Home / Ilm / «QAROBODINI KABIR»

«QAROBODINI KABIR»

kabir«QAROBODINI KABIR», asari Muhammadhusayn ibni Muhammadi Oqili dar bobi tib. S. 1770 talif shudaast. Muallifi «Q. k.» dar Hinduston umr ba sar burdaast va bo nomi «Makhzanu-l-adviya» asari digare niz dorad. Muqaddimai «Q. k.» az bist fasl iborat ast: fasli yakum doir ba gizoyu davo va ahamiyatu farqiyati onho; fasli duyum dar bayoni khususiyat va tasiri har yake az gizovu doruho; fasli seyum oid ba mizoj, marifat va darajoti onho; fasli chahorum dar borai tariqi marifati mizoji adviya va agziya (gizoho) ba tajriba va qiyos; fasli panjum doir ba ehtiyoj ba tarkibi adviya (dar in jo doir ba farqiyati khosiyat va tasiri davohoi mufrada va murakkaba sukhan meravad); fasli shashum oid ba tarkibi adviya va istikhroji miqdori shurbati (jurai) onho (in fasl dar borai tayyor kardani doru va meyori istemoli on bahs mekunad); fasli haftum dar borai mizoji doruhoi murakkab va tariqi istikhroji onho (in fasl ba shinokhtani mizojhoi adviyai murakkab va rohi istemoli in doruho oid ast); fasli hashtum oid ba tariqi istikhroji miqdori shurbati murakkabot; fasli nuhum doir ba amoli (umri) baze adviyai mufrada (in jo az khususi nigohdosht, yane baqoi quvvati davohoi mufrad ba tariqi mukhtasar sukhan meravad); fasli dahum dar borai fahmidani tarzi tasir va amori adviyai murakkaba; fasli yozdahum dar bayoni sababi ikhtilofi tabibon dar mohiyat va khavosi (khosiyathoi) adviya (in jo az khususi sababhoi gunogun doshtani mulohizahoi tabibon oid ba mohiyat va khususiyathoi davoho sukhan meravad); fasli duvozdahum oid ba tariqai yoftani adviya, ehtiyotu siyonati (nigohdorii) onho; fasli sezdahum dar bayoni odobi taom khurdan, ob nushidan va atimae (taomhoe), ki jami onho ba ham munosib nest (dar in fasl oid ba rioya kardani qoidai istemoli taomu ob va ehtiyot shudan az istemoli mushtaraki yak taom bo taomi digar sukhan meravad); fasli chahordahum dar borai tariqi sukhtan, beravgan biryon kardan, dar magzi khamir, gil, lattai tar va g. pechonida dar quri otash pukhtan, shustan va ustuvoru tobovar kardani davoho bar tasiri muhit va g.; fasli ponzdahum dar bayoni marifati afoli adviyai mufrada va khavosi onho (dar in fasl felhoi kulli va juzii davohoi mufrada, khususiyathoi onho va istilohoti sifathoi umumii adviya bayon yoftaand); fasli shonzdahum dar borai baze istilohot (dar in fasl muallif baze istilohoti tibbiro ba tariqi muntakhab jam ovarda sharh dodaast); fasli habdahum oid ba hududi amroz ba tartibi hurufi tahajji (in jo istilohote, ki mahz ba illat va bemori dakhl dorand, ba nizomi alifboi arabi dar uslubi ensiklopedi sharh doda shudaand); fasli hajdahum dar khususi chenakhoi vazni va hajmi tibbi, shari va chenakhoi kishvarhoi gunogun; fasli nuzdahum dar borai tasiri gunoguni sayyorai saba, yane haft sayyora – Zuhal, Mushtari, Mirrikh, SHams, Zuhra, Utorid va Qamar ba davohoi az chorunsur tarkibyofta; fasli bistum oid ba inkishofi ilmi tib dar marhilahoi tarikhi va varosati hazoqat (mahorat) az silsilai ajdod to khudi muallif bahs mekunad.
Qismi sharhi shifoiyat va tartib dodani davohoi murakkabro muallif ba du kitob judo kardaast, ki 48 bob va 359 faslro dar bar megirad. Dar avvali sharhi bob u har yak istilohero, ki ba nuskhai davoho dakhl dorad va bo harfi navbatii alifboi forsi ogoz meyobad, mufassal sharh dodaast. Tarzi bayoni davohoi murakkabi «Q. k.» az dig. qarobodinho farq dorad. Muallif davoi mufradaro poyai asosii tarkib qabul karda, ba on davohoi digarro hamroh namudaast va nuskhai davohoro tartib doda az rui alifboi forsi jo ba jo guzoshtaast.
Ad.: Ensiklopediyai Sovetii Tojik, j. 8, D., 1988.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …