangovaron: nayza, zireh, sipar, kulahkhudi misini rupushakdor mujahhazu musallah. Gulbongi duhulu narai karnayho ogozi nabardro elon kard.

Pahlavonon az du jonibi maydon sari asponi shihakashi beqarorro ba chorkhezi purhaybate andokhta, nayzahoro ba pesh rost karda ba muqobili yakdigar tokhtand.

Paykonhoi pulodini nayzaho yake ba sipari YOdkhishetak va az oni u ba zirehi Virkan dar goyati tundi kufta shudand, ammo nakhalidand, gejidand, asponi jangi ba ham barkhurda shihai purgulgulae kashida du poi pesh barafroshtand, guzashtand, raftand.

Izdihomi khalq az hayajon dam ba darun kashida sadoe namebarovard. Imruz in nabard boyad bo haloki yake az pahlavonon anjomad.

Hamlaho, musodamahoi shadidu qattol duvozdah karat takror shudand. Nayzai hamlaovar goh bo zarbi chobukonai nayza muqobil gardonda meshud, goh ba siparu zireh yo kuhai zin barmekhurd, goho harif dar lahzai khatar zud ba in yo on pahlu khamida paykoni jonshikorro chapgalat medod.

Dar karati sezdahum nayzai Virkan az zarbi garoni silohi raqib shikast, YOdkhishetak hamon lahza bo tamomi quvvatash ba zeri shikami zirehpushi Virkan nayza zad, uro az boloi zin chapagardon karda partoft.

Gireve az izdihomi khalq barkhost. Faryodi jonkharoshi marde baland gardid: – Voy pisaram! Javonmarg shudi! E voy, khok bar saram!

Revakhshiyon du dasti musibat ba sar mezadu menolid. Virkani latkhurdavu dar zamin yozida harakati barkhos tan kard, lekin YOdkhishetaki savor nayzaashro ba sinai u fishurda uro junbidan, nafas rost kardan namemond.

Golib dar hamin holat sui ishkhid tazim kard. Ishkhid boyad ba vay bo ishora ijozati kushtan dihad va on goh pahlavon nayzaashro ba gului maglub khalonda uro khohad kusht.

Ammo ishkhid dirang mekard, taammul mekard, – shoyad dilash ba Virkan mesukht.

SAVOL VA SUPORISH:

  1. Libos va lavozimoti jangii Virkanro tavsif namoed.
  2. YOdkhishetak az Virkan chi bartari dosht?
  3. Razmi Virkan va YOdkhishetakro batafsil naql kuned.
  4. Ishkhid dar razmgoh chi sahme dosht va nisbati Virkan chi nazar dosht?

Dar hamin lahza yak mardi farbehjussai pahnrishi jomadaroz az bayni izdihom pesh baromada, sui ishkhid tazim kard va bo ovozi baland guft:

– Zindagonii podshohi buzurg daroz bod, man khuni Virkanro kharidam!

Guyanda bozargoni mashhuri bukhoroi Nufarn bud, ki bo kori bozargonii khud ba Samarqand omada bud. Manii khitobi Nufarn in bud, ki: agar YOdkhishetak rozi shavad, mann Virkanro az vay ba gulomi mekharam. Maglubi nabard asiri golib hisob meyobad, golib uro odatan mekushad, ammo agar podshoh ijozatash dihadu kharidor paydo shavad, metavonad nakushadu furushad.

Agarchi Virkan maglub shud, Nufarn pahlavonivu dilovarii uro dar maydon did va tan dod. Ba bozargoni davlatmande chun u baroi muhofizati korvonhoyash dar rohhoi purkhatari mashriqu magrib hamin guna chokari daler darkor bud.

Virkan ba YOdkhishetak khitob mekard, ki:

– Bikush maro! Ba furukhtan rozi nestam, zudtar bikush!

YOdkhishetaki zotan narmguftor va khushmuomila ba vay javob medod, ki:

– Hudat medoni, dodar, rizoyati asirro namepursand. Bad, ana ishkhid ishora kard, ki turo furusham. Hayriyat, az rekhtani khuni tu khalos shudam. Tu zinda memoni, Virkani daler.

Vay bahoi Virkanro chahorsad diram kard. Mardumon hayron mondand: okhir, in bahoi yak nafar gulomi oddist, YOdkhishetak metavonist asiri pahlavonashro aqallan du barobar ziyod baho kunad.

– Pahlavoni Sugd monandi kudak soda ast, – meguftand mardumon.

Asp, sipar, javshanu kulohi Virkan ham az oni YOdkhishe tak shudand. Bozargon aspro az vay hamchunin ba chorsad diram kharid.

