Home / Gunogun / Huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on

Huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on

QONUNI JUMHURII TOJIKISTON 

Dar borai huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on

(Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 1998, № 23-24, mod.348; s.2003, №8, mod.450;

s .2006, №3, mod.153; s.2009, № 12, mod. 825; Qonuni JT az 31.12.2014s., № 1172)

BOBI I.

Muqarraroti umumi

Moddai 1. Mavzui tanzim

In Qonun munosibathoi hangomi ofaridan va istifodai asarhoi ilm, adabiyot va sanat (huquqi muallif), fonogramma, ijro, namoish va barnomahoi tashkiloti pakhshi efiri va kabeli (huquqhoi vobasta ba on) baamaloyandaro tanzim menamoyad.

Moddai 2. Qonunhoi Jumhurii Tojikiston dar borai huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on

Qonunhoi Jumhurii Tojikiston dar borai huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on ba Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston asos yofta, az hamin Qonun, digar qonunho, asnodi qonuni va meyorii Jumhurii Tojikiston, ki dar asosi hamin Qonun qabul karda shudaand, hamchunin sozishnomahoi baynalkhalqii az tarafi Tojikiston etirofshuda iboratand. 

Moddai 3. Mafhumhoi asosie, ki dar hamin Qonun istifoda meshavand

Dar hamin Qonun mafhumhoi zerin istifoda meshavand:

1) muallif – shakhsi voqeie, ki asar dar natijai mehnati ejodii u ofarida shudaast;

2) asari audiovizuali – asare, ki az miqdori muayyani bo ham aloqamandi kadrho (boovoz yo beovoz) iborat buda, baroi darki binoi va shunavoi (dar surati boovoz budani on) tavassuti dastgohhoi tekhnikii dakhldor tain shudaast; asarhoi audiovizuali az asarhoi kinematografi (sinamoi) va hamai asarhoi digare, ki bo vasoili ba on monand ofarida shudaand, iborat meboshad: filmhoi televizioni va videoi, diafilmho, filmhoi slaydi va g., sarfi nazar az tarzu usuli nigorishi avvalin yo minbadai onho;

3) manbai malumot – majmui malumot dar shakli khonishi moshinnavis yo shakli digar, ki az rui intikhob va jobajoguzorii mavod natijai ejodiyoti zehni ba hisob meravad; mafhumi manbai malumot ba barnomaho baroi moshini elektronii hisobbaror (minbad-MEH), ki bo yorii on dastrasii elektroni ba mavodi manbai malumot amali megardad, dakhl nadorad;

4) tajdidi asar – tahiyai yak yo yakchand nuskhai asar yo qisme az on dar hama guna shakli moddi, az jumla, dar shakli sabti ovozi va videoi: sabti asar baroi nigahdorii doimi yo muvaqqati, hamchunin ba khotirai dokhili yo berunii MEH dokhil kardani on niz tajdid ba hisob meravad;

5) fonogramma – har guna sabti sirf ovozii ijroishho yo digar sadohoyo inikosi onho, ba gayr az sabti ovoz, ki ba asari audiovizuali dokhil karda shudaast;

6) tajdidi fonogramma – tahiyai yak yo yakchand nuskhai fonogramma yo qisme az on dar har guna shakli moddi, hamchunin nigahdorii doimi yo muvaqqati dar khotirai MEH va digar dastgohhoi kompyuteri;

7) sabt – nigorishi ovozho va (yo) tasvirho yo inikosi onho tavassuti vasoiti tekhniki dar yagon shakli moddi, ki imkoniyati bisyorkaratai amali sokhtani dark, tajdid yo dastras kardani onhoro faroham meorad;

8) tahiyagari asari audiovizuali – shakhsi voqei yo huquqie, ki tashabbus va masuliyati tahiyai asarro ba uhda giriftaast; dar surati mavjud nabudani daleli digar shakhse, ki nom yo unvoni u dar asari mazkur ba tavri oddi sabt yoftaast, tahiyagari asari audiovizuali ba hisob meravad;

9) istehsolkunandai fonogramma – shakhsi voqei yo huquqie, ki tashabbus va masuliyati avvalini sabti ovozii yagon ijro yo digar ovozho, yo in ki inikosi ovozhoro ba uhda giriftaast,  dar surati  mavjud nabudani daleli digar shakhse, ki nom yo unvoni u dar in fonogramma va yo dar gilofi  (jildi) on ba tavri mamuli sabt yoftaast, tahiyagari fonogramma ba hisob meravad;

10) huquqi komil – huquqi ba muallif (muallifon) taalluqdoshta, ki asar tavassuti mehnati ejodii u (onho) ofarida shudaast va hej yak shakhsi digar biduni ijozatnomai dakhldor, gayr az holathoi muqarrarnamudai Qonun, nametavonad az on istifoda kunad;

11) ijro – tavassuti bozi, surud, raqs dar shakli ijroi haqiqi yo bo yorii yagon vasilai tekhniki (barnomahoi televizion va radio, televizioni kabeli va g.) peshkash kardani asar, fonogramma, ijro, namoish; nishon dodani kadrhoi asari audiovizuali az rui tartibi onho (boovoz yo beovoz);

12) ijrogar – aktyor, ovozkhon, musiqinavoz, raqqos (raqqosa) yo shakhsi digare, ki naqsh ijro mekunad, surud yo matn mekhonad, sukhanroni mekunad, asbobi musiqi menavozad yo bo yagon tarzi digar asari adabiyot va sanat (az jumla barnomahoi estrada, sirk yo lukhtaki) va yo ifodai folklorro ijro mekunad, hamchunin, korgardoni basahnaguzorandai namoishnoma va dirijyor;

13) sohibi huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on:

– muallif yo ijrogare, ki ba u huquqi muallif yo huquqhoi vobasta ba on doda shudaand;

– shakhsi voqei, gayr az muallif yo ijrogar, yo shakhsi huquqi dar mavride, ki chunin shakhsi voqei yo huquqi qablan huquqi amvoliro sohib shuda boshad;

– shakhsi voqei yo huquqie, ki huquqi amvoli ba on az rui meros yo vorisiyat doda shuda yo guzashta boshad;

14) intishor – nashr yo ba muomilot barovardani asarho yo fonogrammaho bo rizoiyati muallif yo digar dorandai huquqi muallif va vobasta ba miqdore, ki baroi qone gardonidani talaboti omma kofist; zeri mafhumi intishor hamchunin ijozati qonunii istifodai asar yo fonogramma ba vositai sistemahoi elektronii ittiloot fahmida meshavad;

15) ba efir dodan – ba omma dastras kardani asar, fonogramma, ijro, namoish, barnomahoi tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli tavassuti barnomahoi radio va televizion (gayr az televizioni kabeli). Hangomi ba vositai radifi masnu (sputnik) ba malumoti umum guzoshtani asar, fonogramma, ijro, namoish, barnomai tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli zeri mafhumi “ba efir dodan” qabuli signalho az dastgohhoi zamini ba radif va tahvili signalho az radif, ki tavassuti onho asar, fonogramma, ijro, namoish, barnomai tashkiloti pakhshi efiri va kabeli metavonad dastrasi umum gardad, sarfi nazar az qabuli voqeii onho az jonibi omma, fahmida meshavad;

16) barnomai tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli – barnomae, ki az tarafi khudi tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli, hamchunin bo farmoish va az hisobi mablagu vasoili on az tarafi tashkiloti digar tahiya shudaast;

17) namoishi asar – namoishi asl yo nuskhai asar bevosita yo tavassuti navor, diapozitiv, kadri televizioni dar ekran yo ba vositai yagon vasilai digari tekhniki, hamchunin namoishi kadrhoi alohidai asari audiovizuali be rioyai tartibi onho;

18) barnoma baroi MEH – majmui dasturho, ki bo kalimaho, ramzho, alomatho, nishonaho, diagrammaho yo bo yagon shakli digar ifoda yoftaand va metavonand dar MEH yo dastgohi digari kompyuteri bo maqsadi ba dast ovardani natijai dilkhoh istifoda shavand. In mafhum ham sistemai amaliyoti va ham barnomai amaliro, ki dar ramzhoi ibtidoi yo obekti ifoda yoftaand, hamchunin mavodi tayyori va tasvirhoi audiovizualiro, ki dar natijai tahiyai barnoma baroi MEH ba dast omadaand, dar bar megirad va ba mafhumi “manbai malumot” taalluq nadorad;

19) namoish (ijro)-i ommavi – har guna namoishi asarho, ijroho, namoishho, barnomaho az tarafi tashkiloti ittilooti bevosita dar shakli asl yo nuskhai onho yo dar ekran ba vositai navor, slayd, kadr yo tavassuti digar vasoil yo amal dar joy (joyho)-e, ki ijroi onho metavonad mustaqiman pazirufta shavad. Dar in mavrid dar hamon joy (joyho) ashkhose shirkat mekunand yo metavonand shirkat doshta boshand, ki ahli oilai muallif yo kheshu tabori u nameboshand, sarfi nazar az in, ki onho dar ayni vaqt va dar yak joy huzur dorand yo dar vaqthoi gunogun va joyhoi gunogun;

20) namoishi ommavii asari audiovizuali – namoishi tasvirhoi alohidai asari audiovizuali ba shakli gayrimunazzam;

21) nuskhabardori (tajdidi reprografi) – dar shakl va andozai dilkhoh yak yo yakchand marotiba nuskhabardori kardani nuskhahoi asl yo nuskhahoi asarhoi khatti yo digar asarhoi grafiki bo rohi nuskhabardorii aksi yo bo kumaki vasoili tekhnikii digar, gayr az vasoili chopi; nigahdori va tajdidi nuskhahoi mazkur dar shakli elektroni (az jumla adadi), optiki yo digar shakli khonishi moshinnavis ba tajdidi reprografi dokhil nameshavad;

22) ba kiroya dodan – bo maqsadi ba dast ovardani foidai bevosita yo bavositai tijorati ba istifodai muvaqqkati voguzoshtani asl yo nuskhahoi asarho yo fonogrammaho;

23) dastras kardan – namoish dodan, ijro kardan, ba efir barovardan yo anjom dodani amali digar (ba istisnoi pahn kardani nuskhahoi asar yo fonogramma), ki tavassuti on asarho, fonogrammaho, ijroho, namoishho, barnomahoi tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli baroi darku qabuli shunavoi va yo binoi, sarfi nazar az darki voqeii onho az jonibi omma, dastrasi umum megardand;

24) ba vositai kabel ba omma dastras kardan – dastras kardani asarho, fonogrammaho, ijroho, namoishho, barnomahoi tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli ba omma tavassuti kabel, sim, nakhi optiki va digar vasoili ba onho monand;

25) ba malumoti umum rasonidan baroi istifodai interaktivi – ba malumoti umum rasonidani asarho yo obekthoi huquqhoi vobasta ba on tarze, ki namoyandagoni omma metavonand onhoro az har joy va har vaqt mutobiqi intikhobashon dastras kunand;

26) ittilo dar borai odora kardani huquqho – har gunna ittiloi az jonibi dorandagoni huquq peshnihodshavanda, ki asar yo digar obekti az tarafi Qonuni mazkur hifzshavanda, muallif, yo digar dorandai huquqro muayyan ( identifikatsiya) menamoyad, yo ittilo dar borai sharoiti istifodai asar yo digar obekt va har gunna raqam va ramzhoe, ki dar onho chunin ittilo guzoshta shudaast, bo vujudi on, ki harguna chunin juziyoti ittilo dar nuskhai asar yo digar obekti az tarafi Qonuni mazkur hifzshavanda nishon doda shudaand, yo vobastabo khabar dodan yo rasonidani chunin asar yo digar obekt baroi malumoti umum paydo meshavand;

27) vositahoi tehnikii hifzi huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on – har gunna dastgohhoi bosamari tekhniki va qismhoi onho, ki dastrasiro ba asar yo obekthoi huquqhoi vobasta ba on nazorat menamoyand va amalhoero, ki nisbati asar yo obekhoi huquqhoi vobasta ba on, ki  az jonibi dorandagoni yagon huquqi az tarafi Qonuni mazkur hifzshavanda ijozat doda shudaand, peshgiri va mahdud mekunand;

28) inikosi ovoz yo tasvir – shakli raqamii peshnihodi ovoz yo tasvir bo yorii vositahoi tekhniki dakhldor.

 

BOBI II.

Huquqi muallif

 

Moddai 4. Sohai amali huquqi muallif

 

Tibqi hamin Qonun huquqi muallif ba asarhoi zerin doda meshavad:

1) asarhoe, ki muallifoni onho shahrvandoni Jumhurii Tojikiston meboshand yo dar qalamravi Jumhurii Tojikiston mahalli zisti doimi dorand;

2) asarhoe, ki bori avval dar qalamravi Jumhurii Tojikiston ba tab rasidaand (az jumla asarhoe, ki dar muddati 30 ruzi pas az sanai intishori avvalin dar kishvari digar, bori avval dar qalamravi Jumhurii Tojikiston ba tab rasidaand) yo asarhoe, ki ba tab narasida, sarfi nazar az tabaiyat va mahalli zisti doimii muallifoni onho dar shakli muayyani obektivi dar qalamravi Jumhurii Tojikiston qaror dorand;

3) asarhoe, ki onho dar qalamravi Jumhurii Tojikiston tibqi sanadhoi huquqii baynalmilalii etirofnamudai Jumhurii Tojikiston hifz karda meshavand. Dar in holat asarhoi sohibhuquqoni davlathoi khorijii ishtirokchiyoni sanadhoi huquqii baynalmilalii etirofnamudai Jumhurii Tojikiston dar Tojikiston az hifze barkhurdorand, ki ba shahrvandoni Jumhurii Tojikiston peshnihod megardad ( rejai milli).

Hifzi asar dar qalamravi Tojikiston  mutobiqi shartnomahoi baynalmilalii etirofnamudai Tojikiston nisbati asarhoe amali meshavad, ki onho dar kishvare, ki  asar ejod shudaast, ba molikiyati jamiyati dar natijai ba itmom rasidani muhlati amali huquqi muallif dar on kishvar va dar Jumhurii Tojikiston dar natijai ba itmom rasidani muhlati qablan voguzornamudai huquqi muallifi ba molikiyati jamiyati naguzashta boshad. Dar in surat muhlati amali huquqi muallifi dar qalamravi Tojikiston az muhlati amali muqarrargardidai huquqi muallifii kishvare, ki dar on asar ejod shudaast, ziyod buda nametavonad.   (QJT az 3.12.09s., №573)

 

Moddai 5. Obekthoi huquqi muallif. Muqarraroti umumi

 

Huquqi muallif ba asarhoi ilm, adabiyot va sanat, ki natijai faoliyati ejodi meboshand, sarfi nazar az tainot va ahamiyat, hamchunin tarzi ifodai onho tatbiq megardad. Asarho boyad dar in yo on shakli obektivi ifoda yoband:

1) khatti (dastkhat, chopi moshini, sabti notaho va g.);

2) dahoni (izhori ommavi, ijroi ommavi va g.);

3) sabti ovozi va videoi (mekhaniki, magniti, adadi, optiki va g.) ;

4) tasviri (rasm, angora, surat, naqsha, tasmai kino, navori televizion, navori video, kadri akkosi va g.);

5) hajmi va fazoi (haykal, namuna, amsila, sokhtmon va g.);

6) digar shaklhoi qobili darku ehsos.

Ba goya, usul, jarayon, tartib, tarzu usul, raviya, prinsip, kashfiyot va fakt huquqi muallif tatbiq namegardad.

Huquqi muallifi ba asar bo huquqi molikiyat ba obekti moddi, ki asar dar on ifoda yoftaast, vobastagi nadorad.

Tahvili huquqi molikiyat ba obekti moddi khud az khud manoi tahvili in yo on huquqi muallifro ba asari dar on obekt ifodayofta nadorad.

 

Moddai 6. Asarhoe, ki obekti huquqi muallif meboshand

 

Ba obekthoi huquqi muallif inho mansuband:

1) asarhoi shifohi (sukhanroniho, leksiyaho, maruzaho va g.);

2) asarhoi adabiyot (adabiyu badei, ilmi, talimi, publitsisti va gayra, hamchunin tamomi namudi barnomaho baroi MEH, az jumla barnomahoi amali va sistemahoi amaliyotie, ki metavonand dar har zabon va dar har shakl, inchunin dar  matni ibtidoi va ramzi obekti tajassum gardand);

3) asarhoi dramavi va musiqivu dramavi, asarhoi senari;

4) asarhoi khoreografi va pantomima;

5) asarhoi musiqi bo matn va be on;

6) asarhoi audiovizuali;

7) asarhoi tasviri, haykaltaroshi, grafiki, sanati oroishiyu amali, dizayni, hikoyahoitasviri, komiksho va digar asarhoi sanati tasviri;

8) asarhoi memori, shahrsozi va sanati bogparvari;

9) asarhoi suratnigori va digar asarhoe, ki bo usulhoi ba on monand ofarida meshavand;

10) kharita, naqsha, angora, tarhhoi chugrofi, geologi, zaminshinosi va digar asarhoi plastiki, ki ba jugrofiya, topografiya va ilmhoi digar marbutand;

11) asarhoi mahsuli (tarjuma, tahrir, khulosa, referat, rezyume, sharhu tavzeh, sahnaguzori va digar korkardhoi asarhoi ilmi, adabiyot va sanat);

12) majmuaho (ensiklopediyaho, tazkiraho, manbahoi malumot) va digar asarhoi tarkibi, ki natijai mehnati ejodi buda, ba alomathoi dar moddai 5 hamin Qonun mutobiqat dorand;

13) qismhoi asar ( az jumla nomi on, qahramonho va unsurhoi digar), ki talaboti qismi yakumi moddai 5-ro qone megardonand va metavonand dar alohidagi istifoda shavand.(QJT az 3.12.09s., №573)

Asari mahsuli va tarkibi, sarfi nazar az on, ki asarhoi asosi yo tarkibii onho obekti huquqi muallifand yo ne, az hifzi huquqi muallif barkhurdorand.

 

Moddai 7. Asarhoe, ki obekti huquqi muallif nestand

 

In asarho obekti huquqi muallif nestand:

1) asnodi rasmi (qonunho, qarorhoi sudi, digar matnhoi doroi khislati qonuni, mamuri va sudi), hamchunin tarjumai rasmii onho;

2) ramzho va nishonahoi davlati (Parcham, Nishon, Surudi Milli, ordenho, puli milli va nishonahoi digari davlati);

3) khabarho oid ba hodisavu fakthoe, ki khislati ittilooti dorand;

4) asarhoi ejodiyoti khalq.

 

Moddai 8. Subekthoi huquqi muallif

 

Subekti huquqi muallif khudi muallif meboshad.

Muallif shakhsest, ki hangomi intishori asar nomi u hamchun muallif dar nuskhai asari intishoryofta, dar dastkhat yo dar nuskhai aslii asari sanat qayd gardidaast.

 

Moddai 9. Ba vujud omadani huquqi muallif. Etirofi muallifiyat

 

Huquqi muallif ba asari ilm, adabiyot va sanat az lahzai ejodi on ba miyon meoyad. Baroi ba vujud omadan va amali sokhtani huquqi muallif baqaydgiri, ba tavri makhsus ba rasmiyat darovardani asar yo rioyai in yo on rasmiyatgaroi shart nest.

Sohibi huquqi komili muallif baroi ogoh sokhtan az huquqi khud metavonad az alomati hifzi huquqi muallif istifoda kunad, ki on dar har yak nuskhai asar sabt yofta, az se unsur iborat meboshad:

1) harfi lotinii “S”, ki dar dokhili doira ast (S);

2) nom (unvon)-i sohibi huquqi komili muallif;

3) soli nashri avvali asar.

Dar surati mavjud nabudani dalelhoi digar muallifi asar shakhse hisob meyobad, ki dar asl va yo nuskhai asar ba sifati muallif sabt yoftaast.

Dar surati beimzo va yo tahti imzoi mustaor nashr gardidani asar (gayr az holathoe, ki takhallusi muallif baroi shakhsiyati u shubhaovar nest) noshire, ki nomu unvoni on dar asar sabt yoftaast, hangomi mavjud nabudani dalelhoi digar, namoyandai muallif hisob meyobad va ba hifzi huquqi muallif va amali sokhtani on haq dorad. In holat to zamone amal mekunad, ki muallifi asari mazkur shakhsiyat va muallifiyati khudro malum nakunad.

Sohibi huquqi muallif va yo shakhsone, ki doroi yagon nav salohiyati komil ba asar meboshand, baroi daryofti shahodatnomai muallifi ba asari nashrshuda yo nashrnashuda, dar borai fakt va sanai nashri asar yo shartnomahoe, ki ba huquqi muallif marbutand, metavonand bo tartibe, ki az tarafi maqomi vakolatdori Hukumati Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi huquqi muallif va huquqi vobasta ba on (minbad – maqomi vakolatdor) muayyan karda meshavad, dar davomi tamomi muhlati hifzi huquqi muallif az qayd guzarand.

Sohibi obekti moddi, ki asar dar on ifoda yoftaast, ba shakhse, ki sohibi huquqi muallif meboshad, dar baqaydgirii asar mone shuda nametavonad.

 

Moddai 10. Hammuallifi

 

Huquqi muallif ba asare, ki mahsuli ejodii du va yo ziyoda shakhson hisob meyobad (hammuallifi), mushtarakan ba hamai muallifoni on taalluq dorad, sarfi nazar az on, ki asari mazkur yak juzi tomi taqsimnopazirro tashkil mekunad va yo az qismathoi judogonai doroi ahamiyati mustaqil tarkib yoftaast.

Qisme az asar dar surate doroi ahamiyati mustaqil etirof meshavad, ki agar on sarfi nazar az qismathoi digari asar qobili istifoda boshad.

Har yake az hammuallifon huquqhoi shakhsii amvoli va gayriamvolii khudro ba qismathoi judogonai doroi ahamiyati mustaqil, ki muallifi on meboshad, nigoh medorad, ba sharte ki az rui sozishnomai baynihamdigarii onho chizi digare peshbini nashuda boshad.

Shakhsone hammuallif pazirufta nameshavand, ki ba muallif tanho kumakhoi tekhniki, tashkili, moliyavi va gayra rasonidaand, zero in amal faoliyati ejodi mahsub namegardad. (QJT az 3.12.09s., №573)

Munosibathoi baynihamdigarii hammuallifon metavonand tibqi sozishnomai onho muayyan karda shavand. Hangomi mavjud nabudani chunin sozishnoma huquqi muallif ba asar az tarafi hamai muallifon yakjoya amali megardad va haqqi qalam dar bayni hammuallifon barobar taqsim karda meshavad.

Agar asari hammuallifon yak juzi tomu qismatnopazirro tashkil dihad, hej yake az hammuallifon be sababhoi asosnoki kofi nametavonad istifodai asarro man kunad.

Agar dar sozishnomai bayni hammuallifon chizi digare peshbini nashuda boshad, har yake az hammuallifon huquq dorad az nomi khud, az jumla be giriftani ijozati hammuallifoni digar, mutobiqi nishondodi Qonuni mazkur  va digar sanadhoi meyorii huquqi jihati hifzi huquqho nisbat ba asar tadbirho andeshad. Hammuallife, ki chunin tadbirho meandeshad, vazifador ast hammuallifoni digarro ogoh namoyad. (QJT az 3.12.09s., №573)

 

Moddai 11. Huquqi muallifii murattiboni majmuaho va digar asarhoi tarkibi

 

Murattibi majmuaho va digar asarhoi tarkibi baroi intikhob va jobajoguzorii mavode, ki az tarafi vay anjom doda shudaast va natijai mehnati ejodi (murattibi) hisob meyobad, doroi huquqi muallif meboshad.

Murattib dar surate metavonad az huquqi muallif istifoda namoyad, ki huquqi muallifoni har yake az asarhoi dar asari tarkibi joydodashudaro rioya namoyad.

Muallifone, ki asarhoyashon ba asari tarkibi dokhil karda shudaand, metavonand az asarhoi khud, sarfi nazar az asari tarkibi, istifoda kunand, ba sharte ki dar shartnomai muallifi chizi digare peshbini nashuda boshad.

Huquqi muallif ba majmuai asarhoe, ki mavzui huquqi yagon muallif nameboshand, az jumla qonunho, qarorhoi sudi, asnodi rasmii digar, sarchashmahoi tarikhi va yodgoriho va digar asarhoe, ki tavassuti huquqi muallif hifz nameshavand, ba murattiboni on dar surate taalluq dorad, ki onho mavodi ba majmua joydodashudaro mustaqilona tahrir yo murattab kardaand.

Huquqi muallifii murattib nametavonad ba shakhsoni digar dar intikhobu jobajoguzorii mustaqilonai mavodi dar majmua joydoshta bo maqsadi murattab sokhtani asarhoi tarkibii khudashon mone gardad.

Noshiri ensiklopediyaho, lugathoi ensiklopedi, majmuahoi korhoi ilmii davri va bardavom, ruznoma, majalla va digar nashriyahoi davri doroi huquqi komili istifodai in nashriyaho meboshad. Hangomi har guna istifodai chunin nashriyaho noshir haq dorad unvoni khudro zikr namoyad va yo zikri onro talab kunad. Muallifoni asarhoe, ki ba chunin nashriyaho dokhil karda shudaand, huquqi komili khudro baroi istifodai asarhoi khud, sarfi nazar az nashriya, nigoh medorand, ba sharte ki dar shartnomai muallifi chizi digare peshbini nashuda boshad.

 

Moddai 12. Huquqi muallifii tarjumonho va muallifoni digar asarhoi mahsuli

 

Ba tarjumonho va muallifoni digar asarhoi mahsuli huquqi muallif baroi tarjuma tahrir, tahiya va digar navi korkardi asar taalluq dorad.

Tarjumon va muallifi digar asari mahsuli dar surate az huquqi muallif istifoda mekunad, ki agar huquqi muallifi asari tarjumashuda, tahriryofta, tahiyashuda yo tahti navi korkard qarorgirifta az tarafi u rioya karda shavad.

Huquqi muallifii tarjumonho va muallifoni digar asarhoi mahsuli baroi shakhsoni digar dar mavridi tarjuma va korkardi navi hamon asarho mone nameshavad.

 

Moddai 13. Huquqi muallifii asarhoi audiovizuali

 

Shakhsoni zerin muallifi asari audiovizuali meboshand:

rejissyori tahiyagar;

muallifi senariy;

muallifi asari musiqi (bo matn va biduni on), ki makhsus baroi hamon asari audiovizuali ofarida shudaast (bastakor).

Bastani shartnoma roje ba ofaridani asari audiovizuali az tarafi muallifoni hamin asar ba tahiyagari asari audiovizuali tahvil dodani huquqi komilro baroi tajdid, pahn kardan, ijroi ommavi, tavassuti pakhshi kabeli dastrasi omma kardan, ba efir dodan va tamomi digar navhoi dastrasi omma kardani asari audiovizuali, hamchunin huquqi bo zernavis (subtitrho) va dublyaj tamin namudani asari audiovizualiro peshbini menamoyad, agar dar shartnomai bastashuda chizi digare peshbini nashuda boshad. In huquq dar davomi muhlati etibori huquqi muallif ba asari audiovizuali amal mekunad.

Tahiyagari asari audiovizuali haq dorad, ki dar hamai mavridhoi istifodai asar nom yo unvoni khudro zikr namoyad yo zikri onro talab kunad.

Hangomi ijroi ommavii asari audiovizuali muallifi asari musiqi (bo matn va biduni on) huquqi khudro ba haqqi qalam baroi ijroi ommavii asari musiqiash nigoh medorad.

Muallifi asarhoi ham qismi tarkibii asari audiovizuali, ham asarhoi qablan mavjudbuda (muallifi romane, ki dar asosi on senariy tahiya shudaast va g.), ham asarhoi dar jarayoni kor bo onho ofaridashuda (korgardoni tahiyagar, rassomi tahiyagar va g.) har yake doroi huquqi muallif ba asari khud meboshand.

 

Moddai 14. Huquqi muallif ba asari khizmati

 

Huquqhoi shakhsii gayriamvoli ba muallifi asare, ki onro zimni ijroi vazifa yo suporishi khizmati ejod kardaast (asari khizmati), taalluq dorand.

Huquqi komili istifoda az asari khizmati tanho ba shakhse taalluq dorad, ki bo muallif dar munosibathoi mehnati qaror dorad (korfarmo), agar dar shartnomai bayni u va muallif chizi digare peshbini nashuda boshad.

Agar korfarmo asari az rui farmoishi khudash ofaridashudaro dar muddati se soli badi dastras shudani on istifoda nakunad, tamomi huquqi istifoda az asar ba muallif meguzarad.

Andozai haqqi qalam baroi har yak navi istifoda az asari khizmati va tartibi pardokhti muzdi on tavassuti shartnomai bayni muallif va korfarmo muqarrar karda meshavad.

Korfarmo haq dorad, ki zimni har istifodai asari khizmati unvoni khudro zikr namoyad yo zikri onro talab kunad.

Agar ensiklopediyaho, lugathoi ensiklopedi, majmuai korhoi ilmii davri va bardavom, ruznoma, majalla va digar nashriyahoi davri, ki dar qismi shashumi moddai 11 hamin Qonun peshbini shudaand, zimni ijroi vazifaho va suporishhoi khizmati ofarida shavand, qoidahoi hamin modda ba onho tatbiq namegardand.

 

Moddai 15. Huquqi shakhsii gayriamvolii muallifon

 

Ba muallif nisbati asari u chunin huquqi shakhsii gayriamvoli doda meshavad:

1) huquqi etirofi muallifiyat ba asari ofaridashuda (huquqi muallifiyat);

2) huquqi istifoda yo ijozati istifodai asar bo nomi haqiqii muallif, takhallusi u va yo be zikri nom, yane beimzo (huquqi nom);

3) huquqi intishor yo ijozati intishori asar dar har shakl (huquqi intishor), az jumla huquqi bozkhond;

4) huquqi hifzi asar, az jumla unvoni on az har guna tahrifkori va digar navi dakholat, ki metavonad ba nomus va shani muallif zarar rasonad (huquqi hifzi etibori muallif);

5) huquqi dakhlnopazirii asar.

Muallif haq dorad, ki az qarori qablan qabulshuda doir ba nashri asar dast kashad (huquqi bozkhond), ba sharte ki ba istifodabaranda hama guna zarari dar natijai chunin qaror bamiyonomadaro jubron namoyad. Agar asar allakay nashr shuda boshad, muallif boyad dar borai bozkhondi on oshkor elon namoyad. Dar in mavrid u az hisobi khud nuskhahoi dar muomilotbudai asari khudro kharida megirad.

Muqarraroti qismi duyumi hamin modda hangomi talifi asarhoi khizmati tatbiq namegardand.

Huquqi shakhsii gayriamvolii muallif ba u, sarfi nazar az huquqi amvoli, taalluq dorad va dar holati tahvili huquqi komili istifodai asar nigoh doshta meshavad.

 

Moddai 16. Huquqhoi amvolii muallif

 

Ba muallif nisbati asari u huquqi komili istifodai asar dar hama guna shaklu tarz doda meshavad va in chunin mani dorad, ki muallif amalhoi zerinro ijro namoyad va yo ba ijroi onho ijozat dihad:

1) tajdidi asar (huquqi tajdid);

2) pahn kardani nuskhahoi asar bo har tarz: furukhtan, ba kiroya dodan va g. (huquqi pahnkuni);

3) vorid kardani nuskhahoi asar bo maqsadi pahnkuni, az jumla nuskhahoe, ki bo ijozati sohibi huquqi komil tahiya shudaand (huquqi voridot);

4) namoishi ommavii asar (huquqi namoishi ommavi);

5) ijroi ommavii asar (huquqi ijroi ommavi);

6) ba omma dastras kardani asar (az jumla namoish dodan, ijro yo ba efir dodan) ba vositai pakhshi efiri va (yo) pakhshi minbadai efiri (huquqi pakhshi efiri);

7) ba omma dastras kardani asar (az jumla namoish dodan, ijro yo ba efir dodan) ba vositai kabel yo tavassuti dastgohhoi digari ba on monand (huquqi pakhshi kabeli);

8) tarjumai asar (huquqi tarjuma);

9) tajdidi korkard, aranjirovka va yo navi digari korkard (huquqi korkard);

10) ba malumoti umum rasonidani asar baroi istifodai interaktivi (huquqi ba malumoti umum rasonidan).

Huquqi komili muallif ba istifodai loihahoi dizayni, memori, shahrsozi va bogparvari tatbiq namudani chunin loihahoro dar bar megirad. Muallifi loihai memorii qabulshuda haq dorad, ki az farmoishgar huquqi shirkatro dar amali sokhtani loihai khud hangomi tahiyai hujjatho baroi sokhtmon va zimni sokhtani binovu inshoot talab namoyad, ba sharte ki dar shartnoma chizi digare peshbini nashuda boshad.

Agar nuskhahoi asari qonunan chopshuda tavassuti furush ba muomilot barovarda shuda boshand, pahnkunii minbadai onho metavonad biduni rizoiyati muallif yo digar sohibi huquqi muallif va be pardokhti haqqi qalami muallif anjom doda shavad. Dar in mavrid ba muallifon yo digar sohiboni huquqi muallifii asarhoi audiovizuali, barnomahoi MEH, manbahoi malumot, asarhoi musiqii notavi va asarhoe, ki dar fonogrammaho sabt yoftaand, huquqi ba kiroya dodani asl yo nuskhahoi chunin asarho, sarfi nazar az mansubiyati huquqi molikiyat ba nuskhahoi asl va gayriasli, ki ba kiroya doda meshavand, nigoh doshta meshavad.

Muallif ba giriftani haqqi qalam baroi har yak namudi istifodai asarash huquq dorad (huquq ba haqqi qalam).Andoza va tartibi hisobi haqqi qalami muallif baroi har yak navi istifodai asar az tarafi shakhsoni digar dar shartnomai muallifi, hamchunin shartnomahoe, ki bayni tashkilothoi idorai dastajamii huquqi amvolii muallifon va istifodabarandagoni asar basta meshavand, muqarrar karda meshavad.

Mahdudiyathoi huquqhoi dar qismi yakum va duyumi moddai mazkur zikrgardida bo modahoi 19-21, 24 va 39 hamin Qonun muqarrar karda meshavand, ba sharte ki chunin mahdudiyatho ba istifodai durusti asar zarari beasos narasonand va manfiathoi qonunii muallifro beasos khalaldor nakunand.

 

Moddai 17. Muhlati amali huquqi muallif

 

Huquqi muallif dar davomi tamomi hayoti muallif etibor dorad, ba meros meguzarad va gayr az holathoe, ki dar hamin modda peshbini gardidaand, dar davomi panjoh soli pas az favti muallif amal mekunad.

Huquqi muallifiyat, huquqi nom va huquqi hifzi etibori muallif bemuhlat hifz meshavad.

Muallif haq dorad muvofiqi tartibi muqarrarkardai qonun shakhsero muayyan namuda, ba u vakolati hifzi huquqi muallif, huquqi nom va huquqi hifzi etibori khudro pas az margash voguzorad. In shakhs vakolathoi khudro umrbod amali mesozad.

