Home / Ilm / IBNI ZUHR

IBNI ZUHR

ibni-zuhrIBNI ZUHR (Avenzoar), Abumarvon Abdulmalik ibni Abilalo Zuhur ibni Zuhr (s. tav. nomalum, sh. Ishbiliya – vaf. 1162, hamon jo), tabib. Dar Andalus (Ispaniyai islomi) faoliyat kardaast. Honadoni I. Z. dar Andalus bo ilmu adab, fiqhu siyosat va tib shuhrat doshta, chandin faqehu tabibu shoiru vazirro ba kamol rasondaast. Az jumla nomi shash nafar tabib az in khonadon dar tarikhi tib sabt shudaast, ki mashhurtarini onho I. Z. meboshad. I. Z. bad az kasbi kamolot kardan, dar darbori hokimoni murobiti ba joi padarash adoi vazifa mekunad. Pas az shikast khurdani murobitiho va dar Magrib rui kor omadani davlati muvahhidiho I. Z. dar nazdi khalifa Abumuhammad Abdulmumin vazifai vazoratro bar uhda megirad. Dar in hangom, ki hokimiyati muvahhidiho az Magrib to Andalus gustarish yofta bud, shuhrati donishmandi va tabibii I. Z. ba avji aloi khud rasida, dar Avrupo niz pahn meshavad va to Italiyovu Faronsa meravad. I. Z. hanuz dar zamoni zindagiyash chandon shuhrat doshtaast, ki faylasufi nomii hamasrash Ibni Rushd uro buzurgtarin tabib bad az Jolinus mehisobidaast va tarikhnigori tib Lekler (vaf. 1892) guftaast, ki I. Z.-ro faqat bo Zakariyoi Rozi va Ibni Sino metavon muqoyasa kard.
Az talifoti I. Z. oid ba tib dar «Uyunu-l-anbo»-i Ibni Usaybia va dig. sarchashmahoi tarikhi faqat hasht kitob yod shudaast: «Kitobu-t-taysir fi-l-mudovoti va-t-tadbir», «Kitobu-l-agziya», «Kitobu-z-zinat», «Tazkira fi amri-d-davoi-l-mushil», «Maqola fi ilali-l-kulo», «Risola fi illatayya-l-baras va va-l-bahaq», «Tazkira» va «Al-Iqtisod fi islohi-l-anfusi va-l-ajsod». Az in majmu faqat se kitobi I. Z. to zamoni mo omada rasidaast: «Kitobu-t-taysir fi-l-mudovoti va-t-tadbir», «Kitobu-l-iqtisod» (onro baroi amiri murobitiho Ibni Toshfin talif kardaast) va «Kitobu-l-agziya».
Az in miyon «Kitobu-t-taysir fi-l-mudovoti va-t-tadbir» az behtarin talif dar tib buda, mahz bo hamin kitob I. Z. dar tarikhi tib marufu mashhur gashtaast.
Ad.: Ibni Zuhr, «Kitobu-t-taysir fi-l-mudovoti va-t-tadbir», Dimishq, 1983.
S. SHahobuddinov.

Инчунин кобед

afandi

LATIFAHO

TUYONA OYAD… SHakhse ba dustash uzr ovard:j – Bubakhsh, man ba tuyat rafta nametavonam. Vay …