Qonuni Jumhurii Tojikiston
DAR BORAI HIFZI IJTIMOII MAYUBON
Qonuni mazkur asoshoi huquqi, iqtisodi va tashkilii taminoti hifzi ijtimoii mayubonro muayyan namuda, ba onho imkoniyati barobari zindagi va hamgiroi bo jomearo faroham meorad.
BOBI 1. MUQARRAROTI UMUMI
Moddai 1. Mafhumhoi asosi
Dar Qonuni mazkur mafhumhoi asosii zerin istifoda burda meshavand:
– mayub – shakhsest, ki dar natijai nuqsyobii salomati bo kohishi ustuvori vazifahoi organizm az bemori, jarohat, illati jismoni va aqloni boisi mahdud shudani faoliyati hayoti gardidaast va ba hifzi ijtimoi niyoz dorad;
– kudaki mayub – shakhsi mayubi to sinni 18 – sola;
– mahdudiyati faoliyati hayoti – purra yo qisman gum shudani qobiliyat yo imkoniyati shakhs ba khudkhizmatrasoni, mustaqilona harakat va muomila kardan, sarfahm raftan, raftori khudro nazorat namudan, talim giriftan va ba faoliyati mehnati mashgul shudan;
– mayubi – darajai mahdudiyati faoliyati hayotii inson dar natijai nuqsyobii salomati bo kohishi ustuvori vazifahoi organizm;
– tashkhisi tibbiyu ijtimoi – bo tartibi muqarrargardida muayyan namudani ehtiyojoti shakhsi tashkhisshavanda ba tadbirhoi hifzi ijtimoi, az jumla ba tavonbakhshi dar asosi arzyobii mahdudiyati faoliyati hayoti, ki dar natijai kohishi ustuvori vazifahoi organizm ba vujud omadaast;
– tavonbakhshii mayubon – nizom va ravandi purra yo qisman barqarorsozii qobiliyati mayubon ba faoliyati maishi, jamiyati va kasbi bo maqsadi mutobiqati ijtimoii mayubon, ba dast ovardani mustaqiliyati moddi va hamgiroii ijtimoii onho bo jomea;
– barnomai infirodii tavonbakhshii mayub – majmui chorabinihoi baroi tavonbakhshii mayub samarabakhsh, ki az shaklu namudhoi alohida, hajm, muhlat va tartibi amalishavandai tadbirhoi tibbi, kasbi va digar chorahoi tavonbakhshi iboratand va ba barqarorsozi, jubroni qobiliyati mayub baroi ijroi namudhoi muayyani faoliyat ravona karda shudaast;
– joyhoi makhsusi kori baroi bo kor taminkunii mayubon – joyhoi korie, ki bo nazardoshti imkoniyati fardii mayubon tajhizonida shudaand;
– hifzi ijtimoii mayubon – nizomi tadbirhoi az jonibi davlat kafolatdodashudai iqtisodi, ijtimoi va huquqi, ki ba mayubon jihati bartarafsozi yo jubroni mahdudiyati faoliyati hayoti sharoit muhayyo menamoyad va ba faroham ovardani imkoniyati barobari ishtiroki onho bo digar shahrvandon dar hayoti jomea ravona karda shudaast.
Moddai 2. Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai hifzi ijtimoii mayubon
Qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar borai hifzi ijtimoii mayubon ba Konstitutsiyai (Sarqonuni) Jumhurii Tojikiston asos yofta, az Qonuni mazkur, digar sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston va sanadhoi huquqii baynalmilalie, ki Tojikiston onhoro etirof kardaast, iborat meboshad.
Moddai 3. Prinsiphoi hifzi ijtimoii mayubon
Siyosati davlatii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi ijtimoii mayubon dar asosi prinsiphoi zerin amali karda meshavad:
– qonuniyat, insondusti, rioyai huquqi inson;
-kafolati sathi zarurii hifzi ijtimoi, tamini dastrasii tavonbakhshii tibbi, ijtimoi va kasbi;
– dastrasi va barobarhuquqii mayubon dar barobari digar shahrvandon ba hifzi salomati, tahsil, istirohatu sayohat va intikhobi ozodi namudhoi faoliyat, az jumla faoliyati mehnati;
– hamkorii maqomoti davlati bo ittihodiyahoi jamiyati va digar tashkilothoe, ki dar sohai himoyai huquq va manfiathoi qonunii mayubon faoliyat mekunand;
– mani tabizi (diskriminatsiyai) mayubon.
Moddai 4. Salohiyati Hukumati Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi ijtimoii mayubon
Ba salohiyati Hukumati Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi ijtimoii mayubon dokhil meshavand:
– muayyan kardani samthoi asosii siyosati davlati dar sohai hifzi ijtimoii mayubon;
– qabuli sanadhoi meyorii huquqi dar sohai hifzi ijtimoii mayubon;
– qabuli barnomai davlatii hifzi ijtimoii mayubon;
– tasdiqi Tartibi jori namudani kvotai bo kor tamin kardani mayubon;
– tasisi SHuroi hamohangsoz oid ba hifzi ijtimoii mayubon;
– digar salohiyatho tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston.
Moddai 5. Salohiyati maqomoti vakolatdori davlatii sohai hifzi ijtimoii mayubon
Ba salohiyati maqomoti vakolatdori davlatii sohai hifzi ijtimoii mayubon dokhil meshavand:
– tahiyai loihahoi sanadhoi meyorii huquqi oid ba hifzi ijtimoii mayubon, az jumla dar sohai tashkhisi tibbiyu ijtimoi;
– hamohangsozii tashkiliyu metodii faoliyati maqomoti davlati va digar tashkilotho oid ba masalahoi hifzi ijtimoii mayubon;
– tasdiqi Qoidahoi guzaronidani tashkhisi tibbiyu ijtimoi yakjoya bo maqomoti vakolatdori davlatii sohai tandurusti;
– guzaronidani tashkhisi tibbiyu ijtimoi bo nazardoshti darajai kohishi vazifahoi organizm va mahdudiyati faoliyati mehnati muayyan kardani guruhi mayubi, sababho, davomnoki, vaqti farorasii mayubi va darajai gum kardani qobiliyati kori;
– qabuli barnomahoi infirodii tavonbakhshii mayubon va tamini ijroi onho;
– guzaronidani tadqiqoti ilmi va korhoi tajribaviyu tarrohi dar sohai hifzi ijtimoii mayubon;
– omuzish va guzaronidani monitoringi sababho, sharoit va holati mayubi;
– tashkili takmili ikhtisosi kormandoni sohai hifzi ijtimoii mayubon, az jumla kormandoni tashkhisi tibbiyu ijtimoi va mutakhassisoni talimi imovu ishora;
– amali namudani tadbirhoi khizmatrasonii ijtimoi va kumaki ijtimoii unvoni ba mayubon;
– tashkili makhzani markazonidashudai ittilooti bahisobgirii mayubon;
– tamini rioyai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston dar sohai hifzi ijtimoii mayubon.
Moddai 6. Salohiyati maqomoti vakolatdori davlatii sohai tandurusti oid ba hifzi ijtimoii mayubon
Ba salohiyati maqomoti vakolatdori davlatii sohai tandurusti oid ba hifzi ijtimoii mayubon dokhil meshavand:
– andeshidani tadbirho dar samti tashakkuli tarzi hayoti solim va peshgirii mayubi;
– muayyan kardani namunai rohkhati guzashtan az tashkhisi tibbiyu ijtimoi, muoina (tashkhis) va tabobati mayubon;
– amali namudani tavonbakhshii tibbii mayubon tibqi barnomahoi infirodii tavonbakhshii mayubon;
– tamini omuzishi kasbi va bozomuzii mutakhassisoni sohai tashkhisi tibbiyu ijtimoi;
– muayyan kardani ruykhati doruvori, mahsuloti baroi nigohubini mayubon ahamiyati tibbidoshta, inchunin ozuqavorii gizoi solim baroi kudakoni mayub.
Moddai 7. Salohiyati maqomoti vakolatdori davlatii sohai maorif oid ba hifzi ijtimoii mayubon
Ba salohiyati maqomoti vakolatdori davlatii sohai maorif oid ba hifzi ijtimoii mayubon dokhil meshavand:
– tamini tahsili roygon ba mayubon mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston;
– tamini omuzish, bozomuzi va takmili ikhtisosi mutakhassisoni sohai khizmatrasonii ijtimoi va tavonbakhshii mayubon, az jumla mutakhassisoni zaboni imovu ishora va hurufoti makhsus;
– tahiya va tasdiqi sanadhoi meyorii huquqie, ki faoliyati talimiyu marifatii muassisahoi makhsusi talimiro tanzim namuda, tahsili mayubonro tamin mekunand.
Moddai 8. Salohiyati maqomoti mahallii hokimiyati davlati oid ba hifzi ijtimoii mayubon
Ba salohiyati maqomoti mahallii hokimiyati davlati oid ba hifzi ijtimoii mayubon dokhil meshavand:
– qabuli barnomahoi viloyati, shahri va nohiyavii hifzi ijtimoii mayubon, az jumla khizmatrasonii ijtimoi, tavonbakhshi va shugli mayubon;
– tasisi muassisahoi davlati oid ba khizmatrasonii ijtimoi ba mayubon;
– tamini tatbiqi barnomahoi tavonbakhshii mayubon;
– tashkili rasonidani kumakhoi khayriya va inchunin kumaki unvonii ijtimoi ba mayubon;
-andeshidani chorahoi zaruri oid ba behtar namudani sharoiti manziliyu maishi va hifzi salomatii mayubon;
– hamohangsozii faoliyati tashkilothoe, ki dar sohai hifzi ijtimoii mayubon dar viloyatho va shahru nohiyaho faoliyat mekunand;
– tasisi SHuroi jamiyati oid ba hamohangsozii masalahoi hifzi ijtimoii mayubon dar hududi viloyatho va shahru nohiyaho.
Moddai 9. Salohiyati maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot oid ba hifzi ijtimoii mayubon
Ba salohiyati maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot oid ba hifzi ijtimoii mayubon dokhil meshavand:
– musoidat ba tatbiqi barnomahoi hifzi ijtimoii mayubon;
– jalbi mablaghoi khayriya ba mayubon;
– rasonidani khizmathoi ijtimoi va khayriya ba mayubon.
BOBI 2. TASHHISI TIBBIYU IJTIMOI
Moddai 10. Tashkhisi tibbiyu ijtimoi
- Mayubi, sababho, davomnoki, vaqti farorasii on, darajai gum kardani qobiliyati kori va ba hifzi ijtimoi ehtiyojmand budani shakhs bo rohi guzaronidani tashkhisi tibbiyu ijtimoi muqarrar karda meshavad.
- Tashkhisi tibbiyu ijtimoi bo nazardoshti arzyobii umumii holati organizm dar asosi tahlili nishondihandahoi klinikii funksionali, maishi, ijtimoi, kasbi, mehnati va ravonii shakhsi muoinashavanda amali karda meshavad.
- Bo nazardoshti darajai kohishi vazifahoi organizm va mahdudiyati faoliyati hayoti ba shakhsi ma–yub etirofgardida guruhi mayubi va ba shakhsi to sinni 18- sola kategoriyai «kudaki mayub» muqarrar karda meshavad.
- Tashkhisi tibbiyu ijtimoiro maqomoti vakolatdori sohai hifzi ijtimoii mayubon anjom medihad. Tartibi tashkil va faoliyati maqomoti vakolatdori tashkhisi tibbiyu ijtimoiro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan mekunad.
5.Tadqiqoti ilmi, tashkhisi tibbiyu ijtimoi va kliniki, tahiyai dasturamalhoi metodi oid ba masalahoi tashkhisi tibbiyu ijtimoii mayubon va tavonbakhshii onhoro muassisahoi tadqiqoti ilmii maqomoti vakolatdori sohai hifzi ijtimoii mayubon anjom medihand.
BOBI 3. TAVONBAHSHII MAYUBON
Moddai 11. Tavonbakhshii mayubon
- Tavonbakhshii mayubon mutobiqi barnomai infirodi, ki dar asosi khulosai maqomoti vakolatdori tashkhisi tibbiyu ijtimoi baroi har yak mayub muayyan karda shudaast, amali megardad.
- Tavonbakhshii mayubon samthoi zerinro dar bar megirad:
– tadbirhoi barqarorsozii tibbi, az jumla bo usuli jarrohi, taminoti vositahoi tekhniki, proteziyu ortopedi va tabobati sanatoriyu kurorti;
– rohnamoii kasbi, talim va tahsil, musoidat ba shugl, mutobiqati istehsoli;
– tavonbakhshii ijtimoiyu muhiti, ijtimoiyu omuzgori, ijtimoiyu ravonshinosi va ijtimoiyu farhangi, inchunin mutobiqati ijtimoiyu maishi;
– varzish va tadbirhoi tarbiyai jismoni va solimgardoni.
- Amali namudani samthoi asosii tavonbakhshii mayubon az vositahoi tekhniki va digar vositahoi tavonbakhshi istifoda burdani mayubon, faroham ovardani sharoiti zaruri baroi mayubon dar istifodai bemamoniat az inshootho, binohoi istiqomati, muhandisiyu naqliyoti va infrasokhtori ijtimoi, istifoda az vositahoi aloqa va ittiloot, inchunin tamin namudani mayubon va azoi oilai onhoro bo ittiloot dar borai masalahoi tavonbakhshii mayubon peshbini menamoyad.
Moddai 12. Barnomai infirodii tavonbakhshii mayub
- Barnomai infirodii tavonbakhshii mayub ham tatbiqi tadbirhoi tavonbakhshiro, ki ba mayub az hisobi bujeti davlati roygon peshnihod megardand va ham amali namudani tadbirhoi tavonbakhshiero peshbini menamoyad, ki tibqi sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston dar pardokhti onho khudi mayub yo korfarmoyone, ki bo aybi onho ba shakhs osebi mehnati rasonida shudaast yo bemorii kasbi faro rasidaast, ishtirok mekunand.
- Ijroi barnomai infirodii tavonbakhshii mayub baroi maqomoti dakhldori hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, korkhonaho, muassisaho va tashkilotho novobasta ba shakli tashkiliyu huquqi va molikiyatashon (minbad – tashkilotho) va shakhsoni voqei hatmi meboshad.
- Barnomai infirodii tavonbakhshi baroi mayub khususiyati tavsiyavi doshta, u haq dorad, ki az in yo on namud, shakl va andozai tadbirhoi tavonbakhshi, inchunin umuman az tatbiqi barnoma dast kashad. Mayub huquq dorad, ki masalai bo vositai mushakhkhasi tekhnikii tavonbakhshi yo namudi tavonbakhshi, az qabili arobacha-kursii pahludor, vositahoi proteziyu ortopedi, mavodi chopi bo hurufi makhsus, asbobi shunavoi, tajhizoti ogohkunanda, mavodi videoii doroi satri ravon yo tarjumai imovu ishora va digar vositahoi ba in monand tamin namudani khudro mustaqilona hal kunad.
- Agar vositai tekhniki yo khizmatrasonii tavonbakhshii dar barnomai infirodii tavonbakhshi muqarrargardida ba mayub peshnihod karda nashavand yo khudi mayub in vositaro az hisobi mablagi khud dastras yo haqqi khizmatrasoniro pardokhta boshad, ba u arzishi vositai tekhnikii tavonbakhshi va haqqi khizmathoe, ki meboist ba mayub rasonida meshudand, tibqi tartibi muayyannamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston jubron karda meshavad.
- Dar holati az barnomai infirodii tavonbakhshi purra yo qisman dast kashidani mayub (va yo shakhse, ki manfiati uro namoyandagi menamoyad) maqomoti hokimiyati davlati, maqomoti khudidorakunii shahrak va dehot, tashkilotho az ijroi barnoma ozod megardand va in ba mayub huquqi giriftani jubronpuliro ba andozai arzishi chorabinihoi tavonbakhshii roygon namedihad.
Moddai 13. Vositahoi tekhnikii tavonbakhshii mayubon
- Vositahoi tekhnikii tavonbakhshii mayubon az asbobu oloti makhsuse iboratand, ki baroi jubron yo bartarafsozii nuqsonho va mahdudiyathoi faoliyati hayotii mayubon istifoda burda meshavand.
- Vositahoi tekhnikii tavonbakhshii mayubon inhoyand:
– vositaho baroi harakat;
– vositahoi makhsus baroi khudkhizmatrasoni;
– vositahoi makhsus baroi nigohubin;
– vositahoi makhsus baroi rohnamoi, muoshirat va taboduli akhbor;
– vositahoi makhsus baroi talim (az qabili adabiyot baroi nobinoyon) va baroi mashgul shudan bo faoliyati mehnati;
– masnuoti protezi (az qabili masnuoti proteziyu ortopedi, poyafzoli ortopedi va liboshoi makhsus, protezhoi chashm va asbobhoi shunavoi);
– tajhizoti makhsusi varzishi va mashq, asbobhoi varzishi.
- Zarurati ba mayub peshnihod namudani vositahoi tekhnikii tavonbakhshie, ki mahdudiyati ustuvori faoliyati hayotii mayubro jubron yo bartaraf mekunand, az rui nishondihandahoi tibbi muayyan karda meshavad.
- Bo vositahoi tekhnikii tavonbakhshi tamin kardani mayub az rui nishondihandahoi muvofiqat va nomuvofiqatii tibbi az jonibi maqomoti vakolatdori sohai hifzi ijtimoii mayubon amali karda meshavad.
- Nishondihandahoi muvofiqat va nomuvofiqatii tibbi dar asosi arzyobii kohishi ustuvori vazifahoi organizm bar asari bemori, jarohat, illati jismoni va aqloni muqarrar karda meshavand.
- Vositahoi tekhnikii tavonbakhshi, ki tibqi barnomai infirodii tavonbakhshi peshbini gardidaand, az hisobi mablaghoi bujeti davlati yo sugurtai ijtimoi bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston baroi istifodai roygon ba mayub doda meshavand.
Moddai 14. Manbahoi mablagguzorii tadbirhoi tavonbakhshi, vositahoi tekhniki va khizmatrasoniho ba mayubon
- Manbahoi mablagguzorii tadbirhoi tavonbakhshi, vositahoi tekhniki va khizmatrasoniho, ki ba mayubon peshnihod megardand, mablaghoi bujeti davlati va inchunin mablaghoi korfarmoyone meboshand, ki bo aybi onho shakhs osebi mehnati giriftaast yo giriftori bemorii kasbi shudaast.
- Mablaghoi ilovagi baroi mablagguzorii kharojoti tadbirhoi tavonbakhshi, vositahoi tekhniki va khizmatrasoniho, ki ba mayubon peshnihod megardand, metavonand digar manbahoe boshand, ki qonunguzori man nakardaast.
- Imtiyozu kafolathoe, ki baroi mayubon muvofiqi Qonuni mazkur peshbini shudaand, metavonand dar shakli puli va yo kumaki ijtimoii unvoni bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston jubron karda shavand.
BOBI 4. TAMINI FAOLIYATI HAYOTII MAYUBON
Moddai 15. YOrii tibbi ba mayubon
Ba mayubon dar muassisahoi davlatii tibbiyu ijtimoi ba tavri roygon yo imtiyoznok bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston yorii tibbi rasonida meshavad.
Moddai 16. Tabobati sanatoriyu kurortii mayubon
- Mayubon dar asosi khulosai tashkhisi tibbiyu ijtimoi ba tabobati roygon va yo imtiyoznoki sanatoriyu kurorti, benavbat giriftani rohkhat va raftuomadi roygon ba mahalli tabobat bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston huquq dorand.
- Ba mayubone, ki kor namekunand, az jumla ba mayuboni dar muassisahoi buduboshi doimi (statsionari) istiqomatdoshta, baroi tabobati sanatoriyu kurorti az jonibi maqomoti vakolatdori davlatii sohai hifzi ijtimoii mayubon yo az jonibi tashkilothoe, ki ba onho zarari rasonidaro talofi mekunand, rohkhati roygon doda meshavad.
- Mayubone, ki kor mekunand, huquq dorand rohkhati tabobati sanatoriyu kurortiro az joi korashon roygon yo bo pardokhti 50 foizi arzishi on girand.
Moddai 17. Muhayyo namudani sharoiti tahsil va kasbomuzi ba mayubon
- Davlat bo tartibi muqarrarnamudai sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston ba mayubon muhayyo namudani sharoiti zaruriro baroi tahsil va kasbomuzi kafolat medihad.
- Davlat tibqi barnomai infirodii tavonbakhshi ba mayubon talimu tarbiyai roygonro dar muassisahoi tomaktabi, tahsiloti umumi, ibtidoii kasbi, miyonai kasbi, olii kasbi, tahsiloti kasbii bad az muassisai olii kasbi, tahsiloti ilovagi va makhsus dar muassisahoi davlatii tahsiloti umumi va makhsus tamin menamoyad.
Moddai 18. Tarbiyai tomaktabii kudakoni mayub
- Bo maqsadi faroham ovardani imkoniyati beshtar baroi tarbiyai tomaktabii kudakoni mayub va ba onho rasonidani kumaki zarurii tavonbakhshi dar muassisahoi kudakonai tomaktabii umumi baroi buduboshi kudakoni mayub sharoit muhayyo karda meshavad.
- Ba kudakoni mayube, ki vazi salomatiashon baroi giriftani tarbiya dar muassisahoi tomaktabii umumi imkoniyat namedihad, muassisahoi makhsusi tomaktabi tasis doda meshavand.
Moddai 19. Tahsiloti umumii kudakoni mayub
Kudakoni mayub dar muassisahoi tahsiloti miyonai umumi, ki hangomi zarurat bo vositahoi makhsusi tekhniki tajhizonida meshavand va inchunin dar muassisahoi makhsusi talimi tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston tahsiloti umumi megirand.
Moddai 20. Tarbiya va talimi kudakoni mayub dar khona
- Dar surati mavjud nabudani imkoniyati tarbiya va talimi kudakoni mayub dar muassisahoi talimi, tarbiya va talimi onho bo nazardoshti khohishi padaru modarashon (shakhsone, ki onhoro ivaz mekunand) dar khona ba roh monda meshavad.
- Muassisahoi talimiyu tarbiyavii dakhldor ba padaru modar (shakhsone, ki onhoro ivaz mekunand) baroi tarbiya va talimi kudakoni mayub dar khona kumak merasonand.
Moddai 21. Tarbiyai berunazmaktabii kudakoni mayub
Bo maqsadi inkishofi hamajoniba va munosibi kudakoni mayub, dar ruhi faolnokii jamiyati, maylu ragbat ba mehnat, ilmu tekhnika, sanat va varzish tarbiya namudani onho maqomoti maorif va digar maqomoti davlati vazifadorand, ki tarbiyai berunazmaktabiro bo muhayyo namudani sharoiti musoid baroi kudakoni mayub dastras gardonand.
Moddai 22. Tarbiya va talimi kudakoni mayub dar muassisahoi buduboshi doimi (statsionari)
Tarbiya va talimi kudakoni mayubi dar muassisahoi buduboshi doimi (statsionari) istiqomatdoshta az tarafi muassisahoi mazkur payvasta dar aloqamandi bo mutobiqkunii sharoiti ijtimoiyu maishi va mehnati tamin karda meshavad.
Moddai 23. Tahsiloti kasbii mayubon
- Tahsiloti kasbii mayubon (ibtidoii kasbi, miyonai kasbi, olii kasbi, tahsiloti kasbii bad az muassisai olii kasbi) dar muassisahoi talimii umumi amali gardonida meshavad. Baroi mayubone, ki ba sharoiti makhsusi tahsiloti kasbi ehtiyoj dorand, muassisahoi makhsusi talimii kasbii shaklu namudhoi gunogun yo dar muassisahoi umumii talimii kasbi sharoiti muvofiq faroham ovarda meshavad.
- Mayuboni guruhhoi I va II, ki ba onho az rui khulosai tashkhisi tibbiyu ijtimoi dar muassisahoi tahsiloti ibtidoii kasbi, miyonai kasbi va olii kasbi tahsil namudan man karda nashudaast, ba muassisahoi mazkur biduni ozmun bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston qabul karda meshavand.
- Tayyorii kasbi va tahsiloti kasbii mayubon dar muassisahoi makhsusi talimii kasbii mayubon mutobiqi standarthoi davlatii talimi, dar asosi barnomahoi talimie, ki baroi omuzonidani mayubon muvofiq gardonida shudaand, surat megirad.
- Qoidahoi qabuli mayubon ba muassisahoi tahsiloti ibtidoii kasbi, miyonai kasbi va olii kasbi va tartibi mablagguzorii onhoro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad.
Moddai 24. Zaboni imovu ishora
- Davlat zaboni imovu ishoraro ba mayubon hamchun vositai muoshirati bayni shakhson etirof mekunad.
- Vazi huquqi va doirai istifodai zaboni imovu ishoraro sanadhoi meyorii huquqii Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyand.
Moddai 25. Tamini dastrasii bemamoniati mayubon ba inshooti infrasokhtori va vositahoi naqliyot
- Maqomoti hokimiyati davlati, khudidorakunii shahrak va dehot, digar tashkilotho baroi dastrasii bemamoniati mayubon (inchunin mayubone, ki az arobachahoi mayubi istifoda mebarand) ba inshooti ijtimoii infrasokhtori (istiqomati, jamiyati, binohoi istehsoli, inshooti varzishi, mavzehoi istirohati, muassisahoi madaniyu marifati va digar inshootu muassisaho), inchunin baroi istifodai bemamoniat az naqliyoti rohi ohan, havoi, naqliyoti avtomobilii baynishahri va hamai namudhoi naqliyoti musofirbarii shahri va nazdishahri, vositahoi aloqa va ittilooti sharoit faroham meorand.
- Loihakashi va sokhtmoni shahrho, digar mahalhoi aholinishin, tashkili mintaqahoi istiqomati va istirohati, tahiyai loihahoi navi sokhtmon va aznavsozii binoho, inshoot va majmaai onho be mutobiq gardonidanashon baroi dastrasi va istifodabarii mayubon ijozat doda nameshavad.
- Mablagguzorii kharojoti faroham ovardani sharoit baroi dastrasii bemamoniati mayubon ba inshooti infrasokhtori muhandisi, naqliyoti va ijtimoi, inchunin baroi istifodai bemamoniat az naqliyoti rohi ohan, naqliyoti havoi va hamai namudhoi naqliyoti musofirbari shahri, nohiyavi va bayninohiyavi, vositahoi aloqa va ittilooti az hisobi sohibmulkoni inshooti mazkur amali karda meshavad.