Hangomi mavjud nabudani chunin shakhs hifzi huquqi muallifiyat, huquqi nom va huquqi hifzi etibori muallif az tarafi vorisoni u amali karda meshavad, dar surati nabudani vorison va yo qat gardidani huquqi muallifii onho hifzi huquqhoi mazkur az tarafi maqomi vakolatdor amali megardad.

Huquqi muallif ba asari hammuallifi dar davomi tamomi hayoti muallifon va panjoh soli pas az favti muallifi okhirin amal mekunad.

Huquqi muallif ba asari beimzo yo bo nomi mustaor nashrgardida dar davomi panjoh soli pas az nashri qonunii on amal mekunad. Agar dar davomi muhlati muqarrarshuda muallifi asare, ki beimzo yo bo nomi mustaor ba tab rasidaast, shakhsiyati khudro oshkor namoyad va yo shakhsiyati u shubhaovar naboshad, muqarraroti qismi yakumi hamin modda tatbiq megardad.

Huquqi muallif ba asare, ki bori avval dar davomi si soli pas az favti muallif ba tab rasidaast, dar davomi panjoh soli pas az nashri qonunii on amal mekunad.

Hisobi muhlathoe, ki dar hamin modda peshbini shudaand, az 1 yanvari soli oyandai ba vuqu omadani fakti huquqie, ki ba ogozi muhlat asos megardand, shuru meshavad.

Hangomi tamini hifzi asar mutobiqi sanadhoi huquqii baynalmilalii etirofnamudai Jumhurii Tojikiston muhlati hifzi huquqi muallif az muhlati muqarrarnamudai mamlakate, ki dar on asar ofarida shudaast, ziyod buda nametavonad.

 

Moddai 18. Oqibathoi qati muhlati amali huquqi muallif

 

Qati muhlati amali huquqi muallif manoi ba sarvati jamiyati tabdil yoftani asarro dorad.

Asarhoe, ki dar qalamravi Jumhurii Tojikiston hej vaqt hifz karda nameshudand, niz ba sarvati jamiyati tabdil meyoband.

Asarhoe, ki ba sarvati jamiyati tabdil yoftaand, metavonand az tarafi har shakhs be pardokhti haqqi qalami muallifi istifoda shavand. Dar in surat huquqi muallifiyat, huquqi nom va huquqi hifzi etibori muallif, ki dar hamin moddai 15 Qonun peshbini shudaast, boyad rioya gardad.

Hukumati Jumhurii Tojikiston huquq dorad baroi istifodai asarhoi ba sarvati jamiyati tabdilyofta dar qalamravi Jumhurii Tojikiston muzd muqarrar namoyad, ki on ba Khazinahoi kasbii muallifon, hamchunin tashkilothoe, ki huquqi amvolii muallifonro dar asosi dastjami idora mekunand, pardokhta meshavad. Andozai chunin muzd naboyad az 1 foizi daromadi az istifodai chunin asarho badastomada ziyod boshad.

 

Moddai 19. Tajdidi asar bo maqsadhoi shakhsi be ijozati muallif va be pardokhti haqqi qalami muallif

 

Tajdidi asari qonunan intishoryoftai shakhsi digar be rizoiyati muallif yo digar sohibi huquqi muallif va be pardokhti haqqi qalami muallif faqat baroi qone gardonidani talaboti shakhsi mumkin ast, ba sharte ki dar in mavrid istifodai mutadili asar vayron nagardad va manfiathoi qonunii muallif, gayr az holathoi peshbininamudai moddai 39 hamin Qonun, poymol nagardand.

Muqarraroti hamin modda dar holathoi zerin istifoda nameshavad:

1) tajdidi asarhoi memori dar shakli binoho va inshooti ba on monand;

2) tajdidi manbahoi malumot yo qismathoi muhimi onho;

3) tajdidi barnomaho baroi MEH, ba istisnoi holathoe, ki dar moddai 24 hamin Qonunpeshbini gardidaand;

4) purra az nav chop kardani nuskhai kitobho va matni notaho.

5) har yak tajdidi beijozati asar, ki ba malumoti umum baroi istifodai interaktivi rasonida shudaast.

 

Moddai 20. Istifodai asar be rizoiyati muallif va be pardokhti haqqi qalami muallif, vale bo nishon

                      dodani nomi muallifi asar va manbai iqtibos

 

Be rizoiyati muallif yo digar sohibi huquqi muallif va be pardokhti haqqi qalami muallif, vale bo nishon dodani hatmii nomi muallifi asari istifodashavanda va manbai iqtibos, anjom dodani amalhoi zerin mumkin ast:

1) iqtibos dar asl va dar tarjuma bo hadafhoi ilmi, tadqiqoti, mubohisavi, tanqidi va ittilooti az asarhoi qonunan intishoryofta dar hajme, ki hadafi iqtibos taqozo mekunad az jumla tajdidi porchaho az maqolahoi ruznomavu majallaho dar shakli sharhu khulosahoi matbuot;

2) istifodai asarhoi qonunan intishoryofta va qismathoi alohidai onho ba sifati tasviru namunaho dar nashriyaho, barnomahoi radio va televizion, sabthoi ovozi va videoii kharakteri talimidoshta, – dar hajme, ki hadafi guzoshtashuda taqozo mekunad;

3) dar matbuot, dar barnomahoi pakhshi efiri va kabeli baroi malumoti umum tajdid namudani maqolahoi dar ruznomahovu majallaho qonunan chopshuda roje ba masalahoi jorii iqtisodi, siyosi va dini, ba sharte ki chunin amalho az tarafi muallif makhsus man nashuda boshad;

4) tajdidi sukhanroniho, murojiatnomaho, maruzaho va asarhoi amsoli onho dar matbuot barnomahoi efiri va khabarhoi kabeli baroi malumoti umum, – dar hajme ki hadafi ittilooti taqozo mekunad. Dar in mavrid huquqi muallif baroi chop kardani chunin asarho dar majmuaho nigoh doshta meshavad;

5) tavassuti suratho, bo rohi barnomahoi efiri yo kabeli tajdid yo ba omma dastras kardani asarho roje ba hodisahoi malumi jori dar sharhu khulosahoi hodisahoi jori hajme, ki hadafi ittilooti taqozo mekunad. Dar in mavrid huquqi muallif baroi dar majmuaho chop kardani chunin asarho nigoh doshta meshavad;

6) tajdidi asarhoi qonunan nashrshuda biduni giriftani foida bo navi khati nuqtagii barjasta va digar tarzhoi makhsus baroi nobinoyon, – gayr az asarhoe, ki makhsus baroi chunin tarzhoi tajdid ofarida shudaand;

7) be giriftani foida yak adad nuskhabardori kardani:

a) asari qonunan nashrshuda az tarafi kitobkhonavu boygoniho baroi barqaror yo ivaz namudani nuskhahoi vayronshuda va gumshuda, peshkash namudani nuskhahoi asar ba kitobkhonahoi digar, ki bo sababhoi gunogun asarhoro az khazinai khud gum kardaand, – agar ba dast ovardani chunin nuskha bo rohi digar imkonnopazir boshad;

b) maqolahoi judogona va asarhoi hajman khurdi qonunan dar majmuaho, ruznomaho az digar nashriyahoi davri nashrshuda, porchahoi khurd az asarhoi qonunan nashrshudai khatti (bo tasvirho va be on) az tarafi kitobkhonaho va boygoniho bo talabu darkhosti shakhsoni voqei baroi maqsadhoi talimi va tahqiqoti;

v) maqolahoi judogona va asarhoi hajman khurdi qonunan dar majmuaho, ruznomaho va digar nashriyahoi davri nashrshuda, porchahoi khurd az asarhoi qonunan intishoryoftai khatti (bo tasvirho va be on) az tarafi muassisahoi maorif baroi mashguliyathoi talimi.

 

Moddai 21. Istifodai asar be rizoiyati muallif va be pardokhti haqqi qalami muallif

 

Istifodai asar be rizoiyati muallif yo digar sohibi huquqi muallif va be pardokhti haqqi qalami muallif dar holathoi zerin mumkin ast:

1) tajdid, ba efir dodan yo tavassuti kabel ba omma dastras kardani asarhoi memori suratgiri, sanati tasviri, ki hamesha dar joyhoi dastrasi umum qaror dorand, gayr az holathoe, ki tasviri asar juzi asosii chunin tajdid, barnomahoi efiri va kabeli meboshad yo tasviri asar bo maqsadhoi tijorati istifoda meshavad;

2) ijroi ommavii asarhoi musiqi hangomi marosimhoi rasmi va dini, hamchunin marosimi dafn, – dar hajme, ki khislati chunin marosimho taqozo mekunad;

3) tajdidi asarho baroi murofiai sudi, – dar hajme, ki maqsadi mazkur taqozo mekunad;

4) az tarafi tashkiloti pakhshi barnomahoi efiri sabt namudani istifodai kutohmuddati asare, ki tashkilot huquqi ba efir dodani onro sohib shudaast, – ba sharte ki chunin sabt az tarafi tashkiloti pakhshi barnomahoi efiri bo kumaki tajhizoti khudi on va baroi barnomahoi khususii on surat girad. Dar in mavrid chunin tashkilot vazifador ast, ki sabti mazkurro dar muddati shash mohi badi tahiya shudani on nobud sozad, – agar baroi muddati az on beshtari istifoda bo muallifi asari sabtshuda muvofiqa ba dast naomada boshad. Agar sabt khislati sirf hujjati doshta boshad, on metavonad biduni rizoiyati muallif dar boygonihoi rasmi nigoh doshta shavad.

 

Moddai 22. Huquqi rukhsati istifodai asarhoi sanati tasviri. Huquqi paygiri

 

Muallifi asari sanati tasviri haq dorad az sohibi asar imkoniyati amali sokhtani huquqi tajdidi asari khudro talab kunad (huquqi rukhsat). Dar in mavrid az sohibi asar ba muallif burda rasonidani onro talab kardan mumkin nest.

Az muallif ba shakhsi digar guzashtani huquqi molikiyat ba asari sanati tasviri (pulaki yo roygon) manoi furushi avvalini in asarro dorad.

Dar har yak holati az nav furukhta shudani asari sanati tasviri ba tavri rasmi (dar muzoyada, galereyai sanati tasviri, tolori rassomi, magoza va g.) muallif huquqi az furushanda giriftani haqqi qalamro ba andozai 5 foizi qimati furushi takrori dorad (huquqi paygiri). In huquq begona karda nameshavad va tanho ba vorisoni muallif az rui qonun ba muddati amali huquqi muallif meguzarad.

 

Moddai 23. Hifzi manfiathoi shakhse, ki dar asar tasvir yoftaast

 

Intishor, tajdid va pahn namudani asari sanati tasviri, ki dar on shakhsi digar tasvir yoftaast, tanho bo rizoiyati shakhsi tasvirshuda va pas az favti u – bo rizoiyati vorisoni navbati avval imkonpazir ast. Agar shakhs ba ivazi muzdi muayyan az rui shartnoma tasvir shuda boshad, chunin rizoiyat lozim nest.