Nikohi Virkanu Nanimancha bekor shud, zero dar muohidai izdivoj, ki ba rasmi sugdiyon shavhar va zan dar peshi qozi mebastand, gufta shuda bud, ki agar yake az tarafayn ba asorat yo gulomi aftad, tarafi digar az qaydi nikoh ozod shumurda meshavad.

Bozargon gulomi zarkharidashro bo hamrohii padari dilreshu dilafgori vay ba manzili khud – ba mehmonkhonai oshnoi samarqandiash burd.

Bo padaru pisar guftori narm dosht, mehrubonvor muomila mekard.

Revakhshiyon az vay ijozat khost, ki Virkan ba Revdod rafta, bo zanash khayrbod kunad.

– Albatta, – guft bozargon. – Hudam ham dar in fikr budam. Padaratro guselon, Virkan, to fardo ba tu rukhsat, fardo ba hamin jo biyo, pasfardo safar mekunem.

Vaqte ki padaru pisar ba Revdod rasidand, pose az shab guzashta bud.

On shab havlii onho motamsaro gardid.

Pagohi Revakhshiyon, Nanimancha va modarash Virkanro to sari rohi Samarqand gusel kardand. Monandi azodoron navha mekardand, aynan monandi azodorone, ki jigarban dashonro ba rohi okhir gusel mekunand.

Dar kuchahoi deha ba onho yak tuda mardon, zanon va bachagon hamroh shudand. Aksari onho niz megiristand. Virkanchehraash tiragun bud, khomushona qadam mezad.

Padarash, zanash, modararusash uro okhirin bor ogush kardand, figon kardand, vido guftand, ashki hasrat rekhtand.

CHun vay ba rohi kalon aftod, Nanimancha khudro ba zamin partoft, dar khok julid, du dast az qafoi shavharash yozonda faryod zad:

– Virkan! Bidon, ki shavhari avvalu okhiram tui!.. Avvalu okhir!… Avvalu okhir!!!…

Badi du ruz bozargoni bukhoroi Virkani nokomu nomurodro ba vatani khud girifta burd.

Dar in jo vay Virkanro saisi kalon – sari saisoni khud tayin kard.

Nanimanchai musibatzada azbaski digar zani Virkan va kelini Revakhshiyon hisob nameyoft, giryonu nolon, dar qadash kudaki haftmoha, bo modarash ba kulbai peshinaashon kuchidand.

Revakhshiyon dar khona tanho mond. Aknun vay, agar tavonad, meboist ba bekasi odat mekard.

Ruze chand guzasht, yak begoh dar havlii kholimondai Revakhshiyon nokhost YOdkhishetak paydo gardid. Revakhshiyon dar

zeri tolori balandi tok rui sufa bedor khobida bud. Vay ba salomi pahlavon alek nagirift, az bistarash, ki namadikuhnae budu bas, zero piramardi gamzadai dilafgor ba jogah andokhtan ham havsalaash namonda bud, barnakhost va mehmo-

nashro ba nishastan taklif ham nakard. Pahlavon ba labi sufa nishasta guft:

– Az man ranjidanat bejost. Gunohi man chist?… CHaro tu shukr namekuni, ki ba har hol pisarat zinda mond?… Noumed nashav, shoyad vay ruze ba tu bargardad… Inak man ba tu bahoi uro ovardam, in chorsad diramro bigir. – Guyanda hamyo-

ni purro ba peshi Revakhshiyon afkand. Pahlavon marde bosharaf va pokniyat bud.

– Namekhoham, bubar! – ba pahlu khobida bo alam guft Revakhshiyon.

– Ba zakhmi dilam namak maposh. Man farzandfurush nestam.

– Man bo pisarat na bo ikhtiyori khudam nabard kardam, na bo ikhtiyori khudam furukhtamash, az man maranj padar. Pul azoni tust. YOdkhishetak inro gufta barkhost va tez-tez qadam monda sui dari berun ravon shud.

 SAVOL VA SUPORISH:

  1. Virkan ba kadom murod bo nakhustpahlavoni Sugd nabard namud?
  1. Kalimahoi «shimnu», «vagn» va «magupat»-ro manidod namoed va gued, ki Virkan pesh az nabard az ki duo girift?
  1. Manzarai Navruz va ba nabardi pahlavonon baromadani sugdiyonro tasvir namoed
  1. CHaro Virkan gulomi Nufarn gardid?

Инчунин кобед

mechet-dushanbe-2

Masjidi nav-kaloni shahri Dushanbe

Masjidi kalontarini shahri Dushanbe yake az machitoni kalontarini dunyo va az hama buzurgtarin dar Osiyoi …