- Bo maqsadi faroham ovardani sharoiti musoid ba mayubon tashkilothoe, ki talaboti aholiro ba khizmatrasonii naqliyoti tamin menamoyand, uhdadorand, ki istgohho, furdgohho va digar inshoot, inchunin vositahoi naqliyotashonro bo tajhizoti makhsus mujjahaz gardonand, to in ki mayubon imkoniyati istifodai bemamoniatro az in inshootu vositaho doshta boshand.
Moddai 26. Tamini shugli mayubon
- Ba mayubon tavassuti barguzor namudani chorabinihoi makhsusi zerin, ki darajai raqobatpazirii onhoro dar bozori mehnat baland mebardorand, kafolati shugli mehnati doda meshavad:
– dar tashkilotho novobasta ba shakli tashkiliyu huquqi va molikiyatashon kvotaho baroi ba kor qabul namudani mayubon va haddi aqalli tedodi joyhoi makhsusi kori baroi onho muqarrar karda meshavand;
– havasmandgardonii tashkilotho baroi tasis dodani joyhoi ilovagii kori (az jumla joyhoi makhsusi kori) jihati bo kor taminkunii mayubon;
– faroham ovardani sharoiti mehnati mutobiq ba barnomahoi infirodii tavonbakhshii mayubon;
– faroham ovardani sharoiti musoid baroi faoliyati sohibkorii mayubon;
– tashkil namudani omuzishi kasbhoi nav baroi mayubon.
- Dar tashkilotho novobasta az shakli tashkiliyu huquqi va molikiyatashon hangomi na kamtar az 20 nafar budani shumorai kormandoni onho ba andozai na kamtar az panj foiz az shumorai umumii kormandon ba mayubon baroi ba kor qabul kardan kvota muqarrar karda meshavad.
- Haddi aqalli tedodi joyhoi makhsusi kori baroi bo kor tamin kardani mayubon ba har yak tashkilot dar doirai kvotai muqarrargardidai ba kor qabul namudani mayubon muayyan karda meshavad.
4. Baroi tashkilothoe, ki mayubonro bo kor tamin mekunand, mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston andozbandii imtiyoznok muqarrar karda meshavad.
Moddai 27. Huquqhoi mayubon dar munosibathoi mehnati
- Baroi mayubone, ki kor mekunand, az jonibi korfarmoyoni onho mutobiq ba barnomai infirodii tavonbakhshii mayubon sharoiti zarurii mehnat faroham ovarda meshavad.
- Imtiyozhoi ilovagii mayubon vobasta ba davomnokii kutohi vaqti kori, rukhsatihoi ilovagi, inchunin digar kafolatho dar munosibathoi mehnati tibqi Kodeksi mehnati Jumhurii Tojikiston va digar sanadhoi meyorii huquqi ba tanzim darovarda meshavand.
Moddai 28. Nigoh doshtani manzili istiqomatii mayube, ki dar muassisai buduboshi doimii (statsionarii) khizmatrasonii ijtimoi qaror dorad
- Dar davomi muhlati muayyannamudai barnomai infirodii tavonbakhshi, ki mayub dar muassisai buduboshi doimii (statsionarii) khizmatrasonii ijtimoi qaror dorad, manzili istiqomatii az fondi manzili davlati ba u judo kardashuda nigoh doshta meshavad.
- Badi guzashtani in muhlat, agar mayub dar manzili istiqomatii davlatii ba u judo kardashuda mustaqilona zindagi karda natavonad, manzili istiqomatii mazkur bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba digar mayubi muhtoji manzil doda meshavad.
Moddai 29. Huquqi mayubon ba taminoti ijtimoi
- Mayubon ba giriftani nafaqa, kumakpuli va khizmatrasonii ijtimoi bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston huquq dorand.
- Mayubone, ki kor mekunand, novobasta ba giriftani nafaqa ba tamomi namudhoi kumakpuli az rui sugurtai davlatii ijtimoi, az jumla ba kumakpuli baroi kornoshoyamii muvaqqati huquq dorand.
- Mayubon bo tartibi muqarrarnamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston baroi raftuomadi roygon yo imtiyoznok ba joi tabobat vobasta ba protezmoni va tavonbakhshi huquq dorand.
- Ba oilahoe, ki du va ziyoda mayub dorand, inchunin ba padar yo modari tanhoi mayub, ki kudaki mayubro tarbiya mekunand, bo tartibi muayyannamudai Hukumati Jumhurii Tojikiston yorii ilovagii ijtimoi rasonida meshavad.
Moddai 30. Imtiyozhoi mayubon baroi istifoda az naqliyot
- Mayubon huquq dorand az naqliyoti nohiyavi, bayni nohiyavi, shahri va baynishahrii istifodai jamiyati (ba istisnoi taksi) ba tariqi roygon istifoda barand. Hamchunin mayubon huquqi istifodai imtiyoznoki naqliyoti rohi ohan va havoiro dorand.
- Tartibi az naqliyot roygon va imtiyoznok istifoda burdani mayubonro Hukumati Jumhurii Tojikiston muayyan menamoyad.
Moddai 31. Imtiyozhoi mayubon baroi pardokhti haqqi manzili istiqomati, khizmatrasonii
kommunali va andozho
- Mayubon ba imtiyozho, az jumla andozbandii imtiyoznok bo tartibi muqarrarnamudai qonunguzorii Jumhurii Tojikiston huquq dorand.
- Mayuboni guruhhoi I va II huquqi pardokhti imtiyoznoki haqqi manzili istiqomati, khizmatrasonii kommunali (ba gayr az quvvai barq, gazi tabii) va telefon, inchunin imtiyozi ba molikiyati shakhsi kharidani khonai davlatii istiqomatiashonro dar hajmi 50 foiz va huquqi benavbat va roygon guzaronidani khatti telefon, barq, gaz va obi nushokiro dorand.
- Maqomoti mahallii hokimiyati davlati, digar tashkilotho dar doirai salohiyati khud tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston metavonand ba mayubon baroi pardokhti haqqi manzili istiqomati, khizmatrasonii kommunali, andozhoi mahalli va digar pardokhtho imtiyozhoi ilovagi muqarrar namoyand.
BOBI 5. ITTIHODIYAHOI JAMIYATII MAYUBON
Moddai 32. Huquqi mayubon ba tasisi ittihodiyahoi jamiyati
- Mayubon bo maqsadi hifzi huquq va manfiathoi qonunii khud, tamini imkoniyati barobar bo shahrvandoni digar metavonand ittihodiyahoi jamiyati tasis dihand, ba uzviyati onho shomil gardand, inchunin bemamoniat az uzviyati ittihodiyahoi mazkur baroyand.
- Tartibi tasis va faoliyati ittihodiyahoi jamiyatii mayubon mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston muqarrar karda meshavad.
- Davlat baroi faoliyati ittihodiyahoi jamiyatii mayubon musoidat menamoyad.
- Ba molikiyati ittihodiyahoi jamiyatii mayubon metavonand korkhonaho, muassisaho, digar tashkilotho, binovu inshoot, tajhizot, naqliyot, manzil, arzishhoi zehni, vositahoi puli, sahmiyaho va digar kogazhoi qimatnok, inchunin digar namudhoi molikiyat mutobiqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston taalluq doshta boshand.
- Ittihodiyahoi jamiyatii mayubon va tashkilothoi onho tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston az andozbandii imtiyoznok va afzaliyatho istifoda mebarand.
Moddai 33. Ishtiroki ittihodiyahoi jamiyatii mayubon dar halli masalahoi ba mayubon dakhldoshta
- Ittihodiyahoi jamiyatii mayubon metavonand dar halli masalahoi ba mayubon dakhldoshta ishtirok namoyand.
- Maqomoti davlati, inchunin digar tashkilotho vazifadorand namoyandagoni ittihodiyahoi jamiyatii mayubonro dar tayyor va qabul namudani qarorhoi ba manfiati mayubon dakhldoshta jalb namoyand.
BOBI 6. MUQARRAROTI HOTIMAVI
Moddai 34. Javobgari baroi vayron kardani Qonuni mazkur
SHakhsoni voqei va huquqie, ki Qonuni mazkurro vayron mekunand, tibqi qonunguzorii Jumhurii Tojikiston ba javobgari kashida meshavand.
Moddai 35. Dar borai az etibor soqit donistani Qonuni Jumhurii Tojikiston
«Dar borai himoyai ijtimoii mayubon dar Jumhurii Tojikiston»
Qonuni Jumhurii Tojikiston az 24 dekabri soli 1991 «Dar borai himoyai ijtimoii mayubon dar Jumhurii Tojikiston» (Akhbori SHuroi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 1992, №3, mod. 32; s. 1994, №2, mod. 50; Akhbori Majlisi Olii Jumhurii Tojikiston, s. 1995, №22, mod. 261; s. 2004, №2, mod. 40; s. 2005, №3, mod. 132; s.2008, №1, q.2, mod.23) az etibor soqit donista shavad.
Moddai 36. Tartibi mavridi amal qaror dodani Qonuni mazkur
Qonuni mazkur pas az intishori rasmi mavridi amal qaror doda shavad.
Prezidenti
JumhuriiTojikiston Emomali RAHMON
sh. Dushanbe
29 dekabri soli 2010,
№ 675