 

Moddai 24. Tajdidi ozodi barnomaho baroi MEH va manbahoi malumot. Gusturdani barnomaho baroi

                   MEH

 

Shakhse, ki qonunan sohibi nuskhai barnoma baroi MEH yo manbai malumot meboshad, haq dorad, ki be rizoiyati muallif yo digar sohibi huquqi komil va be pardokhti haqqi qalami ilovagi korhoi zerinro anjom dihad:

ba barnoma baroi MEH yo manbai malumot tagyirote dokhil namoyad, ki on faqat bo maqsadhoi faoliyati vay dar vasoili tekhnikii istifodabaranda amali meshavad, har guna amalero ijro namoyad, ki bo faoliyati barnoma baroi MEH yo manbai malumot muvofiqi tainoti on vobasta ast, az jumla, sabt va nigahdori dar khotirai MEH, ki baroi yak MEH yo istifodabarandai yak shabaka mumkin ast, ba sharte ki dar shartnoma bo muallif chizi digare peshbini nashuda boshad;

nuskhai barnomaro baroi MEH yo manbai malumot tahiya namoyad, ba sharte ki in nuskha baroi maqsadhoi ba boygoni suporidan yo ivaz kardani nuskhai aslii barnoma baroi MEH yo manbai malumote, ki gum shudaast, yo gayri qobili istifoda gardidaast, tain gardad. Dar in mavrid nuskhai barnoma baroi MEH yo manbai malumot, agar sohibiyati minbada ba in barnomai MEH yo manbai malumot gayriqonuni gardad, boyad nobud karda shavad.

Shakhse, ki qonunan sohibi nuskhai barnoma baroi MEH meboshad, haq dorad, ki be rizoiyati muallif yo digar sohibi huquqi komil va be pardokhti haqqi qalami ilovagi ramzi obektiro ba matni ibtidoi tabdil dihad va tajdid namoyad (barnomai MEH-ro gustarish dihad) yo anjomi in amalro ba shakhsi digar voguzor namoyad, ba sharte ki on baroi ba dast ovardani qobiliyati ba faoliyati mutaqobilai barnomai az tarafi in shakhs mustaqilona tahiyashuda bo barnomahoi digar, ki metavonand bo barnomai gusturdashuda dar faoliyati mutaqobila boshand. Dar in mavridi rioyai sharthoi zerin zarur ast:

1) malumote, ki baroi ba dast ovardani qobiliyat ba faoliyati mutaqobila zarur ast, qablan ba in shakhs az manbahoi digar dastras nashuda boshad;

2) amalhoi mazkur tanho baroi on qismathoi barnomai gusturdashudai MEH tatbiq meshavand, ki baroi ba dast ovardani qobiliyat ba faoliyati mutaqobila zarurand;

3) malumote, ki dar natijai gustarish hosil meshavad, metavonad faqat baroi ba dast ovardani qobiliyat ba faoliyati mutaqobilai barnomai mustaqilona tahiyashudai MEH bo barnomahoi digar istifoda shavad: on nametavonad ba shakhsi digar tahvil doda shavad, gayr az holathoe, ki chunin amal baroi ba dast ovardani qobiliyat ba faoliyati mutaqobilai barnomai mustaqilona tahiyashudai MEH bo barnomahoi digar zarur boshad, hamchunin on nametavonad baroi tahiyai barnomai MEH, ki az rui shaklu namudi khud bo barnomai gusturdashudai MEH khele monand ast va yo baroi amali sokhtani har guna amali digar, ki huquqi muallifiro vayron mekunad, istifoda gardad.

Tatbiqi muqarraroti in modda naboyad baroi istifodai mutadili barnomai MEH yo manbai malumot zarari beasos rasonad va naboyad manfiathoi qonunii muallif yo digar shakhsi sohibi huquqi komilro ba barnoma baroi MEH yo manbai malumot beasos poymol sozad.

 

Moddai 25. Shartnomai muallifi. Tahvili huquqhoi amvoli

 

Huquqi amvolie, ki dar moddai 16 hamin Qonun zikr yoftaand, ba istisnoi holathoi dar moddahoi 19-21, 24 va 39 hamin Qonun peshbinigardida, metavonand tanho az rui shartnomai muallifi purra yo qisman tahvil doda shavand.

Tahvili huquqi amvoli metavonad komil yo gayrikomil boshad (ijozatnomai komil va gayrikomil).

Shartnomai muallifi doir ba tahvili huquqhoi komil istifodai asarro az rui tarzu usulhoi muayyan va dar hududi bo shartnoma muqarrargardida tanho baroi shakhse ijozat medihad, ki in huquqho ba u tahvil doda meshavad va chunin shakhs haq dorad, ki istifodai asarro bo hamin usul az tarafi shakhsoni digar man kunad (ijozatnomai komil).

Huquqi mani istifodai asarro az tarafi shakhsoni digar muallifi asar niz metavonad amali sozad, agar shakhse, ki ba u huquqhoi komil doda shudaast, in huquqro himoya nakunad.

Shartnomai muallifi roje ba tahvili huquqi gayrikomil istifodai asarro dar barobari sohibi huquqhoi komil ba istifodabaranda va (yo) shakhsoni digar, ki bo hamin tarz dar borai istifodai asar ijozat giriftaand, ijozat medihad (ijozatnomai gayrikomil).

Huquqe, ki az rui shartnomai muallifi tahvil doda meshavad, gayrikomil ba hisob meravad, agar dar shartnoma mustaqiman chizi digare peshbini nashuda boshad.

 

Moddai 26. Sharthoi shartnomai muallifi

 

Shartnomai muallifi boyad chunin sharthoro peshbini namoyad: tarzu usulhoi istifoda az asar (huquqhoi mushakhkhas, ki az rui in shartnoma tahvil doda meshavand); muhlat va hudude, ki huquqho tahvil doda meshavand; andozai haqqi qalam va yo tartibi muayyan namudani andozai haqqi qalam baroi har yak tarzi istifoda az asar, tartib va muhlathoi pardokhti on.

Dar surati dar shartnomai muallifi zikr nashudani sharthoi muhlati tahvili huquq shartnoma metavonad pas az panj soli sanai ba imzo rasidanash az tarafi muallif bekor karda shavad, agar istifodabaranda shash moh pesh az bekor karda shudani shartnoma ba tavri khatti ogohkarda shuda boshad.

Dar surati dar shartnomai muallifi zikr nashudani sharti istifodai on dar hududi muayyane, ki huquq tahvil megardad, amali huquqi az rui shartnomai tahvilshavanda dar hududi qalamravi Jumhurii Tojikiston mahdud megardad.

Hamai huquqhoi digar ba istifodai asar, ki tahvili onho bevosita dar shartnomai muallifi zikr nagardidaast, tahvildodanashuda hisob meshavad.

Huquqhoi istifodai asare, ki to ruzi basta shudani shartnomai nomalum ast, mavzui shartnomai muallifi shuda nametavonad.

Haqqi qalam dar shartnomai muallifi ba tavri foizi muayyan az daromadi tarzi istifodai asar va yo agar amali sokhtani on bo sababi khislati asar va yo khususiyathoi istifodai on imkonnopazir boshad, ba tavri mablagi ustuvor va yo bo yagon tarzi digar, vale na kamtar az andozai haddi aqali haqqi qalami muallif muqarrar karda meshavad.

Andozai haddi aqalli haqqi qalami muallif az tarafi Hukumati Jumhurii Tojikiston muqarrar megardad va bo ziyodshavii muzdi mehnati kormandoni sohai farhang indeksatsiya karda meshavad. (QJT az 31.12.14 s., № 1172)

Agar dar shartnomai muallifi roje ba tabu nashr va yo tarzi digari tajdidi on haqqi qalam ba surati mablagi ustuvor muayyan gardida boshad, pas dar shartnoma boyad haddi aksari adadi nashri nuskhahoi asar muqarrar karda shavad.

Huquqhoi tibqi shartnomai muallifi tahvilgardida metavonad ba shakhsoni digar tanho dar holatho va hajme tahvil gardad, ki bevosita dar shartnomai muallifi peshbini shudaast.

Tamomi huquqhoi istifodai asar, ki bo shartnomai muallifi tahvil nagardidaast, ba muallif taalluq dorad.

Huquqhoi istifoda az asarhoe, ki muallif dar oyanda meofarad, mavzui shartnomai muallifi shuda nametavonad.

Sharthoi shartnomai muallifi, ki imkoniyat va huquqi muallifro baroi dar oyanda dar mavzu yo sohai muayyan ofaridani asar mahdud megardonand, etibor nadorand.

Sharthoi shartnomai muallifie, ki bo muqarraroti hamin Qonun mukholifand, etibor nadorand.

 

Moddai 27. Shakli shartnomai muallifi

 

Shartnomai muallifi boyad dar shakli khatti basta shavad. Shartnomai muallifi baroi istifodai asar dar nashriyahoi davri metavonad dar shakli shifohi niz basta shavad.

Hangomi furush va dodani ijozati istifodai barnomaho baroi MEH ba istifodabarandagoni ommavi, shartnoma dar surate ba tavri khatti bastashuda hisob meyobad, ki agar sharthoi on (sharthoi istifodai barnoma baroi MEH) ba tavri lozimi dar nuskhahoi barnoma baroi MEH ifoda yofta boshand.

 

Moddai 28. Shartnomai muallifii farmoish

 

Tibqi shartnomai muallifii farmoish muallif uhdador meshavad, ki mutobiqi sharthoi shartnoma asar ofarad va onro ba farmoishgar suporad.

Farmoishgar uhdador ast, ki ba hisobi haqqi qalami muallifii dar shartnoma zikrshuda ba muallif peshpardokht dihad. Andoza, tartib va muhlati dodani peshpardokht dar shartnoma bo rizoiyati tarafayn muqarrar karda meshavad.

Agar muallif asari farmoishiro tibqi sharthoi shartnomai farmoishi peshnihod nakunad, u vazifador ast, ki zarari voqeii ba farmoishgar rasidaro jubron namoyad.

 

Moddai 29. Masuliyat az rui shartnomai muallifi

 

Tarafe, ki uhdadorihoi khudro az rui shartnomai muallifi ijro namekunad va yo ba tavri lozimi ijro namekunad vazifador ast, ki zarari ba tarafi digar rasonidashuda, az jumla, foidai az dastraftaro jubron namoyad.

 

BOBI III.

HuquqHoi vobasta ba on

 

Moddai 30. Sohai amali huquqhoi vobasta ba on

 

Muqarraroti hamin Qonun roje ba hifzi huquqi ijrogaron nisbat ba shakhsoni zerin mavridi istifoda qaror megirand:

1) ijrogarone, ki shahrvandoni Jumhurii Tojikiston meboshand;

2) ijrogarone, ki shahrvandoni Jumhurii Tojikiston  nestand, vale ijroi asarhoi onho:

a) bori avval dar Jumhurii Tojikiston surat giriftaast;

b) dar fonogramma sabt shuda, tibqi hamin Qonun hifz meshavad;

v) dar fonogramma sabt nashudaast, vale ba barnomai tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli dokhil shuda, mutobiqi hamin Qonun hifz meshavad.

Muqarraroti hamin Qonun doir ba hifzi huquqi tahiyagaroni fonogrammaho dar holathoi zerin mavridi istifoda qaror megirand:

1) ba fonogrammahoe, ki tahiyagari onho shahrvandi Jumhurii Tojikiston yo shakhsi huquqiest, ki dar qalamravi Jumhurii Tojikiston mahalli joygirshavii rasmi dorad;

2) ba fonogrammahoe, ki tahiyagari onho shahrvandi Jumhurii Tojikiston nameboshad vas shakhsi huquqiest, ki dar qalamravi Jumhurii Tojikiston mahalli joygirshavii rasmi nadorad vale bori avval dar qalamravi Jumhurii Tojikiston nashr shudaand yo dar muddati 30 ruzi badi nashri avvalin dar kishvari digar dar Jumhurii Tojikiston nashr shudaand.

Muqarraroti hamin Qonun doir ba hifzi huquqi tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli nisbat ba barnomahoi tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli dar surate mavridi istifoda qaror megirand, ki dar qalamravi Jumhurii Tojikiston mahalli joygirshavii rasmi dorand va barnomahoi khudro tavassuti dastgohhoi sadorasonie amali mesozand, ki dar qalamravi Jumhurii Tojikistoi joygirand.

Muqarraroti hamin Qonun hamchunin ba ijrogaron, fonogrammaho va barnomahoi tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli mavridi istifoda qaror megirad, ki hifzi onho dar qalamravi Jumhurii Tojikiston tibqi shartnomahoi baynalkhalqii az tarafi Jumhurii Tojikiston etirofgardida anjom doda meshavad.

Hifzi obekthoi huquqhoi vobasta ba muallifi dar qalamravi Tojikiston mutobiqi shartnomahoi baynalmilalii etirofnamudai Tojikiston nisbat ba obekthoi huquqhoi vobasta ba muallifie amali meshavad, ki onho dar kishvari ejod shudaashon ba molikiyati jamiyati dar natijai ba itmom rasidani muhlati amali huquqhoi vobasta ba muallifi dar on kishvar va dar Jumhurii Tojikiston dar natijai ba itmom rasidani muhlati amali qablan voguzornamudai huquqhoi vobasta ba muallifi ba molikiyati jamiyati naguzashta boshand. Dar in surat muhlati amali huquqhoi vobasta ba muallifi dar qalamravi Tojikiston az muhlati amali muqarrargardidai huquqhoi vobasta ba muallifii kishvare, ki dar on obekti huquqhoi vobasta ba muallifi ofarida shudaast, ziyod buda nametavonad.(QJT az 3.12.09s., №573)

 

Moddai 31. Obekthoi huquqhoi vobasta ba on

 

Huquqhoi vobasta ba hamai namoishho, ijroho, fonogrammaho, barnomahoi tashkilot pakhshi efiri va kabeli sarfi nazar az tainot, mazmun va qimatashon, hamchunin sarfi nazar az tarzu shaklhoi ifodai onho tatbiq meshavand.

 

Moddai 32. Subekthoi huquqhoi vobasta ba on

 

Subekthoi huquqhoi vobasta ba on inhoyand: ijrogaron, tahiyagaroni fonogramma tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli.

Tahiyagaroni fonogramma va tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli huquqhoi khudro, ki dar hamin Qonun zikr gardidaand, dar doirai huquqhoe, ki tibqi shartnoma bo ijrogar va muallifi asari dar fonogramma sabtgardida, yo bo vasoili efiri yo kabeli pakhshshavanda sohib meshavand tatbiq mekunand.

Baroi istifodai asari sahnavi tanho rizoiyati rejissyori tahiyagar kofi nabud rizoiyati ijrogaroni naqshho va khudi muallifi asari ijroshavanda niz zarur ast.

Ijrogar huquqi dar hamin Qonun zikrgardidaro dar mavride amali mesozad, ki huquqi muallifi asari ijroshavandaro rioya namoyad.

Ijrogar, istehsolkunandai fonogramma, tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli baroi giriftani shahodatnoma dar borai baqaydgirii huquqhoi vobasta ba on metavonand har vaqt dar davomi muhlati hifzi huquqhoi vobasta ba on baqaydgirii asarro, bo tartibi muqarrarnamudai maqomi vakolatdor amali namoyand.

 

Moddai 33. Alomati hifzi huquqhoi vobasta ba on

 

Baroi ba vujud omadan va amali sokhtani huquqhoi vobasta ba on rioyai yagon rasmiyatgaroi talab karda nameshavad. Istehsolkunandai fonogramma va yo ijrogar baroi ogoh sokhtan az huquqi khud metavonad az alomati hifzi huquqhoi vobasta ba on istifoda kunad, ki on dar har yak nuskhai fonogramma va yo dar har gilofi fonogrammador sabt yofta, az se unsur iborat meboshad.

1) harfi lotinii «R», ki dar dokhili doira ast: (R);

2) nom (unvon)-i sohibi huquqhoi komili vobastai ba on;

3) soli avvali nashri fonogramma.

 

Moddai 34.  Huquqhoi ijrogar

 

Gayr az holathoi bo hamin Qonun peshbinishuda ba ijrogar dar mavridi ijro yo namoish chunin huquqhoi komil taalluq dorad:

1) huquqi nom;

2) huquqi hifzi ijro yo namoish az har guna tahrifkori yo dakholati digar, ki metavonad ba shanu etibori ijrogar zarar rasonad;

3) huquqi istifoda az ijro yo namoish dar hama tarzu shakl, az jumla huquqi giriftani haqqi qalam baroi har yak tarzi istifoda az ijro yo namoish.

Huquqi komili istifodai ijro yo namoish manoi anjom dodan va yo ijozati ba anjom dodani amalhoi zerinro dorad:

1) ba efir dodan yo tavassuti vasoili kabeli ba omma dastras kardani ijro yo namoish, ba sharte ki on qablan tavassuti vasoili mazkur ijro nashuda boshad yo ba vositai sabt amali nashavad;

2) sabt kardani ijro yo namoishi peshtar sabtnashuda;

3) tajdidi sabti ijro yo namoish;

4) ba efir dodan va yo ba vositai kabel shunavonidanu namoish dodani sabti ijro yo namoish, agar in sabt saravval bo maqsadhoi tijorati amali nashuda boshad;

5) ba kiroya dodani fonogrammahoi bo maqsadi tijorati nashrshuda, az jumla ijro yo namoishe, ki bo ishtiroki khudi ijrogar surat megirand. Hangomi bastani shartnomai sabti ijro yo namoish ba fonogramma in huquq ba istehsolkunandai fonogramma guzashta, dar ayni zamon ijrogar huquqi haqqi qalamro baroi ba kiroya dodani nuskhahoi chunin fonogramma nigoh medorad;

6) tavassuti furush yo tarzi digari tahvili huquqi molikiyat pahn kardani nuskhai asl yo nuskhai ijroe, ki dar fonogramma sabt shudaast. Agar nuskhai asl yo nuskhahoi qonunan nashrshudai fonogramma tavassuti furush yo tarzi digari tahvili huquqi molikiyat ba muomiloti grajdani barovarda shuda boshand, pahnkunii oyandai onho be ijozati ijrogar va be pardokhti haqqi qalam mumkin ast;

7) baroi istifodai interaktivi ba malumoti umum rasonidani ijro yo namoishe, ki dar fonogramma sabt shudaast;

8) joy dodani ijroi sabtshuda dar fazoi raqami ba tarze, ki on dar rejai vaqti voqei ba har yak istifodabaranda mutobiqi intikhobi u dastras shavad.

Huquqi komili ijrogar, ki dar banda 3 qismi duyumi hamin modda peshbini gardidaast, dar holathoi zerin tatbiq namegardad:

1) agar sabti avvalini ijro yo namoish bo rizoiyati ijrogar amali shuda boshad;

2) agar tajdidi ijro yo namoish bo hamon maqsadhoe amali gardad, ki baroi onho hangomi sabti ijro yo namoish ijrogar rizoiyat doda boshad;

3) agar tajdidi ijro yo namoish bo hamon maqsadhoe amali gardad, ki baroi onho sabt tibqi muqarraroti moddai 41 hamin Qonun anjom doda shudaast.

Ijozathoi dar hamin modda zikrgardidaro az tarafi ijrogar va hangomi ijro az jonibi ijrogaron – az tarafi rohbari chunin dasta bo rohi   bastani shartnomai khatti bo istifodabaranda doda meshavad.

Baroi istifodai minbadai ijro yo namoish, hamchunin dar mavridi anjom dodani sabt az tarafi tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli giriftani ijozathoi dar bandhoi 1-3 qismi duyumi hamin modda zikrgardida lozim nest, ba sharte ki onho mustaqiman tibqi shartnomai ijrogar bo tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli dar nazar doshta shuda boshand. Andozai haqqi qalami ijrogar baroi chunin tarzi istifoda niz dar hamin shartnoma muqarrar karda meshavad.

Bastani shartnoma bayni ijrogar va tahiyagari asari audiovizuali doir ba ofaridani asari audiovizuali boisi az tarafi ijrogar voguzor gardidani huquqhoe meshavad, ki dar bandhoi 1 – 4 qismi duyumi hamin modda muqarrar gardidaand.

Dodani chunin huquqho az tarafi ijrogar bo istifodai asari audiovizuali mahdud megardad va agar dar shartnoma chizi digare peshbini nashuda boshad, huquqi ba tavri alohida istifoda namudani ovoz yo tasviri dar asari audiovizuali sabtgardidaro namedihad.

Huquqhoi komili ijrogar, ki dar hamin modda peshbini gardidaand, tibqi shartnoma metavonand ba shakhsoni digar tahvil doda shavand.

 

Moddai 35.  Huquqi istehsolkunandai fonogrammaho

 

Ba gayr az holathoi dar hamin Qonun peshbinigardida ba istehsolkunandai fonogrammaho dar mavridi fonogrammai u huquqhoi komil baroi istifodai fonogramma dar hama guna shakl, az jumla, huquqi giriftani haqqi qalam baroi har yak navi istifodai fonogramma taalluq dorad.

Huquqi komil baroi istifodai fonogramma manoi anjom dodan yo ijozati anjom dodani amalhoi zerinro dorad:

1) tajdidi fonogramma;

2) bo har guna tarzu usul tagyir dodan va digargun sokhtani fonogramma;

3) pahn kardani nuskhahoi fonogramma, yane furukhtan, ba kiroya dodan va g.;

4) bo maqsadi pahnkuni vorid kardani nuskhahoi fonogramma, hamchunin nuskhahoe, ki bo ijozati istehsolkunandai in fonogramma tayyor karda shudaand;

5) rasonidani fonogramma ba malumoti umum baroi istifodai interaktivi;

6) joy dodani fonogrammaho dar fazoi raqami ba tarze, ki on dar rejai vaqti voqei ba har yak istifodabaranda mutobiqi intikhobi u dastras shavad.

Agar nuskhahoi qonunan nashrshudai fonogramma tavassuti furush ba muomilot barovarda shuda boshad, pahnkunii minbadai on be ijozati istehsolkunandai fonogramma va be pardokhti haqqi qalam mumkin ast. Dar in mavrid, sarfi nazar az huquqi molikiyat ba nuskhahoi fonogramma, istehsolkunandai fonogramma huquqi pahnkunii nuskhahoi fonogrammaro bo rohi ba kiroya dodani onho nigoh medorad.

Huquqi komili istehsolkunandai fonogrammae, ki dar hamin modda muqarrar gardidaast, metavonad tavassuti shartnoma ba shakhsoni digar tahvil doda shavad.

 

Moddai 36.  Huquqhoi tashkiloti pakhshi efiri

 

Ba gayr az holathoi dar hamin Qonun peshbinishuda tashkiloti pakhshi efiri doroi huquqhoi komili istifodai barnomai khud dar har guna shakl va dodani ijozat ba istifodai barnoma, hamchunin huquqi giriftani haqqi qalam baroi dodani chunin ijozat meboshad.

Huquqi komili dodani ijozat ba istifodai barnoma manoi ijozati anjom dodani amalhoi zerinro dorad:

1) dar ayni vaqt az tarafi tashkiloti digari pakhshi efiri ba efir dodani barnomahoi on;

2) ba omma dastras kardani barnoma ba vositai kabel;

3) sabti barnoma;

4) tajdidi sabti barnoma;

5) ba omma dastras kardani barnoma dar joyhoe, ki daromad pulaki ast. Huquqi komili tashkiloti pakhshi efiri, ki dar banda 4 qismi duyumi hamin modda peshbini shudaast, dar holathoi zerin tatbiq namegardad:

– agar sabti barnoma bo rizoiyati tashkiloti pakhshi efiri surat girifta boshad;

– agar tajdidi barnoma bo hamon maqsadhoe amali shuda boshad, ki bo hamon maqsadho sabti on tibqi muqarraroti moddai 41 hamin Qonun surat giriftaast;

6) tavassuti furush, ba kiroya dodan yo ba tarzi digari tahvili huquqi molikiyat dar bayni omma pahn kardani sabti barnoma yo nuskhahoi sabti barnoma. In huquqho ba istisnoi huquqi ba kiroya dodan nisbati sabti barnoma yo nuskhai sabti barnoma, ki bo ijozati tashkiloti pakhshi efiri tavassuti furush yo tarzi digari tahvili huquqi molikiyat ba muomiloti grajdani barovarda shudaand, qat megardand. Huquqi ba kiroya dodan sarfi nazar az huquqi molikiyat ba sabti barnoma yo nuskhai on, ba tashkiloti pakhshi efiri boqi memonad.

 

Moddai 37.  Huquqhoi tashkiloti pakhshi kabeli

 

Ba gayr az holathoi dar hamin Qonun peshbinishuda tashkiloti pakhshi kabeli dar mavridi barnomahoi khud doroi huquqhoi komili istifodai barnomi khud dar har guna shakl va dodani ijozat ba istifodai barnoma, hamchunin huquqi giriftani haqqi qalam baroi dodani chunin ijozat meboshad.

Huquqi komili dodani ijozat ba istifodai barnoma manoi huquqi tashkiloti pakhshi kabeliro ba ijozati anjom dodani amalhoi zerin dorad:

1) dar ayni vaqt az tarafi tashkiloti digari pakhshi kabeli ba vositai kabel ba omma dastras kardani barnomahoi khud;

2) ba efir dodani barnoma;

3) sabti barnoma;

4) tajdidi sabti barnoma;

5) ba omma dastras kardani barnoma dar joyhoe, ki daromad pulaki ast. Huquqi komili tashkiloti pakhshi kabeli, ki dar bandi 4 qismi duyumi hamin modda zikr shudaast, dar holathoi zerin tatbiq namegardad:

– agar sabti barnoma bo rizoiyati tashkiloti pakhshi kabeli surat girifta boshad;

– agar tajdidi barnoma bo maqsadhoe amali shuda boshad, ki bo hamon maqsad sabti on tibqi muqarraroti moddai 41 hamin Qonun surat giriftaast;

  6) tavassuti furush, ba kiroya dodan yo ba tarzi digari tahvili huquqi molikiyat dar bayni omma pahn kardani sabti barnoma yo nuskhahoi sabti barnoma. In huquqho ba istisnoi huquqi ba kiroya dodan nisbati sabti barnoma yo nuskhai sabti barnoma, ki bo ijozati tashkiloti pakhshi kabeli tavassuti furush yo tarzi digari tahvili huquqi molikiyat ba muomiloti grajdani barovarda shudaand, qat megardand. Huquqi ba kiroya dodan sarfi nazar az huquqi molikiyat ba sabti barnoma yo nuskhahoi on, ba tashkiloti pakhshi kabeli boqi memonad.

 

Moddai 38. Istifodai asarho va obekthoi huquqi vobasta ba on az tarafi shakhsoni digar

 

Istifodai asarho va obekthoi huquqi vobasta ba on az tarafi shakhsoni digar tanho bo ijozati sohibi huquqi komil ba asar va bo pardokhti haqqi qalam, gayr az holathoi dar moddahoi 19-21,24,39-41 hamin Qonun peshbinigardida, ijozat doda meshavad.

 

Moddai 39. Tajdidi asarho va fonogrammaho bo maqsadhoi shakhsi

 

Hamchun istisno az moddahoi 34 va 35 hamin Qonun be rizoiyati muallif yo digar sohibi huquqi muallif, ijrogar va istehsolkunandai fonogramma, vale bo pardokhti haqqi qalami onho tajdidi asari audiovizuali yo fonogramma tanho ba maqsadhoi shakhsi ijozat doda meshavad.

Haqqi qalam baroi tajdidi asari dar hamin modda zikrshuda az tarafi istehsolkunandagon va voridkunandagoni tajhizot (audio – videomagnitofonho va g.) va shaklhoi moddi (navorhoi sabti ovozi yo videoi, kassetahoi ovozi va videoi, diskhoi lazeri, kompakt-diskho va g.), ki baroi chunin tajdid istifoda meshavand, pardokhta meshavad.

Jamovari va taqsimi chunin haqqi qalam az tarafi yake az tashkilothoi idorai dastajamii huquqhoi amvolii muallifon, istehsolkunandagoni fonogrammaho va ijrogaron tibqi sozishnomai bayni in tashkilotho muvofiqi moddai 43 hamin Qonun anjom doda meshavad.

Agar dar in sozishnoma chizi digare peshbini nashuda boshad haqqi qalami zikrshuda ba andozai zerin taqsim meshavad: 40% – ba muallifon, 30% – ba ijrogaron, 30% – ba istehsolkunandagoni fonogrammaho.

Andozai haqqi qalam va sharthoi pardokhti on bo sozishnomai bayni istehsolkunandagon va voridkunandagon, az yak taraf va tashkiloti idorai dastajamii huquqi amvolii muallifon, istehsolkunandagoni fonogrammaho va ijrogaron, az tarafi digar, muayyan karda meshavand, agar tarafho ba muvofiqa naoyand, – on az tarafi maqomi vakolatdor muayyan karda meshavad.

Baroi tajhizot va vasilahoi moddii dar in modda zikrshuda, ki predmeti sodirot mahsub meshavand va hamchunin ba tajhizoti kasabavi, ki baroi istifoda dar sharoiti khona tain nashudaand, haqqi qalam pardokhta nameshavad.

 

Moddai 40. Istifodai fonogrammae, ki ba maqsadhoi tijorati nashr shudaast, be rizoiyati

                     istehsolkunandai fonogramma va ijrogar

 

Hamchun istisnoi holathoi moddahoi 34 va 35 hamin Qonun be rizoiyati istehsolkunandai fonogrammae, ki ba maqsadhoi tijorati nashr shudaast va ijrogare, ki ijroi u dar chunin fonogramma sabt shudaast, ammo bo pardokhti haqqi qalami onho amali sokhtani korhoi zerin mumkin ast:

1) ijroi ommavii fonogramma;

2) ba efir dodani fonogramma;

3) ba vositai kabel ba omma dastras kardani fonogramma.

Jamovari, taqsim va pardokhti haqqi qalame, ki dar hamin modda peshbini gardidaast az tarafi yake az tashkilothoe, ki huquqi amvolii istehsolkunandagoni fonogramma ijrogaronro dastjamona idora mekunad, muvofiqi moddai 43 hamin Qonun, tibqi sozishnom bayni in tashkilotho surat megirand. Agar dar sozishnoma tarzi digari taqsimi haqqi qalam peshbini nashuda boshad, haqqi qalami mazkur bayni istehsolkunandai fonogramma va ijrogar barobar taqsim meshavad.

Andozai haqqi qalam va sharthoi pardokhti on tibqi sozishnomai istifobadarand fonogramma yo ittihodiyaho (assotsiatsiyaho)-i chunin istifodabarandagon az yak taraf tashkilothoe, ki huquqi amvolii istehsolkunandagoni fonogrammaho va ijrogaronro idora mekunand, az tarafi digar va dar holati ba muvofiqa naomadani tarafayn – az tarafi maqomi vakolatdor muayyan karda meshavad.

Andozai haqqi qalam baroi har yak namudi istifodai fonogramma muayyan karda meshavad.

Istifodabarandagoni fonogrammaho boyad ba tashkilothoi dar hamin modda zikrshuda barnomahoi malumoti daqiqdoshta va hujjathoi zaruriro baroi jamovari va taqsimi haqqi qalam peshnihod namoyand.

 

Moddai 41. Mahdudiyathoi huquqi ijrogar, istehsolkunandai fonogramma, tashkiloti pakhshi efiri va

                  kabeli

 

Hamchun istisnoi muqarraroti moddahoi 34-37 va 40 hamin Qonun istifodai ijro, barnomahoi efiri va kabeli, sabti onho, hamchunin tajdidi fonogramma be rizoiyati ijrogar istehsolkunandai fonogramma, tashkilothoi pakhshi efiri va kabeli va be pardokhti haqqi qalam dar holathoi zerin mumkin ast:

1) baroi ba khulosahoi hodisahoi jori dokhil kardani porchahoi khurdi ijro, fonogramm barnomahoi efiri va kabeli;

2) sirf ba maqsadhoi talim yo tahqiqoti ilmi;

3) baroi iqtibos dar shakli porchahoi khurd az ijro, fonogrammaho, barnomahoi efiri yo kabeli, ba sharte ki chunin tarzi iqtibos bo maqsadhoi ittilooti amali gardad. Dar in mavrid hama guna istifodai nuskhahoi fonogramma, ki ba maqsadhoi tijorati nashr shudaast, baroi  efir yo kabel dodan, az tarafi tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli tanho bo rioyai muqarraroti moddai 40 hamin Qonun mumkin ast;

4) dar holathoi digar,ki bo muqarraroti moddahoi 19-21 hamin Qonun dar bobati mahdudiyathoi huquqi amvolii muallifi asarhoi ilm, adabiyot va sanat muqarrar shudaand.

Hamchun istisnoi muqarraroti moddahoi 34-37 va 40 hamin Qonun istifodai barnomahoi efiri yo kabeli, sabti onho, hamchunin tajdidi fonogramma be rizoiyati ijrogar istehsolkunandai fonogrammaho, tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli ba maqsadhoi shakhsi mumkin ast. Dar in mavrid tajdidi fonogramma ba sharti pardokhti haqqi qalam mutobiqi moddai 3 hamin Qonun mumkin ast.

Dar bobati giriftani ijozati ijrogar, istehsolkunandai fonogramma va tashkili pakhshi efiri baroi amali sokhtani sabthoi istifodai kutohmuddati ijro yo barnoma, baro tajdidi chunin sabtho va fonogrammae, ki bo maqsadhoi tijorati nashr gardidaast, muqarraroti moddai 34-37 hamin Qonun istifoda nameshavand, ba sharte ki sabti istifoda va tajdidi kutohmuddat az tarafi tashkilothoi pakhshi efiri bo kumaki tajhizoti khudi on va baroi barnomahoi khususii on bo darnazardoshti sharthoi zerin anjom doda shavad:

1) az tarafi tashkiloti pakhshi efiri giriftani ijozati peshaki baroi ba efir dodani khudi hamon ijro yo barnomae, ki nisbati onho sabti istifodai kutohmuddat yo tajdidi chunin sabt surat megirad;

2) az tarafi tashkiloti pakhshi efiri nobud sokhtani sabt dar tuli muddate, ki mutobiqi muqarraroti bandi 4 moddai 21 hamin Qonun, ki baroi istifodai sabti kutohmuddati asarhoi adabiyot, ilm va sanat muqarrar gardidaast, ba istisnoi nuskhai yagona, ki metavonad dar asosi khislati sirf hujjati doshtanash dar boygonihoi rasmi mahfuz boshad.

Mahdudiyathoi dar hamin modda peshbinigardida be khalaldor sokhtani istifodai mutadili fonogramma, ijro, barnomahoi efiri yo kabeli va sabthoi onho, hamchunin asarhoi adabiyot, ilm va sanat, ki ba onho dokhiland va be poymol namudani manfiathoi qonunii ijrogar, istehsolkunandai fonogramma, tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli va muallifoni asarhoi nombarshuda tatbiq megardand.

 

Moddai 42. Muhlati amali huquqhoi vobasta ba on

 

Huquqi ijrogar, ki dar hamin Qonun peshbini gardidaast, dar muddati panjoh soli pas az ijroi avvalini on amal mekunad.

Huquqi ijrogar ba nom va hifzi ijro az har guna tahrif va yo dakholati digar, ki dar moddai 34 hamin Qonun muqarrar karda shudaast, be mahdudiyati muhlat hifz meshavad, vale hamchun meros ba shakhsi digar nameguzarad.

Huquqhoe, ki dar hamin Qonun dar bobati istehsolkunandai fonogramma muqarrar shudaast, dar muddati panjoh soli badi intishori avvali fonogramma va yo dar muddati panjoh soli badi sabti avvali on, agar to in muddat fonogramma intishor nashuda boshad, amal mekunad.

Huquqhoe, ki dar hamin Qonun dar bobati tashkiloti pakhshi efiri muqarrar gardidaast, dar muddati panjoh soli badi ba efir dodani barnomai avvalin az tarafi in tashkilot amal mekunad.

Huquqhoe, ki dar hamin Qonun dar bobati tashkiloti pakhshi kabeli muqarrar gardidaast, dar muddati panjoh soli badi amali gardidani barnomai avvalini kabeli az tarafi in tashkilot amal mekunad.

Hisobi muhlathoe, ki dar hamin modda peshbini shudaand, az 1 yanvari soli oyandai ba vuqu omadani fakti huquqie, ki baroi ogozi muhlat asos megardad, shuru meshavad.

Ba meroskhuron (dar bobati shakhsoni huquqi – ba vorisoni huquqi)-i ijrogar, istehsolkunandai fonogramma, tashkiloti pakhshi efiri yo kabeli huquqi dodani ijozati istifodai ijro, namoish, fonogramma, barnomahoi efiri yo kabeli va giriftani haqqi qalam dar hududi muhlati boqimondae, ki dar hamin modda zikr yoftaast, doda meshavad.

 

BOBI IV.

Idorai dastjamii HuquqHoi amvoli

 

Moddai 43. Hadafhoi asosii idorai dastjamii huquqhoi amvoli

 

Bo maqsadi tamini huquqi amvolii muallifon, ijrogaron, istehsolkunandagoni fonogramma va digar sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on dar holathoe, ki ba tavri infirodi amali sokhtani on mushkil megardad, metavonand tashkilothoe tasis yoband, ki huquqhoi amvolii shakhsoni mazkurro dar asosi dastjami idora menamoyand (minbad -tashkiloti idorai dastjami).

Chunin tashkilotho dar shakli tashkilothoi jamiyatii gayritijorati tasis meyoband va dar doirai salohiyathoe, ki az sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on giriftaand, amal mekunand.

Tasisi tashkilothoi alohida az rui huquqhoi alohida va kategoriyahoi alohidai sohiboni huquq yo tashkilothoe, ki huquqi gunogunro ba manfiati kategoriyahoi gunoguni sohiboni huquq idora mekunand yo yak tashkilote, ki huquqhoi muallifi va vobasta ba onro dar ayni vaqt idora mekunad, mumkin ast.

Tashkilothoiidoraidastjamiihuquqhoimolumulkiimuallifonboyadbatalabotizerinmutobiqboshand:

-nomitashkilotboyadiborai «tashkilotiidoraidastjamiihuquqhoimolumulkiimuallifon»-rodarbargirad;

-peshburdikoritashkilotiidoraidastjamiihuquqhoimolumulkiimuallifonboyadhamchunshakliasosiifaoliyatzikrkardashavad;

-maqsadvavazifahoitashkilotiidoraidastjamiihuquqhoimolumulkiimuallifonboyadbatalabotimoddahoi 43-46 Qonunimazkurmutobiqboshand. (QJTaz 3.12.09s., №573)

 

Moddai 44. Vakolathoi tashkiloti idorai dastjami

 

Vakolatho ba tashkiloti idorai dastjami mustaqilona az tarafi sohiboni huquqi muallif va vobasta ba on dar asosi shartnomahoi khatti ba tariqi ikhtiyori, hamchunin az rui shartnomahoi dakhldor bo tashkilothoi khorijie, ki chunin huquqhoro idora mekunand, doda meshavand. Chunin shartnomaho shartnomahoi muallifi nameboshand va muqarraroti moddahoi 25-29 hamin Qonun ba onho taalluq nadorand.

Har yak muallif, vorisi u yo shakhsi digari sohibi huquqi muallif va vobasta ba on, ki tibqi hamin Qonun hifz meshavad, haq dorad az rui shartnoma amali sokhtani huquqi amvolii khudro ba tashkiloti idorai dastjami, ki vazifador ast amali sokhtani in huquqro ba uhda girad, voguzor namoyad, ba sharte ki on ba faoliyati oinnomavii tashkilot mansub boshad.

Tashkilothoi mazkur haq nadorand, ki az asarho za obekthoi huquqi vobasta ba on , ki baroi idorai dastjami giriftaand, istifoda kunand.

Tashkiloti idorai dastjami ba istifodabarandagon baroi tarzhoi dakhldori istifodai asarho va obekthoi huquqi vobasta ba on ijozatnoma medihad. Sharthoi chunin ijozatnomaho baroi hamai istifodabarandagoni har yak guruhi muayyan boyad yakkhela boshad. Dar surati mavjud nabudani asosi kofi az dodani ijozatnoma ba istifodabaranda sarfi nazar kardan mumkin nest.

Chunin ijozatnomaho istifodai hamai asarho va obekthoi huquqhoi vobasta ba onro az rui tarzhoi dar onho zikrshuda ijozat medihand va az nomi hamai sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta, az jumla onhoe, ki mutobiqi in modda ba tashkilot salohiyat nadodaand, doda meshavand.

Hamai davohoi imkonpaziri amvolii sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on ba istifodabarandagon, ki ba istifodai asarho va obekthoi huquqhoi vobasta ba onho az rui ijozatnoma marbut ast, boyad az tarafi tashkiloti idorai dastjami, ki chunin ijozatnomahoro medihad, tanzim karda shavand.

Tashkiloti idorai dastjami haq dorad, ki haqqi qalami talabkardanashudaro nigoh dorad va onro pas az se soli ba hisobi tashkilot vorid shudanash ba mablaghoi taqsimshavanda yo ba maqsadhoi digar, ba manfiati sohiboni huquqhoi muallifi va vobastai ba on istifoda barad.

 

Moddai 45. Vazifahoi tashkiloti idorai dastjami

 

Tashkiloti idorai dastajami dar asosi salohiyat va az nomi sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on khud boyad vazifahoi zerinro ado namoyad:

1) andozai haqqi qalam va digar sharthoi dodani ijozatnomaro bo istifodabarandagon muvofiqa namoyad;

2) ba istifodabarandagon baroi istifoda az huquqe, ki idora karda meshavad, ijozatnoma dihad;

3) bo istifodabarandagon andozai haqqi qalamro dar holathoe, ki in tashkilot ba jamovarii chunin haqqi qalam be dodani ijozatnoma mashgul meshavad, muvofiqa namoyad (qismi 3 moddai 39, qismhoi 2 va 3 moddai 40 hamin Qonun);

4) haqqi qalamro tibqi ijozatnoma va (yo) haqqi qalamero, ki dar bandi 3 hamin modda peshbini shudaast, jamovari namoyad;

5) ba sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on taqsim va  pardokhti haqqi qalamro, ki tibqi bandi 4 hamin modda jam ovarda shudaast, amali sozad;

6) hama guna amaliyoti zarurii huquqiro baroi hifzi huquqe, ki onhoro idora mekunad, amali sozad;

7) faoliyati digarro tibqi salohiyathoe, ki sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on voguzor namudaand, anjom dihad.

 

Moddai 46. Uhdadorihoi tashkiloti idorai dastjami

 

Faoliyati tashkiloti idorai dastjami ba manfiati sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on anjom doda meshavad. Bo in maqsadho tashkiloti idorai dastjami boyad uhdadorihoi zerinro ijro namoyad:

1) hamzamon bo pardokhti haqqi qalam ba sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on peshkash namudani hisobot roje ba istifodai huquqi onho;

2) istifodai haqqi qalami tibqi muqarraroti bandi 4 moddai 45 hamin Qonun jamovarishuda, faqat baroi taqsim va pardokht ba sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on. Az haqqi qalami jamovarishuda tashkilot metavonad mablagi muayyanro baroi pushonidani kharojoti voqeii khud baroi jamovari, taqsim va pardokhti chunin haqqi qalam judo namoyad, hamchunin mablagi muayyanro ba khazinahoi makhsus, ki az tarafi in tashkilot bo rizoiyat va ba manfiati sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on tasis doda meshavand, guzaronad;

3) mablaghoi haqqi qalami jamovarishudaro, ki pas az nigoh doshtani mablagi dar banda 2 hamin modda zikrshuda boqi memonand, taqsim namuda, muntazam pardozad.

Sohiboni huquqhoi muallifi va vobasta ba on, ki ba tashkilot salohiyati jamovari namudani haqqi qalami dar bandi 4 moddai 45 hamin Qonun muqarrarshudaro nadodaand, haq dorand, ki az in tashkilot pardokhtani haqqi qalami ba onho taalluqdoshtaro tibqi taqsimoti ba amalomada talab namoyand va hamchunin asarhoi khud va obekthoi huquqi vobasta ba onro az ijozatnomahoe, ki in tashkilot ba istifodabarandagon medihad, khorij sozand.

 

BOBI V.

Hifzi HuquqHoi muallifi va vobasta ba on

 

Moddai 47. Vayroi kardani huquqhoi muallifi va huquqhoi vobasta ba on. Nuskhahoi gayriqonunii asarho

                  va fonogrammaho

 

Vayron kardani huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on inho meboshand:

1) be ijozati sohibhuquq tajdid, pahn kardan va tarzi digari istifodai obekthoi huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on;

2) pahn, tayyor, vorid namudan bo maqsadi pahn kardani tajhizot yo peshkash kardani khizmat, ki baroi sarfi nazar kardan yo ba sarfi nazar namudani har yak vasoiti tekhnikii hifzi huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on peshbini gardidaast, imkon medihad yo musoidat mekunad;

3) be ijozati sohibhuquq barham yo tagyir dodani har guna ittilo dar borai idorakunii huquqho.

Nuskhahoi asar va fonogrammae, ki tahiya va pahn namudani onho boisi vayron kardani huquqhoi muallifi va vobasta ba on meshavad, nuskhahoi gayriqonuni hisob meyoband.

Ba Jumhurii Tojikiston be rozigii sohibhuquq vorid namudani nuskhahoi asarho va fonogrammahoe, ki dar Jumhurii Tojikiston tibqi hamin Qonun hifz meshavand, az davlate, ki dar on in asaru fonogrammaho hifz nameshavand yo hifzi onho qat gardidaast, niz vayron kardani huquqi muallifi va huquqhoi vobasta ba on hisobida meshavad.

Shakhsone, ki ba vayronkunii Qonuni mazkur roh medihand, muvofiqi qonun ba javobgari kashida meshavand.

 

 Moddai 48. Hifzi huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on

 

Hifzi huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on bo tarze, ki Kodeksi grajdanii Jumhurii Tojikiston muayyan kardaast, hamchunin bo rohhoi zerin amali meshavad:

1) ba joi chubroni ziyon sitonidani daromad, ki vayronkunanda dar natijai vayron kardani huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on ba dast ovardaast;

2) pardokhti jubronpuli dar hajme, ki az tarafi sud ba joi jubroni zarar va yo sitonidani daromad muayyan shudaast.

Nuskhahoi gayriqonunii asar yo fonogramma bo talabi sohibi huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on ba u doda meshavand.

Nuskhahoi gayriqonunii asar yo fonogrammae, ki az tarafi sohibi huquqi muallif va huquqhoi vobasta ba on talab karda nashudaand, boyad nobud karda shavand.

Mavod va tajhizote, ki baroi tayyor kardan va tajdidi nuskhahoi gayriqonunii asarho yo fonogrammaho istifoda shudaast, nobud karda va yo ba foidai davlat doda meshavand.

Sohiboni huquqi muallifi va huquqhoi vobasta ba on bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzori metavonand baroi hifzi huquqhoi khud ba maqomoti sudi murojiat namoyand.

 

Prezidenti

Jumhurii Tojikiston                              E. Rahmonov

 

sh. Dushanbe, 13 noyabri soli 1998,

№ 726

Инчунин кобед

urolog

Urologi behtarin az Hinduston oktyabri 2021 ba Tojikiston meoyad

Dar Markazi tibbii «SHafran» muolijai bemorihoi uroloji be jarohi tariqi dastgohhoi endoskopi va lazeri az …