Home / Ilm / MUMIYO

MUMIYO

mumiyoMUMIYO, mahsuloti mummonandi tabii, ki dar baze gorho az tarqishhoi sang tarovida mebaroyad. M. ziyoda az 4000 sol in jonib dar tibbi khalqi chun davo mamul ast. Olimon va tabiboni mashhuri forsu tojik Abuali ibni Sino, Muhammad Zakariyoi Rozi, Abubakr Rabei Bukhoroi, Muhammad Huseyni SHerozi va dig. M.-ro baroi tabobati dardu shikastagii ustukhon, illati payvandu mushak, zakhmi medayu rudaho va pust, dardi gulu, baze bemorihoi sistemai asab, bemorihoi jigar, kamkhuni, inchunin hangomi gazidani mor va dig. jonvaron chun pozahr istifoda meburdand. Dar «Muhiti Azam» omada, ki «Mumiyo kalimai yunonist… va ba qavli Disquridus onro ba yunoni tasfatos guyand, ba arabi araqu-l-jibol va ba forsi mumiyoi va obdoru nomand… Umuman, behtarini mumiyoi – madani, dorobi, siyohi sofi barroqi narmi on ast, ki bo andak bui naftiyat boshad. Imtihoni osoni khubii mumiyo on ast, ki chun onro ba dast girand (az garmii dast), misli mumi kholis ba zudi narm megardad… Tabiati mumiyoi ba qavli SHaykh (Ibni Sino) garm dar okhiri (darajai) duyum va khushk dar (darajai) avval ast… Va Arastotolis gufta, ki chakonidani mahluli on bo pehi (charbui) khuki gayri namaksud (namak nazada) jihati karii gush nofe. Va molidani on bar zabon ba asal jihati laknati (tutilagii) zabon va vazninii on nofe… Va khurdani on bo ashyoi muvofiq, monandi obi boqilo va yo zardai tukhmi murg, du-se adad baroi iloji dardhoi mafosil va khali (az jo baromadani) uzv va kuftagii azo va asab va judo shudan va yo pora shudani on va shikastani ustukhon … beadil (benazir) ast…». M. dar Himoloy (Nepal va g.), kuhistoni Arabistonu Eron, Muguliston, Birma, Osiyoi Markazi va mamlakathoi dig. yoft meshavad.
M.-i Tojikiston az jihati tozagi ba se guruh taqsim meshavad: asil (M.-e, ki ba zamin nachakida, dar joi baromadaash jam meshavad), nachandon toza (M.-e, ki ba zamin chakida ba sangu khok, boqimondai giyohho va najosati baze jonvaron omekhta megardad) va iflos (M.-e, ki az lonai kabutaru zog va parrandahoi dig., inchunin khonai mushu kallamush va hayvonoti digare, ki onro mekhurand, daryoft karda meshavad). Tasir va qobiliyati shifobakhshii M. ba makroelementho va mikroelementhoi tarkibi on vobastaast.
Tahqiqi khimiyavi va spektrii M. isbot namudaand, ki dar tarkibi on mikroelementho (khususan silitsiy, alyuminiy, ohan, kaltsiy, mangan, kobalt, magniy, surb, titan, nikel), inchunin aminokislotaho va kislotahoi ravgani bisyor meboshand. Baze olimon aqida dorand, ki M.-ro oruhoi vahshi hosil mekunand. Bino ba malumoti olimoni digar M. mahsuli geologi buda, dar tarqishi shakhhoi kuhho paydo meshavad. Felan, bisyor olimon jonibdori aqidaeand, ki M. moddai organiki buda, onro jonvaron hosil menamoyand.
Voyai istifodai mumiyo vobasta ba vazni badan

Vazni odam, kg
Voyai yakbora, gramm
Voyai ruzona, gramm Voya baroi yak davri muolija, 28-ruzi, gramm Voya baroi se davri muolija, 28-ruzi, gramm Voya baroi panj davri muolija, 28-ruzi, gramm
to 70
to 80
to 90
ziyoda az 90
Kudakoni to 1-sola
Kudakoni 1 – 9-sola
Kudakoni 9 – 14-sola 0,2
0,3
0,4
0,5
0,01 – 0,02
0,05
0,1 0,6
0,9
1,2
1,5
0,03 – 0,06
0,15
0,3 17
25
34
42
0,64 – 1,68
4,2
8,4 51
75
102
126
2,52 – 5,04
12,6
25,2 85
125
170
210
4,2 – 8,4
21
42

M.-ro subhi barvaqt badi bedor shudan yo begoh badi 3 soati gizoi shom istemol boyad kard. Pas az istemoli on 30 – 40 daq. rui jogah daroz kashidan lozim. Dar mavridi mumiyoshifoi istemoli sharob qatiyan man ast. M. baroi tabobati bemorihoi gunogun, mas., tarbod, shikastanu baromadani ustukhonho, sili ustukhon, radikulit, nevralgiya, neyrodermitho, sardard, shaqiqa, sar, falaj, faliji asabi ruy, tutilagi, ekzema, sukhtagi, galayoni khun, tromboflebit, pnevmoniya, bronkhit, ziqi nafas, sil, khunravii shush, angina, laringit, gepatitho, gastrit, bavosir, dardi sangi talkha, kolit, qabziyat, glaukoma, sistit, amrozi zanona va g. kor farmuda meshavad. Qabl az mumiyoshifoi hatman ba dukhtur maslihat kardan lozim ast.
Ad.: Nuraliev YU. N., Denisenko P. N., Mumiyo i ego lechebnie svoystva, D., 1976; Hikmati asrho (murattibon R. Hoshim va V. Kapranov), D., 1976.

YU. Nuraliev.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …